13 Mayıs 1946 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

CUMHURtYET 13 Mayıs 1946 Beşiktaş, dün Feneri 21 mailul etti ÜNÜN MEVZULARI J İşportaya dökülen ithal mallan Tîyatro: İlim ve ask E«?iktaş stadında dün ender görülen yapan Fener kalecisile müdafii arasında bir kaJabahk karşısmda oynanan Beşik ezilerek yere serildi. îfakem bu sarja hataş . Fener maçı, bir çck kimselerin, i va atışı verdiği ıçin Femerbahçe üçüncü hattâ bazı Beşiktaşlıların be'.demedikleri golü savuşturnıuş oldu. bir şekilde, Fenerbahçenin 21 yenilmeOyun, hepsi asabileşmiş Fenerbab.ç«s:le nihayetîendi. Futbol mevsiminin son lilerin didinmeleri ve Beşiktaşlılarm gaHaricden çok mal gelmesi ehemmiyetli maçı olan dünkü Millî E iıbiyeti sigortalamak üzere vakit kazanğitrm kupası müsabakasına iki taraf da 3ırıcı taktikîerile kırkmcı dakikayı bulüzerine saklanan eşya zayıf denebaecek kadrolarla çıkmıştılar. muştu. Bu sırada açılan bir Fener akmmı Beşiktaş takımı tertib itibarile, Fener kesmek için hatalı çıkan Ömer dolayısile meydana çıkarılıyor den daha isabetjiz görünüyordu. Beş:ktaş aleyhine frikik verildi. Frikiki Hakem Lutfinin 'daresinde dizilen iki Murad güzel çekerek birinci golü yaptı. Son zamanlarda memleketimize çok tavafın kadrosu şu şekillerdeydi: Maçın bitm«sine kalan beş dakikayı da miktarda gelmiş olan bir kısım ıthaıât Beşiktaş: Etem Yavuz, YaniVedii, Beşiktaşlılaı aklllı bir müdaiaa sistemi Tnallarmın uzun müddet satılmamasmÖmer, Karuk Sabri, Şükrü, Süreyya, İçinde geçirerek çok kimsenin ummadığı dan korkan tacirler mallarını kısmeTi Hüseyin, Ibrahim. galibiyetlerini sigortalamayı bildiler. işportacılara vererek sattırmağa ba?aDünkü galibiyetle Beşiktaş, şöhret ve ırıışlardır. Bu şekilde, kontrol imkânı Fenerbahçe: Sabri Murad, AhmedSalâhaddîn, Erdoğan, Rjfkı Naim, Na itibarını korumuş oldu. da olmıyan işporta ticareti son ^amanFenerbahçeliler mağlub olmalarına larda gene irıkişaf etmiştir. İşp^rtccıci. Melih» Ömer, MüjdaA Oyunurft Uk beş dakikasında Fenerbah rağmen IVIiliî Eğitim şampiyonluğunu larda bilhassa ticarethanelerden çekilçe muavin ve muhacimlerinin iyi yer çoktan elce ebniş oldukları için netice miş olan ithal mallan bulunmaktadır. tuimak sayesinde Beşiktaşa karşı bir üs değişmiş olmadı. Burıa göre iki tarafı da Kurşun kalem. yazı kalemi ucu gibi katünlük tejmn ettiklerini gördük. Başlaru tebrik etrr.ek yerinde clur: Fenerbahçeyi roborsa metaları bunlarm başmda geljncda Beşfktaşı yarı müdafaaya mecbur Millî Eğitim kupası birinciliği Için, Bs mektedir. eden Fener' baskısı, sağ açığı tam bir gol şiktaşı da Millî Eğitim kupasmuı son Eğe ve testera ile bir kısım nalburiye vaziyetine soktu. Fener sağ açığınm önü maçmda kuvvetli rakibini kazandığı eşyası da son zamanlarda işportaiarda bomboş oldoğu halde atamadığı bu golAen sonra, itsan bilâihtiyar, Fikret veya , Eşref Şefik en çok görülen itha'ıât eşyasını tejkil etmektedir. Eroîü aradı. Bugol fırsatını kaçıran Fenerliler gernükâfatlar , Tekel Umum Müdürü Ankaraya ne hucum teşebbüslerini bırakmadılar. Dünkü Beşiktaş Fener maçından gitti Beşiktaş"«bu aralarda hücum hattile mu evvel bölge mü.iürünün verdiği izahatGümrük ve Tckel BakanlıŞtle temaslarda avinlerin münasib bir şekilde anlaşması tan sonra istanbul Bölgesi başkanı olan buiunnıak ve dlrektifler alrr.aic tizere, Tem temin ederatyordu. Şükrü sağ içte mü Vali ve Belediye Reisimiz Doktor Lutü kel Umum mııdürü Hu=nü Kortel dün akdafaaya fazîa yardım gayretile çok za Kırdar, aşağıdaki takımlara kazar.dıkları ş?.m Ankaraya gltmişttr Bu nıüdclçt Z3rmanlar fazla* .gerilerde kahyor, sol açık unvanlar ve tnevkiler için kupalar verdi; fında kendlslne umum müdur muarlnl T.'lvl Yenel vekalet edcce&tir. da tnkımda >«ni olduğundan müteredBu törende: Beşiktaş İstanbul birincid!d oynuyor, Hıiseyin merkez muavin K. 630 sayılı kararname liği ve İstanbul kupasmı, Emniyet takıve yan haflarıff. vazifelerini taksim etK, 63() sayılı karamatne Ue konulrauş mı grup ve ikinci küme birinciliği, Sümok telâşı içinde» Üeriye müessir olamımerspor grup birinciîiği, Taşkızak grup olna blr takım meeburiyetlere ticaret eıbabınm yaptısı itlrazlar ve