6 Şubat 1939 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 3

bek tabil yö- Brlyeyi Ee kr ana ilk ba- Bey, ola, erim, “u; daş lr pa, ra doğru Delin ça alenen için hen bir- “acai a benin içindir 8 ve Batırma gel. bem acayip, ektir.) Alışık — tari, Pak sie ler GEMONE Şiş e Ahinet Ba HARFR — Akşam postası Mebus adetlerinde tasarruf yapılamaz ! ĞAOĞLU Ahmet baxünkü “İkdam” da meelis âzâsınm adedi azaltılamaz mı mahiyeti ve, gerek Ma ettiği vazifeler bakımından Kiymetine noksan gelir ei?,, Ve yine Türkiye Büyük.Millet Meclisinin temsil ettiği nüifus- la, Fransız ve İngiliz meclislerinin temsil ettikleri nüfusu muka- yese ederek bu meclislerdeki bir mebusun kaç nüfusu temsü ct- Üiğini araştırarak neticede sünllerine şu cevabları veriyor: “Azaltlabilir ve bu azaltma bedihidir ki, meclisin temsili ma. hiyetini asla zedelemez. İfa olunacak varifelere gelince: kanun yapıp murakabe İcra etmekten ibaret değil midir? Bununla adedlerin ne alâkası olabi. Ur? En kalabalık meclislerde bile zamanlar olur ki, âzânm dört- te biri hazir bulunmaz. Fakat müzakere ve mlnakasalar 073- mi derecede hararetli olur. Vazifenin ifa ve icrasiyle adedin hiç bir alâkası yoktur. Ahmede bu mütaleaları yürüttüren nden bugünedek durmadan kabarması, vaktiyle bir milyon altı yüzbinken, 1938 de bu rakamın üç milyona kadar ! i i i ; soruyor: “Acaba Azaltılırsa gerek | ; i ! i ; ; : ; sebeb, meclis çıkmasıdır. Memleket idarelerinde hasis düşüncelerin asla yeri olmadı. ımı işaret ettikten sonra Ağnoğluna diyebiliriz ki, Büyük Millet Meclisinden mebus adedlerinin azaltılmış o olması demokrasinin ruhu ile kabili telif değildir. Bu hesaba göre, kendilerine temsil salâhiyetini verecekleri. mizin adedlerini bu hasis düşünceye kapılarak arttırarak yerdo demokrasinin mitekâmil şek. hükümete varr. Bu şekli nekadar mergub azaltmaya çidersek idare şeklimiz, linden uzaklaşarak “yarı doğrudan” İdarenin de nekadar salim, nekadar düzgün, bir idare sistemi olduğunu kendileri şüphe yok ki takdir ederler, Meclisin “kanan yapıp murakabe İcra etmekten ibaret olan vazife nenler ancak, demokrasinin siyle bile alikaları bulunmadığı. »t anlatmak istiyenler olur. Bugtn Türkiyede demokrasi anlayış ve tatbikimı, ne Fran. sayla, ne İngiitereyle mukayese edemeyiz. Demolratlığa misal gibi gösterilen bu milletlerdeki meclisler, yalnız erkekleri temsil etmeleri bakımından #am bir temsil O mahiyeti gösteremezler. Bunlara kağmları da ilâve etmek icab ederse, süphe yok ki bu- günkü mevcutlarının iki misli bir adedle karşılaşmış oluruz. Ancak şu sorulabilir: Bu artışm özümi haddi ne olacaktır? Bunu düşünmek sırasmda değiliz, Bunu ancak nüfusumuz adedinin bugünkü yekünu üç misli olduğu bir amana bırakabili, riz, i i ; i i ; sini adedlerle alâkadar görmiyecek kadar meseleyi basit düşü- : ! : Şişlide feci- bir otomobil kazası Bir genç ölüm halinde yaralandı, |” Sulftanahmefte de bir çocuğa motosiklet çarpftı Dün fki kişinin ağır suretli inden zavallı Ahmedi top gibi kal. ralanmasiylo neticelenen bir dırımın Üzerine fırlatınış ve kanlar mobil ve bir de motosiklet