22 Ağustos 1945 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

er fani gibi dün onu da, Yunus Nadiyi de toprağa verdik. O. bu toprağın, Türk toprağının çocuğu idi. Bu toprakta doğmuş; bu toprağın ekmeği ve suyu ile büyümüs; bu toprakta istibdadra zindanını, sürgüniinü, bütün acılarile tatınış; bu toprakta hürriyetin bahtinun sebebi «adalet» mefhumunun tnutyarlığını bütün zevkleıile duymuş; bu lak olarak ele alınışından ileri geliyor. Hırsızlıktan sanık bir garînsanlığın ilk devirlerinden ve insan ğim telâkkisini te Çok sevdiğim toprakta kıırtuluş, istiklâl için savaşkafasının işlemeğe ve düşünmeğe başla Halbuki «mutlak adalet» diye bir şey son polislere rüşvet vermek mesleğim oiduğu iyid eden bir tanesi nıış; bu toprakta zaferin, Cumhuriycmasından itibaren, bir işin, bir hareke yoktur. Onun içindir ki dinler «mutlalç şudur: çin değil, hakikat otin, inkılâbın, yepyeni Atatürk Türkitin €hakh> veya «haksız» oiduğu şuuru adalet Allaha mahsustur» derler. Dünisterken yakalandı larak ifade ederlm Davayı millide uyesinin doğduğunu, büyüdüğünü, güradaleti değil, da doğmuştur. İptidaî insan Zihniyeti, yada bütün insanların ki beşerin en büyük mumun takib edebüzleştiğini BÖrmüş; nihayet iyiliği ve Büyükadada Anadolu Kulübünde a buluşlarından ayrı ayrı cemiyetlerin ve ideolojilerin kuvvetlinin zayıfa tahakkümünü haklı biri ceği hattı hareket yükselmesi, nıamur olması için bütün Eayardı; çok daha sonraki medenî cemi adaleti, meselâ bir Roma adaleti, bir zadan Rıza Dcrvişin bin lirasım, aynı ve belki de birincisi. işte bu müessesehakkmda rehberlik yapılmak'.a beömrü boyunca çalıştığı ve çarpışbğı bu yetlerde bile kölenin efendiye itaaü ve hıristiyan adaleti, bir İslâm adaleti, bir kulübde ahçı Mahmudun 350 lira'.ık dir. Eğer ben dünyaya gelinciye kadar raber halkın bu yoldaki faaliyetletoprağa kavuşmuştur. komünizm veya faşizm adaleti vardır. plâka altın yüzüğünü 'asırmaktan hak •eazetecilik müesse, bir meslek olmatöylece insanların hür ve köle olmak rine küçük olsun, büyük olsun GÖ7lerinin yaşı aylardır kurumıyan üzere ikiye ayrılması, kölelerin Hç bir Ancak bunlarda bahis mevzuu olan şey, kında soruşturma yalpılan garson Ze saydı, onu mutlaka ben icad ve tatbik aledderecat fazla kıymet verilmek \e hakka sahib olmaması meşru görülür o cemiyetlerde hâkim olan hukuk ni ki Işık, suçunu örtbas ettirmek için za etmiş olurdum!> meselâ ahaliden biri bir şey yapmış mııhterem eşi anlatıyordu: Dk amelidü. Hür insanlar da «imtiyazlı» ve zamınm adaleti dir: Muayyen bir mem bıtaya 300 lira teklif etmiştir. Bu tek Bu if'tde nv?sleğin mukaddes ateşini sa (aferin filâna!) ve kazalardan biri yatı başarı ile yapılıp da iyileşmeğe JTU «imtiyazsız. olmak üzere smıflara ayrıl lekette, muayyen bir devirde yürürlük lıfle kar?ılaşan Büyükada komiser rrıvı bütün aayatı müddetince bir meşale bir şey göstermişse Igördünüz mü ha tutunca yıırda donnıek ve bu toprajjı mıştı. Böyle tefrik ve tasniflerin «h'j te olan hukuk kaideleri o mem'.eket avinleri Muhsin Ozunc ile Ibrahim Yıl halinde el.nde tutan rahmetli üstadım nıiyetli kazayı?) gibi diğerlerine mu görnıek için yanmağa ve sayıklamağa kukan» ortadan kalkması ve insanlar halkını büyük çoğunluğunun jhtiya raaz, teklifi âmirlerine haber vermiş Yunus Nad:nindir; ve bu yazı onun gacibi imtisal ve teşvik olacak yazılar ya başlamıştı. Yunus Nadi, sanki öleceğini biliyormuş ve yabancı topraklard» arasmda «hukuki» eşitliğin kurıılması cına yetiyor ve o çoğunluğu memnun lerdir. Bunun üzerine; Heybeliada ko zetecilık telâkkilerini gösteren bu n e ^ zılmak lâzımdır. Bıınunla beraber eksik hayata gözlerini kapamak istemiyoryüzyıllar boyunca devam eden çeşidli ediyorsa ve iyi tatbik ediliyorsa o mem miser muavini Reşadla polis •Mehmed notlarla vücude getinlmiştır. Bu yazıcihetlerin tenkidinde de tereddüde mamuş gibi, daussıla denilen vatan hasrcti kaynaşmalar, mücadele ve ihtilâller so lekette adalet vardır, iş tersine ise, ada Çetin tarafmdan meşhud suç hazırlan nın imzamı taşıması sadece bu notlara lıal görülmemelidir. Husıı^ile icraat hastalığına tutulmustu. Isviçreden Türnunda, ancak geçen asırda mümkün o let yoktur. Işte bu adalet, «hukukî ada mış, Zeki Işık. sucüstü yakalanmıstır. «muhatab» olmam yü^ündendir. hükumete aid ohnıca onda bihakkui kiycye gelecek vasıta bulamadığı içln labilmiştir.t>emek ki bütün insanların let. tir. Bir memlekette hukuk fikri Istanbul üçüncü asiiye ceza rr.ahkemt müteccllid davranılmak icab eder.» Bcni o yetiştirdi. 