4 Nisan 1947 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

r REStMLİ • > . YENÎ LÛGAT ve ANSİKLOPEDİ İbrahim Alâeddin Gövsa tarafuıdan yazıhp «İSKİT YAYINEVİ» tarafından muntazaman nesredilen bu en lüzumlu mükemmel eserin ikinci fasikülü de çıktı Her mektebliye, her meslek erbabına her vatandasa lâzımdır; blr kere görünuz Az basüdığı için sonra bulunamıyacaktır. . umhuri 23 üncD yıl Sayı: 8129 KURUCUSU:YUNUS NADÎ Telgraf ve mskrab adresi: Cumhurtyet, İstanbul Posta kutusu: tstanbul No 248 Telefonlar: Umumî Santral Numarası: 24298. Yaa İşleri: 24299. Matbaa: 24290. Halk iç; sıhhî eserler: 1 . Kan taiığı ve kanse sayaş 250 Kr. 2 • Belsoğ 200 Kr. 3 Yeni ameliyatGençleştirme yapma, yiiz lan (vücudü buruşukluğu, sarkıkhğı uruş. ameliyatı) Yazan: Operatör Dr. Caf er Tayyar Kankat Şişli cerrahî kliniği çalışmaları Kitabcılardan arayıruz. Telefon: 80093 J Cuma 4 Nisan 1947 D. P. Beklenen Beyaıuıamesini Yayınladı İzmirde yarın yapılacak büyük miting hazırlıkları hararetlendi, Gen el Kurul dün bütün gün Celâl Bayarın söyliyeceği nutukla meşgul oldu ^F Parti seçimlere girmemek kararına dort esaslı sebeb gösteriyor ((Seçîm emniyeti kanunla sağlanmadıkça ve idare makinesinin tarafsızlığına imkân bırakmıyan zihniyet değişmedikçe seçime gîrmeyî Türk demokrasisine karşı ağır bîr suç sayıyoruz» Izmir 3 (Telefonla) Demokrat Parti Genel İdare Kurulu bugün şu beyannameyi yayınlamıştır: €6 nisanda İstanbul, Balıkesir; Kastamonu ve Tekirdağ illerinde yapılacak kısmî milletvekili seçimlerine iştirak edip etmemek meselesini memleketin yüksek menfaatlerini ve partinin bu husustaki manevl mesuliyetini gözöniinde tutarak, azamî dikkat ve ehemmiyetle tetkik eden D. P. genel idare kurulu bu seçimlere katılmamağa müttefikan karar vermis ve bu kararm başhca mucib sebeblerini umumî efkâra arzetmeyi zarurî görmüştür. 1 Seçim kanunumuzun vatandaş reyinin emniyetle kullanılmasını sağlıyacak mahiyette olmadığını, daha bu kanunun Mi'let Meclisinde müzakeresi esnasında belirtmiş olmakla beraber her şeye rağmen Iradesini izhar etmek istiyen Tıirk mületinin umumî temayülüne tercüman olarak ve seçim emniyeti hakkında devlet reisi tarafından verilen kat'î vaidlere inanarak 21 temmuz seçimlerine samimiyetle iştirak eden D. P. bu seçimlerin millet iradesini serbestç'e tecelli ettirmek değil, sadece hükumet partisini kazandırmak gayesile yapıldığını bütün milletle beraber görüp anladıktan sonra her türlü yolsuzluklara geniş imkânlar veren bu kanunun tadili hususunda Millet Meclısine teklifte bulunmuştur. Seçim yolsuzlukları hakkındaki itirazlarından hiçbirinin nazan itibara ahnmadığını gördükten sonra dahi; seçim ka Arkan Sa. I, Sü. 3 te .P. metni Celâl Bayar D. P. beyannamesini tanzim eden Genel İdare Kurulu azasuıdan Fuad Koprülü Adnan Memderes Refik Koraltan Yusuf Kemal Emin Sazak Enis Akaygen D. P. beyannamesini tanzim eden Genel İdare Kurulu azasuıdan Ahmed Tahtakılıc Refik İnce Fevzi Lutfi Cemal Tunc« Ahmed Oğuz Inkıta mı, pazarhk mı? ister Be\in geçen yıhn sonlannda Amerikadan döndüğü sırada durum hakkında fikrini soran İngiliz gazetecilerine «Sulh güneşi doğuyor» demiş ve o zaman Mr. Bcvin'in bu şairane müjdesi, duyulan tereddüdlere rağmen, oldukça geniş bir