4 Temmuz 1947 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

İKTİBASL Hitler'in Bor mann ile konuştum HÂDİSELER DÜSÜNCELER Sehir muavini haberleri Bürokrasi felsefesi Belediye 10 bitı lira zarar etmiş sürüyor MIHINA İ Çok kısa süren sevinç! Berlinde Hitler'le beraber oldüğü sanılan. Nazi partisinin meşhur iideri «Martin Bormann» yaşıyor. Onu gbrdıim. Onunla konuştum. Evvelki gün Mezbahada kesilen küçük Isveçte «Mealinoe» dadır. Daha doğve büyük baş bes binden fazla kasablıs rusu ben orada gördürn. Hitler tarafınhayvan eti dün perakendeei kasabların dan Hess'in yerine Nazi partisi reisliğidükkânların<Ja bir anda satılmıştır. Bazı ne geçirilen Bormann şimdi gizliden kimseler elân kasabların narktan fazla gizliye naziliği canlandırmağa çalışıyor. para aldıklarmdan şikâyetçidirler. BuOnu Nazi sergerdelerinin gizli bir nunla beraber Belediyenin bir haftadantoplantısmda gördüm. «Almanyaya ddberi mücadele ettiği et işi henüz tablî neceğiz, mutlaka döneceğız, ve dönühaline dönmüş değildir ve kasablarda şumüz dünyanin unutamıyacağı bir hâet bulmak pek de kol«y olmamaktadır. dise olacek.» dedi. Belediye, celeb ve toptancılarla fiat mü Ne zaman? Yakında mı? csdelesi yaptığı zaman Ticaret BakanBormann bu suale şu cevabı verdi: hğından koyun ihracı mevzuu bahsoi Naıilik 1950 de dirilecek. madığı hakkında gelen cevab celeb ve Bu sözü kulaklarımla duydum. ve o gece o gizli yerde gördüklerimle ondan toptancılara söylenmiş, fakat bunlaıın sonra olanlara bakarak. bunun mümşu cevablarına maruz kalmıştı: kün olduğuna inanıyorum. , « Türkiyenin en büyük hayvan ihBormann değişmiş. Yüzüne bir ame; racatçısı olan bir zat neye koyun topliyat yaptırmiş, Hitler'in parlak günluyor ve neye Ankaraya gidrp geliyor?» Martin Bormann lerinde gördüğüm suratsiz Bormann Filhakika bu zat, istihsal bölgesinden şimdi daha tatlı görünüyor. Yüzü daha karan bunlardır. Bu teşkilât Rus bölgepek fazla koyun toplamış ve İstanbul iri ve yuvarlak. Maamafih evvelce gö sine mahsustur. muvaredatı bu yüzden azalmıştı. Başrenler yahud fotografından tanıyanlar Ikinci teşkilât yalnız Ingiliz bolge vekil Receb Pekerin dünkü kısa beyaonu gene kolaylıkla tanıyabilirler. sinde çalışıyor. Muhendislerden, eski Bormann'la veya herhangi yiiksek subaylardan, teknik birlık erlerinden natını da toptancılar kendi lehlerine bir nazi liderile görüşmek için aylarla ve Müttefiklerin idar^sinde çalışan ba kullanarak: «Kovun ihrac edilmiyecekn. uğraştım. Nihayet bazı arkadaşlarm İs zı memurlardan mürekkeb. Vazifeleri Suriye ve Filistine çok yüksek fiatla v«ç nazi teşkilâtrnda bana kefil olma daha yüksek bir sabotaj. Memleketten hayvan satan tüccar hiç istanbula Belsrını temin ettim. Alman nazilerine çıkması istenmiyen mallarm ihracuıı lediye narkına koyun gönderir mi» dek«çma yolunu bu teşkilât hazırbyor. men'e çalışıyorlar ve tamirata engel o mektedirler. Gene toptancıların iddialarma göre Avrupa memleketleri arasında yalnız luyorlar. trveç, Nazi partisi faaliyetine kanunen Uçüncü teşkilâtta nakliyat ve tren a Belediye, doğrudan doğruya celeblerden müsaade etrnektedir. İsveç Nazi partisi melesi var. Alman kömürünün dışar.va alıp perakendecilere sattığı koyunlardan liderlcri Lindholm ve Furayard gibi çıkmasına mâni oluyorlar. 10.000 lira zarar tmiştir. Toptancılar busdamlar müsamaha ile karşılanamaz. Gizli nazi teşkilâtı bütün bunlar nu et narkınm kifayetsizliği için delil Isveçin bütün dünya ile olan iyi müna vaktile hemen her tarafsız memlekete olarak göstermektedirler. •ebetleri yüzünden bu nazi liderleri bir kaçırılmış paralarla idare etmektedir. Teessür duyıılacak hâdiselerden birı gün hem kendi memleketlerine, hem Nazi plâmnda bir de gizli silâh icadı de, her sene bu mevsimde İstanbula de diğer memleketlere zarar verebilir var. Bir Ingiliz istihbaratçısı: «Daha gelen ve etinin dolgunluğu ile meşhur ler. şimdiden yeni bir tahrib silâhının ha olan Haymana koyunlarınm bu seen pek Alman sergerdelerinin bu gizli top. zırlanmiş olduğu söyleniyor. Bütün bil az gelmesidir. İddialara göre ilkbaharda lantısı «K.