27 seneük meslok hususi hir uçak kiralamak istemi?; hür ve hukukan müsavi oiduğu asası ve adliye mekanizmasi iyi işlediği tak si;; Zeki Işık lıakkmda tevkif mlizck hayatun münhasıran onun yanında 40.000 İsviçre frangı gihi büyük bir ücdirde, konulan kanunlar bakımından da keresi kesmiştir. henüz pek yeni bir şeydir. geçti. Hele bu müddetin ilk on altı Aynı talimatnamenin iki maddesini ict talebi karşısında kahp da buna imbunlarm maksada uygun tatbikı bakısenesi kâh aynı cdada, hattâ aynı masa daha alıyorum Bu maddeler, koca va kân bulamayınca pek üzülraüştür. Ferdler arasmâa yukanki farkların mından da iyi neticeler ahnması ve oBasın ve Yayın Umum Müdiirü etrafmda, kâh ayrı ayrı odalarda, fat.inperveri ne güzel canlandırıyor: gözetilrr.esi ve müthiş bir müsavafsızlı rada hukukî adaletin hâkim olması pck Bu topraktan b^ska bir toprakta ölİzmire gidiyor kat daima aynı çatı altında, ve aynı «Gazetenin hittı hareketi; Misakı millî ğm hâkim olması, ezelî adalet duygula tabiidir. Işte bunun içindir ki insanlık Çehrimlrdf j\ımr.a:ı Batın ve Yayın gaye ve maksadlar ugrunda geçti. Bu hudud ve hukukunun behemehal istih mek ve bu topraça gömülememek çok rımıza aykırı bulunmakta; köle duru tarihinde hukukî adaletin hâkim oiduümum M'jciurü Nedlm Vcyscl Ilkın ' a r m *Yeni ,^al eılileceği hakkında çok derin bir an bir şeydir. 1942 eylulünde Londramuna düşrr.üş Yunanlı öfretmen ve ğu devirler, bütün insanhğın en parlak şcfcriml?cicn tayyare iie lemlre r'laecsk, müddet içinde gazetelerinde kanaat ve imana sahıb olması ve o ka da bir kaza netice^inde ölen genc hava hattâ filozoflarm, zengin Romalı çift ve yüz ağartıcı devirleri olmuş, sdnlet ora'la Izmir Fuarını ziyaret ve Yenl Asır Gün> ve <Cumhur;yets bana verdiği subaylarımızdan birinin cenaze trirenaat ve imanı bütün kuvvetile tecelli ciler tarafmdan evde hususî hocalık sizliğe düşen cemiyctler ise batn«ıştır. rcfikımi^ln kuruluş senel devrlîesl türe mevki, kendisile en yakın ve en sıkı ninde bu acıyı tamamile duymuştum. ciDde bıüunacaktır. münasebet tesisini istilzam ediyordu. cttirmesidir.» yaptırılmak üzere satın alınması, inIV Insanları yabancı. toprağı, seması, su« Gazetelerinin Yazı Işlerl jnüdürlüğünü ŞJ*.... Mustafa Kemal Paşanın başkuYunus Nadi Abalıoğlu ve sanlık ve fikir haysiyetimizi incitmekte. 30 ağustos bayramı yıı, ağacları herşeyi yabancı bir memmandanlığı vesaire gibi hadisatı mür!O niÇunos Zafor Bayramında Istsnb'il yaptım. Kemal Salih Sel Lmtiyaz veya din ayrıhkları yüzünden Fakat bugünün insanhğıhı «hukukî leketin jabancı mezarlığına o Türk dehimme içeriler4e lâyıkile bilinmiyor. likanlısmı bıraktıktan sonra, seyahativaktile, işlenen cinayetler bugün bizj müsavat», «hukukî adalet> prensipleri Komutanlıı mda »ebrik mtrasiml yapıln Gazetenin tarifi: eden zayıflıklarm cılızhğı içinde sıkıl Binaenaleyh bunlar eski şeylerdir decak ve geçen Fcne oiduğu gibl bu Eene de tiksindirmektedir. Demek ki insan dü artık tatmin etmiyor. Ondokuzuncu asrın mİ7e devam ederken her an. düşüp 61askeri g<çld torenl yapılnııyacaktır Yunus Nadının «gazete» yi taıifi şöy maktan daha iyi olacak!