28 Eylül 1934 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 3
Benira göcüşüm: Firdevsinin yıl dö- nümüne gidenler (Baş tarafı 1 inci sayıfada) Son gece, akşam yemeğini bir- likte yedik. İngiliz şairi, ana di - linden başka lisan bilmiyor. Bu zatın heykelinin fotoğrafisini der- cediyorum. Belki, genç kızlar, be- ğenmiyecek. Fakat, benim telâk - kilerime göre, Drinkwater, erkek güzelinin nümunesidir. Uzun boy- lu, geniş omuzlu, dar kalçalı, mev zun yürüyüşlü bir vücudun üstün- de, saçları gençken kırlaşmış, muntazam hututlu bir baş.. Ten, hayat endişesiyle kırışmamış.. Sa- kin, mat.. Bu yüzde, gözler, kaya- lıkların üzerindeki yuvasında, hiç bir kurtun ve kuşun hücumundan korkmıyan kartallar gibi, süfli hayatın ta aşağılardaki vadisine emniyetle ve huzurla bakıyor.. Ingiliz erkeklerinin çok iyi gi- yindiklerinden bahsederler, Drink water, her halde, zarafet şampi- yonlarmdan biridir. Elbisesinin kesiminden, kart vizitinin basrmı- na kadear kılık ve — tetümmatının bütün inceliklerini yazı ile tarif kabil değildir. Şair, boyunbağının tirşe ve galibarda renklerini par - mağındaki akik iki yüzüğü, oriji- nal biçimli bilek saatini, büyük biy cesaretle, hüviyetindeki erkek- lik ve kibarlık hatlarına ve hare- ketlerine güvenerek, — takmıştır. Hakikaten de en ufak bir falso ile lâalettayin birini bayağılık ve ka- dınvarilik uçarumuna düşürecek bütün bu renk ve ziynetler, ona o kadar yakışmış ki, hatta bu tarz giyinişinin özrünü karşınızdaki - nin şairliğine bile atfetmek lü - sukaunu duymuyorsunuz, Sadece: “Şik bir erkek?,; Dünyanın en büyük mıuuanı olan samimi dostu Sir Denison Ross ile birlikte seyahat ettikleri için, Türkiye ev Türk edebiyatı hakkında bütün malümatı ondan almıştır. Bunlara dair benden faz- la tafsilât istemiyor. Sade, Öz Türkçe romanımız “Savaştan Ba- rışa,, nımn ilânlarını o günün gaze- telerinde görmüşler. Esasen, bu a- lâkalarından dolayı, şehrimizdeki Ingiliz gazetecileri beni kendile- | riyle tanıştırdı. — Türkçe bir roman ne kadar satılır?, - diye soruyor. Sıkılıyorum: — Merkezi siklet, intikal etmiştir. Gazete ve sinema, kitapçılığın rakibi olmuştur. O « nun için, az satılır. — Peki, en fazla muvaffakıyet kazanmış bir roman?, — On bin kadar sattığı olur. Dudaklarında hâzıl olan bir tebessümü gizliyor. — Eserinizi kaça sattınız?, — Kendimiz bastık.. - diyorum. Kâr istihdaf etmedik.. - diye ilâ- ve ediyorum.. - Dil İnkılâbının ro- man sahasında ilk tecrübesidir. Daha ziyade manevi bir haz.. Mevzuu ve tezi anlatmamı is- tedi. Anlattım. Beğendiğini söy- liyerek bana iltifat etti. — Bunun kaba bir tercümesi bana verilirse, ingilizce versionu- nu yaparım. Müşterek imzamızla neşrederiz.. n Her halde memnuniyetimin de- recesini tahmin edersiniz. — Bu sözlerinizi neşredebilir miyim?. — Edebilirsiniz.. Bu muhavere cereyan ettiği sı- rada, ayni zamanda, Sir Demison Rass e de konüşüyoruz. Bu zat, Hütün Av-nıpvı Asya lisanlarmı gazetelere | iman ğırketı muı eyetının ToBlantısı Şirketin son yedi aylık varidatı 772 bin, masrafı 718 bin liradır Tasfiye edilmekte olan liman şirketi umum? heyeti dün saat on beşte ikinci fevkalâde toplantısı- nı yapmıştır. İçtimada idare mec- lisi, murakıp raporları ile bilânço okunmuştur. Umumt heyet 12 ağustos top - lantısında şirketin feshine karar vermiş ve kanun mucibince teşek- kül edecek yeni idareye kadar