17 Eylül 1947 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

17 Eylul 1947 ülllllHIHİİIİİiîlimMMIİIIIIIIJIIİHHIIIIIIIIIIIIIinilllllHimillHİII ŞIMALPEN HOTLAR DEMOKRASİ Gecekondulaı ne olacak? Bunların yıktırılması için henüz emir yok ama, mütemadiyen zabıtlar tutuluyor Şehrimizin muhtelif yerlerinde yapılmakta olan «gecekondu> evlerinüı hem şehrin imarı, hem de sıhhî bakımdan fenahğı dolayısile yıktırılması için Iç İşleri ve Sağlık Bakanlıklarının müştereken harekete geçtikierine dair Ankaradan şehrimize gelen haberler hakkında İstanbul Vilâyet ve Belediyesinde malumat mevcud değı.dir. Bu hususta Belediye başkan muavini Said Koçak, bir muharririmizin sorusuna şu cevabı vermiştir: « Bazı gazetelerde gördüğümüz bu haber hakkında henüz bize hiç bir iş'ar vaki olmamıştır. Sizlerin «gecekondu evi» ismini verdiğiniz bu inşaata biz, baraka diyoruz. Bunlar mesken vaziyetini haiz değildirler. Bu sebebden mahallî idare memurları tarafından bun lar hakkında zabıt tutuluyor ve Belediye Daimî Encümenine sevkediliyor. Biz de bu zabıtlara göre yıkma kararı veriyoruz. Böylelikle bunlardan bir kısmı yıkılmıştır. Diğerleri hakkında da zabıtlaf geldikçe icab eden kararları vereceğiz.» istanbul Sağlık müdürü Faik Yargıcı da muharririmize şunları söylemiştir: « Biz, bunların yıkılma veya yıkılma masile alâkadar değiliz. Ancak mesken şeraitini haiz olmadıklarından dolayı zuhuru rnelhuz bir takım sâri hastalıkları ö'nlemek bakımından meşgul oluyoruz, Şimdiki halde göz hastalığı mevcuddur ve bununla mücadele ediyoruz. Fakat mevsim dolayısile diğer bazı hastalıklarm çıkması da kabildir.> Yaptığımız tahkikata göre gecekondu evleri bilhassa Büyük Millet Meclisi Başkanı Kâzım Karabekirin, bunların yıkılmaması hakkmdaki teşebbüsünden sonra pek çok artmıştır. Şehirde bin kodar gecekondu evi vardır. Müşkül durum karşısında başlarını sokmak için bu evleri yapanier olduğu gibi bazı kimseler de bunu bir nevi kazanc vasıtası haline koymuşlardır ve bunları inşa edip 200300 lira kârla başkalarma satmaktadırlar. Diğer taraftan Defterdarlık ve Evkaf, ilgili makamlara başvurarak kendilerine aid arsa ve yerlerde bru kabil evlerin kuıulup tasarrufa kalkışılmasmın men'ini istemişlerdir. İstanbul Vali ve Belediye Reisinin bu iş hakkında Ankarada İç İşleri ve Sağlık Bakanhğile temas edeceği haber ahnmıştır, DAVASI NALINAJ MIHINAİ İngiliz miîletinin orucu ep Gandhi oruç tutacak değil ya! İşte İngiliz milleti de, bu sıska Hind lideri gibi hem oruç tutuyor; hem de onun gibi bir çarşafa sarıhp yarı çıplak gezmeyi kabul ediyor. İngiîiz milleti, İkinci Dünya Harbinin başladığı 1939 eylulündenberi 8 yıldır mütemadiyen kemerini ve dişini sıkmakla meşguldür. Karnı acıktıkça kemerini. kemeri eskidikçe dişini sıkıyor. Isveçin hususiyetleri Yaıan: Prof. Dr, Fahreddin Kerim Gökay Geçen yü harb sonu Avrupasır.da yaptığim seyahatin intibalarını «Derdli Avrupa» adile evvelâ Tıb Dünyası'nda yayınlamıştım. Okurlarca alâka ile karçılanan bu yazılan Yeşilay Genclik Şubesi bir küçük kitab şeklinde neşretmij bulunuyor. Bu seneki seyahat notlanmı •CumhuriyeU te yayınlamayı vadetjnıştim. Sözümil yerine getirmiş olmak için kafamda ve defterim<ie yer euniş izgileri bir araya topluyorum. Şims.1 memleketlerinin kendilerine has vasıfları gözönüne geürilince bu notların yayınlanmasındaki faydalar meydana çjkar. İlk yazımda biraz bunlardan bahsetmek istiyorum. Dünyanın, doğu ve batı bloklarma ayrıldığı bir hengâmede yüz elli yıla yakm harb müsibetlerinden uzak yaşamış, ineaniığın büyük ülküsünii teşkil eden topluluk tesanüdiine çok yaklaşmıs. bir milletin psiko . sosyal durumunu gözden geçirmede muhakkak ki fayda vardır. Tath yiyip, tatlı konuşmak, folklorumuzda yer etmiş eski bir ar.alar sözüdür. Şimal kutbuna kanad germiş mllleUerde ikümin sert atmosferine tamamen zıd olarak hâkim olan sıcak ve içli karakteri görünce insanm iklim şsrtlarının ruh yapısı üzerindekl kontrast tesirine htikmedeceği geüyor. Deır.lıı bir atalar sözümüzden bahsettün. Şimal milletlerl tatlı yemenir. felsefesine o kadar lman etmişler ki ekmek ve çorbadan tutunuz da, turşularma