^ nilmiyerek guya hiç bihnmiyen bir muşünüşünde ve insanlık görüşünde o a ikinci yarısından itibaren diinyanın, § «Bugünkü Cumhuriyet bomboş ta hite hitab ediliyormuş gibi adeta ve nıek ihtinıalini düşünür ve ölümden Aksu vapuru Akdeniz lcdır: sırlardan bugüne kadar bir çok geliş bilhassn sanajuci memleketıennden «iç7İyaHe. Atlas Okyanusunun enginlerin« Gazete. hergün cemiyeti beşeri birine masadak bir halde çıkmıştır. Ben niden ve malum heyecanlarile mevzuu do kayholnıak. vatan toprağına gdmülre!er olrvs. farklar belirmiştir. Fakat timaî adalet. avazeleri yükselmektsdir. seferine çıktı kari olsam böyle bir gazeteye tek me bahsedilmelidir.> : ne yazık ki bu gelişmeler, hem de çok Bazı doktrinler bu kelimcyı kT.ci ıerine Doju Afcdenlz seferlum lklncls'.nl ya yeden «efkârı umumiye» adlı ikinci bir ınomek ihlimnli karşısında titrerdim. lıeyet çıkaran çok kudratli bir tahlil ve telik dahi vermem. Ba'jmakale biraz daha korkunç ve büyük ölçüde, \eni parola j'apmışlarcır. 3u hal biı> çok in pacak olan Aksu %apuru, dun sabah 11 O zaman. İstiklâl marsmın, Eefere başlamıştır. Izmır ı Rodos, Antal.a, teıkib unsurudur. Gazete sahifelcri uzun k.ıçmış, Altın Mercanyan muhacinayetler işlenmesine engel olamamış ssnların dimağında, pek tabiî olarak, Ona matbuat tarihinin vercceği ye Canı, csnr.ni. bıitun varımı alsm da Hüd» Mersln Iskenderun, Trablusşam j Deyrut, kemesi varmış, filân ama, bunlara natır. Bugünün insanlığı. ebedî sulhu fi şu sualin doğmasına sebeb oluyor: Bir Hayf a,'> PortSald İskeuderlye, Plre l~ke:e Jıereün yüz binlerce insanın beraber ri, inkılâb tarihi hattâ daha fazlasıle Etme^in tek vatamrr.dan beni dunyada cüda ı zaran dahi vazıyet almak lâzımdı. kir olgunluğundan veya ahlâk üstün'ü memlekette adalet d<nilpn sey, hukukî lerlne Lğrayarak tekrar Izmlre donerektır. topîanıp, beraber düşündükleri, konuşayıracaktır. Yunus Nadinin Türk mkı mısralarını düşünürdüm. Yoksa dün gazetede çahşan sen detukları içtima meydanlarıdır.» ğünden değil. bir anda bir müyon kişiyi ve içtimaî olmak üzere iki çeşid midir? lâbınm büyük simalp.rı arasına geçifi, Şehir hastanelerinin dunımu Vatandan ayrı (iiişnıek, hayatta ne Ve mesleğe bağlıhğını anlatırken ğil mıydin?.» ve asırlık emeklerle biriken servetleri Eğer böyle ise bunlar arasmda ne fark elbette ki bir tesadüfün mahsulü de kadar acıysa ölümde de o kadar acıDun bir sabah gazetesinde, yeter dereŞ'Bizım Ankaradakiler pek iyi de ğildir. yok edebilen •atom bombasu ndan bpk vardır? . cede tahM«at olmamBsmdau do'.ayı fcblr şöyle söylemi^ti: dır. Bu toprağın evlâdı bu toprağa vat Mc,leğe aşk ile merbut olabilmek ğil de adeta hiç çalışmaz oldular. Şun Abdülhamid sansürünün ve tazyikı nıaİKİır. leyor. Beş altı bin yıllık bir medeniOndokuzuncu asırdaki büyük teknik hastanel'rlnltı Kopanmık tehllkesiııe düşlara Jjir mektub yaz da kendilerini cid nm en sıkı bir devrinde yirmi yaşında için bütnenin vo bildirmenin zevki üzeyet merhalesinden sonraki bu manzara" terakkiler, pek zarıırî olarak, bi'yük iç tuf:U yol'idda Hr havadls çiıtnııştır. Yunus Nadinin de. ameliyat olduktan Mccleyl alâkadarlardan sorduk. Verilen rınde ısrar lâzımdır. Hiç bir 'klinıin diyet ve faaliyete davet et.. Ama ihmal bir delikanlınm hürriyetten bahsetmejdeal fikir ve ahlâkın. hoyrat menfaît timaî değişmeler yaratmış. o asrın siyasî sonra biraz iyileşmeğe yüz tutunca hemalumata gore, boyle bir durum buhis fclhi bir yazının mıı\ affakıyeti kadar etme. Ben de yazacağım. Fakat yazınm ve merhametsiz teknik karşısmdaki bu ve iktısadi hürriyen i;indeki ekonomik mevyuu değlidtr. Her mali yıl •sonunda sine ve bu bahiste ısrar etmesine ne men bu toprağa dönmek isteyişini kim Gazetecilikten çok çok acı çıkacnğını tahmin ediyorum. denilir?.. Bu asrın başında elleri zinrîıe aczi nekadar hazin ve hakikî insanlık faaliyetler, hukukî müsavahn insanlara müe5;j."îf.erln açıklarmı Sapatmak uzere, zevkbahşolamaz anlamaz ki... memnunum, d<?mek. bu mesleğe olan ask Hcle .^en bir kere tecrübe et.» için nekadar utandırıcıdır! vurularak Istanbuldan Midilli kalosine hazırladığı ideal imkSnlann gereekleş tasarrur hesabından lliie ödenejt verllO. bıı toprakta g(izlerini hayata kamektedtr. Safilık ve sosyal Yardım Mudür ve ipti'.