29 Mayıs 1947 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

."»îavre r$iı EDEBİYAT ÜIHHİHHHfMiiinillllmıhliiıiilll'HIMHIinHHlîl'it DENIZCILIK BAHISLERI HEM; NAL1NA MÎHINA I niımde, tam 33 yıllık, yapraklan snrarmış eski bir gaxete durnyor. «Perşercae, 29 mayıs 1330 11 haziran 1914» tarihini taşıyan bu gazctenin adı «Tasfiri Efkâr» dır. imtiyaz sahıbi Tevfik Fikra*ın <Nedım^ manzumesi, nadi'. Istisna, ysni hepsinden ayn, vani Talha Ebuzziya, Başmuharriri de Yui'tıkbalm vereceği ve verdıği hukum. zamanına aors, ıfadedekı ar klık, mısnus Nadidir. O tarihte benim de muralardakı çsffaflık, nazımdakı ustalık Necim halin butun o acı hassi'lıklarırıa harrirleri arasında bulundağnm ba gabakıraıno'an çok bsşarılı olrrakla be Lstikbahn o nurlu hukmune ırararak zetenin, l'azı İşleri mudurunun kim olraber saıre koyduğu «teşhısı yonünden katlanmıstı şuphesız. Eır ka; gun e'.",Gİ îer perısinin, hilâlin. du*unu pek hatulıjarrjıyorum amma ga iki mnhın sakatlık gosterir Bırı, NeAjasofyadaki Uçuncü Ahmed Ce?Fransız bu^uk eldaıma galib sanca liba Mes'nl muduru olan Nebizade Hamcimi Nedım yapan sarki s.rf kendi za mesı bittıği zaman onun mcrmer safıçıiığı denız ataşesı ğından yüz çevirme di tJlkuman arkadaşımdı. Fakat yazı işmspı ve muhıtıyn s kanaahni \ enş. balarına kazı'ıp eocd.vete te^nır edılejcal' oa k£.ptanı yarj sınırı ve talıhn de lerini idare edenm Velıd Eyuzziya olducur. O zamanla', yaiı bundan yarım cek kaside ıçın d c >t, za/ramn batun den^z albayiM B'an ğışmesınin hak:ki |unu pek iyı bihyorum. astr dnceleri. Hippolyte Taine'in meş sairlerini musabakaya davet ctti Turk ciıard tŞereflı kasabebinl bu olayda Her nçu de Allahın rahmetine kavuçeşT.ecılığı jerytızunJe bır bedaadır, hur dırgalar devrir.de Tuık aenızuiığı, a. hakiinda M. Bîanchard, vesıkalara da aramak lâzımdır. nazarıyosı .Eveoıyatı şan o eski arkadaş ve dostların aziz haAyasof;, a ıle Topkapı sarayı erasındaJri lerin zıhinlerıne rnutlak bır hakıkat dıle bir konferans vermıştı. Guzıde yanarak yeni bır konferans versın. M. Blanchard konferansmı bitirirken, tıralannı andıktan sonra, ba soljun Bc!ei:ye şehnn şurasınca, burasmda kuvvetıle hâkmdi. Uçüncu Ahmed ve o çesme i>=e artık bır yapı dîjıl, bir Barbaros 80 yaşında Allahın rahmeti bütün büyük Türk de:ya kaptanlarının yuzlu gazetenin başlıklanna bir goz aFransız denızcısi b j konferansı uzun r yapılan ınuca zamandanberı hazırlıvor ve Fransız ne ka\ u;muştur. Konfesransçı onun olu türbeleri, Boğazın kıyılar.nda olduğunu talım: Damad rorahim Pasa zarranı. rahiîetlı elmas kutlesı gıbi paha bi^ilmez bır Çcşmeye yazlacak delcye karar vcrmısıir Bu kabıl baıa:a bujuk elçUığıle Ahmed R^fık tarsfndan «Lâle Devrı.» rnrıka olti'iş'u başkonsolosljğundakı mune ebced hesa^ıle taruı düsroüş olan hatırlatsıa'î şo\le dsmiçUr: Başmakale rahıuclli Yunus N'adininedil.ncmesı ha>sırsda dun clıye damgalandır'lan zaman.. zevkler kasidenin en sondakı tarıh mısraını bız snn terkibınden de arşıvlerder ve kutubhanelerden ıstifa «MateReısulbahr» «Turkiyenm, meşhor denizciîeri için dir ve «Istlnbul ı'ethinin devti senevisi» fcir £€İ gıbi coşup hfvesler renk renk zst P^i =^h buluyor: .Besme'ejle ıç zetelerle bır lian neşıedıiTuçtır. Bu de edıyordu. Hattâ bir dost \asıtasile balısettı ve onun Beşıktaş kıyısında, bır Panth^on'a 2) hıç ihtıyacı yoktur. başlıguu toşıyor. Bırmci sah fenin son cıçekler gibı aç lmıs; her tarafta ı^ki sııvu Han Ahmede eyle dua> diye «fâı ılânda blna 1in 4 aatmın plân daıresınde kürek \e yelken devırlermde Tu"k harb Bo&az sularımn seMii din'iyerek ebedî Onlar, serefli seferlerinde denize çık ı'.ç sütnnunda buyuk harflerlc şn basv e •"O ]ar karunu^a uvgurı olarak plemlerı, her mesırede çenkler, çeğare lânın> vcznıle ve 15 hecelı bu nıısrâin arjı • gemnerıne verilen ısımlerı de benden uykusunu ujuiuğunu so>lıyerex vuce fckları zaman, akın'alarına kendıleıını lıkları okuyonun: ustün<? kasidfyi doldurmak içın devrın apılrrası, aksı ta f :dnde bu kabıl musa sorrnuştu. Ben de kendısme tâ eski adını taz'z etti. ler. rakslar: terk ve teslim ettıkleri Boğazin kuvcTarıhi âlemi iklye ayıran bir fethi verılmıyeceğı çairlerı hep bırden harıl harıl kaleme adesız m;aata meydan Barbarosun rakibi Doria ondan son vetü sularınm sarkısmı dınlıjebılecek. muaazsr.ıın devn senevısı Bugun taYunan demzcılıg^ndenberı kulianıian Bvgün bu karrı mufemh, yarın o ssrıldıÎRr. Musabaka;.