10 Eylül 1947 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Tercan Vargıcı: H Basri Erk Erzurumlu Bilginler (Fotoğraflı) Şair Rabia Hatun Marifetname sahibi Ibrahim Hakkı Müverrih Abdürrahim Şerif V. (Hayatlan ve eserleri) Birinci kitab çıkü. Kitabçılardan arayınız u mh u H yel J 24 üncü yıl Sayı: 8287 Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, İstanbul Posta kutusu; îstanbul No. 240 Telefonlar: UmumJ Santral Numarası: 24298. Yaa İsleri: 24299. Matbaa: 24290. satan T© kullananlara MÜHİM İLÂN em fabrıkasından ayrıldun. Akam kalmadığını büdiririmsııuf krem mütehassısı ve O N marka krem fabrikası sahibi M. Seyfi AYÇA N TOP KREM LİRA DÜZİNESİ ıerkezi: İJarpuççularda BOZKURTLAR KURUCUSUr¥UNUS NADÎ Çarşamba lOEylul 1947 Kabine Dfln Istifa Etti Hasan Sakanın, kabinesini bugiîn kurması bekleniyor '• , ^ unanistanda devam eden kabine buhranı, millî birIik kabinesinin kurulmasile neticelenmiş ve Yunan parlâmcntosu ,yenj Jçabineyi çok fri karşıladığı gibi bu mfllî kunıfıış'diş" memiek'etlerde de iyi tesif l|irakmışhr. Komşumuz ve dostumuz Yunanistanın en nıiihim meselesi dahilî emniyet meselesi, daha doğrusu haricden beslenen çete harbidir. Yeni Yunan hükumeti her şeyden önce bu büyiik tehükeyi ortadan kaldıracak tedbirler almayı düşünmüş ve Yunanistaru bir an evvel huzur ve emniyete kavuşturmak istemiştir. AIınan tedbirlerin birincisi bir umumî af ilânı ve böylece yakın geçmişe bir sünger çekerek Yunan birliğini kurtarmak ve Yunan kalkınmasına hız vermektir. İlân olunan umumî af, kayıdsu ve şartsızdır. Hattâ Yunan hükumeti, hükumete teslün olacak her asinin tam emniyete kavuşacağına dair kafî bir inan vermek için, umumî affı, nluslararası bir komisyonun nezareti alhnda tatbik etmek fikrindedir. Bundan maksad, hükumetin intikam zihniyetile hareket etmediğini açıklamak ve artık Yunanistanı bedbaht eden maceralara son vermektir. Fakat Sofulis hükumeti, yakın geçmişe aid durumu tam bir samimiyetle tasfiyeye taraftar olduğu halde bundan böyle isyana devam edecek olanlara en ağır darbeleri de indirmek kararuıdadır. Çünkü Yunan ordnsıı, Amerikan yardımile takviye «lunmakta ve 300 milyon dolarhk yardınıın aşağı yukan yarısı orduya sarfedilınektedir. Acaba asiler, Sofulis hükumetinin bahşetmiş olduğu bu fırsatlardan istifade edecekler mi; yoksa harbe devam edecekler mi? Göriinüşe göre asilerin teslim olmak yolunu tutmalan pek muhtemel değildir. Çünkü geçen bahar ile yaz içinde yapılan taarruzlar çetecileri merkezî Yunanistan, Epir ve batı Makedonyadan sökememiştir. Bu taarruzlara çok büyiik ümidler bağlanmış, nisandan itibaren başlıyan harekâhn netice vermesi bekienmişse de bu hareketler muvaffakıyetsizliğe uğramış, hattâ çetecilerin temmuzda, şurada ve burada taarruza geçtikleri görülmüş, daha sonra General Markos'un kumandası alhnda hareket eden asilerin Epir ile garbî Makedonyada iyice yerleşerek Florina, Kastorya ve Grevenedeki hükunıet kımetlerini tehdid ettikîeri göze çarpmış, nihayet merkszî Yımanistnnda bir takını hareketler vuku bıılduğıı haber ^erilmişti. Bunlardan başka bir takım küçük çetelerin de Mora ve Trakyada faaliyctte olduklan bellidir. Receb Peker sıhhî sebebler ileri sürerek çekilince yeni kabineyi teşkile Hasan Saka memur edildi Inönü, kabinenin istifasından sonra C. H. P. ve D. P. liderlerile görüştü, gece D. P. erkânını tekrar kabul etti Yunanistan nasîl kurtulacak? Yeni kabineye girecek bakanlar hakkında diin Ankarada dolaşan şayialar Ankara 9 (Telefonla) Receb Peker kabınesinm deği^ceğmi; «yl«r«lt»beri, ısrarla tntdirerv •»•yiaiar, bugtin tahakkuk etmış oluyor; Peker kabınesı, son şeklıle de, *anıldığı kadar ttltunamamiş ve çekilme kararı, bugun öğ<<? üzeri Cumhu Başkanlığına sunulmuştur. Cumhur Başkanı, yeni lıükumeti teşkıle, Dış Işlerı Bakanı Hasan Sakayı memur etmiştir. Yeni kabinenin kımlerden kurulacağına gelince, bunun, yarından evvel bellı olmıya<a;ı anlaşılıyor. Gorünuşe göre, Hasan Saka, henuz bu husus;a hıç bir temasa geçmedığı gıbi, Cumhur Başkanına da bu yolda bir teklif ve hattâ istımzaçta bulunmamı$tır. İnönünün parti liderlerlni kabulü Hakikatte jse, hukumet meselesi, bugun ve bu gece, Ankaranın yıJcsek sıyasî mahhllerının başlıca meşgalesı idi. Dava, yeni kabineye, memlekette, mumkün olduğu kadar genLş bir tasvıbi elde edecek bir ç«hre veıılmesidır; Öğıendiğime göre, Başbakan Receb Pekeıin istifasından sonıa, ıkı paıtı ıleıı gelenlerı arasmda başla\an temaslar, geç vakte kadar devam etmiştir. Demokıat Parti Genel Başkanı Celâl Bayar, bugun saat 16 da Çankaya koşkune davet edilmiştir. Sayın Cumhur Başkanile Celâl Bayar arasındaki bu gorüşme kısa sürmüştür. Inönü C. H. P. Genel Başkan Vekılı ve Genel Sekreterini de kabul etmiştir. D. P. ileri gelenleri Çankayada Kabine teşkıluun Dış Işlerı Bakanı Hasan Sakaya Arkas\ Sa. 3. Su. S de i Devlet Bakanhğına getirilmesi mevzuu bahsolan Hamdullah Suphi Tannöver Yeni Vabıneye girecekleri scylenenlerden Tekrar Çalısma Bakanhğına getirilmrsi mevzuu bahsolan Sadi Irmak Yeniden Devlet Bakanı olması me\zuu bahsedilen Abdulhalik Renda Receb Pekerin Iıtönüne Kabinenin istifasına sebeb ne? yolladığı istifaname îstifayı ^ Pekere verdisi cevab Ankara 9 fa a ) Başbakan Receb ederek Başbakanlığa Trabzon milleb'ePeker sağlık durumu sebebıle çekılmek kıh Hasan Sakayı tayın eylemıçlsrdır. Receb Pekerm 9 evlul 1947 salı gunu mecburıvetını Cumhur Baskanma arzet Arkan Sa. 3. Su. 2 de mıştır. Cumhur Baskanı çekılmevı kabul 1 kabul eden Cumhur Başkanmın Istifa nasil karşılandı? İstanbulda ve İzmirde ilk akisler Izmır 9 (Telefonla) Yeni Asır gazetesı yarın çı^acak başj'azısında, sıhht sebeblerm Başbakanm şahsına dsğıl, daha uç gun evvel yenı' elemanlarla ku\r\'etlendırmeğe çalıştığı kabmenın cılız bunyesıne taalluk ettığını kabınenm istıfa etmemiş, umumî efkâr tarafından duşurulmuş olduğunu soyledıkten Eonra ezcumle dıyor ki: «Receb Peker, Mechsten guven oyu almak luzumundan kendısıni mustsğni saydığı C H P. Me:lıs Grupunun Bu>oık Mıllet Meclisi yerine geçemıyeceğını ve bızzat kendısınin de parti demek oimadığını anlıyamadığı içın yuvarlanmıştır » Muharrir, bundan sonra milletin, demokrasının, bir maske olarak değıl, bir hakıkat olarak kurulmasını ve havatj ucuzlaştırıcı bir sistem istedığini, Turkiyede demokrasmin ılk zaferini çok parlak bir şekilde kazandığını kaydetmektedır. Arkas\ Sa. 3, Sü. 3 te izmir diin 9 eylulii büyiik tezahüratla kutladı Maresalın demokratlara hitabesi Izmir 9 (Telefonla) Izmirin kurtuluş bayramı, tahminlerin ustunde muhteşem olmuştur Kurtarıldığı gunden sonra Izmirin, kendi bayramını bu kadar büyük kütlelerle ve bu kadar candan tezahüratla kutladığı görulmemistir. Sanki bütün Ege illeri halkı, otobüsleri, otomobilleri Izmire göç ve kurtuluş bayraonına i=;tirak etmiştir. O kadar ki 8 eylul gecesi Kultür Parkta ve dığer parklarda en az 50 bin kişi yollarda, kanapelerde, çimenler üstünde yatarak sabahlamıştır. Bu sabah saat 9 dan itibaren şehrin merkezine doğnı injan selleri akmağa başlamış, Izmir, adeta 500 bin nüfuslu ?e bütün nüfusu sokaklara dökülmüş bir şehir manzarası almıştır. Bir Amerikah gazeteci, lıiç bir