11 Eylül 1945 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

IIIIIHHIIIIIIIİHIIIIIIIIIIHI1IIIHIIIIIIÜİIIIIIHI1IIIIIIII Dünyayı Neşgul Eden Meselelerden: ayramın üçüncii günü saLahı, çayımı içerken Cinlpciğim Londra radyosunuıı anlattığı Japon mezaliminden ıstırab ve bulantı duydum. Bütün lngiliz gazetetün insanları ayUzun seneler s ü lerinin lirinci sahiîelerinde çı'J^n bir YAZAN: r.ı gaye etrafmda ren çok kanlı v e rapor gösteriyor ki 90 >ıl dnce kapılabirleştirmesini istefeci harbin niharım garb medeniyetine açan Jap^^ldr, mektedir. Biz, bu su yete erdiği bugünmedeniyetin yalnız yaldızını sürünr.ıüşretle insanları birlerde Amerika Birden ibaret olan cemi ler; fakat ruhan oldukları gibi kalmışMemleketi m i z e Amerikan kongresiv.in $ehrimize birine yaklaştırmak leşik Devletleri, Y a z a n : P r o f . •« • « » »• < ' yet de netice olarak lardır. pek seyrek ve geç gelen azas'iidan istiyenlere, nerede harb kadar, h a t ehenge kavuşacaktır Japonlarm Müttefik esirlerine ve i?' gelen Fransız gazeolurlarsa olsunlar tâ belki ondan d a Bunlardan hastalık gal ettikleri yerlerde ellcrine düsen | telerinden, yavaş ha mühim başka bir mesele karşısmda j azamî derecede yardım edeceğiz, onları ve ihtiyarlık sebeble Avrupalılara ve yerlilere yaptıkları meyavaş eski küldestekhyeceğiz. Bilmukabele <jır rini blr tarafa bıra zalim ve işkenceleri anlatsn Avustaltür hayatmm FranYirmi beş senede arzusu hilâfına iki ve mılletler arasına nifak sokanlar'a. j sada yer yer kıînıldamalar gösterdi olduğu iddia edilen Slav ruhunun da te kalım: Yarın fikrî, akıbet. düşüncssi, ya raporu, insanların tüylerini ürpertekorkunc savaşa iştirak etmek ?.orunda guçlükler çıkartanlarla da, nerede olurBelsdıye Hıfzı^sıhha Müdüriuğünün | ğini öfreniyoruz. Hele siyasî birliğini siri düşünulebılir. Her ne ise karşı'ıkh ölüm kaygısı msnevi b\iliranlarımız;n cek ve nıidesim buîan^ıracak kadar kalan msmleketim artık ebedi bir barış larsa olsunlar, mücadele edeceğiz. Hicyaptığı bir grafiğe göre şehrımizde 944 ve yabancı tesirlere kapılmadan milli münakaşalar karşısında bir müddet düğümünü teşkil ediyor. Fakat bu dü korkımc şeylerle doludur. Canlı ins^nlar istemektedir. Işte «harbden daha m ü ler'in yapmak istediği şey a=la ger^eli senesinde 15.000 ölüm vak'ası olmuştur. hüviyetini idrak eden, devletler muva kendi tefekküratına dalan Metchnikoff şünce ve bu kaygı bize dışarıdan aşılan üTerinde süngii talimi. kol ve bacaldahim» diye vasıflandırdığım mesele b ü leşmiyecektir; yanı yeryüzunde d'.ğer Bunun g.000 i veremden, bilhassa akci zenesinde eski rolünü değılse bile kü meşhur «Deneme* sile birdenbire nr mamış mıdır? Kendi «tabiat» ini yaşayan rından toprağa kazıklanan yerli kızlar, tün dünyayı, bütün milletleri, bütün bütün devletleri idare edecek bir «üs ğer vereminden ileri gelnıektedir. Ayak çük millet olmaktan da uzaklaşmEğı taya çıktı. Takmdığı vaziyet şuydu: insan için ölüm meselesi mevcud değıl oldürülen ve cesedleri çırılçıplak teşhlr insanlıfı böyle bir sulha kavuşturmak tün ırk> nazilerin tabirıie söyliyeyııu, ta dolaşan veremlUerin sayisı bilhassa başlayan bir Fransanm mevcudiyetı Ilim namına din ve ahlâk için fıkir dir. Ilim bize olümün bir insiyak oHu edilen rahibeler, kEdın vücuâlerinden «hayat sahası» bularnıyacaktır. Yeni'davasıdır. ğunu öğretince tıpkı kediler gibi za^ıa kesilen ve Japon askerlerinin karavamiş, altedilmiş olan bu insanlardan ve son seneierde pek çok artnuş, hastane inkâr edilemez. Buna bir de büyük Tüık yürütenler hakıkî ilim zihr.iyetinden nı gelmce sessiz ve feryadsız olarak Niçin infiradcı idik? nalarına giren et parçaları. yenilen <>lüonların acayib fikirlerinden daha faıia ler.e yatmak üzere muracaat edenlerden dastu Herriot'nun bayraktarhğmı yap mahrıımdurl&r. Bunlar ilim adamı de bu dünyadan çekileceğiz ve yerimizi ler... Bütün hunlar. Japorlirın Giineş yüzde eltmışmı kabul etmek imkânı tığı ve kendi ifadesıle «Ahlâki