> adında meşhur bir sanayi diğimiz şey bu yeni Alman silâhının et para ediyor diye binlerce Haymana cinin evinde yapıldı. «K.> doğuştan Al mikrob harbile ilgili olduğundan iba. kuzusu İstanbula sevkedilmiş, bu sumandır. Uzun zamandanberi Ieveçte rettir, diyor. retle Havmana sürülerinin çok azalmayaşamaktadır. Harb içinde Isveç tabiNazi faaliyeti yalnız Almanyada kaliyetine girmeğe çalışmış, muvaffak o. mamıştır. Fransada da bir şebeke ku sına meydan verilmiştir. Hattâ istihsal lamamıştır. Meşhur bir karamelâ, çiko rulmuş bulunuyor. Bu şebeke ise «Av bölgelerinden kuzu sevkinin zararlarının geleoek sene daha ziyade hissedilelata fabrikasınin sahibidir. rupa muharibleri» adile başlamıtı. Fran Isveç polisi «K.> nin rıazi kaçakçılı*ı sız otoriteleri tarafından lâğvolundu. ceği ve gelecek sene etin şehrimizde teşkilâtını idare ettiğinden çoktanberi Bunun üstüne «Karacephe» adile yen fazla fiatla yeniieceği iddia edılmekteşüphelenmektcdir. Fakat kâfı delil bu baştan kuruldu. Fransada son haftalar <Jır. Filhakika koyuna nark konulduğu lamamıştır. O gece, polisin şüphe et içinde nazilere aid «24» silâh deposu halde bu sene kuzunun serbest satışı mekte haklı olduğunu öğrendim. meydana çıkarılmıştır. Hepji de bomba koyun yerine istihsal bölgelerinden bo! «K.» nin evinde mühim bir şahsi '•angın bombası malzemesile doluydu. miktarda kuzu sevkine sebeb olmuştur. yeti (daha bunun kim olduğunu bilmi Bunların çoğu Alman malıydı. Fakat Ekonomi Bakanı Ankaraya gitti yordum) bekliyordıık. Hızla yaklaşan bir kısmı da ifgal sırasında Müttefikler bir otomobil sesi duyuldu. «K.> hemen tarafından havadan atılmışlardı. Şehrimizde bulunan Ekonomi Bakanı Tahkapıya koştu. Yanmda asker üniforması Isveç ve cenubî Amerikadaki teşkilât sın Bekır Balta dun ölleden sonra Şeker giyinmiş üç kişi ile geri döndiığü vakit paıayı nereden buluyor? Naziler daha Şirketıne gıderek bir muddet meşgul oimuştur. Bakan. daha jonra Etibankta îîtanbul herkes ayağa kalktı. iktidaıda iken bu plânı kurmuş ve icab sanayıcılerınden beş kişilik bir heyeti kabul Ev sahibi pek ciddî bir tavırla: «Cen eden parayı memleketten çıkarmışlar. etmis ve onların dılektertne cevab vermıştır. tilmenler, dedi. Her Bormann!» Bunu da o gece öğrendim. Tarafsız Tahsın Balta bu arada Valı vekili Ihsan AicGelen Bormann'in ta kendisiydi. Yü memleketlerdeki naziiere aid paranın soy ile de bir rr.ıddet goruşrrmştur. Bakan dun akşam Ankaraya donmuşrur. zü heyecandan kıpkırmı» kızarmıstı. şu kadarı tesbit edilmiştir: Yanmdakiler eski «memleket dışmda Isveçte 250 milyon dolar, Isviçrede İktisad Fakültesinde sömestr usulii iktisad Fakültesinde onumuzdekı ders y ı Almanlar» teşkilâtı İideri Von Bohle ile 100 milyon dolar, İspanyada 300 milyorı l ı n d a a itibaren somestr usulu tatbik edile«Hitler gencliği» İideri Von Atmann'dı. dolar, Portekizde 50 milyon dolar. Bu cektır. (Von Axmann bir kaç gün sonra Al rakamlarin hakiki yekunun yüzde acDoçentlik imtihanı manyaya döndü ve bir gece Müttefikler cak 25 ini gösterdiğine ınandıracak seİstanbul Universltesı merkez bınasmda dun tarafından yakalandı.) ) bebler var. Geri kalan kısım Müttefik doçenthk imtihanı jurıleri toplanmışlar vc Bormann sandalyesine yerlesirken lerin gözünden kaçırılmıştır ve bugün doçentlik için muraeaat edenlerin tezlennı etrafını memnuniyetle gözden geçirdi. nazi hareketini idare edenlerin elinde ıncelemeye baslamışlardır. «İstanbul» vapuru törenle «Niederlingogrupp> un Malmo* $ubesi dir. Butün bunlara cenubî Amerikadakarşılanacak bu, demek.» dedi. ki milyonları da ilâve etmek lâzım. Devlet Denızjolları Idaresinin yeni gemısi O' vakit anladim ki bir hoş ge1din Sanayici «K.