okazası| içinde bırakmıştır. olmuştur. Şişlide vukus gelen otomobil ka- zası şudur! öto- Hidiseden sonra kaçmak istiyen şoför yakalarımıştır. Şişli hastanesine kaldırılan Ah - ndan, yüzük diğer ağır yara- tehlikededir. Hürriyet tepesindeki oturan 25 yaşi dün saat üçe doğru evinden çıkmış ve yürüyerek Şişliye gelmişti sırada Etfal hastanesi önlr tramvay durak yeriba geçmek isti. ! Böyazıtla Kulender caddesinde 0o- Ahmet, işllden oPangaltıya ! turan Nureddin Ergün dün öğle - doğru süratle gitmekte olan şoför!den sönm motosikletle gezinti, Ahmedin esindeki 16863 muma-| çıkmış ve süratle Sultanahmede doğ ralr ototrohilin çarpmasını maruz İru gide klübelerde nda kamal Ahmet İarı var ki | olmustur. yen en 17 larinda Mehmet pmugtar, İki Günün Politikası Yugoslav Başvekili Stoyadinoviçin istifası Bu hâdiseden Yugoslavyada iftirakçı temayül gösterenler ve hariçte bu temayüllerden menfaat ümide düşmemelidirler umanlar İyice bir gazeteci ve iyi maliyeci olduğu kadar devlet adamı ve iyice bir har nazırı olduğunu da ihsas eden w zunca bir ikbal devrinden sonra ya başvekili dektor $ yan Stoyadinoviç iktidar mevkiin. den ya çekiliyor, yahut de ikinci plâna geçiyor. Doktor Stoyadinoyiç radikal temayüllü Sirb siyasilerinin en gözde ve zinde liderlerinden biri. dir ve iç pobtikadaki en ba: susiyeti Yugoslavyada tek millet, yani bir Yugoslav milleti yarat makt: ve ya hâlâ da budur. 1918 de Habsburg impazatorluğundan ayrılmış olan Hırvatlarla Sloven ler ve yârısı yarısı bir Yugosli bu mevki “Müslüman Sloven,, “Müslüman Hırvat, olan n lat s sırf kendi arzuları ile - Karajorjeviç tact altına gir dikleri zaman bu tacın eski milleti olan Sırblarla kaynaşmak, yoğru- #lmak veya rea, *t,, olmak temay değiller. di. Onlar sadece Karajorjeviç tacı- na bağlanmışlardı, Sırb devletine değil. Ve zâten bunun için değil midir ki bu birleşme neticesinde doğan devletin adı Pasiç ekolün- denolan eski Sırb Nasyonalistleri- nin arzu ettikleri “Sırbistan, , veya “Büyük Sırbistan, olatağ Sırb. Hırvat « Sloven kral. Miğı,, oluvermişti?. Çok müfrit bir Nasyonalist ve eski bir “Slav bir liği idealisti,, olan kral Al bu devletin adını beğenm. nde yerde * çinde gel tan,, bir “Külçe *Som Sırbistan,, halini almazsa bü yük Karajojeviç günün mirasına konduğu o büyük Habs- burg devleti , Şu veya bu te- sirlere kapılarak parçalanıverece. ğine kaniydi. Binaenaleyh, bütin dikkatini ve kudretini bu idealin tahakkuku uğruna seferber et.| ” | rupa haritasında kendisine rastla. miş ve bütün gayreti ancak “Sırb “Hırvat « Sloven, krallığını siya- | yasında “Yugoslavya kral. set Gi ör yani “Cenup Slavları krali adıyla and maktan başka milsbe İ bir netice vermemişti. Kral Aleksanör Karajojeviç ayağmdan ve karımdan tehlikeli surette yaralanan çocuk Cerrahpa. şa hastanesine kaldırılmış ve moto- #ikleti idare eden Nureddin yaka- aştır. Bir fırında bin fare bulundu ! re gazetesinde “Eminönü hanı yıkılırken istimlikten tuhaf man. yoktur, İ sa süren ve çok birinde, | Yazan : böyle sathi bir değişikliğe cak bir adam değildi.. yle taha kana. G idealini