23 Nisan 1939 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

Ruzveltin mesajı vaktinde V Almanya ve İal e faydalıdır İyanın harbi islememeleri insanlığı yalnız bir harbin facialarından o esirgemekle kalmı, yacak, milletleri ölşinden tırnağına (kadar silâbl bir sulh içersind le yaşamak masraf ve eziyetinden de kurtaracaktır. Yazan: Leon Blum Cuma sabahı, yani Fransız meclisinde siyasi açılmasından ve Fransız hüküme, Jdiği gibi eğer Almanya ve İtalya münakaşaların harp istemiyorlarsa harp olmasına | imkün yoktur. HABER — De e Adrek E * Bir taraftan Eminönü mes an açilmasi r idaresi de bu me) yük mimevi âbidesi Yenicemiin t Akşam Pasta, vi dam açılırken diğer taraftan evkaf çin en büyük sebebi teşkil eden bil. rine başlamıştır. Binanın dış cep tinin beyannamesini okumasından| Bu devletlerin harp istememe- | 145/ (Sas şekilde tamir edilmektedir. bir gün evvel, beynelmilel vaziye- ti elimden geldiği kadar tesbit et- mek için çalışmağa koyulmuştum. Fakat masama otururken “bu ma. kale çıkmadan evvel, hattâ belki de onu bitirmeden evvel acaba hangi yeni hâdiselerle karşılaşaca- ğım, yeni bir hâdise çıkarak hallet meğe çalıştığım meselenin bütün malümlarını değiştirecek mi? Zi- ra Avrupanın manzarası bir yaz semasr kadar mütehavvildir. Bir lâhza içinde bulutlar yer değiştiri. yorlar ve yığılıyorlar. Hiç kimse fırtınanın meredçe patlayacağını ve yıldırımın neteye düşeceğini bilmiyors,, Hiye düşünüyordum. Bu düşüncelerim hiç te yanlış çıkmadı. Ani hâdise zuhur etti, Ruzvel tarafından Hitlere ve Mu soliniye gönderilen mesaj Avru- panın vaziyetini yeni bir ışıkla ay dınlattı, Yalnız bu ışık ne şimşek, ne de yıldırımdır. Semayı güzel. leştiren bir ışıktır; belki debir a- İâimi semadır. İleri insanlığı yalnız bir harbin fa- cialarından esirgemekle kalımya . cak, milletleri dişinden tarnağına kadar silâhk bir sulh içerisinde yaşamak masraf Ve eziyetinden de kurtaracaktır, Bu takdirde milletler arasında her çeşit ibtilâflar halledilebilir biz şekil alacak, müzakere, anlaş- İma, uyuşma, siyasi iktisadi mese- lelerde beraber çalışma imkânla.| ri hasıl olacak, insanlar yeni bir sulh havasını teneffüs edecekler; “harp korkusunun, üzerlerine 2- gır bastığın: hissetmiyeceklerdir. | * Taksimde âbide yapıldığındanberi kaldırılması için o şikâyet, 23 NİSAN — 1999 Zed tenkid, temenni yaza yaza kalemlerinde mürekkep kalmıyan lim sahiplerinin hakk olduğunu Isfanbula geldiği ilk gün te: yeni belediye veisimiz Taksimdeki hır. Bina dün bir gün içinde süratle sekalet âbidesi halâları Yi yiktırılmıştır. Id ydekirden we İki bin eğitmen! yetiştirilecek Bu yaz 14 yerde kurslar açılıyor Maarif Vekâleti, önümüzdeki üç zilli Iş Kanununa karşı ! fabrika Ftansanın niyetleri hakkında | ders senesinde mektebi mevcut şüpheye mahal yoktur. Fakat harp) bulunan ve bu sene açılacak bu- ve sulh Fransanın elinde değildir.