şir- ket işlerini görmek üzere bir tas- Bütün eserler mü- * nakaşa edilecek Dün akşam saat on yedide Hal- kevinde bir toplantı yapılmıştır. Üniversite profesörleri ile doçent- ler, muharrirler ve muallimlerin hazır bulundukları bu toplantıda yabancı dille ve Türkçe çıkan il - mi, edebi eserlerin halka tanıtıl - ması, anlatılması için neler yapıl- ması lâzımgeldiği görüşülmüştür. Her hafta muntazaman Halkevin- de toplanılarak yeni eserler üze - rinde münakasalar yapılacaktır. Ermeni vatandaşların tayyaresi Ermeni vatandaşlarımızın teş - kil ettikleri biy numaralı tayyare alma derneği geçenlerde dört bin Yra Yuplamnışı; DU Kere e yeni * den üç bin lira toplanmış ve tay- yare cemiyetine verilmiştir. biliyor! Bu meyı.ndı, arapça, h— risi, moğolca, çinçe, japonca, ilâh.. Hem de en eski ve en yeni şekille- riyle okuyarak, yazarak.. bütün kelimeleriyle.. Fuzuli'yi, aruzun gavamıziyle okuyor. Tapındığı Türkiyeyi şim- diye kadar gelememesinin servet- sizliğinden doğduğunu söylüyor. Fakat: — Kör kuşun yuvasını Tanrı yâapar! - diye, meşhur atalar sözü- müzü en eski ve hakiki şekliyle ve “Tengri,, telâffuzu ile okuyor. Ve ilâve ediyor: — İrzaa gittiğim sırada, mem- leketinizden geçmek, benim için en büyük saadetlerden biri oldu.. Hele bu Dil Bayramında burada bulunmanın neşesini tasavyur e- din.. Ben ki, bütün ömrümü, Türk- çeye sarfederek geçirdim.. Eski kitap isimlerini, şimdi cinsleri kaybolmuş hatlarla, def. terime yazıyor: — İşte, bu' Türkçe kitapların mevcudiyetlerini bile henüz hiç kimse bilmiyor.. Zira, dünya yü- zünde birer tek nüshadırlar.. Ben içlerinden, Tarama Dergisinde bulunmiyan iki yüz kelime kadar çıkartdım. İki tanesini söyliyeyim: “Yılbasun,, — “Şikâr,, — demektir. “Edgu,, “Fazilet,, demektir. Bu kâmil Profesör yirmi ya- şında bir genç coşgunluğu ile ko e nuşuyor: — Araplar, çölde oluruıluken. yalnız deveye, canana, soyguncu- Tuğa taallük eden basit hayatla- fiye heyeti seçmişti. Liman şirke- «ti idare meclisi bu tarihten itiba- ren işlerini tasfiye heyetine ter - ketmiştir. Tasfiye heyeti bütün şimdi İş Bankasına 237 bin küsur, Emlâk bankasına 101 bin küsur Hira borcu vardır. — Şirketin 185 bin lirası hazineye ait olmak üze- mevcutları ile beraber liman şir - | re hissedarlarına 186 bin küsur ketinin defterlerine, ve işlere vazıyet etmiş bulunmak- tadır. Dünkü içtimada okımın idare | meclisi raporu, şirketin 12 ağustos 934 tarihindeki bilânço vaziyetini göstermektedir. İdare meclisi raporunun başın- da senenin bu ilk sekiz ayınım li- man işlerinin iş ve gelir bakımın- dan kısır, buna mukabil pek mas- raflı olduğunu kaydetmekte idi. | Şirketin yedi ay ve on iki gün- lük bilânçosnuda —sermaye ve borçlar kayıtlı idi. Şirketin sermayesi 558650 lira, alelâde ihtiyat akçesi 87838 lira ve fevkalâde ihtiyat akçesi 199 bin 640 liradır ki, yekünu 846128 lira 77 kuruştur. Şirketin demir - başlarına ve gördüğü işlere göre bu meblâğ kâfi gelmediğinden mütebakisi borç hesaplarından te- min edilmiştir. Liman şirketinin w— a LA —Yabanca patladı “Küçük Mustafapaşada oturan Hamit ile karısı Emine hanım u - yurlarken yastık altında bulunan tabanca ateş almış, Emine hanım sol kol ve memesinden ağırca ya- ralanarak hastaneye kaldırılmış - tır. BAA Koyun hırsızı Kasap Osman ile Hüseyin e - fendinin ahırlarından dört koyun çalan Hüseyin yakalanmıştır. ocuğa ça çAımş beş