4 Ekim 1938 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 10

mişi FABER — Aksam postas? İ A a e a Avam kamarasında dünkü münakaşalar Be Daşlarahı 1 incide delerden « mücadeleye hazır olduğu muzu öğrendik, Hitler ve Musolininin gihniyetleri için, Çemberlaynın, Simo- nun lisanı bir şey ifade etmez. Ancak filomuz seberber edildikten sonradı: ki, Hitler harbe hazır olduğumuzu anla - dı. Çembherlaynın, İngiliz * Alman dek" larasyonunu kabine arkadaşlariyle is” tişare etmeden, diplomatların yardımı. na lüzum görmeden ve dominyonlarla temas eylemeden imza etmesi an'anevi dış politikamıza muhaliftir. İngiltere ilk defadır ki, Orta Avrupa hudutları - nm muhafazası mecburiyetinde kalı - .yor.. Bu suretle İngilterenin Avrupa kıtasmda bir ordu bulundurması ve silâhlarmı ârttırması icap eder,,, Başvekilin izahat Kuperden sonra Çemberlayn (söz alarak demiştir ki: Münih anlaşmasmı izahtan sonra meclise şu iki yakayı hatırlatmak is- terim: 1 — Münihe, ekseriyeti Alman © lan Südet bölgelerinin Almanyaya bağlanmasını kararlaştıramak için gitmedim. | 3—0 esnada “zaman” e” kat'i u- #üru teşkil ediyordu. Her dakika fe ldketin başlamasmdan korkuluyor- 8u. Feci ve zor olan .yırma ameli- yesini yapmak için fevkalâde çabuk» Jukla hareket etmek mecburiyetin- deydik.,, Bundan #onra Çemberlayn Al manya tarafından Godesbergde tek- İt edilen şartlarla Münih anlaşması arasındakfi farkı anlatarak demiştir ki: Nu Godesberg muhtırası 6 gün müh. “letle tahdit edilmiş idi. Münih anlaş» , masında ise Fransız » İngiliz teklif. lerine dönülmüş ve işgalin dört dev-| etin mesuliyeti ve enternasyonal bir kontrol altında yapılmasma ka- rar verilmiştir. Yeni Çekoslovakya mın söbebiyet verilmeden vaki olacak bir taarruza karşı dört devlet tara #mdan müşterek garantisi Çekoslo- yakyaya, Godesberg muhtırasnda derpiş edilmeyen bir karşılık teşkil #tmektedir. Koza malimdur ki, Al manya ve İtalya Macar ve Leh ekal- Hiyetleri meselelerinin de ballinden gönra Çekoslovakyayı garanti etme- Ji taahhüt eylemişlerdir. Hakiki muvaffakiyet, dört büyük devlet milmessillerinin insan feda e-| dilmesine mahal kalmadan o nazik ve zor ameliyat yapmak çaresi. ni bulmuş olmalarmdadır. Medeni- yete nihayet verecek bir felâketin ö- nüne geçilmiştir.,, İngiliz » Alman anlaşması * Münihte imzalanan İngiliz - Al man deklerasyonuna gelince Çem - 'berlayn ezcümle demiştir ki: “— Daima Avrupa için çalıştım. Çek tanberi havayı zehirleyen bu husu- meti izala Için çalıştım. Çekoslovak meseleri bu meselelerin sonuncusu ve bolt en tehlikelisi lat, Bunu hallettikten sonra yatışma ve-temizleme yolunda yen! bir adım atabiliriz. ! B. Cooper, cuma gin” B yaptığım mülAkata İşaret etti, Bu mülâkatın neden tenkide lâyık ol duğunu anlamıyorum. Hiç bir pakt Imza etmedim, biç bir taahhütte de