3 Nisan 1947 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

CUMHURÎYET 1H7 /U CUNUN MEVZULARI NALI BAHISLER Yeni sanayi piânında yünlü mensucat Silivriü BemokratPlândaki yeni fabıikalarla ıslah ve tevsiler gerçekleştiği zaman yünlü mensucat ihtiyacımızın yüzde doksanı tenıin edilmiş olacaktır. Şu bîr ay içinde... Osmanlı Bankasının, 1863 te aldığı imtiyaza dayanarak tedavülc çıkardığı banknotlar 1 nisan 4 Defterdar fabrikasının ıslahı: Cumhuriyet'in 21 mart tarihli sayısın. 1947 den 31 mart DefteTdar, eski adile Feshane fabrida cıkan yazımızda 5 yıllık müstacel sa. 1948 akşamma kadar bankanın Galata kası, en e&l fabrikamızdır. Yeniçerili21 temmuz milletv«kili seçimi esna merkezinde altmla ödenecek ve bu tanayi plânımn esaslarile Tekstil, yani dokuma sanayünin pamuklu kısmmda ya |ğin ilgasından sonra teşkil edilen yeni sında Silivri kazasmm Sayalar köyiinde rihe kadar ibraz olunmıyanlar kanunen pılacak genişletmeleri ve kurulacak ye. ordu için fes yapmak üzere kurularak seçime mâni olmak, seçhn kuruluuna iptal edilmiş sayılacak.tır. ni fabrikaları gözden geçinniştik. Bugün 1835 veya 1836 da işlemeğe boşlamıştır. karsı sor ve şkidet kullanmak lddiaslle Osmanlı Bankası banknotlan 381914 de gene mensucat sanayiinin yunlü kl Sonradan istihaleler geçireTek kumaş tkincl Ağırceza mahkemesıne verilen te yani Birind Dünya Savasınm başında sımlarmda yapılacak işleri hulâsa edece imaline de başlamış, 1851 de bir buhar Slllvri Demokrat Parti mensublarından devletçe alınan bir kararla mecburî temakinesile diğer makineler getirilroiş; Ahmed Koca, Hüseyin Şahin, Nalm Er1865 te makine daıresi haric, fabrika soy, Abdullah Yılmaz, Naim Doyran, daiül rejhrdne tâbi rutulmuştu. Bu reYünlü mcnsueat tamamile yaıımıştır. 1868 de Sultan Aziz Osnftn Doyran, Halil Cambaz, Ali Cam jime otuz üç sene sonra 2731947 tarihli 1 Bursa Merino» fabrikasmın tevsii: tarafından yeniden yaptırılarak 187677 baz, Hallm Kabakçı, Mahmud Kara Bakanlar Kurulu kararile beş, »ltı gün Bu fabrika, 2 subat 1932 tarihinde aevvel son verilmiştir. Türk Rus harbinde ordunun emrine çümışfır. O zaman her yıl 5 milyan lira verilmiştir. Fabrika, Sümerbankın ida ışık, Hüseyin Altm ve Mehmed Egının 1914 harbinin ilk senesinde Osmanlı kıymetinde taranmış iplik (kamgarn) resine geçtikten sonra, Defterdar fabri muhakemelerl dün sona ermlştir. j Bankası banknotlarile devlet tarafından Dünkil celsede savcı Nüıad Tokuz e3 o tarihte çıkanlan e\Takı nakdiye bir dışandan getiriliyordu. Fabrika, memle kası adını almış, ıslah ve tevsi edilmiştir. ketin kamgarn ihtiyacımn yüzde 70 ini Bugün 5328 iğ ve 183 tezgâhla çalışmak . iddiasım tekrar ederek samkların ce müddet altın para ile başabaş tedavül sanıklairın etmişler, fakat sonradan evvelâ altm, karşılamaktadır. 17,020 eğirme, 7320 kat tadır. 1000 erkek, 500 kadm işçisi vardtr. salandınlmfilanm lstemiş, lama iği ve 50 dokuma tezgâhı vardır. Senede 2675 ton yünipliği ve 5 buçuk vekiU Pethl Tahlr Bütün de eski mü bilâhare banknot kâğıd paraya prim yaSenede 1375 ton yün ipliği ve 355,000 milyon metreye yakın kumaş imal et dafaasına ilâv(e edecek baçka bir sözü parak eşya gibi alınıp satılmağa başlametre kumaş imal edecek kabiliyettedir. mektedir. Bu fabrikada yünlü ve pa olmaâığım söylemlştlr. mışlardır. Altm paranın evrakı nakdiye. Ortalama 1260 erkek ve 1000 kadın işçi muklu kırpıntılarından yeniden iplik ya Netlcede Sallm Başol, Nevres Tiryakl ye prim yapması o zaman başgösteren calışmaktadır.s Harb içinde fabrika tiftik parak çok ucuz kumas imal edecek bir oglu ve Nusret Büginden mütesekkil enflasyonla izah edilebilir. Fakat Osde işlemiştir. tesis de 1943 te kurulmuşrur. Bu tesia Iklncl ASırcez* heyeti, sanıilann bu !