9 Eylül 1947 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

GUNÜN MEVZULARI vrupada yaptığı seyahatten dönen Ticaret Odası İdare Meclisi Başkanı Yağız çehresinden dolayı isminin başında oUnak üzere soyadını, senelerce evvel bizim taJstığımız mekteb aricadaşım Ahmed Kara, gazetelere, beyanatta bulundu ve ikinci Dünya Harbinden yegâne kâr hâdisedir ki, Almanyanın gelip geçmiş yetli miktarda toplayıp uzaklara sev dedi ki: lı çıkan Rusya oldu. Fransa ile Ingiltere, azameti, yanıbaşında, hiçten bir vâkıa ketmek suretile, ağır sanayün masraf< Dolaştığım memleketlerde genls. Gene bu sütunlarda yazdığımız ya |rak adam başına istihlâk edilen buğday bu harbin sonunda derin ve devamlı bir gibi kalır. bir faaüyet gördüm. Bu faaliyet, her «lardan birmde, dünya gıda buhrâ [ miktarı, harbden önceki miktarını bile lsrııu ödemek mümkündür. zaafa dü|tükleri halde, Sovyet devletinından bahsederken, Jbu buhranın, geçti. Fakat ne bu tedbir, ne de hayvan *** Fakat ağır sanayi, muhtac olduğu bü sahada olduğu gibi, bilhassa istihsali nin kuvveti, Çarlık emperyalizminin as Rus kuvvetinin ve nüfuzunun yayıl tün maddeleri mahallinde bulamıyor. arttırmak yolunda gelişmelitedir. Bu dünyanm zahire amban sayılan deniz gıdası olarak kullanılmakta olan buğday aşırı memkfcetlerden yapılacak itha mahsulünün arttırılması, eldeki muaz Üç oturnmdanberi bakılamıyan la a aklından geçirmediği g ç e d ğ en en haris haris e l ması, Sovyet otarşisinin sahasını geniş, demir sanayii kömürsüz kalmıyor, fa faaliyeti gördükten sonra, şahsan, kenlâtla önlenmesinin pekâlâ kabil oldu zam buğday stoklarını tüketebilmekten leri, hemen her noktadan elde edecek, Jstiyor. Moskova idarecileri, Şarkî Av kat kömiir madeni yok. Müstehliklerin di memleketimin geri adımlarla yürüdavaya dün başlandı ğuna işaret etmiş, fakat Avrupanm bu çok uzaktı. Bu arada alkol istihsali için hattâ geride bırakacak kadar artmıştır rupa kaynaklarmı ne şekilde kullana anî ihtiyaçlarına tekabül edecek olan rrıekte olduguna inanmış bulunuyorum.> Arkadaşımın bu sözlerini oknyunca, günkü şartlar altında ithalât yapmak de külliyetli miktarda buğday kullanılSovyet arazisine ilhak edilen toprak caklar ve buranın ihtiyaçlarını nasıl te hafif sanayi de, iptidaı maddeden mahUlus gazetesinde «Rezil sözler> başlığı imkânlarından tamamile mahrum ol dı. Fakat bu tedbir de para etmemişti. altında çıkan bir yazıdan dölayı Demok ları bir tarafa bırakalım. üç Baltık min edecekler? Bu husustaki tasarıla rumdur; bu arada, meselâ mensucat Ukönce «geri adımlar» sözünü onun «ileri» veya «seri» adımlar şeklinde Bu vaziyet karşısmda daha başka tedduğunu söylemijtik. Bilinen şey, sanayii, pamuğunu Doğu Avrupada buCumhuriyeti yutuhnuş, Polonya parça rını bize açıklamıyorlar. İ J ' ^ ^ J I Jtyı oaıuıyiij paıııuguııu ıvugu n.vıupauil uu Böylediğini, fakat bir tertib ve tashih birlere başvurmak icab etti. Hatıra ge rat Parti İstanbul İl İdare Kurulu Baş lanmış, Finlandiya ile Rumanya kemi • " " ««^: a v " " ^ " V ^ Bu hal, yani aç ve perişan Avru lebilen en cezrî tedbir, buğday için kanı Kenan Önerin, gazetenin yazı işleri idare vasıtalarmı temin ettikleridir. hmıyor. İşte muazzam iptidaî maddeler yanlışı neticesinde «geri» şeklinde çıkpanm, şiddetle ihtiyaç hissettiği yiye ekim sahasını daralhnakü. Nitekim, müdürü ve fıkra muharriri Cemal Sağ rîlmiş,, Çekoslovakyadan ve Şarkî Prus Hükumetler ve idareler üzerindeki nü hazinesi olan Rusyanm müdahalesi bu tığını sandım. Fakat yazımn «istihsali cek maddelerini bile ithal edemiyecek başta Birleşik Amerika olmak üzere, bu lam aleyhine açtığı neşren hakaret da yadan bir çok şeyler koparılmıştır. Yu fuzlarile ve hâkimiyetlerile iktifa etmi rada bajlıyor. arttırmakta en geri kalan biziz» şektulan nüfus, İspanya nüfusu kadardır. yorlar, Almanlarm