> kaçma plânını idare DUgun saat 16 da lunanımıza gelmıs o.acakdavetinde değil, gizli teşkilâtın en giz'ı için İsveçte kalıyor. Son nazileri de Is tır. Bugun saat 13 30 da Yolcu Salonu onunşubesinin toplantısında idik. veçten kaçırmak üzere kayıklar almış den hareket edecek olan iki sehir hattj vaFaaliyetlerinin umum! plâna ne ka Hattâ o gece daha evvel Boımann'la hu puru davetlilerı Yeşılkoy açıklarına kadar dar uyduğunu anlatmak için Isveç na susi surette görüşüp bu işte kullanıla goturecek ve tstanbul vapuru oradan karfi1,nacaktır. İstanbul vapuru 7500 gros tonzilerine Niederlingogrupp faaliyetini biz cak yeni vasıtaları kararlaştırmışlardır luktur. Bırınci mevkide 132. ıkinci mevkıde Şurası muhakkak ki Isveç kamplarm 58 yatak bulunmakta, 290 güverte yolcusu zat Bormann izah etti: Bu «Mağlubiyet gTupu> adını Goe. dan 200 mühim nazi İideri kaçırılmı taşımaktadır. Gemi İS.5 mıl suratindedir ve ring seçmişti. Grupun merkez teşkiıâtı bulunuyor. Daha kalabalık gruplar ha kamaraları gayet luKsh r tdare gemiyı batl 1941 de Berdıtesgaden'de kurulmuştu. ünde kaçan diğer naziler de başka. Ya Akdeniz hattına t*hsıs ermiştir. Pirinc fiatlannı yükselten bir haber Gayesi naziler bir mağlubiyete uğradı kmda Isveçte nazi kalmıyacaktır. Fransaya pirinc ıhracma musaade edıldiği ğı takdirde «malzemeyi kurtarmak» tı. Kaçırma işi nasıl yürüyor? hakkında piyasaya gelen haberler pirmc fi«Malzeme» evrak ve vesikalarile birlikBashca vasıta tabiî daima para. Ken atlarım vukseltmeye başlamıstır. Ihracat yate kaçacak olan politika ve fen adam di ihtiyat paralarına dokunmamak için pıldığı takdirde fiatların daha fazla yüksellnrı rnanasına geliyordu. naziler, Almanlarla Alran" taraftarı Is mesınden korkulmaktadır. Bormann bunları anlattıktan sonra veclılerden iane toplamısîardır. Bil Üç Belediye Reisile iki nıimar îsveç grupundan yardımlarına devam hassa hayır için tertib edilen partilerde İngiltereye hareket ettiler etmelerini istedi. Nazi mağlubiyeti sı Almanyaya en yakın olan Malmoe iane İngilterede belediyecilık ve şehircilik hekkında tetkıkat yapmak uzere Ingiliz Kultür rasında Norveçte bulunan Alman poli !i?te=inin başmda geliyor. Heyetinin davetlisi olarak Turk Beledıyecılik tika ve fen adamları çoktan hududu Isvec kamplarmdan kurtulan nazi lî Dernegi uyelennden uç Beledıve Reısi ile aşmış, enterne edilmek üzere Isveçe derleri kuçük gruplar halinde Baltık ıkı şehirci rnımarımız, Transilvanya vapu gelmişlerdi. Bormann bu seçkin insan .«ahilinde bir limana götürülüyorlar. Bu rıle dun hareket etmıslerdır. Aydın Belediye ların faaliyetlerine devam etmeleri lü iki saatlik yolculuktan balıkçılar bir Başkanı Orhan Çıftçi, Konya Belediye Başzumu üstünde durdu. haftalık kazanclarından fazlasını alı kanı Muhlıs Koner, Reyhanlı Belediye Baskanı Rıfat Bahadır ile Bayındırlık Bakan• Bunlarm daha müsaid memleketlere yorlar. Helsinborg ve Limhaman li ÎIRI Yapı Reis muavini muhendıs Salâhad manlarında bunu kendim seyrettim. Bı kaçırılması işinde size güveniyoruz» dedın Onat, Şehircilık Müduru Orhan Alsaçrii ve gidecekleri son yeri de haber yoldan kaçınlan nazüerin vesikalara tan muteşekkil olan heyet, Ankara Hukuk Fakultesı idare profesorıi ve Beledıyecilik verdi: Cenubî Amerikaya. Bilhassa Ar dayanan bir listesini verebilirim. Dernegi Başkanı Suheyl Derbilin başkanlı jantine. Bıezilyanm cenubuna ve Ko Danimarkaya geçenler oradan Al ğındadır. Pıof. Suheyl Derbil ve Iç işleri lonabiyaya... Oıada nazi âlimleri atom manyaya giriyorlar. Eğer bu «mülteci Bakanlığı muşavirlerınden Halim Alyot, Lonbombası, V bombası. kozmik şualar gi ler» siyasî bir cürümle itham olunrrı draya 5 temmuzda uçakla hareket edecekbi, harbde kaybedileni kazandıracak yacaklanndan emin iseler Ingiliz işgal lerdir. Turk beledıyecılik heyeti, Parıste Mılletlerarası Şehirler Birllgi kongresıne de i|ypni silâhları yapmağa çalışacaklardı. kuvvetlerine hakikî hüviyetlerini ve tırak edecektlr. riyorlar. Uydurma pasaport ve hüviyet Borrnann: «Bu, dedi. plânm birinci Karagümrük bucak müdürlüğü kısmıdır. Bu kısma aid güçlükler ta varakplarmı yolculuğun geîecek kısrmEski bucak müdurlerinden Ruştu Çelik, mamen halledilmiştir. Ikinci kıstnı mü na saklıyorlar. Cenubî Amerikadaki Karagumrıık bucak mudürlugüne tayin edilhim nazi liderlerinin Almanyaya gir mühim liderlerle buluşacak olanlar ove evvelki gün vazıfesine başlamıstır. meleri teşkil etmektedir. Bu da ele a radan Fransaya geçmektedirler. Bu Bundan birkaç sene evveline kadar aynı bulınmıştır. Bir çoklaıı şimdiden Alman. kı=ımda kendilerine