hoşnudluk uyandırmıştı. Mr. Bcvin'e o zaman hak veren en miihim âmil, Dörtlerin Amerikada, eski Mihver ortağı sayılan devletlerle imzalanacak sulh andlaşmalannı başarmalan ve imzalanmak üzere hazırlamalan idi. Bu muvaffakıyet, uzun çekişmeler ve tartışmalar neticesinde kazanılmış olmakla beraber, ilerisi hakkında da iyimserlik sağlıyacak mahiyette idi. Mr. Bevin de bu iyimserlı|in verdiği neşe ile sulh güneşin'ın doğmakta olduğunu müjdelemişti. Kendisi belki o zaman, Moskova konferansı hakkında da, daha iimidli bulunuyor ve onun için Avrupa sulhunun bütünleşeceği sıranm yaklaşmış olduğunu sanıyordu Başbakaıt dün Nenemen ve Bergamaya gitti Her iki kasabada birer nutuk söyliyen Receb Peker, Menemende Kubilây âbidesine de celenk koydu Menemec 3 (a.a.) Başbakan Receb Peker, bu sabah İztnirden ayrıldıktan sonra yollarda. bilhassa Örnekköy, Çiyıi ve Ulucakta halkın sıcak sevgi tezahürlerile karşılanıp uğurlandiktan sonra SR'it 11 de beraberinde İamir Valisi Şefit Soyer, Orgeneral Hakkı Akoguz, Orgenersl Nurl Berkoz okiugu halde Menemene gelmiş ve kasabanın methalinde hararetle ye samimî blr surette k&rşılunmıştır. Başbakan kendisini karşüıyanlann ayrı ayn ellerini çıktıktan sonra Menemen halkınin toplandığı meydanda Beiedıye ve Cumhurlyet Halk Partisi başfcanlannin hoş geldinlz nutuklarını din^miş ve halka şu hltabede bulunmuştur: « Sevglli MenemenlUer, Bu sefer Ege gezlsine çıkmaya fcarar verd'ğim zaman Menemene uğnyaralı Mereır.en haıimlne gömdütiimüz 13 yıl önce de anıtmı diktiğlmlz devrkn kahramanı Kubilâyin ve şehid arkadaşlanmn k&niDin revan olduğu bu toprailam selâoüamak ve bütün Menemenll Arkasi Sa. 3, Sü. 5 U ((Kanunlarda istediğimiz tadilât yapılmazsa Meclisten çekilmek zorunda bile kalabiliriz)) D. P. Ceıtel Başkanı: "Millet hakkım serbest kullanırsa en aşağı % 80 çoğunlukla iktidarı ele alırız, isferlerse tecrube etsinler., dedi Celâl Bayarın Başbakaıta mukabelesi İzmir 3 (Tdefonla) Celâl Bayar bu sabah saat 11 de D. P. il merkezinde, kendisini ziyarete giden Yüksek Ekonomi ve Ticaret Okulu gtmclerinden bir grupu kabul ederek suallerine cevablar vermiş, hasbıhalde bulunmuştur. Celâl Bayar, «zcümle junları söylemiştir: < Eğer Teşkilâtı Esasiye Kanunurcuz, bütün dünyanın kabul ettiği demokratik hususlara uygun olmasaydı, bugün D. P. nin vaziyeti daha müşkül olurdu. D. P., ilk siyasî kanaatlerini, antidemokratik kanunlar üzerinde toplamıştır. Bugün artık, mcmlekette bir irtica tehlikesi yoktuT. Millî ^•eya siyasi gayelerle, bu vatandan ayrdmayı hedef Arkan Sa, 4, Sü. 6 da Nutuk haricâe nasıl karşılan^ı ? Iç İşleri Bakanıp?» demeci İzmir Denlz gazîr.osu hâdisesini Baka^lık nasıl görüyor? «Muhalefatin Türfc idnrecilerine ve zabıtastna karş\ devamlı tenJcidleri, son gsnlerde cereyon eden bazı hâdiseler ve yukarıda hakikî veçhesi aydmlartlan. Izmir oloyı emniyet kuurerteriTnize karşı sebebi bUinmez bir mukavemet hareketi fcarşısında olduğumuzu göstermektedtr.