sağladıkları idare bir durumda bulunması ikinci ve kasaydığımız denizaşın Rusya, bilhassa, hafif sanayie mah lindekl büyük harfli başlığını okuyunca, memleketlerin vasına dün Asliye Birinci Ceza MahkeBu kadan fazladır, fakat Ruslar, Birin manivelâlarını ele almışlar ve çoğal' sus iptidaî maddeleri vermek hususun böyle bir yanlışlığa imkân olmadığnu rakter itibarile apayrı, bir buhrana hepsi de buğday için ayrılan ekim »a mesinde devam edilmiştir. ci Cihan Harbinde uğradıkları toprak mışlardır. Sovyetler, bankalara, smaî da gayret gösteriyor. Kendisi de, libera] •nladım. Ahmed Karanın, sözünün yanyol açmaktadır. Dünkü celseye Cemal Sağlam ilk defa hasmı daraltmak yolunu tuttular. Mekayıblaruu telâfi ettikleri iddiasmı ueri müesseselere, gemi ve taşıt kumpanya kapitalizmin gidişi hilâfuıa, sanayileşm» lıs anlaşılıp yanlış yazıldığmı bildirerek olarak gehriş ve böylelikle üç oturumBilindiği üzere Birleşik Amerika, selâ Kanadada, 19351939 yıllarında buğ Kanada, Avus*alya, Arjanlin gibi day ekimine ayrılan saha 25,6 milyon danberi bakılamıyan bu davaya başla sürebilirler. Hattâ, bunun tam bir telarına geniş ölçüde iştirak etmektedir işine hafif sanayile değil, kudret kay tashihini istediğini de görmediğim için, lâfi olmadığım bile söyleyebilirler. Z ra ler. Kendilerile imzalanan ticaret an nağı olan ağır sanayile girişmijtir. Ha onun, istihsali arttırmakta ileriye doğınemleketler, harbden önce de dünya akr iken, Kanada hükumeti bunu 1946 rulmıştır. değil, geriye doğru gittiğlmizi söyleİlk olarak söz alan Kenan Öner, bu bir Finlandiya hâlâ mevcuddur, Polon laşmalarım dikte etmekle kalmıyorlar, len tatbika başlanmış bulunan dördünnm bir«r zahire ambarı sayılmakta yılında 23,4 milyon akre kadar indirdi. diğini kabul ettim. yanın elinde de, vaktile Rusyanın nüpeyklerinin kendi aralarmda imzaladıkyazı ile hakarete uğradığmı iddia edecü beş senelik plânı da, gene bu tercih idiler. Avrtıpa ile Asyanın bazı bölge Buna karşıhk arpaya ayrılan ekim sahaAhmed Kara, Cumhuriyet Halk Parleri, kendi kaynaklarından temin ede sını 4,3 roilyon akrdan 8 milyon akra rek sanığın tecziyesini istemiştir. Cemal fuzu altında bulunan kısımlar kalmıştır. ları anlaşmaları da onlar dikte ediyor fikrinden mülhemdir, kuvvetli olmak Almanyanın düşkün halini ve kısmen lar. Bunlar, siyasetleTİnin vasıtalarıdır. ihtiyacile, milletçe kabul edilmiştir. Sağlam da «Rezil sözler» deki «rezil» tisi İstanbul İdare Heyetinde bulundumedikl«ri yiyeeek maddelerini, umu kadar çıkardı. sıfatmın sahsa mahsus olmayıp kelime işgal altında bulunuşunu bir tarafa bı Acaba siyasetleri nedir? miyetle bu saydığımız yerlerden tedaŞu halde, Sovyet idarecileri, nüfuzlan ğuna göre, her şeyi kara gören soydan Yalnız bu arada, tamamile aksi iatika ye matuf bulunduğunu, dolayısile ha rakalım. Bu, Rusyanın gelenek haıinYukarıda adı geçen, Adriyatikle Ka altında bulunan sahadaki fabrikalaruı, bir muhalif de değildir; onun için, Tirik ederlerdi. Bu denizaşın memleket mette müessir olan başka bir takım deki bir gaytsinin gerçekleşmesinden radeniz ve Baltık denizi arasındaki top Rusyanın kuvvet v« kudretine hizmet caret Odası İdare Meclisi Başkanı sıfaler, çejidli şartlar altında boyuna de aıruller de işe karıştı. Muhtemel birkaretin varid olmadığını söylemiştir. Buna karşı Kenan Öner, herkesin ya ziyade Berlinin budalahklarırun tesiri rakların başlıca vasfı ziraat sahaları ten ziyade, milletin maneviyatına fay tile memleketimizde istihsalin geriye Jişen dünya hububat ihtiyacını karşı fazla istihsal buhranını önlemek için lıyabilmek için, daima ihtiyaclarından çeşidli tedbirler almır, ekim sahaları zıyı okuduğu zaman bu manayı çıkarta dir. Emperyalizm, denizini Sen Peters oluşlarıdır. Buraları, önoe bu bakımdan dah işler görebileceklerini düs.