ı tantanah bir bıldırılmektedır. ra bir havL muddet daha ya^arr^s ve boğı safa; zaîerle Seyid Vehbi kazandi: Padışahın Burdan sonra kaymakamlara verilen turlu turlj adlsrla gemıleri ısımlendir Barbaıosun halefi meşhur Turgud Rei"i leri bu harıkalı mszarlardan daha ga rıhı mıladıl rurr.ı itıbarıle Kostantimyemek usulunün, oızde cısbeten yeni olzel ve daha şairane ebedî ikametgâh run Fatih tarafıadan zaptı ıle AyasofMesıreler, o kadar hoj bahaneler... hır emırle b j kab 1 barakaların nerede mısraıra bır «aç> kîlİTiesı ilâve edı\e onun cfsanevî kahramanlıklarnı da bulmağı umid edemezkrdi.» cuğunu ve kalyon uevrınde başladığını yanın canuı şarıfe tah^.lı vak'ai hayribıldırılmesı meselâ. ' ermeVıo manzumcyı 16 heceye çıkaraedıld'vse, 3 erlenr^n ve daha oncelerı gernılere isım veril ormustür. Doria 90 yaşina kadar, deFransız denız ataşe'ire bu güzel kon yesırun de.iı senevısme musadiftır » rak ırcusammat> ş*kl'ne koymak save enredılrcışfır. Agi.n fu perdeyı: Bir ınl?rm reislerınüı isımlerüe nıze çı'cmis ve 94 yaşında ölmuştur. Ba yazıda Fatihin iki resmUe son Biferansından dolayı Turk denizciliğinin sınde oyle bır huner gostermişti ki Bunlardan 280 tanesı encümen kara I Bartarosun zamanında Tıirk denizci amatbr bir rnuharrirı ve bir hayranı sı. rans tmparatoru Kostanlin'in bir re&nıi leselâ Burak Reisin kadırgahukumdanndan dumencısine kadar rıle yıktmlmışnr Munâdımini tarab serbeser YiMna karan için, m Rei3in fırkstası deruldığını leri Ar!as Ok\ anusuna da çıVmılar ve fatile te^kkur etmegı vazıfe büır, on ve altmda «Fatih Sultan Mehmed Hanı jetârtrtpuj. herk«s ona parmak ısırır. Şairliği bbyle Vilâyet idare heyetins muracaat edıl i yeni keşfedılmış olan Amerıkadan go dan başka »konferanslar bekleıım. Siniııin badelfetih İstanbnla psu şanu mıhanıkî oyunlardan başka turlu goren rcortedır Ancak Vilâyet ıdare heyeti! . len servet >uklu gemıleri d€ vurmuşzafer dulıulu» ibıresi yazılı guzel bir Nedim o devletlu musabakada solda sı barakaların yapı ve yollar kanunu hü 1 1 î ' ^ t e r e m konferansçı, benı de kon. lardır. ABİDİN DAV'ER tablonun kopyası var. Bu, bır rr^îhar Bu yanda hâlenümâ telli pultu b*r fır kaldı. kumlerıne gjmiyec^'m b.ldirdigındeni feransa davet etü. Bu son derece tarafKonferansçı, FTansız Amirallerından z v eb l r ok Fransız resfamının tablosandan ressnm cevelân, bu kabilleri hakkında karara luzum go]f ? vesıkalara müstenıd kon1) Osmanlılardan evvelki Türk de Ali Saminin aynı buTuklııkte kop>a eO bir perii tarabdtr ki raks içinde Gene Uçürcii Ahmed zamanmdaki rulmeksızm Beledıyece y.kma errri ^. f e r a n s l ; t a b » a *«nî dikkatle dıneaım Jurien de ia Gravif>re'in çu sozünü de e hatırlatmıştir: Tu k denizciliğinin sat nizcılığı hakk'nda, rahmetlı Ali Haydar dılmiş tablosundan fotograila aJınmışnıhan. Iran cenklerinde Tıflıs zaptcdilmıstir. Dığer taraftan bu kabı! * e n o t l a r a l d l m F a ! « t gündelik ışlerın vet devrinde Turkleri jenmek, Abukir Emir Alpagot'un «Denızde Türkne» tır. v e Devrin şairleri bu şanlı hâdi=eye lâv.k alann yalrız mesken ıhtıjacı karyazılarun arasında, bu noüarımı der bir tajıh dusurmek için topyckun gene sıs^ncl?. bulunan'ar taraf ndan degıl ı r a d i 1 ^ 1 ? toparlayıp bır yazı yazamadıın. savaşı yani (Nelsorı'un devrinde) Ingi adh. maalesef tamamlıyamadtğı eserıAHı sahtfelik olan grazetenin 14 sütuPiyâle, lâle, sebu, nükte, hande hep rin bııincı cıldmde ssaslı malumat \sr nn fethe ve fethın yıldonumune tahsiı kaîeme sarıldılar. Nedım de istsr iste. ve varidat temını içın baa eşhas r a r a . jFıansız denız aıa?esının kaljon devrin lizleri yemıek kadar guçtu. Jcartfifc... raez bir tanh yaz?cak. Işı «ebced» e Dcn:z albayı Blanchard, TDrk kadır dır M. Blanchard türkçe bılmcdıgi içın, cuilmiş. Bu sutunlarda rahmptli Abdulfır.dau yapıldığı da anlaşılmışnr. Def|de, Turkıvemn hızmetinde çalışan hak Hâmidin «Fatihin turbcsinde» adıkelımesının terdarlık da Beled.