k ettirmek az eki Sirb, biribirine in müşterek kül an'anc, edi ve memieke t ve ştırmak Siovenleri müşterek müşterek milli ideal yatatmağa savaştı . ri at, Sloven ayrılığına vermek istedi ama yıllar. defa kanlanan muh telif mücadelelerden muzaffer çık masına, parlâmento sakar altında bile zaman zaman tabanca sesleri duyulmasına, Stepan mühim bir Hırvat na içinde kurşurnlanma men bu hedefe olaşama Ve zevahiri devam et 7 k tam dik” tatörlüğe istihale ettiği gün bu temiz ve yüksek idealistin, Ustaşi ;le Marsilyada yere se. iğini gördük. Atatürkün bi kan paktı tarihinin simast Aleksandr Karajorje Hırvatlarla Sleyenleri gibi bırakmıştı. ik dostu ve Bal. mühü i bulduğu Şimdi biraz Hırvatlardan bah- sedelim; Osmanlı imparatorluğunun Or-| Avrupaya doğru ilerleyişine| ta evvelâ Sava nehri boylarında, son. a Tunada göğüs geren o çelikten Osmanlı ordularınm devamlı hi cumları karşısında Viyanayı İdafaa edebilenler ne Cermenle Sadece Hırvatlardr.. line sokan ocdularda hep Hır vatlar ve aşağı yukarı â' mücadele etmiş olan $lovenler ya pek az isikli yüzü görmüşlerdi, ya hiç.. Eğer Umumi Harp galipleri arasında olduğu halde umumi harp sonundaki Av- namıyan “Karadağ,, ı bir kil devlet addedebi o bir Hırvat devleti idi. Hirvatlı asırlarca (o beraber yaşadıkları Macarlarla ve asirlar- ca hudutları içinde bulundukları rla da aslâ “kaynaş mamış olduklarını kaydetmeği de müsta. Lİ Avusturyı unutmamalıyız, Gayet müteasam katolik olduk. lar: halde Papalığın yıllarca de. vam eden telkinlerins kulak asma» 1 — Eminönü meydanı, 2 — Pırınlara gömülü esrar perdesini! ... Nizameddin Nazif mışlar ve Viyanayı Osmanlılara I müdafaa etmişlerse Ad- garp kârşı nası riyatik'in şi yıları da kıyılarındaki Vene | lece kapatmışlar :ğ: Hırvat mille şt. Avustur, ya esiri haline sokamadığ i haline sokamanı gibi. Bu milletin on aşır dan , kendi mukadde- a idars etmek mek hususunda ne büy ve taassuba sahip oldu derece hırç ğunu göze v Hırvat iyi askerdir, ve askerlik. te pişmiş oluşu siyasi mücadeleye cesur dövüş- den de bel ve mü girdiği zaman iyi mek hünerini gösteriş dir, Kral Aleksandr parlak Karajojevişin siyasi karartan 'un suikastten sonra, onun adeleyi şuurla ele alan | devlet adamı De: oyadinewiç oL du. Dr, Stoyadinoviç bir taraftan memleket gis bir ekonomik kalkın. ğa savaşırken bir tas raftan da milli birlik savaşına de- vam etti. mâ yaratm İ ların- | dan kuvvet aldı. Biribirleriyle mü. | adele halinde, biri Sırb, biri Hır. vat ve biri Sloven üç nasyoralizm i ün bu “Kavmiyet,, te- zatlarını ve düşmanlıkları ortadan kaldıracak bir Slav nasyonalizmi" nin memleketi gerek siyasi bakı i mından gerek ekonomi bakımın. dan çok daha sağlam bir platfor. Ordunun »evevr suba İ vat swbay ve meferlerden mürek. | etti, Ve bu yolda yarın için | kuvveti ümitler veren Yugoslav. yanın dostlarını sevindiren hakiki İereilak yedir e 1 b, Hırvat ve Sloven genç, lerini ayrı ayrı teşkilâtlanımak il- letinden kurtarmağa savaştı. Ve gençliği Sırplıktan, Hırvatlıktan ve Slovenlikten » belki yavaş ya. vaş, fakat mutlaka . ayırabileceği ni “Cenubi