ünmüş, gittiğini söylerse, buna inanmamağa bir burgdan Moskovaya taşımadan Önce inceleyelim. Mahiyetleri itibarile, hiçolsalar gerektir. Doğu Avrupanm hafif sebeb yoktur. fazla hububat yetiştirirdJ, Bu arada daraltıhrken, bu tedbirlerin netice üze mıyacağını ileri sürmüştür. Prusyaya asla düşmanlık beslememişti de küçümsenmiyecek bir üstünlükleri sanayiine karşı gösterdikleri alâka istihsal neden geriye gidiyor, yani Sanığın, «Bir gazeteyi okuyan, işaret6a, fena mahsul şartlarını hesaba ka rine hemen hemen hiç tesir etmediği tarak, gedecek yıl için «lde büyücek görüldü.Çünkü harb jartlan içinde fev lerin ne kasdettiğini anlar» demesi üze Bilâkis, onu, biri 1762 de, biri 1807 de vardır. Batı Avrupa gibi, fazla miktarda bundan ileri geliyor. Meselâ, Macaris neden azalıyor? Azalan istihsal hangi olmak üzere iki defa, harab olmaktan ve muntazam ziraî mahsul ve ham tana pamuk gönderip oradan kumaş sahalardadır, Ziraatte mi, sanayide mi? bir hububat stoku bulundururlardı. kalâde zenginleşen Amerikan fermerle rine ayağa kalkan Kenan Öner de: « Tırnak işareti suç teşkll etmezse, kurtardı. 1813 te serbestiye kavuşturdu. madde ithaline muhtac değildirler, des alıyorlar, Çekoslovakyaya deri gönde Yoksa her ikisinde mi? Memleketimizde Meselâ, harbden önce 1934 1935 ve ri, silâh altına alınan ziraat işçilerinin sanayi henüz yeni yeni inlıişaf ettiğine 1938 1939 yıllarında ortalama olarak boşluğunu karşılamak üzere, ziraati ge bütün küfürleri tırnak içinde yazıp et Ancak, ikinci Guillaume'un tedbirsizliği teklenmeğe ihtiyaçları yoktur, kendilik rip kundura çekiyorlar. Gönderdikleri ve yurdumuz, daha ziyade bir ziraat yüzünden, 1890 tarihinde Almanyaya lerinden yaşarlar. Almanyanın doğu iptidaî maddeler, memleket piyasaaı için bu dört memleketin buğday durumunu niş ölçüde makinelestirmek imkânlarını rafa savuralım> cevabını vermiştir. Mahkeme, sanık vekilinin dosyayı tet hasım oldu. Hattâ 1914 te bile Rusya, kısmı bile, batı kısmınm hüâfına, ken kullanılabilecek bir fazlalık bıraktığm tnemleketi olduguna göre, Ahmed Karainceliyecek olursak şöyle bir netice ile buldular. Daha 1940 yılında 1,600.000 Avusturya Macaristanın teşebbüsle di kendini beslemeğe muktedirSir. De dan, bu alışveriş, her iki tarafı da mem nin söylediği azalmanın, daha ziyade karşılaşırız: Bu dört memlekcVn bir traktöre, 250 bin ziraat kombinasma, 1 kik etmesi için davayı talik etmiştir. ziraat sahasında olduguna hükmetmek rini başka türlü durdurabilseydi, Al mek oluyor ki, Rusya nüfuzu altındaki nun ediyor. yü evvelinden devreden buğday sto milyondan fazla kamyona malik buludoğru olur. Ayni zamanda sanayi istihmanya ile çatışmıyacaktı. îkinci Dünya topraklar, onun için bir yük teşkil etJcu, ortalama olarak, 11,9 milyon ton nan Amerikan fermerleri, harb yılları Muallimler Birliği Terbiye Encümeni salimiz de azalmış olabilir. Fakat, bizl Rusların ağır sanayi bakımından duHarbinde de, Molotov'un Almanya ile miyor; meğer ki, 1945, 1946 senelerindu. O yıllar içindeki buğday mahsulü içinde o kadar fazla ziraat makinesi alasıl müteessir edecek azalma, elbette konferansları rumları pek iyi bilinmiyor, halbuki, harbi önlemek için, hoş sözleri de, uz de olduğu gibi, muvakkaten zahire gönnün tutarı ise 36,9 milyon tondu. Bir mışlardır ki, 1945 yılında yapılan ziraî azalmadır. Muallimler Birliğinin Terbiye Encümeni tamaksadlarım en mükemmel jekilde gös toprak mahsuUerimizdeki yıl evvelinden kalan stokla birlikte o istatistiklerde, Amerikan fercnerlerinin raiından bu sene için düzenlenen konferans laştırıcı hareketleri de esirgemediği ma dermek lüzumu, tamamen ârızl bir şe terecek olan, a3il bu durumdur. Maden Çünkü dünyada, bir çok memleketlerin yılların topyekun buğday tutarı 48.8 elindeki ziraat makinelerinin 1940 yılı lar yakında b»}lıyacaktır. İlk konuşma