o sırada jelıyor, bu suretle Sü\reyya da tekbaşına bir birinciliği, Fenerbahçe, Istanbulspor genc rlmlzde bulunan Ticaret Bakam RaıJ Kaşey yapamıyordu. Maamafih müdafaada takımlan da küme birincilik kupalarını radenlzln taclrlerle Tlcaret ve Sanayl Ooynamasma rağmen* Beşiktaş sol açığına dasmdakl gorüşmelerincierı sonra bu kaaldılar. da bir fırsat düştü. O da netlcelendireramamenin blr kısım hükümlerintn 15 Dün yapılan sekizler maçı medi. mayısa kadar gerl bırakılnıası uygun g5Birinci like geçecek dört takımı ayır rülmüştü. Toptancl tacîrlerin defter tutDaklkalar ilerledikye Fener hücum maları ve tica:ethanelerlnl plyasa merkehattınm ortasmı oldukça iyi kontrol et ma için yapılan sekiz takım arasmdaki zindekl yerlerde kurmalan g!bl mecrjurlmaçlar dün Galatasaray stadında oynan jDtlerln tatbllcı zamanı yaklasmış bulunmeğe başlayan Beşiktaş müdafaası Me. lihi asabileştirmiş oldu. Jîer topa girişin. mıştır. Bu maçlarda; Elektrik 10 De maktadır. Beş gün sonra bu gerl bırakılan de iki Beşlktaşlı ile karşalaşan Melih zo. mirspora, Beykoz 32 Süleymaniyeye, müddet geımij olacaktır. Bunun İçin plraki bir oyun tarzı içinde kendini de, Kasımpaşa da 20 Taşkızağa gallb gel yasada büyük blr ttlâ} ve merak hüküm sıırmektedir. âsabını da yorduğundan gittikçe kendi mişlerdir. Istanbulspor, Beyoğluspor da Şlmdlye kadar, 630 sayılı kararta 15 11 berabere kalmışlardır. oyununu bozuyordu. mayıs tsrıhlne kadar tamamen kaldırılmış olacağı ümld edümekte ldl. Ha'bukl^ bu Fenerbahçenln merkez muavini de HaGenc takım maçları lil derecesinde ileri ve derin oynayamaDün Şeref stadında yapılan genc ta ümld tal.akkuk etmemlştrr dığından eşapelk paslar alamıyan Mell kımlar maçmda Beşiktaç, Istanbulspor Amele ve halk evleri hin rolü düştükçe düştü. İçler de topları 1.1 berabere kalmış, Fenerbahçe de 21 Vali ve Beledlye rMsl Lütfl Kırdar dün fazla sürmek yüzünden karşı müdafaa Galatasarayı yenmiştir. Be'. sdiyc I:; at mııdUrlü^üne gıclerek Istannın toplînmasma lmkân bırakr.rak üstün Dün yapılan yürüyüf müsabakası bıüuu Usküdar Beyoglu va istanbul clüeti'Un üç yerinde lnşaslna karar verilen 8oynadıkları oyundan bir netice a'.amaz Yüzme ihtısas kulübünün tertib ettiği mele ve mutevaal halli mahallelerl hr.kkınoldular. 10 kilometrelik yürüme müsabakası Kız da şehirelllk mütehassısı M. Prost'la gorüşBeşiktaş] ılar yarım saatlik oyunda bir Kolejile Ayazağa yolu arasında gidlş ge mtıjtür. Haber aldığıınıza gore^ bu lıışaat lıayli fırsat kaçıran Fenerbahçelilere liş olarak yapılmıştır. Büyüklerde Salâh esaa İtibarile uygun gBrüldüğünden milll bankalarıu yardımlle üemea îaallyete ge. karşı vsvaş yavaş artan bir itimadla fa Türkmen bir saat 9,5 dakikada birinci, çllerek baaçeler ıçlncîe blrer kath bmalar Server bir saat 12 dakikada ikinci olmuş Ir.şa edllecel:tlr Bunlar ucuz îlatlarîa klsılalı hucumleıra başladılar. Otuzuncu dakikada Süreyya aldığı pasla Fener on tur. Küçüklerde Süha Erler bir saat raya verilecektlr sekiz pası dışmda kaleye doğru akarken 21.9 dakikada birinci, Yavuz Batur ikin Şehir hatları vapurları için makarladılar. Hakemin verdiğl frikiki ci gelmiştir. yeni iskele Şükrü mükemmel çekerek Uk Beşiktaş Bisiklet müsabakası Köprüdekl tekeielere yanaşmakta olan vagolitnü yap'a. Bisiklet teşvik znüsabakasınm üçün pıırların blrblrlerı ustune blnerck harsket Oyun, bu golle daha heyecanlandı. Fe cüsü dün Tapkapı civarmda yapılmıştır. leıl tıiÇ'esnıektediı. Dav!et Dcnlzyr.J.ırmda nerhler üç ortalarüe Beşiktaş kalesine a Süleymaniyeden Agob 50 kilometrede bir mütehassıslardan mürekkeb blr konıtcyon bandıkları sırada top bir Beşiktaşlmın saat 55 dakikada birinci, 15 saniye ile şehir hatları vapurlarmın Zlraat Baı.knsı onündekı rıbtundan da lstllade lmklnlakoluna dokunduğundan hakem penaltı Şahiıı ikinci, Alemdardan Ali Gulsoy rmı tetkli etmektedlr, verdi. üçüncü olmuştur. Müsabakaya dokuz mü Kınah vapurunun kurtardığı Otuz dördüncü dakika olan bu penaltı :abık girmiştir. balıkçılar yı âsabı bozulmuş Melihin çekmesi de Universite ve yüksek okul Evve'.ki geceyarısı Köprüden kalkarak bir hata idi. Nitekim top direğe çarpaKadıköye son seferı yapan Kmalı