şl manlı Bankası banknotlarının da devlet '• Memleketin kamgarn ipliğine ve ince yılda 600 bin metre kumaş yapmakta seçim kurulunda faria müşahld bulun parasına prim yaparak piyasadan çekildurmak maksadile yaptığına ve seçim mesl, amillerin bankaya, Osmnlı devleyunlü kumaşlara clan ihtiyacının güru dır. kuıulun». karşı tar ve şiddet yaptıkları ti hazinesinden fazla itimad gösterdikoen güne arttığı gözönünde tutularak Defterdar fabrikasının ıslahı, beş yillık na Unkftn olmadıgı kanaatlne vararak lerini ortaya koyar. O zaman devlet kâMeriDos fabrikasının da genişletilmesine karar verilmiştir. Mevcud tesisata 20,160 plâna almmış olup projeleri üzerinde bütün aanıklann beraetine oy birllğl ğıd paraları da sulhtan sonra basabaş iğ, 202x dokuma tezgâhı ilâve edilerek çalışmalar devam etmektedir. Ue karar vermiştir. altınla ödeme vadini taşıdıklarma göre ünlü mensucat sanayii yeni plân daif abrikamn makine parkx 37,180 iğ ve 252 hâdlseyi böyle izahtan başka çare yoktur dokuma ıtezgâhına çıkarılacaktır. Bu su rfesinde gerçekleştiği zaman memleket Tanm Bakanı Ankaraya gitti Birinci Dünya Harbini kaybeden ve retle bugünkünden fazla olarak 1380 ton ihtiyacmın yüzde 90 nu temin edecektir. tkl gündür »ehrimlzde bulunan Tanm Ba türlü sarsıntılar geçiren Osmanlı impakanı Faik Kurdoğlu dün akşam Ankaraya iplik ve £ milyon 710 bin metre kumaş Kendlr sanayii dönmuştür. Bakan dün muhteUf tarım da ratorluğunun, evrakı nakdiyeslni altmla daha yapsibüeoektir. İplik makineleri irelerinde tetkiklerde bulunmuş, bir ar»lık ödemesine imkân yoktu. İmparatorlukBirind beş yillık sanayi piânında, sioariş edilmiş olup genişlemenin 1951 Halkalı Tarım Okuluna glderek talebelerle tan kalan bu 158 milyonluk kâğıd parayı yılında bitfcümesine çalışümaktadır. Tev kendir fabrikaları kurulması da vardı. görüşmüstür. Cumhuriyet yüklendi ve münasib zaŞimdiye kadar gerçekleşemiyen bu mevsiden sonraçfabrika senede 2755 ton iplik Orman Umum Müdürü Mazhar Diker de manda altma tabiî bir altın liradan daha zu yeni plânda da yer almışhr ve şu dün akjam Ankaraya <J6nmüştür. ve 2 müyon\065 metre kumaş imal edeaz miktarda bağlamak üzere 1930 da tesislerin kurulması esas itibarile kararbilecektir. Sümerbank heyeti geri çağınldı Cumhuriyet Merkez Bankasına devretlaştırılmıştrr: 2 TiftneJpligi ve dokuma fabrfkası: Italya ve diğer Avrupa memleketlerl, A ti. Bu tarilıtenberi devlet kâğıd parası 1 Taşköprtt, Sulukese tcsisl: Japony» ve Hindlstanda bir leyahat Merkez Bankasının mecburî tedavüle Memleketin\servet kaynaklarından blTaşköprüde Sulukese mevkiinde 4000 merika. Sümerbank hesabına mübayaalar ve ri tiftik olduğu, halde, şimdiye kadar bir ton kendir sakı işliyebilecek kudrette yapan, anlasmalar yapacak olan Sümerbank Umum tâbi banknotları durumundadır. tiftik ipliği ve doikuması fabrikası yok bir kendir soyma tesisatı kurulmuştur. Müdür ımnvinl Nazit İnanın relsllğindekl Bakanlar Kurulunun Osmanlı Bankası tu. Tiftik, eski Fesîıane fabrikasında, orheyet. ttalyadan gerl çajırılmıştır. Heyetin banknotları hakkındai son kararı Cum2 Kastamonu Gölveren tesLsi: du kumaşlarına nsuayyen bir miktarda Taşköprüde kurulan fabrikadan elde geri çağırılmasına sebeb olarak heyet aza huriyet hükumetile banka arasmda imkariftmlryordu. Memlleket tiftlçini edilecek işletme tecrübesi neticesinde sının bu devriâlem seyahatine iştirak etmek zalanan 1933 anlaşmasma dayanmaktaallelerini de bilâhare îtalyaya aldırnu; kıymeflendirmek içıin bir tiftik ipliği ve ikinri bir kendir soyma tesisinin Kasta üzere olduklan ilerl sürulmektedir. Heyetin iki dır. Bilâhare iki defa mektub teatisi dokuması fabrikası kurulması yeni plâ monuda Gölveren mevkünde kurulması azası Italyadan bugunlerde sehrimize gele suretile bazı hükümleri tadile uğrayan cektir. . na ithal edilrrdştir. Projesi üzerinde ça düşünülmektedir. bu anlaşmaya göre bankanın yeniden lışmalar devam etmeitedir. Odalar Tekaüd Sandığı Nizamnamesi banknot ihracı hakkı sakıt olmuş (emis3 Slcim ve kanaviçe fabrikası: 3 Hereke fabrikasınm tevsii: Tlcaret ve Sanayi Odası idare heyeti dün yon hakkı, kuruluşundanberi artık Cum» Bu ikl kendir soyma tesisatının vere toplanmış, Hereke bizim meşhur ve tarihî bir fabTicarjt ve Sanayl Odaları ve Es huriyet erkez Bankasmdadır) diğer rikamızdır ki henüz memlekette demir bileoeği 1600 ton lifi iplik ve dokuma ha naf Odaları Tekaüd Sandıgı hakkmda ha sahalardaki imtiyazı 1952 senesine kadar yolu yokken ve jlk vapurlanmızın Izmi line koyacak bir fabrikanm kurulması zırlanan rapor aynen kabul edılmiştır. uzatumiş ve tedavülde bulunan bankte kadar yeni işlemeğe başladıkları 1845 uygun görülmüş ve be? yillık plâna ithal Ziraat Bankasının yeni şubeleri notlarını devletin 1947 başmdan sonra yılında kurulmuştur. Hereke, önce, bir edilmiştir. 