Dr. lumdur. Harb, yalnız HiÜer'in eseri ol kilde kendini göstersin. içinde bulunduğu şu sırada, karcevheri vermeğe can atıp az miktarda nımızı doyuran ve ihracat bakımındarj milyon ton turmakta idi. Bu dört mem na nazaran yüzde 33 nisbetinde artmıs Adnın Adıvar tarafınd«n yapılacak olup du. Fakat bu üstünlüğün bir de karşıl^ı mamul maddeler çekselerdi, Doğu Avgünü yakında ilân edilecektir. leketin ayni yıllar içindeki buğday olduğu görüldü. İş kuvvetinin azahşına, Rusyanm an'anevl hedefleıi, Avrupa var. Bu ziraî sahalar, Rusyayı tamam rupanm gelişimile alâkalı olduklarına ds kesemizi dolduran maddeler bunlar» İlkokul çocuklan nm cenubundadır. 0nun ötedenberi ıs lamaktan ziyade, büyütüyor, çünkü hükmediürdi. Mamul maddeleri çekme dır. earftyatım tejkil eden (16,6 milyon ton ihtısas noksanına rağmen, bu makineİlkokul bajöjretmenleri kendl bölgelerln tediği, Osmanlı împaratorluğunun nü Rusya Esasen bir ziraat memleketidir, gıda olarak; 4,2 milyon ton tohumluk lesme sayesinde, ziraatte adam başma ğe can atmakla bunun aksini isbat ediZiraî istihsalimizin Ueri değil; geri deki ilkokul yaşındaki çocukların yazımına olarak; 4,5 milyon ton da hayvan gı isabet eden mahsul verimi, 19351939 başlamışlardır. Her bölge bu işle ayrı ayrı fuzu altına ahnış olduğu Balkanlardaki yalnız, sanayileşmek yolundadır. Al yorlar. adımlarla. yürümesi ise, memleketin ikhıristiyan milletleri kendi imparatorlu manyanın, harbden evvel yaptığı gibi, dası olarak) 25,3 milyon ton buğday yıllarına nazaran yüzde 50 arttL meşgul olacaktır. Rusyanm Doğu Avrupadakl «iyasetj tisadî hayatı bakımından, büyük bi» çıktıktan sonra (48,8 25,3) elde 23,5 elinde fazla bulunan sınaî maddeleri veYeni Vali muavini dün işe başladı ğüna katmaktır. hakkında kat'î söz söylemek güçtür. tehlikedir. Eğer, bu sahada hakikaten Dünyanın bir gıda amban vaziyetinrip, kendisinde bulunmıyan tabiî mahmilyon ton buğday kalmıştı ki, bu geri adımlarla yürüyor, yani tornistan İstanbul Vali muavinliğine tayin edilmiş Rusya, bu bölgede, üç hasımla karsıde olan bu memleketlerde yalnız hubusulleri almak suretile, bu memleketlere Bize kadar gelen şikâyetlere itibar eder ediyorsak, bunun sonu gıda bakımınmiktarın 11,7 milyon tonu ihraç olunolan Fanh Kaymakanu Rüjtü Ülgen dünden bat sahasında değil, fakat kasabhk hay İtibaren yeni vazifesuıe başlamıjtır. Kendisi laşmıştır. En başta, tabiî; yerlerini al yaptığı ayni hizmeti göremiyeceği gibi, sek, Ruslar, bilhassa, servet kaynaklamuş, 11,8 milyon tonu ise; gelecek dan açlık olmasa bile, ihracat yaparruvan sahasmda da, harb içinde geniş bir uzun müddet gazetecilik etmiş, İzmirde Doğru mak istediği Türkler gdiyordu. Sonra, onlardan ayni faydalan da sağlayamaz. rını kendilerine akıtmakla meşguldüryacağımız için iktisadi bakımdan fakirmahsul yılına stok olarak devretmişü. artış görmekteyiz. Çünkü, harb şartları Ses gazeteslnin ne«riy*t mudürlügünü yap onunla ayni maksadı güden Avusturya Rusya ile doğu Avrupa, karşilıklı, bir ler. Eski düşman memleketlerden, mah lik Te zaruret demektir; harb sonran Dünyanm buğday ambarı vaziyetin içinde kasabhk hayvan ihracı azaldıgı mış, MendeTes fikir mecmuasını çıkarmıs sulleri tamirat bedeli olarak alıyorlar; lılar. birlerini tatmin edemezler. iktisadî kalkınma yolunda umduğumui de olan bu dört memleketin, harbden halde, hayvan gıdası fevkalâde artmış, kıymetli bir idareeidir. Yeni vazifesinde mubütün öteki memleketlerden, hattâ dost inklşafın durması demektir. Böyle o* Bunlar, Türkleri Tuna bölgesinden azar b'neeki buğday durumları hakkında bir bu yüzden kasabhk hayvanlarda genis varfakıyet dileriz. Bohemyanın, Silezyanin, Sakson Çekoslovakyadan, mahsuller üzerindeTi Iunca da, milli bayramlarda yer yer asazar uzaklaştırarak Balkanlarda ilerlefikir vermek için bunları kaydettikten