15 Eylül 1947 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Bir lira ile her ay 500 lira kazanmak ancak İsfanbul GÜREŞ Kulübünün EŞYA PİYANGOSU Biletlerinden bir tane almakla mümkündür. Bütün piyango bayilerinde ve taşrada P. T. T. Merkezlerinde satılmaktadır. UnCU VII öâVI 1 OCüd umhuriyet Telgrai ve mektub adresl: Cumhurtyet, İstanbul Posta kutusu: îstenbul No. 246 Telefonlar: Umuml Santral Numaraa; 24298. Yazı İçleri: 24299. Matbaa: 24290. 1001 çeşid yemek reçetesi ALATURKA ALAFRANGA YEMEK,: TATÜ, PASTA, Yazan : F JİPH R j , Y E N E D İ M Bugün ne pişirejpitS diye düsünmeyin, yeni çıkan bu Kfahng^jT'r keseye uygun 1001 çeşid yemeklgj^ı tarifini bulacaksınız. 320 sahife|plOT\larak 250 kuruş. KURUCUSU: YUNtlS NADÎ Pazartesi 15 Eylul 1947 İNKILÂMffTABEVİ Türkiyede son on seneAmerikada komünizme i siyasî olaylar karşı mücadele artıyor Ismet Inönünün ingilizce bir ansiklopedide intişar eden mühim makalesi Almanların Balkanlara inmesi ChurchUl'in Adanaya gelişi Kahire mülâkatı Almanlarla münasebatın kesilmesi Boğazlar hakkmda Rus notalan 'Türkiyenin Müttefikler davasına yapabileceği en bfiyiik hizmet 1943 başında temiıı edilmişti,, İzmirde Validen şikâyet Birleşmiş Milîetler Dış İşleri Konseyinde Amerika Rusyaya meydan okuyacak Marshall diyor ki: «Amerikamn gayesi, Yunan mUletini himaye ve bn millet üzerine çöken tehdidi kaldırmaktır» Amerika, Birlefmiş Milletler Genel Kurulunun bu toplantısına ehemmiyet veriyor Londra 14 (a.a.) Komünizmin ya» yılmasına vs propagandasına karşı Amerikan mücadelesi, salı günü açılacak olan Birleşmiş MLUetler genel kurulunı da daha süratli bir ahenk alacaktır. Marshall'ın Lake Success'de belli olmıyan bir müddet kalacağı hususundaki resml demec, Amerikan hükumetinin bu toplantıya ne dersce önem verditlni göstermektedir. Birleşüs Amerika genel lcurul müzakerelerinde Rusyaya meyI dan oknma arzusunda değilse bile bu, toplanacak olan Dış işleri konseyinde başgösterecektir Birleşmiş Milletler genel kurulunda buna temas ederek demakratlk efkin umumlyeyi eJde etmek yolundaki gayretler herhalde Marshall plânı meselesinde Amerika efkâxı u m u . Arkası Sa. 3. Sü. 5 de Hem petrol kavgası, hem politika kavgası! u yazının başbğını «Petrol kavgasından doğan politika kavgası» diye koymak da tnümkündü. Bu iki kavgadan birincisi ikincisini doğurmakla beraber, kavgacılardan birinin, gözu yalnız petrolda değildir; petrol bahanesile başka ihtiraslan da gerçekleştirmek etnelindedir. Bu ihtiraslar da, nüfuz, ideoloji, stratcji, siyaset ve toprak bakımlanndandır. Yazımın biraz muamma ve bulDiaca şeklindeki başlangıcına rağnıen. Sovyet Rusyanm tekrar tazelediği İran petrollan meselesinden bahsetmek istediğimi anlatnışsmızdır. Sovyetler Birliği, İran Kızılordunun işgali aljında bulıuıdujîu sıralarda, Tahran hükumetinden bir petrol imtiyazı koparmışfa. Bir müddet sonra, İran (opraklan, malum şekilde, Kmlordu tarafından da tahliye edildi. Birleşmiş Milletler Teşkilâtının zoru ile yapılan ve Moskovanın ilk mağlubiyetini teşkil eden bu tahliyeden sonra, Ruslar tarafından kurulmıış olan sözde muhtar ve müstakil bir Azerbaycan hükumeti Sovyet Rus> anın emri altında orada kaldı. Kızılordunun tortusu halinde Azerbaycanda kalmış olan zahiren muhtariyetçi ve istiklâlci, fakat hakikatte bolşe\ik ajanı Azerbaycan solculan da, İran ordusu tarafından kolayca süprüldü. Sovyet Rusyanın, ilk hedef olarak şimalî