952 iğ ve €0 dokuma tezgSmünasib göreceği tarihte altmla başabaş Zıraat Bankası teçkilAtı olmıyan yerleripekli ve pamuklu vmensucat fabrikası hından teşekkül edecek olan fabrikanm de yeniden ajanlıklar ve yjbeler açmağa ka ödemesi karar altına ahnmıstu lşte bu iplik ve dokuma fabrikaları siparlş edilidi. Sultan Mecid d«vrinde malî ve iktirar vermisrir. anlaşmayı gözönünde bulunduran Basadî işlerde biiyük roller oynayan Oha miştir. İleride memleket kendirlerlnin Belediye inşaatı durdurulmıyacak kanlar Kurulu 1 nisan 1947 den itibaren nes ve Bogos Dadyan.Biraderler 1), Iz ıslahı ile ince dokuma yapmak üzere, Bleledlye memurlarının maaşlarının «on mecburî teda\*ül rejimini kaldrrarak ibmit çuha fabrikasınm inşasını deruhde fabrika şimdüik 400 ton siclm ve 1200 Zam Kanununa intibak edılerek arttırılnıası raz olunacak banknotlan altmla ödemeetmişler ve bu fabrikanm inşaat, levazım ton kanaviçe imal edecektir. Fabrikanm ve buna mukabil hükumetin Beledlyeye sini Osmanlı Bankasına tebliğ etmiştir. ve masarifi arasmdan çıkarmak ümidile yeri üzerinde etüdlere devam edilmekte nakdl yardımda bulunmaması dolayısile Banka geçen salı günündenberi bankSerasker Rıza Paşanın da malumatı al olup 1949 senesi başında işletmeğe açıla şimdiUk 947 senesinde yapılacak mühlm In notlarmı halen 31 lira değsrinde bulusaatın durdurulması emredllmışti. Fakat Bütında Herekede kendi nam ve hesabları caktır. yük Millet Meclisinln 15 nisandan sonra ya nan altmla değiştirmektedir. na 50 pamuklu ve 25 ipekli eanfes tezSun'î elyaf pacağı toplantıda Belediye Gelirleri KanuOsmanh Bankasmm mecburî tedavül gâhını havi bir fabrika kurarak işletmenu konuçulacağından çıkacak kanunlarla bu 1 Gemlik sunf yün tesisatı: inşaatın karşıhğı temin edilecegl cihetle rejiminde bulunan banknotlarının muhğe başlamışlardır. Gemlikteki Sungipekfabrikasındaya şimdiden ihalelerin yapılması uygun görül telif tarihlerdeki miktarı şöyledir: Bu fabrika, sonra 1845 yılında sahib püan ikinci kalite viskozdan yılda tak müştur. Bu gelirlerin artması suretile bir Sene Lira leri tarafmdan Abdülmeeide ferağ edil riben 500 ton sun'î yün imal edebilecek kısım belediye memurlannın halen alama1924 891.475 miş ve 1850 senesinde Kemhane (ipekli kudrette tesisat kurulacaktır. Makine dıkları zamların ödenmesi kabil olacaktır. 1933 279.606 kadife ve mobilyalık) jakarlı kısmı ku leri İsviçreye sipariş edilmiştlr. Makine Suriye, tzmir Fuanna iştirak edecek 1937 203.462 rulmağa başlanmış ve pamuklu dokuma lerin montajı 1948 de bitecek ise de sanTlcaret Odasına gelen haberlere göre Su Mecburî tedavül rejiminin son günü tezgâhlan ise Bakırköy bez fabrikasına tralm tevsi işleri dolayısile 1949 da işlet riye hükumeti 1947 yılı Izmir Enternasyo olan 3131947 de bu miktarm 180190 nakledilmiştir. nal tuarına İştirak etmek için hazırlık yap bin lira civarında bulunduğunu tahmin meye açılabileceği ümid edilmektedir. maktadır. Hereke, 1875 yılma kadar yalnız saray ediyoruz. Banknotl?rın tedricen azalma2 Gemlik selofan tesisaü: Suriyeli tüccarlara kredi açıhyor sınm sebebini bankanın başabaş altmla için çahşmıştır. Sonra Kapalıçarşıda bir Şimdiye kadar kıymetlendirilmîyen satış mağazası açılmış ise de sarayın Suriye ile olan ticari münasebetlerin geliş ödememek için bunları ucuz fiatla piyamüdahalesi üzerine tiearetten vazgeçil üçüncü kalite viskozdan faydalanarak mesine yardım maksadile bazı Türk banka sadan toplamış olmasmda aramak lâmiştir. 