3 Temmuz 1947 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Ismail Habib Üc bolge Sevük YüRDDAN YAZILAR Fırattan Toroslara Karadeniz Yalıları Yukarıdoğu Diyarı îçinde 93 resim vardır. Umuml satış yeri: Cnmhoriyet Matbaası Fiaü 3 liradır. 24 üncü yıl Sayı: 8220 umhuri Telgrai va mefctub adresi: Cumhuriyet, Istanbul Posta kutusu. Istanbul No 246 Telefonlar: UmumJ Santral NumarasB 24298. i'aa İşleri: 24299. Matbaa: 24290. F0TOGRAFLA TÜRK azalan bu taymetU esenn 125 Kuruştur. Matbaası KURUCUSU: YUNUS NADÎ n! Satış Yeri: Perşembe 3 Temmuz 1947 CUMÜURİYET Fuad Köprülü, hükumeti tek parti zihniyetinden ayrılmamakla itham ediyor ve yapılan vaidlerin tutulnıasını şüpheli görüyor Celâl Bayara verilen Yurdda din öğretiminin serbest olması kararlaştı cevablara mukabele I Hükumet hususî din bilgileri dersaneleri açılmasına izin verdi] Ayrıca seminerler de açılacak, dini siyasete alet eden dersaneler kontrol neticesinde derhal kapatılacak D. P. sözcüsü, Celâl Bayann nutku karşısında (C. H. P.)li iki başyazar arasında beliren görüş farkına da işaret ediyor Milll Eğitim Bakanhğı tarafından neşredilen tebligde tedrisatın yalnız türkçe olarak yapılacağı bildiriliyor Düelloya lüzııın yokî ünkü gazetelerde Başbakanın urun bir demecini okudulc Çeşidli meselelere dokunan bu demecin yurd kalkmmasını ilgilendiren parçalan üzerinde fikir yürütmeyi çok isterdik; fakat ne yazık ki yapamıyacağız. Çünkü sayuı Peker, sütunlar dolusn yer tutan sözleri arasmda müsbet ekonomik davalanmıza pck az ilişmiş, daha ziyade Celâl Bayann Sıvastaki konuşmasını ele alarak Demokrat Parti Başkanına uzunboylu çatmayı tercih etmiştir. Demecin ağırlık noktasmı bir parti kavgası teşkil ettiğine gort, biz de çaresiz o nokta üzerinde durmaya mecburuz. Receb Pekerin sözlerinden edindiğimiz ilk intıba, sayın hükumet reisinin son derece sinirli olduğuduı. Bunu üzülerck kaydediyoruz. Bir yıla yakın bir zamandanberi hemen hiç dinlenmeden gece gimdüz çahşüğııu bildiğimiz bu kıymetli devlet adamı belki biraz fazla jorulmuşrur. Muhalif parti başkanımn, hattâ tenkid kokusundan bile uzak, itidalli sözlerine karşı onun bu derece asabiyete diişmesini başka bir sebebe yormak güçtür. İstanbulda geçireceği haftalar içinde, sayın Başbâkanın, yorgunluğıınu gidererek hâdiseler önünde daha sükunetle hareket edebilir bir hale ka\uşmasını temenni ederiz. Çok partili rejimlerde hukumetin başında bulunmak her yiğitin başaracağı iş değildir. Her şejden önce sabırh ve yutkumlu olmak şarttır. Sağdan, soldan hücumlara kalkışılacak, yalan yanlış iddialar ortaya atılacak, hükumete güçlükler çıkarmak için akla gelen ve>a gelmijen birçok şejler japılacaktır. GJdişatımızın sorumluluğunu taşıyan bir devlet adamı, biitün bunlara karşı gerekli tedbirleri alırken. kafiyen asabiyete düşmemek, nıhî kahbı içinde demir gibi oturmak, parti polemiklerine sık sık kendini kaptırmamak zorundadır. En ufak bir söz hukumet reisini bu derece kızdınrsa, devlet işlerini sonrs kim yürütür? Ankar* 2 ( o . ) Milll Egitim Batanhgından teblig edümistir: Cumhuriyet Halk ParUsl divanı, geçen ocak ayı içinde, Anayasanin hükumet