bulunmadım. Gizli bir anlaşma mer- züubahis değildir. Mülâkatımız hiç kimsenin aleyhine olmamıştır, Beni mtarafımdan istenen bu mü- lAkatın hedefi, Hitlerle yaptığım şahsi teması derinleştirmekti. Bu- Dün modern diplomaside hasıl oldu- ğunu zannediyorum. Bilbassa müşte. rek noktalar mevcvt olup olamiyaca- ğını tesbit için dostüne ve fakat hiç bir taahhüdü mutazammın olmayan bir görüşme yapılmıştır. Son haf taların hâdiseleri bize devam'r bir barışa yerinde oturarak ve ne mu- kadderse o olsun diyerek erişileme- yeceğini öğretmiştir. Barış çetin ve müsbet gayretler istiyor. Hiç bir kimse şimdi İngilterenin Münih an- laşmasından sonra teslihatını dur. Çemberlayn, Münihlen Londraya nuluk duracağmı zannedemez. İngiltere. nin silâhsırlanması bir taraflı ola” maz, bu tedricen ve bütün memleket» ler tarafından yapılmalıdır... Çemberlayn, sözlerini, İngiltere « nin silâhsızlanması meselesine ta » mas etmek ve milletler arasında sül tefehbümleri bertaraf etmek Için yes ni imkânlar gördüğünü ve mevkiini daha genç birine terketmeden Önce kendisini bu işe vakfetmek istediğini söyliyerek bitirmiştir. İşçi partisi fiderinin sözleri Çemberlayndan sonra söz alan Attlee, Çemberlaynm “bugünkü silâhlanmıya devam etmeliyiz,, sözleriyle Münihten döndüğü zaman “barışın birim devri. miz çin temin edilmiş olduğu,, hakkın- da yaptığı beyanatı arasındaki tezadı kaydettikten sonra demiştir ki: “ Elde edilen şey harp için de bir mütarekedir. Fransa ile (İngilterenin bir dörtler paktındaki vaziyetini barışı hesap edilemez tehlikelerden kurtar mak için çok zayıltır. Şimdi dörtler paktı değil, yeni ve tam bir barış kon | feransı lâzımdır. Amerikanın tavassu - tuna müracaat edelim, ve Sovyetler Birliğini hariç tutmuyalım.,, Ateleeden sonra muhalif liberal Sir Archibald Sinclair söz alarak, başveki- Tin şahsen cesaretli gayretlerini tazim Je yadetmiş ve fakat “mütcümrız dikta” törlüzlerin önünde adım adım çekilme politikası,, üzerine hiçbir vakit devamlı bir barışın kurulamıyacağını söylemiş. tir, Sir Sinelairden sonra Eden söz ala- şak demiştir ki: “ Nihayet harbin önüne geçilme- #ine hadim olan, müteaddit unsurlar * dan biri hiç şüphesiz başvekilin Rus. velön ikinci bir gayretine olan ümidini kesmekten imtina etmesi olmuştur, (Ekseriyet tarafından alkışlar). Eden, en büyük tazimin OÇekosle vaklara yapılması icap edeceği kanaa* tindedir. Harbin önüne geçilmesine, bizmet eden diğer bir unsur da geçen haftanm salı günü İngilterede bir deklarasyon neşredilerek Almanya, İngilir başveki Jinin gayretlerine rağmen, Çekoslovak. yaya taarruz ettiği takdirde Pransanın Çeklere derhal yardım edeceğini ve İngiltere ile Sovyetler Birliğinin de hiç şüphesiz Fransanm yanında yer alaca- Bını bildirmesi olmuştur. (Muhalefet tarafından şiddetli alkışlar). Zannederim ki, istikbalin