1878 yılında çift buküm kısmı yılda 400 ton kabiliyette bir selofan te ları Suriye tüccarlarına kredi açmağa karar zımdır. Son on sene içinde Osmanlı BanvermişUr. Açılacak olan bu krediler Suriye yanmış, 1891 de halı kısmı açılmıştrr. sisatl kurulması yeni plâna ithal edil hükumetlne kası banknotları sarraflarda 2 ilâ 3 lira bildlrllmiftir. miştir. Makineler İsviçreye ısmarlanmış Milletlerarası bir şöhret kazanmıs olan arasmda muamele görmekteydi. Bayan Ninette de Valois geldi Hereke fabrikasmı, 1894 te Almanya İm olup bunun da sun'î yün tesisleri gibi Osmanlı Bankası bilânçosunda tedaLondranın meşhur bale heyetinln kurucuparatoru Ikinci Vilhelm Istanbula geldl 1949 da işlemeğe başlıyacağı ümid olunvülde görülen 180190 bin liralık bank. lanndan ve dlrektörlerinden Bayan .Ninette • ğ i zaman ziyaret etmiş, bu münasebetle maktadır. de Valois vâkl davet üzerine dün jehrlmize nottan mühim miktarmm yanmış, kaysahildeki küçük tarihî köşk, Yıldız sa3 Gemlik Karbon Sülfür tesisatı: gelmtştlr. Şehrimizde Uç hafta kadar kalacak bobnuş ve muhtelif suretle ortadan rayında yapılarak bir geeede Herekede Sunî ipeğin ham maddesl olan viskoz ve bir milll Türk balesinin kurulmasına kalkmış olduklarmı düşünerek bugunkurulmuştur. 2) ve jrina sanayünin işletme malzemesi yardım edecektir. lerde bankaya akm olacağını tahmin etHararet 24 dereceye çıktı 1902 de müstakil bir çuha kısrru, 1905 Karbon Sülfürdür. Bunun da ham madmiyoruz. Bankaya ibraz olunacak bankBu sene Behrimizde hava birdenbire çok te ayn bir fes kısmı açılmış; 1918 de desi kükürt ve kömürdür. Karbon Sül ısınmıstır. Hararet derecesi 24 ü geçmistir. notlaruı sayısı az olacaktır; çok olsaydı yünîü dokuma kısmı büyütülmüştür. für, kolay yanabilir bir madde olduğun Sıcaktan açık ve kapalı yerlerde çalışmak banka onları da vaktinde düşük fiatla Sümerbanka geçtikten sonra ıslah ve dan tedarik ve nakli hususunda çekilen güçleşmiştir. Birdenbire buz sarfiyatı çojal elde ederdi. tevsi edilmiş olan fabrikada, şimdi güçlükler gözönünde tutularak Gemlik mıstır. Sıcaklık bu şekllde devam ederse 2731947 tarihli kaTaruı sürprizli teekinlere zararı dokunabilirse de nisan ayl 2960 ig ve 102 yi'nlü ve dokuma tezgâhı Sungipek fabrikası yakininde bir Kar içinde lâkki ettiğimiz tarafı banknotlarm tasyağmurlara intizar edllmektedir. çalışmaktadır. 700 erkek ve 300 kadın bon Sülfür tesisat! kurulması kararlaşfıyesi değil hamillere bir altın lira temin Tramvaylarda yaz tarifesi işçi ile senede 781 ton yün ipliği ve 1 tırılmış ve makineleri Isviçreye sipariş Tramvay Idaresi Yaz tarifesîne 19 nljan etmesidir. Kararm bu kısmınm sürpriz uuçuk milyon metreden fazla kumaş edilmiştir. Bunun da 1949 da işlemeye da başlayacaktır. Maarr.afih şimdiden sefer olduğuna en güzel delil banknotlarm imal edebilmektedir. Dünyaca tamnmış açılması ümid edUmektedir. daha geçenlere kadar piyasada 280 kuler 15 dakika evvellne alınmıştır. kıymetli halılarının da imaline devom oruştan muamele görmesidir. BanknotlaMillî Kalkmma Partisi umumî lunmaktadır. Yeni beş yillık sanayi plânımn aŞır rm bu tarzda tasfiye edileceği kanaati kongresi Yeni programda, dokumaeılığm ve ha endüstri, sellüloz ve kâğıd sanayü kıNurl Demlragın AU1U Kalkınma Partisi hâkim bulunsaydı fiatların çoktan 25 lira lıcıhğın babadan evlâda bir gelenek ha sımlarmda yapılacak tevsilerle yeni fab namına vilâyete bfr istida verilerek ni=anın civarma yükselmesi gerekirdL Halbuki Iinde intikal ederek kökleştiği Hereke rika ve tesisleri ayrı bir yazıda inceleye 17 nci gunü partinin umumî kongresini Rk pîyasada Osmanlı Bankası banknotları dedeceği bildirilmiştlr. fabrikasının. yeni tesis edilen santraldan ceğiz. hamillerinin Merkez Bankası banknotMcktebi Harbiyçden 1326 senesinde ları (yani devlet parası) hamillerl vazida azamf derecede faydaîanması gözABlDÎN DAV'ER öründe tutulmuş ve yılda 600 bin metre nıezun olanlar yetine getirilecekleri hakkmda bir ka1326 senesinde Mektebl Harbiyeden çıkan naat hüküm sürüyordu. 