kadar şeker koymayı ihmal etmiyorlar. yekdiğerlerini iğnelemekten fariğ olmazlar. Meselâ, İsveçlilere, şimalin Prusyalıları diyorlar. Milletler psikolojisinde Prusyalılık fazla biniciliği temsil eder. Diğer şimalliler, İsveçlileri daha mağrur buluyorlar. Bu gurur nisbî olsa gerektlr. İnsanhğın seçkin. vas'flaımdan diğerkâmlıgı kendisine ülkü cdınmiş bir millet olarak tanılan Isveçliier kendi haklarında verilen bu hükümden memnun değillerdir. Şimale yaklaştıkça beşer sesi şiddet ve tonalitesi aşikâr bir değişme gösteriyor. Yüksek ve ha§in sesle hitabm istemeksizin karşiEindakini incitebileceğini pek iyi duyan ve anlayan İsveçünin konuşmas:nı ancak dudafının hareketlerinden farkedebiürsiniz cersem mübalâğa etmiş olmam. Hele telefon konuşmalarındaki huzur ve raiıatı gördüğüm zsman aca'oa bu illere has daha hassas âletler ml var diye hajret ettiğim oldu. Harb sonu dünyasında güvenillr uçaklarile memleketlerini her tarafa bağlayan İs\eçlilerin havacılık luhiyatına çok inem verdiklerini görüyonız. Bir vakit İsveçliler çok içerlermi^! Hâlâ o itiyadı bozmıyanlar vardır. Fakat uçak sefer'erini idare eden hava kaptanlarmı kanl.ırına içki zehiri sokmıyan sporcu ruhiu genclerden seçiyorlar. Hava yolculugunun rahat ve sakin geçmesini temin için saat başanda güler yüzile size i k . ramda bulunan ve ev sahibi vazifesini gören kumral kiz, İsveç havayollannın sembolii gibi afişlerde ve tarifelerde siİsveçte geçirdiğimiz müddet. günlerin za tebessüm eder. Bu seyahate kadar Uzun zamanlanna rastlıyordu. Gecenin hava yolculuğu yapmamıştım. Harekeon birinde ortalıga akşam karartısı he time kadar caydırmak isteyenler oldu. nüz çökmekteydi. Edeblyatımızda uzun Ölümden başlayarak maluliyete kadar gecelerin sembolik kıymeti üzerinde öl kaza sigortaları teklif eden dostlara mez mısralar vardır. Fakat karanlığı da rastladık. En büyiik sigortaya inanyenen beyaz geceler üzerinde herhaklo 5 bir yolcu tevekkülile bindiglmiz u şair bir şey duymamış, sükun ve süçak 34 saat sonra bizi hedefe ulaştırdı. kuneti, aşkın elem ve ıstırabını gecenln Bu otuz dört saatin 12 sini Romada getierinliklerinde hissetmiş olmalı ki; şebl çirdigimiz gece teşkil ettiğine göre inyeldanın psikolojik mahiyetini en lçli digimiz altı şehirde birer saate yakm kclimelerle tasvirle iktifa etmi^tlr. duraklamayı da çıkaracak olursak 16 Şimal memleketleri, İkincl Dünya H a r . saatllk bir hava yolculuğu ile menzili binden evvel Kuzey MiUetler Birliğini maksuda erişmenin azamet ve öneminl kunnuşlardı. Karşılıklı anlaşma, neşe takdir etmemek elden gelmez. Her şeyve sevgiyi ifade eden (Du gaula. du fria) de oldugu gibi hava yolculugu'nda da çarkısının lirik melodisinin hâkim ol telkinin mühim hissesi vardır. Gayri dugu bu yurdlarda esen sulh havasını iradî, autonome (otonom) sisten adını da nazl peygamberl (!) üfledigi cehen verdiğimiz vejetaüf sinir sisteminin munem surile altüst etti. Banşm olgun vazenesi noksan olanlarda deniz ve hameyvalarile geçinen pasif illerden Nor va tutması oldukça sık görülür. Fakat veçi, Danimsrkayı, sulh sarayının, mil kuvvetli bir telkinle, bu sistem üzerinde letierarası barış ve adalet müesseseleri tesirleri olan vazano, bellergal, \'Bgofrenin kuruldugu Pelemenğl de cehennem nal gibi ilâclan uçmadan veya denize vadisine çevirdi. Sulhun ve güzelligin açılmadan evvel almak suretile tutmatimsali olan lâ!e tarlalanndskl soğanlar Jiın önüne geçilebilir. Kulağı pamukla kazanlara konuldu, yiyecek olarak ml tıkamak, aşağı inildiğl zaman burunu delere girdl. İşte şimal memleketleri a kapayarak yutkunma hareketi yapmak rasında kıyamet surunun bu rüzgârın gibi hareketler de işitme ve kulaga aid dan ve cehennemin kıvücımmdan uzak tatsızlıkları önleyebiür. keJmış yegâne talihli jnemleket İsveç Eemalara jükseJjp bulutlar dünyasınolmuştur. . ..d ,, ı (Jan Alemi seyretmenin ajTi bir »vki Şimalliler, bli"birlerinl eeverler, derler. Fakat onlar arasında da insan çekirdeğincte gizli olan atavik kıskanchk tohumu gene mevcud!. Maamafih bugünkü dunıma gelinceye kadar bu küçük milletler birbirlerile hayli cenkîeşmişler, millî müzelerin duvarlannı