İranı, kendi nüfuz sahası yapmak ve bolşevikliği yaymak için, o zamanki İran hükumetini sıkboğaz ederek temin ettiği petrol imtiyazı, İran için, bakikî bir tehlike teşkil edijordu. İranın istiklâli, hükümranlığı, emniyeti irin daimî bir tehdid olan bu imtiyaz, iktisadi bakımdan da İranın aleyhine idi. Bolşevikler, siyaset ve ideoloji bakımından imkânsız olmakla beraber azamî derecede dürüst davransalar dahi, şimalî İran petrollarını onlar idare edecekler ve memleketin bu mühim servet kaynağını onlar sömüreceklerjii. Memleketin bir parçasında olsa dahî, iktisadî iptiklâl olmayınca, siyasî istiklâl de bir kuru lâftan ibaret kalır. İran ise, istiklâlini tam olarak korumak istiyordu. Demokratlar İç İşleri Bakanına bir telgraf çektiler Telgrafta 9 eylul akşamı fuar gazinosunda yapılan bir müdahaieden de bahsediliyor îzmir 14 (Telefonla) D.P. İzmir İdare Kurulu Başkam Dr. Ekrem Hayri Üstündağ imzasile, İç İşleri Bakanına bir telgraf gönderilmiştir. Telgrafta, vatandaşlara eşit muamele yapılmaması yüzündci memlekette doğan büyük huzursuzluğu gidermek gibi haırlı bir maksadla yayınlanan 12 temmuz. beyannamesinin ruhunun tatbik şekline bütün dikkatler çevrilerek, umumî efkârın ümidli, fakat müteyakkız bir ntizar devresinde olduğu, yeni hükumetin teşekkülü ile ümidlerin arttığı kaydedildikten sonra. aynen: Mareşal Çakmağın son Ege sejahatinden bir intıba: Mareşal Ödemi? yolunda, önünde kurban edilen dana görülüyor «Devlet Başkanının ve hükun>eti teşkil eden zevatın fikirleri her ne olursa ılsun ve kendilerini ne derece hüsnüİnönü çalışma masası başında niyetle müteharrik bulunursa bulunsun, Anadolu Ajansı, «Encyclopaedia Bri mcvcudıyetini müdafaa için heyecan yurddaş nazannda hukumetin fıkirlerini tanm'ca» tarafından «Hâdiselerl*» doju la «yaklanmrçtı. Tiirki^Tİa «İs^kJâl Sa aksettiren, oıriaria "dol|ru^aB "Sogroyaon yıl> namile ansiklopedi şekhnde vaşı» dedikleri Millî Mücadele dört se temas halinde bıılunan idare âmirlerinin neşredilen ve Chicago'da basılan kıy ne sürmüş ve bu suıetle Birinci Cihan icraat ve harekâtı olduğundan şüphe metlı bir eserde çıkan, Cumhur Baş Harbi, Türkler için, 1923 te Lausanne edılemiye^eğine nazaran, hukumetin bu kanı Ismet Inönünün mühim bir n n Arkası Sa. 4., Sü. I de Arkası Sa. 3, Sü. 3 te kalesinin türkçe aslını yayınlamıştır. smet Inönü bu makalesinde 1937 yılınlan 1946 yıhna kadar Türkiyeye müteallık on senelik siyasî olayları belirtmektedır. Yazı şöyle başlamaktadır: 1914 te pathyan Birinci Cihan Harbi, L918 sonbahaımda nihayetlenmiş ve 1919 Erzurum 14 (a a.) Cumhur Başve 1920 de, muharibler barış imzala kanı ve sayın Bavan Inönü refakatlemışlardır. Yalnız Türkler istisna tajkil rindeki zevatla bırlıkte bugün saat edıyorlardı. Osmanlı Imparatorluğu o 17,50 de şehrimizi şereflendirmişlerdir. arak harbe iştirak eden Türkiye, 1918 Uçüncü Genel Müfettiş, Vali, sayın îonunda ve 1919 başında Müttefikler misafirlerimizi vilâyet hududunda kartarafından geniş mikyasta istilâya uğ şılamışlardır. Çok betşuş olarak trenden rayınca, Türk milleti, galiblere karşı Arkası Sa. 3. Sü. 3 te Mareşat dün İzmirden döndü DemokraUar dokuz motörle Mareşal Fev2İ Çakmağı Yeşilköy açıklarında karşıladılar Mareşal, yeni kabine hakkındaki düşüncesini soran gazetecilere: «Yeni kabineyi, icraatile tanıyacağız» sözlerile kısa b ir cevab verdi Cumhur Başkam Erzurumda Hatayda kaçakcılar bir jandarmayı