^eye b'Ş'.urarab mılü aç ambarlı guzel gemıler japan Fransız galarının o pa'îak zafer devrinm son bu esen okuyamamış ve belki de bu Zaman, muhit, cemiyet; Tame"ın bu uydurmak için «Tıflıs» üç amilı o kadar kuvveth kı Fikret öy «ye> s ni a*ar. Vay =en misin bunu ya emlake aıd arazıJe bu kabıl ınşaata insaıye mühendısı Brun Beyzade gıbi senelerınden de kısaca bahsederek Ka sebebden Osmanh imparatcrluğunctan m verdiği ve edebiyat hocamiz merlınm Fransız mühcndislerile bunların yap nunî Sultan Suleymanm vefatı, büyük evvelki Türk denizcihği hakkmda kıy Ahmed Hüunetın, GaJatasarayd» bize le bır zaman, öyl« bır muhit, öyle bır pan? Adamcağızı o kadar slaya almis. musaade ed.lmemesırü islemıstir. tıkları gemıler hakkında bır konferans imparatorluklarm hayatında daima gö metlı tarihçimizın vesıkalara daj'anarak erberlettifi guzel manzumesi ile Fatihin cemiyet içinde Nedunin ister istemez lar ki yazdığı yerd bir tarihle Padışaha hazırl?makta olduğunu Fransız baş. ruîegelen bir olaya rasladığını söyle veroiğı malumatla kcnferan'smı zengm EandnUasının bir fotogrrafı da var. Iîn «nırüklenip gitmeğe mahkum olduğun hıtab ederek: kon^olosu M. Lou^s Lagarde'dan duy mhtır. Bu olay, muazzam ırrparator leştirmek imkânını bulamamıştır. A. D. >azılardan anlıyorcz ki. 1914 senesinde, dan dolayı adsta acmarak: Şehriyârâ! ben Tci'Iun Tifb dum. Bunun uzerine daha fazla gecı' luklarm bir zaman gelip de inkişaf ve 2) PantMon, Pariste, evvelâ kıhse ratihin Ayasofjadaki ilk cuma namazımeğer Kapılmamak nekadar guç o $eyll için, muhterem dostumuzun büyümslerınin son hududuna dayan olarak vapılmış, sonra büyok Fransız nı kıldıgı rurjıi mayısın 30 uncu cuma eztalca' Hck bılur *yâ> sız da câızdir samdum «Kadırga devrinde Turk denizciligi> dıktan sonra, artık hasımiarını ve radlülerinia gorrulrr.esine tahsis edılmiş, gund buyıik bır miUi Ihtifal yapılmı?; bîfcüman hekkmdaki çok entcesan konferansı kıblerini ysnmeğe guclerinm yetmedi 80 rretre yükseküğinde bir kübbesi tstanbnl donannu<=tır. Dive şairi yalnız mazur değil, öyU ı nın bir hulâsasını okuyucularıma ar ğ'dır. Konferansçıya gore, bir çok bu o'an muhtpşem bır abıdedır ve ustunde Istanbul fethine aid jazılar arasında, yâpmakta adeca muztar gosterır. O Diye yeminlerle özur dileyıp: «Sonra >uk ve parlak zaferlerden sonra ılk de «Buyuk adamlara mınnettar vatan» ln rahmc'.li ustadım Ahmed Rasimin bir zetmeği faydalı buldum. şıire gore Nedım, sankı önune geçilmez yspılan dığer tarıhl«rde gordum ki büDe\let Demırjollannın yeni tanfesi, 1 fa olarak Lepanto denız savaşmda za*** makalesi ve Askerî Slure muduru mer. hatırası olduğu yazüıdır. A. D. bir seylâba tutulmuş, ııadesiz, kudret tiin başka ş?irler onu hep ya ile yaz hazırandan ıtıbaren yururluğe gırecekUr. hum Ahmed Mnhtar Pa?a ile de uzan Fransjz deniz ataşesi, bu konfsransı mışlar» diyerek ıkına sıkına yem bir Ajnı tsrıhten ıtıbaren Ankara Is'anbul sız, içte bir çop gıbi akıp gidıjor. arasır>da karjihklı olark jalnız yataklı ve vcrme':le takıb ettiğı gajenın, Turk bir muijkat var. Iyi amma «nvesıre, lâle, kadeh, kadın, tarih daha duşurur: jemekU vagonlardan ıbarct Arkaa ekspresi Abdulhik Hâınidin, o mcşhnr manraks, eğlence, safa...» bunlar Nedimden Ben de j/ozup yd ile nâcâr târi'ıtn dedtm t.cn'erl de ış'enıeje taş'a acak \e Anodolu denızc.hk taııhınin şereflı bır de\rini nımesinin bir mijramda, Fatıhe hitaeksnresı trenlerınde yataka vagon buıun arlatmak olduğunu soyledıkten sonra, evvel de, Nedimden ?onra da vok muyilkonce asırlar suren bir drgmın, hilâl ben, Evet ufacıcık bir imlâ hata^i: Fakat iıjac.iKtsr. du? Oyleyken evvel de, sonra da neye An^ara ekspresi, Ankaradan her gün saat ı2e salib arasındaki mucadelenin bir Turbendlr en Ezımi fethettiŞin diyarın bır Nedım yetişmedı? Demek ki yetış Ncdim bu davada yalnız mağlub d?4ıl 21 da kalkacak, Ha\darraşaja saat 9 da \aVe başlıa, bir mısramda da, tıren o sayılan şeyler değil, yetışen şa rusva olnıuştu. Zavallı buvuk şaır, boy raciktır Tren Hajdir^oçadrn 20 30 da kal safhasını, uzun zaman Şarkı Garbla le bir «ye» yuzünden kımt.lir ne kadar Durmuş baş:r.da bekler bir iavm irın kend'ymiş. Dıvecekjsıniz kı «Lâle kacak ve Ankaraja 3 10 da \aracaktır. Bu çarpıştıran aynı zamanda hem ernper. türbeJann Devıi» gıbi bir devir butün t3rıhimizde geceler ujkusuz kahp r.e kadar gunler suretle Ankara Istarbul arası 12 ssate m yahst, hem dınî safhasınm cerpyan et. tığı Akdenız sahasmın o zamanki sijasî Dedıgi Istanbul, bugun eskiden «FethJ mıs olacaktır. yoktur Fekı. Lâle Devrınde Nedimden insan yuzune bakamidı. Anadolu ekspresl ıse Ankaradan her gün ve stratejık vazıyetuıi tasvir etmiştir. mubin» diye vasıflartlırdığımız ve dunbaçka daha pek çck, hem daha kerlıHep sanıriz ki, daha doğıusu şairin 19,20 de kalkıa S ?0 de Havdcrpajaya ya rccdeniyet tarihinde bır devri kapafelh daha unlıı sanh şairler vardı; on Dnanı toptsn o hi=sı verir ki, Damad \aracak, Haıdap?