7 Şubat 1947 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

CUMHURÎYET 7 Şufeat l i EDEBIYAT BAHISLERI HEM NALINA MIH1NA Dört safha . Yazan: Ismail Habib Sevük Bu dört safha Adalı Haliile Kurddere|j gövdeler denk, kuvvetler denk, oyunlar li arasmdadır: Biainei safhayı bundani] denk; bir saat, iki saat, üç saat; belli iki evvelki yazıda} «Çardak güreşi» nil'nefes dayanışları da denk. Türk pehlisnlatırken gördük. >,Kurddereli o zarnan'Jvanlığınm en baş iki gücü, güreş terazitoy, Adalı üstündü. Koca Yusuf gibi biri sinin bu her cihetten denkliğini kendi kuvwt harikası Ad^lı ile yapacakları tarafına ağır bastırabilmek için kefelere başpehîivanlık finalini ^ertesi güne bırak öfkelerini de koymuşlar. Öfke bir defa mayı tehlikeli görerek ıjtarakıp gider. Bu harekete geçmesin; çığ gibi büyür: Oftarihî Çardak hâdisesinften canlı bir sa ke hiddete, hiddet şiddcte, şiddet dehşelâhiyet olan Ahmed Kuı^aranın mektu te yükselince... Galiba işin bu feon kerteye varıçı önce buna istinaden anlattıktı. ıSimdi de ikinci safhayı başka bir canlı'^salâhiyete is Adalıdan ba?lamış olacak ki Kurddereli bir aralık rakibine şöyle der: «Adalı, tiradla görelim. Manyaslı Ismail Beyin \Balikesirdeki burası benim memleketim. Taraftarlarım Halk Oteli Kıraathanesinde';! Kurddereli çoktur. Bir iş çıkarmasmlar.> Adalı kükMehmed pehlivan, etrafmt , çevrelemiş rerr.iş bir halde cevab verir: «Memcd, bes altı kişilijc bir meraklılarucümesine, böyle lâflan bırak, güleşine bak!> Fakat yalnız Türkiyedekilerini değil, Fransa, hangi güreş. Artık pehlivanlık, oyun, Ingiltere, ve Amerikayı da kncaklıyan hüner, fırsat avlama, hepsi bir tarafa. o haşmetli olduğu kadar çeşidli,güres ha Darbeler en can alacak yerlere havale tıralaîinı, tatlı tatlı anlatmaktadır. Din olunuyor. Güreşme değil dövüşme bu. Kurddereli, Halk Oteli Kıraathanesin•liyenler arasmda, Büyiik Millfet Mecli'sinin geçen devresinde Hakâriimilletve de kendlni dinliyenlere itiraf eder: yapan, Sındırgı tütün tüecarla «Adalmın şaplaklarile kaç defa başım ffmdan Ali Reşad Göksidan da vac. Kurd döndü, kaç defa gözlerim kaTarıp kulakdereli bir aralık der ki: «Bütün güleş lanm zonkladı> ve ilâve ediyor: «E3ı, ben hayatınvda iki defa ürpenne duy<Juğumu söylemesem de siz anlarsmız: Tabiî karfcilirim. BiriıÇayırhisanîaki düğünde ka şımdaki de o halleri geciriyordu!» Haeanbaşında yağlanrrken, öbürü deJParis kemler, düğün sahibleri, ileri gelenler teki sahnede Hind kaplanı denenjacayib bir kaç kere yanlanna gidip yalvardılar, olmadı. Fakat en son birbirlerine saldı•pehlivanla karşılaştığım zaman.> rışlan büsbütün öldüresiye bir manzara Çayn\iisar Balıkesrirnyarnn saatlkadar alınca Basri Bey bastonile, Alay beyi kıbl tarafmda Smdırgı^ yoluna raslayan hcile, hakemler kamçüarlle ve zaptiyetbir k5y<Jür. Kafl tarih' hatmmda değü r^. Meğer devlerin kapıyması değil, ;emma vaka Geliboludaki «Çardak güreAyıranbile ne belâlı şy !çi> nden üç be? yü sonra ve geçenki ayrılması y r «Kurdderelinin hitabesi» başlıklı yaada lar içinde bir çok yaralanıp berelenen anlatılan Çetnberlitaştaki toplantıdan oluyor. hir iki yü önee, yani,ıya 19uncu asrm Güreşin berabere kaldığı Dân «dildi. gonlarrnda, ya 20 nci?asrm başlannda Fakat çok feci bir netice vermesine ra'geçer. Ali Reşad Göksndanm, şiveyi ve mak kalacak derecede sak'ar bir hal 'jestleri aynen yaşatarak, öyle bir anla alan bu «Çayırhisar» güreşinden gayet tışı var ki Çayırhisar cümbüşünü doğru hayırlı bir netice doğar. Kurddereli ile da» doğruya Kurdderelinin ağzmdan Adalı ondan sonra rakib olmaktan da çıdinliyorum sandundı. » karak... İşin bu safhasını Veznedar Ce. mal Yavuzdan dinliyellm. *** Hani geçen yazıda, Çemberlitastakl Çayrrhisar dtigününün ehemmiyeti şun Murtazanın kahvesinde yapılan pehlidan belli: Bizhn çocukluğumuzda Balıvanlar toplantısı hikâye edilirken Kurdkesir eşrafmrn en ünlülerinden Basri derelinin herkese nasıl meydan okuduğu Bey orada olduğu gibi Alayi kumandanı anlatılmıştı. Veznedar Cemale: «Peki ARıza Bey «yarında devlet adamlan da dalı HalU orada değil miydi?