öîdürdüler Pusuya düşürülen jandarma çavuşu Ahmed başı ezilerek canavarca öldürüldü? kaçakcılar şiddetle aranıyorlar Antakya 14 (Telefonla) Şehrimize pek yakın olan ve halkmın ekseriyeti tedenberi Suriye kaçakçılarile işbirliği aparak kaçakçılıkla uğraşan Harabarası smindeki köyde dün akşam bir gedikli avuşunun caniyane bir şekilde öldürülrtıesile neticelenen bir cinayet işîenmiştir. Bir asker kaçağı bulunduğuna dair yapılan ihbar üzerine, beraberinde bir iandarma eri ile birlikte köye giden Ahmed çavuş, on beş kişilik bir kaçakçı grupu tarafından pusuya düşürülerek, kafası ezllmek ve göğüs kısmı kama darbekrile delik deşik edilmek suretile canavarca öldürülmüştür. Jandarma eri kaçıp kurtularak, komutanlığa hab«r vermiştir. Kaçakcılar çiddetle aranmaktadır. Maktul çavuşun cenazesi törenla kaldınlmıştır. İzmir Valisi Şefik Soyer ktanbul bajımsız milletvekiU Mare raretle karşılanmıştır. D. P. mensubları şal Fe\zi Çakraak, dün akşam bir saat vapur yanaşırken <rxg başını duman geciken Kadeş vapurıle saat 21 de İz almış> marşmı söylemişlerdır. mirden şehrimize gelmiştir. Mareşal, kendisile görüşen bir arkaDemokrat Partl mensubları, blndikle daşsmıza, batı Anadolu seyahatınden rl 78 kadar motörle Mareşalı Yeşilköy edindıği intıbalan şöyle anlatmışör: < Dolaştığım yerlerde, bütün milleaçıklanndan karşılamışlardır. Bu kaîllpye bir motörle Kadıkoyünde Mare tln kalbinden coşan bir ?ey varsa o da, bu mületln hak ve hürriyetine srusamış şalın ailesi de katılmıştır. Marpşal, Galata nhtımmda kalabahk olduğudur. Millet bunu istemektedjr.> Yeni kabine hakkındaki düşünceleri. bir halk kütle.si, yüksek tahsıl talebeSa. 3. Sü. 6 da leri v < * D. P. m.pnsubları tarafından h a General Marshall Kastamonu yolundafeci bir haxa Bir kamyon dereye düştü, iki kişi öldü, sekiz kişi ağır yaralandı Kastamonu 14 (HususS) Bugün ÇankmKastamonu yolunda feci bir otomobil kaz&sı obnu?tur. Hgazdan 23 yolcu ile Kastamonuya gelmekte olan şofor Ramizln idaresindeki açık kamyon, 29 uncu kilometrede Kastamonudan Ankaraya giden, soför Ismailin idaresbıdeki Ankara 1476 plâkalı taksi Ue ani olarak karşılaşmıştır. Çarpışmayı önlemek içLn şoför direksiyonu yana kırmış, kamyon dereye yuvarlanmıştır. Kaza neticesinde Köy Enstitüsüne kaydolunmağa gelen Hgazın Cura kövünden 13 yaşmdaki Ahmed Yurdakul ,1e aynı köî'den Osman Kaplan, derhal Arkası Sa. 3. Sü. 2 de Kurulıı yarın toplamyor NewYork 14 (a.a.) Salı günü Flushing Meadows'da Brezilya delegesi Oswalde Aranha tarafından açüacak olan Birleşmiş Milletler Genel Kurulu topantısma iştirak edecek olan Amerikan leyeti istişarelerde bulunmaktadır. Bu oturuma 1800 delege ve mflşavirin İştirak etmesi beklenmektedir. Komitelerin toplantısı Lake Success'de yapılacaktır. Dış İşleri Bakanı Marshall, 55 milletin delegelerinden müteşekkil büyük siyas! Paramızm kıymeti BirleşmişMîlleîler Genel değişmiyor Genel Sekreter Trygve Lie bir demeçte bulunarak, Güvenlik Konseyindeki gayri dostane havadan şikâyet etti Maliye Bakanının yeni demeci Ankara 14 (Telefonla) Maliye Bakanı Halid Nazmi Keşmir, altın satışlarınm durdurulmasına dair yeniden beyanatta bulunmuştur. Maliye Bakanı ezcümle demiştir ki: « Her tarafta serbest altın saüşlarının durdurulması üzerine bizde da komitenin azası olacak ve çarşamba günü Amerikanm siyaseti hakkmda en önemli bu satışlara son verilmişür. IhtiyatU olmak faydalıdır. Durumun aydınlannutkunu BÖyliyeeektir masını bekkmek herhalde yerinde oTrygve Lie'nin demeci Londra 14 (B.B.C.) Birleşmiş Mil lur. Altın piyasasına müdahale için daletler Genel Sekreteri Trygve Lie, Bir ima kâfi stok mevcuddur. Anormal lesmi? Milletler Genel Kurulunun açı mahiyette fiat hareketleri karşısınia lışmm arifesinde, büjnik devletlere ih tekrar müdahale etmek m'aînkundür.