şadan 18.15 te kalkıp, 6,10 Konferarsçı, Istanbulun Lâtınler tayıp yeni bir dcvir açan büyük hâdiscnin lar neye bır NeHım değil de N?dımm Ibralıım Paşanm en gozde şaı>i Nedım da AoAaıaja \aıacrktır rafından zactından yonraki durumu ve 494 uncu yıldonumunıi idrak ediyor. IsUınbui Ankara Erzunım tenleri ts bundan sonra hılâl ıle salıbın kar'ihklı yuzie biri bi'e olamadılar? Hayır, bır dır. Şuphesız ınce bir zevkı ol?n Pasa33 yıl once tstanbul fethinl kdtlayan çairde Nedımin rulıu yoksa onu. değıl nm en çok hoşuna gid^n Nedımin şiir tenbuldan pazar, carsamba ve cuma gunlerı; vazıyetlerıni izah etmiş ve bnce hılâl Erzun'mdan çarşsTiba, cumartesı. salı gungazctcrLn yazıları arasindan avnen alcephcsmde denizcilık bakımuıdan h e . Lâle devrıne, Allahın oennetine de sa leriydi. F?kat ho"=a gitmek başka, şa lerı kalkacaktır. Bir büyük uçak gemısinden, bır kru ler de, rrillî hakım'vetlerinden bir zer dığım şu satırlar, Fatihin btyuklflgunU, lıversen nafıledır. Istanbul Ankara Dıyarbakır Kurtalan men hemen hiç bir kuvvet mevcud oliılık pave'i basKa. Nedım çapkmd'r, caNevfık Fıkretın «Teşhis> inde ikınci na j'akmdır amma dığerleri ondan da trenlerı Istanbuldan pazartecı, perşembe Dı madığmı sojlemiş; o tarıhte Arab kor •\azorden ve ıkı torpıdodan murekkeb lesini feda etmeğe asla razı olnııya cnanmcrdliğini ne iyi ifade ediyor: «Fatih, İstanbula d^hil ol^uktan sonmuhım aldanıs: Nedmi sadece gulup lıa ustad. Işte Paşanm damadı Mehmed >arbakırdan cuma, pazartesi gunleri katta sanlarından va Memluklerin bayrağım bır Amerıkan fılosu Iatanbulu zıyaret caklardır. ;a KostantuJ arattı; başmı gBtırdtler taşıyan, fakat fılen bir hıristıyan denızi etü. Bu, Bırleşık Amerıka donanmasıTurkler hakkmia bir korkutma sa. eğlenmckten başka bir şey düşünmı KeÜıüdanm ko^kimde helva sohbeti Istaibul Konya Dıyarbakır Kurtalan halinde olan Akdenizde tıcarî seyruse. nın, bır sene içinde, Turkıyej'i ikınci vaşı gutmekte olan Sovyet Rusya, ha ve bır hJkumdan katV.tiği içın azep yen bir biçare sanarak hayıflanır: \<r, Butün sairler meserret içinde, yal trenlerı ıse Istanbuldan pazartesi, çarsaırba. feri hımaye etmek kudretinden mah. zıyaretıdır. 1946 nisanında da, Missouri len, Turkleri, iş olup bitukten sonra neferini !dam ettırdi. Kostantjı'in başı cuma. cunıartesı D... a^ba'iirdan salı, perZavalh, âlevıe pek şâıhaane aldaiityor, rız Nedimin boynu bukuk. Anlaşılan şembe \e pazar gunleu ka'kacnktır rum olan Mısır eemılsrinin bulunduğu zırhlısı Turk sularına girmısti. Onun favasa girmelerinden ve harb devam da, nıer3£imi mahsusa ile Vefa meydaıltıfaü bep otekıler gbruyor. Nedim ne Hayatı bttmıyecefc bır demi şegc.f Dığer \olcu tren'erıı n ış'eme günlerinde ru ifade etrriştır. Işte bu sıralarda gelışi, Bırleşık Amerıkanın Doğu Ak ettiğı müddctçe, takmdıkları durumla, nmda. Çeşme ci' arında, sokak içinde K n msmakla beraber, banlıjo tefer Turkler, Akdeniz kıyılarına inmişler denızdekı mevcudıyetinın sembolü idı. tanıyor japsın, parası olmıyanın dostundan degışık > bır eski hanın koşesıne defnedüdı. Yaodunc para istemesi gıbi, o <3a arkadaş 'en de dahJ. butun treıılerın varış ve kalkış üır 1). Turkler, sahıllere yerleşmişler, Şımdi onu takib eden gcmiler, Birleşik Mihver devletlerinrn işıni kolaylaştır kın vakte kadar mezarı belli idi. İdara Halbuki gerek şiirlerine serpıîmiş larınm meserretinden istikrazda bulumalarından dolayı muahaze ediyor. Bu eâllen azep neieri ise, hanın bahçesinra k:vı denizlerde dotaşmağa başlamışlar, Amerikanın petrol sanayiinde son de. emarele: den, gerek tezkereciWm ka ntıyor: Istanbul Belerîivesinin mali durumu fakat henuz enginlere çıkmağa ahşma rece buj'uk faydalar sağladığı Orta sıtemlerın haklı olduğunu sanmıyoruz. d.ğer bir kosesıne defnedilmıştir ki, hâyıdlarından, ve gerek tarıhî delülerden Turkiye, istiklâlini korumağa ve harbr tetkik edilijor mışlardı. Onlar için, evvelâ Istanbul eş çarka, Amerıka hukumetinın ne kadar den sakınmağa çalışmıştır; nitekim lâ îandı.