1) Osmanlı de\Tînde sanaylleşme komedaha istihsal yapabilecek bir surette tevsüne karar verilmiştir. Projesi üzerinde disi: Ali Rıza Seyfi. Cumhuriyet gazetesi subaylarımız 11 nisan cuma günü saat 18 de Türlü zaruretler yüzünden Tflrk lirası Harbiyede Orduevinde toplanacaktır. O sene 31/7/1939 ve 5/8/1939 tarihli rayılarl. ç?!i5'lmaktadır mezun olanların bu toplantıjE gelmelerl rl 1914 teki altm tutarınm takriben otuzda 2) Sümerbank 10 uncu brosürü. ca edilmektedir. birine inmis bulunuyor. Devletin altm Edebiyat balosu yann akşam lirayı halen 31,07 liradan satması bunu g* ı » " i B U G Ü N Ç I K A N göstermektedir. Hal böyle iken vaktile veriliyor Uzun zamandanberl büyük bir ltlna ve başabaş tedavül eden bu iki para arasmzengin bir programla hazırlanan «Edebiyat da bugün altm tutan itibarile Osmanlı Balosu» yarın gece Konak (eski Tokatlıyan) salonlarında verilecektir. Edebiyat Fa Bankası banknotları lehine 30 misli fark Neler de V2r neler arasına karışan: Kiralar yarıya inivor. Bayan kültesl Talebe Cemiyetl tarafından tertib edilen balonun. her bakımdan mükemmel ŞİŞLl CERRAHÎ KLİNİĞ1 memurlar eve dönOvor. Herkesten senetinin aslı soruluyor. Yazılarını olacağı anlaşılmaktadır. Gecenin davetlyeibret ve kahkahalarla okuyunuz. leri Tokatlıyandan, Bevoğlunda CJt.M. ve Hususî hastanesi sahibi ve opeTatörü Llon magazalanndan, Pangaltıda tnci staemasından tedarik edilebilir. 1 0 Lira L ü k Bir ihtikâr suçlusu mahliunı oldu » * Asit sitrik ihtikârı yapmaktan sanık ola13 LiraNET Kitabevi rak Birind Toplu MılU Korunma mahkemesinde yargılanmakta olan Nata'nm duruşması dün sona ermiş, sanık 8 ay hapis ve bîr seneye yakın Deniz hastanesinde 333 lira agır para cezasına mahkum ed'l operatör olarak askerî vazife gördükten miştu. sonra, bu kere terhis edilmiş olup, hasTasdik edilen karar Sıkıyönetim Korautanhğınca kapatılmış talannı hergün saat 2 den 4 e kadar bulunan «Gerçek» gazetesinde çıkan bir Şişli meydanı No. 201 cerrahî kliniğinde makaleden dolayı 2 numaralı Sı'uyönetlm kabul eder. Dimağ ve estetik muayenemabkemesince üçer ay 15 er gün hapse mah Ieri için randevu almak icap eder. = T . A. S . kum edilen gazete sahibi Esad ÂdU Muste Telefon: 80093. , KOKULU»* 1 M 8 caboğlu ile mezkur yazıyı yazan Aziz Ziya, bu kararı temyiz etmişlerdi. Dava dosyaGALATA sını tetkik eden Askeri Yargıtay bu kararı ISTANBUL yerinde bubrak tasdik etmiştir. Voyvoda Caddesl Sultan Hamam İfade vermeden ölen yavalı Fenerde. Kiremld caddesinde 95 numa'alı (STİFADEÜ ŞARTLARU HEBTÛRLÛ MEVDUAT KABUL EOER evde oturan Ahmed Covdet adında 41 yaşında bir şahıs yolda yarı ölü bir halde buH»r Çe«it Btnka Muam«!4»ı lunarak Be.vcslu hastaneslne kalJırılmıştır Yaralı hastanede ifcıde veremeden ölmüş. Adalet doktoru Izzet İsçan cesedi Morga kaldırtmıstır. İki yangın Büyükderede Bahçeköy semtijıde kasab Türliiyenin en çok satılan ve sevilerek en çok okunan mecmımıdır. Rızanın İki kctlı ahçab evl ile Rsmıde. Hulâ BUtUn d U n V a d a m u h a b l r U r l v n r d ı r Olgün. nükteli karikatür ve yazı! arile halk hissivahnın tercüınanıdır. Yarınki sayısında: Seçim karşısmda sokagında Ahmed Karakaşa aid iki katlı ahDemokratlar, kondi kerdine gelin trüvevi oianlpr. yeni tnemıırin kanunu tasarısı. Mııtlaka almız. sab ev çıkan yangmlar sonunda tampiıic. yanmışiardır. lar beraet ettiler Osmanlı Bankası banknotları A altın ile ödenirken... Dr. Refii Şükrü Suvla Yazan: Abîdm Dav'er Ağırceza mahkemesi, seçimde zor kullamldığı iddiasım varid görmedi ALÂY Mİ7AH 6ÂZETESİNDE Dr. CAFER TAYYAR KANKAT SELÂNİK 8ANKASI merikanuı Tiırkiye ve Yunanista/ıa yapacpğı yardım iıakkınflaki kanun tasarı. sının Amcıikan pariamentosunda acı. cak nisan sonunda cıkacajı anlaşıHı. Bu bir ay içinde, Türk dıişmanlsnnm olanca gayretlerile aleyhimizde çalışacaklarma ve Turkiypj'e yardım edilmesini önlemek iHn eüerinden gclcni yaşüphe yoktur. N'itekira, sıkınülar icabı para pacaklanna Yazan: Prof. ****m**Mm nın satınalnıa kud Tasvir refikımıza New.York'ten gelen reünden düşmesini bîr haberde gecen pazar gUnii btı şehirtabiî olarak karşılar de, Enr.eni millî komitesi tarafından ve millî menfaatkT tfrtib ediîen bir mitinie J0O0 den fazla için buna katlahır i Ermcninin istirak ctriği ve bunda Baştanımak, vaktile hazineden ziyade ban ken, Osmanlı Bankası banknotları ha kan Truman'ın luikijeje yardırn teklika senedine itibar gösterenleri m^alesef millerinin bu düşrneden uzak tutularak fi aleyhinde pro*?