grözet.iml ve deneti altında ve kanun 'çerçevesinde her türlü ögretime serbestlik tanıyan hıllcmune dayanarak lslânıKğm esaslarını çocuklanna" ögretmek istiyen yurddaşların ihtlyac ve dlleklerinl incelemiştir. Dlvan bu dileklerin rk devrimınin ve Turklye Cumhuriy1 rejimlnln vlcdan hıirrıyeti ve lâiklife prenslplerinin zarurl kıldıgı şekıl ve artlar altında yerine getirUeblleceginl bu şekil ve şartları tayın etmenln de hükumet yetkileri arasında bulunduğunu tesbıt etmiştir. Hukumetin vazifeye başlîdığı 1946 agnistosundanberi bu konuda Mılli Eğitim Bakanı Şemseddln Sirer Celâl Bayann nutku karşısında fikir fhtılâfına duşen iki C.HP. li başyazar Hüsejln Cahid Yalçtn Nihad Erim Ankara 2 (Telefonla) Celâl Baya ki görüj farkına işaret etmektedir. Funn son nutkuna karşı ileri sürülen ad Kdprülil diyor ki: mütalealara, bugünkü Kuvvet gazetetŞu bir buçuk yıllık parti müna. sinde cevab veren Profesör Fuad Köp sebetlerinin acı ve zehirlı hatıraları ü rulu de ÇJJ.P, li iki basyazac arasınd.a, , Sa, 3,Sji. Paris konferansı bir neticeye dün akşam dağîldı Fransa ve Ingiltere kendilerine ilrihak etmek istiyen devletlerle plânın tatbikına devaa edecekler Londra 2 (B B C.) Parıs konferansı akamete uğramış ve Uçlerin iki saat suren beşincı toplantıları neticesinde konferans dağılmıstır. Toplantıda So^et Rusya Dı? İşleri Bakanı Molotov bir nutuk soylıyerek eski fıkırlerini ve mutalealarını tekrarlamış ve Inçıhz, Fransız tekhfleri kabul olunduğu takdirde «kurulacak yeni teşkilâtın Avrupa mem leketlerinden üstün nafiz bir dunım alacağını, hattâ bu memleketlerin ana sanayiinin gelişmesi işlerinde direktif verecek kadar bir yetki sahıbi olaca Ingiltereniıt iktisadı plâni; Başbakan Receb Peker Hajdarpaşa garında yaptı^ı lncelemeJer de sonuçlanmıştır. Ozel dln ögreüminde lttiba. edilmek Üzere tesbit edilen ve Cumhuriyet Halk Partisi divanınca da onaylanan esaslar funlardır: Medenl haklara sahlb yurddaşlar 789 sayılı maarif teşkılâtı kanununun 4 Uncü maddesi gereğlnce Milll Egitim Bakanlığıodajı lzin almak şartâla, islâ.m dlcinin akidelerlnl ve lbadetlnin esaslan nx ögrenmek lstiyen çocuklara bunlan ö& Hürriyet Partisi lideri, Rusya retmek maksadıle dln bilgieri dershanelerı açabileceklerdır. aleyhinde konuşuyor diye Dın bllgileri dershanesi açmak lstltehdidlere maruz kaldı ;.enler, Müll Egitim Bakanlıgından lzın ahnmak üzere. dershane 11 merkezlerınBudapeşte 2 (a.a.) Parlmentonun de veya m^rkez ilçesînin bucak ve koydunkü toplantısı gayet hararetlı olmuş Arkası Sa. 4. Sft. 2 de tur. Hürriyet Partisi lideri Sulyok, şu sözleri söyledıkten sonra çantasını alarak parlamentoyu terketmiştin c Hayatrm artık emniyette değıldir. Siz Ruslara, beni tevkif etersleri için fırsat veriyorsunuz.