bir goğalma kaydedilmistir. Meselâ yalSon hafta içindeki ihracatunız yanın ve Berlln bölgesinin sanayi musadereler yapıyorlar; Almanlara aid tığımız vccizelerden «durmayalıro, düdikçe, emellerini gösteren ok, Rus oku Kabuklu ve iç fındıkiarımız henüz dı; pisonra şimdi de, ikinci Dünya Harbi nız Birleşik Amerikada 1938 yılına naile çatışıyordu. Rusyanm 1815 tenberi i^lerinin ehemmiyetli surette karı olduğunu iddia ederek fabrikalara el şeriz!» sözünü hatırlamamak kabil olnin bu sahada doğurduğn değişiklik zaran sığırlarda yüzde 26,5; domuzlarda yasalarda iıtekli bulamamaktadır. Beynelmilel fiatlar belli olmadığı için, fındık ih üçüncü hasmı da, Rus inişinin İstanbu sıklığa ugraması bundan ileri ge koyuyorlar, bunlarm istihsal ettikleri maz. leri gözen geçirelim: ise yüzde 88 bir artış görülmüştür. Ka racı yapılamamakUdır. İlk gelen haberlere la dayanması endişesini duyan Ingilte liyor. Bu yerler, mantıkan vaktile mallar, milletlerarası ticaret hesablarıBu feyizli topraklarda İstihsal neden Çekoslovakyanın ve Almanyanın işgal na girmeksizin, sanki bu sanayi memlenadada ise bu artış sığırlarda yüzde göre fındıklarımızın ihrac iıaüarı oldukça redir. Harbin üçüncü yıh olan 1941 1942 216; domuzlarda yüzde 121,8 dir. Ayni yuksek görülmektedir. Son bir hafta içinde geri gidiyor? Acaba, politikacılığa fazla etmekte olduğu mevkii turup, Şarkî Av ket dışı bir imtiyaza sahibmij gibi, yılında, adlarım yukarıda v«rdiğimiz hal, Avustralyada, Arjantinde ve diğer Sehrimizden Amerika, îsviçre, Belçika ve Fikapıldık da daha çok çalışacak yerde, Halbuki,^ yirminci, asrın bü\tün hâdi rupaya büyük ziraat sahası vazifesi doğrudan doğruya Rusyaya akıyor. lirtine 240 ton İÇ fındık, Arjanüne 20 tofc seleri, Rusyanın an'anevî emellerine daha çok çene mi çalıyoruz? Yoksa isbu dört memleketin 1940 1941 yılın bazı Lâtin Amerikası memleketlerinde kabuklu gördürmeli, bu sahaya serpllmiş bulunan fındık ihrac edilmijür. dan devreden buğday stoku"mecmuu görülmektedir. lıizmet etmijtir. Eyyelâ, Balkan Harb maden sanayi merkezkTİnden de yardı { Bu bakımdan, Rus komünizmi, ya tihsali artlıracak vasıtalanmıı mi yok? Son günlerde Bulgaristan bazı ihr*c madi bancı kapitalizmin asla erişemîyeceği Bu sahada bilgill. metodlu ve programb 30,5 milyon tondu. Çok verimli bir delerimize ragbet göstermektedir. Nitekim leri, Osmanh Devletinin Rumeli toprak ma ermelidirler. Şimdi, şöyle bir manzara karşısındanisbette istismarcıdır. Yabancı kapitaliz çahşamıyor muyuz? Bütün bu sorgu tsayıl olarak geçen 941 942 yılı buğday Bulgaristana bİT hafta içinde jehrimizden 146 lannı parçaladı. Sonra, Birinci Dünya Devamlı bir politika takibine kabilimahsulü ise 44,2 milyon tondu. Bu yız: Avrupa ve dünyanın diğer bazı ton deri kazıntuı, 62 ton kemik, 6 ton y> Harbinin neticesinde AvusturyaMaca yetli oldukları büinen Çeklerin mak min« kabahat bulanlar, işlediği memle retlerine cevab verecek salâhiyette değtketten kendisine menfaatler sağladığını lim. Onun için, Ahmed Karanın sözünristan harab oldu. O sırada Rusj'a ihtimiktara bir yıl önceki stok ilâve edi bölgeleri, gıdasızlık buhranı içinde kıv pağı ve 8 ton teytin ihrac edilmigtir. Ayrıca şehrlmizden geçen hafta Maverayi lâlini başarmış ve BrestLitovsk mua sadı, gene mantık icabı, bu olmalı, Si söylüyorlar; hakikatte bu menfaatler, den sezdiğim tehlikeyi önlemenin hayatl lince yekun 74,7 milyon tona yüksel ranırken, başta Birleşik Amerika olmak ürdüne 2 ton kajarpeyniri, Kıbrısa 2 ton lezya havzasını ellerinde bulunduran di. Ayni yıl içinde bu dört memk'ke üzere dünyanın gıda ambarı vaziyetin tuzlu b«lık, İUlyaya 7280 kllo Yunusbahgı hedesile kayıblara uğramış olduğundan. Polonyalılar da a>Tiı maksadı gütmeli istihsalin pek az bir kısmıdır, asıl is ehemmiyette ve birinci plânda bir iş ve de olan bazı