> dediğim oradadır. Yapılacak'güreşin ehemmiyeti zaman: «Oradaydı amma artık onlar de Kepsutlu Çakır, Katrancı, Kkırddereli kardeş olmuşlardı> dedi. öyle bir kargibi başpehlivanlann bıılunuşursdan beldeşlik ki büyük dü^ünlerde soyunup li. Güreş sırası başpehlivanlara geldiği çıkmağa meebur edüdikleri zaman açıkhalde KurddeTeli soyunmaz. Sebebiri ça halka ilân ederlermiş: «Biz kardeşiz, soranlara «Birini beklerim» diyor. Katciddî güreş tutmayız, size gösteriş gürancı: «Kim bu beklediğin?» dediği zareşleri yapacağız.» man: «Adalı Halil» dedi. Evet, Çayırhisarm o öldüresiye savaBunun üzerine düğün sahibi atılarak şından doğan hayırh netice. Mademki tler ki: «O çağrılmış değil, ne diye gel yenişemiyecek kadar denktirler, ölesiye Eİn?> Kurddereli acı acı güldü: «Çağrıl uğraşmak neye? Aralarını böyle kim mamış da olsa gelecektir.| O benim peşi buldu, kendileri mi, başkaları mı, nemirni kovalar.» Biraz daha geçip de Kat ze lâzım? Çayırhisar güreşi o kadar azrancı: «Sen kuruntu yaçarsın gibime gın bir hal almasaydı ondan bu kadar gelir bana; hani ne geleriıvar, ne giden» iyi bir sonuc çıkmazdı. dediği zaman Kurddereli içi bifaz *** açıkladı: «A be, gelecek o, yalnız isî Çardak güre?indeki blrincl safha; ki beni yorgun yakalasm, onun için bclKurddereli toy, Adalı üstün. Çayırhisarki geç gelir.» daki ikinci safha: Adalı gene kıvamm*** da, fakat öteki de onun kadar gelişmiş. Böyle çelmiyecek diye Kurdderelinin Çemberlitaş toplantısındaki üçüncü safs<?yirci gibi giyimli oturması halka onun ha: Cihanı smdıran Koca Yusuf Ok\'agüreşmiyeceği hissini verir korkusile mısta batmış, cihan pehlivanı Kara Ahpchlivanı soyunmağa meebur ettiler. med son Paris dönüşünde ölmüş, Yusufa Kirpetini giymiş, fakat gömleğini çıkar bile yenilmiyen Hergeleci yaşlanıp pehn.amıştı. Tam bu sirada uzaktan bir yaylı livanlığı bırakmış, meydan yalnız Adalı Iıkırtısı işitilir. Kurddereli Katrancıya: ile Kurdderelinindir ve onlar da kardeş «Te, bak şu yaylıya, mutlak Adalı geli olmuştur. yordur> dedi. Katrancı elini kaşmın usDördüncü safha: Türk güreşlnin en tüne koyup dikkatii dikkatli baktıktan baş iki gücü, yurd içinde ciddî güreş tusonra cevab veriyor: «Hakkm var Metamayınca, güclerini ecnebilerle denemek med, arabanm yaylan fazla oturmuş. istiyerek, a>Ti ayn istikametlerden hareIçindeki herhalde Adalı olacak!» ketle, birer cihad seferine çikarlar gibi, Ağırlığından beklenmiyecek çevik bir Türkiyeden ayrıldılar. Kurdderelinin hareketle arabadan atlıyan Adalı doğru volu Paris, Londra, Amerika; AdalınınKurdderelinin önüne giderek, onu kis İd onun tersine, Amerika, Berlin, Lonpetli ve sırtı gömlekli görünce, güreşten dra. İkisi Türkiyeden başlayıp Türkiçıkıp dinleniyor sanmış olacak ki: «Me yede bitecek bu dünya çizgill çaprazlama med, güleştin mi?> dedi. Onun kupkuru seyahati yaparlarken kader ikisini Inbir tonla gorduğu suale öteki de kupku gilterenin Manchester şehrinde son defa ru cevab verir: «Hayır, »eni bekliyor güreştiriyor. Fakat elin frengi öyle kardum.» deslik filân dinler mi? İkUinden d« canÜç beş dakika sonra ikisi yağ k'aza la başla güreşecekleri hakkında s5z aldınmın başına vardıklan zaman bütün lar. Eh, kefere diyannda sahtekârlık olhalk bunlarm birbirlerine nekadar hmclı maz. Onlar da öyle güreşecek. Biz de olduklannı görmüştü: Türk güreşinin onların, önce dünya çizgill seyranlartnı, âdetlerindendir. Pehlivanlar kazan ba sonra Manchester'deki karşılaşmalannı çında yağlanırken yekdiğerine yardım göreceğiz. ederler. Halbuki Kurddereli ile Adalrnın lsmajl Habib SEVÜK Birtlarmı, kendilerinin kazan başma çağırdıklan adamları yağhyor. Halk bu manzaradan memnun. Demek ki devrin Gfires Kulübünün kongresi en baş iki pehlivanı yaman bir güreş yaIstanbul aürej îhtlsa* kulübO lığıcdsn: pacaklar. Kulöbümuzün sensllk »dl'tongresl 9 2 *** 947 pazar gtinü saat 10 (>a yapılacaktır. Güreş yalnız yaman değil tam mana Bu saatte iulTlb üyelerluln hazır bulun. 6İle kıyasıya sürüp gitmektedir. Fakat malan rlca olunur Nazilik hortluyormuş! Dr. CEMAL ZEKİ'nin Her kadının merakla okuyacağı bu kıymetli eserinde: Çocuk düşürme ve hususiyetleri, çocuk niçin düşer, neden düşürülür, düşürülmek için alınan tedbirler ve tesirleri, düşüğün isaretleri, tehdid tehlikelerinde (Kan. Ateş, Sancı hallerinde) ne yapılacağı, kürtaj ve hususiyetleri; gebelik rahatsızlıklan (kusmalar, albümin, havale) sebeb ve çareleri, gebelikten sakınma tedbirleri ve tesirleri açık'ça anlatılmıştır. İNKILÂP KİTABEVİ ÇOCUK DÜSÜRMEK YA6NA Hasanın Böreği! Yarın "ŞEYTAN,, Gazetesinde YAIVIK KALBLGR Ayni Inselin vazdığı ve tefrikası esnasmda büyük bir alâka görmüş ve edebî bir hâdise yaratmış olan bu eser nefîs bir baskı ile satışa çıktı. Bı tNSEL KÎTABEV1 sıl büyük tehlikeye