|lunan bütün köy mekteblerimizin Çünkü Fransanın tâartuzundan | muallim ihtiyacını bir hamlede kapıları yapılmış! Bazı sanayi müesseselerinin garip! : korkan hiç bir küçük devlet yok-| tur. OO halde Ruzveltin mesaj Fransaya değildir. Bu mesaj doğ- rudan doğruya Almanya ve İtal yaya hitap ediyor. Herşey bu dev. letlerin cevabına bağlıdır, Acaba ne cevap verecekler? İşte zamanı. Fakat çok ağır ve çok asli olan mızın esrârına ve faciasına temas bu sayfalar, geçen sonbaharın! edilmiş oluyor, zira, Ruzvelt AL feci hatıralarını düşünmeden na.!man milletine hitap ediyor. Fakat sıl okunabilir ?, 25 eylül çarşamba sabahı gaze- teler Rüzveltin ikinci mesajı neşrediyorlardı. Çekoslovakya me. selesinin en buhranlı zamanlarımı yaşıyorduk."Sâli akşam: Almanya| seferberliğini ilân etmişti. İngiliz Hükümeti donanmasını seferber haline koymuş, herkes anbean Al: manya kıtalarının Bohemyaya gir. mesini bekliyor. te bu rada Ruzvelt ikinci yle harpten vaz geçilmesini! tavsiye ediyor ve alâkadar devlet İerin bitaraf bir şehirde bir kon- ferans akdetmeleri teklifinde bu.!| Iunuyoridu. Fakat bu teklif bir kaç saat içerisinde değişiverdi. A. Mikadar devlet yerine dört büyük! devlet, bitaraf şehir yerine bir Al, man şehri olan Münihte toplan, lar. Bugün de Amerika cümhurrei. sinin mesajı, dünya sulu için © zamanki kadar tehlikeli Bir vazi- yet içerisinde neşrediliyor. Teki, ke yakındır. Harp tehlikesi, ine“ ceği yeri keşfetmek imkânı olmu. yan yırtıcı bir kuş gibi Avrupa u- fuklarında künad getiyor. Son haftalar içerisinde, son gün Yerde mihvetin Polonyaya, Holan daya, Yunaniştana, Romaryaya, Xugoslavyaya, Litvanyaya, Ce . belüttarığa hla taarruz edece- ğinden srksık bahsedildi. Her yer tebdit altınla ıstırap çekiyor. Fa. ji bu hitaba cevap verecek iki, yahut bir adamdır, İtalyan - Alman cevabını tab. min etmekten açizim. Bu cevabın mahiyetini biç kimse tahmin ede- mez, Fâkât mihver siyasi şefleri - nin ademi tecavüz misakına girme teklifine müvafakat etmelerine ih» timal verebiliyorum. Beni bu ümide düşüren sebep, Pransız « İngiliz siyasetinin biri. birile tamamen tevhid edilmiş ol mâsı ve Amerikan efkârı umumi- yesinin Fransa ve İngiltere lehine temayülüdür. Şimdiye kadar mihver devletle. | ri tehlikesiz, emin olarak çalıştı- ar, Küçük devletlerin kendilerine | mukavemet etmeğe cesaret çdemi-! yeceğini ve büyük devletlerin barbtmiyeceğini biliyorlardı. Biribirini takip eden rauvaffa. | kiyetler İtimatların; arttırâr. Fa- kat dün için doğru olan bu vakıa bugün için doğru değildir. Tehdit da olan devletlere Fransa verdiği teminat Bugün dikta rin taarruzu mukavemetle karjılaşacak, bu mu kavemet umumi bir cihan barbi doğuracaktır. Ümid edilen kazanç | emin ve tehlikesiz değildir? Ağı e yükün altına girmek İizrmili Fransız ve İngiliz siyatetinin ilk defa olarak tehilkeye sevket-| kat ben bu defa Amerika cumhur | reisinin müdshalesinin geç kalma-| dığma kaniim. Her halde cuhrucreişinin müracaatı ve teşebbüsü bütün Fransız milletinin şükranma