siisleyen tablolarda yıllar süren savaşlann boya ve fırça dilinde canlanmış akislerini hayretle ve ibretle seyrediyoruz. Bugün bile oldukça olgunlaşmış, anlaştnış olmalarma rağmen söz arasında var. Güzel sanatlar İçin yepyeni bir 11hanı kaynagı olacağma kani oldugum bulutlar dünyasmın eşsiz tablolannı bize tanıtacak ve tayyare içerisinde çalışacak sanatkârlara imrenmemek elden gelmez. Fakat her gün gözümüzun öııünde bulunan âlemi bize ters ve çarpık gösteren Pikasso mektebi şaklrdleri olmamak şartile! Ne yapalım; insan göEİerini kafanın sırtmda yerleştirenlerin ruyet adeseleri bizimkilere uymuyor! Galatasaray Kulübü tarafından. çehrlmlzde bulunan Çekoslovak, Yunan, İtalyan tenisçilerile Türk tenisçüeri arasında Büyükadad?. Anadolu Kulübü kortlarında yeni bir turnuva tertib edilmistir. Bu müsabakalara bugün başlanacak ve pazar akşaml sona erecektir. Beynelmilel mahlyette olan bu müBabakaların da büyük bir alâka ile takib ediAltuı 3870 kuruş • Altın flatları j'ükselraekte devam etmek leceği ümid olunmaktadır. tedir. Dün bir Resad altını 38.70, gulden 33, Sudkostik sipariş edildi Ingiliz 51, Cumhuriyet 34.60, külçe 5.15 liraBazı İtalyan ve Fransız firmaları bol mlkdan muameîe görmüştür. tarda sudkostik teklif etmişlerdir. Bu tekSterlinle yapılan siparişler lıfler müsaid karşılanmış ve siparişler veIthalât tacirlerlnln yaptıkları siparişlerin rilmiştir. Yakında bir parti sudkosük geleçoğuna İngiliz lirası yerine dolar ödenmediği cektir. takdirde taahhüdlerin ifa edilemiy«ceği muhtelif yabancı firmalar tarafından bildirilmiştir. Bre2ilyadan da kahve tacirlerine aynı M^ İNGİLİZCE • * n:ealde bir haber gelmis ve Brezilya BanTİCARET MEKTUBLARI kası İngiliz lirasile yapılan siparişlerin iptal edildlginl bildirmiştir. İthalâtçılanmızm çoğu Ç i kti. siparişlerinl İngiliz lirasile yaptıklarından bu Bütün tüccarlara ve ingilizce «on vaziyet karşısında durumları müşkülleşjnijtir. tlgill makamlar hâdiseyi incelemeköğrenenlere elzem bir kitabdır: tedirler. ingilizce ticaret mektublan nasıl Beyazıdda bir ev yandı yazılır. Tâbir ve işaretler; fiat isteme, mal teklifi, sipariş müDün saat 1630 da Beyazıdda Daltaban yokuşunda Yasara aid 3 numaralı ve 4 katlı messillik, aoentalik; komisyoncuahşab evde bir yangın çıkmış, blna kısmen luk v i hakkında çeşidli mekrub yandıktan sonra Itfaiyenin gayretile fazla örnekleri, ingiliz ve Amerikan 51büyümeden söndürülmüstür. çüleri v.s. Bütün kitapçılarda buDeniz kazası için yapılan keşif Csküdar açıklarında vukua gelen ve üç lunur. 100 kuruş. denizcinin boğulmasile neticelenen deniz kaB Nebioğlu Yayınevi İstanbul H zasının keşfi dün sabah yapılmıştır. Ehlivukufun bu kejif hakkında hazırlıyacağı rapor bugün Savcılığa verilecektir. Konservatuarın hava vaziyeti dolayısile Açıkhava Tiyatrosunda veremediği Türk musikisi konseri 20 eylul, comartesi gtinü Eaat 18 de ŞehL Komedi Tiyatrosunda verilecektir. İki grupun da iştirak edeceği bu konser gerek eserler ve gerekse sanatkârlar bakımmdan çok blyük bir kıymet taşımaktadır. Milli Korunma Kanununun 36 ncı maddesinin değişmesi üzerine taksl yolcularından alınan fazla ücretlere aid Buçlar da Milli Korunma Kanunları çerçcvesl içine girmiştir. Bundan sonra yolculardan fazla ücret aldıkları tesbit edilen taksl soförleri Milli Korunma Mahkemesine verileceklerdir. Yolculardan fazla para alan şoförler Millî Korunmaya verilecek Büyükadada tenis müsabakalan tertib edildi Konservatuar Türk musikisi konseri Tramvay mubassırları Enıinönü Halkevinde, sağlam ev kızı yetiştirme kursu Eminönü Halke%'inden: Evimizde önümüzdeki ekim ayında başlaoiak üzere Dr. Hafız Cemal Lokmanhekim tarafından (sağlam ev kızı yetiştirme ve aile hastabakıcılığı) dersleri verilmeğe başlanacaktır. Hsftada bir gün 23 saat devam edecek olan bu kursa iştirak etmek istiyenlerin her gün saat 15 ten 19 a kadar ev bürosuna müracaatlcri. S İ Bİ R marka hakikî VEJETAÜN ya|! 