ve ma ğil, felsefe mensubudunar. yani «madAmerika Birleşik Devletlerini kuran bahsetmeyi lüzumsuz buiuyorum. bulunaır.amıştır. •Hastalığm bu kadar nevî sağlamlık» dediği iç bünye kı deci mat^rialiste> dirler. Tipik nü"nu başka hücrelere bırakacağız! Zaten biz Tanrının oğulları değil, yamyam oğullar Avrupadan gelen köylü çocuklarıdır. Bugün temsil ettiğm, Istanbuldan dossır sonundaki de mevcud olan, fakat dinlerin ve felse ları olduklarmı gösteriyor. Harakiri ıleBüyük muhaceretin ilk yıllarmda, hat kuz bin mıl uzakta bulunan uç yüz bin çoçkluğuna rağmen verem hastalanni mıldanışı ilâve edılirse 1939 a taksdiün: nesi Ondokuzuncu anarşili Fransadan pek ya Buchner'de cörülen materialistler, a«h felerin ve edebiyatlarm üzerini külled: nilen vah=i intihar u™lile karın'.irını tedavi edecek hastahane ve sanatoryom eden tâ içinde bulunduğumuz asrın osşuıa kışmin emniyetı iyi yürekli Ealkp.nlılaği ölüm insiyakı bir defa belirince ar \arıp bar^aklarını dı^arı tlökmek surekadar «Yeni dünya*, «Eski dunyaj nın rın emniyet ve barışile doğrudan doğ adedi pek azdır. Bunlann heyeti umu kında eser kalmıyacağma hükmetmek m ararsanız, iiim namına değil, kendi mümkün olur. Bu kımıldanışın bir ceo metafizikleri namma söz söylemekte kamızdan gelen nesıllerde bu ins yak tile kendilerine zulüm yapmaktan zevk mivssinin miktarı 780 kadardır. ssıllerini kendine cezbedememiştir. Ha ruya alâkahdır. Onlar artık hiç br şehesini de, hiç şüphe yok ki fıkir ve fel dirler. O ha'de ihmciliğı maddecilikten daha çok kökleşecek, bu suretle ruhun ve iftihar duyan Japonların başkalarına linden memnun olan aristokrası elb?tta ye omuz silkmek mevkiinde değ'üerdır, ülmezlıği, ölüm, öbür dünya fikirler'le acmaHrı zaten beklenemezdi. sefe Fransası teşkil etmektedir. avırmahyız (1). Maliye Bakanı şehrimize geldi ki muhacıriığın meşakkatlerine katUn zira bu apaçık delilik olur. Ideal b'r düşüp kalkmo.ktan doğan manevî bııhHu'su.l nır uçakia Anta.yaya yaptığı kısa Fakat, bu harb. yalnız sarı JaponElimize seyrek geçen Fransa gazemak istememiş, ve kendilerine yeni oir barışa sahib oîmak için bütün mıLİPtleBoylece a^rımızın başlangıcmd^ki bir ranlar zail olacaktır! larm dPKİI; bazı bevaz Avri'.pjlılann da yurd arayan köylü çocuklarmm gidişı rin beraberce yaşayıp, beraberce çah bir zijareUen tonra Izınne gıden ve bura telerinden bırinde bir zamanlar Fran fikır çarpışnasmı senteze kavuşturan v da da tcma=lar yapan Maliye Eakanı Nuni ancak lâkayd nazarlarla seyretmistir. şacakları bir dünya kurmak istiyoruz. rullah Surr.er gene uçakla çehrlmlze gel. sanm biy°'°İi e sosyoloji mensublarm Metchnikoff, "büyük çaptaki din ve ah 1845 te Harkofta doğup Fransaya ge sırtlan ruhlu olduklarmı gösterınîştir. Jafferson, Madison, Jay gibi büyıik A Böyle bir dünyayı gerçekleştirmek, mil miştir. Dun bayram tatill olmasma ratmen uzun munakaşalara sevketm:ş olan bir lâk meselelerını bir tarafa bırakarak len ve Fransız fikir hayatına yarışan L.r El'eri arkalarına bağh esirlcri ensîledoktorun doğum yılına işaret ediliyor insanların uzvî ve ruhi muvazenesizlik biyoloji âliminin 1945 senesine ras'îıyan rine kursun sıkarak öldüren. kadınları, merikahlar ve ilk muhacirler unvanıı.ı letlerarası sulhu nihayet yeryüuine Bakan bazı gorüşmeler yapmışf.r, Bu goyu^üncü do|um yılında Franız ^azete çocukları, ihtiyarları kendilerine kazBİan dığerleri kat'ıyyen Avrupa arls indirmek ve insaniyete refah sağ'aya rüşme ve ttmaslara bugün de de\am edecet E. Metchnikoff isminde olan bu doktor lerinden doğan ferdî ve sosyal dhlâk olan Mal'.ye Bakanı tru akşam Ansaraya 1845 te Rusyada Harkofta doğmuştur buhranları karşısında biyolojinin bir si onu sadece yâdediyor. Biz de bu rlırdıklan çnkurlara gömen. binlerîe atokrasisinden gelmiş değıllerdi. Bun bilmek için biz Amerikada elimizden doneceKtlr. Sonradan Avrupaya, hattâ Amerıkaya reçete yazıp yazamıyacağını düşünm«k yâdedişe iştirak'.e kalalım. Zira aksi damı fırınlarda