âmı ifade ed^mez. Onun elern Seyahatte iken dahi.. II sürülen ve orada üç sene kalebend edi pamad:ysa da genc bu toprağa kavuşmesini önlemiş; cemivette, iktısadî mü lüğünd» yar: an toplantıda ou da lnceve mihnetler'nden dahi zevkıyab olulen Yunus Nadi, bu hâdiseden yirmi tu. Çocukları, arkadaşları. dostlan dün Gazete ı!e alâkasını seyahatlerde buŞu halde insanhğın, ilk çağlarmdan savatsızlığın ve istismann doğıırduğu lcnmlşF eımdl jürurlukte olan yedl aylık rura.» lunduğu sıralarda dahi kaybetmezji. sene sonra (Yeni Gün) de mil'.î hareke onu, bir buçuk yıldanberi hasretini itibaren adalet! Adalet! diye bağırması, yaraları tedavi için «hukuî eşit!.k» ve bütçp.le fsrla odrnek olrnadıüı lc'.n yıl MOna t;öre gazetecilikte muvaffakıyet Kaybet.nezdi değil, sanki Istanbulda tın *sÖ7cü» lüğünü yapan aynı Yunus çektiği bu toprağa teslim ettiler. toş bir çırpınmadan mı ibaret kalmış • hürriyet» merhemleri kâfi «elmemiş timlnde HAve odeneâl verllcraıyecc^l, bu a^ami s ı m < fıkirde samimivet ve teknikte imisçesine devam ettirirdi. Bu müdde: Nadidir. tır? Bu nidalar beşer vicdanmda ve ce tir. Bilâkis, siyasî ve iktısadî hürriyet, ltlbarla lıatanelf rdckl sarflya'.ti Yunus Nadinin ruhu. bu vatanın topta^arrufa r.ayct edllmcsl gerektlil .anlaşıl mükemmeliyeti sözlerile hulâsa oluna içinde makalelerini muntazaman yazar, miyet hayatında biç mi yer etmemiştir? filî müsavatsızhkların olanca hızile ^entş mış ve haatanclcre bu husu"sta tebhjat «Hükumet parasile gazete çıkmaz» rağına kavusmaktan süphesiz ki şadolbiiir: İstanbula vaktind» gelecek surette hemuş, en büyük istirahat ve saadeti Hiç bir devirde ve hiç bir memlekette lemesine sebeb olduğundai, bir vakit yapiiiıııstır. Esss halka vereceğiniz «fikir» dir, sablayarak poitaya ver'r ve yazıları 'Cumhuriyet> in Iitanbulda neşrıne duynıuştur. adalet hâkim oîrr.amış mıdır? Suleyman ler bu hürriyetler için kan i.kıtan inŞekerli mamullerin fiatları onu en cazıb sııret ve şekiller içinde yolda bir arızaya uğramadığı takdiıie takaddüm eden günlerde çıkarılan bir Peygamberin veya Hazreti Omerin ada sanhk şimdi bunlardan nefret ptmeğe Ş^ker teyannamulcunuı Defterdarhgs ise, dalıa fazla vermış olabilirsiniz.> aksamadan ve eünü gününe idarehano sayia, Yunus Nadinin gazetecilik teleti sadece birer efsane midir? Batı hu başlamış ve Yirminci asırda çoşidli dik verllmeilne doanı edllmcktecUr. Bcyanııalâkkilerini gösteren ve <hakikî gaye gelmiş olurdu. kukunun temeli olan ve bin yılhk tekâ tatörluklerin kuruiması yol'ina sapmıs, me verr.ıe ınudcietl yann nihayet bulacak Evvelâ makine: Bu seyahatleri sırnsında da diğer ga zetenin esas vasfmı) ifade eden bir Jîlulil« maydana eple° mııaznm Hcım^ fakat nptipp gpne pteç. go^p kan ve pono tır, Şel;nr flaılarınıu tıcuzlanma=!hı niuOmı şore bır gazete, makinesine b:.iAnkaıada «Yeni Gün.* u neşredenier, zeteleri tetkik ve kendi cszetesile mu yazı yazmasma vesile verdi. hukuku yalnız lâf ve güzaftan mı ıba kin ve nefret olmuştur. Şu halde Lütün tcaKıa Dtıauıl mulınnebif çikolota, çckerleme vs uiCer maddelerle kahve ve ça,dakl zat salv.b olnialıdır. Ve bu makine, maBu şayia, hükumetin Istanbulda Ye onunla beraber, Ilgaz dağlarında v« kayese etmeyi ıhrral etmezdi. Idare, rettir? AngloSakson âleminih, geîene bu kanh hailelere insanlığm .içtimai teslrl tctk'.k rdılecelc, ehemmıyetll bir te kinelerin en iyısi olmahdır. Bu en iyi Kayserı yollarmda puyan olanlar, Sabütün gazeteleri, mu/ıtazam paketler ni Gün sahibi vasıtasile bir gazete çığe dayanan hukuk ve adalet sistemi adalet savaşu ismini verraek lâzımdır. slrl gürulurse ounlarm tarlfelerl lndırılemakine dahi, ilk fırsatta daha iyi bir karya zaferinde çok mühım bir mevkii halinde ona pondermek'.e mükellefti. karmak kararına vardığmdan ve bu zevahiri aldatan bir vasıtadan başka bır Çünkü bugün içinden kavnayanlar ce ccktlr. mnkine ıle tcbdil edilmek lâzımdır. Gaolan «Yeni Gün> ü omuzlarında taşıYunus Nadi, dinlenme günlerinde bile maksadla Yunus Nadiye 12.000 lira'.