1 Kızartma Yemek ve tatlılarda 1 1 Nefis ve ucuzdur. Tel: 20280 • • Yeni Adres İDoktorTAHlNCI 219 İsüklâl caddesi IŞIK apartımanı No 2, Beyoğlu. Telefon: 41310 Dün, bizim gazetede, Metin Toker, Taksimden Cağaloğluna bir saat, bir çeyrekte varan bir İstanbuilunun haii pürmelâlini anlatıyordu. İstanbullu. Taksimden otobüse binmiş, az gitmiş, uz gitmiş, dere tepe düz gitmiş, bir de bakmış ki, arpa boyu, Cağaloğluna tam bir saat bir çeyrekte vannış. Gene iyi. İki gün evvel, beıüm Sirkeciden binip Eminönünde indiğim tramvaya tesadüf etseydi, bilhesab, yirmi dört saatte varması lâzımgelirdi. Ben, Sirkecidetı Eminönüne tam on beş dakikada ulaş. tım. İki mesafeyi ölçün, nisbetini bulun, hükmünüzü verin. Boğaziçine gidecektim. Vapura on be§ dakika var. Yürüsem terleyeceğlm, terlemiyeylm dersem ağır gitmell, vapur saati tehlikeye girecek. İyisl mi. bir tramvaya birier, çabucak gidiveririm, dedim. Dedim ama evdekl pazar çarşıya uymadı. benim yerime vapur gidiverdi. Sirkeciden kalktığımız zaman bütün yolcular halimizden memnunduk. Tramvay tenha idi; biletçi herkesle tatlı tatlı yarenlik ediyordu; vatman, sahanlıkta yalnız seyahat etmenin verdiği neşe ile, «kabak da pişti, tuz ister; anne benim canım kız ister> âhenğinde bir tempo tutturmuş, keyifli keyifli çan çalıyordu. Lâkin, bu canciğer, mesud tramvay, Eminönüne geldiğimiz zaman bir hamlede doldu. çabucak hasıl olan samimiyetimizi, Tau bir sürü yabancı yolcu ih Galib milletlerden hiç biri, bu kadar isnadlarile beraber mahrumiyete uğramamıştır. Hiç biri, 7 eylul kararlarınm yiyeeeğinden, içeceğinden, giyeceğin. bütün ağırlıklarını; den bu kadar perhiz. bu kadar kısıntı, eskilerden kalan na bu kadar tasarruf yapmamıştır. hoş hatıralarm müp (Sovyet Rusyayı saymıyorunı; çünkü hem sorumluluğu o, uçsuz bucaksız ve her bakımdan zennu da birlikte yüklenerek sahneden çenın (disgracie) izahma kâfi sayarlar ve gin memlekerte. Beyaz Çarlar devrinöy!e sanırlarsa da demokrasilerde bu kilmiştir. deki bolluk yerine KJZII Çarlar devrinizahm tek yolu meclis. parti münakaşaBol vaidli çok hareketli, biraz da faz de büyük sefalet ve açlık %ardır. Kolarmın aleniliği^ gazetelerin hür neşri la şamatalı Peker ve arkadaşlarının ç« münist cennetinde, fi taıihinde, kıtlık yatı, hükumetin veya parti idare ku kilmesine sevinenlerin yerinenlerden olmuş, evet A\T:upanın o eski buğday rullarmm tafsilâtlı beyanatıdır. fazla olmasmm sebebi belki de bu man ambarında kıtlık olmuş, milyonlarca Otokrasilerde, diktatörlüklerde halkın zaranın bir çok kimselere verdiği fe adam açhktan ölmüştü. Rusyanın o eğer varsa emniyeti yalnız otokrata ve rahlıktır. tarihlerdeki 160 170 milyon nüfusunu diktatöredir. O ne isterse o olur. Millet Peker hükumetinin düşmesi zaruri idare eden ve sayısı o vakit henüz bir de ister istemez ona boyun eğer. Eğmi hattâ faydalı dahi olsa, Meclisin ve ço milyonu bile bulmıyan komünist par. yenîeri eğdirmenin yolunu o bulur ve ğunluk partisinin güvenini taşıyan bir tisi mensubları. hele Kremlinin ve Levar. vicdanlara yerleştirilmek bilir. hükumetin Meclisin malumatı, Partinin ningraddaki kışlık sarayın muhlesem Zihinlere istenilen telkin dalgaları arasmda yurdHalkçı cumhuriyetlerde yani demok kararı dışında efkârı umumiyece bilin salonlarmda zevk ve sefa içinde yüzen daşlardan çoğunun birleştiği nokta, po rasilerde hükumetin neden ve niçin iş miyen sebeblerle iktidardan düşmesi, Bolşevik şefhri. dün olduğu gibi b u . litika oyunlarında kullanıla kullanıla başmdan çekildiği bilinmezse yerine demokratik prensiplerin zihinlerde, vic gün de açlık ve sefalelten habersizdiryıpranmış bayağı bir «karagöz sırn» ol gelenler kimler olursa olsunlar, meçhul danlarda gelişmesine, devlet ve hüku ler.) muş, sağlık durutnu bahanesi fantezisi bir sebeble çekilmesi hergün beklenen met işlerinde yerleşmesine hararetle, Ingiltrre bir demokrasi memleketine kimsenin kanmak istememesidir. bir heyete tabiatile emniyet de, güven ciddiyetle, samimiyetle çahşıldığı bir Her rejimde hele halkçı cumhuriyet de az olur. Beğeniîsin, beğenilmesin, sırada demokrasi esaslarına taban taba dir. Orada, her şeyde milletiu tam iralerde herkesi yakından ve candan ilgi beklensin, beklenmesin; mevkiine lâyık na zıd olan kötü bir tesadüf, muhalif desi hâkim olduğuna göre, ingiliz millendiren en şümullü, en