> Sulyokla birlikte aynı parti üyelerinden bir çogu meclısi terketauşü T OiuruıtRin baflangıcıcd* Sulyok n hukumetin uç yıllık ıkbsad plânını tenkid etmesi fırbna koparmıştır. Hürriyet Partisi lideri demıştir kı< Siz totalıter bır ıktısad üzerın» müesses bir rejim, esaret üzerıne müesses bır devlet sistemı istiyorruruz. Ferdi huTİyeü tamamen yok etmek niyetindesiniz > Bu sözler üzerine komünist Revai, bağırarak demiştır ki: « Yani So\yet Rus\ada rsarctan huküm surduğünü mü soylemek istıyorsunuz 0 » O esnada komünistlerle sos>al deSa, 3, Sü. 3 te Nacaristanda söz hürriyeti kalkıyor Macar Meclisinde gürültüler oldu Celâl Bayar, «Partimize baskı yapılıjor. Hükumet kaldıracağını vadetti» demiş. Bundan «memlekette muhalifler üzerinde baskı var» manası çıkarmış. Halbuki boyle bir şej yokmuş. Celâl Bayar Pekerin sözlerini eksik anlatmış; hakikat, partiler arasında bir yakınlık ve işbirliği havası yaratmak uğruna iki tarafın elele Başbakan Receb Peker dün saat 13,45 vermelerini temin arzusundan ibatrenile Ankaradan }ehrimıze gelmiştir. retmiş. Receb Peker Celâl Bajara Recek Peker, Haydarpaşa gannda çehcSiz tahriklerden vazgeçiniz. Biz de rımizde bulunan Ulaştırma Bakanı daha yumuşak bir yol tutanz» gibi Şükrü Koçak, SıKhat Bakanı Behçet lerden bir vaidde bulunmuş. İşte, mesele yapılan nokta bu imiş! Sayın hükumet başkanı ile sayın muhalefet lideri arasındaki konuşmada bir dinleyici olarak bulunamadığımız için kimin haklı, kimin haksız olduğunu açıklıyabilmek imkânından mahrumuz. Herhangi bir gerceği şahidsiz, isbatsız araştırmaya da NADİR NADİ ArkaM Sa. 3. Sü. 4 f Başbakan Receb Peker dün şehrimize geldi Beş senelik bir ' kalkınma plânı < hazırlanıyor ı Londra 2 (a.a.) Ekonomlyi plân. laştııma bakanı Mr. Herbert Morrıson bugvn bir gazeteciler toplantısında yap tığı demecde, hukumetin halen dart veya beş senelik bir iktisadî kalkınma plânı hazırladığını soylemiştir. MorrUon'un ilâve ettiğine gore, bu yolda haztrlık çalışmaları yapılmıştrr ve bu husustaki proje üyeleri gelecek hafta seçilecek olan bir plânlaştırma komisyonuna tevdi edılecektir. Mr. Morrison, İngüterenin ithalâtmda kısıntılar yapan yegâne memleket olmadığını ve diğer memleketlerin de dolar sıkıntısı çektiklerini ilâve eylemistir. Bir doktor mahkemeye verildi Çocuğun göbeği kesilecek yerde kadınm barsağı kesilmiş İstanbulda bir ay kalacak olan Receb Peker, «Şimdilik söyliyecek mühim bir söziim yoktur» dedi Silivri vapuru faciası Yeni Romammtz ı Mürettebattan 10 tanesi kurtuldu, 7 sinin cesedleri bulundu, 12 kişi kayıb Tıb Fakiiltesinde Bütün sahiî teşhilâtt kaybolan mürettebatt arıyor, kurtulanlar şehrtmixe getiritiyorlar Ankara 2 (Telefonla) Ayşe ismın» de bir kadmın bliimune sebeb oknaktan sanık Bejpazarı hükumet doktoru Cengız Haner ile ebe Hatıce Erturk. Asliye Uçüncü Ceza Mahkemesine verilmişlerdır. Hâdise sudur: Üç aylık himile olaa Paristen dün son gelen resim: Molotov konferans masasında lAyşe, müthış sancılar içinde doktora ğını soylemiştir. Molotof, yardım görecek memleketle • ' • ' nyetlere düşürecei ve bundan da bazı muracaat etmiş, iddıaya gore doktor 160 rin iç Işlerine karışılacağma sid olan memleketlere hâkim olmak istiyen bazı lira verdifi takdırd« onu bu 6ancı ?riddialannı ısrarla tekrar ederek Sov büyük devletler faydalanacaktu". Onun dan kurtaracağını soylemiştir. Kadın 60 yet hükumetinin asla bu yola girmi için Sovyet hükumeti, Fransa ve İngil lira veremeyince doktor da Ayşeyi Beyeceğini bildirmis, daha sonra Fransız tere