gözleıini yununuş, kulaklarıru tıkaraıs görünen radyolar ve ajanslar, telâşlı telâşh haberler veriyorlar: Almanyada nazilik hQrtluyormuş. Ingilterede faşistlik canlanıyormuş. Istanbul fethinin kahn<Ja> bütün ruîngiliz faşistleri Londrada yahııdi mabeşyüzüncü yildönühanl güzeUiği ve şi j hallelerinin bombardımandan yıkılmıs müne hazırlık olmak irüe tas\"ir edilmlş o duvarlarına yahudiler aleyhinde yazılar üzere Türkiye Yalan Mevlud meclis yazıyorlarmış. Fakat Ingilterede harbden ymevi Istanbul şehleri ve mukabeleleı evvel mevcud olan faşizm cereyanmm rine taalluk edecek hakkında da izahat tekrar harekete gelmesinden pek o kadar eserler için bir < Beşyüzüncü yü serisi» larin içinde yoğurd ve ayran kadar ka yoktur. Milletlerin folklorunda mühim endişe ' edilmiyor. Filistindeki tethişçi açmışür. Serinin ilk eseri çıkmış bulusurette millî ve ananevî olanlar yeri olan büyü ve büyücülük hakkında yahudi teşekküllerinin azgınhğı arttıkça Baba, çocuğun kendi sulbün tıuyor ve ismi de «Eski tstanbul yaşayı tıksız vardır. Meselâ Müsahibzade Celâlin «Se da muharrir, isteseydi, bize iieler anla nihayet, günün birinde bunun tepkisi den olmadığını iddia ediyor ŞL.dır. Bu eser asırlarca bütün şarkın maî kahveleri» münasebetile tasvir ve tabilirdL görülecek ve İngilterede bir yahudi dihgöz kamaştıncı medeniyet merkezi rolü İzah ettiği karşüıklı olarak irticalen mâmanlığı başgösterecektt. Onun için FiÜsluba gelince, kitabın bazı yerîe nü oynamış olan Istanbul şehrinin mazi ni söylemek âdeti Sovyet «ejiminin ilk listindeki tethişçiler, şu veya bu şekilrfe, Çocuğunun kendi sulbünden olmadırinde, meselâ sonundaki Dürrizade hide ne gibi medeniyet hazinelerine malik senelerine kadar Orta Asya kabilelerinin tavır ve hareketlerini değiştirmek mecğını iddia ed«n bir koca tarafından karısı bulunduğunu, ülkelere hükmeden bu bütün düğünlerinde başlıca eğlenceyi kâyesinde müellif bize tam bir edeb: buriyetinde kalırlarsa İngilterede başlıaleyhine açılan bir davada; Adlî Tıbziyafet sunduğu halde, bazı kısımların beldenin safa ve saltanat babında ne gibi teşkil etmekte idi. yan yahudi aleyhtarlığı da ya ortadan 1 da kan tahlili yapılmış, baba ile çocuğun da pek mühmel cümlelere tesadüf elcadlara, ne gibi inoeliklere, vasü olmu kalkar, yahud da gevşer. Faşizme gelince, Medeniyetlerin en mühim unsurlarınkan gruplarının ayrı avrı olduğu heticediliyor. Bunlar Türkiye yayınevinin olduğunu bugünkü nesle öğretmek tçiıî asırlar boyunca bir demokrasi hayatı yadan biri eğlencelerdir. Insanlar harblersine varılmıştır. Bu muhakemeye dün tavsiye ve arzusu üzerine acele yapıl yazılmıştır. Hem de kim tarafından? şamış olan İngiliz milletinin sinesinde den, felâketlerden ve hastalıklardan arAsliye Ceza mahkemesince devam olumış ilâvder olsa gerek. Sahne edebiyatımızın başlıbaşına bir faşizm kolayca köklenemez. narak, Adlî Hekim Dr. Kâmil Ünsalanm tan zamanlarını eğlenceye hasretmek şubesi üzerine otoritesini v« söhretir. Kitabm en kıymetli hususiyetl eski mütaleası alınmıştır. Adlî Hekim, «BaIsterler. Kimbilir ıstırablarını çok çaAsıl mühim ve ibret alınacak mesele kurmuş olan Müsahibzade Celâl tarabanm kan grupu hangi gruptansa, evlâdı buk unuttukları için mi, yoksa u yaşayışınaızm estetik ve jairana taraf» Almanyada naziliğin, pek kısa bir zafmdan. Böyle bir imza taşıyan böyle bir da mutlaka o grupa dahil kan taşır. Eğ«r nutmağa ihtiyac duyduklan için mi? larına dikkati çekmesidir. Şu parçanm manda, hortlamasıdır. Yalnız îngiliz işgal kitab ajTica reklâma muhtac değildir. ana ile babanın kanlan aynı gruptansa, Bayramlar, seyranlar, teşrifat, merasim; bu hususta bir fikir vereceğini zanııe bölgesinde 192 bin Alman iş başından Zira Müsahibzadenin ptyeslerini bilenler çocuk da aynı gruptan oîur. Fakat babahattâ sanat v« edebiyat netice itibarıle diyorum: nzaklaştınlmış olduğu halde nazilik neonun böyle bir mevzu üzerine yazacağı ntnki A ve anamnki B grupundan bu«Ecnebilerin Noel babasma teşbih e den horthıyor acaba? kitabuı ne kadar cazib olabileceğin hepsi eğlence değil mi? Fakat hayvanlunursa ve çocuk da A gnıpu yerine B tahmin ederler. Filhakka «Eski İfitanbul larda yemekten, içmekten ve yavrula debileceğimiz bizim de bir babamız Bunnn sebebleri elbette tek değildir. grupundan kan taşırsa, babasmın o adam Vaşayışı» edebî bir eeer obnak iddiasın maktan ibaret olan hayat dediğimiz ba vardır. Adına Hızır Baba (Hızırilyas İlkönce demir perdenin arkasında kaldıolmadığı katiyetle anlaşıhr.» mütaleasmdan uzak olduğu halde, bir romandan sit nesneyi insan hayatı haline getiren de deriz. Aralarmda bir mukayese yapar ğı için, durumu meçhul bulunan Kızılda bulunmuştur. sak benzer taraflarmı, ayrılıklarını gö ordunun i.