Fransız nazileri cakta 8 sene vazife goren ve muhitte çok yanm ücra köşelerine yerleşmişlerdir. yardım ediyor. Fransadan Ispanyaya sevilen bucak mudurune başarılar dıleriz. Alelâde bir iş görmektedırler. Hattâ ba geçmek kolay bir iş. Ispanyadan cenuPolis Kolejine alınacaklar Bu yıl Polis Kolejinın birinci, ikinci, uçunzıları Müttefikler tarafından ufak me bî Amerikaya gemici gibi gidiyorlar. cu sınıflarına polıs mensublarının çocuklamuriyetlere ahnmışlardır. Görünürde Vaktile Isveçte enterne edilmiş AlortaoRul tahsili esnasında 3 yıl lfuhar iş güc sahibi insanlardır. Elaltından manlardan çoğu bugün cenubi Ameri rile lıstesıne geçmış. yası 16 ilâ 19 arasında buNiederlingogrupp lokal hücrelerini kadardır. Bunların Malmoe"deki yardım lunan (19 dahıl) ortaokul mezunları almah?7irlamakla meşguldürler.» cılarına yazdıkları mektubları okudum. cajı ve ısteklilenn şimdiden İstanbul Emnıjet Mudunuğüne müracaat edebileceklcn Bu hüerelerin başardığı işleri sonra •işler yolunda, diyorlar, ne yapmakta bıldırılmektedir. dan öğrendim. Meselâ: Naziler, Müt. olduğumuzu 1950 de göreceksiniz.» 927 senesinde Harbiyeden Demek önümüzde üç senecik var. tefik'erin burnunun dibinde silâh fabrimezun olanlara kalarını gizliden gizliye işletmeğe mu Steven Peterson Reder's Digest'den Harb Okulundan çıkışımızın 20 nci yılvaffak olmuşlardır. donumu olan 1 temmuz 947 gunu toplanarak Ocak ayı içinde 7000 Alman genci üs Kömürcülerin zam isteği reddedildi Dersım ve Ağrı hareketlerınd'e sehid düjen Komurculer kılo başına yırmi para kadar çok değerli ve temiz arkadaşlanmız topçu tünde araştırma yapılmış, 4700 ünde sibir 7am istemişlerdır. Beledıye İktisad Mu yuzbaşı Harputlu Eflâtun ve pıyade usteğlâh bi'hınmuştur. dıırkıpıı buna lıızum olmndığı mutülçasile ev nıen Kastamonulu Mahmudun hatıralarını Eunlırin çoğu fabrika işçisi olduğu r?kı Daimî Encjmene gondermıştır. anacsk ve ruhlarını takdis edecektık. istaniçin Miıttefikler fabrikaları araştırmış Gazeteciler Cemiyetinin bir tcbliği bul cıvarında bulunduğunu haber aldığımız lardır. Borsig yazı makinesi fabrikasıbazı arkadaşlarımızın da iştirakinl temin Istanbul Gazeteciler Ceniyetinden: İiımleri aşağıda yazılı olan azalarımızın maksadıle toplantımızı 5 temmuz 947 cumarnin nazilere gizli silâh hazırladığı anlaşılmıştır. Sandıklar dolusu boş tüfeğin gfrek «İstanbul Basın Dernegi" ve gerekse tesi frjnune bıraktık. Adı geçen gün ve saaat buna benrer başka cemıyetlerle herhangi bir 19 da ırfan ocağımız Marbiye binasındaki Orkamufle edilerek yazı makinesi haline Blâkaları bulunnnadığım. yalnız «Turk Ga duevınde toplanacağız. konulmuş, «Dresden> de, «îVankfurt» zetecı'er Bırligı.. ne dfhil İstanbul Gazete927 yılında Harb Okulundan çıkanlardan ta nazi adamlarına teslim olunmak ü cıl«r Cemiyetinin azası olduklarını, görulen tstanbul ve civarında bulunanlar adına lıızum uzerme bıldirıriz: zere beklediği görülmüştur. Topçu binbaşı Fahreddın Atabek Huseyin Cahd Yalçın. Ekrem Uşaklıgil «Marko Paşa»cılar mahkum oldu Milletlerarası polis kuvvetleri bu araZekı Cemal Bakiçelebıcğ'u, Resid Rey (H Yedıncı Aslıye Ceza Mahkemesınce kapada uç gizli teşkiiâtı daha mevdana çı Nazım). A'ber Karasu, Abbas Parmaksızoglj ıldıktan sonra bir nusha çıkaran «Marko karmıstır. Cavnd Yamaç Hahmi Karaca. Remzı Toz» Faşa» gazetesının mesul mudurü Mustafj rcğlu. Husr.'j So\Iemezoğ!j, Haluk Cemal Bunların bırincısınde 15,000 S.S. varUykusuzun bu suçtan dolayı gorulmekte olar, İıx. Vazifeleri sabotaj yapmaktır. Jeydejman, Huseyin Şehsuvar. Alâeddin Berk davası dun sona ermlş ve sanık Matbuat Sema Aydoğdu, Osman Tugrul. Ecved G ıKanununun 18 ıncı maddesi geregmce 500 lira Son aylarda bir çok treni yoldan çu ajır para c^z^ıns mahkum olrauştur. Naziler, 1950 senesinde meydana çıkıp Toptancı kasablar, kazanacakları zafere hazırlanıyorlar! bir çok iddialar ileri aziranın 27 nci euma günü açıldı, temmuzun 2 nci çarBu hafta içinde rih felsefeleri buhaşamba günü kapandı, hem resmî bir dairedeki lin tarihî tek&mıU 34 liralık bir muaicabı oluğunu ispa de tam bir iflâsla!., Doğrusu» tepkili meleyi dört