ık şey değil midir? miyetlerdir; şefler, diktatörler, parlâ Damga matbaası rssamı tabancasını zetenin kâjıdı ve murckkebi en iyi cinsbir tahs'sat verildiğinden veya verile yanlar Yunus Nadisinden, tahrir heycti bunlara göz gezdirrr.ekten kendini a!aDaha da çoğaltılabileoek olan bu ~u mentolar birer vasıtadır. karıştırırken öldii ten olmahdır. Kâyıd ve mürekkebden, ceftinden ibaretü. Nadinin bu neşriyat reisi Kemal Salıhıne, sermürettib KâDamga matbaMiım re^^amı Nurl Akalın, şu kâ.üıd bıraz daha hafıf, şu mürekkeb mazdı. 928 eylulünde Avrupadan yazılallere hiç bir zaman menfi cevab veriNe yazık ki, «hukukî »dalet» fıkri üzerine yazdığı bir makalenin bazı par miline ve son mürettib Alisine kadar lemiyeceğine göre, yazınm başında ak bazı cemiyetlerde nasıl istisınar f<Jilm:ş odasında blr kursuıni yaralınarai blmuş biraz daha ucuz. Ikisi de bu işi görür mış olan aşağıkı mektub, Yunus Nadiçalannı iktibas ediyorum. Bu makale ekseriyetle Istanbuldaki «Yeni Gün» ün settirilen hoyrat insanlık manzarasile ta se «içtimaî adalet» fikri de bugün ba bulunm'jştur. Kendtslnln, tabancasını ka diyip taşarrufa ki'.kışnırk bir gazete nin bu yoldaki tetkik ve mukayeselerionun bir taraftan (bir gazetenin, hü aynı adamları idi. Biz kendimize kahrıştınrkeıı süâhın kazaen ateş aldığı jo> rihin bize aksettirdıği hukuk nizamını zıları tarafmdan öylece istismar ve lunda kanaat edlnllmıstir. Bunuula bera için, bir gazeteci için af olunmaz ka nin güzel bir misalidir; raman süsü vermek istemeyİA fakat «Yeni harflerin gazeteye tatbikı ta kumet tahsisatile «gazete» olamıyacaVP adalet cehdini nasıl telif edeceğiz? suii'timal edilırekte.iir. Sosyal ac!alcti b?r cesrd Morga gür.derilr..';tir. Verılfrck bahatlerdendir. yalnız herkesin kolay kolay anlamı; J mamen iyi bir cereyan alamadı. (Ik ğı) kanaatini ortaya atar, bir taraftan «Beşerde adalet yoktur ve olmamıştır» iktısadî müsavata bağlıyanlar oiduğu rapora g:re soıuşturıua net': krdirılecek• Cumhuriyet» in şimdi basıînıakta dam) hergün bir alfabe tablosu koy da «Anadoluda Yeni Gün» ün tarihçe yacağı hakıkati "ifade etmek için ışte tır. demek, insanlığı ve bütün medeniyet fibi, bu adaletin, sadece zekâ ve çaoiduğu makinenin piânlarını bizzat tet makla çok iyi ediyor. Gazetede hergün, sini yapar; her iki noktadan okun biz «Yeni Gün» erkânı, sahib ve muve tefekkür eserlerini. yani gözün ÇoıArabacının yaptıklan harririnden son mürettibine kadar bu kik etmiş, fabıikanm gönderdiği mü üyle bir tablo bulunmahdır. Hattâ al mağa değer: hşmanın adaleti olduğunu, binaenalcyh tiüğü hakikatleri inkâr etmek demsktif. Fatihte mahaLcbi^i#AhnıccJın dukk^nına ahmak ve tembellik, yoksul kalmasının lçmiş halde gelen arabacı Ismall, kaiîa Hacı hendisle bu plânlar üzerinde haftn tında bazı mlsallerle beraber. Ondan «Hükumet Lstanbulda benim vası türlü mahluklarız. Buna mukabil, beşerde adalet hâkimiçtimaî adalet icabmdan olduğunu .'Irri Allnın «.. ,ıksek sesle türku soylenic> diye larca çahşarak bizzat bir çok tadüler sonra henüz bazı haberleri ve nıaka tamla bir gazete çıkarmak için çuyn « (Yeni Gün) bir mefkurenin mahdır» iddıasmda bulunmak da mjmkün yapfırmış ve bu şekilde bize gö leleri müstakillen yazacak kadar terak bana tahsisat verecek imiş?.. Evvelâ luku idi. O mefkure bittabi onun içında değildir. Böyle bir idJia. ya bir haval sürenler de az değildir. Bu sonuncu dü lbtarm<> h.zmış kalfayı çakı İle yaralannştır. Hf.cı Ali, Cerrahpaşa ha.sUntsıne re en iyi makine olacağına kanaat ki ettiğimiz farzolunamaz: Tabiî kari hesab ve kitabı mazbut bir hükumet çalışanlara kan ve can vermişti. Ber> cinin k=ndi kendini aldatışı veya bir şünce nekadar sakat ise sosyal adaleti gunderılmıstır. l^mall yakalann ışf'ir, ge'.irjıktcn sonra s:parişini vermişti. böyle hareket edemez. Saniyen (Yeni beraberimde çahşan çocuklarm bin münhasıran burjuva Proleter, işçi noktai