vapuruatletizm müsabakalan rak uzaklaştı. Beşiktaş da bu suretle Universite ve yüksek okul atletizm nun Sarayburnu oçıklarmda Dlr sandala mühim bir tehlikeyi atlatmıs oldu. Biçarparak İçinde bulunan 1la klşlyl denlze müsabakaları dün Fenerbahçe sta duşurdüğü yazılmişîl. Emnlrst müdürltu rinci devre biterken Nacinin çektigl fridında yapılmıştır. Büyük bir müca ğünden öğrendigırnize gore^ h£.dlsede vakiki de Yavuz kafa ile kurtarıp devredele iç'.nde geçen bu müsabakalar so purun blr rolü yoktur. Bahls mevzuu olan cin 10 Beşiktaş lehine bitmesine imkân nunda Teknik Universite 57 puanla bi tki bnlıkçı Sazaea denlze düçrr.uşler ve Kıvermiş oldu. rinci, Askerî Tıbbiye takımı 31 sayile nalı vapuru tarafından kurtar.lmışlardır, Ikinci devreye daha emniyetle giren ikinci olmuştur. Vapurlarda temizlik Beşiktaş hücum hatü iki içinin birinoi Şehlr hatlarmda çalışan vapurların sıhBahar atletizm müsabakalan devredeki çok geri oyunlarını bıraktık. hi durumlarının kcntroı !şl Ue Saglık müBahar atletizm müsabakaları dün Fe dürlüğü clddl seKllae meşgul olmaktadır. larını farkettik. Şükrünün uzun uzun verdiği travers paslarla rahat nefes alan nerbahçe stadında birinci ve üçüncü ka Ayrılmış olan blr ekip her gün dört vapurda dezenlekte muameieslnl yapacak ve Beşiktaşhlar mukabil hücumlara başla tegori atletîer arasında yapılmıştır. bu suretle her vapur 10 günde bir temlztzmirdeki maçlar dılar. !enm!ş olacaktır, Bu temlısllk lşlnüe D.D.T. Izmir 12 (Telefonla) Millî Eğitim de kullanılacaktır. Dördüncîi dakikada uzun bir pasla ye. rinden fişek gibi fırlayan Süreyya, tam mükâfatı futbol maçlarma bugün devam Amerikadan aldığımız yolcu Fener kalecislnln çıktığı sırada topu ağ edilmiş, Kayagücü, Muhafızgücünü 32, uçakları lara takarak Beşiktaşı 20 galib vaziyete Göztepe de Genclerbirliğinl 82 yenmişDevlet Havayollarımn yeni aldığı 25 *r lerdir. Göztepeden İbrahim, Genclerbirgetirdl. kl§lllk Duglas Amerıkan yolcu uçaklarlle Bühassa bu golden sonra Fenerbahçe liğinden Seliml, kasdî sayılan bir tekme tecrübe uçuşları yapümaktadır, Bu uçaklar nin oyunu mutad temposunu kaybetti. ile yaralamış, Selim hastaneye kaldırıl son günlerde Yeşllköye gelerek lnls ve kalkış tecrübelerl yapmaktadırlar, Bu tecrüHer oyuncu ayağına aldığı topu mümkün mıştır. beler hava ieferlerl yapılacak ner meydanolduğu kadar sürmek hırsı içinde Beşikda bütun pllotlar tarafından tekrar edlleNişan taş müdafaasmın işini kolaylaştırıyordu. cektlr. Tecrubeler ay sonuna kadaı devam Oureba lıaatanesl başcczaoısı Hhoml Yü edecektlr, Bazan şüt çekilecek me^afede boruk âsacelln kızı Nevln Yücel Ue istanbul Telgraf bile oyununu aksatmış olan Melihe pas müdürlüğünden emeill Dısan Perenln oğSokakta çıplak dolaşan adam verdiklerl için gol çıkarma imkânlarını lu Dr. Rlfat Perenln nlşan törenlert 113Takslm Cumhurlyet abldesl etralmda kendi ayaklarile yokediyorlardı. 13 üncü 016 cumarte3l günü ParS Otel salonlarm garib bir hâdlse olmuş Zekl adında blr şadakikada Beşiktaşın Süreyyası on sekiz da kutlaı.mıştır, Genclere ve taraflara sa hıs çınlçıplak blr haide sokaita dolaşmışç'.zşisi içinde top sürerken ü?tüne çıkış adetler üllerlz tır Ylrmı beş yaşlarında olan ve Paımak Vali ve Belediye Reisinin verdiği ıooı ROMAN il kapıya fmdan doğru koşan zavallı, polisler tarayakalanmıştırı Cuoun İstanbul limanı ve sanayi mmtakası Yeni istanbul llmanmın KadıköyJncle kurulmasına karar verılmesıle beraber IJmau salıasınm aıkalarmda teslsl uygun gorülen sanayl mmtakasinın Bakırköy Ue KazUçeşme arasında tesis edileceğı anlaşümıştır. EPlediye Imar müdürlüğünün bu lşe aıd etüdierl de tamamladıfı haber verllmektedlr Yeni duruma g5re, çehlr İçinde hiç bir fabrlka kalmıyaca^ fabrlkalar eux dışında Hallo Bahlll İle Marmara arasmdakl mıntakada yapılacaktır, UÇUZLU MUAMMA 80MAN TEHLİKEÜ TECRÖBE f İLM HİKÂYESİ HİKÂYE Güzel bir usul Devlet Dcmiryollarl lşletmesi, bllhassa ticaret erbabinın çok lşlce yarayacak yeni bir usul ihdas etmlştlr. Bu usule göre bundan sonra Devlet DemiryoUarı tarirelerlne litlyenler abone ola'oileoektlr, Bu abonelere ldare değlşen tarlfelerl mer'iyete glrnıeden evvel Eönderecektlr, Yalnız abone beaeil