29 Aralık 1938 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 6

ER kültürde radyonun rolü j ü içinde: Radyo bugün umumi büyük bir yer almış bul ör. Musiki hemen hemen sadece radyo demek ol - muştur. Birçok büyük bestekârlar, or. kestra şefleri, şantörler, kem piyanistlar radyolarda konser veriyor lar. Her gün birçok radyo istasyonu klâsik musiki Üstatlarının yüzlerce ©» İle neşredilen ©. süyük musiki şeheser- i bütün dünyaya lan; Musikidan başka, fennin diğer şube. leri, baş da radyo yı saran bir hal almıştır. P leri birçok klâsik eserleri, en kuvvetli aktörlerin iştiraki ile, halkm önüne ko” yuyor; edebi iradyo mik, rofonu karşısı muhtelif ill bütün muharr le konferanslar ve okuyorlar, İlim ve fen, konferanaçıların ai ve radyodan baska vasıt, si pek zor ve uzun sürecek olan uzak yerlere kadar bütün dünyaye sesini işittiriyor. Bu suretle sanat kendisine en muş oluy A nin, umumi bilginin topu dem kültür, radyo ile her tarafa yayılıyı Onun için, radyo ve radyo bi radyo nesri e mumi hayat & hepimizin bilmesi ve öğrenmesi, yakmdan takip etmesi Yâzımgelen mevzu hâline girmiştir. Bunu gözönünde bulundurarak, 6 kurlarımızım büyük bir ihtiyacını karsı- lamak Üzere, haftada bir defa genir mikyasta radyodan bahset verdik, Burada © haftaki b radyo neşriyat ve (faalive' veriler konserlerin hususiyeti, eserleri çalma cak bestekârlar hakkında malümat bu atak ve pratik radyo bilgileri öğrene, ceksiniz. X VARAN net ve 8erini çalıy par. temsilleri yor. es tiyatro, edebiyat ve raks ile canlanmış ve daka dünya- TİR AZ iyes temsi) er ve ilim radyoda ye karar dünya YA İİİ Korto konferansı ve konseri Bugünün en büyük piyanisti da bir konferans, konser verdi ve piyano üzerindeki eserlerin en büyük bestekâr diyebileceğimiz Ckopin'in (Şopen) meş - sayılan İ Fransız sanatkâr: Alfred Cortot (Korto) | geçen çarşamba günü Brüksel Yadyağün- | Radyoda sene “ HARER — Akşam postası sonu eğlenceleri tisti Çarli Rugrles sene sonu eğlencele- rinde âdet olan bir hindi ziyafetinde... İ Bu hafta cumartesi akşam!, pazar ve pazartesi günleri Av- rupa ve Amerikan istasyonları programlarinın büyük bir kismi. n: Noel yortusuna ayırdılar ve bu münasebetle, Noel mevzuu ürerine yazılmış birçok operalar ve musiki eserleri neşrettiler, Norl daha ziyade çocukların bayramı sayılabilir. Pabuçla- rını gece ocağm içine koyup Noel Babadan hediye bekliyen ço. eler hazirlamışlardı, Bu cuklara radyolar da birçok hedi Radio Paris pazar günü çocuklar için Maurice (Moris Meter - lınk) Maeferlinek'in (Mavi Kuş) eserini neşretti. Aynı gün Posts Parislen radyosu da çocuklara, 10 bin (rank (600 - 700 erikanın meşhur radyo ve film - ra kadar bir para) nın nasıl ve Bereyo sar, fedilebileceği hakkında bir konferans verdi. Önümüzdeki Meşhur ON radyo artistlerinden Ma, Pion Talley bir dini eser temsilinde, serinde dinlediler, nimarka rad; ursda mişlerdir. Con Barrlmor Nevyork Tadyosundaki rolünde, Büyükler de Poste Parisiende Moris Şövalyeyi “Dede,, © Noel programı arasında pazartesi günü Prag radyosundan Smelana'nın “Buse,, ismindeki operast; İsveç, Norveç ve Da, arında (Kral Lir), Puccininin (La Bohem) ope- raları nakledilmiştir. Bu çocuk bayramında Alman (Hitler gençii; heyetleri ile Viyananın meşhur çotuk korosu da konserler ver. ) çocuk koro Holivut radyosundaki bir temsilde de meşhur artist Con Barrimor baş rolü almıştır. seneler dinleyehileceğimiz operalar 20 perşembe, gece, fennt 9,10 Breslav is , tasyonunü açarsanız dorta dalga 3158 metre) Alman beste kârlarmdan birçoğu . mun öoperalarından 3€- çilmiş parçalar din - Myebilirsiniz. İstas, yon orkestrası tara * fından çalınacak olan bu parçalar arasmda Eiffel Kule bstzsyo sunlar bulunuyor : hur 24 prelüdünü çaldı, bunlarla birlikte nunda dinliyeceğimiz Mozart'ın “İdome * bestekâr hakkında izabatla bulundu. Cortot sâde piyanist değildir. Aynı za- manda iyi musiki muallim ve mubarriri ve orkestra şefidi Chopin bu 24 pr: teli dünü hasta iken bes. miştir ve onlarda ruhunun ümitsiz halini sezmek kabildir. Musiklide salâhi - yet sahibi olanlardan birisi Chopin'in bu eserleri hakkında şöyle demiştir! “Gözyaşlarımı işitmek kabilse Prelüdler de işitebiliriz.,, | Biliyor musunuz ? Burada size radyo ile alâkadar bazı su- aller soruyoru imiyorsanız, ee- vaplarıni biraz ilerde bulacaksınız. 1 — Hângi memlekette radyo satanlar müşterilerinin İsim, aârei ve mesleklerini yazmıya hükümet tarafmdan mecbur €, dilmektedir? 2 Frânsada kaç radyo istasyonu var- dır ve bu İstasyonlar kimindir? 3 — Şu istasyonların hangi şehirde ol duğunu biliyor Ton: Radio 37, Radio PTT Nor, Radio Eircanı, Radio Marco. ni. Cevaplar 1 — Tunusta, ,2 — 26 imtasyon vardır. Bunların 15'İ hükümetin, 11 4 de hususi mülesseselerin- dir. 3 — Radio 37 Fransada Röy da; Radio PTT Nord Fransada Lil şeh. rinde; Radlo Kirceni İrlanda yani yeni ismi ile “Tir, de Atlon şehrinde; Radlo| Mârconi İtalyada Bolonys'dadır. Matmezon işantöz Madam Kitlerneo,, operasının ürer- Ciampi tür ve aryası, “Seral, Yo,, ve “Sihirli flüt, aryalarr. Richard Şt- rauss'un “Burjuva Jantliyom,, Aridane ile Nakoz,, ve İntermezzo,, sundan parça“ lar. Bugün diğer bir opera programın: da Frankfurt İstasyonunda buluyoruz. (Ora dalga 251 metre), Gecp t9,15 dedin. İlyebileceğimiz bu programda bilhassa şunlar var: B z'un “İnci avcıları: OVerdinin “Maskeli balo,, su; Puccini'nin “Toska,, Yine buğün akşam saat 6,15 de Roma istasyonu (kısa dalga 25,4 metre) Pon- kielli'nin “Le Cokonda,, operasının 2 nel perdesini neşredecektir, Sevila berberi 49 Cuma — Stuttgrat istasyonunda orta dalga (022,5 metre) güzel bir opera programi buluyoruz: (Gece saat 10.10). İstasyon orkostrası tarafından çalmasak olan bü eserler arasnda Röbsini'nin “Sevilla berberi,, Mozart'ın “Soralyo,, su, Korneliy'in “Bağdat berberi, nden par-j çalar vardır. Puccininin “La Bohem, operasinin 1 nci ve 2 nci perdelerini de İstokholm rad. yosunda göc€ saat 11,30 da api (Orta dalga 426,1 metre). Eser, İsveç devlet tiyatrosunda temail edildiği esnada alman plâklardan çalmacak ve bir saat| devam edecektir, Senenia son dakikaları 31 Cumartesi — Lani seneye gireceği- miz bu gece 1938 yılı son dakikâlarin! ya- şamaktadır. Herkes bu yılı daha hafif mw, $iki ile uğurlamaya karar vermiştir. Odun Için, radyo