Sla' v, idealine bağla. ini isbat edecek deliller oldu, yabilece de belir toyadinoviçin bu çalış- olan yalnız Hırvat veyz Lükia masına engel ariyetçileri sında bir de din meselesi vardr, Hırvatların katclikliği ve Boşnak, ların çok müteassıp müslümanlı. ğı ortodoks Sırb kilisesiyle de- İ vamir mücadele halindeyd Sonra Orta Avrupa statüko- sunun değişmesi Belgradı, memle. zaralar,, başlığı altımda güzel bir röportaj okuduk. Bunun bir yerinde mütealıhidin sözleri arasında şu sayanı dikkat şeyi o- kuyoruz: “Yıkıcılığı bir kumar oyununa ben- zetebilirsiniz. Çok defn mühendislik falan kâr etmez. Yalnız şu karşıda yıkılan fırın. dan tahta yerine döküntü çıkıyor. İnan- mazsımız, bine yakın ölü fare çıktı. Onları denize döktürmek de ayrıca bir iş ve mas, raf, Tüyleriniz ürpermesin aziz İstanbullu. Tar! Beşeriyet, gücü yetmediği yerde hayvan kuvvetine iltica eder. Dinamolarda ve ma- kinelerde beygir kuvveti besabı olur da, fırmlarda nedcn fare kuvveti hesab edile- mesin? Bin fare kuvvetiyle cerredilen bir fr. rm en has ekmeği çıkaracağında şüphe Fakat hayretimizi mucib olan nokfe, ekmek gibi nimet içinde perverde olan fa- relerin cümlesinin telef oluşundaki esrar, dır. Bu fırının ckmeklerinde fare öldürücü bir movi zöhirin bulunduğu anlaşılıyor. Ve bir taraftan da uzviyetimizdeki metanefin ne derecelere kadar kemal halinde oldu. ğuna büyük bir delil teşkil ediyor. Bin fare öldüren mübarek ekmek in- sana bir seyeikler yapmıyor. Peynirden, balıktan, etten zehirlenme vakalarını çok gördük, halâ yoğurttan ze- hirlenenler de bilirir. Fakat ekmekten ze. hirlenen mahlük olduğunu bire ancak 939 yılında yıkılan bir fırat içindeki esrarm ortaya dökülmesi ifşa etli, Müteahhide ve Imar plânma şükür ol. sun, Bir taşla iki kuş vurup iki büyük şey açtı: Nüfuz altında devlet A DOLU Ajansı bildiriyor: “Yakında toplanacak olan Filistin Konferansı hakkmda siyasi mahafilden alı. nan haberlere göre İngiltere Suriyenin bir kasmir ile Filistin ve Amnanı İngiliz nüfuzu altmda tek bir devlet halinde birleştirmek fikrindedir, Yahudiler de bu devletin içinde muhtar bir )dareye malik olacaklardır. , Siyasi edebiyat dilinde müstemleke ko- İlmesinin ifadesinde bir inkılâb olmuş da haberimiz yok. O halde Almanya da artık miistemle- ke Ktemiycerk demektir. Talebinin şöyle olacağı anlaşılıyor? Alman nüfuzu wltmda müstakil ve muhtar devletçikler, Tevekkeli ecdadımız dememiş: Ha hoca Ali, ba Ali hoca! ket dahilinde beliren veya mevcut iken küvvetlenen bir çok gizli ce. reyanların düşmanlığına maruz bı rakıyordu. Stoyadineviç bu arla mücadele edebilmek için iç ve dış politikada bir çok zıkzaklar res- metmeğe başladı ve bugünkü dün- ya şartlarının müsamaha edemiye, ceği bir oportünizme saptı, OBil. hasta küçük itilâf mekanizmasının Çek hâdisesinde işleyememesi bü- yük Sırbistan ideali için Bosna- Sarayda o meşhur kurşunları &ık. mış olan müfrit nasyonalistleri Stoyadinoviçten çevirdi ve iftirak. çı unsurları “tek Slavya,, idealist- lerinin zayıf düşmüş olduklarma kandırdı. Hattâ gitgide bu kanış, (Lütfen sayfayı çeviriniz) <ereyar