ı:ıx':nde birinin ida- resindeki otomobil Galatada Ne - cati bey caddesinde Halil isminde bir çocuğa çarparak ağırca yara - lamıştır. Şoför yakalanmıştır. Garsonun marifeti ' teşebbüsü Taksimde Cümhuriyet meyda- nımda berberlik yapan Strak efen- diyi Bir kavga neticesinde çakı i- le yaralamış olan garson Mehmet Ali yakalanmiştir. ——— Yeni hamal tarifesi İskele ve garlarda yolcuların eşyalarını taşıyacak hamallar için yeni bir ücret tarifesi hazırlan - mıştır. Bu tarife eskisine nazaran daha ucuzdur. .a niedenıyeden vardır.. Türkçı |ııı istiarelere bile lüzum kalmaksı- zın, zaten mevcut olan kelime ile, her mefhumu söylemeğe, her ese- ri tercümeye, daha bugünden eh- liyetlidir. Çok zengin, çok hariku- lâde bir lisandır. Yalnız, “Mik- rofon,, “Telefon,, nev'inden bey- nelmilel! tabirleri yeniden yarat- mıya kalkışmayı zait —bulurum.. Bir... Ikincisi de, “Olan, bulan, et- tiği, bulduğu,, şekilleriyle cümle - lerinizi tertip edeceğinize, “kim, rından doğmuş kelimelerle, bun - ları istiareler haline sokarak, Ef- Jâtunu tercüme — edebilmişlerdir.. Türklerin ise, mazide, büyük hır ki,, şeklini nahvinizde canlandır- malısınız.. Bu, önünüzde yepyeni bir ufuk acacak ve sonsuz kolay - lıklara nail olacaksmız... (Vâ-Nü) kayıtlarma | lira borcu vardır. Bilânçoya göre, Liman şirketi- nin son yedi aylık varidatı, 772 bin lira, masrafı ise 718 bin lira- dır. 19 teşrinisanide tekrar bir iç- tima yapılacaktır. Süngercilir şirketi kuruluyor Yerlı sermayedar bir grupun ile teşkili i ıçuı çalişılan süngercilik şirketinin nizamname- si vekiller heyetince tasdik edil - miştir. Bir iki güne kadar tescil muamelesi bitirilecek ve önümüz deki hafta zarfında süngercilik şirketi faaliyete geçmiş olacaktır. İlkönce bir çalışma programı ha - zırlanacaktır. Sonra da çıkarılan süngerleri teşlfir için bir meşher açılacaktır. ok o Deeğninne 10 sene hapis Beşiktaşta metresi Hayriyeyi öldürmekten suçlu Alinin muha - kemesi dün neticelenmiş, katil on sene hapse mahküm oîmugıur Lise ve orta ıııekteplerde Orta mektep ve liselerde ted- risat pazartesi günü — başlıyacak- tır. Sınıf ikmal imtihanları bütün mekteplerde bitmiştir. — Surları yıkanlar Son günlerde yapılan teftişler- de şehir etrafındaki tarihi surla - rın bir, bir tahrip edildiği görü- müştür. Hatta bazı kimselerin du- var taşlarımı alarak yapılarda kullandıkları - vakidir.* Bele - diye, surların muhafazasını temin için bekçiler tayin etmiştir. KiRdnriür Almanların bayramı Bugün Alman sefarethanesinde Almanyadaki çiftiçler bayramı münasebetiyle merasim yapılacak tır. Merasim esnasmda Alman se- firi bir nutuk söyliyecektir. vaaşüğederir Yedi bin muhacır geldi Dün şehrimize Romanya ve Bulgaristandan 127 muhacir ge- miştir. Bunlar yarım Trakyaya sevkedileceklerdir. Yirmi — yedisi -| iskân hakkı istemediklerinden ser best bırakılmışlardır. Son bir ay zarfında yedi bine yakın muhacir gelmiştir. Ekserisini Bulgaristan - dan Romanyaya kaçanlar teşkil etmektedir. llli Inanç mecmuası çıkacak Hukuk Fakültesi talebe koope- ratifi tarafından on beş günde bir çıkmak üzere İnanç isimli bir mec mua çıkarılacaktır. aseimtğeRİEk Yugoslavyalı meb'uslar Dördü kadın olmak üzere dün şehrimize 22 Yugoslavyalı âyan a- zası ve meb'us gelmiştir. Meb"i lar hususi surette seyahat dııel: tedirler. N SİYASET Ingiltere faşizm aleyhtarı “Pariser Tqıuıtı,, gazetesindeni | Berlin Tageblatt gazetesinin Lonra muhabiri Dr. Kurt Von Stutterheim, yukarıdaki başlık ile yazdığı bir yazı- da, Almanya'daki okuyucularına hitap« ederek İngiltere'de faşizmin, Hitler'in dan düşürüldüğünü açıkça bildirmiş ve şöyle demiştir: “Bugün müthiş dalgalarla İngilte- rede kükriyen Alman düşmanlığı, İn- giliz harici politikasına Fransaya doğ- ru ve onunla bir itilâf aktini istihdaf eden bir istikamet vermiştiy Bu te - mayülde, İngiliz d sin mu « hafazası uğrunda mücadele etmek e « meli de vardır. Bu senenin iptidala « rında İngilterede antidemokratik kuv- vetler kendilerini göstermeğe başla « mışlardı. Sir Oswald Mosley'in Kara- gömleklileri aylarca istihzalara maruz kaldıktan sonra — Mosley'in hükümet merkezinde ve vilâyetlerde toplryabil- *| diği taraftarlarının büyük içtimaları, Tn ıîlunıiı demokratik hürriyet müca- hitleri için birdenbire ciddi bir tehli- ke teşkil etmeğe başladı. Karagömlekliler hareketinin men'i süretiyle Mosley'e karşı doğrudan doğ- ruya harekete geçmeği İngiliz hükü - meti muvafık bulmadı. Ancak Mosley. € karşı mücadele vasıtası olarak (Fa- şizmin kadrü kaymet ve itibarını dü « şürmek) kararı — ittihaz olundu. Bu münasebetle Mussoliniye karşı hare « ket etmek — doğru bulunmmadı. Zira Mussolini İngiliz matbuatımm 4ene - lerce süren isnat ve iftira sefarberliği- ne tamamen galebe çalmıştı. Bundan maada bazı harici siyaset mülâhazala- rı İtalyan faşizminin himayesini istil- zam etmekte idi. Fakat Almanya ile vaziyet bambaşka bir safhada idi: Al- manyada ırk meseleleri ve kilise ihti- lâflarının harp kokusu —ve mezalime ait propaganda ile yarattığı hava, Al- manyayı İngiliz hürriyet mücahitle - rinin âdeta ideal bir muhasımı hılme sokmustu. 30 Hazirandaki temizlik hareketi ve Dr. Dollfuss'un öldürülmesi gibi ahval ve Almanyanın mücadele ettiği iktisadi — müşkülât — dabi Hiz demokrasisinin Almanyaya karşı | olan aleyhtar vaziyetinin şiddetlendi- rilmesine saik olmuştu. İngiliz demok- rasisinin istediği şey: ihtilâlini muvaffakiyetsiz. göstererek bu tecrübenin İngilterede tekerrürü - nü menetmek idi. İşte bu suretle fa - şizme karşı mücadele işini; Weymouth, de içtima edecek olan — amele birliği kongresinin rüznamesinin — ilk safına almağa muvaffakiyet hânl olmuş idi, Kongre — açılır açılmaz reis Andrew Conley “Almanyada, amele teşkilâtı - nin tahribi” fecaatinden bahsetmeğe Conley'in fikrine göre, Diktatör « Tükler, amele teşkilâtları — aleyhinde mücadele etmek için vücude getiril - mişlerdir ve amele teşkilâtları aley - hindeki bu mücadele, o teşkilâtların güya muvaffak oldukları için ortadan kaldırılmaları maksadiyle değil, bilâ- kis o teşkilâtların çok müvaffak ol - ılııklırındın ve bu yüzden - irticam İngiliz amelelerinin artık — şimdi kati ve nihai surette faşizme karşı bir vaziyet aldıkları söylenebilir. Binaen- aleyb İngiliz amelesi artık milli sos - yalizmin bütün — içtimai tedbirlerine karşı kör ve sağırdır ve Almanya de- nilince: Ayak takımının asaletini, bü- yük sanayiin ve bilhassa Reichswehr, in hâkimiyetini anlar, Şirketi Hâayriye ücretle- rinde ucuzluk Şirketi Hayriyenin bilet ücret- lerinde yeniden tenzilât yapılma- sr vekâletçe karar altına alımmış- tır. Buna göre, Şirketi Hayriye Beşiktaş, Harem, Salacık tarife - sinde ikinci mevkide 60 para, bi - rinic mevkide 2 kuruş tenzilât ya- pacaktır. — KS l ae ç İ