nazarmdan. jkiyüzlünün safsatası olmaktan üteye Gün) ün sahibi bu türlü işlerde ve hu zahmet ve mihnet çektikleri zamanları patron münasîbti çerçevesine sıkı?nr Bir kondüktör tren altında kaldı Daha mükemmele doğnı Onun için îâtin harflenle yazılacak geçemez. Çek;necede banllyö trenl manevra ya. susile gazetecilikte behemehal her hü çok iyi büirim. Zamanlar olmuştu ki mak da öylece hatahdır. Beşerin selâfıkraları ya serlevhalarında, yahud için lokomotll^ demlryolu tizerlnJcn m kumetin fevkında oîan bir kanaatin ve onlarm imdadma yetişecek Matbaaya hergun sabahları gelir ve meti demek olan sosval adalet idea:inin parkenf kondvlktör HiL«eyln Duyum'a çartakatim de eski türkçe ile karışık surette verTarihin akışma göz gezdirmek bizi ölçüsü hem çok taraflı. hem çok geniş geçen çok dürüst bir hareketin sahibidir. ilk iş olarak o gunkü gazetenin vaktinkalmamıştı, yoktu. Fakat daha ulvî biı mek bir müddet için daha iyi olacaktır. para't, mcmuru muhıellf yrrlı»'lııdcn ezbu bakımdan iki zıd neticeye götürüyor. tir. Bunu da başka defa inceleyeceçiz. mlştlr \aralı, ^"edikule Ermenl tüîtane de yetişip yetişmed'.ğini soruşturur. « Ben «Tasviri Efkâr» dan ayrı'. manzara değil miydi ki bu çocuk'at Meselâ (Sokakta gece'.er) de koyduğuve tenakuza düsürüyor demektir. Busonra tabı üzerinde tetkikler. yapar, dıktan sonra «Yeni Gün» ü neşrettim bugüne kadar, hattâ en müskü! demHıfzı Veldet slne kald'înnıı;. r. nuz yazılar gazetede sır.tıyor. kusurlar arar, başmakimsü, diğer tekVe bütün varlığmı ona hasr ıle bu işe lerinde, bana hal ve hayatlarır.dan asla Tramvay altında kalan kadın Uçüncü olarak da 5Teni harflere dair nisyenleri yanma çağırır ve onla.ja ba^ladım. Bilmiyorum, diğer Istanoul ve kat'a çikâyet etmemişlerdir?. Dun Kacıkoy mde Altıyolrvuzmda, B.:rgazetede hergün velevki bir sütunluk Suadiye ÇINARDlBİNDE salı Halllm sındu'i;u araba lsKTLc\e dcğru (daha iyi bir gazete yapmak) üzerinde bir bahis bulundurmak aktüalite noktai gazetelerinin o zamandaki ve bu za«Ankarada (Yeni Gün) ü ilk çıkardıSiderken blr duvara çir^mış "e o sıreda konuşurdu. mr'idaki adedi tabılan nedir? Fakat ğım gün kanaat ve iman olarak dea:m B U A KŞAM nazarmdan iyidir. Senin alfabe ve tabtrf.mvay lsta=yonunda Bo.^t^nrı tram\a\ıBu konuşma sırası öğleden sonraları lo tarzından başka bir şey. (Celâl Nu ben, makinesi, hesabı ve defterleri mey ve yazdım ki bu gazeteyi günün MÜZEYYEN Senar Işıl ı.ı bekllen orta yaîlı bir kadım yaralabana geürdi. Idarehaneye geldiğim za ri) nir^kıler uzun oluyor, işte o yo'.da dan'îa olarak o zam?n «Yeni Gün» ü birinde. mutlaka ve mutlaka İstanbulmıştır. Kadın, baygın h.ııde Haydarpaşa ve Arkadaşları Halk Sanatkârı Iftanbulda 31,000 nüsha olarak basmış da tekrar çıkaracağım. Nihayet haya] Nümune bastaneslne yatırılmış, tîdaviye man. odacının ekseriya: birşey. Fakat daha kısa ve daha kesif... İSMAÎL DÜMBÜLLÜ « Bej'efendi sizi sordu efendim.s. İş olarak deruhde etse, meselâ bunu bir adamım. Mesleğime âşık bir ve huılyctinln tahklkına başlanmıjtır. gayemiz olan büyük zaferi kazandıktan teci olarak bu miktarı 50,000 e ibiâü sonra tekrar Istanbulda çıkmak lüzumu SABRİYE Tokses, Arab rakkasesi S1DIKA haberile kar^ılaşır ve hemen Yunus Kâzım Nami pekâlâ yapabilir. Bir posta memuru tevkif edildi edeceğimden dahi emindim. Fakat o kendiüğinden ayan oldu. ŞAMİYE birlikte Kasımpaşalı Penbe PD«tf. nıemurlarından I«mall Der.urcl, Nadinin odasına geçerdim. O saatte üsIşler nasıl gidiyor, ahvali âlem ne Komedi 3 ^erde. ZENGİN V A R Y E TE posta rrpkbuzunu tahrlf ederek zlmmete tad, bütün gazeteleri okumuş, «.Cumhu gunadır? Yahu sen de hiç bir mektub zmı nlar Ali Kemal şeklinde yerli ve t... Bu düşüncenin tahakkukuna imIngı.i'ler Fransızlar şeklinde yabanCuma akşamı Bakırköy BAKIR Sinemasında aynı progıam para geçlrrnekten Istanbul Iklncl Trplu riyet» in onlarla mukayesesini yapraış, Mllli Küiunma Mahkeme^ince tevkif etlll iyi ve kötü taraflarını notetmiş