yakan, yüz binlercf T«lar çok sade, basit, iyi kalbli insanlar gelen hiç b'.r şeyi esirgemedik. Bu yo'Yapılacak tenzilât f dağılmış olan bir çok Rus ilim ve fen le kaldı ve adeta Spencer tarzında bir takdirde kendir.den başka olan iiun vallıyı zehirli gazlerle boğan, karîınlan dı; aradıkları şey adalet ve müsava tı. da esaslı bir adım olan Bretton Wooİ3 Kahve çay, pasta ^e bira Ilatiarında yamensublarını materiyahzm ile itham Dünyanm dört bir tarafından geien bu tasarısmı memnuniyetle kabul ett'k pılacak tm/llâta ald Beledlye IktiFad MU mensubları arasmda ve Metchnikoff da «muhite uyma» esasından ba'nsetti. in eden Metchnikoff 'u Rus psikolojisınin kısırlaştırmak suretile ana olmak hakkından mahrum bırakan, insanları, koDumbarton Oaks ve San Francisco gı durlugU Mkllfl Beledlye Er.cümenlnde bu Fransaya geliyor. Fransaya gelmedan sanları ferd olara manevî buhran içinde muhacirler aradıklarmı yalnız de:nokvasıflarından biri olan mistısizme kapılrasid\ bulabileceklerine inandık'.arı bi aynı gayeyi güden milletlerarası knn gün Xonuçularalc yeni tarlfe tasdlk edlıe evvel veya sonra rusça bir eser yazıp yaşatan, ahlâksızlıklara sevkeden se mış gösterince çeşidli meselelere yo! baylar pibi hastalıklar ve fennî aıa'tırmalar için tecrübe vasıtası yapan, için yeni vatanlarmda her tünü de feranslara geniş ölçüde iştirak ettik. cektlr. Kahve, çay flatlarmda yuzde ylrml yazmadıçını bi'.miyorun. Fakat kcnui bebleri bu «muhite uyma» da aramak açılmış olacaktır. beş, bîra fiatında da beş kurua tenzllat toplama kamplîiını cehenneme döndiiBu vasıtalar, bu aletler henüz pak yc yapılacak'ır. sinin şöhretinl temin eden ana eior ve lâzımdır. Bu sebebler şu üç nokta.îa mokrasinin teçrübesim yapmışlardır. ren zebaniler, bu harbde insanlı^m ve yazıları fransızcadır. O, artık son dere toplanır: Hasfahk, ihtiyarlık, ölüm. EMüstakil devletimizin temellerııni nidir ve bir bakıma tamamlanmı? de(1) Bk. E. Metchnikoff: Essai sur la İlk öğretim haftası ğer hastalıkları önleme, normal *re a nature humaine, 1910. Sf. 284, Esar ; n medeniyetin yüz karası nldular ve Knğildir. Biz onları istikbalde düzeltilmck, hürriyetin üzerine kurduktan sonra biz Bugün saat i> de Emıluonü Halke%lnd8 ce temsilci olan Fransız fikir ^hayatına ligüla'lara, Neron'lara. Haccacı Zilimevvelâ kendi seviyemizi yükseitmeğe daha iyi bir şekil verilmek için açık törenle l!k öğretim haltası toplantısı yapı karışmıştır, kendini tamamile Fransız henkli bir surette ihtiyarlama, nilıayet tahlili için şu türkçe kaynağa ba'<ılaV.tutuyoruz. Bütün mlletlerin de onlorı lacaktır. Bu toplantıya M111I Eğltlm Ba hissetmektedir. Rusya ile hiç bir maddî ölümü kslenderce karşılama hususun lir Tabiate dayanan ahlâk ve Metchni lere. kazıklı voyvodalara rahmet oku(çalıştık. Bu, yeni ve bağımsız bir dev: tular. ve manevî alâkası kalmamıştır. Bu itida ilim bire yardım ederse ferd olarak koff, İş Mecmuası, 1934, sayı 3, Sf. 121 let kuran milletimiz için herşeyden da kabul ederek, mükemmelleştirme yo kanı da geıecektlr. Uzakdoğudaki sarılann mı. yok«a ç buhranlarmdan kurtulacağız, ferdler ve sayı 5, Sf. 10. lunda bize yardım edeceklerini umuyoAnkarada bir imar kongresi barla Fransız mütefekkiri olarak vasıfha mühimdi; onu ilk plâna aldık. FerAvrupanın göbeğinde beyazların mı dalandırılmakta hiç bir mahzur yoktur. diyetçi rejim memleketimizin az za ruz. Hiç kimse Amerikanm sulh ve intoplanacak ha vahşi, daha zalim olduklarmı varHükumet^ memleketin lmarı lşlnl esaalı manda olgunlaşmasma yardım etti, bu sp.nlık için çahşmadığmı iddia edemez. Gazetenin işaretini görünce, talebeliSinema âlemine eşi görülmiyen eserler yaratan sın, tarih tayin etsin! zaman zarfında büyuk terakkiler kay Lâkin, şimdiden kurmuş olduğumuz çok blr surctte salihlyetll klmselerle görüşmek &imin Metchnikoffun ismini ve fikirlefaydalı müesseselerin gelişebilmçsi icun üzere Ankarada blr kongre toplamağa kaJapon zulümlerini tasvir eden rapor Dahî Rejisör: A N A T O L E L I T V A K I N dettik. Basit köylü çocuklarmın karakrar vermüçtlr. Bu toplantıya esaa olmak rini ilk defa duyup dinlediğim bir ânıokunurken Almanyada da yar?