olarak yıllık 25 llra konultnuştur kl bu Uc:et fazla görülmektedlr, DEIUYÜZUK BUTUN BUNLARI 0KUYA8ILMEK İÇİN MECMUANIZI ALMAKTA ACELÜ EDİNIZ l tthaline müsaade edilen mallar Şlmdlye kadar ithal llsteslnde buîunmağ' için mcmlekete gelmlyen ve giimrük tarlfesinln B. 577 pozlsyonuna glren kalay ve kurşjndan mamul dlş macunu ve krem kcymağa mahsus tüpler iıhal llstssine konulmuş bu suretle lthallne mtısaade edllmlttır, ALKAZAR'da Sezon sonu münasebeüle bir defaya mahsus olmak üzere Bugün pazartesi matineîerden itibaren F.msali görülmemiş iki yeni ve fevkalâde film birden P. R. C. Film Şirketinin 9 4 5 9 4 6 şaheserlerinden: Miinir Nureddinin konseri Güzlde sanatkârımız Münlr Kureddln, taUdlrkârlannın bekledlgi mevslm sonu ko:ıterinl 15 mayıs Çarşamoa akşamı Beyoğlunda Saray slnemasmda verecektlr. kâ^ bu kocserl İçin eski ve yeni eserlerden müreSkeb mutena blr program zıriamiştır# 1 MOSKOVALI NOEL MADİSON KABÎN Edebiyat Fakültesi Talebe Cer.iyeti temsil kolu önümüzdeki çarşamba günü ve gecesi Şehir Dram Tiyatrosunda ılk temsilini veriyor. Fen ve Tıb Fakü'.te'.erinden sonra tâbir caizse meslekleri ~ <sanat> olan edebiyat talebelerinin de tiyatro sahasmda kendilerini gösteTmeleri bizi memnun ediyor. Bu suretle tiyatro, üniversitemize adımını atmış oluyor; onu teşvik etmek bundan sor.ıa bize düşer. Tiyatro me'humur.un üniSeçim sistemimide seçimin. lkind versiteye girmesinden doğacak hayırlı zin Cumhuriyet in. derecesl birinci de neticeleri sayacak değiliz. Fakat şu kaW kılâbile hızianan çok rece karşısında sl darmı söyleyebiliriz iki senelerdenberi demokratik gelişmelinmektedir. Bu iki gazetelerde yabancı üniver5i*e'3r;n bu si içinde bir mari ihtiınalden. hangisi sahadaki faaliyetlerini biraz da gıpta artığı intibamı veren tahakkuk ederse et £e okuyanlar, artık kendi genclerinıizi iki dereceîi seçim usulü hak iki dereceli seçım mi.li hckimiyet pren sin seçim derecelerinden biri ortadan de sahr.ede görebileceklerdir. kında son zamanlarda kuvvetli bir sipine aykırx değildir. Çünkü, Fransız kalkacak, notıcede fiilen tek dereceli Edebiyat talebesi temsil için çok güaleyhtarlık başgösterdl. Bu usulün Inkılâbı mevzuatmdan gelen ve Anaya seçime müncer olarak kanonun ihdas zel ve manalı bir piyes seçmiştir. Bu, anti demokratik olduğu iddiasile derlıal samızda yer alan millî hakimiyet prensi ettiği dereceler boş bir formalite hali Fransız tiyatro muharriri llarcel Pagterkedilmesi istenmekte, bu hususta pine nazaran, hakimiyet bölürırnez bir ne gelecektir. Şu halde tatbikatta iki nol'ıın «İlim ve Aşk» yahud «Caz» ad'.ı münakaşaya cevaz vermiyen bir hava bütün teşkil eden millete aiddir. Bu se. dereceli seçimden ve bundan urnulan eseridir. «İHm ve Aşk» • bütün hayatını eser görünmektedir. Buna rağmen, de beble seçmek hp.kkı da, bir hakimiyet süzme ameüyesinden bahsetmek abes bir teoriye bağlayan, bu uğurda gencmokrasiye ve ilme borclu olduğumuz hakkı olarak, milletin kanunî ifadesi olan tir. liğini feda eden, fakat sonunda teorisisaygı ile, meseleyi münakaşa etmeyi lü ve onun gibi bölünmez bir bütün teşkil Ch. Benoist iki dereceli seçimin, zan nin yânhşlığı yüzüne çarpılan bir prozumlu görüyor, iki dereceîi seçim usulü eden intihab heyetinin hakkıdır. Seçnedildiği gibi, daha tartılı, dana itidalli fesörün hikâyesidir. Profesör. artık tanün mahiyeti, faydaları ve mahzurlan mcnlerden her biri ise fiüen rey verve hattâ muhafazakâr bir eghni de lebelerinden bir g€Tic kızm aşkı ile hakkında umumî efkârı aydınlatmağı bir mekten ibaret bir fonksiyon ifa etmekkarşı karşıyadır, maamafih diğer yantedirler. Böyle olunca, millet yani ka mümkün kıLacağı kanaatinde değildir. dan da ilim, her şeye rağmen onu hâlâ yurd vazifesi biliyoruz. nun koyucu hukukî neticesi int.hab he Birinci seçmenler seçimlere harareüi cezbetmektedir. İşte piyes böyle mtraklı I bir alâka gösıcrırlerse kendi arzu ve Malum olduğu üzere, vatandaşlar miî yetine atf ve izafe edüecek olan rey bir mevzu etraf:nda üniversite muhivermek ameliyesini istediği gibi tanzim ihtiraslarını ikinci seçmenlere kabul tinde geçmektedir. letvekillerini do2rudan. doğruya seçtikleri takdirde seçim bir