ı janar ve a ^ p neferi evliyaanlıyoruz, bize o kadar şakrak gorunen Ktdun dihi zaruri bâzı ahbâbı uüahtan addedılir. İstanbul Beledıvesının b.lha^sa memur siz bır şıkâr olarak göriınuyordu. Istan. chemmıyet verdiğıni gdstermektedır. Kirdmındffln Nedım belki bütun Divan şairlerinin maaşlarına jaFilaa zamlar vesaıre dola"isıle Lula hâkim oldukları taJ;dirde, bu, on. Türkıye, Arab memleketlerini bir Sov Rusya, 1939 ejlulıinden 1941 hazıramna cKostantınin gövdesl Balıklıdaki kiUen uzuntulusüydü. Bir az nakdi jerah karz aldtm ey kadar aynı şekılde hareket etmiştir. malı duruırjoun ıyı olmadıgı \e >enı Be lara dunya saltanatıru vadedıyordu Bisenm içinde bır mahalde defnolunmuşyet gin=ine karşl koruyan kaledir. sadrı kerem kuster lır kajnak arına luzura gosıcrıld ğı bı. lun O ki eski şıııin en orijinal bir simasiTürkiye, îngilterenin kendisine yar tur. ıçın çeşıdlı bak^nlıklara başvurulduğu ma rinci Mehmed tarafından Venedıklılere Ondan dolayı, Baskan Truman'rn, vazidır, Arab ve A^emden en çok uzak Belki n e demek istediği iyi anlaşıl. lümdur. Ş»h'imizde bulunan Iç Işlerı Ba karşı yapılan ilk tefebbüs talihsizlıkle yetlennı sağlamlaşt'rmak istediği mem dımdan Sciz olduğu bir sırada, tarafsız cBahklı panayınna bu kadar ehemkahp en çok bız olan, eşi yalnız bızds rramiştır diye ışı busbutun açıklar: kanhğı miifcrtışlen. baçlarında tcfıi? heyeti neticelendi, fakat Avrupaya karşı, u leketlenn ön safında, Türkiye de Yu kahnakla Ingıltereye hizmet etmiştir. mlyet verUmesınin bir sebebi de budur.» değil Arab ve Acemde de olmıyan bir şa reısı Fevzı Gurel olduğj halde I^îanbul Be yandırıcı bir ıh'ar ve Turk denizcili. 1936 senesinde Fransa ve Ingiltere ile irdır. Ancak onun boyle olduğu neden Kı yâni ben dahî mesrurum ahbabın ledıyesınm maîî dururaunu !nce!emekte ve ğınin doguçunu bıldiren bir ihbar oldu. nanıstanla beraber yer almış bulunu. vaptığı ittifak anlaşmasmda mevcud IstanbuJ fethinîn 500 iincü yüdönfiyor. Meclisin verdiğı dort yuz mılyon giıruriyle'. Iç IşleM Bakanlıgına bır rapor vei'nese me Turkler, Adriyatik kralıçesi ve neden sonra asırlar geçince anlasilVenediğe Eİzh bir madde gereğınce, bu iki dev. ne 6 yü kalmıştır. 1953 te milli ve milBu misalleri daha bir iki misli uza mur edılmışlerdır Bu racor tızenne îç Jş denizde meydan okumak cesaretini gös dolar kredınin yuz milyonu Turkıyeye dL Asırlarm bu hükmüne rağmen Mufet, Turkiyeye, bir harbe sürüldendıği letlerara«ı btr hâdise okrak kntlamaga Epkanlığı tstanbul vılâyetme jardım ayTilmıştır. sllım Naei bıle Şeyhulıslâm Yahya E tabıliriz. Fakat bu kadarı kâfi. Diva lerı termişlerdi. iŞiri bır >oluna kojacaktır. takdirde, seksen milyon liralık harb haarlandıgîmıı fethin 500 uncu ytldoBu kredi, münhasıran savunmayı fendij'i ondan üstun go^erek: «Nedım. nından çıkarak bıraz da dış vesıkalara malzemesi vermeği taahhüd edıyorlardı. numüne kadar, İstanbula, bujuk olçude, 300 bin metre Merinos kumaşı kuvvetlendırme işmde kullanılacaktır. deii letafet Yahyada var amma Yahya bakahm. Nedımı umumiyıet'e Fntrona 1453 te tstanbulun zaptmdan sonra, Ingiltere, kendi ihtiyaclarma yetecek imar etmek mukarrerdi. Fakat 120 milpijasaya çıkarıldı daki metanet Nedımde yok» d«di San ıhtılâlınde damdan dama kaçarken duİkınci Mehmed, o zaTıana kadar Turk Turk makamları, bunda bir parça tah kadar btle malzemeye sahib olmadığı yon liraya ihtirac gosteren bu ışi paE< velce C00 bin mettcsı s.tıhga çıkarı'an dıd mahiyeü gormekte iseler de, orki şurin kıymeti, yapı misali, sağîam. şerek olmuş bı'ııiz. Halbuki Famiz tezSumerb2n.z mamulu ınce Merıncs kun^aş lerde eksik olan b'r çeyi, daimî bir de duyu modernleşürcbileceklerı için, ge icm, taahJıüd edılen bu malzeme, Tur rasızlık yuzanden, o zamana kadar iskeresi onun «illetı vehimden kurtulalıkla olçülurmuş gıbi. larmdan, yenıden 300 bin metre dun bt\^ niz kuvvetının e^as unsuılarmı bulmuşklveve asla verilemedı. Demek oluyor tediğimiz kadar ve istedigiroiz gibi baZaman ki, kendı devrinde dev görü. muarak» ihtılâlden iki ay sonra oldu lere ve teralere \erılmıştır. Istevenler h ç tu Bu unsurlardan en muhimmi, Istan ne de memnundurlsr; Etratejik ehem ki, ittifak muahedesınin esas şartlarınşaramıyacafımız anlaşılıyor. Ba imkânmiyetı olan yoliarı düreltmek suretile, nen, nice şohretleri erı'ıp, kendi de\ punu soyler. Kerrıksizzade Mustafa bır ka\da tabı tutulrridan, bs\ lerden bırer bul tersanesi idi. dan biri yerine getirilememiştir. Al sızlıga muteessir olmamak k'bıl de?ilelbıse'ık ku^naş