ılanacak şöhreti bütün dünyayı saran muazzam filmi ter ve para bakımından zengin şahs' sadece bizim çalışmamız kâfi değildir. üzere klmielerden ayın on beşlne ka nı hatırlarım; 1923 te Istanbul UniverBunlarm devamı ve temadisi için bü dar Bayındır'.ık Bakanlığına gönderilmek harb cinayetleri suçlularınm 400,000 yetler haline gelebilmesi için pe.î ?ok sitesi ruhıyat müderrisi Mustafa Ş°kib, tün milletlerin bizimle elcle verıne^ini üzere blr rapor lstenllmlstlr. kisiyi bulduğu haber veriliyordu. Se hüsnüniyet, sabır, ustalık ve bi'.hrssa o günlerin Fransasmda çok münakaşa istiyoruz. • Amerikalı doktorların yazık ki medeniyet için ebedî lıir fin memlekehürriyet lâzımdı. Biz bunların hepsini edilen «Tabiate dayanan ahlâk felsef»tcskil eden bütün zalimleri bilâtefrik temin cttik, Amerika hürriyetin beşiği tlmi kontrol etmeliyiz! timizde yaptığı tetkikler si* mevzuuna temas etmiş ve Metchcezalandırmak kabil nlmıyacak. Amerikalı lkl doktordan murekkeb blr oldu. Bugun muşterek bir tehlike kaişısın heyot nıemleketlmlde sıhhl mue"se=;e!erl, nikoffun «Insan tabiati hakkında de« Nazi Spy • Bu çalışma devresi kısa sürmedi. bu Bu münasebetle Japonlarm Turan asdayız. Eğer ılmin iyi ve fena yoılarda sıhhl dutumu, laşe muessese'.erinl ve hasneme Essaı sur la nature humaine» EDfl'ARD G. ROBİNSON' GEORGE SANDERS müddet zarfında Birleşik Devlctlerm hndan olduklan yolunda ileri siirülen gelişmesini kabul edemezsek, şaye.i DU ;alıkları tetklk etmektedlr. Heyet Mez başhklı ana kitabmı tahlil eylemişti. PAUL LUKAS'ın yarsttığı en büyük film niçin inf.radcı bir siyaset takib ettiğibahayı, ha^taneler vesalreyl zlyaret etmlş Aziz hocamızm çok telkinkâr bir tarzbazı iddialara da inanmadığımı söyleni kestirmek kolaydır. Bu devre bizim ışte hodbin olursak sonumuz medenı tlr. Bu heyetln tetklkatı Amerikada blr da yaptığı bu tahlil üzerimde o kadar mek isterim. yctin mahvıdır. Ihm ancak ehil ellei'de kltab halliıde r.eşrcdllmektedlr. Japonyaya milli kalkrama devremizdi, biz harıu faydalıdır, yoksa inkışaflar insaınjiğın ald olan İlk kitab Bhrlmlzde Uglll makam tesır bırakmış ki Fransız gazetesınin Japon adalarında 6000 yıl önce Synuişlerle meşgul olamazdık. lar denilen bir kavim jaçarmış; sonra Lstikbali bakımından korku ü.1 takib e lara göndorllrr.lştlr. Bu kltabda Japonyada yüzüncü doâum yıhndan bahsettıği köylü çocuklarmda, istikbalin en t ü şmdlya kadar Qun>aca bllinmlyen bastalık Fransız mütefekkirinin ismini görür bunlara Kafkas, Mongol ve Mılezja r zlkredllmektedır, yük devletinin liderlerini çıkarmak b^ş dılecek bir umacı olurlar, yalnız dehgörmez bütün o tahlil ve fikirîer sılsıırklarmdan gelen kabileler de iltihak ka meselelerle uğraşmak için vak't bı ?et verici tahrıb vasıtaları doğunırlar. Kaldırılacak ihracat vergileri T I Î A T R O S U lesi gözümün önünde bir geçid resmi etmiş; gittikje Malezyadan ve cenub Bu sözlcrim üzerine bilmem atom bomrakmıyacak kadar çetin bir dava Idl. FındiK mah?ulunden İhracat resmt kal yaptı. denizlerinden gelenler çoğalmıs; hattâ B V GECE dırıldıktaa sonra daha ba»ı İhracat nıaddeBusün bu davayı kesin zaferle tamam basından bahse lüzum var mı? v .,.41 bazı iddialara göre Afrikadan da Japnn Kime dostuz, kimlere diişman! lerlnden lhrac vergisl alınmamnsı da tetklS n dolayı son derece On sekizinci asırda Rousseau'nun 11adalanna göçenler olmuş. Zamanîa büolunrr.aktadır, Yalnız bu husu3 bütçe lls yarız, zira bütün çalışmalarımızin neIşte b.z, Buleşık Devletler kongresi alakah oldugundan yılbaşından ltlbaren me ve fenlere karşı kopardığı isyan tün bu türlü soydan insanlar birhirme ticesi olarak Amerika «büyük millet» azası, bunun ıçın binlerce ve bialerce tatblk edllecek olan yeni bıltçe tasarisında fırtuıasım !