derecelidir veya edebilir. Seçim salâhij'etini dilediji gibi ettlrecekleri iç.n seçmenlere Duguit'nin Edebiyat F3kült«inin temsil kohı bir vasıtastzdu:. Eğer vatandaşlar bu işi se dıizenler, seçirai tek veya iki dereceli korktuğu kütle ruhu hâkim olacaktır. hayli kuvvetlidir. Eserde baş rolü. Vayapabilir. Seçim fonksiyonunun şu veya Alâka göstermezlerse ki Du ihtimal çecekleri seçmenlere bırakırlarsa seçiaı tan gaze'esinin tiyatro muharriri Tunç dereceîi veya vasıtalıdır. Vasıtalı seçimin bu kimseler, şu veya bu şekilde ifasının Uaha fazladu: ikinci seçmenleri propa Yalman oynamsktadır. Bir münekk'di, mllli iradenin izhar ve istimali bakımm gandalar arkasmdan sürüklemek daha en ziyade tatbik edilen şekli iki dereceîi dan hukukan hiç bir ehemmiyeti yoktur. kolay olacaktır. Çünkü adedleri cıaha bir piyesin başrolür.de görmek şüphesiz olanıdır. ki a'.âka çekici olacaktır. Eaş kadm roîki dereceîi se;im usulü başlıca üç şe Bu mülâhazalar, çok şeki'.ci bir zaviye az, mevkileri itibarile menfaat ihtiras lünü Perihqn Çakıl yapmaktadır: bu ları daha fazladır. kil altında tatbik edıliyor: Birinci şe den bakıldığı takdirde, tamamen doğrugenc ve değerli sanatkân tiyatro seyirKanaatimizce, Ch. Benoist'nin iki dekilde; teşriî organ azaları birer ademi dur. Fakat realitelere uymamaktadır. ci'.eri Şehir Tiyatrosunda oyr.anan ve cereli saçimin tatbikatta bir dereceliye merkeziyet organı olan mahallî meclisler Gerçi, nazarî olarak, vatandaşlar hakimifilme alman cYayla Karta 1 !» ndaki royani vilâyet umumî meclisleri, belediye yetin ve dolayısile seçmek hakkmırı bir rr.üncer olacağı hakkmdaki düşüncesi lü i'e hatırlarlar. Tem?il kadrcsu B'ameclisleri tarafuıdan seçilmektedir. Bu, cüz'üne sahib değil iseler de, demokrasi temamen doğru değildir. Birinci seç smda Muhsin Ertuğrulun ta'.e^elerınden Belçikada ve son zamanlara kadar Fran nin inki^afile ha".k kütleleri her çeşid ha menlerin ikinciler üzerinde tesir ve baz:!arı da bulunmaktadır. «Cyrann de sada olduğu üzere, bilhassa âyan meclis kimiyet salâhiyetleri üzerinde filen dana tazyik yapmaları, iki dereceli seçim u Ber^eracî da Christian rolünü Suavi lerinin seçiminde tatbik edilen usuldür. ziyade müessir olmakta, bu salâhiyetlerm sulünün tatbik sahası olmak icab eden Texlü ile beraber yapan Muzafıer Askn Bu usule benziyen bir usul bizde de bir dogrudan doğruya kendisi tarafından ükrî ve siyasî seviyesi kâfi derecede bunlardan biridb. Eserde rol alan d:£er zamanlar tatbik o'.unmuştu. 1293 Mebu kullamlmasında meşru bir hak iddia ot yükselmemiş memleketler için asla ba gencler, Fakültenin tiyatroya mprakh, san Meclisi azası vilâyet, liva ve kaza mektedirler. Filhakika, siyasî hak ve va his mevzuu olamaz. Bu hal ancak ileri istidadlı talebeleridir. Piyes'n, Türk ?a'nidare mecllslerinin müntehab azası tara zifelerini tam bir vukuf ve hürriyetle demokrasilerde görülebilir. Meselâ, Bir nesinin unutulmaz Cyrario'su, de'>rli fmdan seçilmişti. İkinci şekilde; teşril kullanabilecek bir olgunluğa erişmiş va leşik Amerika devletlerinde iki dereceli sanatkâr H. Kemal Gürmen tarsfırdan meclislerden biri ya yalnız diğeri tara tandaşların her çeşid haklarını aoğrudan seçimle seçilen cumhurreisi intihabın sahneye konması muvaffakıyet ihtir^ov fından ve kendi azası arasından veya her doğruya kulianması e kendilerinı temsil da ikinci seçmenlerin seçilmesi üzerine îini büsbütün arttımakt?.dır. GerclT* edecek kimselerj blzzat seçmesi kadar kimin cumhurreisi olacağı aşağı yukarı iki teşriî meclis tarafından ve gene candan başanlar diîeriz, M. kendi azası arasından olmak üzere müş makul ve meşru bir hak tasavvur oluna anlaşıhnaktadır. maz. tereken seçilmektedir. Meselâ 1912 den İki dereceii seçim usulünü kabul ve evvel Amerika Birleşik Devletleri SenaMillî piyango taîihlileri Amell ve siyasî mülâhazalara göre ise, muhafaza etmesi lâzım gelen fikrî ve tosu Federe Devletlerin mümessiller iki dereceli seçimin millî hakimiyet ve siyasî seviyesi geri MlllJ plyançonun 23 nlsan ç?kr.lşlnd« memleketler için meclisi tarafından seçilmekte idi. Iki ya halk hakimıyeti prensipile telif edilip düşünülepek mahzur birinci seçmenle büytU: lknmire kazanin ta'.lhlUerden bu. meclis sistemini kabul eden Norveçte ve edilemiyeceği meselesinin hukukî müna rin alâkasızhğı yüzünden seçimin birin güne kadar, MU11 p'yacgo bürolarına veya Bankası şube 1929 tarihli bir kanuna göre, Yunanistan. kaşası lüzumsuz ve faydasızdır. Çünkü ci derecesinin ikinci derecesi karşısın Ziraa; ikramlyelertnl ve ajanslanna başvurarak alanlar şunlardır, da da ayni usul tatbik edilmekte idi. meselenm bu şekilde vaz'ı amelî değer da silinmesi KKJ.OOO liralık büyük ikramlye yl. 12keyfiyetidir. Bu, cidden Üçüncü şekilde ise; teşriî meclis azası, den ma'.