ay'lık ta çalışıyor. «Mut uçakların 1000 kilometre, V2 lerin 5000 bir takibden sonra lak bir hükumet kilometre gittikleri bu sıirat asrına kontrolunun hüküm lâyık bir hız!.. nihayet neticelendiAçılmasile kapanması bir olan son ren, on beş parça kadar kâğıd tomarı. Mulkî teşkılâtın mevcudiyetı bir za sureceği cennet» vehmi saltanat sürrun ve bir o kadar yekun tutan defter rurete istinad eder. Bu teşkilât içinde dükçe «iktisadi işler felce uğrayacak, Paris konferansından bahsettiğimi elkayıdlarınm işi bitrikten, bu arada sa bürokrasi «neticesi piyasa fiatile ölçü çalışma randımanı düşecek, sebebiyet bette anlamışsınızdır. Bu defa, geçen yısız gidip gelmelerin, bazısı kibar ve lebilecek mahiyet taşımıyan idare hiz. verdıği şuursuz israfla millî servetler Paris konferansında olduğu gibi haftalarca, aylarca sakız çiğnemediler ve vazifeşinas, bazısı haddini bilmez ve metlerini görmek üzere başvurulan bir heba olacaktır.> geviş getirmediler. ahpablık nisbetinde iyi muamele edici usul» dür. Bununla âmme islerinin ra Gizli olduğu için, Kadife Perde arolan bir memur kafüesile temasların kıymetsiz demek olduğunu söylemekten sonunu alırken postadan da bir kitab uzak kalan müellif, âmme islerinin ZiMemur tabakasının psikolojisi ve ve kasında cereyan ettiği söylenen görüşaldım. Beni, hastahğını düşünen hasta ya Gökalpm çok hoşlandığı bir tabirle rimliüği hakkında çok lehte fikirlere meleri, Molotov Yolda; bir nutukla kenın eline hastalığile alâkah bir reçete «Lâiktisadî Aeconomique» mahiyet <ahib olnıyan Von Mises, bu psikolo sip attı. Bolşevik Diş İşleri Bakanı Mos. geçmiş gibi sevindiren bu eser, devri taşıdığmı söylemek istiyor. Resmî da jiyi tabii sayıyor. Zira hususî işletme kovaya dönüp de Kremlin §arayındaki mızin en meshur iktisadcısı L. von irelerde gorülen işler başka, iktisadi de çaht^anlara biçtiğimiz değerleri, arkadaşlarına, iftihar ve gururla kabaMLses tarafından yazılmış ve bu sütun zihniyeÜe çevrilen işler gene başkadır. âmme hizmetlerinde bulunanlara tatbik ra kabara, «Veni, Vidi, Vici!» diyerek ların iktisadî musahabeler muharriri Bundan dolayıdır ki meselâ bir polis etmek tamamile yanhştu". Esasen halk Pont krahna karşi kazandığı Zela yılDr. Feridun Ergin tarafından tercume karakolunun hiç de getirici olmıyan tabakaları, bürokrasiden şikâyet eder. dırirn zaferinden sonra Jules Cesar edılmiştir: Bürokrasi. bütçesini, polislerın başarısile olçmek ken âmme işine aid gecikmelerden, kır (Jül Sezar) ın söylediği o pek meşhur; «Geldim. gbrdüm, yendim!» I doğru değildir. Amme idaresinin de tasî muamelelerden değil, sırf ekonoInsanlığı uzun zamanlar idare etmiş, ğeri bir iktisadî hesablama ile tayin mik işîere bu usulün tatbikrndan bah. sözünü tekrarhyabllir. Hakikaten Molotov Yoldaş da, Paris dünyamızın bazı yerlerinde çeşidli ?e edilemez. Sözün kısası «iktisadî iş> baş sederler. Hattâ bürokrasinin «ekmek killerle hâlâ hakimiyetini sürmekte ka şey, «âmme işi» başka şeydir. Von küfü gibi ne iyi ve ne de kötü bir şey konferansına gelmiş, görmü? ve yenbulunmuş olan istibdad rejiminde müs Mıses âmme işindeki bürokrasiden de olmadığı söylenebüir. Bürokrasi. beşe miştir. Yendiği şey, A\Tupanın iktisarti tebidlerle yanlarmdaki baş sallayıcı ğil, âmme işleri çerçevesine sokulmak rî faaliyetin muhtelif safhalarında tat kalkınma birliğidir. Mademki tarihten bir misal getirdik. zümreler, siyasî cemiyetin her tarafır.ı istenen ü;tisadî işlerdeki bürokrasiden bik kabiliyetine sahib bir siâtemdir. zarurî Başka tarihî bir misal daha getirerek avucları içinde bulundururlar. Memleke sikâyetçidir. Kitabın bütün ruhu bu şi Hükumet idaresi, bürokrasiyi tin uzak uc noktalarındaki uc beyleriıie kâette toplanıyor. Mütefekkiri dinli ktlan sahalardan biridir. Halkın üze söyliyeyim ki Molotov'un bu zaferi, merkezden gönderilen talimat müste yelım: «Hükfımetlerin iş hayatına mii rinde fena tesir yaratan ve şikâyeti sonunda Epire Kralı Pyrrhus (Pirüs)ün biddi, her tarafta hazır ve nazır kılar. dahaîeFİ üzerine irtikâbm artmasından mucib olan bürokrasinin kendisı değil, Romablara karşı Asculun'da kazandıçı