ıep bıliriz. On dokurjncu « AH Ş U KA Y N A NA M ! . . . karısarak bugünkü Japon milleti ve asrın ilk yarısı bu fırtmaya ehemırivet oldu. Yazanlar: Mahmud Yesari Halid Fahri mil katederek harb içinde Avrupa ve bu dururr. gözönünde tutulacaktır. Japon dili teşekkül etmiş. vermedi, müsbet ilimler yolunu tutmvış Büyük millet olma yolları: B Yarın gece: Bağlarbaşmda: ÇAMURDA ZAMBAK H Asyayı dolaştık. Milletlerin beraoerre Eyübde zengin Linyit madeni Japonlar arasında bir miktar Turan ilerliyorlardı. Dahası var: Yalnız kendi bulundu Tar.nın uzak ve yakın dev'irler.nc kı çalışabilmek içm, nasıl olursa olsun, ırkından insanlar da bulunabilirse de sahalarım değil, felsefî ilimlerin mevEyüb kazasına baglı Kemerburgaz nahlea b;r goz atarsanız bızden evveı ve bir hal çaresi bulmaları hususunda ısbunların da Japonlaştıkları ve bütün y?st clvarıııda Akpınarda çok genlş bir YARIN AKŞAM Japonlarm Turan soyundan îmadıkları bizden sonra bir çok muletlerın «uuyuk rar ediyoruz. Bu yolda yürüyenlerın arazlde llnylt macienl bulunmuştur. Esa zularını da fethetmeğe kalkışıyorlardı. meydandadır. Boy, bos, yüz çizçileri mıilet» olmak se\dasına kapndıkıanuı car.dan dostuyuz, fakat bu açık haki sen gene bu clvara yakın ve Umuml Harbde Asrın ikinci yarısının sonlarma doöru Yeni program Sinemasmda itibarile Japonların Turanhlara ve Tiirk görursunüz. Fakat onlarla bızım ara kati inkâr edenlerle arkadaşlık etraemi şletllml» olan blr itnylt ocağı buiunmak bu kaikışmaya karşı yeni bir isyan beze imkân ve ihtimal yoktur. Şi.ndüık tadır. lirdi. Rusyada Tolestoi «Hmin ve sanaZevkle . Neşe ile, kahkahalarla güleciğiniz film lere benzer tarafları var mıdır? Ahlâk, mızda muazzam farklar vardır. Biz bu Ekonoml Bakanlıgı yeni madenln 4S yıl tın gayesı hakkında» isimli eseıilc, âdet, gelenek, kültür bakımlarından da gaye için bir tek vasıta kullandık: Fev muğlâk ve mütereddid görünen Amerikan politikasmın, fazla idealist te ık lş'.etme lmtlvazmı bu damarları arayıp Fraasada Bruntiere «Ilim ve din» başboyle bir benzeılik var mıdır? Eski di hürriyet. Onlar ıse militarıst emelbulan grupa vermeyl kErarlaştırraıştır. lıklı etüdu ile bu isyana mümessih:k Türklerde haraliiri var mıdır? Jjpın lere kapıldıiar. Ferdlerden «şahsiyetler* lâkki edilen siyasetimizin pek yakında Baş rollerde: yaptılar. Isyanlarının parolası şuydu: Yapı Kredi Bankasının dilinin eski Turan ve Türk dillerile bir yaratmadan dunyaya hâkim olmak is daha sağlam, daha müstakar bir ?eki! almasma intizar edebilirsiniz. Ihm haddini bilmeU, manevî havat dükur'ası çekildi münasebeti varmıdır? tediler, bırkaç sene içmde bizim pek zenlemeğe yeltenmemelidir. Tolestoi Yapı ve Kredl Bankasının << eylul ev lk. Artık dünya pek küçüldü. Paîaıteıiuzun zaman sarfederek yaptığımızı baSovyet Rusyaya gittiğim zaman. t u ye Türkiyeden ayrılacak ve perşembe ramlyj?! kurasl pEizar günü Bankanm Ga dıyordu ki: «Ilim şimdiye kadar halişaracaklarına inandılar. Ve janıldılar! memlekette yaşıyan insanları ve kavimata şuoeMnde noter banka erk&nı ve da mizi iyi!e«tirm:ş değil, bılâkis halkın Bizim dahıli kalkınmamızla, bizim hüı günü VVashington şehrine ulaşacağım. vetlller huzurunda çekllmlçtlr. Kurada evl leri gösterir bir müzeyi gezmistim. OSuadiye ÇINARDİBİNDE nümaralı cuzdan sahlbl Ahmed faziyetini büsbütün berbad etmiştir.> rada, bizim Yeniçeriler müzesi gibi, riyete dayanan usullerimizle onlar m Uç yüz sene e\vel Amerikayı kuran 1 Yarm Akşam VEDA MÜSAMERESİ mankenlerle temsil edilen Turan aslınmilitarıst ruhlarını ve nizamlarını kar Avrupalı köylü çocukları bu mesafey; Hulu ;! Koçak kazanmıştır, Hulusl Koçak «Bilhassa ilme dayandığım iddia eden Fatlhts 12 lira klra lle oturan beş k'.z çodan muhtelif kollar arasında hirbirşılaştırırsaruz bu iki çeşid «büyük mil üç ayda katederlerdi. Görülüyor kı 7.a cuk babavı faklr blr emekH memurdur. Ka bir felsefeye, meselâ eseri yirmiııci tSMAİL DÜMBÜLL V AHMED GÜLDÜRÜR lerine benzeyenler, ilk