tarihçileri bir halta evvel harbe karşı rol oynayan âmiller arasında bu deklarasyona mü him bir yer vereceklerdir. Münih tek: liflerinin ototerminasyon lehinde olma. dığını hepimizin esefle kabul etmesi icap eder, Sükünet bulma hissimiz ne olursa olsun aramızda bu teklifleri oku duğumuz zaman az Çok bir kllç'ilme hissi altında kamıyan pek az kimse mevcuttur. Tekliflerin tatbiki Için verilen müd. det hiç şüphesiz zalimane bir şekilde azdır.,, Eden her halde hükümetin İngiliz garantisinin meriyete girdiğini tasrih etmesini istemekte, dörtler paktına da- yanan bir politikanın tehlikelerine kar- şı ikaz etmekte ve hiçbir Avrupa kon. seyinin küçük büyük bütün devletlerin iştiraki olmadan tam olamıyacağını kaydetmektedir. ,, döndüğü saman fayyare meydanında söylerken Diğer hatiplerin sözleri Edenden sonra bi: çok hatipler ve bu meyanda bilhassa Lansbüri ile Hen- derson dinlemiştir, Hükümet namına muhaliflere cevap veren Samüel Hor, Çekoslovakyaya in dirilmiş olan darbeye teesslif etmiş ve fakat şu sözleri ilâve eylemiştir: *— Şuna kat'iyyen eminim ki, eğer daha İleri gitmiş olsaydık, şimdi bir ci han harbine dalmış bulunacaktık. Biz, ittihazı mümirün olan yegâne hattı ha. reketi kabul ettik. Bu hattı hareketin ittihazı, gerek cihan sulhu ve gâörek Çekoslovakya Cumhuriyeti için elzem idi. Bizim bu hattı hareketimiz, Çeloş- lovak Cumhuriyetinin berhayat kalma- sma medar olmuştur.,, Hatip, netice olarak hükümetin aslâ millf müdafaa sahasında ittihaz elik miş tedbirlerin ahengini borup gevşet- mek niyetinde olmadığını beyan etmiş” tir, Sir Çon Sayman ile Makdonald, baş vekil nasmuna bir takrit tevdi etmişler. dir Bu takrirde şöyle denilmeletedir: “Avam Kamarası, hükümeti kraliye- nin geçen buhran esnatmda harbin patlak vermesine mâni olmuş olan siya- #etini tasvip ve devamlı bir sulhun te mini maksadiyle hükümete müzahere, tini bahşeder.,, Bu takrir, çarşamba günü reye ke- nulaçaktır. İngilterede hükümetin siya» seti aleyhinde beyanname Londra, 3 (A.A) Aralarında Harold Vikolson, Fip Noel, Baker Eleanor ve Ratbon Velis gibi zevat bu- İunan parlimento, edebiyat, üniversite ve san'at muhitlerine mensup bir çok kimseler tarafımdan imza edilen bir be. yanname neşredilmiştir. Dün neşredi- len bu beyanname ile İngiliz milleti ilk sükünet anının intiballe sulhun neye malolduğunu ve istikbalde neys malol. mak tehlikesi arzettiğini unutmamağa davet edilmektedir. Çekoslovakyanm maruş kaldığı tahammüllersa tazyika ve Alman devletinin bu hâdise netice- inde kazandığı kuvvete telmih eden beyanname hükümetin siyaseti sleyhin de hüküm vermektedir, İngiltere Çekoslovak yaya istikrazda bulunuyor Londra, 3 (A.A) — Çemberlayn Aram Kamarasındak! beysnatında İngiliz b#kümetinin Çekoslovakya 1- çin 80 milyon İngiliz ilralık bir istik- raz teklif etmek