şgalindeki bölgede, nazileri tedaha meraklı, bir siir kitabından daha bunlar dır. Mahkemece taraflarm vekilleri de zevkll, bir tarih kitabından daha çeşnili Eski Istanbul, eğlenmesinl bilirmiş: rürüz. Noel baba kışın kar yağarken mizleme bahanesile, kimbilir, nasıl merdinlenildikten sonra; bü mevzuda Adlî ve bir sahne eserinden daha canlı, tadına Ramazan ve Bayram eğlencelerinden: gelir. Kırmızı mantosu, püsküllü kü hametsizce bir temizlik yapılmıştır? Tıb meclisinden bazı cihetlerin sorulma doyulmıyan bir eserdir. Esasen yer yer iftar âlemlerinden baçka mehtab filem lâhı, beyaz sakalile bacalardan odalara Bolşeviklik, Slavlık gibi içtima! ve ıriçin muhakemenin devamı başka bir nefia hikâyeler, gayet hoş fıkralar ve leri, Kâğıdhane, Küçüksu âlemleri, ka girer, çocuklara hediye getirir, mumkî sebeblerle ve nihayet harb dolayısile güne bırakılmıştır. şayanı dikkat hatıralarla süslenmia ol ragöz oyunları, ortaoyunları, nevruzi lar dikilmiş telil pullu çartı dallarına Almanlara düşman olan Ruslann, fırsatması bakunmdan edeb! vasıftan da âri yeler, helva sohbetleri, arifane ziyafet (Noel ağacı) zarif oyuncaklar asar ge tan faydalanarak onları adamakıllı tedeğildir. Bir folklor kitabı çerçevesin !er, meddahlar, çengiler, saz€<ndeler, çer. mizlediklerine şüphe yoktur. Bu vaziyet fazlasile aşan bu eser bütün Içitmaî ma hanendeler.... Bizim Hızırilyas Babamız ise baha karşısmda, Alman milliyerperverligi pek rimizi gözümüzün önüne sermektedir. «Eski Istanbul yaşayıjı» Jçlndeki rın müjdecisidir. Pembell, sarılı, allı, tabiî olarak bir nevi «müdafaai nefs» encBoğaziçi sahilleri> faslı gayet tabll o morlu bahar . çiçeklerinden örülmüj dişesi ve zaruretile harekete geçecek ve Bazılan diyebilirler ki: «Zaten Müsa larak Ruşen Eşrefin ve Abdülhak Şibu yol, onu yıllardanberi alışhğı naziliğo O. Halt Partlsl Iıtanbul Tllâyet kongreel cübbesi vardır. Al renkli külâhına sardoğru götüreceklir. Bir defa Birinci dün «eçlmlerln tamanHanmasım müteak'.b hibzadenin komedilerinde yaptığı şey nasinin eserlerinden sonra sönük kason bulmu«tur, Yapılan tssnlfte 07 sıraslle bize canlı bir şekilde eski tstanbul yaşa lıyor. Fakat burada kuvvetle tebarüz dığı baharm çimenleri gibl lümrüd Dünya Harbinden sonra yetişen genc yeşili pınl pınl pırıldıyan sarığımn u Alman nesilleri çok sıkı ve gayet disipPartl li İdare kunıluna Farukl Derell, F&h yışuu tanıtmak değil miydi? Yeniden reddln Kerlm Qökayp Ahmed Kar»t Sadl böyle bir eser yazmasma ne lüzum var ettlrilen bir nokta vardır ki, o da Bo cu, nurlu yüzünü, ak sakalını okjar. linli bir nazi terbiyesi almışlardır. 1U35 Bekter. llettl Hlkmet Oelenbeğ Atıf ödül, dı? Onun sahne eserlerini tetkik eden ğazdçinin tamamile Türk olduğudur. BiDaha geceden gul dallarına gümü? te Almanyada Koblenz şehrinde ziyaret zanslılar bu sahülere rağbet etmemişSırrı Enver Batur | Me'.iha Avnl Sözer, Zlya Gevher Etlll Beçllmlşlerdlr. Kongre lttlfakla eski hayatımız hakkında pek gözel fikir lerdir, çünkü' buralann güzelliğinl an kuruşlar, çeyrekler înılunan kırmıza ettiğimiz bir kız önderleri okulunda, Alkeseler bağlanır. Hıdrellezin bereket man gencliğinin nazi prensiplerine nasıl •Idıgı bir kararda Genel Başkan Ismet In edinebilir.> lamamışlar veya bu mevküere yerlej OnUya, Oenel 8«fcr«tCTllgeı Basbakan Receb getirmesi lçin Besmelelerle asılır. Gül sarsılmaz bir sadakatle yetiştirildiğini Hayır, öyle değildir. Müsahibzade pi meğe cesaret •tmemişlerdir. Pekere ve Partl Genel Başkan veUll ŞukrO yeslerlnde eski zamanın gülünc tlpleridibine konan toprak çömleklere, her görmüştüm. Okula bitirdikten sonra, * * * Saraoogluna baglıuk telgrafları çekum». bl karştmıza çıkarırken eski içtima! mügenç ki2 kendine aid yürük, yüksük, Alman çocuklarını terbiye edecek olan alna karar Termlftlr, «Eski Istanbul yaşayı;ı> kadar geniş düğme gibl bir şey atar. Ağzı bir ye bu genc kızlar, naziliğe, nazi seflerlne ve esseselerimizin çoğunu da gülünc hale Millî Eğitim Bakanı kitabcılarla getirmiş, eski yaşayışınuzla eğlenmi», bir mevzuu kaplıyan blr eserin bazı meni ile bağlanır. Hıdrellezin kınnızı