bakışta gorülıılet olmak» davası arasındaki farkı da man değişmiştir ve Amerika kendini ı«ı Paklze Koçak, kendlslle konuçan ga asrm başlarında türkçeye de çevrnmış Mukallid MAZLl'M, SABRIYE TOKSES birlikte bu yeni zamana uyduracaktır. Biz Zfn zetccllere evl kazanacaklarını rtlyasında olan Buchner'e göre «Ahlâk artık tabiat yordu. Bunların bazıları Anadnlu halha iyi anlarsuuz, KÂRIKADbl ORTA OYUVU: BEKRİ MUSTAFA gin oiduğumuz için sevilmek istemiyo gormüş clduğunu soylerr.lştır. üstü fantezilerden başka temeliere Hakmdan farksızdı. Japonlar da aslen TuMilitarist olmadığunız halde, yukarıd3 Ayrıca Zengin Varyete. Bu akşam: Ej'üb Halk'ta Arifin Hilesi ruz, biz dünyayı refaha kavuşturacak Bundau başka tes^r.l mükâfatı olarak da yanmalıdır. Ilim din ile ahlâkın yerini ranlı ve Türk olsalardı, elbette Hu ka«öylediğim gibi yirmi beş yıi içinde iki bir sistem uğruna çahştığımızdan Ao kadın, erkek kun.aşları ve blr radyo lerll tutacaktır.» Işte Tolestoi ve Bruntiere rabetin izlerini. aradaki soy ve kan defa harbe girmek zorunda ka'.dık. layı milletlerin muhabbetine nail olma mlştlr. gıbi muharrirlerın Rousseau'vari iyyanbenzerliğini görmek mümkün ohırdu. Kadın kumaşı kazananlar : Reşad ÇellkGerçi bu her iki harbe biz tam mans>a arzu ediyoruz. Amerika dütıyamn oğlu, Neclb Cemll Aker, Vltalls Bilen, Hus iarı bu telâkkiye karşı vukua geliyordu. Geçenlerde Maraş millervekili Hasan sile isteğimizle girdik, fakat buna mecher milletinden makul fiatlarla eşya nu Kunt. Resid Tankutla görüsüyordum. Japonbur edilmiştık. Biz harbi sevmiyoruz, Metchnikoff bir biyolojl mensubu sıalacak, makul fiatlarla eşya sat3caktır. Erkek kumaçı kazananlar; Sami Seler, ların Turan soyundan olup olmaoıklan dünyaya hâkim olmak için milyonlarca Bütün milltlerin bu şeki'.de serbe=tça Alâeddln Akyılmaz, paltoluk erkek kumaşı: fatıle meseleyi ele almak istedi. FranRejisdr ALFRED HİTCHCOCKS'un büyük eseri bahsi açıldı. Türklüse aid esaslı tetkikzavallı insanın kanını dökmek istemıFerrt Selter, hali; Nlhad Bıyıkll, radyo; A saya geldiği zaman muhtelif kitablar ve ticaret japabilmesi için de bütün kara, leri ve derin bilgisile tanmmış olan âecldln Akyılmaz, yoruz. Biz harbin bir barbarlık oldumecmuaların îlimcilerle muha'.iflerinn hava ve deniz yollarınm açık tutulmaı, muhterem milletvekili. bu iddiavı kat'î. ğuna inaruyoruz. Amerika empery?list düşüncelerini el ile tutulur bir şekUde Bayram günü yapılan sandal taraftarıyım. Her millet toprağmda, surette reddetti, Saboteur bir devlet olarak teşkilâtlandırılmamışortaya attık'.arını gördü. Belki de ipsafasının feci sonu havasmda veya denizinde insanhk iç!n tidaî kütlür seviyesini taşıyan b b Japonların bizim sojnımuzdan olmatır. Bizim dış siyasetimiz, işin başından Eyub Dlkimevlnde uftabaşıllk yapan MaCUMMİNCS PRiSALLA LANE faydalı olacak nakliyatı temin edebilir. memleketten gelmesi, onun kafasmı ç«dıklarını gösteren deliller pek çoktur. beri garb yarım küresinde banşı muBu vollar tek bir milletin değil, insa ih l r a d m d a b l r g e n c F ! k r l T e a d l n d a b l r bir aşkla sevişen bir çiftin vatanları uğrunda Ve bunların başmda da. bütün terakkihafaza etmek gayesini gütmüştür. Bu dınla Bayıamm blrlncl günü Klreçburnv.n şidli felsefe cereyanlarmdan azâde tutniyetin olmahdır. gösterdikleri fedakârhklar. m^^^^m^^^^^^m dan blr sandala blnerek dolaşmağa başla muştu. İşlenmemiş, ham tabiate yakın lerine rağmen nıhlarmdaki vahşet gelir. yarım küreyi emperyalist hücumlarınIşte her rrjilletin teker teker fikrinl mıştır. Sorıyer açıklarına kadar rakı lçlp dan masun kılmak için elimizden gelen aldıktan. her memlekette tetkikleıde kurek ç.