önemli politik olsun, olmasın; Eeceb Peker hükumeti leri için zararlı bir kazanc; gelecek hü leti, bugiin, tekrar arttırılan yiyecek, olay hükumetlerin değişmesidir. İhtilâl hakkında halkın günün birinde öğren kumetler için fena bir örnek; Halk Par içerck ve giyecek kısıntılarına kendi tisi için tenkidlere, ithamlara yol açacak aızu ve iradesile tahammül etmektedir. ler bunun için yapüır. Partiler bunun diği şu oldu: Haıb içinde bir çok mahrumiyetlere ve hak verdirecek talihsiz bir olaydır. için kurulur. İntihablarda sandık başıÇoğunluk partisinde güven oyu alan milyar harcayanlar, Al. Bu çekiliş Mecliste olsaydı; yahud katlanan, na giden her yurddaşın elde etmek is Başbakan, vekillerden beşini değiştirT tediği netice hükumeti yerinde tutmak miş, arkasından da tsıhhî durumu> yü çekilmenin şahsî ve politik sebeblerini man bombaları, Vl ler, V 2 lerle evparti veya hükumet olduğu gibi ya leri başlarına geren. her milletten fazveya devirmektir. zünden hükumetten çekilivermiş. tarihî âbideleri yınlasaydı, inkılâbcı Halk Fartisi için la kıymet verdikleri Gerek ihtilâlle zorla, gerek seçimde Büyük şahsiyetlerin> ve yüksek maharabeye dönen, savaş meydanlarında ne canlı, ne güzel demokratik bir hamyurddaşların reyile iktidarı eline alan kam sahiblerinin kibar üslublu bir öryüz binlerce insan kaybeden. yüz bin. partilerin ilk ve en zorlu işleri iktidarı, neği olan istifa mektubu da, ona cevab le olurdu. Ne yazık ki böyle yapılmadı. [ercesi de sakat ve alil kalan, harb fıReceb Pekerin belki haklı belki zaruri kafasmaı huyuna, işine, içine, geçmi olan iltifatlı mesaj da resmî formalitenin losundan tam 1503 gemi ve ticaret fiolan istifası hiçten sebeblerle zihinlerde şine en çok güvendikleri adamlarına hududunu geçmetnektedir. lüzumsuz ibhamlar, vicdanlarda yersiz losundan 11 buçuk milyon ton kaybeverebilmektir. Milletin hiç olmazsa çoÇok şükür, saym Receb Pekerin sağ şüyheler uyandıran antidemokratik bir derek denizcilikte asırlardır muhafaza ğunluğunun olsun buna inanması veya ettiği birinciliği elinden kaçıran, kosalim gezip tozduğunu da gazeteler ya hâdise olmakla kaldı. inandırılması şarttır. layca altından kalkamıyacağı kadar zıyor. Sebebi bilinmiyen bu istifa olaHalkın yenilere ve yeniliklere karşı yının zihinlerde çizdiği, yurddaşlardan Şükrü KAYA ağır bir haricî borca giren Injiliz miltabiî bir irkintisi vardır. İcraat ve kakiminin hayret, kiminin ibret, kiminin leti. harb bittikten sonra da, bir oh Zeytinyağı fiatlan düşüyor rarlarının ne olacağını önceden kesli hiddet ve bir çoğunun da gülümsiyerek çekememiştir. İstihsal bölgelerinden şehrimiz piyasasına remediği için hükumetlerin yenilerine, seyrettiği politik manzara şudur: gelen haberlere göre, zeytin mahsulünün bu Çok zengin bir adam tasavvur edi. yeni hükumet adamlarına karşı ilk zaSağa sola, aşağıya yukarıya çatması yıl bol oluş.u zeytinyağı fiatlan üzerinde da niz ki, sekiz yıl evveline gelinceye kamanlarmda duyulan emniyetsizlik daha ha şimdiden tesirini göstermiştir. Yemeklik na, arada kurbanlar vermesine rağmen açıktır. Ihtilâllerin yarattığı adamlarla, yağ fiatlarında esaslı bir düşüklük oldug\ı dar, istediği kadar yer içer, istediği k a . Bay Peker ifratçıhk, otoriterlik, totali gibi sabunluk yağların fiatlan da 100 ile 120 dar temiz ve zarif giyinir. hususî oloher yerde emsaline nadir tesadüf editerlik, faşistlik, anlamazlık; anlaşmazlık kuruş arasındadır. mobilindcn inmez; istediği zaman selen yüksek kabaliyetler, dehalar müsyahate tıkarak dünyayı dolaşırdı. Bu tesna, yerleşmiş, tabiî kıvamını buladam şahsî hürriyetine o kadar âşık ve muş rejimlerde vakitsiz iş başına getiridüşkündü ki memleket müdafaası için len bazı genc istidadların pürüzlü işleri bile, hürriyetini tahdid ettiğinden dogibi kötü tesadüfler de halkın emniyetlayı mecburî askerliği kabul etmez. hür sizliğine hak verdirecek nisbettedir. Ayhk İktisad ye Maliye Mecmuası. 