hak kazanmıştır. Fransa, son hadde ka dar ve bütün kuvvetiyle kendi ia, tiklâl ve hürriyetiyle beraber ken- disiyle mütesanid olduklarım öğ. dia eden bütün develtlerin hür - riyet ve İstiklâlini müdafaa için karâr vermiştir. Fakat Fransada harp istiyen bir adam yoktur. Fransiz efkürr umumiyesi, ki- me ait olursa olsun, hiç bir toprak bu) $. OoBunun içindir ki Ruzveltin mesajı bana vaktinde ve faydalı gibi görünüyor. Başka bir zaman. da bu mesaj yazılmış olsaydı, to- taliter devletler bunu bir zaaf â- lâmeti olarak telâkki edebilecek. ler ve yeni emellerine doğru da- ba kuvvetle yürüyeceklerdi. Bu- günkü vaziyet bunun böyle telâk. ki döilmesine mânidir. Bu hareket bugün bir zaaf alâmeti olmaktan uzaktır ve onun için müsâlt karşı- lanması muhtemeldir. Yükın bir istikbal bu meselede yanılıp yanılmadığımızı göstere yeni cephesi totaliter devletleri | karşılayacak mühim bir program hazırlamış bulunmaktadır. Bu program ile bu yaz tatili devresindeyur- dun muhtelif yerlerinde açılacak allimi yetiştirecektir. Bu kurslara alınacak askerlikte oçavuşluğunu yapmış olanlar şimiliden seçilmiş» tir. Bu 14 kurs bir decrede 2000 mezun bizden verecektir. Yeni kurslar program ve tedri. sat itibariyle şimdiye kadar olan kurulata “nazaran daha geniş old aktır Maürif Vekâleti kursların Eski. gehirde iki tane olmak üzere Ada- na, İsparta, Erzincan, İzmir, Kas- tamonu, Kars, Kırklareli , Koca. eli, Malâtya, Mağnisa, Samsun ve Trabzonda açılmalarını münasip görmüş ve buna göre tertibat al- wağa başlamıştır. Maarif Vekâletinin bu yeni programı sayesinde şimdiye kadar iş olanlarla beraber üç bine İn köyümüzün muâllim ihtiya. ci tamamen karşılanmış ve köy ç0 cukları ilk tahsil imkânma kavuş- muş bulunacaktır. Bir sandal parçalandı Dün Köprüde bir kaza Oolmuş, bir sandal büyük bir mavna ile köp rü arasmda kalarak parçalanmıştır. şu şekilde olmuştur.: Rümelikayağına bağlı sandalile köptü gözlerinden geçmekte olan Kadir arkasından gelen Denizban- ka alt 436 numaralı mavnayı gör. net suların cereyanile sanda” lin üzerine düşen mavna da büyük bir şiddetle sandala çarpmıştır. Kaza tam köprü ağzında olduğu için sandal mavna ile köprü demir. lerinin arasına sıkışmış ve parçala. nâruk derhal batmıştır, Sandalcı Kadir kendini denize at" tığından kazadan tehlikesiz kurtul. müş ve yetişenler tarafından deniz” den çıkarılmıştır. Deniz Ticaret müdürlüğü tahkiakta başlamıştır. —iağilniği ımralıdan kaçan ilk mahküm İmralı ddasndeki hapishaneden bir kurnazlık dair bir ih Alâkadar makamlara, şehrimiz. İ deki ü 14 eğitmen, kursu birden köy mur| deki sinat müesseselerden, adetle ri bir hayli olan bir kısmı tara - fından baş vurulan şayanı dikkat bir usul hakkında bir ihbar yapıl mıştır. Bu ihbara göre hareket- leri bir çok şekillerden devletin bulduklarına bar yapıldı zil çalınmca büroda ona göre ter.