alrhıl^ceMeıd r Sıtmerbank Rus tehdidinin silâh albnda rjulundurrinde küçük sanılan bazılarını da dev. Seffet Efendınin tezke~e~inde de" «Ge fbr kaları ınce hunrş ımalıne de\am etFatih, bir donanma inşa ettirmiş, ÇarYıaryanın Rusyayı istilâ edeceği güne dir Fafcat, biraz daha ?eç olsa da. 500 lestiren ilâhî bir avarlama süzgecıdır, ce gundüz ışret yuzünden irtıaş ılletine mektedır. Verilen ıraluma'a gore, bu ne\ı nakkale Boğazınm her iki kıyısında mağa kendilerini mecbur ettiğı asker kadar, Tüıkiyenin durumu nazikti; ziyildır Turk olan İstanbal, imar edilekuvvetlerini azaltabileceklerdir. Bu ıstutulduğu» yazılıdır. Nerede Fikrefin Nedimi de şimdok: kanaatle degıl zakurnaîlardan Eene sonuna kadar, 1 mıi\on müdafaa tertibatı almak suretile Istanra bu iki devlet arasındaki anlaşrra ocktir. Bizans, Osmanlı ve Ataturk Turmanmdaki telâkki ıle ele alırsak goru manzume^ındeki o mesud Nedim, nere rretre ımal edılm î olacaktır. Bu kumaşlar, bulun stratejik durumunu tahkim et. lahata yardım edecek olan Amerıkan Avrupa dcğu cenubundaki muvazeney] kıyesi medeniyetlerinin bir arada toprüz ki o. kendı devrinde şaTÎıkçe bi. de acı bakıkatm koynundaki bu biçare çok beklet lnıcden pı\a^s?a ç'k^rılacaktır. miştir ve bundan sonra, hilâlin bayra kurmay heyeti, bu işi mümkün merte sltust etr"i}ti Tjrk hükumetinin nes!and:gi bc eşsiz guzel şshir, lâyık oldabe çabuk bıtirmek istiyor. Hattâ, Belrinci değil, ikinci, u;uncu de değ'l, Nedim. Erraenice gazeteler arasmda ğını taşıyan kadirgalarla Venedik Cumredsceği Beysz Kıtab, memleketin ma ğu mamurluğa kavujacnkfir. çikaya satmiş olduğu malzerr>enin bir bizzat soylediğı gibi, .öyle üstad bır «Jamanak» gazetesı Eahı n Madam Araksı huriyeti gemıleri arasında savaşlar baş. PeM böy]edir de bıjfün çiirlerinde ruz kalnrş olduğu tehlikelere dair pek Fethin 494 iincü yıldönümiinfi, busön kısmını bedeli mukabilinde oradan geşair de değil» nasılsa «şıırleri tab'a hos ntden hep şakrak şakrak şakıyıp dur Koç ıle oğlu \e gazeterm başmuharriri Mar lamıştır. meraka değer safhalan açığa vuracak sess'z sadasız fak?t r'bünraznn derin dıros Koç'un Tokatlı; an bırasının vaziyetl ri almış, terafsız bir memlekete ayırgelen» şovle brfyle bir çairdir. du? Davayı gene şairin kendi hayatıle dola>i":ıle «M>rmara> grzetesırde Japılan Konferansçı, müteakıben Osmanlı tır. liklsrinde çarpan kutsal blr heyeranla dığı bir parti uçağı teslim etmekten vaz O devrin resmen «şaırler rcisi» olan ş:ır hayaünın ayrılığında arıyahm: ne^njat hakkında gazetemn sahıbı Şamhian hukümdarlariie Cenevizlıler ve Venegeçerek bunJarı Ankaraya göndermeği 1940 kasım ayınd^, Molotcv, Bsrhnı knflarken şuna haJırlatmak isteriz ki, Tâıbzade Osman, adeta resmî bır t>=rat <Suh tabiatli ve tatlı sohbetli» Fuzuli alevhıne ac'ığı hakaret davasna dun sabah dikliler arasındaki uzun mucadelenin 10 asırdır. bn «ehre çeırümiş olan ve mahıyeMndakı kasıdesıîe, o zamanın nasıl sanatının mabedine giıcken, ves Asl^\e 6 ncı Ceza Mrhkemesmde başlanıl bir hulâsasını yapmıştır. Bu mücadele, Bararlaştırmıştır. Yuksek rütbeli su ziyaretı sırasında, Tüıkiyeye karşı haikfde r'r hortlayan kustah ve recş'um mıştır. baylardan mütesekkil bir heyet, yakın. rekete geçilmesi teklifinde bulunmus şaırlerını sayarken Nedımuı ismıni bıle t'yere manto asar gıbi, dış hüviyetini ihtiraslara rafroen, İstanbul ebediyen DunkO cckede hakareti muhtevl gazeteler Osmanb Imparatorluğunun dünyada anaıaz. Djşununuz, Nedın gibi «oz difarıda bırakıyorsa Nedlm de o mabe okunnuş \e soz alan davalı Şanıhyan da ovnamak istediği rolden Avrupanın en da Turkiyeye gidecek, hava kuvvetle ise de, Hıtler bu tek'ifı reddetmişti Turk kalacaktır. linin inkişafına bilhassa çalışacaktır. Ruslar, 1941 senesi başır.da, aynı tararışıir» in bütun sırrma ermiş billur bır de, hcvatm butun uzuntulerinden sıy bu nıese'e etrafırda tJaıranak.» ın da ha dişe ve heyecan dUyması üzerine başcehânin şaır sayılmaTiasi: O kadar iclı nlıp sadece guler yüz ve fıkırdak ruhla karetanıiz yazılar yazdı ğını iddia ederek bu 'amıştır. Türkler, bdedenberi, askerlikte Ueri yı tazelemeği Bulgarlara tekiif ettıler; bır adaın içjn ne vakıcı bır ıstirabdır girivor. Evct, buvuk sairlerin hayatla \o7ilarJa no^e'd^n ta^Jıklı tercunre guretlegitmişlerdir; o sebebla, rrodern silâh Bulgarlar akılh davrand^ar, bır mace16 ncı asrin başır.da