memlekotler. toprak mah yagı, Çekoslovakya ve Filistine 12 ton balık bu iki hasmın ortadan çekilmesinden tihsal edilen mal memlekette kalır. Ya vazife oldıığunu söylemckle iktifa edltin harcadıkları buğday miktarı 26 sullerinin ve diğer gıda maddelerinin konservesi, İsveçe 30 kilo sünger, İsviçre, istifade edecek durumda değildi. Avru dirler. Devletleştirilmiş ağır sanayi, bu bancı komünizmi ise, sermaye yatırma yorum. milyon; ihrac edebildikleri buğday mikfazlalığından doğan bir buhran arife İsveç ve İtalyaya 5.5 ton barsak, İsveç ve panm cenub doğusunda husule gekTi günkü şartlar içinde, ancak hükumetierj dığı halde, eüne geçirdiği sanayi şubeleAçık muhabere tarı ise 10,2 milyon ton olduğundan sindedirler. Avrupa kısa bir zamanda İngiltereye 52 ton deri, Amerikaya 8 ton boşlııkta, Almanya, kuvvet peyda eder mü^teri edinebilir. Halbuki, Macarlar rinin istihsal ettiği tekmil malı çekmek B. F. Hisamana Amerikada yerleşmi» 1942 943 yılına devredümek üzere el kendini toparlayamaz ve ithalât imkân zerdova derisi, İngiltereye 20 ton keçi kıh müstesna, komünist, yahud komün'5* tedir. Türk vatandaşlarımızdan hiçbirinin bugünkü de 38,5 milyon ton buğday kaldı. 4243 larını elde edemezse, denizaşın mem ve 27 ton tiftik, İsviçreye 1 ton halı, İsveçe etmez ileri atıldı. Fakat, İkinci Dünya taraftan ziraat memleke^lerinin hükuadreslerini bilmiyorum. NewYork Başkonso2 ton ipek döküntüsü. Belçikaya 100 ton fig Harbi, çok uzun zamandanberi gözieGerçi, istismarcı olduğu kadar, teşkimahsul yılında buğday mahsulü bus leketlerdeki hububat ve diğer gıda mad 300 ton nohud, Kıbrıs ve Filistine 110 ton losluğumuz vasıtasile orada basın ataşesi olan metlerini, Rusyanın örnek olduğu dediği yeri, hem de siyasî bir tezad eseri lâtçı olmağa da çalışıyor. Bu itibarla, Ahmed Şükrü Esmere müracaat etmenlzi tav» bütün iyi gittiğinden, bu dört memle deleri stoku artacak, nihayet günün bakla, Yunanistana 800 ton kepek, 686 ton ğerlendirme ve cihazland'.rma işlerine siye ederim. ketto o yılın buğday rekoltesi 55,5 mil birinde, bütün bu yerlerde geniş ölçüde hardal tohumu, 500 kilo saleb. Kıbrısa 1.5 olmak üzere İngiliz silâhlarının yardı girişmiş olmaları gerektir. Bu bakım Rus siyasetinin, istismarcılıkla teşkimile almak fırsatını, nihayet Rusyaya ton bisküi, 660 kilo şekerleme, İsveçe 1 kilo lâtçıhk arasmda bocaladığı, bunun da, yon tona kadar yükseldi. Bir yıl evve ziraî bir buhran başgösterecektir. Şimdi dan, bu bölgelerin Rusyaya benztTneleri el işlemesi, Fransay» 50 ton kendir elyafı iç ihtiyaçlann şiddt^ine ve Rus idarelinden kalan stokla beraber eldski gerek Amerika, gerek Avrupa iktısadcı Amerikaya 475 kilo lüle tası. 8 kilo pipo, verdi. bir faydadır, fakir memleketlere mahmevzııları buğday miktarı 90 milyon tona kadar larını düşündüren meselelerden biri de İtalyaya 500tonhurda demir, Filistine 8 Haritaya bakınız. Bugün Rusya, Yu sus bir sosyalizm olan Stalinizmin ekf> cilerinin, ele geçirdikleri ton kazein, Mısıra 5 kilo gülyagı, İngiltereye muhafaza edebileceklerini az veya çok Konser tehiri yükseldi. budur. nomik ve psikolojik tekniği, buralarda, nanistanla istanbul civarı müstesna., 30 kilo tef, eaz zili ihrac edilmiştir. muhtemel görmelerine göro değiştiğj Konservaruarın 8 eylülde Açıkhava TlyatEski yıllar hesaba katılırsa, bu Avrupanın kalkmmasını hedef tutan rosunda verileceğinl i'.