ırumdur. Iki dereceli seçimin büyük bir mahzurdur. Tek derecali se mltte Tekel ıdaresl ek=per! Osman Kaya bilhassa teşriî seçimler için vatandaşlar fayda ve mahzurlarını yalnız amelî ve çim usulünü tatbik eden fikrî ve siyasî MTSB1;:OŞ1U kazanrr.ıstır Bllet tsm olduju tarafından intihab edilen ikinci seçmen Bİyasî zaviyeden mütalea etmek lâzımdır. seviyesi çok yüksek memleketlerde bile lçiı yüz bln Ur?yı da tam alnuçtır. ."O.OijO llra '^azananlar; ler tarafından seçilmektedir. Bu daha ziBüyük demokrat ve realist hukukçu halkın seçmenlere alâkasızlığı dikkati Fatıb. Atpazarı Mutaflar ceddesl 41 nuyade mebuslar meclisinin intihabında Leon Duguit'nin kanaatine göre, iki de çekmektedir. Bu memleketlerde is marada îlehmed Hu'.usl Benll, Bozcaadada kullanılan şekildir ve iki dereceîi seçim receli seçimin faydalı veya mahzurlu ol tinkâfların nisbeti bazan yüzde el P, T T. memuru Va?ıf Can denince anlaşılması lâzım gelen usul de duğunu tsyine yarayacak yegâne ve e Uyi geçtiği için mecburî rey usulünün 20,000 l'ra ka*ananlar Beyoçlu Takslm Valldeçpşme 97 num«budur. min ö'.cü amelî ve siyasî ölçüdür. Bu ise, tatbikı ihtiyacı duyulmuştur. Nitekini îki dereceîi seçim usulünün ehemmi ancak halkın fikrî ve siyasî seviyesıdir. 1893 tenberi Belçikada, 1912 denberi rada Ohannes Dirhemcl^ Edırne KarEaiao caddesl 21 numarada çiftçl Hamazan A*.eş, ( yetli tatbikatma Fransanın inkılâb mev Bu seviyenin henüz kâiı derecede yük orta Amerilta Cumhuriyetlerinie ve Ar Beyoğlu Hamam sokak 17 numarada Urazuatmda rrslamaktayız. Vasıtalı seçim selmemiş olduğu memleketlerde iki do jantinde tatbik edilen mecburî rey usu niye Grlgcvadl. Kı.fKtfı llra kaîananlarusulü.Fransada bazan üç derecell olmak receli seçim herhalde daha iyi bir seçimi lü Birinci Cihan Harbinden sonra MaPolatlmın Bayburt köyünde çiftçl Babrl üzere 1S11 tarihine kadar devarn etmiş temin ettiŞi gibi, seçim mücadelelerinde caristan, Danimarka, Lüxenburg, RuErdoğan^ Elizığda Hasan Er Ergül ve Totir. İki dereceîi seçim usulüne, nbbeten ki taşkmlıklara da mâni olur. manya, Çekoslovakya ve A^astrslycda sun Içık. yakın zamanlara kadar Avrupanın i'.eri Duguit'nin haklı kar.aatıne nazaran, tatbik edilmeğe başlamıştır. Millî Eğitim Bakanlığı müsteşariiğı memleket'.erlnde de raslamaktayız. Me iki dereceli seçim herşeyden evvel bir Vefat eien Ihsan Sungunun yerir.e Mıllt Bu alâkasızlığın parti hayatı gelişmiş, selâ, Avusturyp.da iki nisan 1873 tarihli zümre ve ayıklama temin etmektedir. Ejltlrc Bakanl:ğı mü5teşar:ığına^ teftlş hebir kanun şehir ve kasa'oalarda tek de Zira ikinci seçmenler halkla doğrudan kültür seviyesi yükselmemiş mem'ıeket yetl reisl BesLm Kadlrgan tayin edllmiştir. receîi, köylerdc ise iki dereceîi seçim u doğruya temas halinde bulunan kimseler lerce ne korkunç nisbetler arzedeceği Kandilli Kız Lisesinin spor bayramı sulünü tatbik etmekte idi. Iki dereceli olduğu için halk onlar hakkında daha ve bu yüzden millî hakimiyet prensipiKandllll Kız L'.seslnin senellk spor bayseçim usulü Avusturyada 1896 tarihli bir tam bir fıkir ve kanaate sahibdir, bu se nin ne kadar nazarî bir mahiyet ala ramı dün okul bahçesinde davetliler ve cağı tasavvur edilebilir. Böyle menıle talehs vell'.çrinln huzurile ysp:lmışt:r. Baykanunla daha ziyade genişktilmiş ve beble halkın reyini kullanırken yanıl1907 tarihine kadar devam etmiştir. Ma ması ihtimali daha azdur. İkinci seçınen ketlerde, seçim hurriyetinin mutlak su rama Irtlkiâl mp.rşlle oaşlF.nmış taıott rrcaris»anda da yalnız kbylerde tatbik olu ler ise, birincilere nisbetle daha müııev rette temini şartiie, bazı amelî zorli'k den müTtîHıeb bir koro konferl va.ild'k'pa sonra rr.