| tibat alınmaktadır. Üçüncü zil ise diğer devlet memurları ile bilhas- sa sanayi ve iş müfettişelri için. dir. Bu zilin sesi duyulunca fabrika. da beyannamesi verilmemiş veya mizamlarma uymayan bu müesse. seler şöyle bir usule bag vurmak- tadırları . Man 8 pal tutulmakta ve dışarıya” yel. mız bir göz deliği bulunmaktadır. Kapı çalmınca kapıcı Helikten zilden birine basmaktadır. Birinci #il müesseseye dahil o- İanlar'ile kendisinden endişe edil. miyecek şahıslara aittir. İkinci zil sırf maliye memurlarına aittir Bu Maarif | bu akşam An Bir kaç gündenberi şehrimizde bulunan Maarif Vekili Hasan Ali Yücel, kültür müesseseleri etrâ- fında yaptığı tetkiklere devâm et- mektedir. Dün sabah saat 7 de Kabataş Bisesini gezmiştir. Bilindiği üzere Maarif Vekâleti, öğretmenlerin talebelerle daha yakından meşgul mesai #aati haricinde çalışan işçi varsa bunlar derhal makineleri durdurup Sabetay bayka İeaprdan| İ“ 'Mesat saatinden - sonra * geleii müfettişler ve memurların kimse. yi bulamadıkları halde sonradan karıldığı ve sonra tekrar işe başla- dıkları haber alınmıştır. | Alâkadar makamlar, bu mühim sahtekârleğa karşı tedbir almâkta. (dırlar. Vekili Kabataş lisesini ve üniversiteyi gezdi .ğ karaya gidiyor zat temas ederek kendilerinden malümat ve fikir aldım. Üniversi. te makinesi in İşlemek. İ tedir Talebe birliği meselesini soru- yorsunuz. Üniversitenin idari ve ilmi messilerinile talebenin kendi başına organizasyon sahibi olma, is rlik va. si istemiyoruz. Esasen Kartalda ! mendirek Deniz Ticaret müdürlüğü B ıda İnşa etmeğe karar verdiği * yük mendirek için Lizm gelen aırlıkları bitirmiştir. j Bugünlerde inşasta ve sonbaharı kadar tamamla? temizlenecek, burada batmış bazı vesait denizden br, Mendirek fona havaiard3 İçük vesaitin sığınabileceği yapılacaktır, Mendirek 10 bin lira harcanacaktır. Beynelmilel askeri taba! kongresi Önümüzdeki mayıs içinde V tönda beynelmilel asker! ve ecancılık kongresi top ar, Bu-kongreye hükümetimiz d€ irak edecektir. “Rüeraa murahhas sfatile hazır üzere Gülhane hâstanesi profi lerinden Dr. Bürharettin Tuganla Milli Müdafaa Vekâleğ bakmakta ve gelen şahsa göre üç) işçilerin teftiş sırasında dışarı Gir) asnka mütehassısı Dr. Arif Amerikaya hareket etmişlerdir” ş.m Takdirname alan” muallimler Maarif Vekileti, Millet mi lerinde muvaffakıyctle ders muallimleri birer takdirname 416 df etmiştir, Bu musllimler şw dır: Abdul Kemal, Tevfik, Cemal, Faik, İ met, Hamdi, Tahir, İsmali Meliha Melek, Safiye, “Bakire, mi, İsmali Hakkı, Salihe K Salâhaddin, Zahit, Nihat, Ziya, © Jihat, Talip, Eşref, Cevdet, MÜ £, Hakkı Sezer, Kıymet, B Yusuf Mesrure, Sami, © kâttii, Mesrüre Tanyer, MEÜ Ekrem, Yümnü, Ahmet, Sali» olmalarını temin maksadiyle öğ-İ ziyeti etrafında rektörlük meş-|met Fikri, Hüseyin, Tahsin, retmenlerin Klerâlere evvel girmelerini ve sonra çıkma, Yarını tesbit etmişti. Vekil Kab taş lisesinde verilen emri dün biz- zat kottral etmiştir. Hasan Ali Yücel Kabataş ilse. sinin pansiyon kısmını da gezmiş, direktör ve öğretmenlerle temas