^ken Mahlr far.dalını blrden akınher şeyi yaptık, tecavüzlere karşı cephe bulunduktan sonra tanzim edeceğım.z tıya knptırmış ve sandal devrürr.lştlr, Saraldık. Flk\ \ dıs siyaset bu esaslar üzerine kıjrila hoş bir halde olan Mahlr boğulmuş. bajıkÜI.KER ÖKTEN rlye de Kefell dalyamndan yetlşen Yeni bir dış siyaset lâzım: caktır. Gayemiz bütün insanların elelo çılar tarafından kurtarılmıştır, ile Yüksek Mühendis NEZAHAT ERSAN Bugün dünyayı suihun eşiğinie gö vererek. insaniyetin refah ve saadeti Evlenme idarehanesi yapılamıyor FEYZİ ÜLGÜR İSKENDER DBA3IALI uğruna, hiç bir hırsa kapılmadan hür rüyoruz, Amerika, yeryüzunde lıerkoEvlenme İdarehanesi teşklll hakkında Evlendiler Evlendiler. sin serbestçe nefes alacağı ebedî bir çalışacakları ebedî bir barış dünyası Vilajete yapılan müracaat uygun gdrülmeGÜ L F AT M A Operet 3 Perde 9 eylul 945 Istanbul: 7 eylul 9İ5 barış dünyası kurmak hususunda ken yaratmaktır. mıştir. Cenıljetler Kanunu bu kabil teşek^H Orkestrayı Üstad MI.THLİS SABAHADDİN idare edecektir. ^ ^ küllere ctvaz vermemiştir. disine büyük mesuliyet payı düştüğaSümerbank mamullerinde nü müdriktir. Yeryiizünün büyük nıilyapılacak tenzilât letlerinden biri olmak sıfatıle, dünyaistemiş. Bu kadar uSiimerba:ık fabrikalan mamullerinde Pantalonlu seçim mızın nizamile ilgilenmemiz icab ettizak yerd?n boş dö194S yılı başından ititoaren esaslı bir fiat ğini artık anlamış bulunuyoruz. Bu neceğim, zarar edeVatandaşm seçim tenzilâtı yapılacakty. Bunun için hazıryüzden Amerika kendi millî hayatına rim, ille vereceksin hak'sma saihib ollıklar ıkmal edilmiştir. Bu tenzilatın yeni bir veçhe vermek mecburiyetindiye tutturmuş. Biyüzde 2 ye kadar olacağı anlaşılmıştır. C ması için, yaş, mede bulunduşunu kabul etmiştir. Biz rlmki de çaresiz kaJ Muhtelif cins mamullere göre bunlaruı denl durtım falan şimdiye kadar yalnız kendimizi düşüImca. «canma karinj tenzilât hadleri değişicektlr. gibi bir takım şartnüyorduk. bizim için en önemli meseolsun> demiş. verJ Yalnız 1016 yılbaşından evvel bir ları. haiz olması le memleketimiz dahilinde hür düşümiş. hamle yrtp.iarak fiatlarm yüzd* ona lcab ettigı malumnen, hür yaşayan, istediği şeye inar.an, Karaborsa malum değil, ihtlkarm adı yok «Neye verdin? ŞiI ksdar indirilmesi, sonra yıltmşmda tekdur. Bu. dünyanın gökyüzü dolusu kara buluta benziyor. Ahiretten mektub istediği şeyi söyleyen «şahsiyet» ler Klm demlş kl yer altınöa, yeryüzünün tad> kâyet ed°ydin» derar tenzilât yapılması da İhtimal dahiB,syaz bulut parçacıkları, nasilsa birer her tarafmda böyyaratmaktı. Biz bugüne kadar bütün yok Üstad Fazıl Ahm^ede ithaf Kahkahadan kınlıycr ahrettekl kemlkier. dim. Ceiab yerine bana bir Nasreddin ledlr. Llberjada, me beyaz par.talon sahibl olmuş 5'erliler. varlığımızı bu işe sarfettik. fakat arttk lindedir. Hoca fıkrası anlattı. Sümerbrmk îabrikalarmm işlediği ğerse, akla hayale gelmedik bir şarta feara bulut da. pantalonsuz Llberj'alı Blr müddettlr buradayım, beylerde yok Çüukü şlmdl hep burada bütün eskl mesaimizi başka tarafa yöneltme.Tm ge rahatıra, Hoca mevh'.ım, komşysunun eşeglnl knmlkler ham madc'elerin fiatlarının düşürülmesi bağlı imiş. Vatanda^, seçim hPkkına çoğunluk. rektiğini anlıyoruz. Geçirdiği badirelerNe servetlm var halbuŞarlo talan solda sıfır, çu GöbPls'ten ârlyet olarak almış. dağdan odun lnüzerinde de durulmaktadır. Yeni pamuk sahib olmak için, evvelâ bir pantalona Derken, bu kara bulutun içlnden, be kl, ne arabam, ne atıra. den sonra Amerika yalnız kpndinı de§il, tutun da. dirm'Şe gitmiş. Odunu yüklemış. döyaz pantalonlar, birer birer, rey sandığJ Oyle cömerd ve tok goa bütün dünyayı düşünmek % ıında o! mahsj'ıü fiatları bugünlerde bu esasa sahib olmalı imiş. Soytarılar blrer birer sökün ettl sonunda. nü5te, bir uçunımun kenanndan gelü blr dlyar kl burası, duğuna kani olnauştur. Bu iş için de bir göre tesbit edilecektir. Bu suretle ilerlLioerya yerlileri yarı çıplak gez.erler. binasma girmefe başlıyorlar. toplanmış hep îirtaboz\ı, akıllısı, avaJl, çerkrn, eşsğin inadı tutmuş. uçuruma, Hayret ettlm, almıyorcdış siyasete^ malik bulunmamız gerak de yeni tenzilât mümkün olacaktır. BugUn>rde teküyorıız artık Mösyö Lavall uçuruma yürüraçğe başlamış. Hoca. bir Bir