5 inci yıl, 51 ir.ci sayı ve sera7at, servet ve refah içinde yaHükumetin adam yetiştirilecek bir İktisadcıların Meslck Dergisi şardı. Bu adam şimdi. belki cskki kastaj ve çıraklık merhalesinden ziyade, dar zengin değilse de gene 8 yıl evTevzi yerleri: ÜNİVERSİTE, HAŞET Kitabevleri. hayatU, idarede, politikada yetişmiş; velki hür, mesud ve müreffeh hayatuıa Abone için: Ankara P. K. 173 tecrübe edilmiş tecrübeli adamların devam edebilecek bir vaziyettedir. SıhLisan imtihanlan hakkında verilen hizraet edebileceği n:ak«p şayılmasının hati, iştalıı yerinde olduğu balde 8 yüyeni bir karar sebeblerinden bıri de halkın olgun a'Renkli, Resimli, Alfabeli dır mütemadiyen perhiz ediyor. Günd« İstanbul Üniversitesinde bu ders yılı ba damlara karşı önceden kazanılmış far10 fincan yerine bir tek fincan çay içi«mdan itibaren mevcud talebe üçüncü sınıfm zolunan (a priori) emniyet ve itimadı veya altmcı sömestrin sonunda lisan dersin olsa gerektir. yor, iki dilim ekmekten fazlasını yiye. den «c» kuru seviyesinde bir lmtihan geçirmiyor; üç yarım kab yemekle yarı doGeniş ufuklu, uzun vadeli gelişme, mekle mükellef olacaktır. Bu imtihanda muÇıktı. Her çocuğu ilgilendirir? Fiatı 100 Kr. Kitabcınızdan araymız. yuyor, haftada bir tek kadeh viski içebi vaffak olamıyanlar daha üst sınıfa ynhud kalkınma. programlarını {asılasız ve KİTAB YAYMA ODASI İstanbul lirse kcndini bahtiyar sayıyor; iç çasömestre devam edemiyecektir. Talebe, üçün devamlı çalışmalarla gerçekleştirebilmaşıriarı, kunduraları. elbiseleri eskicü sınıfa kadar lisan imtihanlarına girip gir mek, içte, dışta emniyeti, güveni sağlanıemekte eerbesttir. miştir; eskiden senede on kat kostüm Çccuklara Müjde yabilmek için rajimlerin sağlam temelli, yaptırırsa, şimdi bir kat bile yaptıraÜniversite bütçesi 14.5 milyon lira dayaruklı, istikrarh olması kadar hükumıyor. Yalnız istediği kadar şapka alaGeçen yıl 11.5 milyon llra olan İstanbul tnetlerin de uzun ömürlü olmaları esaslı bilir ama kunduraları pençeli, gömleği Üniversitesinin bütçesi bu yıl 14.5 ınilyon ve lüzumlu bir şarttır. lira olarak tesbit edilmiş ve Edebiyat 5\<külMevsimin en güzel çocuk romam. Fiatı 50 kuruştur. yamaiı. kostümü eskilikten pırıl pırü Hükumetlerin icabsız ve yersiz, hele tesi Dekanı Prof. Hâmid Ongunsu tarafından yanarken bir taneden faıla şapkayı no Satış yeri: Ankara cad. 143 sebebleri bilinmeden aynı parti adamAnkaraya götürülmü;tür. yapsın? Cebindeki cüzdanı sterlin doları arasında bile değişme'.eri içlerde Lise bitirme imtihanlan bitti ludur. Fakat bizdeki zenginler gibi ve işlerde yerleşen emniyet nizamınm Llselerde bitirme İmtihanlan dün eona ermuhteşem bir otomobil alamıyor, hattâ miştir. 22 eylul pazartesi sabahı olgunluk alışılan ahengini bozacak tereddüdler, es'.A otomobiline bile uzun tenezzühler şüpheler uyandırır. Amerikada meşhur imtihanlarına başlanacaktır. yapacak benrin bulamıyor. canı isteGöklerin ilhamı, veyahud kamarillaCH.P. merkezinde faaliyet yince devri âlem seyahatine çıkamıyor, ların (nedimler ve yâranlar) telkinile eskiden yaptığı gibi bir cumartesi günü C.H. Partisl merkez blnasında önümüzdeki İnsulin'leri âmili günlerde, B.M. Meclisi Başkanı Kâzım Ka idare olunan çeşidli diktatörlüklerde öğleyin gittiği ve pazartesi günü öğlerabekirin başkanhğında ve İstanbul millet olduğu kadar, parlımanter, demokratik yin döndüğU Parise gidip orada bol bol vekillerinin iştirakile büyük bir toplantı ya rejimlerde de, hükumet değiştirmek en eğlenemiyor. pılacaktır. Bu toplantıda İstanbulluların di son başvurulması lâzım gelen tehlikeli Fabrikası tarafından sureti mahsusada imal edilen ve 2 dakika gibi leklerlnl tesbit etmek meselesi üzerinde du ve güç bir ameliye sayılır. Bütün bu maddi sıkıntılardan ziyade rulacak ve milletvekilleri semt Bemt dolaşakısa bir zaman zarfmda idrarda şeker miktarmı tayine yarıyan eski şahsî hürriyetinin* büyük bir kısrak halkla temasa geçeceklerdir. Dün C.H. Böyle bir ameliye, herşeyden önce isPartisi merkezinde il başkanı Atıf Ödülün tibdadda favoriler gözdeler; diktatörmını kaybetmiş olduğuna üzülüyor. Fabaşkanhğında idare kurutu uzun süren bir lükte yâran, demokraside paılımanterkat bütün bu maddî ve manevî mahCihazı memleketimize gelmiş bulunmaktadır. Şekerli hastalarmıza toplantı yapmıstır. Parti Müfettişi Dr. Fazıl ler