Istibdaddaki bu hususiyet müellife gö yalnız bürokrasiyi rnesul tutmak doğru tatbik edildiei faaliyet sahalarıdu. Bü çok kanlı ve pek pahalı zafere benziye. rolcrasi tatbikatınm genişlemesi, yalnız cektir. Pyrrhus bu zafer üzerine kenre zamanımızın demokrasisinde de aynı değildir. Asıl tefessüh sebebi ahlâk ölçüde olmamakla beraber mevcuddur. düçkünü politıkacılar elinde bürokra frrdin hürriyetini daraltmakla kalma disinl tebrik edenlere «Böyle bir zafer Hele bu demokrasi sosyalleştikçe mer sınin bir cjete yuvası haline gelmesidir. mskta, aynı zamanda hususî teşebbüs daha kazamrsam işira bitiktir> demişti. kezî bir kudretin «her yerde hazır ve Eğer bu mrmleketlerde (Almanyada, yerine cevlet kontrolunun ikamesi istikametinde bir temayül doğurmaktadır. nazır oluşu, da artıyor. Cermen kültü. Amerika Dış işleri Bakanı freneral rü sahasma aid halkların «içtimaî de cenubi ve sarkî Avrupada) iktisadî te Halkm bürokrasiyi tenkid edcrken kas Marshall'ın Avrupanın İktisadî kalkınmokrasi», başka çevrelerde «sosyalizm» şebbıis serbestisi baltalanmamış olsay deftiği şey, d c l e t i totaliter ve sosyalist masına yardım teklifi üzerine Ingiltere denen ideolojiler, eski satraplıklarm bu dı bir çok fenahklar önlenebilirdi. Harb bir rejim haline sokmak maksadile sar ve Fransa, Parlste bir konferans top«her yerde hazır ve nazır olmak» ihti sonu ikti^adî kalkınmasında geçmiş fedilen gayretlerdir.» Bu gayretier, er. lanmasına karar vertnişler ve Snvyet rasını yeni bir şekil altmda yaşatmağa tecrübelerden ibret almağa ihtiyac peç akamete mahkum olacak ve iktisadî Rusyavı da bu konferansa davet eU çalışıyorlar. Kendi kavmî ve millî vardır (Sf. 63).. Bu ihtiyac her tarafta hesaba dayanan hususi teşebbüs, heba mislerdi. Moskova, dört gün, dört gece hayatlarma hâkim kıldıkları bu Ideolo kendisini gösterirken âmme işleri ha olan kıymetleri yeniden yaratmak için düşündükten ve nazlandıktan sonra bu jiyi çeşidli yollardan yürüyerek ve ricinde iktisadi işîere de bürokrasiyi hayata ve faaliyete davet edilecektir. daveti kabnl etmişti. sureti haktan görünerek basîu rnillet. tatbik etme temayüllerinin gittikçe artBaşmuharririmiz Nadir \adinin, «EyIV lere de refah ve saadet reçetesi olarak masına şaşmamak imkfinsızdır. Maamavah kabul etti!» diye hayıflandıği bu sunanlara raslamaktayız: «Bugün ik fih hususî teşebbüsteki iktisadî zihniBu kıymetli tercümenin sahifelerine davete icabet karan, Avrupa ve hattâ tisadî faaliyeti plânlaştırmak, bütün yeti, âmme hizmeti haline sokulan e memlekerimiz zaviyesinden göz gezdi Amerikada memnunluk ve sevinrle dünyayı bir büro haline koymak, halkı kononıik faaliyetlere tatbik etmek rirken bazı fikirlerin müellife karşı karşılanmıştı. Bu sevinc üzerine yaıbürokratlaştırarak, hususi teşebbüsü mümkün değil midir? Von Mises bu ileri sürülmesini önlemek mümkün ol dığım fıkrada şöyle demlştim: kökünden kaldırmak temayülleri kar«1947 haziranmda Sovyet Rusyanın hususta çok raiikaldir: Amme hizmeti muyor. Zamanımızın büyük bir iktisad şısında insanlar sankl büyülenmiş gibaşka, iktisadî iş başkadır. iktisadî iş âliminin cesaretli iddialarına karşı bu yeni bir konferansa lutfen ve tenezzübidir!> ler Smmeleşince iktisadiliğini kaybe neviden reaksiyonu, biraz fazla gören len iştirakine sevinenler, çok geçmeden belki btılunabilir. Hemen söyliyeyim ki hayal inkisarına ugrayacaklar ve seder. «Muhtelif sosyalist muharrirler, E>r. Feridun Erginin çok güzel bir biz böyle bir reaksiyonu, kendi içtimaî vinmekle aldandıklarmı göreeeklerdir: türkçe ile naklettiği «Bürokrasi>, işte sosyalist ekonomi nizamında tatbik e bünyemizden alıp sadece nakletmek isImam evinden aş, ölü gözünden yaş!» bu büyüden okuyucuyu kurtarmağa dilecek iktisadi hesab projeleri hazır. tiyoruz. Almanyada, Avusturyada ve sözü bu bahiste tam yerindedir.» lamağa koyuldular. Fakat bu maksadla çalışıyor. Fakat herşeyden önce günüAmerikada âmme hizmeti gören müParis konferansı 6 günde iflâs etti. müzün birinci sınıf bir iktisadcısı tara girilen bütün teşebbüsler kof çıkmıştır. e^seselere ve hususî tesebbüslerin mahÇiinkü