13 Eylül 1947 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

umhuriyet oonn I 82 9U r AGATHA CHRİSTİE 10 KÜCÜKJSNCİ Son yüların er meşhuıv^ı ımrakli polis romanıdır. l Muthış Şupt^gfİrııle SARAY Smemasında goreceğint^bu eseri okuj'iınuz. 100 kuruştur. Yeni KURUCUSUrYUNUSNADÎ relgraf ve mektub adresi: Cumburiyet, îstanbul Posta kutusu: tstanbul No. 248 Telefoniar: Umuml Santra] Numarasu 24298. Yaa İşlerl: 24299. Matbaa! 24290. Cumartesi 13 Eylul 1947 Ahmed malive Altmdan sonra döviz işleri için de kararlar bekleniyor Döviz stoku daha sıkı himaye edilecek Yurddışı tetkik seyahatlerine son veriliyor, buralardaki heyetler geri çağırılacak Ekonomi Bakanlığı da Sümerbank satışları üzerinde tetkiklere başladı, satış şeklinin yeni bir düzene konması muhtemel Başbakan Hasan Saka ve kabina arkadaşlan. Çankayada Cumhur Altııı satışları eni hukumetin ilk nıühim karan, alhn sahşlarının durdurulması oldu. Fakat, bu karar, yeni hukumetin bizzat hazırladığı bir karar olmasa gerektir. Iktisadi ve ntalî işlerimizin gidişini yalandan takib edenler ve dünja iktisadij atının inkişahna vâkıf olaıılar, Tiirkiyenin alhn ve döviz politikasmda bazı değiştirmeleri zarurî kılacak bir takım unsurlar teşekkül etrnekte bulunduğunu çoktanberi görüyorlardı. Bu sebeble, zannetmhoruz ki yeni hukumetin aldığı bu karar, sırf kendisinin umumî siyaset progratnının tatblkatına aid bir başlangıc olsun. Bilâkis, bu karar, evvelki hukumetin mcşgul olduğu maddcler İçinde çoktan yer almış bulunmak zaruretinde idi ve şinıdi yeni hükumet de bu zarureti bir karar haline getirmiş bulunuyor. Bu hususta diişündüklerimize gelince, onlan kısaca şöyle hulâsa edebiliriz: Kabineden neler bekleniyor? Demokrat Parti ve C. H. P. resmî organlarında çıkan yazılar Ankara 12 (Telefonla) Demokrat Partl sozcusıl Fuad Köprülü tYenl kabineJen bekledlklerimız> başlığı altında «Kuvvet» gazeteslne yazdığı başyazısım şoyle baglaınaktadır: cBütün nıesele. hukumetin, 12 temtnuz beyanname^inl nazanyattan fıliyata geçlrmek hususunda gostereceği sürate, faalıyete ve bllhassa samimlyete bağlı bulunuyor. îdare maklneslnl, sürat)e bir parti aletl olmaktan kurtararak, bu hususta çok ileri giden baa va Arkaiı Sa. 3. Sü. 5 de Y C.H.P. den Tevfik Fikret Sılay ve Nihad Erim ile D. P. den Nuri Özsan da kendisine refakat ediyorlar İnönü dün kabine azasını yeniden kabul Ankara 12 (Telefonla) Cumhur Baskanı Ismet Indnu beraberinde sayın Ba\an Mevhibe Inonu ve kerimeleri olduğu halde bu gece on birde hususl trenle yurd gezisine çıkmıştır. C. H. P. başkan vekıllermden Tevfik Fikret Sılay, Kocaeli rnilletvekili Nıhad Erım D. P. mılletvekıllerinden Nuri Ozsan (Muğla) da bu seyahatinde Cumhur Başkanına refakat etmektedirler. Cumhur Başkanı garda Meclis Reisi. reıs vekıllerı, Başbakan Hasan Saka ve bütun Bakanlar, eski Ba'bakan Receb Peker, eskı Bakanlardan bir kısmı, D. P. Meclis grupu başkanı Fuad Koprulü. Arkası Sa. 3, Sii. 3 te Inönîi dün gece 11 de yurd gezisine gıktı toplantıları sona erdi Parti program ve tüzük projeleri üzerin^eki tetkikler bitti Ankara 12 (Telefonla) CH.P. Divanı, bugunkü toplantısında, parti kurultavına sunula^ak program ve ruzuk projeleri üzerındîki tetkıklermi bitir» mıstır. Parti genel idare kurulu, Divanda ılerı surulen mutaleaları da nazarı dıkkate alarak, bu projeleri parti kuruitayma sunacaktır. Tuzuk ve program üzerindeki görüş Arkası Sa. S. Su. 2 de Başkanı tnönü ile birlikta (Foto Cemal Başbakan Hasan Saka, ilk kabine toplantısına riyaset ederken mekanrzmasının tafâfsızhÇını temin> etmekten ibaret olarak hulâ'ia etmek nümkündiır. Iç İşleri Bakanı Munir Hüsrev Golenin bu sahada alacağı tedbirler, kabine hakkında ilk ve esaslı fıkirleri verecektir. Münir Husrev Golenin, Receb Peker kabinesinde dabi, Bakanlığa gelir gelmez yayınladığı ilk tamim, kendısi hakkında muhalefet çevrelerinde, şimdiden müsbet bir kanaat uyanmasına sebeb olmuşrur. Arkası S a . 