İstediğini ve derhal 10 mliyon avans vereceğini bildir. miştir. i İngiliz kabinesinde buhran çıkacak mı? Londra, 3 (A.A.) — Daliy Mall ga- zetesi, Lord Runelmanın bahriye na- zırlığına tayin edilmesi ihtimalinden babsedilmektde!r. Kabine buhranı- nın genişlemesi muhtemel değildir. Eski bahriya nazırı Coopera müza- harette bulunmuş olan naz'rların da Çekoslorakyanın garantisi hususun- da başrekile iltihak ettikleri bildirii- mektedir. Esasen başvek'i milli mti- dafan nazırlarına katiyen dokunmak istememektedir. Avrupada devam- N antant haşıl oluncaya kadar İngii- terenin silâhlanmasını ayni hizla yü- rütmeğe azmetmiş bulunmaktadır. | ile 4 BİRİNCİTEŞRİN — Südet 20 mıntakasını gezdi Dap Baştmah 1 eide sahi terennüm etmiştir. Hitlerin otomobi- lini zabitlerin binmiş oldukları diğer 12 otomobil ile hücum kıtaatını nakletmekte olan diğer otomobiller ve 12 motosiklet takip etmekteydi. Hitler Südetler memle ketine takı zaferler altından geçmek su" retile (o girmiştir. Takı (o zaferlerde şu yazılar yazılıydı; “Sirlet o memleketleri" nin halâskârı safa geldiniz... Birkaç da kika sonra Hitlerin otomobilinin Aş şeh rine girişini büyük bir neşe ve coşkunluk sesleri -selâmlamıştır. Hitler saat 13, de Egere muvasalat et miştir, Bütün Eger halkı Hitleri alkışlar la karşılamak için yolun iki tarafını dol durmuştu, Milli elbiseler || giyinmiş iki çocuk Hitlere bir buket vermiş ve müter akiben Hitler belediye dairesine girmiş tir, Bölge başkanı Veliner eski imparator | luğun şan ve şerefini ihya ettiği için Hit lere teşekkür etmiş ve Hitler verdiği ce vapta bütün mücadelesi esnasında Avus turyanın ve Bohemyanın on milyon Al manını Almanyaya rabtetmek arzusu İle bareket ettiğini söylemiştir. Bunu müteakip Henlayn söz alarak bu şehrin bütün kurtulacağı (hakkında kral Lui Bavyera tarafından verile zün altı asır sonra yerine gelmiş olği mu kaydeylemiştir. k Hitler, Egerden sonra seyahatini PX zenbad ile Vildetayn ve Şöenbah m “kalanını ziyaret etmek suretile izm miştir. Hitlerin bugün Karlisbata git muhtemeldir. Alman askerleri işgal ant tiyesinde Berlin, 3 (A.A.) — Alman ietib' rat bürosu General Ven Reib#i kumandasındaki Alman kıtalar” saat 8 de Çekoslovak hududunu tomtakasının teşkil ettiği burunu ki tarafından, Selh İle Markven hen arasından geçtiklerini bi mektedir. Ru kıtalar $ num mıntakayı İşgal edeceklerdir. Berlin, 8 (A.A) — Resmi tebliğ: neral von Bock o kumandasındaki Zittart cenuburdan eski Çek » Alman dudunu Elbe ile Velfsberg arasında miştir. Ayni zamanda dün Rumbur£ Frieland bölgesini işgal eden kıtaat y” Yüşüne devam etmiştir. Elbenin bati da general ton Eichenanin id ki kıtaat Lanensteinin o doğusunda bölgeden Königsvalda doğru ilerler dir. Sanat mekteplerine kabul edilenler Ankara, 6 (Hususi) .. Bu sene bölge sanat ve inşaat