arasında rekabetler, infialler, inkirumiyetleri, hiç istemediği halde. gene Şerefeddin Bürge de ocak ve bucaklara giemniyetle tavsiye edebileceğiniz ve onların da, kendi idrarlarındaki sarlara sebeb olur; partizanlarm efkârı gönül rızasile bir fedakârhk olarak kaderek partililerle görüşmüştür. şeker miktarmı bizzat tayin edebilecekleri bu çok pratik ve kolay ameumumiyeye akseden dedikoduları da bul ediyor. İşte bu adam, bugünkü InPis hanlar teftiş edild! liyeli portatif cihaz müessemizin (Beyoğlu, İstiklâl caddesi 320 No.) halk arasında şüpheler, tereddüdler, gilizdir. Sağlık ve Sosyal Yardım Müdürü Dr. Faik Tıbbî Müstahzarat Şubesinde satışa arzedilmiştir. Telefon: 40298. Yargıcı dün Tahtakale ve Küçükpazar civa itimadsızlıklar uyandırır. Halkın yeni Ben, harb içinde, bir ay. İngilizlerin, rındakl hanları gezmij, buraları pis buldu hükumetlere, yeni adamlara karşı içinbugünkünden daha az kısıntüı olan ğundan han sahiblerl hakkında kanunî taki den ve kendiliğinden gelen emniyetsizhayatına iştirak ettim. Hüseyih Cahid bata girişilmiş ve ceza kesilmiştir. liğinde belki kötü devirlerden ve eski Yukarıda vasıfları sayın doktorlarımıza arzedilen Yalçmla beraber, sabah kahvaltılarmda. Hicaza gidenler nesillerden kalma «Gelen gideni aratır» bir tek fincan çay içerdik. Bu çaya biHacca gidecek olan 125 kijilik bir kafite diyen basmakalıb kötümserliğinin de zim kesme şekerlerin hiç mübalâğa dün saat 11 d.e kalkan Güneysu vapurile İs payı vardır. Onun için her devirde ve cihazları eczanenizde bulundurmak istediğiniz takdirde müessesemizin etmiyorum yarısı kadar şeker koyaıkenderiyeye hareket etmlsür. her rejimde hükumet değişiminin şah(Beyoğlu, İstiklâl caddesi No. 320 deki) Tıbbî Müstahzarlar Şubesine dık. 1939 haziramnda, İngiliz usulü saBelediye Mektubculuğu sî ve politik sebeblerini acıklamak faymüracaat ermenizi rica ederiz. Telefon: 40298. bah kahvaltısında. bol bol peynir, reBelediye Hususî Kalem Müdürü Kemal Mutlubayın açık bulunan Belediye Mektub dalı ve zarurî bir âdet olmuştur. Otokçel, yumurta, sucuk ve yemiş dolusu culuğuna tayini İç İşleri Bakanlığmca tas ratlar, diktatörler bir fermanı, bir tebtabakların arasında hangisinin tadına dik edilerek Belediyeye bildirilmlştlr. Kemal liği hükumet değişiminin, daha doğrusu bakacağunızı şaşınrdık. 1942 de ise Mutlubayı tebrik eder, yeni vazifesinde mu hükumet adamlarmın menkub oluşlarıgünlerce bir lokma peynirin hasretini vaffakıyetler dileriz. çektik. Çok yemiş seven ve yiyen aziz Amerikada, gazino gibi, çalgılı kahve üstadım, meyva diye bazı ziyafetlerde gibi yerlerde, hattâ İkincl derece lokanverilen ekşi eriklerin karşısında, bizim talarda, garsonlardan harlc, bix veya nefis ve bol yemişlerimizi düşünerek bir kaç müstahdem bulunur. Bunlar, içini çeker dunırdu. Bir giin, sefaretense kulak yerinde, bileği kuvvetli, yum hanemizde verilen bir ziyafette, Rauf ruğuna güvenir takundan, pehlivan ya Orbaya Lizbondan uçakla gefirilen beş, pılı adamlardır. Vazifeleri, sululafi on tane muzu, milyoner lordlar eşlerine kontrol etmekür. YUışan, sulanan, hır ve çocuklarına gbrünnek için cebleriçıkaran müşterl oldumuydu, yakasından ne kovmak müsaadesini istediler. tutunca, moloz küfesl gibi, kapirun lerini anlayaımyanım, vesselâm. Bu mahrumiyet hayatı 8 yıldır devam lâl ettl. Derken, çenesl düşük bir yolcu, Ben kendi hesabıma, münakaşasız önüne birakıverirler; sonra, hiç bir şey ediyor ve son haberlere göre kısıntılar ağamızın tadını büsbütün kaçırdı. tramvay görmedim. O kadar görmedim olmamışçasma, işlerine devam ederler. daha da arttınlmıştır. Muzaffer Ingiliz İnecekler lndi, binecekler blndi; kaki, binde bir, sessiz ve tenhaca, bir İstanbul tramvaylarına, bence, böyle miîletinin. harbde bozulan mali ve ikpılar kapandı, plânton düdük çaldı, vattramvay bulup biıısem, âdeta yerimJ kabadayılar lâzım. Her tramvaya. biletçi tisadî vaziyetini düzeltmek için katlanman çanını öttürdü. Fakat bu sürre deI ' yadırgıyorum. ile beraber bir de böyle mubassır kon dığı, ne vTakit biteceği meçhul bu uzun vesi hazırlıklarına rağmen ,biz hâlâ Şöyle uzanıp baktım. Yolcunun