programlarında fazla opera bulamıyoruz. Yalnız, şu opera parçalarını dinliyebilir- siniz: Börlin (uzun dalga 1,571) gece saat 9: Yöhann Şiravasun "Binbir göce masala, Tı, İntermizzö's Çaykovski'nin “Ceviz kırıcısı,, ndan bir parça; yine Yohann Şiraussun “Yarasa,, operasmın uvertürü. Turino (orta dalga 263,2) Saat: gece 10. Milânodaki La Skala operasından nak, len, Massent'nin “Vörttrer,, operası, Milâno operasının bu haftaki temsilleri Milânodaki meşhur La Skalo operasının bu seneki kış programı pazartesi günü baş lamiş ve Verdinin “Makbet,, operası tem- sil edilmiştir. Verdi (Cuzeppe) Giuseppe de on do, kuzuncu asrin büyük musiki üştatlarm - dandır, 1813 de doğan sanatkâr 68 yaşın, da ölmüğtür. Meşhur opersları şunlardır: (Traviata), (Trubadur), (o (Rigoletto), (Ayda), (Othello), (Falstatr), La Skala operasmdaki temsiller Turi - no grupuna mensup (263,2 metre) Milâ- NO 1 istasyonundan neşredilmektedir. Bu hafta aynı operalardan aklen dünkü çar, çamba akşamı Mule'nin (Dafni) operas temsil edilmiştir. Önümüzdeki cumartesi (31 kânunuey- vel) akşamı da Türkiye saati ile 10 da Massenet'nin (Verter) operası nakloluna, caktır, Çingene baronu Johunn Ştrausa'un “Çingene baronu,, 0- pereti pazartesi akşamı Frankfurt rad . yosundan naklolundu. Bu eser bestekârm en meşhur eserlerinden biri ve bazıların ca en gürel eseridir. Strauss “Çingene baronu,, mu 1584 de,| musiki hayatının ellinci yldönümünü kut- larken bestelemişti. Eserin metnini May, rus Yokainin “Saffi,, ismindeki romanın- dan alarak İznaz Şnitzer yazmıştır. Şira- us bu operetine, Orta Avrupanın hüdayi nabit musikişinasları olan © Çingenelerin (Çiganlarm) tam havasını vermiştir. Çizan musikisinin memleketi olen Ms- caristan, Avusturyalı bestekâr Ştrausun bu eserine kaynaşmışlır. Bunun İçin “Çingene baronu,, harpten evvelki Avus- turya, Macarislanın en son müşterek 6s. ri sayılır, Meşhur bestekârın yıldönümü | kola Puççini Kuttutanıdı Geçen hafta, 22 kânunuevvelde, meşhur İtalyan bestekârr Ciacomo Puceini (Ca- komo Pugçini) nin 80 nei doğum yıldönü. mü bilhassa İtalyan ve Alman radyolarm- da büyük bir programla kutlandı. Puceini 1858 de İtalyanm Toskana eya, letinde Luk şehrinde doğmuştur. Beste- kârın sanat hayatındaki ilk seneleri, bir gok sanatkârlar gibi, hiç de ikbal içinde geçmemiş, Puccini oldukça fakir bir ömür sürmüştür; "La Bohem,, operasiidaki bir çok sahneleri kendi hayatından almıştır. Meselâ, operanın Üçüncü perdesinde fa- kir bir sofra etrafında yemek sahnesi var, di, bestekârın hayatında böyle sahme- ler daima olmuştur. Puceini şan ve şöhrete orin yaşta ka, vuşmuştur, On dokuzuncu asrin #onlarım- da ve yirminci aarın başmda büyük bir bestekâr olarak adıma hürmet beslenen Pucçimi 1924 de ölmüştür. En meşhur bü- yük eserleri “Toska,,, "La Bekem,, “Madam Baterflây, (Bayan kelebek); (Saz şairi), “Andre Şeniye" ridır. Puecininin son eseri “Turandot,, ope rasıdır ve 1924 de öldüğü zaman yarım kalmıştır, Sonra, arkadaşı Alfono tara , fından tamamlanmış ve ilk defa olarak 1926 da Milânoda temsil edilmiştir. Puesini eserlerine “mahalli renk,, deni lea şeyi koymaya çok dikkat