3, Sil. 1de Ankara 12 (Telefonla) Gelen baberler, yeni kabinenın. yıırdun her talafmda umumiyetle iyi karşılandığını bıklırmektedir. Bu arada mııhalefet çevrelerinde bazı ihtirazî kayıdJar ileri sürulmekle beraber bunlar da yeni hükunıetten ümidli görunmektedırler. Dış politıka üzerinde ihtılâf olmadığmdan, yeni hukumetin, biri iktisadî, diğeri de ıç politıkada olmak üzere başhca iki sahada Resmî fiatla altın satışlannuı dur esasb tedbirler alması beklenmektedirdurulması, alrtnla kâğıd arasında tesİç politikada beklenen icraatı «idare bit edilmiş olan resmî fiatın değişmesi demek değildir. Zaten bu fiat, çoktanberi, belki de harbden evvelki zamanlardanberi tamamen felsefî yani mevhutn bir mahiyet almıştı. Gcçen sene tesbit edilmiş olan fiat ise, herhangi bir iktisadî ve malî zaruretin dikte ettiği bir nisbeti ifadc etmekten çok uzaktı. Çünkü, geçen harbden sonraki dünja iktisadiyatı, altın ile kâğıd para arasmdaki rayic nisbetini, parada alhn esasının sabit bir kıymet ifade ettiği zamanlara aid bütün maliyeci hesablannı altüst eden bir istihaleye görürmüştü Buna rağmen, maliyecilerimizin mektebde ezzerledikleri mcvhum unsurlara istinad eden köhne hesablan, alhnla Hukumetin altın satışlanru durdurmakâğıd arasında hâlâ bir takım sabit sı üzerıne dünden ıtıbaren piya^a/ia upiyasa kıymetleri bulmaya çalışıyor muml bir durgunluk başgostermiştir. İhdu. Onlann nihayet bulduklannı racat ve ıthalât taclrleri bu kararın arzannettikleri bu sabit kıymetler, ma kasından yeni bazı kararlar alınabilehud yedi eylul kararlannın temelini cegini gözonünde tutarak müteyakkız ve ana prensipini teşkil etti. Fakat, davranmayı prensip olarak kabul etbu yeni karar gösterir ki malijeci ol ır.işlerdır. duklannı zanneden bürokratlann hesablan yanlışmış. Ne kadar yazık ki bu hesab yanlışlığı, sadece bir hesab hatasından ibaret kalmadı. Yanlış hesabın Bağdaddan dönmesi gayet kolay olmasına mukabil, yedi eylul kararlarını değiştirmek çok güçtü. İş sade yanlış bir hesabı düzeltmekten ibaret kalmadı; yedi ejlul kararlan, memleketin başına, halledilmesi büsbütün güçleşen bir takım iktisad ve hayat nıüşkülâtlan getirmiş oldu. Bu miişkülât. diınkü şekillerine ve nisbetlerine nazaran daha ziyade yarın alacağı şekilleri ve nisbetlerile ağırdır. Bundan dolayı da yeni hukumetin çekeceği zorluklardan ve uğrıyacağı tenkidlerden dolayı Hasan Sakaya acımamak elden gelmez. Yanlış hesabı Bağdaddan geriye çevirmek kolay, Arkası Sa. 3. Sü. 4 te Altm fiatları dün %10 nisbetinde yükseldi Piyasada umumî bir durgunluk başladı, licaret erbabı, 7 Eylul kararlannın tadiline doğru gidileceğini zannediyor Demokrat Parti sozcıisii Fuad Kopriılü Karan müteakıb serbest borsada alLondra 12 (a a ) Pazartesi günü, tın fıatları oldukça yiıkselmiştir. Reşad İtalya ile barış andlaşması tasdık edü36 90 lıradan 37 40 a, gulden 29 60 tan djkten sonra, hemen o gun. bütün müt32 30 a, Cumhurıyet 31 07 den 33 llrgya, tefik kıt'alan Morgan hattından çeklkulçe 452 50 kuruştan 500 kuruşa. çık lecekler ve İtalyan kıt'alan, yeni humıştır. Bu dört çeşid altm dün serbest dudları boyunca mevkilerine yerleşeborsada, pek çok alıcı bulmuştur. Umu ceklerdir. Arkası Sa. 3. Sü. 5 de Arkası Sa. 3. Sü. 6 