Bolşevikler. kendileri ve pejkIktisadcılar, ortaya konulan projelerfından yazılan kitabın, gene günümüsullerine bakarak mütalea yürüten Von zün ümid ve bel bağlanan «demokrasi» deki hatalarm ve tenakuzların maske Mtses Türkiyedeki memur, âmme hiz leri için Amerikadan bol bol dolar çekve «sosyalizm» gibi ideallerini bir ka sini sökmekte zorluk çekmemişlerdir. meti, iktisadî teşebbüs realitelerini meği / ve mahud Demir Pcrdenin arka. lemde mahkum etmesini, bunları bü. Sosyalist rejimde iktisadî hesab ya müşahede etseydi belki de şark mem sında, tarihin Haçlı Seferlerine naıire yüleyıci, yani fena saymasını hayretle pılamıyacağı hakkmdaki delilleri çü leketlerine mahsus olmak üzere bir ne olarak «ıOrak Çekic Sefcrleri» hazırkarşılamaktan kendimizi nasıl alıko rütmek maksadile sarfedilen ümidsiz vi sosyalizm ve liberalizm sentezi ya lamağı düşünüyorlarrlı. Amcrikamn. Franîa ve Ingiltere tayalım? Biz bürokrasiyi istediğimiz ka Hayretler ise, hiç bir netice vermemiş» pardı. Bu husustaki düşüncelerimizi dar tenkid edebiliriz, fakat bu yüzden tir. Eserinin bir yerinde (Sf. 50) sos bir başka musahabeye bırakırken ese rafından desteklenen Avrupanın iktidemokrasiyi ve bilhassa sosyalizm i ko yalizcni «Devl»t kontrolunun bütün ik rin tercümesini teşvik eden ve bir çok sad! kalkınmasına yardım teklifi, Moskovaya göre, Avrupa milletlerinin iç t?tülemek, beşcriyetin bütün umudlaıını tisadî faaliyetlere teşmili> diye tarif hayırlı faaliyetlerde bulunan «Türk lerine müdahale imiş; Sovjet Busya bir mizah şairimizın ifadesile «iğde» ye Iktisad Cemiyeti» ni mütercimile beraeden mütefekkir bu suretle sosyalizmi gibi. milletlerin Istiklâllerini, hükümkalbederek «Niğde» yi boylamamıza ana davası bakımmdan mahkum et ber tebrik edeliro. Kitab, Türkiyedeki ranhklannı korumağl ve Iç Işlerioe kayol açmıyacak mıdır? Nihayet eski ratiktisad sosyolojisi ve iktisad felsefesi raphklarla bugünün demokrasilerini mekte, «sosyalizm büyüsü. nün ergeç neşriyatonın çok fakir olan dağarcığı rışmamağı kutsal bir idcal tclâkki edea avnı kıymet hükmüne tâbi tutmak ne daha çok çözüleceğini ummaktadır. Fa için büyük bir kazanc teşkil etrnekte bir hürriyet şampiyonu hiç böyle bir seye razı oltır muymus?!.. derece doğrudur? Von Mises gayet va kat ne yapalım ki tam çözülüşe kadar dir. Sovyet Rusyanın Paris konferansına zih bir düşünce seyri içinde okuyucu sel, hükmünü itrra ediyor ve çeşidli tai'tirakinl sc\incle karşılıyarak bayram ya hâdiseleri gdstermeğe çalışıyor. et'enler, ne kadar aldanmış olduklarını bir kere daha gördüler. Bu sevincin çok geçmeden bir hajal inkisarile netiEski uc beylerini kendine bağlı buceleneceğini yazarken ben bile, numın, lunduran istibdad idareleri gibi fabrialtı gün gibi pek kısa bir zaman içinde. kaları ve atelyeleri merkezden verilen geıçekle«eceğini duşünmemiştim. talimata göre düzenliyen yeni rejimlerde de ferdî hürriyet, şahsî teşebbüs, iktisadî iş görme ve hesablama bir kenarda bırakılmaktadır. Cemiyette en mümtaz smıf, muazzam bir büronun Sağhk müdürlerine verilen salâhivct islerini gören bürokratlardan ibarettir Sağlık Bakanhtı Vılâyete gonderdiğı bir 1870 te Berlin Universitesi Rektdrü bir timımde Sağlık müduılerınin Valüerin Eajlık muşavin oldulîlarını her vılâyette halkın vesile ile şöyle demişti: «Saray karşısaglık ve ha>atı İle ılgıli olan her işe müsında kâin Üniversite, kuruluş gayesi dahale ve elkoymiğa salâhıyetlı bulundJicabı, Hohenzollern hanedanmın en. ğunu bildırmiştir. Bu suretle bazı pı?'*am!aHapisanenin ve insanlığm içyiizü tellektüel muhafızıdır.