Avrupa sîyaseraıı ıbraz edeceğınl EOJ iemıştır. Mahkeme bu bu. Devrın re^mî bsş şairi tarafırdan rından avrı, hattâ hayatlarına aykın sureîlerın ıbrazı içın talık ed^mştır. larla cihazlandîkları takdırde, birinci raya atılmadılar, Turk hükumetıle bir tine hâkim olnak istiyen üç gene ve l'oksul ya\rulan hiırıajc eden yapılan bu acnlar acısı haksulığa k?rşi sanat mabedîeri var. derecede bir müdafaa kuvveti teşkil saldırmazlık mukavelesi yaptıîar. BdyTekel depolannda satılan biletler ateş'.i hükumdar gbrünür. Kamın! Sul edeceklerdır; fazla olarak, mükemmel lece, BoğazJar meselesinin sebeb olduzavsllı N'edım ancak şu rubciyı yazdı: haınijetli bir kadın Ismafl Habib SEVÜK Bır kaç tutun bajıınden aldığımız gıkâyet tan Süleyman, Charles Quint (Şarlken) arazi üzerinde de bulunurlarsa, taarru fu eski ihtüası, hâd bir şekil almak Beşıttc^, Teş\ıVıye 16 ncı ı kcKUİ joksul nıektublarıra atfen, bazı Tckei depolannda ve Birind François (Fransua). Aynı Zâhırde cçerçi cumleden ednây\z raddesine seldi Gerçi bu ihtiras asla ogıenc lerıne geçen y l oîduğu gıbi ba yıl çpsıd'ı kuruUara aıd lane pulları ve pıyango Erbabı nazar yanında hk a'lâyız Akdenizin ma\"i ufuklarmda ıkı za uğradıkları takdirde, mütearrızı, si dınmiyecektir, çunku sebebi, iki dev ^a değ"rlı \aujim arda bulunan ve her ay Halk otobüsü değilmiş bıle'lennın zorla satılmakta olduğu y?zılnırları yakınındaki çok zayf bölgede denizci yıldız da doğmuşrur: BarbarosSaymazxa hesıba nola ahbâb bizı kırh. Ura bogışts buıuria a i gı>;cek eş; a \e Eı B"ğazı.ı otobu=unun Beb^lîte Bohor mıştı. B J hususta vaptıjımız tetkıkata gore, vTirmak imkânına Eahib olacaklardır. letin coğrEfî durumudur. Turkiye bu e*"zak g^njern ek s'.reüle on >ok**l çccuğu la Doria. Barbaros Kanunî Sultan SüB>2 z'umre; sCıravdc w\stes,>ayız. adırda bır çafası czd'Ei ^ cZilmıştı Brgazıç. bu : ıddıa a«ı sız olup işın hakıkı durumu Zira, Türklerle Baku Batum petrol geçidm anahtarlaı ını elınde tu'.tukça, \~ n ? ' e ' e p'an rn ır Ba% in Nermn HaHa'k O'obusl'n Ica'e "den a'd'ğıcıız mek ^oy edır ToKel satış depolannda, herhangı leymanm kadirgalarının, Doria da Vehem kendi emniyetı k3ygusunu güden ^arsta cku^ a le bırugı \ onetmen kuruıu Bırincı ve uçuncu mısralar onun ken tubda kazajı yapan otobusun E. T. T. t bır zor'ama kafıv;en bahıs me"vzuu olmaknedık donanmasının baskomutanıdıılar. boruları ve Kafkas petrol kuyuları ara hem yayılma temaj'uli besli; en Sov başkar' *aa f ırdan teş^kkur ed.lra'iteaır sızm ve ıs'ekl. erı tarafmdan taleb edılmek dı zamanırda rasıl telâkki edıldığini ctob'i^u olduğu bi!dır'lneVte<3ır sındaki mssafe uzun değildir. Çanak=itıle sctılnıaKta olan bıletler, >ardım ce O, sonra Charles Quint'in başamiralı kale sahilleıinde deniz ve hava üslerı yet Rusya, elini avağını b^ğlıyor telâk. 29 uncu i 1 ko l .ulun kır müsar.ıercsi £o\lu,or Uruncu rrısra hrkıki şrrdpn nııjetıne aıd pıjangq biletler dır Bu bıletleıı olmustur. Be. oğlu 29 uncu lkcK ı u E \I* bı'ıgı B J arıhjan kı bunlann her devırde ne kaistiyen Sovyetlerin arzusunu reddede ki ettiği şeyin ortadan kaldırılmasmı jahsan alnıağa ve^ ^ satışa çıkaımağa tahb bır kır mu^ameresi te'tıb etnuçtır. Deniz albayı Blancaard, dinleyicîleri bilmelerinin sebeblerinden biri budur. sağlamağa uğraşacaktır. Eğer Rusya, v ılçndcc'a MOD E R N dar az oldjŞunu soyi'Tpeğe hacet yok7uhur ettıkre, Tekel depoları taıafmdan biYarırık'. crTia gur»u sabah saat n cıa gı^ı»ıp let ce'bsdı'crek talıblerıne verlmektedır ne bu iki yaman denız kurdu ve meş Boğazlardan geçiş işini düzenleyen bugünkü Boğazlar rejİTİnin tadıhle ik aK^anı 7^0 da don ılecek olrn bu kır rnjLır avıj" takdırkârı o'dugu'm duşunr Satmak ıızcre taleo ederılore bılet başına hur aTiiral arasındaki savaşların bır Montreux mukavelesinde raekten ,ielıne bır avunuştur Fakat Rusyanın tifa etse işler kolayca halledılecek. Fa sane e«ıne çccuk velılen <*e jşi.rak edecek^cdı buçuk kırus prım terkedııdığı ve bıhulâsasmt anlattıktan sonra, Barbarokat, Turk topraklarına asker yerleslırccrduncu mijra o i=(ıkcalın ıfsa^ı gıb' xet]erın bedell^rı, sauldıktan sonra tahsıl sun büyuk zaferile netıcelenen Preveze meşru isteklerini tatmin edecek şekıl meği istedıkçe ve Ka'kas sınırınja bir Dalkavukların maskesini bir şey Tâibzade Osmrtn Efendı ki de tadıller yapmağı kabule amade isen?unauğıı ve kon^'an herl eler