ederek kendilerinden izahat almış dileklerini dinlmiştir. Vekil, bundan sonra Üniversits- ye gelmiştir. Üniversite rektörüy- le bir müddet görüştükten sonra yeni ve eski fakülte dekanlarını çalışma bürolarında ziyaret etmiş, |” kendilerinden fakülte kında izahat almıştır. Üniversite talebesinin him ihtiyaçlarından biri olan büro meselesi de önümüzdeki ders yılı işleri hak. lamaktadır.,, Vekil, bu akşamki trenle An. aya gidecektir. : Serseri torpiller i — çoğalıyor talebeden | gul olarak icabeden şeyleri hâzır.) cip, Haydar, Kömll, Kamer İ tan, Haydar, Arif, Muzeffer, cep, Hatice, LAW, Nuri, Ssipr7 İret, Asım, Turhan, Sal&hattin, san İkizkaya, İhsan Coşkun, 9 Süleyman, Refet, Feridun, ** Behire, Mithat, Hakkı, Rüştü riban, Sakine, Sabiha, Atıf, * | ha Osmay, Makbule, Şaban, Son.. zamanlarda Karadenizde İ Tahsin, Hilmi Unal, Nühüfte, Türk kara suları üzerinde görülen Her serseri mayinler çoğalmıştır. 7: m deniz vasıtaları için büyük şkil eden bu (o mayinlerin umumiyetle takip ettikleri seyir hat ları üzerinde görülmesi tehlike ihti. en mü. mall zon ve Yaro3 fenerleri arasın» da görülen may ssa ticareti bahriye filomuzun nı sonra dün de cek. Fakat ne olursa olsun Ruz.| bir iş için Armutluya gönderilerek başına kadar halledilmiş olaçak-| Deniz Ticareti müdürlüğüne krem- fik, Zeki Karsen, Gümrükler U. Müdürü Londradaki beyrelmilet eivil wactlik © kongresine o hükün cmsilen iştirak . eden ve A' i ın muhtelif gümrüklerinde t€ ler yapan Gümrükler Umum İ düzü Mahmut Nedim bu Ankaraya gidecektir. alla veltin mesajı havayi tasfiye ede-| oradan bir kolayını bularak kaçan çektir. Kalbleri sulh, hürriyet, ve) Cafer adındaki mahküm, Yalovada parçasını zapta ve kimteye taar. ruza taraftar değildir. Fransız ve Amerikan milletleri, yeryüzünün bütün devletlerinin eyni hisleri taştlığı ve ayni pren- siplerle idare edildiği takdirde bu lar rahat nefes almak imkânm: bu-| saya gönderilmişti. Caferin muha- lacaklardır. kemesi Ağırcezada yapılmış ve mah Mağmum kâinatın Üzerinden) küm olduğu cezadan geri kalan kıs. mına bir sene on gün için hiç bir harp İmkân ol madığmı biliyer. Ruzv. de. cesaret, asalet ve büyüklük nefba. #ı geçmiş olacaktır. bir av ilâve olun. masına karar verilmiştir. Hasan Ali Yücel İstanbuldaki tetkikleri etrafında şunları söyle- adalet arzuları ile beslenen insan | yakalanmış ve muhakeme için Bur | miştir. : — İstanbul üniversitesinin git. tikçe tekamül etmesi İçin icabe- den bütün tedbirleri alıyoruz. Üni versite meseleleri hakkında gerek rektör ve gerekse dekanlarla biz. Cide arasında bir serseri mayi .. nin görüldüğü haber veriimiytir. | Ege denizinde fırlınö BR | 250 öeizinde giddesi Dİ tına başlamıştır. Seferde * Alle hayatının güçlüklerini kelay.| nan vapurlar Yimanlara sığın laştrran, gürültüler ve fırtınalar or” lardır tasırda kuş sesi zevkile (sinirleri ” yatıştıran çocuktur. İsmet İnönü Bu yüzden postaların geşik"” ği tahmin edilmektedir.