çtoda buhınulduğu haklı çıkarmıştır. kayrrılmış bulunmaları bir sürpriz teş büdhnmektedir. Ermeniler, Türkiyede nazi idaresinin devam ettlei. eziri bir Bize öyle geliyor ki 1933 anlaşması kil etmiştir. şekilde ırkçılık yapıldığı iftiralarını ilehükümlerini bozmadan Osmanh ve Memleketimizin ilk banknot rejimi Merkez Bankaları banknotları hamilleri tarihe rnal oluyor; hududsuz ödeme kud ri sürmîişler; hükumetin iktisadî saiıada nl aynı duruma irca edecek bir hal tarzı rotine sahib oldukları halde tedavülde oldujhı gibi, her fırsa*ta hıristiyan ve yahudi ekalliyetlerine karşı imha edici bulunabilirdi. Şöyle ki hükumet, Osgörülmiyen Osmanlı Bankası banknotları manlı Bankası banknotlarının Merkez bir sene sonra artık ge~miyeceğinden vaziyet aldığı iddiasım orfaya armışlarBankası banknotlarile tebdil olunacağmı para sistemimiz daha kolay kavranılır dır. ilân eder ve dolayısile Osmanlı Banka bir hale gelecek ve memleketimiz tek Kalayriyan isminde biri, bu kara ve sının ödiyeceği altını da hazineye male Millî İhrac Bankası (Cumhuriyet Mer zehirli iftira ve yalan kaplarını güzelce debilirdi. Bu haî şekli bir taraftan hazi kez Bankası) rejimine girecektir. kalayhyarak lüO bin Ermtninin fikirleri neye menfaat temin eder, diğer taraftan diye Amerika haîk efkârına tabiri türlü adlar altmdaki banknotlarm ha Osmanlı Bankası banknotları 84 sene maznr görünüz yutturnıaça çahşmıştır. millerini aynı malî duruma getirerek lik uzun fakat kısmen mefluc geçen bir Bu haberi veren muhabir arkadas, adaleti sağlardı. Filhakika devlet parası ömürden sonra tarihe karışıyor. «Körükörüne Türk düşmanlığını gaye nı elde tutanlar memleketin geçirdiği Prof. Dr. Rcfii Şükrü SUVLA edinen ve daima kuvvfitlenmekte olan bu Ermeni tahrikleri karşısmda sessiz kabnamiz burada çektiğimiz en büyük ıstırabdır.> diyor. O ıstıraba biz de buradan iştirak ederiz. Amerikada bazı tetkiklerde bulnnmağa gitmiş olan Antalya Umumî Nakliynt Şirketi sahiblerinden ve Şehir Meclisi azasından Mehmed Sipahioğlu da, gene aynı gazctede, Amerikada aleyhinizde yapılan propagandalardan bahsertikten ve New.York Yunan Rum cemaati başmetrepolidi Atinagorasm bu düsmanca propagandalara karsı Türkiyeyi ve Gülmeyi canımız pek istemez dedin, den gülmediğimizi, gülemediğimizi söy Türkleri müdafaa ettiğini söyledikten Ortada gülmiyeoek, gülunmiyecek ne liyeyün de anlayın. Bizi sizin istediğiniz sonra çöyle diyor: var ki? Sizlere sankl ne olmuş da canı kadar güldürmiyen, işlerimizin zorluğu, «Kanaatime göre, meden! dünya milnız gülmek istemezmiş? geçimlmizin darlığı, salma, emece, anletleri ve bilhassa Amerikalılar indindo garya, iane diye sırtımıza yığılan yükle Siz soruyorsunuz, biz söylüyoruz. kuvvetli bir mevki kazanmak İstersek Lâf lâfî açıyor. Avutmaya, unutmaya rin ağırbğıdır. ilk yapacağunız şey, dıs memleketlerde çalıştığımız derdlerimiz tazeleniyor; yaKeyfimizin istediği kadar bizi güldürt kuvvetli propaganda unsurlarına ve faaralarımız deşiliyor. Biz de canunızın a miyen de ucu bize dokunan, acısmı bizcısından olacak, yanık gonüllerin cof» lerin çektiğimiz sizin işlerinizdir. Zahi liyetlerine malik olmaktır. Maalesef demesi gibi ardını, önünü diişünmeden relere el komır, bizim ambarlar boşanır; Türkler Amerikalılar için, hâlâ meçhul söyleniyoruz. Hasta ahları andıran, bu sekiz, on kuruşa elimizden ahnan zahire veya pek yanlış tanman bir millettir. zavallı sesler ne de olsa sizlerl üzüyor, leri, ertesi yıl biz, yüze, yüz elliye tüc Propaganda yapacak en ufak bir orgakejiflerinizi bozuyor, öfkelendiriyor. cardan yalvara yalvara satın alırız; ka nımiz bile bulunmıyan NewYork'ta, Herkesin derdi kendine yeterken ne di raborsalar açılır soyulan biz oluruz. Var Amcrikahlar bizleri hâlâ hançerli, palalı ye bizim işler gibi değersiz hiçler için lıklıdan vergi alınır, döner dolaşır, öde eşkiyalardan addetmektedirler.» Böylece Amerikan yardunının bir ay ötekini berikini slnirlendirelim; kızdıra mesi bize dü^er, toprak gelirlerine öşür lım da esmayı üzerimize sıçratahm. Hem konulur, mahsulümüzde bet bereket sonraya bırakıldığı şu zamanda pro. Allahaşkma köyler yedi kat yerin altın kalmaz, eksik geldi, malmız kötü çıktı, paganda meselesi çok daha büyük bir da, yedi başlı ejderhalann beklediği çı diye devlet hissesini vıerebjilmek için ehemmiyet kazanmış bulunuyor. Blrkaç yanlar, yilar.lar yuvası içlerine girile ofis kapıîarında günlece süründüğümüz gün önce bu sütunda ileri sürdüğümü» miyen karanlık, korkunc mağaralar mı olur. Salmalar, emeceler, angaryalar fikirlcrin süratle tatbikına gecmek ta~ dır? Köylüler. düe gelirlerse ağızlarmdan hep ve yalnız bizim sırtımıza yüklenir. manıdır. 