ân ettiği Türk musikid Bef kilo gülyağı 13 bin lira döviz getir tekmil Balkan yarımadasına sahib ol tabiatile bir tatbik sahası buluyor. Ge hükmü verilebilir. bu yerlerin, ziraî mahsulleri külllkorkunç bir rakamdı. Içinde yajanılan Marshall plânı, Birleşik Amerikanın miştir. Diğer taraftan tef ve caı ılli almak makla kalmamıştır, üstelik, Viyana kakonseri hava vaziyeti dolayısile tehir edilGazette de Lausanne'dan mistir. Bu konser Şehir Komedi Tiyatrosunharb jartları dikkate alınırsa, ihrarat muhtelif memleketlere açtığı ve daha istiyenler memleketimizi tercih etmektedlrler. pılarına kadar Tuna ovasına hâkimdir> da verilecek, günü ayrıca ilân olunacak, lmkânlan gittikçe azalmakta idi. Buda açmak tasavvurunda bulunduğu kreyalnız tarihî tama' mevzuu olan Osman«İstanbul» yann geliyor Açıkhava Tiyatrosu İçin eatılan biletler bu fazla buğday mahsulünü harcamak için diler, biraz da bu buhram önlemek İstanbul vapuru yarın saat 14 te limanı lı împaratorluğunun değil, ayni zamankonserde muteber olacaktır. çar« aramak lâzımdı. Hatıra gelebilen maksadını ta^ımaktadır. Görülüyor ki mıza gelecektir. Vapur bazı gazetelerin yaz da, ezeldenberi gözüne batan Habsburg Büyük lokma ye de büyük söz söydığı gibi ha\uza girmiyecek, 15 eylulde İztek çare, hayvan gıdası olarak kulla Avrupanm bir an önce kalkınması, yalîmparatorluğunun varisidir. Ortada bemire bir sefer yapacaktır. nılmakta olan buğday miktarını art nız Avrupanm değil, ama, ayni zamanliren bir hakikat var ki o da, büyük leme derler. Paran olmadığı halde ev, «Rize» şilepi kurtanldı da bizzat Amerikanın da menfaati icatırmaktı. Nitekim o yıl bu dört memi î b ü l bünyelerin mahvı, milletlerin otomobil. tektaş pırlanta yüzük ala1920 senesinde Ford'un 55 miltskenderiyeye 348 mil mesafede kumluk bir lekette hayvan gıdası olarak kullanı bıdır. hürriyetinden ziyade, daha başka büyük cağrm demek büyük söz söylemektir. arazide karaya oturan Rize tilepi. yeni şilepvon dolar borcu vardı, 1921 senesi Ama artık söyliyebilirsin. Çünkü lan buğday mahsulü 11,4 milyon tona Hasan Âli EDİZ lerimizden «Ardahan» ın ve iki Mısır tahli devletlerin yayılma hürriyetini sağ'asonunda serveti 87 milyon dolakadar (bir yıl önoe 5,5 milyon tondu) ıiy* gemisinin yardımile dün öğleden sonra makta olduğudur. ;a yükseliyor. Şimdi ise iki milİSTANBUL GÜREŞ yüzdürülmüjtür. Gemide hiçbir hasarın mevçıkarıldı. Ama, gene ayni yıl içinde Dhaklar da dahll ohnak üzere, Rusyardan fazladır. ROCKFELLER cud olmadığı bildirilmektedir. N E R M İ N K A P T A N A L «ncak 9,7 milyon ton buğday ihrac eya, 1940 tanberi, Birleşik AmerikarunKULÜBÜNÜN EŞYA 1000 dolarla ticarete başladı, şim«Güneysu» geldi dilebildiği için; her şeye rağmen elde kini aşan sayıda nüfusu, kendi hâkimldi ise serveti 4,5 milyon dolan ile PTYANGOSU BILETLERÎ gene 45,5 milyonluk bir stok kaldı. Devlet Denizyollarının Güneysu vapuru dün yeti altına aimıştır. Japon denizinden t. maktadır. Nasıi olabiliyor? Bu sabah saat 11 de 69 yolcu ve 800 ton ithal Adriyatiğe kadar üç yüz milyon insan, K E MA L U NE R Bunun tabii bir neticesi olarak, 1942kitabda bu müthiş ij adamlarmm bu sözleri söyletir. malı ile doğu Akdeniz seferinden limanımıza 1943, 19431944 yıllarında Avrupa' derin Nikâhlandı. hnkânsızlıklan yenerek nasıl mildönmüstür. Vapurla Bombay Baçkonsolosumuz dsğrudan doğruya veya bilvasıta, MoâTalât Rauf gelmiştir. A>rıca İtalyada bir ka kova tarafından idare edilmekte ve jark Bütün piyango bayilerinde ve taşrada bir açlık buhranı içinde kıvranırken, bu yonerliğe kadar yükseldikleıriru Bakırköy, 7/9/1947 zaya kurban giden «Rize» nin üçüncü tüva blokunu teşkil etmektedir. Bu öyle bir P.T.T. merkezlerinde satılmaktadır. »aydığımız memleketlerde ortalama olaokuyacaksınız. risi Tahir Kaptanın cesedi de gelmiştir. Diğer taraftan Balkan memleketlerlnden flrar Toplıyan: Süreyye Dinçay eden 18 mülteci de ayni vapurla gelmislerdlr. Fiah 250 kuruş. Bunlar Sirkecideki göçmenevine gönderilmis NEBİOĞLU YAYINEVİ yeni mevsime İKBAL Kitabtvi, İstanbul lerdir. fevkalâde güzel bir romanla başlamış İngilterede, Amerikada H i | Beynelmilel şimendiferciler kongre olduğunu okuyucularına bildirir: Bu pazartesi günü çıkan 28 sayılı KADIN GAZETESİnde Dr. Perihan Muzadıtaaffün