> Mr Bevin'in bu sözleri söylediği tarih üzerinden üç aydan fazla geçmiş ve arada, doğması beklenen güneşin ufukta yükselmesini ve ortahğı aydınlatmasını sağlıyacak Moskova konferansı da toplanarak haftalarca uğraşmış bulunuyor Fakat hâlâ ortahk kapkaranbktır ve sulh güneşi karanhklan yırtacak hızla hareket edememektedir. Gerçi Moskova konferansı, henüz iflâs etmemiştir Fakat tuttuğu yol da anlaşma >olu değildir. Çiinkü hâlâ barış ve j " güven zihniyeti temelleşmemiştir ve IzmİT 3 (Telefonla) hâlâ harb korkusu, onun doğurduğu şüphsler, dimağlara ve ruhlara hâ • Bu sabah Başbakan Receb Peker Jrmirden aynlarah kimdir. evvelâ Menemene, Anlaşılan Mr. Bevin, eski Mihver sonra Bergamaya, ortaklarile yapılan sulh andlaşmala g . Oradan da Manisaya geçecekmif. nnın, bu korkulan ve şüpheleri or : Receb Peker Menemende Kubilây âtadan kaldırmağa yardım edeceğine ! bidcsine çiçek koydu. İnsan utanarak inandığı için sulh güneşinin doğmak : haUrlıyor, sahi ne idi, ne oldu bu Kuüzere olduğuna zahib olmuş ve Mos j biîây.' kova konferansının da barışı ve gii ! Doğriısunu isterseniz bizim inJctldb veni tcmelleştirmek yolunda daha • şehidi Kubilâyın senelerdir Menemenkesin bir adım teşkil edeceğini san • de oturduğu küçük tepesinden ge• lenlere, gegenlere bir bifeesUfc ve kimdıği için bu mujdeyi vermekte beis : tesizlik nuınzarası arzetmekten başka görnıemişti. : bir i?e yaradığı yoktur. AtatüTkun Halbuki Moskova konferansı harb : anasınm kabrine çelenk koymayx ukorkusile şüphelerinin eskisindcn j n.utmxyon Receb Peker, Menemende farksız olduğunu belirtmiş ve bu • kimsesiz bir jehidin de gönlünil almı$ yüzden işlerin ileriye doğru adım ; oldu. Çok yerinde ve güzel bir hasve bir fciiçiiîc ders. atmad'ğı göze çarpmıştır. 1 Kubilay âbidesi Izmipden ııotlar gün, Celâl Bayan görmeğe, D. P. merkezine geldiler. D. P. Bajkanı îcendi• H H lerini samimî bir ' hava içinde kabul etti ve ttrun boylu Tconuftu» Günün diğer saaüeri, dündenberf D P. ileri gelenleri arasmdaki içtimalarlo geçiyor. Bunlarda, fimdiye kadar bir deja resmî beyanname hazırlandı. Şinıdi de cumartesi nutııklan hazırlamyor. Bilhassa Celâl Bayarın nutîcu, yalnız fcendisinin değil, ayn» zamanda bütün partisinin tıutfcu olacağt için uzun tetkiklere, gözden geçirmelere yer veriyor. D. P. ileri gelenleri geri kalan zamanlarını Jıusıı^î toplantılarda ve yemeklerde geçiriyorlar. Öğle yemekleri Partice, umtt7nii/etle İzmir Palas lokantasmda yeniyor. Akşamları dost evlerinde toplanıhyor. Meselâ dün akşam Manisantn çok sefiJmiş güzel adamı Fevzi Lvtfi Karaosmanoğlunıın evirfie topfonıldt. Bu ak$am da D. P miUetvekillerinden Hakkı Gediğin euinde. Hakkedilmiş bir istirahat. • Londra 3 (AJ.) Bugun îngiltere Dış İşleri Bakanlığı kaynakîan, Türkiye Başbakan: Receb Pekerin yaptığı bildirilen «Bir sabah kalktığımu zaman ken. dimizi bir harbin içinde bulmamız mümkündür» şeklindeki beyanı hakkında yorumda bulunmaktan imtina etmişler. dir. Kaynak şunlan »Syleıniştir: «Böyle blr beyanı inkâr etmei güçtür. Belki de Başbakan, ileride zuhur edebilecek kötu bir gün karşısında, Türkiyenin bütün kaynaklarını birleştirmesinia icab ettiğini ka^detmiştir.