9 milyon nüfuslu NewYork'ta 1000 uğursuz lâflar çıkmasuıdan irkilecek, Malımıza, kazancımıza, yiyeoeğimize, tiksinilecek büyücü cadılar mıdır? gij'eceğimize, göz dikilmiş gibidir. Şim Ermeninin japtığı miting büyük bir Köyleri içinden görmekle, köylülerle di siz olun, kendinizi bizim yeri chemmiyeri haiz değilse de «Sinek kücandan ve icten görüşmekle öğrenüebile mize koyun da canmız 'iater, takatiniz çükrür amma mide bulandınr» söziinü unurmamak lâzımdır. Amerikada, bıı bir * cek gerçek olayları ne diye ötekinden, be kalırsa gülün bakalıın, ay içinde, aley!ıimİ7de çok daha şiddetll rikinden anlamağa kalkışıyorsunuz? Ne Ya!ll Demek siz de, muhaliflerin, ve Tehlrli prcpagandalar yapılarağına olur, gelin köyde içimlzde biraz yaşayın komünistlerin, düşmanların lâftna... şüphe ctmemetiyİ7. Buna karşı. iyi in)dda nasıl geçindiğimizi, neler çektiğimlzi Haniya söz vermişüniz. Darılmaca bir görün, derdik ama bize anlattıklarına yoktu. Hem neye bizi görmediğimir, ta Hzce bilen ve füzel konuMin Amerikada göre sizlerin böyle yorucu zahmetlere nımadığımit ilin yabanlarile kanştırı yptîşmiş müteşebbis gayretli ve atcşll katlanmanıza ihtiyac yokmuş: Bilgileri yorsunuz, bulaştırıyorsunuz da yok yere genclerden bir heyet teşkil edip hemen niz, görgüleriniz, akülarm erişemiyeceği ifttra ediyorsunuz, günahımıza giriyor Amerikaya ucurmalıyız ve onlara aleykadar engin ve derinmiş. Görüşleriniz sunuz? İşler gözönünde, köyler de, köy himizdeki yalanlan, iftiralan cürürmek bugünü değil, yüzlerce yılların yarmla lüler de ortada değil mi? Olaylan, olan vazifesini ve imkânım vermeliyiz. Su uyur, düşman uyuma?. Biz de bn ruu görecek keskinlikte bniş. Deyişle ları biz mi uydurduk? Yoksa yalan mı rlnİ7! ktaıselere ftgız açtırmaz, buluşla söylediğimizi ganıyorsunuz? Gider, g5 millî «Javada uyuyan su değil, taşan, çağrıniz dosta, dilşmana parmak Jsırünnış. rür, anlarsmız. insafınız var, akluuz da layan olalım. Akıllarmızın üstünlüğüne, zekâlarmı yeterse, o derdlere belki bir derman tm keskinliğine, diUerinizin kerametine, bulursunuz. Yok sözlerim hosunuza gitayaklarınızın uğurluluğuna, ellerinizin' memiş İse o başka. Lâf kıtiığma kıran Hikraet Bayur için kimler imza bereketine, buluşlarmızm ustalığuıa, he gelmedi ya. Yârenliği değiştirir, tatlı le görüşlerinizdeki ve işlerinizdeki isa tarafından açarız. toplamış? betlere sizler, sizinkiler kadar biz de Bıldır bizim oğlan derede bir yılan.... Teni İzrnir Naklıye Ambarı sahibl Ahrned hayranız. Yılan hikâye'i mi? Bilirhn hem Yukler imzasile aldığımız bir mektubda Hikmet Bayura aid 40O lmzalı mazbatayı şerim o masal ne biter, ne tüSenlr.. Doğru ya, neden bizi gelip görecekDemokrat Partinin Eminönü Bp^kanı Yenl *** Izmlr Nakliye Arabarı sahibi Ahmed Yukmişsiniz? Ne yaptıklarmızı size soran, eden mi var? Bizleri şimdiye kadar na Eskiden köylüler masalı pek sever ler Vilâyete getirmistir. Mumaileyhin bu lermis? Hâlâ güzel masal söyliyenleriniz hareketinin Partl namına mı, yoksa şahsı sıl sanıyorsanız gene öyle bllin. namına mı olduğu anlasılamamıştır yolunAklınıza eseni keyfinizin istediği gibi var mı? da yazılan haberin doğru olmadığı ve E Yeni dil çıkalı onlarm kendileri de minönü Partl Başkanı olmadığım gibi bu yapın. Şu fani dünyada hazır fırsat ele geçmişken büyük işler becermek hın adları da değişti. Şimdi bizde masallara imzyı toplomakla da hlç bir şekilde alâkalı yalnız bu teşebbuste Ijuîunanların cını doya doya köylülerden de çıkann. martaval, demeclere de masal diyorlar. değilim, esnaf ve üniversite tslebeleri olduğunu biBizler her yumruğa göğüs veren, her Söyliyenleri çoğaldı ama dinllyenleri liyorum, der.ilmektedir. buyruğa boyun eğen yumuşak başlı azaldı. tnananlan bizde de kalmadı gibi. Bir Amerikan vapunından kumaş *** uysal mahluklarızdır. Hamurumuz çaçalanlar murdan yapılmiş ya. HujTimuz da tıpkı Sizde roman okuyanlar yok mu? Eeyoğlunda bir barın propaganda ilânla Eskiden kahvelerde yüksek sesle