Hitler'e adeta tapıyorlar, her emredileni, alay etmiştir. Hattâ millî haysiyet husu noksanlar ihtiva etmesl gayet tabiidir. pabuçlarının bastığı yerlerde renk renk her fedakârlığı yapmağa hazır, coşknn görüstü Meselâ «kıyafet» faslı gibi bir de çiçekler açılır. "Elindeki değneğin d o bir vecd ve heyecan içinde yaşıyorlardı. Mllll Bgltlm Bakanı Re?ad Bemseddin sunda çok titiı olanlar ^Aynaroz Kadısi. Bu ruh, kolayca izale edilemiyeceğî Slrer, dOn ubah Mlllt Egltlm mudürlü gibi piyeslerde" fazla ileri gidilmiş oldu «mefruşat» faslı kitabda yer alabilirdi kunduğu gül fidanlarında güller biter. ğünd'e sebrlmlzdelü kitabcüann temallcl. ğunu ve Osmanlı Idaresinin adeta mas Müsahibzadenin piyeslerinde perde baş Bülbüller aşka gcür, dem çeker, baha gibi galibler tarafından tutıılan yol da lerlle urun bir gOruşme yapmıg re devletle karaya çevrilmiş olduğunu, haklı olarak annda verilen malumat ve izahat topbilâkis nazilik ruhunu kavvetlendirecefc rın feyzi cihanı doldurur.» kitebcılarm ntsıl lgblrllgl yapabüeceklerl İddia edebilirler. Lansa, bu faslı vücude getirmeğe yetermahiyettedir. konusu tlzerlnde durulmuştur. Bakan, öğle. Ah, bdzde de edebiyat dâhileri çıkıp di. «Mum söndü> nün mevzuuna canMüsahibzade Celâl komedilerinde eski den »onra Tıb Talebe Turduna. Patllı med. böyle motifleri ele alsalar ve meselâ Harb içinde, MüUefiklerin Alman mflreseslndekl b&rın&klara T « ElazıS Talebs içtimaî varlığımızm tedenni ve tefessuh lılığını veren tarikat adetleri hakkında yurduna giderek öfrencllerln durumlannı etmiş cephelerini ele almış, içtimaî haya da hlç malumat olmadığı gîbl eski iç «Bir bahar sabahınm rüyası> diye hi letine yaptıkları devanıb propaganda şrı idi: «Biz, Alman milletine karşı değil, lncelemlj Te kendllertle görüjmüjtur, îs tiyetini kaybetmiş gülünc müesseseleri timaî hayatımızda o kadar mühim mev kâyeler, masallar yazsalar! nazl şeflerine ve naziliğe karşı harbeditaabul Unlverstte«ln« de ugnyan Reçad kl tutan ve Halide Edibin «SineklibakAdile AYDA ve tiplerl tasvir etmiştir. Şesıseddln Slrer, Bektorle bir goruame yaporuz.> Harb bHtl, nazi şefleri yok oldıt Burada sunu kaydetmeliyiz ki, bu kot veya ediidi. Daha küçük mevkilerdeki mediler tarihî tekâmülümüz içinde münaziler «tıldı. Buna rağmen, Alman milSağlık Müdiirü Ankaradan geldi him bir içtima! fonksyon, şüphe götürleti, bilhassa, Kızılordnnun işgalindekl Drt haftadanbert Ankarada bulutunakta mez bir bizmet ifa etmişlerdir. Zira yirbölgede tazyik görüyor. Galibler memleolan Saftlık mOdürü Dr Falk Yargıcı dün mi sene evvel ' yeni blr medeniyete ketin her tarafından parçalar kopanyorsabah vazlfeal basına dSnmUştttr. Intisab etmek, yeni bir içtima! sisteme lar. Bu topraklarda ve başka yerlerda Üniversitede iissü mizan mese'esi bağlanmak istediğimlzden, eskinin itiyaşıyan Almanlar, hep Abnany» IçerileMuhtar TJnlver»lt*de talebe haklannm bardan düşmesi tarih! bir zaruretti. rine sürülüyor. Yüz binlerce insan nazi blr an evvel gerçekleşmesl İçin Hutuk FaMüsahibzadenin yeni eseri bambaşka diye işinden çıkanlarak gündelik ekmekttltesl oğrencllerl dekanlıga verdiklerl blr dllekçeds üssü nuzan usulüne «on Terll bir ruh, bambaşka bir zihniye'tle yazılğindcn mahrum ediliyor. Bunlara ordumıştır. Burada eski cemiyetimlzin ve meslnl^ elemelerde başan gflst«rtp de sözdan açıkta kalan subayları, erbaşlan ve lülerde'n beşten aşağı not alan öğrencllerin medenlyetimizin muhtelif unsurlarını en memurları da ilâve etmek lâzımdır. Usyalnız bu derslerdfn lmtinana tâbl tutul mütekâmil safhalarmda, en olgun şekil telik Alman mületi, açlıktan, sefalerten, lstemektedlrler, ve hallerile tasvir eden muharrir, eski soğuktan kırıhyor. Bu vaziyette, galibleTeknik Universiteys Isveçli bir müesseselerimizi ve eski âdetlerimizi rin vaktile Ahnan milletine karşı harb sında yeni blr harb çıkacağına Ihtimal Ürdün Krah AbduUah altmıs dört yahasretle değilse bile, hürmetle anmaktaprofesör getiriliyor etmediklerî yolundaki ^jzleri bir serabşindadır, böyle olmakla beraber, dünya veriyor musunuz? dır. Stoekholm Teknik OnİTersltesl yol ln• Önümüzdeki yirmi be? sene zarfın dan ibaret kabyor. Bu felâketli dunım Eskiden, Irticadan korkumur kalmadı nın tahta en yenl çıkmış hüktimdandır. eaat Ord Profesörlerlnden Pallln, tstanbul da bir harb çıkmasını şahsan imkânsız karsısında da Alman halk kütleleri knrTeknik Onlverslteslle blr jnukavele yap ğı için