usta okullarına kabul edilenler tesbit olunmuş ve Vi- lâyetlere tebliğ edilmiştir. İmtihanda kazananlar: İstanbuldan Osman Onarlt, Cema) Yarıcı, Necdet Kılrer, Recep Temizkan, Mahmut Yytaman, Melih Ar, Ali Ulu çelik, İzmirden: Sabri Biret, Hüseyin Ca ferler, Celâl Kocaz. Hüzeyin Apat, Ke mal, Şakir Üstüsdağ, Salih Özgen, Os man Seyis, Ömer Yönden, Kemal Pr nar, Abdülvahit, Ankaradan: İsmail Köksalmış, Ce- mal Andaç, Fethi Engür. İbrahim Ke tamer, Recep Kop, Hüsamettin De mirsoy, Ali Taşındı, Nüzhet Alpas- lan, Galip Tamer, Feyzi Özmen, Lât fü Nalcı, Ali Özdemir. Hümü As lan, Ahmet Güneşen, Hüseyin İlgaz. Sait Özeren, Sadık Vayvay, İrfan 'Tekkayn. İbrahim Bülbül, Kâzım Ak- soy, Hasan Salgir, Ruhi Köştel, Naci İşsöven. Mehmet Resorlu, Kema! Şer betçi, Samsundan: Abdullah Serengil, Hak kt Morenl, Celâl Karaoğlan, Yaşar A* ğı. Adazadan ve Seyhandan: Çelikkol, Aydından: Kemal Erel, Kâzım Gö- raydın. Mehmet Oğuz, Kâmil Ataşar, Balıkesirden: Faik Berktüre, Mah mut Erkaya, Süleyman Müldür, Mus" tafa Efeoğlu, Hakkı Sarı, İsmail Gü- len, Ahmet Tutalar, Avni Yoldaş, Meh met Yamanuz, Arif Bican, Hilmi Er tem, Nihat Balkanlı, Şeref Umul, Ah- met Özbursalı, Mehmet Gelincik, Bas- Ti Derelioğlu, Nurt Devrler, Kemal Zorlu, İlyas Ünlü, Hilmi Aydmeik, Eskişehirden! Rehiç Ağva, Tevfik Sivrikaya, Hüseyin Önder. Sadık Uz eskici, Muzaffer Pazarkaya, İspartadan: Nuri Cömert, Mehmet Akbas, Mustafa Varlıer, Ahmet Al has, Hüseyin Çırak, Ahmet Cancan, Mehmet Mustafa Gürer, Süleyman Özdet Ali Yalçınkaya, Refik Gürler, E Çeri, Afyondaı: Kemal Uslu, -M Tokman, Kâmil Bertçivi, Musa KU Yukçu, Şükrü Yanardağ, İbrahim E yadibinli, Kadir Yaşır, Şükrü Günü” muş, Kemal Tüzün, Nael Özsoy, Özakman, Diyarbakırdan: Muharrem Öğ Hüseyin Özer, Süleyman Güasel, met Çetin, Zübeyr Yılmaz, Jazet salaı, Arif Ergan, Ulvi Köker, Ğ Davran, Ahmet Akyol, Vahap Babf| “© oğlu, İbrahim Akay. Çanakkaleden: Recep Serim, Ni v Alçı. Bayram Doğu, Recep Gür Kırklareliden: Mehmet Ölçer, Gemiçloğlu, Kocneliden: Mehmet Ölbek, SaJ&i tin Akyıldın Ruhi Erzurum, Tekin, Necati Erbeşler, Erzurumdan: Şeref Çağanay. rem Elekçin, Nurettin Yayık, Ali tiğ. Haydar Topbakan, İbrahim han, Ordudan: Mehmet Kırca, fbrahif! Kaya, Hüsnü Aydan, İsmail Ciğeri Ahmet Kırca, Cihat Şener, Kâmil © kir, Mehmet Erbaş, Mustafa Sarıh İçelden: Gani Bilir. Fikret Tune” Necip Aras, Şükrü Bünürer, Hi Cogkun, Süleyman Tonguç, Mu Mete, Kütahyadan: Halit Alpaslan, san Özcan, Abdullah Salk, Bay Yılmaz. Alimet Yanık, Kemal Nurettin Saçgel, Bursadan: Cemal Karadeniz, Â met Bal, Ferhat Öztürk. Rizede :Mustafa Arıcı, Muamsf Alkan. Musa Dal, İbrahim Mehmet Berk, Trabzondan: Kemal Saral, Bilecikten: Rauf Doğruer, Nuret! Demircan, Nihat Topçu, Kemal D? Puer, Mektep kitaplarınızı VAKIT YURDU Kitap evinden tedarik edebilirsini Fi