üzikll ve bllalıaıc aletll Jimnastlknan ayni usul 1901 e kadar devam etm ; ş ver kimseler okluçu için, kimlerin larına rağmen, mecburî rey us'Oİünün :er yap: mıçtır Taltbeler arasmdKki atletir. Finlandiyada da köylii sınıfı mümes mebus seçilmeğe liyakatli oldnğunu daha kabul edilmesi hera miîlî iradenin dsha t'.m en»flll mUsabaka pek hararetu o:. sillerinin seçimi 1906 tarihine kadar iki iyi takdir edecek mevkidedirler. Seçimin tam bir şekilde tecellisini, hem de hal mu«tur. Talebeierln nıüştereken başard.a. dereceli idi Başta Prusya olrr.ak üzere böyleca kademelemesi, yani reylerin bir lan demokratik terbiyesinin inkişaiını lan çemberll Jimnastıkle bahar dan.; ve dığer klâsik ve millî oyunlur alâka Le tabazı Alman devletleri de Birinci Cihan r.evi süzgeçten r e ? ı n € s i saye^ir.de, daha temin eder. kib o.unmustur, Talefceler davetU'.sre güzel Harbir.e kadar iki dereceli seçim usulü. iyi bir' temsili mümkün kılacağı ve urruEıi dereceli seçim usulünün, Duguit' blr gün g:çirtmlşltrdir nü tatbik etmişlerdir. mî menfaate dalıa uygun olacaŞı tabll nin sandığı gibi, her zaman daha itidalli Bizde 93 Kanunu Esasisi bu hususta dir. ve muhazafakâr bir seçim temin edeceY. Müh. Befik Fenmen'in hiç bir sarahati ihüva etmemekte idi. Bu Iki dereceli seçimin fikrî ve siyasî ğine biz de kani değiliz. Zira ikinci seçgünkü Anayasamızda da buna dair bir ELEKTRİĞİ seviyesi kâfi derecede yükselrp.enniş 0 menlerin, daha münevver kimseler olprensip hükmü yoktur. Eski ve yeni AÜç hamlede öğreten kitablan lan memleketlerde tercihini ic?.b ettiren dukları için şahsî menfaat Jıtiyaçlarma nayasalarımızda tek dereceli seçimi Kr. ikinci sebeb, dalıa tartılı, daha itidal kapılmıyacaklarını, propagandalar armenedici bir hüküm bulunmadığına gcre 300 I. Elektriği Anlamak İçin li ve muhafazakâr bir seçimi temin et kasından sürüklenmiyeceklerini sanmak seçim kanunlarımızm daha demokratik Sanat okulları ve suuf 3 mesidir. Zira birinci seçmenler umumi yanlıştır. Münevver olmak şahsî fikır olduğunda şüphe bulunmıyan tek dereehliyetnarne programma yetle daha az münev^'er kimseler olduk ve kanaate sadakati maalesef her zaceli seçim usulünü kabul etmesi pek uygundur. ları için hissiyata iapılmalan, bir takım nınn temin edememektedir. Diğer cimümkündü, lâkin memleket realitelerini, II Yeni Elektrikçüik, 4 cild 940 propagandalar arkasmdan sürüklenme Iv :ten, muhtelif memleketlerdeki seçim pek haklı olarak, gözönünde bulunduran Sanat Enstitüleri ve sınıf leri, kütle ruhu ile hareket ederek taş ve referandum tatbikatı göstermekteçeçim kanunlarımız iki dereceli seçimi 2 ehliyetname prograkınlıklara kapılmaları ihtimali vardır. dir ki, halk kütleleri zannedildiğinden kabul etmeyi daha doğru bulmuştur . mına uygundur. ikinci seçmenlerin nisbeten daha mü dai.a fazla muhafazakârdır. Fransız mİki dereceli seçim usulünü Uk defa kam . Yeni Elekrroteknik, 2 cild 690 nevver kimseler olması bu tehlikeleri kılânı sırasmda en müfrit kararları vebul eden mevzuatımız 1293 tarihli «TaliFea Fakültesi, Mühendis bir dereceye kadar Önler, ren :eşriî meclisler iki veya daha ziyamatı muvakkate» ve <beyanname> diı. ve Teknik okullarına de <j?receli seçimlerle intihab olunan Bllhassa fctanbul ve mülhakatmdaki Tanuımış Fransız müelliflerinden Ch. m^hsustur. mt .îler olmuştur. Fakat propagandaseçimler için tatbik edilen usul iki dere Benoiit ise, şu veya bu seçim usulünün Akba Ankara, ve her yerde M ceîi seçime daha z'.yade uygundu.