bulu yazayım da biraz dünya ahvaüni bildi cı hıiîumetler beni takib ettiler. Yalnız kân vermek mevkiine geçtiğimiz gunreyim demezsin... ilâlı.» lerde keyfiyetin Istanbuldaki sureti akrnlç'.ir, matbaamdan değil, ikametgâhımdan nurdu. iyi gösterilmemiş bir havadis, sini çok garib bir şekilde gördük: Bu Cağaloğlundaki yangın tahkikatı faz'a konulmuş bir serlevha, lüzumsuz Gazeteciye talimatname: dahi kaçırdılar. Netice olarak herşey akse nazaran guya ve bizim bittabi asla C.LCen pazar gunü Caîjaloğıiıncla Babı.ill yere büyük ölçüde tutulmuş bir resirtı, Iktıdar mevkiindeki partiye ve hü yüz üstüne kaldı, ben Anadoluya geç ve kat'a habeıimiz olmaksızın. bu mücaddesLiJe 2 1 numaraiı e\ı.i u^t iatırıciun onun isteyip de dercine imkân bulunakumete mensub olmak bır gazetec; ic:n tim ve Ankaraya geldim. Istasj'onda nasebetle bize 12,000 lirahk tahsisat ihyacgın çık:nış ve kat yanmıştl. Evi falıu Biiâkis bugıinün Reisicumhuru olan ve arayer san buyurulmuş imiş!. Bir ke're her bınoen kendi oturmak üzere kl'a.'y^n Ta mamış bir makale... ılâh. tenkid mer susrnayı istilzam edemezdi. kuhi'nln 20 klşıllk pansıyon yaptıj:. evln zuu olurdu. Fakat bu tenkidler daiına böyle bir sıfatla en kuvvetli tenkidleri de binbir harikanın müîbdii bulunan hangi bir hükumetin böyle bol keseden B U A K Ş A M umuraî istek üzerine t u ha'.Ue kullanılmaia m'i^aadeslzliii, nnzik, daima üstadane ve daima Cd^.ıa yapmak için hak, salâlviyet ve fırsat Gnzi Paşaya mülâki oldum. O dakikada şuna, buna tahsisat verebileceği bizim yangın çıkma tehllkcpınc ınaruz buıun iyi bir gazete yapmak) gayesile yapı kazanılmış olurdu. mü=arünileyhe diğer sözler ve işler araKADINLARA İNANMAM ! . . . idrak ve havsalamıza sığmaz. Saniyen duğu anlıışılarak tahliyesine karar verll hrdı. sında «Yeni Gün» ü burada dahi neşBüyük operet 3 perde. Yazan: Nusret Safa Coşkun Sakarya harbine takadiüm eden ayher hanği bir gazetenin hükumet tahdıği ve ka.arı muteakıb da yacg'a cıktığı retmek azim ve kararında olduğumu Gazeteden memnun oiduğu günler: lar zarfmda. Ankaranm tahliyesine lüZengin BALET ORKESTRA. Aynı prosram anlaşılmı^tır. Bu ltibarla, soruşt'irma sisatile gazete olabileceğine bizim akh Otur da sana bugünkü yazıyı o zum görüldü. Bu arada «Yeni Gün» de söylemiştim. Mii«arünileyh vesaiti dü mız crmez. Salisen biz bu memlekette ehcmruiyetl? derlnleştinlıp 'geıüîletılnıekYann aksam SU A D Î Y E Ş E N Y O L ' d a tedır. Vapılacai bir keşı!leı yangın sebebl kuyayım... der ve okuduktan sonra: Kayseriye taşındı. Yunus Nadi, Anka şünerek şüphe emareleri göstermişti. bir ferdi millet olarak hüviyet ve akiaraştınlacaktır. •t>7as]l''» diye sorardı. Ve eğer o günkü radan ayrılamadı, fakat ben gazete ile «Filhakika kendim de görmekte f,e desi az çok herkesin, hususile meslekgazeteden fazla memnun olmuşsa, ma beraber gittim. Ayrıhrken bana kalınca cikmemiçtim ki Ankarada bir gazete daşların marufu olan bir şahsiyet olMillî Korunmaya verilenler BU AKŞAM Beküpe kontrol meraurları dun toplıı kalesini verirken: neşrine kâfi vesait yoktur. O halde el du^umuz itikadındayız Hiç o'maz^a bir zarf tevdi etti ve gülerek: blr haUİ3 Kadıkoy bölgeslnde çalışmışlar, Bcğenmediysen serlevîıasını de Orada gazeteyi yalnızbaşına idare ^ltından muhabere ederek ve işleri b'in buna itina etmek lüzumundan tegafül, 11 dukkân sahibi hakkında zobıt ".ııtarnk ğiştirebilirsin! edeceksin, karşılaşacağın müşküllerin bir müşkülât içinde takib edeıek Af meslek riamma affolunmıyacak cürümMıKİ Korunmaya vermlşlerdlr. Bunlar trakaraya bütün vesaiti İstanbuldan çe lerdend'.r. Dordi. Bu süz sade bir iltifattan ıba devası bu zarfm içindedîr! dedi. eında tnuhallebıcl, gazlnocu da vardır. ret değildi. Çünkü Yunus Nadi bizzat O zaman. henüz yirmi iki yaşmda bir tirdim : Karh Ilgaz da^krını arabalrir Mes'ud bir evlenme «Ankarada Istanbul gazetelerine musenelerce tahrir müdürlüğü yapm^ştı gencdim. Zarfı açtım. içinden, başında sırtında a?an