eli, Bir kere, âdettlr. Büetçi bilet parası dumuydu, seyredin siz, tramvaylarımız oruca. bu sonsuz mahrumiyetîere bayerimizdeyiz. Plântonun düdiigü, bir kere daha acı acı öttü, hâlâ duruyoruz. blletçinin yakasmda. Sahiden de tartı isterse kızanz. Yolcularını ite kaka içi nasU suspus olur. Ne biletçi, bilet alma, kıyorum da onun bu örnek olmağa dene girdiğimiz tramvaya, peşimiz sıra İte sını teklif edince: ğer disiplinli fedakârhğına «kahraDüdügüne aldıran olmadığını görünce, şıyorlar. A canım, onlar tartışa dursunlar. kaka giren yolcuya kızarız. Yer bulamaseslendl. Bizde gene hareket yok. Yol Sen benim klm olduğoımu billyor manlık» demekten kendimi alamıyodıgunız için, daha evvelki duraklardan culardan, plântona muavirüik edip vat sen çek, vapura yetlşeceğiz, dedim. musun? Bana iyi bak. Adama haddinl rnm, Vatman kaşlarmı çattt. Büyük bir binip yer bulanlara kızanz. Vatman mana seslenenler oldu. Bizim tramvay, bildiririm! diye geml aslanlan kalır; ne hızlı gidip vakitsiz adam çiğnerse kızahâlâ Eminönünde lenger endazı meha ciddiyetle: de, yolcuya: Olmaz, dedl, içeride tartışma olur rız; adamı çiğnememek İçin sert fren bet. Haydl bakalım, havyar kesme moyapmağa mecbur olup bizi sarsarsa kıken tramvay yürümez. Nlhayet, mesele anlaşıldı. Meğer bizarız. Eh, bu kadar çok şeye kızdığımız ruk! Uçlan bilet parasıni! lltifatını saNeden? Tartışanlar kantann toletçl Jle bir yolcu arasmda münakaşa vuran kibar biletçi. TarUşmaya teşebİçin de hepimiz. her arabada. her bipunu mu kaçınr? çıkmış, onun bitmesini bekliyormuşuz. letçi üe tartışırız elbette. Yani, tartış büs eden oldumuydu, mubassırın IskarOrasını bilmem ama, ftdet böyleYürüyüversem ya! Zâhir, basiretim Nüshası 10 kuruştut. ma, tramvayda, bilet gibi, tekerlek giM, moz parmakîı elinl yakasında bulur, bağlandı. Çabuk gidip vapura yetişece dir. Tramvayda tartışma, yürürken olvatman gibi; elektrik gibi ayrılmaz bir armud gibi silkelene silkelene tramvayHarlc maz:, dururken olur. gim diye böbürleniyorum, yürüyüp de Abone Seraiti dan lner, mesele de kalmaz. Hattâ, Tramvayı yürütemeyince kendim yü parça haline gelmiştir. vapuru kaçırır mıyım hiç? Ama münaBir ayük 300 Kr. 60C K J kaşanın da biteoeğl yok. Olayı bir in rüdüm. İslıeleye geldiğim zaman, vapur, Böyle olunca, tramvayda münakaşa tramvaylarda böyle pehlivanlar bulun Üç ayhk 800 • durmak âdet olsa da. ben lâteşbihonbenden evvel yürümüştü. Saat tutmaca, Altı aylık 150C • 2900 celeyeyim bakayım. dedim. İndim, vatçıktı diye, bir araba dolusu yolcujiı, 2800 > Sirkeci Eminönü . Üsküdar iskelesi, mür.akaşacıların keyfi gelinceye kadar lardan birl olsam, tartışan iki kişiden Senelik 5400 manın yanına gittim: tam on beş dakika çekti. biletçi dahi olsa, onu da D I K K AT bekletmek abes değil mi? İçinde biletçi kabahatllsi Ne oluyoruz? dedim. **• Gazetem* : gönderilen evrak ve yazılu var diye, vatman var, yolcu var, otura ensesinden tuttuğum gibi, bir tartışta Vatman, esner gibi cevab verdl: Kazalara, yol tıkamklıklarma aklım neşrefîüsin edilmesip fade olunmaı cek yer var diye tramvay dvıruyor mu ki alaşağı ederim. Varsm, atlı tramvayla Efendim, lçeride tarUşma var da eriyor. Gelgelelim, şu kavgalı, gürültü münakaşa var diye dursun? nıı vardacıları glbl yaya kalsıo. llânlardao mesullyet kabul edllmeı. onun için duıuyoruz. lü tramvayların iüde bir mola vcrmeHaftası oldu, Receb Peker kabinesi nin istifasımn hakikî sebeblerini işin içindekileTden başka hiç bir yurddaş hâlâ bilmiyor. Bu fanilerin kimi hissine, kimi hırsma, bir çoğu da yalnız imkânlarm değil hayallerin bile sınırlarını aşan dedikodulara uyuyor; düşüşe beğendiği sebebi yakıştırıyor. Kulaklara kaynaklan kadar ı maksadları da şüpheli sebebler fısıldanıyor. Dolaşan rivayetler arasında hükumeti, hükumet adamlarım, partiyi yani şahısları ve müesseseleri örseliyecek isnadlar, ithamlar da şimiıtin sahsî ve politik sebeblerini acıklamak zarureti SÜKRÜ KAYA TÜRK EKONOMİSI EĞLENCE KİTABI YU SUFUN SAYIN SORCU DOKTORLARA: L İ L LY E L İ L İ L LY S HE F T E L SAYIN EGZAGILARA: S HE F T E L A S T A Ş ALIM SATIM T. A. ŞİRKETÎ Yazan: Hamdi Varoğlu I CUMHURİYET