> Amerikada Radyo gazetesi dün akşamki yayınında Başbakanuı Izmirdeki nutkunun AmeriC. H. Partisi Genel Sekreteri ffilmi kada iyi karşılandığını ve Amerikan ba Uran, Demokrat Partinin ara seçimleri. sınmda müsbet bir surette yorumlandıkatılmamak kararı hakkında dün a. ğtnı belirtmiştir. şağıdaki beyanatta bulunmuştur: Moskovada « Demokrat Partinin seçime girmeMoskova S (AP.) Assodated Press mek hususundaki kararı memleket men. muhabiri Eddy Gilmore bildiriyor: Türkiye Basbakanı Receb Pekerin yaptığı bildirilen «Türkiye bir sabah ııyanıp kendlsird harb İçinde bulabllir> çekfindeki beyanat, Sovyetler Birliği tarafmdan esefle karşılanacak olmakla beraber, bir gürpriz teşkil etmiyecektir. Ruslar, Türklerin bir mMdett<enberl fazlasile sinirli olduklarmı hissetmektedirler. Daha bu hafta zarfında, ileri gelen bir Rus yorumeusu Türk basınınrn şimdiden yeni bir harb beklemekte olduğunu söylemiştiT. Ruslar, Türkiyedekl ban çevrelerin bilhassa Birleşik Amerikadan malî ve askerl yardım eld« edebildikleri takdirde, blr harb arzu ettiklerine kani bulunmaktadırlaT. Kararm akisleri C. H. P. Genel Sekreterinin söyledikleri ve D. P. İstanbul Baskanının mukabelesi faatlerine aykırıhğı bakunmdan elbette ki ağırdır ve bence demokrasinin de umduğumuz ve beklediğimiz inkisafmı Ankara 3 (Telefonla) izmirde Dekolaylastırıcı bir karar değildir. Böyle bir kararı verenler onun uzak, yakm do niz gazinosu önündeki hâdiae dolayısüe Arkası Sa. 3, Sü. 6 da Arkan Sa. 3, Sü. 7 de Yardım projesi, Âyan umumî heyctinc vcrildi Amerikada yapılan bir ankette halk, yardım lehinde rey verdi • O halde Moskova konferansı banşsızlık karanlığını devam ettirerek iflâs edecek mi, yoksa gene pazarlıklarla, cekişmelcrle ve sonsuz tartışmalarla bir neticeye varmak ve esaslı kararlar vermek yolunu tutacak mı? Bugün iki ihtimal de terazinin gözündedir ve aşağı yukan birbirine denktir. Bundan spnra hnngî taraf ağır basnrsa konferan^ın da, sulhun da mukadderalını o tavin edecektir. Meseîe, dediğimi? ?ibî. Alınanvanın iktisadi birliğini tanıyıp lanıma• ** Arkasi Sa 3, Sü. 4 U I • İzmirin heyecanh günler yaşamnğa. \ kendine mah&ııs bir hazırlanış\ var\ dır. Gene onlardan birtnt yaşıyoruz. • B« dejaki hazırhk, doğrvdan doğruyn ; D. P. nin cumartesi için tertib effiği ; biiyük, umumî toplanU hazırhğıdır. j Bu topîantt, zannediyorum ki çok : ehemmii/efîi bir hâdise olacak. Yalnıt • İzmir ve Ege tçin değil, belki de büBu dost akşamlarında iki gecediı • tün Tiirkiye için. ben de hiıhındiım. DiJ kat edlıjonnr kimsenin poUtikadav babsettiği yok. Miitemadiyen hava civa ve envaı şa; D P. t'eri geîeı leı i, bir kaç gün kalar. Her şeyden evvel junun a!<i• denher> buradalar. Dün, Receb Peke Arkan Sahife 4, Sü. * te ; rin mefcfebîerinde ziyaret ettiği Tıca\ ret taîebelerinden bir yüz kaiarı bu • Noskova Konferansı Marshall, tamirat îşi hakkında yeni tekîiflerde buîundu Moskova 3 ( B E C . nin muhabiri bildiriyor) Bugün dört DÎŞ Bakanı, koordmasjon heyeünin anlaşma olan ve olmıyan meselelcre aid raporu üzerinde • Arkast Sa. 3, Sü. 5 te Ayrıca rey verenlerin %49 u yardımm münhasıran Türkiyeye yapılmasmı istediler NewYork 3 (Radyo) Amerikan Âywı meclisinin Dış İşleri komitesi, ouglin Başkan Truman'm Türkiye lle Tunanistanf. yardım projesinl oy birlili lls kabul etmişür. Proje, Ayanın umu. ml heyetine gönderiîmiştir. Oradan geçtikt«;n sonra saylavlar mecllsine gidecektir Tasaruıın esasları M'ashington 3 (a.a.) Başkan Trümaa taraiından Yunanistan ve Türki Arkası Sa. 3, SIL^2 < f c > j : * Acheson, yardım hakkında Dış tsleri Komisyonanda izahat verirken