da Devletler arasında gümrük birliği Dış Italyanın tahliyesi İşleri Bakanlığı tarafından dün gece bir tebliğ neşredildi Paris Konferansında gümrük birlikleri kurulması için incelemelerde bulunmak üzere bir grup teşkil edildi, grupa Türkiye de dahil Ankara 12 (a.a.) Dış İşleri Bakankğuıdan tebliğ edilmiştir: Pariste Avrupa Drtisadî Işbirliği Koıcitesinde cereyan eden tartışmalar sırasında Avrupaya, dünya tıcaretinin gelişmesi çerçevesi içinde istikrarlı ve eağlam bir ekonomi sağlamak için mümkün bütün vasıtalara başvurmanm yerinde olacağı anlaşılmıştır. Bu hedefe varmak için, kurulması derpiş edilen milletlerarası ticaret teşkilâtuıın Charte tasarısındalîi prensiplere uygun olarak bir gümrük birliği veya gumruk birlikleri kurulması imkânı düşünülmüş ve bu gibl birlikler teçkilınin daha öncc incelemeler yapılmadan kararlaştırılamıyacağı belli olmuştur. Bu iübarla, (Türkiye, Avusturya, Fransa, Yunanistan, Irlanda, İtalya, Portekiz, İngiltere, Belç^a, Holanda, Ltiksenburg ve Danimarka) hükumetleri bu Ljle ilgili meseleleri incelemek uzere bir inceleme grupu kurmayı kararlaçbrmifllardır. Bu grup, anılan hOkumetl«rin bazıları veya hepsl ve grup çalışmalanna katılmata çağınlan her hangl bir hükumet arasında kunılacak gumruk birlıgi veya gümrük birliklerinin gerçekleşmesi için gereken tedbırleri de inceliyecektir. Hükumetler, davet eden devlet olarak hareket etmege hazırdırlar. Bu htikumetler işbu grupa katılmak üzere baş. ka. devletlere davetlyeler gönderilmesj Arkası Sa. 3. Sü. 2 de Eczacıları telâşa düşüren bir karar Yabancılarm memleketimizde ilâç imal etmelerine müsaade edilmesi heyecanla karşılandı Recep Peiker hükumetinin son zamanlarda verdıği bir karar Türk tıbbî miastahzarat ımalâtçüanm telâşa dü« şürmüçtür. <Tababeı şuabatı» kanunu mucibinca Türkiyede doktorluk % > e eczacılık gi Arkası Sa. 3. Sü. 6 da m Dost Amerikan (ilosu dün İzmirde hararetle karşılandı Amiral Bieri, İzmire tekrar geldiğinden çok memnun olduğunu ve bu ziyaretin hususî bir mânası olmadığını söylüyor Yurdiçi uçak yoîculuğu ıslaha muhtaç bulunuyor Tayyareler, memleketin her tarafına yolcu taşıyor, fakat bir çok hava mey danlarımızda bunlann en basit şekilde istirahatini temin edecek vasıta yok. Pilotlann durumları ise, yürekler acısıdır. Atıf Inan konuşmuyor îzmir muhabirimize «şimdilik izahat vermeye lüzum görmüyorum» dedi İzmir 12 (Telefonla) Receb Pekerin Ticaret Bakanı Atıf İnan, iki gündenberi İzmirdedir. Kendisi bu gelişinde, hiç ortahkta görünmedi. Eski Ticaret Bakanını saatler sıiren bir aramadan Dün İ7iıiire felen Leyte uçak geınisi ve Amiral Bieri 6onra, nihayet, Karşıyaka banyolarmm hemen karşısmdaki yazhk evinde buIzmir 12 (a a ) Koramiral B. H ley, J. C. Owens, Massey ve Stoimes atımı ile bu selâm iade edilmiştir. ; Amerikan donanması limana gırer Isbildım. Mısafir odasmda karşılaştığıBıerı'nın komutasında Bnleşik Ameri muhriblerinden mürekkeb uçak fılo u kanın Akdeniz fılosuna mensub Day bu sabah saat 9,45 te iç korfeze gırmış ken Amerikan denız erleri, gemilerde mız zaman ilk sozu fu oldu: f Açık konuşalım, eğer bir acı kahton kruvazorü, Leyte uçak gemısi. Yel ve 21 top atımı ile şehri selâmlamış cımarıva vaziyehnde bulunuyordu. Arkası Sa. 3, Sü. 3 te Arkası Sa. 3. 5ü. 2 d» iowstone muhribi ana gemisile Hen tır. Müstahkeın mevkıden de aynı top Yeni romanımız Mevzuu kadaı tiplerinin ,orijinalliği ile de sizi daha ilk sahrlarda kavnyacak olan bir aşkın romanı Kakleden: Hamdi Varoğlu Yann başlıjoruz. Yurdiçi seferlerde çalışan bir uçak hava meydanında y«t*t 4 üncü soW/emtede ı