eder ve bu hususta çok uğraşırdı. “Turandot,, da tam bir Çin havası bulmak kabildir. Çünkü operanın aynı İsimdeki katıraman: bir Çin- li prensestir, Prenses Turandot bir aktrisa yapılan Tenalıklara çok müteessir olmuş ve erkek, lerden bunun intikammı almıya karar vermiştir: Güzel prenses, kendisi ile evlenmek | çin müracant eden her etkeği tor bir im, tihana tâbi tutuyor. Onlara cevabı çok müşkül al soruyor. Sorduklarının bir tanesine bile cevap veremiyeni idama mahküm ediyor. “Turandot,, noel yortusu münasebetile operalar TE | RADYO SAN'AT | pazar günü Stuttgrat operasında temsil | edilmiştir. Prenses rolünü temsilde en muvaffak olan aktris olarak İngiliz çan #özü Eva Turner tanınmıştır. “La Bohem, in 1 nci ve 2 nci perdele- rini yarım (cuma), Türkiye saati ile gece 11,15 de İstokholm (428 metre) den din. liyebilirsiniz, . almmış olan devlet adamlarının #© 29 BIRINCIKANUN — 1933 KA 4 de Dağ sporu yapamıyacak, kayak mıyacak vaziyette olan bayanlar içİSi zel bir öeket modeli veriyoruz. Bu #5 şehirde salorlerda gi kumaştan yapılmıştır. malt bir kumaştan ayni kumaştan yapılmış bir el çantaf takımı şık bir hale getirir. Tavsiyeler * Tütün, upartımanlarda ve gölçediği tişen yeşil nebatlarla palmiyeler içi güzel bir gübredir. Cigara külünü, ritleri kapalı bir kutuda toplayıtız. ra bunları bir oltası içerisine odü Birkaç damla su (ile sulandırınız. gübreyi saksının toprağı üzerine koyu” Nebatınzın uzaması artacak, rengi Gö nacaktır. Hem de bu neticeyi çok bir zamanda alacaksınız. * Kolalı yakaları kolalarken ütül€ . Ütü çok defa yapış yaka İekelenir. Bunun önüne geçmek iken içerisine bir parça tuff : * Ekser oku un bıçaklardan bir türlü çıkmadığı? ği şi t ediyorlar ve birçok çarelere * vurdukları halde Iyi hir netice alam? | larını ileri sürüyorlar. bunlar bi | çakları toz halindeki kara biberle * olsalardı bu ş pmazlardı. * Yemek pişiren kadınların eline riya SOvan, Sarf prasa kokusu K | Halbuki sebze ayıklama işi bittikten ile oğulur ve sonr# kazı bayanlar bu tedi ğ ler, Onlar için bu çeşiii giymi lerinden da görmeyebili başka yapılacak * Bir okuyucumuz Helivut çayı ©ğ len ve sinema yıldızları arasmda çok hur olan çayın nasi hazırlandığını yor: Birkilo su ile gayet koyu ve kut li bir çay hazırlanır. İçerisine bir iki portakal, dört e mandalina sıkılıfı çorba kaşığı da frenk üzümü şurubu edilir. Bu suretle hazirlanan Folivut yu bir sifon ile ve süt ile beraber bus larak içilir. Harareti çok gideren biz © yet ediyorla! ş yoktu olduğunu * Kestane kıymetli bir gıda, lezzetli meyvedir. Fakat ömrü kısadır. Yalni# kış kestaneleri gayet Kİİ , için terseniz bütün muhafaza man bilirsiniz. Bunun r. Kestaneleri K fındık ve cevii siniz. Bir senede neler oldu ? Brüksel radyoları 3 könümmevvel © martesi gün zari selerin bir hulâsasını neşredeci”” geçen bir sene Bu arada cumartesi günü Türkiye ile akşam 5,15 de (ertesi gece 1,45 de) bir (Radyom deceklir. Bunda bir sene içinde, söylemiş ve sözleri plâğa veya sine” de işitilecektir. Bunlar Çemberlayn, F sız Cümhürrelsi Lebrün, Başvekil D ye, Ruzvelt, Hitler, Musolini, Be k Leopold, Bölçika Başvekili Spaak'd”