ıım ecnebi vapurları önur.de dağıtan İ'eletoprak gibidir. Her zora dayanu*, her cefaya katlanrr, her kalıba sığar, her şekli Kan Kalesi, Battal Gazi, Aşık Garib fi dos, Ismail, Ömer ve Kayıkçı Sabri birleşealtrız, içimizde kıyametler kopar, çökün lân okurlardı. Dinler, anlar, ağlardık. rek Ameriksdan gelen bir gemiden bir santüler, yıkmtılar olur da; ne kaldıracak Şimdi de roman okuyanlar yar, safi gü dık içinde 80O metre kumaş çalarak bin 11raya Hayim adında bir şahsa satmışlardır. başımiz vardır, ne de kimseye sen misin lüyoruz. Sanıklar kısa bir zaman sonra Emniyet medemeğe dilimiz varır. Ne yapmış yapmış Pek mi hosunuza gidîyor? murları tarafmdan yakalanmışlardır. kervanı önünüze katmışsmız, Ürüyen Yok be... Anlıyamıyoruz da. Prof. Server Hilnıi Uıtifali lere, uluyanlara kulak asmayın. Işitebl*** Dis Tabibi ve Eczacı Mektebleruıın eski leoeğiniz ahları, ofları da duymamazlık Evlerinizde kitablarıruz yok mu? mudaru merhum profesör doktor Server 17 nci ölum yılı dolayısile Dis Tatan gelin. Eskiden raflarımızda tektük bulu lîilminin babeti profec nrlerile talebeleri bugıın MerBiz köylülerin, kendl aramızda sızlan nurdu. kezefendıdeki kabrinde bir ıhtifaî yapmıslardır. Prof. Dr. Ziya Cemal. doçent Feydığımızı, mırlandığımızı sizlere duyu Ne oldu onlar? zullah ve Prcf Suad Ismaıl tPrafından merrurlarsa eahilliğimize bağışlayın. Eski harflerlendi. Okunmaz oldu. humun büyuk hizmetleri ve yuksek hasletHem biz söylensek bile sürüye kurd Güveler yedL Yenilerini de alamadık. leri anılmıştır. üşürmeyiz. Ne mmklanz, ne de oyunbo Şimdi raflarımızda kitab yerine tozları Kongre zanlık edebiliriz. Sizler hemen buyurun, var. Trabzon Lîselerin'ien Yetişenler (Erki 19 emirleriniz başımiz üstündedir. Işiniiz, Mayıs) Ta'ebe Ccmıyftındon: *** gücümüz ne? Emeoe ile mt, salma ile mi, 5 nifan 947 cumartesi gunü saat 1418 de Geçenlerde kasabadan bir tomar Eminonu Kalkcvi plt ki'ç.ik saîonunda yaangarya ile mi, iane Ue .ni, karı kızan, gazete ile geliyordun. pılacak olağanıiytü umumî heyet toplantısıçoluk çocuk kırar döker, sarar sarmalar, Onlar kış hazırlığıydı. r.a butun üyelerimizin teşrif'.cri ehenunijetne yapar yapar buyruklannızı, dilekle Uzun kış gecelerinde okuyacaksm le rica olunur. rinizi, dilediklerinizi yerine getirmeğe demek. Gündeın: çalışınz. 1 İdare heyetinin teküflcri (Yeni cemi Onları okumak için değil, ısınmak yetle bıriegmek hurusımda), Amma da uzattın; uzun, uzaklara için almıştım. 2 Di'e'der. gittin ha? Canmız neden gülmek iste Gazetelerin kızdudığını biliyorum mezmiş diye soracak oldum. Sorduğuma, ama ısıttığını işitmemiştim. soracağıma benl pisman ettin. Camları kırılmış pencere çerçeveîe Her genç bu kitabı okumalıdır: Zorlayarsunuz, söyletiyorsunuz, rine yapıştırırrm. Ormaniar yasak olah sonra da kızıyorsunuz, üstelik payliyor çıra değil; çam kozalağı bile bulamıyoî'im karşısmda sunuz, azarlıyorsunuz diye sorunuzu ce ruz. Ocaklarımızı, sobalsrımızı gazetevablandırmsktan çekinmiştim, lâfı biraz lerle tutuşturuyoruz. Pek üşürsek, çouzatıvermişim. luk çocv.k, hırka, pamuklu yerine arka Neden kızacakmışız? Acı sitemlerle mıza, göğsümüze dclayoruz. Yerli ve yabancı en salâhiyeili dolu da olsa değil dostların, düsrrfcnların bilginlerin etüdleıi: *** bile sözlerini sinirlenmeden sonuna kaIrk ve ırkçuık Antropoloji Ne oldu gözlerine, öyle? yaşarıdar dinlemesini bilenlerder.iz, Sen dili yor? bakımmdan ırklar Kan grupnin altındakini çıkarmağa bak. Söyliyeları ve ırk Biyolojik ve kültü Gazeteden. ceklerin doğru ise sizi neden paylıyalım, rel verafct Irk ve milliyet Hayrola, kötü bir havadis mi oku. azarlıyalım? o Irk ve medeniyet Irk ve zekâ dun? Eloğluna inan olmaz. Olmaz ama, Irkçılığln ıçUmaî s«bebleri. Yok canım. Cigarayı gazete kâğıdikabahat benden gitti. Zorlayorsunuz, neBütün kitabcılardan arayımz. F. na sarıyorum da. ÖĞRENCİ 00 Krş. Posta kııtusu 1B2, Ankara Köylü ve neşe = = = = = sesteı* = KOYDE IRK MESELELEHİ CUMHURIYET Abone Şerpiti BU »Tll» Oe ay:ık Aitı »yu> Ben&llfe Nüshası l t kuruştur turle 1ÇÜJ ;«HJ 2HO0 löllC * 2iX«) » 6400 • 3â*eteml2» g3r.aerueD evra* rt y«zu«ı •aurr.eslr îaâı ilanmaa. D i kk k k i a t