bugün böyle bir eser blrim eli Çünkü, emri altmda bulunan memleket' görüyorum. Hiç bir millet, yeni bir har tuluş üniidini tabiatile gens naziliğe baf • kralhk olaü aradan benüa bir sene geçmıştır Profejör haftaya iehrlmlze gelecek mizde de meraklı ve hattâ ibretll bir klbin manevl ve maddl yükünü taşıya hyor. Kimbilir, belki de Alman mıdudmemiştir. Ürdünün payitahtı olan AmTe sflmestr tattllnl taklben denlerlne bag. tab mahiyetini alıyor. «Eaki Istanbul mıyacaktır. Büyük devleüer, böyle bir lan dışansma nazilik diye aksettirilen ıyacaktır, Yaşayışı> bugün ancak büyük ânneleri mana uğradığım sirada, daha Emirlik ethimmet sarfedemiyeceife kadar tükenml^ şeyin asıl ismi «milllyetperverlik» tir; tiği tarihte, zeki bir diplomat olarak taTeknik Universite prof esörlerimizin tnizin veya kaynanalarımızın »andıklakurtnluş mücadelesine doğru gtden bir halde bulunuyorlar. rında, emekli kalfa ve halayıklarm has nındığı Arab âleminde birinci derece milliyetpen'erlik. muvaffakıyeti rol oynamış olan Kraldan bir mülâkat Avrupanın durumunu nasıl mütaParlste Sorbon Üniyerslteslnde toplanmı» ret dolu hikâyelerinde kırıntılannı ve rica ettim. Hükümdarın hususl kâtibi, lea ediyorsunuz? Almanyada naziliğin hortlamaması içîn olan mületlerarası VI lncl Tatbtkl mekanlk kırpıntılarnu bulablldiğimlz parlak bir Avrupa tasfiye edilmlş blr kıfadır. galiblerin tazyikten ve rulümden vaı kongreslne Istanbul Teknik Ünlverslt«sln. medeniyetin ve muazzam bir tarihî rea Kral Abdullahın beni huzuruna kabul den i«tlrak eden Ord. Prof. Burhaneddln (itenin canlı bir tablosu gibidir. Ve bu etmek istediğj saati haber verdiği zaman Son iki cihan harbl, bütün devletleri geçmelerinden ve âdil davraranalanndan Berker. Prof. Ratlb Berker(" Prof. Ferldun tablo bizim dünyaya hitaben: «Beş asır bir parça şaştım. Kralın arabası, beni hara^ıiye gfttürdü. tsviçre blr lsüsna teş başka çare yoktur. Ansan Prof. Mustafa înan, Prof. Abdullah almaga saat 7,30 da gelecekü. kü ediyor. Fakat o da küçük blr devlet Türkm'en Te Istanbul Unlverslteslnden Ord. evvel fethedihniş Istanbul artık o sizin Huâusl kâtib bana izah etti: oldugundan. Avrupa siyasetl üzerinde Prof. Kertm Erlm, Prof. Cabld Arf kongre bildiğiniz Istanbul değildir.> diyebilme« Kral çok erkencidlr. Sabahleyin hlç bir rolü yoktur. Onun milletler araye Terdlklert muhtıralarla büyük blr alaka miz için sayıs« delillerimizden birinl saat beşte kalkar, saray imamile bera sındaki vazdfesi hususî blr mahiyet tatoplamıslardır. Komltenln tanmniı» azala teşkil edecek kıymettedlr. ber namazını kılar, sonra bir saat kadar şır. Öteki devletlere gelince, Fransa ginııdan Te eeklz yıl eTVel Istanbul Ünlver* •* sltesl Fen Fakültesînde ders yeren Amertata biner, günluk islerle meşgul olur, bl, fspanya veya ttalya gibl, kendllerinl kan ÜnlTersltesl profeeörlerlnden Von Ml Eski îstanbul Yaşayışı «Evlenme» bah sekizden itibaren huzura kabul eder.» büytik veya orta devlet telâkkl edenler «e». kocgrey» Terdlğl blr raporda Türklyenln bu kongrede en çok muyaffak olan sile başlıyor ve hemen insanın gözü Payitahttan Kralın sarayına kadar ^ol bile, aslına bakılırsa iktisaden ve siyaTJr.karanındakl TTmumî Magazalar deposu devletlerden tjlrl olduğunu llerl eürmüştür. önünde «Bir Kavuk Devrildi> den, «Eski kırk beş dakika sürdü. Kral Abdullaîun seten harab olmuşlardır. O sebeble. eski tstanbul Efendki> nden sahneler canla Ammanda büyük, eski bir şatosu vardır, ehemmlyetlerinl ve kuvvetlerini tekrar yangınına aid sorgu tahklkatı bltmlş. bllnd sorgu n&klmllğl maznunların muha« 44 üncü Okulda toplantı nıyor. Fakat burada çok daha ısengin, 'enl kişlık sarayı lse Ürdün gehri yakı bulacaklannı zannetmiyorum. kemelerı lüzumuna karar Tennlştlr. Bu Okul . alle blrllSl toplantılan deram çok daha geniş malumat buluyoruz. Do nmdadır. Tercihan orada ikamet eder. Ya Almanyamn atisl hakkındakl kasden yangın çıkarmak davasında> depo etmektedlr. Bu arada geçen akşam Alemdar ;um, mektebe girme, sünnet düğünÜ müdürü Hulusl İle umuml depolarm eefl flkrlniz? Bu küçük saray, hususl blr ikametgâlı 44 üncü okulda yapılan toplantı da çok münasebetile yapılan merasim ayrıca ^ depoda puvantör Sadık yangını kasşeklinde yapılmıştrr, p sebeble bir kral Almanya, yani nasyonal sosyalizm, heyecanlı olmuştur. Blr çok Yelilerin ışücâzib bir lisanla anlatılmıştır. Esnaf teş sarayından ziyade, şarkkâri hiç bir hu Avıupanın