> Bakan, tedavüldeki kâğıd para miktarda bulunarak bellibaşh barış andlaşmalannın lmzalanmasmın geciktirilme tarı hakkında şöyle demiştir: Arkas\ Sa 3. Sü. 2 de Arkası Sa. 3. Sü. 5 âe Kıalordudan ve onun kızıl tortusundan kurtulan İran, arada geçen ruüddet içinde, kendini topladı ve Moskovanın kopardığı petrol imtiyazııu, kabul etmemek azmini gösterdi. Bolşevikler de, dişlerine geçirdikleri yağlı kuyruğu kaçırmamak ve İranda siyasîiktisadî yeni bir mağlubiyete uğramamak için, Tahran hükumetini tekrar tazyika başladılar. Fakat komşusu Türkiyenin, mahud Eus istekleri karşısında gösterdiği tecellüdden ders alan İran, bu siyasî tazyiklere mukavemet etti ve ediyor. Şimdi Kızılordu, İran hududunda manevralar yapıyor; kılıc şakırdatıjor; bir sinir harbi ile İranı tehdid ediyor. Buna rağmen, İran Başbakanı Kavamussaltana, Sovyet Rusyanın yaptığı tekliflerin İran hükumeti terafından kabul edilemiyeceğini ve bunlan parlâmento huzurunda müdafaa edcmiyeceğini açıkça söylemiştir; bir habere göre de, hııdııd boyuna asker ve nıotörlü kuvvetler göndernıiştir Biıleşik Anıerika, bu azimkâr siyasetinde İranı destekliyor. Nitekim İran kabinesi azasından biri Amerikanın petrol meselesinde İranı destpklemesinin «resmî çevreleri büyük fclçüde eesaretlendirdiğini» söyledikten sonra, «Rus tchdidlerine karşı mukavemctimizi kuvvetlendirmek için, buna ihtiyacımız vardı» diyor. ABİDİN DAVER Arkas% Sa. 3. Sü. i te Türklerle Arablar arasmda dostluk Londra 14 (aa.) Anadolu Ajansının özel muhabiri bildiriyor: Bir müddettenberi İngilterede bulunan Irak Kral Naibi Prens Abdülilah dün Claridfe'teki hıısu^î dairesinde benl kabul ederek TürkIrak münasebetleri ve Arab âlemini ilgilendiren muhtelif meseleler hakkmda görüşmüş ve aşağıdaki beyanatta bulunmuştur: (^Galatasaray da Enosisi 32 yeıtdi j Irak Naibi: < Arab âlemi Türkiyenin daima kuvvetli kalmasım ister» diyor Türkiye ve Amerika Economist, Türkiyenin Amerikan sistemine katıldığını söylüyor Londra 14 Ca a ) Economist gazetesi Türkiyenin, iki dünya si.stemi arasında Amerikan sistemine iltihak etmefe karar vermiş olduğunu kaydettikten sonra, bu tercihin diğer memleketlerde ender raslanır bir şekilde ve genel olarak halkın en aamiml bir şskilde des Kral NaiW Abdülilah bir İngiUz barb < Türkiye Büyük Millet Mecli<iinin IrakTürk dostluk andlaşmasmı tasdik ettiği haberini dııyduğum zaman ne kadar sevindiğimi tarif edemem. Bu haber bana en büyük bir müjde olmuştur. Bu nndlasmanın tasdikmdan sonra iki memieket arasmdaki münasebetler her sahada gelişecek ve eskisinden daha kııvvetl ilacaktır. Biz artık elele vermiş bulunuyoruz. Diğer milletler de boyîe birleşirlerse dünya o kadar çabuk ve de Arkan 5a. 3. gfl. 2 d» Y u n a n t a k ı m ı Enosis, d ü n i k i n c i m a ç ı n ı G a l a t a s a r a y l a y a p t ı . M a ç 3 2 G a l a t a s a r a y ı n g a l i b i y e t i l e n e t i c e l e n m i ş ü r . resimde dünkü maçtan heyecanlı bir sahne görülmektedir. CPtektt maga re taola mOsmbakalanna «id taisilât 2 nci sahifemudedir.) Arkus Sa. i. gü. « i*