yerde bir şehrin kurtuluş bayramının bu kadar müstes Başbakan Hasan Saka C.H.P. Divamnm dünkü toplantısı Parti Genel Başkanlığı hakkındaki madde görüşüldü ve karara varıldı Bir Amerikah gazetecinin ihtisasları: «Hiç bir yerde bir şehrin kurtuluş bayramının bu kadar müstesna halk şenlikleri içinde cereyan ettiğini görmedim» müdafaası ve Sovyetler Vichinsky, müdafaa hazırlıklannın kîme karşı yapıldığını soruyor Amerikanın na halk şenlikleri içinde cereyan ettiğini gormedığıni soylemistir. Partiler geçid resminde Zafer alayına ıkı parti, birbirlerile rekabet edercesine iştirake çalışmışlard;r. Halk Partısi bayTağı altında toplanan binlerce halkuı arasında cıvar kdylerden ve bucaklardan gelenlerın mü Arkası Sa. 3. Su. 2 de Ankara 9 (Telefonla) C.H.P. Yüce rumda hazırlanan tözüğün birind ve Divanı, bugün saat 15 te Genel Başkan ikinci bölümü görüşülmüş ve kurultaya Loodra 9 (AJ».) Birleşmlş MlUetler vekili Şükrü Saracoğlunun başkanlığın arzedilecek son şekli hanrlanmışhr. Bu Arkası Sa. 3, Sü. 1 de toplantısna gitmekte olan Sovyet D13 da ikinci defa toplanmıştır. Dünkü otuni Bakan muavinl Andreı Vichinsky bugün Londraya Tarmı? ve dogruca Sovyet elçillglne gitmlştir. Kendlslle mill&kat taleb etmlş olan 4 b&sın muhabtrinl kabul eden Vlchla'iky, Rlo de Janelro lconferansı srrasında batı yanmküresl savıınma müzakerelerlne temasla şunlari söylemlştir: <Kuzey ve gılney Amerllcan devltele. rlnln kendilerinl kime karçı müdafaaya hazırlandıklannı ögrenmek gayet enteresan olacaktır. Bir çok hallerdfi lnsan Arkasx Sa. 3, Sü. 4 t» Sahte çocuk davası Ortaköy Şifa Yurdu sahibile hastabakıeılarının muhakemelerine diin devam edîldi Sultanahmed cinayetinin muhakemesi devam ediyor Facia kurbanı Hacerin anası diin mahkemede katilin kamasını görünce düşüp bayıldı i Dununun bu mahijeti aldığı sırada General Markos'un isçal altında bulunan sahaiarda hükunıet teskilât kurmakr» olduğuna dair habcrler gplmiş ve bir «Yunan Cıımhuriyeti» flân etmiş olduğu bildiı ilmistir. İşte bunlar asilerin bütün Yunanistaııa hâkim olmak arzusile hare*** Arkası Sa. 3. Sü. 4 te Bir muhacir gemisi boşaltılırken hâdiseler oldu V. 2 Alman mermisi Hamburg 9 (AP.) «Empire Rival> bir Amerikan uçak gemisinin kolayca tahliye edılebilmesinsen cesaret alan Ingıliz makamları, biplânlarmı dcğiştirerek, «Runigemisinden atıldı dayetteki mede> ta?ıt gemisini de boşaltmağa ba^lamışlardır. Daha baslarıgıcda mukavecnetle karşılaçan Ingıhz askerleri ve go<;menler arasmda hâdıseler başgostermıştir. Rıhtımda bekleyen basın muhabırlerı, askerlerın, başlarmdan kan akmakta olan baa goçmenlerı surukledıklerini ve zor Arkas\ Sa. 3, Sü. 3 te Yeni deniz silâhları "Heil Hitler,, diye bağıran Yahudi Washington 9 (a a ) Bir V2 Alman mermisinın açık denizde bulunan bir uçak gemLsınden atıldığı diin akşam Bırleşık Amerıka Bahrije Dairesinden bıldınlmiştır. Ilk defa olarak bir V2 germden atılmış bulunuyor. Atış, cumartesi giınü devuçak gemi. Dunkü muhakemeden bir intıba: Mujesser faciayı anlatırken Arfco»» Sa. 3. Sü. 5 de I'o2uı 4 uncu sahijemizd* Dünkü muhakemede Dr. Asım Onur, başhenffire Hikmet, Fatma Melâhat ve hemsire Flomen Haricden tedarik edılen bir çingene çocuğunu, hastanede Ahmed Temızkan ısimlı bir tuccartn kansı Melâhat Temızkan doğurmuş gıbi gostererek sahtekârllk etmek ve ne^eb değiştirmekten sanık olarak tkınci Ağır Ceza mahke. mesine \erılen Ortakoy Şıfa Yuıdu sahıh^Doktor Asım Onur Bachemşıre Hikmet Soysal, hemşıre Flomen Abroyan ve bu işe karışan Fatma Meîâhat Temizkanın muhakemelerine dun saat Arkast Sa. 3 Sü. 6 da