felâketinden mes'uldür. Av den çıkarmaktan, o zamankl umum mü. raklle yapılan toplantıyı okul başöğretmenl dür Suadle müdür muavlnl Yaver. şef SeyNacl Clnar ozlü blr nutukla açmıştır. Top kilâtı, sanatlar, meslekler ve çarşı esna susiyeti olmıyan zarif ve modern bir rupa kıfasımn iktisadî ve manevl kuv fl de gerekll tedblrlerln alınmasında lhmal lantıda bulunan Telllerln ekserlsl yönetlm fı bahislerine kitabrn hemen hemen üçte Avrupa villAsına benzlyor. Kral, altmış vetlerile Avrupa medeniyetlnin ugradıgı :6«termekten maznundurlar Davaya, lklncl kurulu seçlmlne büyük blr alâka göatermls biri hasredilmiş, esnaf hayatının en ufak dört yaşında olmasma rağmen bütün bozgun, nasyonal sosyallzmln ve faşlz Lğırceza mahkemesince bakılacaitır. lerdlr. teferruatına vanncıya kadar izahat ve enerjisini ve dincliğini muhafaza etmek min eseridlr. Heybelide fıkaraya yard:m tstim^l müddetleri geçmiş ensülinler rilmiştir. Esasen Müsahibzadenin plyes tedir. Ortaboylu, dikkatli olduğu kadar Majestelerinln kanaaüne göre, AHeybell Fıkaraya Yardım Derneğl okul lerinde dahi esnafın hususî ve mümtaz kurnaz bakışlı bir zat Zarif ellerile, kâh Sıhhat müdürlüğü, evrelce lthal edllml» rab Birliğinin ehemnıiyeli ne derece ğrencüerlne genlş ölçtide yardım çtmekte olan ensüilrüert lstlnıal müddetl dolmuş ol. mevkileri vardır. Az çok dürüst hareket müşfik, kâh sert, hattâ sahane jestler dedir? dul ve yoksul kadınlara da 6üt ve kömür ve makul söz hep esnaf mümessillerinduğundan plyasadan kaldırtmıştır. Yenl evzl etmektedlr Dernek, yardımlarmı geyapıyor. Konuşurken her kelimeyi tartıKral gültimsedi. uzun uzun düşündü, ensülln lthal edllmedlğl lçin de seker has den sadır oluyor. yor ve fikrini büyük bir basiretle ifade eli ile manalı bir isaret yaptıktan sonra nlşTetmek maksadlle 8 şubat cumartesl gü talan güç blr duruma düjmüş bulunmak. nü akşaml Takslm gazlnosunda blr balo «Eski Istanbul Yaşayışı» bazan gayet ediyor. Otuz senedenberi îngilizlerle de şu cevabı verdi: tadırlar. Bu vazlyelte hastaların çoğu Istltertlb etmiştir Balo. hamiyetll vatandaşlar vamlı ve sıkı temasta olmasına rağmen, mal tarlhl çoktan geçen ensüllnlerl kar». itinalı bir iktisadî etüd, baaan hakikî Arab Birligl, Mr. EdenTe Nahas rasmda büyuk blr alâka İle karşılanmıştır. borsadan glzllce blr kaç mlsll flatla almak blr sanat tarihi seklini alıyor. Aklınıza Kral Abdullah bir kelime ingilizce bil Paşanm imal ettikleri blr oyuncaktır ki, Kons«rvatuar Orkestra ve Koro zorunda kalmaktadırlar. gelmiyecek kadar çeşidli mevzularla kar miyor. Öteki garb lisanlanndan hiç birini eski Diş İşleri Bakanlan bununla oykonseri de bilmediği için Avrupalılarla görüşürşılaşıyorsunuz. Tezhib sanatının, çinielnayıp eglenebilirler. Arasıra, rasgele bir Hamamcıların sikâyeti Istanbul KonseıTatuan senentn en bü Eamamcüar dün Beledlyeye gelerek Kö iğin tarihini mi Istersiniz, ortaoyununun ken kâtibinin tercümanlığına müracaat yerde toplanıp güzel blr ziyafet t«rtlbi k konEerlr.l f) şubat pazar günü sabah mür Teyzi BUrosunun eTveloe kendllerlne menşeini mi merak ederslniz? kitabda ediyor. lçin mükemmel bir bahane. :aat ] 1 de Taksim Bcledlye ?azlnosunda verdlğl seklz bln ton komurün bes blne hepsi var. Bu sırada saray hekimi çıkageldl, 'ermek üzere son hazırhklarını bltlrmlştlr. Hükümdara bilhassa sorduğum sual, lndlıHıreslnden şikayet etmlş: I.Iuhlddln Sadakın Idnre edecegl bu orTiyatromuzun İlk şekli ve safhası ol aktile îngiliz mandası altmda «bulunan Kral da dostça elimi sıkarak bana yol diye bu beş bln ton kömürü hamamcılar :estra ve koro kor>5erl programma dahll duğunda şüphe olmıyan ortaoyununun jrdünün, roüstakil devlet olduktan son verdl. arasında takslm edecektlr. î?ethov£iı*ln koro fantezl eserlne F=rdl «Sultan Süleyman zamanında ümarhane ra ne gibi değişiklikler geçirdiği suali Hususl kâtib bana şu Izahatı verdl: itatzer de sollst o'.arak lştlraS edecektir. Şoför Kenanı kim Öldürdü? de delileri sazla ve tuhaf sözle tedavi ile Nuraaralı y»rler Konservatuar ldaresinden Kral HazreÜeri kahvaltı edecekler. oldu. Kral Abdullah bana su cevabı v.erBeyoğlunda, Tarlabaşmda sokak ortasında lçkl teslrîle blr kaç arkadaa arasmda başlamış> olduğunu içimizde kaç kişi di: Sonra, blr saat atış tallml yapacaklar, amin edi:n>»ktedlr çıkan kavga, bunlardan «Rüzgâr» lakablle biliyor? « Bugün istiklâlden bahsederken ga silâh . atmaga çok meraklıdırlar. Saat