yanda:"i sıcak, bir yancian alışkanlık, Giren beyaz pantalonlu, rey pusulasnı lar hattâ hava paraeı. mektedir. Işte biz, şimdiye kadar sahib Ne kahTe var bu dlyarda, ne çay, ne yağ, bir yandan parasızlık, onları böyle Âdem sandığa atar atmaz hemen dışarı ıır Acayib yer bu ahlret, Marmara Yat Kulübü ne de flş, kaza çıkacağmı anlaymca, hayvanı yuolmadığımız bu dış siyasetin ma'zeakm akın yolcusu. baba üniformasile gezdlriyor. Seçimden U?3r, kap? önünde hekleyen kalabalığm Bu mevsimin son balosunu 15 9/1945 lanndan tutup kendine dogru çekmiş. Dünyanıza tek benzerl, ne arasan hep mesini toplamak için seyahat edıyoruz. Fakat Allah blllyor ya, cumartesi günü akşamı verecektir. Ba seçlme partalon giyeceğim diye de, boarkasır.dan dolasıp, el çabukluğile panmaf iş.' Fakat Hocanın kuvvetl yetmemiş. eşene sağcısı, solcusu. gin ina^ı artmıs. r.ihayet, sürçmüş, uçuŞunu bir defa daha tekrar etmîk is lonun, kulübün azalarının davetli'.erine şuboşuna masrafa girılmez ya. Adamlar talonu çıl.snyor, pantalonsuz bir vatan Ne kalkmma partlsl Hocanın eşeği daşa veriyor. Onun da, pantalonu giyruma tekerlenrr.iş. terim: Bizim istikrar bulmuş, ananele mahsus olacağı ve balo için kulüb bi haklı. var, ne kavgacı demokrat, Seçim hpkkının pantalon sahibliğlne mesilp koşarak binaya girmesl bir olure malik olmuş bir dış siyasetimiz ynk nasının içinin sureti mahsusada tanzim Havvanm snhibile Hoca ma.hkemslik Şofo/ mu^teri kavgalan alâı. yürüdu Sarmaş dola^ oturuyor Borjlya'yla Ipokrat. bağlı oluşu, Liberyndaki seçim mevsim Jor. tur. Bundan şu mana çıkar ki biz ken edildiği haber alınmıştır. Bir ahbabın başma gelmiş, an'.atıyor olmuşlar. Nasreddin Hoca. kadiya vakNe nıakale ne lıa\adls, ne ajansın bültenl, Bu gece için gerek Adadan ve gerek lerinde pek acnyib manzaralar görüldi siyasetimizi başka milletlere c»br«r> Boylece pantalon sahibi on vatandaç Na Haşlmln kurbağası, ne Hâmldin Flntenl. du. Ilazin macera. Uzakça bir yere gi avı aldugı: gibi anlatmış. Kadı. dinlekabul ettirmek niyetinde değiliz. Biz bu Kadıköy ve Modaya uğrıyarak Istan mesine sebeb oluyormuş. Ne pantalonlannı gerl kolan bir kaç yüz zenglnl ne laklrl, ne dar gellrllsl var. decekmiş. Nasilsa bir boş taksi bulmuş, dtkten scnra: dış siyaseti, bütün mil'.etlerin fikr'ni buldan kulübe gidecak ve dönecek vaMeselâ bir seçim gününün sabahı, vatantîaja bir kaç dakika için âriyei Ne raşlsl, mürteşlsl, ne temlzl, plsl var. binmiş. Aî gitmişler. uz gitrnişler, dere. îki şahid getlr. demiş. purlar temin edilmiştir. alarak kuracağız. yurddaslann sandığa reylerinl a f acak vermek suretile, bütün Liberyalılar se Kovuğumda sâkln sâkln yatıyorum, başım tepe, düz fltmişler. Bizim ahbab varaNasrediin Hoca. cevab vermlş: d'.nç Bu vapurların hare.;et saatlerlnin ay lan binın:n kıpısı önündeviz. Uzak'an çim hntckını kullanmiş oluyorlar. Dünvadan ne i'tiyoruz: c.Tğı yere varmış. İ^i şahi::im O!S3T.1\ e?îk uçuruma TTnvurumda blle değil şeker, sabun ve p'.rinç. rıca gazetelerle bildirileceği de ilâve e bakınca, bu kalabahk, üzerinde yer yer Pantalonlu seçim de, içine fesad ka Aman nasıl mlnnauanm bılmezslniz ecele, Vannıs ama. otomobilden inenvsmiş. yııvarlarmozdı, kadı efendi. Amerika, bu yeni dış siyasetinln bü cilmektedir. beyaz bulut parçacıkları uçuşan bir rı§modan, başarı ile sona eriyor. Mubtaclıktan o kurtardı benl çunkü Tekele Şoför, saıtm yazdığı paranın bir mislini H. V. Amerikanın dış siyaseti ne olacak? WALT HORAN Sehir i Hâdiseler Düşünceler haberleri Bir Fransız ali Korkunç bir rakaıtı CUMHURIYET 11 Eylul 1945 NALINA MIHÎNA Vahşetler! Istanbulda bir senede ölenlerin yarısını veremliler teskil ediyor yüzünc ıdl ogum ¥iiı Ziyaeddin Fahri Fmdtkogla BİR N A Z İ CASUSUNUN İTİRAFI Perşembeye L A L E' de SADI TEK Gedikpaşa AZAK Bahçesinde 9IELEK KİRALIK APARTIMAN Jean ARTHUR Joe Mac CREA Bu Akşam SÜMER Sinemasmda KARANLIKLAR ADAMI f Bu Aks^m: BÜYÖKOERE BFVAZ PARK'ta RAŞİD RIZA Tiyatrosu Operet Kısmı ı\