ve deriyi takviye milyonlarca insantn okuduğu Çambelin Amerika seyahat notları yayınlanmağa başlamıştır. Almanyaya sine 26 devlet iştirak ediyor hassalarına malikiyeti giden muharririmiz Neclâ Dersan yakında «DÜNYA DEDİKODULARI» 10 ekimde İıtanbulda toplanacak olan beynelmilel timendiferciler kongresine 26 devlet K R E M P E R T E Vin başhklı röportajlarıru gönderecektir. istlrak edecektlr. Konfrt Tıldıı Barayında apılacaktır. Bugünkü şöhret ve şümulünün bariz delilidir. Tekelde bir tayin Tekel Genel Müdürlüğü müferüşlerinden CEIDA ÜLGEN l\ Hayri Gök, Bakarüık Tetkik v« Murakabe mükemmel bir şekilde dilimize Heyeti Muamel&t Müdürlügune terfian tayin Şehir Tiyatrosu ile edilzniiür. çevrilmistir. Charles Dickens'in artistlerinden 10 Eylui ÇARŞAMBA akşamı saat 9,15 ten itibaren Dr. ŞÜKRÜ ÜNAL bu şaheser romanmm yaymlanPatlayan terkos borusu REŞİD BARAN yeni sezona başlıyacaktır. ması, bu yılın en mühim edebiyat Nişanlandı. Terkosun Silâhtarağada patlayan borusu tatarafından çevrihâdisesidir. Yeni Kitab Yurdu, mir «dilmi» v« aehre yetecek miktarda ıu Mirgün, 4/9/947 1947 İIUNIN EN ÇOK len bu harikulâde evziin» başlanmiftır. 28, Bankalar Cad. Ankara. ^ romanınfilmide AKANAN. BN ÇOk OKU. Elektrik İdaresinin kömiir ihtiyacı Yılan Kadm'ı yaNAN ROMANI OLDU! Tramvay ve Elektrik İdaresinin kömür sı(CALL OF THE WİLX» ratan James Makıntısı isinl Bakanlıkla görüfmek Uıere AnB u a k ş a m B ü y ü k d e r e B E Y A Z P A R son tarafından karaya giünis olan Elektrik T « Tramvay CLARK GABLE LORETTA JOUNG İdaresl Umum Müdürü tbrahim Kemal Bayoynanmış ve bir bora dün sehrimize dönmüstür. Bakanlık İsMEYVA TUZU sinema zaferi kaPrograma ilâveten FOX JURNAL tanbulun ısıksız kalmaması ve tramvayların zanmıştır. durmaması için icab eden tedbirlcri »lacaSanatkârları ğını «öylemiştir. Fiatı: 200 kunıa. VodviI 3 erde NEBİOĞLU YAYLNEVİ İstanbul Esrarh bir ölüm Avrupa açlığa, Amerika bolluk buhranına gidiyor Yazan: Hasan Âli Ediz Kenan Önerin "Ulus,, aleyhine açtığı dava Sehir haberleri 9 Eylul 1947 İKTİBASLAR İUİ11 İ MIHINA istihsal. istihsal! IÜITM Rus sahası ulio 3 NİLYARDER I OKUYUNUZ i BÜYÜK: ÜMİTIıER ÂLTIN PESİNDE L AMBEPı SES TİYATROSl p YABIN AKŞAMDAN İTİBAREN Y I L D I Z SİNEMASINDA Dünya kurtuluşu için Japon casus teşkilâtına karşı Amerikan vatanseverlerin mücadelesini SİNSİ LEE DÜSMAN o (Betrayal Form the East) flbninde görecek ve alkışlıyacaksmız. Baş rollerde: TRACY NANCY KELLY RECHARD LOO Beşlktaşta Cihannüma mahallesinde Akdoğan sokağında 85 numaralı evde oturan Murtaza adında bir şahıs odasında ölü olarak bulunmuj, cesedi Morga kaldırılmıstır. Eminönü Halkevinde büyük müsamere 27 eylül 1947 cumarte«i günü akjamı Eminönü Halkevinde geliri yoksullara ayrılmak üzere büyük bir müsamere tertib edilmistir. Programda, Ziya Aydıntan idaresinde mandoün birliğinin konseri, Dr. Muvaffak Göıenin keman resitali. Viyana Mürik Akademisinden mezun ve Klâfenfourt Operası artistlerinden kıymetli Kanatkâr Münir Ceyhanın san resitali. Kaya İlhan ve arkadaçlannın bale gösterileri. muhtelif siirler ve kuvvetli bir kadro ile 3 perdelik IHerkes kendi yerine) isimli komedi vardır. B A LA Y I FRUTHSOL HAZIMMULEYYINEFERVESAN BU A K Ş A M 1947 1948 Mevsiminin Açılışı Münasebetile SÜNER ELLA SİNENÂSI hınca h m ç dolu olacaktır. R A İ N E S ve R O D C A M E R O N tarafından temsil edilen CUMHURİYET Nüshası 10 kuruştur. Türkive Haric için için RfKı K i Bir ayhk 300 Kr Üç aylık 800 » ıfiOO a Altı aylık 1500 » 2900 . Senelik 2800 • 5400 » D İ KK A T Gazeteml ^ Rönderılen evrak ve yazılar Meşrertilsin edilmcsln iade olunmaz. KAÇIRILAN KIZ (The Runarand) Filmi fevkalâde bir muvaffakıyet kazanacaktır. bulunan güzel bir mirasçı kızın romanı. Yerlerinizi evvelden aldırınız. K: r^rn ~ Abone Şeraiti tlânlardan ırp»ııtîv«t Irat,,,l »i|lm»t