tanınan eoför Kenanm ölümü lie netlceFransada Ortaçağda komeöü temsilleri yet ihtiyath davranmak lâzımdır. Bir 10 da nazırlannı ve acele maruzatı olan lenmlştl Bu elnayetten maznun olarak Is nin de Deliler Cemiyetinin inhisan altınbuyuracaklar. kral dahi bu bahiste mütevazı davran diğer şahsiyetleri kabul tanbul iklnd Agırceza mahkenıeslne gönolduğunu bu münasebetle hatnlama mak gerektir. Hiç blr küçük devletln Öğleden sonra blr Jtaç saat okumakla derlîen Arnavud Caferle Saiahaddln. BatuNü.shas» 1* kuruştur nun mubakemelerine dün sabah başlan mak elden gelmiyor. Akıllılar kadar de hâlâ gerçekten müstakil olduğunu iddia vakit 'geçirirler, radyo dinlerler. Akşam 1 . . . Türkiye Harle mıstır. lilerin de sanat ve edebiyatm inkişafmda edebileceğini sanmıyorum. Hattâ diyebi üstü aileleri erkanile dostlanm kabul Abone beraıtı Cafer mahkemede sorgusunda, »Kenanı rolleri bulunduğunu kabul etmek lâzım lirim ki bütün dünyada, gerçekten müs edtrler Blr ayıık 3 0 0 Kr. eoo Kr. L'ülustrcden Turan 'ben değlllm Salâhaddlndlr, Benim olsa gerek. üo aylık 800 > 16IK) » takil ancak üç devlet vardır: Büyük Brievreld'en bazı mahSümlyetlerlm olduğunAltı aylık 15OO » 28(H) > Lonca teşkllâtının menşel ve bu teşkitanya, Rusya ve Birleşik Amerika. Danimarkadan mal isteniyor dan Salahaddln suçu benim üstüme ata 64tX) » 2SO0 » banlmarkadan Ihrac mallannuza blr çok Senellk , Arab dünyasının bugün karşılaştığı nüt,' İşin lçlnden sıyrılmak lstlyor» demle lâtın Ahi teşkilâtile olan muhtemel mülstekler vardır Danlmarkalılar. kendi Binal D i k k a t tlr. Sorguya çekllen Salâhaddln lse, «ben nasebeti hakkında verilen malumatla yaaşlıca meseleler hangileridir? mamul lerlle tâkas yapmayı terdh etmek Oazettmlze gînderllen evrak ve yazılar kabzırcalım az çok para pul Bahlblylm, ha pılan faraziyeler ve telkinler genc hukuk • Filistin meselesi hepimizi ilgilendi te dlrler. neşredüslD edllmesln lade olunmaz rac olarak benden para koparmak lstlyen ve iktisad bilginlevimize araştırma •en meselelerin başmda gelir. Bu memCafer^ suçu üzerime yükletmekle beni m u ş . mevzuları ilham edecek mahiyettedirler. eket, evvelce olduğu gibi gene Arablakül mevklde bırakmağı, bu suretle nıaksadına y&rmağı tasarlam'ştır tfenl zorluyor. Ayni devirde hıristiyan memleketlerinde ra aid olmalı, büyük Suriyenin bir kısE^er para koparabllse. vuranın kendlsl ol. mevcud bulunan «Corporations» lara pek mım teşkil etmelidir; zira, büyük Suriye, Ord. Prof. Ebülulâ Mardin. RIEDEM HUKUK CEPHESINKEN duğunu Itlraf eder» yollu lfade Termlştlr. yakından benziyen bu teşkilât bize yık davasmın gerçekleşmesi gerektir. OrtaCafer bu lfadcyı kabul etmemlştlr. Netl tığımız Şarkî Roma Imparatorluğundan şarkta, ancak bu suretle az çok bir istikAHMED CEVDET PAŞA. 384 Sah, 1946, 20 reöim, 384 K. Taşraya 400 K. cede. muhakenıeLln d^vam^ şahldler lçin • m ı miras kaldı? Eğer öyle ise bunu ne ar elde edilebilir. Anayasa meselesi Ord. Prof. Ali Fuad Başgil. HUKUKUN ANA MESELE VE MÜESkaîmıştır. suretle ve ne nkbette islâmlaştu imdilik askıda bırakılmahdır. GencliSESELERİ, 472 sahife, 1946, 750 Krş. Taşraya 775 Krş Ord. Prof. F. Neumark, GELİIÎ VERGİSİ (Tatbik mevkiine konul. Valimizin kayinvalid3ji vefat etti mağa ve Türkleştirmeğe muvaffak ol ;imdenberi düstur edindiğim şey, daima Vall ve Beledlye reiM Dr Lutfl Kırdarm duk? Bunlar tetkik edilmeğe değer nok halis Arab zıhniyetile hareket etmek, mak üzere hazırlanan Türk Gelir Vergisinin umumî esaslan etraflj bir kaylivalldesl Bajan Behıye vefat etrnlştlr. talardır. Esasen bütün içtimaî müessese mevkiimi ve şahsî menfaatlerimi kale şekilde tetkik edilmiştir). 360 sahife, 245 Krş. Taşraya 450 Krş. Cenaze namazı bugün Teşvlklye camilnSe ierimizi, örf ve âdetlerimizi böyle bir il almadan milletimin meniaatlerini koruDoçent Ferid H. Saymen. NOTLU MEDENÎ KANUN BORÇLAR kılınacaktır. Merhumeye Tanndan rahmet mî tshlilden geçirmek faydalı ve alâka maktır. KAXUNU fAiâkalı kanunlarla) 731 Sah. CiMli 500 Krş. Taşraya 525 Krş. dller. Dr Lutfl Kırtîarla reflkaaına baş uyandurıcı neticeier verebiJır, Zira bun» Majesteleri, büyük devleüer araHAK KİTABEVİ, Beyazıd İstanbiü Bir koca taraf ından karısı aleyhine açılan dava Eski Istanbul yaşayışı Yazan: ADİLE AYDA C. H. P. vilâyet idare heyeti seçildi IKTİBASLAR Ürdün Kralı Abdullah ile bir mülâkat Kasden yangın çıkarmaktan suç!u olanlar CUNHURIYET o A YENİ HUKUK KİTABLAR!