^ Çün tatbikında halkın fikrî ve siyasî sevi ların tesir derecesi ve zararları, tek vekü beyanname îstanbulla mülhakatınl, yesinin ehemmiyetle gözönünde tutul ya çıft dereceli seçim usullerinden ayrı Izmit dab.il olmak üzere, yirmi seçim da ması lüzumuna kani olmakla beraber, düşünülmesi lâzım gelen umumî bir iresine ayırmakta, her daireden ikişer iki dereceli seçim usulünün gene bazı demokrasi problemidir. Serbest propaikinci seçmen intihab olunacağını ve amelî ve siyasî sebeblerden dolayı, Du gandâ ve fikir mücadelesi rejimi olan ANSİKLOPEDİSİ bunların da yarısı müslim, yarısı gayri guit'nin zannettiği gibi, bir süzme ve demokraside propaganda ve mücadelemüslim olmak üzere on mebus seçecek itidal âmili olabileceği kanaatinde de lerin müsbet veya menfi neticeleri hallerini tasrih etmekte idi. 1293 «Intihabı ğiidir. Bu müellifin hakh kanaatine na lun, partilerin ve hükumetin hakikate, Mebus an Kanunu» da, muayyen şartları zaran, iki dereceli seçim usulü, nazarî hürriyete ve umumî menfaate karşı haiz bulunan her beş yüz birinci seçmen olarak, birinci seçmenlerin işinde sadece besledikleri saygı duygusunun dereceiçin gene kanunda gösterilen ayrı şart lıazırlayıcı bir ral oynamakla iktifa e sine bağlıdır. ları haiz kimseler arasından bir ik'noi debilmelerini yani bir nevi feragatkârÜzerinde ehemmiyetle durulmağa deseçmen intihab edileceği kaidesini koy Sıklarmı icab ettirdiği gibi, ikinci seç ğer bir rnevzu olduğu hakkında bir fimuştu. Bu kanunun bazı maddelerini de menlerin de gerek birinci seçmenler kir vermek istediğimiz iki dereceli seğiştiren 3 nisan 1339 tarihli kanun ise, den, gerekse resmî veya gayri resmî çim usulünün memleket realitesi içindebir nahiye dahilinde bulunan her iki yüz diğer istikametlerden gelecek her türlü ki, değerini de gelecek yazımızda gÖ3erkek nü£us için bir ikinci seçmen. se tesirlere mukavemet edebilecek bir termeğe çalışacağız. çilmesi kaidesinl koymuştu. 1942 tarihli karakter sağlamlığma ve fikir istülâson mebus seçimi kanunumuz da, iki line sahib olmalarrnı icab ettirir. HalYarm akşam saat 21 de dereceli seçim usulünü muhafaza etmek buki tatbikat bu nazarî mülâhazaiarm le beraber birinci ve ikinci seçmen ola vakıalara uymadığım göstermektedir. bilmek için aranılan şartlafl gayet yerinTatbikatta birinci seçmenler ikinci de olarak birleşürmiş ve her nahiyedeki SİNEIvLASINDA kadm ve erkek nüîustan her 400 kişl için seçmenleri sadece seçmekle nadiren ikİki Yunan artistinin RESITAIİ tifa etmekte, çok kere şu iki vaziyetten bir ikinci seçmen sesllmesinl kabul etElen Caz Şarkı Kraliçesi birine düşmektedirler: Ya ikinci seçmiştir. menleri seçmekten ibaret olmai lâzun n gelen bir seçim salâhiyetine hiç değer İki dereceli seçim usulünîtn fayda ve vermiyerek seçimlere alâkasızlık gösve meşhur asrî caz ve BOOGİ mahzurlan hakkında ileri sürülen mü'â termektedirler ki, bu takdirde seçimin BOOGİ piyano kompozitörü ' lıazaları bir taraftan nazarl ve hukukî, birinci derecesi ikinci derece karşısında diğer taraftan amelî ve siyasî mahiyette silinmekte yahud ikinci seçmenler üzeolmak üzere iki grupta toplamak müm rinde tesir yaparak onlara fiilî'bir veBiletler SARAY gişelerinden 11 itıci Faeikülü çıktı. kündür. ahııabilir. kâlet yüklemektedirler ki, bu takdirde İstanbul Yayınevi Nazarî ve hukukl mülâhazalara göre, İki dereceîi seçim, mahiyeti, faydaları ve mahzurlan ^•••••% Yazan: Prof. Dr. * * Hüseyin Nail KuhaU : İSTANBUL SARAY Rena Vlahopoulou Yannis Sparlakos HOWARD BANKS ikinci Dünya Harbinde geçen hakikî ve tüyler ürpertici bir vak'a, Almanların Rusyayı işgaü sıralarmda bir Rus istihbarat merpurunun Gestapo ile mücadelesi. Seyredenleri heyecandan titretecek bir mevzu. esrarlı bir f.icianın içyüzü. Tanışma çayı Türk Matbuat Teknisyenler Blrllğinden: BîrılgimlE Yönetim Kurulu 2(iö^l9lıi güaU akç:.mı saat İH üan 2 1 e kaclar Eeyazıü Marmara slueması lakaılcde blr a) çayı tertib etmiştir. Bir çok fe. dakârlıkla yapıtan bu egteucell topla:ıtıda bütün blrllk azalarınm buîunma^an aızu olunur, Dnvetlyeler Blrllk merkezlnden veriin.ekttdir Tarzan ve Bay Tekln filmlerinin kahramanı BUSTER GRABL'in yarattığı müzikli, danslı ve heyecanlı büyük ask ve mac^ra romanı. 2 P U SU DAG ÇIÇEGI*YE$İL YILLAR*B)RINCİ KARISI Ka<îınların romanı Daphne du Maurier'den Vahdet Gültekin Gencliğin romanı A. J. Cronin'den Vahdet Gültekin Istırabın kitabı Pearl S. Buck'dan Behin Tekin 3 CUMHURİYET Nüshası 10 kurnştur. A b o n e beraıtı Blr aylık aylıls Altı aylık SenellS »I o . . Türklye •&*) Kr , •, S ı m>o > t tj;R» » 15(X) • 29(X) » 2S(X) • SlıTO » ıçm Harte ıÇın BOLAT KITABEVİ D i k ka t Oazettmizo gSnderllen evraS va f&zııa» ne5Tpfl!1?1n »tnımpstn lade nrunm&t