> Bütün bir asır rın idari ltirazları onlenmış olmaktadır. boyunca bürokrasiyi ve memurluğtı Amerikalı atletler geliyor tanrılaştıran bu gibi fikir cereyanlarına Amcrikamn tanınmış bir atlet ekıpl yakında A\Tupa seyahatine çıkacaktır. Bsden raslıyoruz. Eski satraplıklarda hiç deTerbıvcsi Urr.um Mudıırlüğu, Amerikan ek>ğilıe vakıaları meşrulaştıran fikir cepini. çeçidli musabakalar yapmak uzere İsreyanları yoktu. Şimdi fıkir, bürokratKADİRCAN KAFLI tanbula davet etmiştir. Tanınmış atletler e lık hizmetinde çalışıyor. Eskiden bü. turneye çıkan Arnerikîlılar 3 ağ^ıstoEta atSahtekârlara, dolandırıcılara, hırsızlara, her türlü içtima! felâketlere karşı rokrasi hiç değilse yalnız âmme hizletlerımizle Istanbulda musabaka yapacaksigorta olmak için bu pek meraklı, hakiki ve şaheser romanı okuyunuz. lsrdır. metleri için bahis mevzuu idi. Şimdi Kitabcılarda bulunur. Tevzi yeri: Nuruosmaniye caddesi No. 57 Fenerbahçenin seyahati bütün hayatı kucakhyor. iktisadî fa Ş A K A E V İ 450 gahife 3 lira. Fenerbahçe birinci futbol takımı Izraıt ve liyet, bu hayatın en mühim kısmıdır. Adapazarında birer maç yapmak üzere bu Ikinci Dünya Harbinin hâdiselerini tecumartesı eeyahate çıkacaktır. maşa eden iktisadcı, geçen asrın en Adapazarında futbol hakem hararetli liberallerinden daha liberal kursu açıldı bir zihniyetle içtimaî ve iktisadî deFutbol Federas>onunun hakem yetiftirıiek mokrasiye şiddetle hücum etmektedir. için açtığı kurslardan birısi de AdapazarnMaamafih bu hücum, demokrasinin da çalışraalarına başlamıçtır. 24 narnzclm kendisine, siyasî idarenin ruhuna, âmiçtirak ettıği bu kursu tanınmış hakemıen» rr.ızden Adnan Akın ıdare etmektedir. me hizmetlerine müteveccih olmaktan Ahpabca musabaka yapmamışlar ziyade iktisadî faaliyeti, fimme hizmeti Turkije başpehlıvanlan arasına katılrms sayanlara teveccüh ediyor. Bugünkü Ona tahâl yolunda yardım ediniz; heves ve olan Lüleburgazh Ali Ahmed, gazetemize dünya, 1917 de «devlet dairelerini sanagonderdıği bir mektubda. gsçen hafta yapcesaretini arttırmız. Zira bu yol hayli güç olyi teskilâtma örnek gösteren Lenin'in> tığı musabakanın ahpabca oîroadığını, bilâmakla beraber memleketimizin doktor ihtiyacı formülüne göre düzenlenemez. Rus ihkıs bu müsabakanın, kispetleri parçalan'.nsonsuzdur. Müstakbel doktorlarımıza insanî vacıya kadar sıkı bir mücadele halinde geçv.tilâlcisi bu düşüncesile ağır bir hataya tieflerini başarmak için zarurt olan: ğinı bıldırmektedır. düşmüştü. Bilmukabele «fabrikalardaki Fransız Boulitte markalı ve Amerikan çahsma tarzını dairelerde tatbika kaîkışanların işledikleri hata, daha hafif TANSÎYON ÂLETLERİ değildir.. Burada bir ikilik görülüyor". Enkanoskop (Kalb dinleme) âletleri Devletin işini devlete, iktisadî teşebbüsün işini de ferde bırakmahdır. içtimaî KÜÇÜK CERRAHl TRUSLAR ve MUHTELİF ve iktisadî doktrinlere uzaktan vâkıf olanların bile pek orijinal bulmıyacakALÂTI CERRAHİYE... ları bu fikrin orijinalitesi, yarım asırlık depomuzda ehven fiatlarla satışa arzedilmiştir. Tavsiye ettiğimiz bu çeşidli sosyalizm tecrübelerinden sonra, âletler; bütün Smür boyunca kullamlacak birer hediye olacalrtır. ortaya atılmasındadır. Eski istibdad idarelerinde olduğu gibi yeni sosyalist Ğl SENE AROI A2DINA rejimlerde de «BürokTat yalnız aldığı talimata riayet etmiş olmak maksadile 24 DEFA BAS1LDI !. çalışmış, vazifede hakikaten muvaffak Yenicami Caddesi Servili Han Telefbn: 23021 olabilmek hevesini kaybetmiştir.» Fakat 4 bu heves kaybetme, devletin asıl fonksiyonu bakımmdan zararlı değildir. ZaYAPA DEOİKODU YARATrarlı olduğu nazarî delillerle istediği Ortaokul Lise Talebesine Tf. ADINI LÖKS TUVAkadar gösterilsin; Bu, bir şey ifade etTuna Dersevinde Matematik Flzik Kimya Lisan dersleri verilir. mez. Zira Bürokrasiden vazgeçilemez. LET EŞYALARINA. Pazardan başka hergün (1419) arasında muraeaat. PARFÜMLERE KOYPULAR. Tuna Dersevi Atatürk Bulvarı No. 88 • 20 renk, zengin çeşid ' İstanbul AKSARAY Prof. Ftndthoğlu Yazan Güzellik Kraliçelerini Bugün Size Takdim Ediyor DİRİ GÖMÜLENLER f OĞLUNUZ TIB TALEBESİ VEYAMEZUNUİSE.. BİLHAS \ . KORO\FL A MBER ,ILK Ueuz Avrupa Ketenlari Renkli metresi Beyaz metresi 690 595 Toptan ve perakende sahlır. •• BAYAN BERBERLERÎNE MAHSUS Makinelerimiz gelmiştir. i"i ZİNDAN KAÇKINt $ER~ SERİLERE KADAR BÜTÜN ERKEÇLERİ PE ŞİNDEN SÜRÜKLEVEft BİR PİŞİ 00N JUANIN PERMANANT ve SAÇ KURUTMA Miktan çok az olduğundan acele adresimize muraeaat edilmesi. EMEK MANİFATURA , MAGAZASI Bü>ukpostane arkasi Â.şirefend1 caddesi No. 77/3 • RAHMİ KÖSEOOLU ^ AHMED VELİ MENCER tthalât Öıracat Galâta; Seiânik Bankası binasıcda ikind kat 28/33 \* ARİF BOLAT K1TABEVİ