bütün alât ve edevatın Eski MersJn m.llletvekll!eTinden Hamdl gazetenin şeklini ve havasmı yapan B E N İ ÖP ÜNÜZ komedi 3 perde (Kemal Salih Beye talimatnamedir) nakli, Istanbuldakilere göre, muhayve habirlik eden çocukların hepsini tanıOngun'un kızı Türkân Ongun İle eski tahrir müdürü için böyle bir hakkı tayazıh, sekiz on sahife halinde bir toınar rülukul bir şey sayılmak lâzımdır! Dü rım. Bu hezeyanlarm nasıl çıkabilmiş Yarın akşam Büvükdere BEYAZPARK'ta Başbakan, Izrair milletvekill Celâl Bayar'ııı oğiu Tursjud Bayar'ın nlkâhlan Beyo;lu biî bulurdu. çıktı. Bir tomar ki gazeteye aid her şünmelidir ki bu tarikle beni Istanbul olduğunu pek iyi tayin edemediğim için İlk defa olarak evlenme memurluğunda güzlde blr ciaGazeteyi her gün tetkik: müşkül gözönünde tutularak madde dan yalnız bir aazeteyi tab'a kâfi bütün kendilerini dün ve her gün arkadaşım vetll kütlesl önünde akdedllralştlr. Oecc madde cevablandırılmış. Bu madde'.er alât, edevat ve levazımı değil, kendi saydığım bu çocuklara bugün için fazla S Ö Z Ü N V X E R İ komedi 3 perde evlîlere saadetler dllerlz. Bazı günler ya kendisinin erken gi den, Yunus Nadinin yukarıya notetti mürettihlerimi dahi getirmi?tim. Bugün birşey söylemek istemiyorum. Fakat deceği tutar, yahud, benim geç geldikendilerine bir ağabey olarak nasıhat ğim olurdu. Bu takdirde, masamın üzeetmeği lüzumsuz addetmem ki yalnız Hısım ailesinin Üsküdar BAĞLARAŞÎ rinde, ekseriyetle onun bir notunu bubana aid olan kısımda değil, her yerde Ç I R A Ğ A N B A H Ç E S İ N D E teşekkürü lurdum. Bu not ya ertesi günkü gazeve her şahıs ve heyete karşı daima haTİYÂTROSU : B U A K Ş A M Y A R I N A K Ş A M 9,45 t e Eşim ve babamız Mustafa Zeki Hı teye aid bir iş, yahud da o günkü gazekikatperest olmak faziktini göstersinsım'ın ölümünden doğan sonsuz acı tenin bir tenkidi olabılirdi. Ve eğer ÇEMBERLİTAŞ ÇAMLARALTI BAHÇESİNDE ler. Hayatta insan için şeref olabilecek S A F İ Y E A Y L Â mızı payla;an ve cenaze törenine i=ti tenkid mahiyetinde ise yüzyüze oltek ve ufak bir şey vardır: Samimî, haBİR ŞENLİK GECESİ 3 perde ve Arkadaşları Halk Sanatkârı rak eden dostlarımıza ayrı ayrı teşek madığımız cihetle biraz da sert olmakikatperver olabilmek eayreti!..ı küre teessürümüz mâni olduğundan ga smda mahzur görülmezdi, fakat bir iki İSMAÎL DÜMBÜLLÜ Taksim İnönü Gezisi Yanında' «kelimei tayyibe» ilâvesıle tatlılaştızetenizin tavassutunu rica ederiz. SABRİYE TOKSES, Arab rakkasesi SIDIKA ŞAMİYE Eşi ve çocuk'arı rılan bir sertlik! birlikte Yalova Kaphcalan komedi 3 P. Zengin Varyete Bu notlar arasmdan, gazetesile yakın Nüshası 10 kuruştuı. alâkasını gösteren bir ıkisini aşağıya Ramazan 14 Çarşamba Barlo naklediyorum; Sevimli sanatkârımız T İ V AT R O S U Abone Şeraiti 1CİQ c <?Bugünkü karikatür fena halde zevk5 Blr aylıü s! 3(MI Kt 6O"! K l . GE c BV c 3 C E L Â L S Ü R U R İ ' nin iştirakile 0 siz bir şeydir. Hattâ her cihetten muDç a y n s H(Ki > ı m xı » M w O zır bile.. bunlara nasıl dikkat etmediAltı ayıiK 15IH) > 29OC » > fi3 jsküdar (BAĞLARBAŞINDA) Saat 21 30 da < 97 Senelltç ğine şaşıyorum. 28(10 • 64(JO » Vasati 1 17 17 03 4 2f> 21 VKarikatür meselesinde şeraite mutaO TE L L O ileri bir temsil şekliyle dünya şaheseri: D i k k a t Büyük Operet 3 Perde • ft 18 9 06 12 0(ı 1 39 8 27 bakat imkânını temin edinciye kadar Ezaııi yeni kostüm, yeni dekor. Ayrıca bir saatlik şöhretli komedi. Oazetemize gOnderllen evra* re hij bir şey yapmamak, hergün tekerrür , «dllmesio lad» olunmaz. Sehir Üstadla 27 Sene.. Hukuhi adatet ve haberleri Yunus HUKUKÎ DÜŞÜNCELER r CUMHURtifET 22 Ağustos 194S NALINA MIHINA I I Bu toprakta yatmak saadeti içtimai adalet Yaıan: Prof. Dr. Hıfzı Veldel Hem suçlu, hemgüçlü ve Yazan : ye gore H azetecilik KEMAL SALIH SEL 3 Kadıköy SÜREYYA Bahçesinde ÂTİLÂ R E V Ü OPERETİ Halıcıoğlıj nİMim Bahçesinde RAŞİD RlZÂ TİYÂTROSU L HALİDE PİŞKİN İHSÂN BÂLKIR . î OPERET BAHÇESINDE KlZLAR CUMHURİYET MODERN 3 r SADİ TEK