de cazıb burriktar toprağın terkir.de ısrar ettıkçe, ındırmek içın çıkıyor. lurdufu iç n bu p]^argo bıTetlerıne talıblet deniz savaşının bir tarihçesini de yapzemanın adaleline bakınız, ondan bir ÖLÜ M anlaşmazlığın dcstça halhni imkânsızcoÂalma'tadır. Muhtebf depolara muracaai mış. Doria'nın boş \e neticesiz manevmısra bile kalmadı Nedımı şaırler araMüracaat: Istanbul Yeşildirek Kıdıiü psrsfıridan Eu\^jk3da Kayraakamı eden bazı talıblerın bırer aded bırden iste ralarmı ailatmıştır. Bu zaferden sonra, laştırıyor. ıcrhıui» Bsho Beyın eşı ve tucrrnian Sesında saymıyor oyle mı' Zaten Nedım Hoca Han 7/1. Telefon 20223 makte oldukıcıı ve keşıdesı temrruz souîa Türk denizciliği kudret ve satvetinin en M i s i1 s i z ut O ^ P I ^ i ' i ^ r n n î'pymval'desı o «airler arasmda değil kı O bir istisrınaa "vspılacsk olan bu pıjango b.îetlerırun Bundan do'ayıdır ki, Türkiye, dün Bir hayret yüksek derecesine varmış ve henüz 100 ZEÎÎRA ÖZYİĞİT ÎI=>nımefendi ya siyasetinde, en nazik mevkıde bu'u i m a'^^pnı \efat etm ş ır. Conaresı bueün J c h a 5 nıdide' 75 ının satıldıgı \ e bu ıtl yıl evvel doğmuş olmasma rağmen, siB i r d e h ş e t bar'a da zor kııllanı ağa esasen mahal ola ya<:et teraziîinde bütün ağırhğını, tenuyor. Bujuk Brıtan\a, şimdıki halde art on a1' da Sınservılerde Yem H^Jat Bir ib r et mı\ncpğı anlrşilmıştır. multefıkme çok uzurnh' olan sslerî ve i.artjn.^nıı.dan ka'd^rılarak Te^vı'tıve caFİrh suretle gosterrr'.ştir. Çurkü denizf Bir haşyet ATi İhsan Sabisin bir ıncktubu ma'î yardımı \apacak darumd^ o'madı mıınde ıkı'3ı vaktınde nrmizı kılındık jn lcre hâkim olmadıkça dünya hakimi'nra Z'ncrlı' vyu mezaı lığına t'îfnedıleL cvhas ı Eskl 1 emeklı Ccreral AH Ih'an Sabisin yetine kalkışılamaz. ğmdan, nöijeb Bırleşık Amerıka üzeri e^îtır i*? hurce.c nı~ "îıeî a ' t ^'^ıe basmuhte ^ suHsrdan do'ıajı Sıkıjoretım 1 nu Y ari n k i ne a'.dı. Bırleşık Ameukamn mudahs Kostümlük, robluk, tayyöılük, gömîekîik n aralı ma ılfiıesı ta^öfından 15 ay hai^e Konferansçı, Preveze zaferinden itu lesi go^terıvor ki; Akdenizin d^îo nıahkun edJdığınl ve Askerl Ce?a Kanunu biren, Tutk demzcilığine du^en vazife. ıun 30 31 ıncı nadoe erıne gore de R« ^erl yi hu'âaaten izah etmiş ise de, konfekısm'nda me'.cud muvazenemn cebır v£ PERAKENDE metresi 5 9 5 kuruştur. rutbesıoın rcf ı. nıçan \e madal^alarmın geşıddet yohle değıştirılmesıne tahammj' rı aLnnıası hakkında karar venldığını Jaz ıansına tahsis edılen zamanın dsrlığı Ayrıca ışlemelık çarşaflık her ende etmıyecektır Ş i m d i y e . Nüsha<ii 10 kurnştur mış'.k. Al ar. Fubıs, gazetemj<e gonder jüzunden, Fran'iz Kralı Bırınci François'nın Ispanyol deniz kuvvetlerine •jıjı Tcktubda haksında tıtbık ec'ılen CO31 Ketenler, baıma ve kadife dö?«ınslikler vardır. HırRtT* Haric K a d a r bu Jovrnd' de G 1 I ırcı maioe hukumlprır.e gore, bu gıbi î" karfi savsfirken meşhur T"rk denizcııcu' ıctn K u v v e t t e Toptan ve Perakpnde Satı'ır. T İ v ı n n ^ cud oın ar.ıgını bı aırrne^tedır Icrinin yardımml ısteyişmi ve kahra,rı " r «•«! yj I P l d i l k Bir nüs h a Halbuki kend'lîrıle temas etU«,ım z ılg> ı KIH o \WL t Uç !,\ HR Düzeltnıe rj.sn Barbaro^un Turk donanmasıle ce'e emeklı dahi olsa I >r asker hpnkınua Altı svlıK Ç i k m ad ı 23 mayıs 947 l^nhü gazet^nizın ıkjıcı ':• Sene a'tı avdan Ia7 a haps cezası venH.ğı tak nub Fra:ısa kı;. ılarına yaptığı seferleri ik fıfe ırde mevcud ı.anda Hacı Abdı Pfşa haİ z a h t a aırde, Q AsVerı Ceza Kanunur.un 30 ve 31 Incı uzunuzadiya izah edememıştir. Gönul RAHMİ KOSEOĞLU O 1 KKA T ıemi jazılscak >erds schverı Hacı Abtll PamadJ lerırn o şah^ın ask*"î n '"» nın rçf j ıster ki ?=ırlık Türk Fransiz dostlaM a z u r a z. Sultanhamam, Âsıreierdi Cad. Kstırcıoğlu Han No 77 3 ffvrafc ve ! ''cıme^ı «eHınde çıkmıştır. Yanlıjlık lasve nışan ıle r ^ i a ^ a ' a r ı n ı n gerı a ıaıie DJur 'gunuc temelın. tcç^fl eden Lu sefrler nc=ıeı1ıt^lr hıiı olunur. ^uLam ettıgını bıldııraektedırîer. Fikret ve Yazan: İsmsiî Kabib Seviik hsatsEz yspı! tahta barakalar Belediye bunlann yapJamıyaeağjnı ilân etti Fransız deniz ataşesinîn konferansı münasebetile Yazan: e¥rııtie Türk denizcili r DAV* 29 Mayıs Şimendiferlerîa harekel günlerinde yapılan değişiklik I IKTIBASLAR Türkiyenin durumu Yazan: Rene Payot DALKAVUK 1 UCUZ AVRÜPA KETEHLERİ BÜYÜK DOĞU CÜKEGSIlfGT EMEK MANİF^rURA MÜĞAIASI