hükumetlerini, böyle bir hareketin lediye ebesine göndermiîtir. Uz, Ekonomi Bakanı Tahsin Bekir Bal Arkas\ Sa. 3, Sü. 3 te İngiltere Dominyonlar Bakanhğı projesinin, Avrupa memleketlerinin Arkası Sa. 3, Sü. 2 de ta( Ordu Müfetti^i Orgeneral Nvai Yaadı değistirildi menfaatlerine uygun olmadığını, ve mut, Örfl Idare Komutanı Korgeneral Loncra 2 (a a.) tngilla Başbakam Rusyanın ancak âkid taraflara karşıAsım Tınaztepe, Vaü vekili Eısan Ak Arkası Sa. 3, Sü. 7 d* lıkh menfaat ve saygı duygusile e?it Arkas\ Sa. 3, Sü. 6 da haklara sahlb olmak üzer« yapacaklan işbirliğine taraftar olduğunu anlatmıştır. Molotovhın vardığı netice Molotov'un vardığı netice çu ldl: t n giltere De Fransa tutfeıkları siyasetle Avrupayı ftiy« bölecekler ve böylece karşılıklı münasebetlerde yeni güçlükler çıkacaktır. Amerikan yardımı, Avrupanın bir kısıra memleketlerini diğer kıatm memleketlere karçı muhalif va Silâh aramaları Emniyet Nudurile birlikte evvelki gece şehri dolaşan muharririmiz neler gördü? Ceketinin cebinden iki tane bıçak çıkan bir suçlunun ifadesi: «Allah Allah onlan da oraya kim koymuş!» imtihan durumu lalıaııeı Kadın Genc bir Türk diplomatmın hayal kırıkhkları, «evincler, ıstırablar arasında geçen hayatı Son sınıftaki tale. benin dörtte üçü muvaffak olamadı Istanbul Üniversitesi Tıb Fakültesinin bütıin sınıflarmda bu yıl talebe umumiyetle sınıf geçememistır. Leylî talebe yıırdlarında 150 talebeden ancak ellisi muvaffak olabılmistir. Son smıfta da talebenın dortte üçu smıfta kalmıştır. Tıb Fakultesındeki bu krız, Üniversitenin dıI ğer fakultelerinde de görülmektedır. Bazı I şubelerde muvaffakıyet nisbeti yuzde Birkaç günekadar «Sİ1İVTİ. nin «Silıvrl» nln mn İ7inlt oldııgu için Devlet Denİ7yollarma aid «Sılıvri» r b vapuru, Fethiyeye kömür götüıSllivrinin son sev.ıkkat kaptanı olup kayıblar ara ferine istlrak et vapurunun Bodrum civarmda serserı mekte ıdı. Gemi 30 haziran pazartesı bır mayine çarparak battığını ve mü giınu saat 19 30 da Bodrum civarmda sında bulnndugu meyip İstanbulda rettebatından bir kısmı da, maalesef Çatallar mevkii ile Kololimnos Fener haber verilen kalan kaptan Arkan Sa. i, Sütün t d* i kurtul^madığiDi düa yazmi^tüt. cSilivKasuk Ynrdsan füre?» Arkan Sa. 3, Sü. S U Evveüd gece saat 11 den sabahın sa?t üçüne kadar Istanbul sokaklarmda sılâh aradık. Zabıta kuvvetleri, j u son hafta içJnde1 süâh taharrisi işine o kadar büyük bir ehemmiyet vermiştir ki, bizzat Emniyet Müdurü Ahmed Demir, üç kşiilik bir grupla, şehrin belli başh sabıkalı yataklarına baskın yapmakta, bıçakf tabanca, kama veya şiş aramaktadır. Işte evvelki gece, bu kafileye biz de katıldık. Elmniyet Müdürü ile bütün bir gece, serserilerin toplandıkları yerlerı, lâğıralarmın üzerinde kıptılarm yattıklan mahalleleriı şehirden kilometrelerce uzak batakhaneleri, sokaklarından in cın geçmıyen semtleri tekeT teker dolaştık; sabaha karşı da, diğer gruplarm aldıkları neticeleri görmek uzere karakollara ( başkomiserlıklere, mutefeTrikalara gittik. Insan, Istanbulun nasıl bir «alt tabaka» ya malik olduğunu, boyle bir II Arkan Sx 3, Sii. 6 t* * Emaiyet Müdurü Ahmed Demir