18 Ağustos 1945 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

İSTANBUL ANSİKLOPEDİSİ Türk tarihinin hazinesi. Türk yurdunun ziyneti, Türk mületirin gözbebsği İSTANBULU M U ZU N Muhteşem Ansiklopedisi j ncı fasikül çıkfı. Dört renkli bir resim ilâvesl, 18 resim ve plân ile 130 kuruştur. 11 inci yıl Sayı: 7544 u mh u riyet İSTANBUL CAĞALOĞLU Telgrai ve mektub adresi: Cumhuriyet, lstanbul Porta kutusu; Istanbul No. 246 TeJefon: Başmuhamr: 2236S. Tahrir heyeti: 24298, tdare ve Matbaa kısmj: 2429924290 r Cronin Öm%r,Rıza Doğrul ŞAHİtfA (Citadel) ismile bü tercüme edilen bu üncü basıml yapıMfc' a lisanlarına romamn 4 kunıştur. Cumartesi 18 Ağustos 1945 AHMED HALİD KİTABEV1 Yeni kurulan Japon kabinesi ekseriyetle sivillerden mürekkeb Japon heyeti y Çin'in durumu bOtünAsya Manillaya varıyor barışını tehdid ediyor Komünist ordular söz dinlemiyerek Pekin, hattâ Şanghay'ı daha evvel işgal için acele ediyorlar Saa Franclaco 17 (O.Wİ.) Tokyo radyosunun bildlrdlğlne gör«, Japon temsilcllerl, General Mac Arthurun Manilladakl umuml kararg&.hına gitmek üzere başkentten öniimüzdelcl pazar jünfl uçakla hareket edeceklerdir. Londra 17 (B3.C.) Tokyo radyosunun bildirdiğine göre teslim vesikasım imzalayacak olan Japon murahhas heyeti bugün geç vakit Tokyodan h«reket etmiştir. Bu husus General Mae Arthur'a da bildirilmlçtir. Japon temsilcileri pazar günü Manilla'da bulunacaklardır. Manllla 17 (O.W.l) General Mac Arthur, Japonlann teslim mesajınjı dün cevab verdıklerini ve vaklt olmadıgiTidan ManlDaya temsilcller gönderemediHerlnl blldirdiklerinl söylemiştlr. Mac Arthur, Japonlarin mazeretlerinl ArUasx tahife 3, Sü. t de Harbin sona ermiş olmasına rağmen dün resim almak üzere Tokyo üzerinde uçan Amerikan uçakları Japon uçaklarının taarruzuna uğradılar Londra ve Vaşingtonda endişe hüküm sürüyor, komünist General MahTseTung, Mareşal Titoya benzetiliyor Çin Başbakanı, Başkan Trnman ila görüştü Londra 17 (B.B.C.) Çungking'den gelen haberlere göre, Çinde ihtilâl tehhkesi eiddi bır hal almıştır. Daha şimdiden çarpışmalar olmaktadır. Japonlann tesîimini müstakilen al « mamaları hususunda General Çan Kay Şek tarafından kuzey Çindekl komünist birlıkierine verılen emirlerin reddedilmesı vaziyeti değiştirmıştir. Başka bir habere gbre, Yenan komünist idaresi Ingiliz, Amerikan ve Sovyet hükumetlerine müracaat ederek 'aponlarm teslımi işine kendileıinın de dahil edilmelerıni istemışlerdir. Londra 17 la.a.) Londrah yorumcuların ileri surdükleri kanaate göre merkezî Çin hükumetiîe, komünist Çinliler arasında çıkan dahilî ihtilâf Ingiliz mahfıllerinde endişe uyandırmaktadır. Tientsın civarında komünist çe" telerile merker hukumetme bağh kıtalar arasında çsrpışmalar olduğu ha ber \erilmektedir. Komünistlerin Pekin'i v« hatta Şanghay'ı rnerkezî hü Arkau sahiie 3, Sü. 4 te Mac Arthur'un mibaadesi Londrada endişe Rus ordusu Mançuriyada hâta ilerliyor NewYorl;'ta, Timc* meyd.jıında iki mihon AmcrHtah tarafından yapılan lafcr şenliklerinden bir intiba Baynn ÇanKayŞek. hastalıktan sonra isrirahat etmckte oldufu NewTork'taki *vinde Japonyanın kat'î olarak te^limini haber veren gazcteyi oku>or îyi bir sıılh nasıl olıır? Bulgar buhranı Seçîmlerin tehiri için dört Bakan istîfa ettiler, muhalefet namzedleri de namzedliklerini geri aldılar Amerika noktai nazarını feyid ediyor I Japonlar, Ruslarm ateçî kesmediklerinden Grl. Mac Arthur'a şikâyet ettiler Sovyetler ve Polonya Moskovadaki müzakerelerden sonra hududlar ve tazminat için bir andlaşma yapıldı Muhaffiler «Ulus» ta çıkan bir başyazısı Falih Rıfkı Atayın arb bitti; bundan sonra bombalar ve kumandanlar jerine polilıkalar \e dıplomatlar çarpışarak. Muttefikler, Birinci Dunya Harbinde, nıuharebe meydanlarmda «aferi kazanmışlar; iakal sonra kendileri de itiraf eltikleri gibi, barış zafenni kazanamamışlardı. Zaferden ev\el Amerikan cumhur Reisi Wlson tarafından meşhnr 14 madde halinde Ueri surulen Sofja 17 (R.) Maliye Bakanı Petprcnsiplcrden bir kısmı, daha jeşil masanm başma oturulur oturulmaz, unu ko Stoianof (müslaidl), Içtimaî Muatulmuştu. Meselâ «ılhak yok» deııildiği venet Bakanı Çesmeciei (sosyalist), Zihalde doirudan dojruya ilhaklar yapıl raat Bakanı Palof (çiftçi) ve Ulastırma mış ve ilhakın yuzü peçeli nevi olan Bakanı Berjanski (çiftçi), seçimlere iş«manda» dije yeni bir şekil de icad tırak etmiyecekleıini beyan ederek dün edilmişti. Bu, bir ınisalclir ve biricik gece ıstıfa etmislerdir. Petkofun ve Bumbarofun istifalarım takib eden bu degıldir. Bunct Dunya Harbinin tohumu, Bl yeni isüfalarm sebebi, hükumetln lerinci DıU'>a Harbinin barışı ile atıldı çimlerin tehir edilmesi teklifini redd«tğını üeri surenler, jalnu edebiyat yap mesidır. mamışlart'ır. Gerçi, İkinci Danya HarDiğer taraftan muhalefet namzedleri binin başlıca mesulleri artık butun dun de naıblere bir mektub göndererek, ayyanın malumudur. Dcraokrat, hakikı ni sebebler dolayısile namzedliklerini manasile deınokrat devletler harbi iste geri aldıklarını bıldirmişlerdir. memişlerdir Fakat Birinci Dunya HarBaşbakan Georgief, seçimlerin geri binden sonraki barış audlaşmalarile ya bırakılmıyaeağını perşembe sabahı i!?n pılan hrksnlıklar, yarım tedbirler, ada etmişti. lete uyrcıjan kc>fi hukumler, hududlaAmerikan hükumetinin görii^ü nn çizüişinde bügisizliğe dajanan kaWashington 17 (a.a.) Am«rikan rarlar, nihayet pctrol kokusile sarhoş olmuş ihtiraslar, ortaya iyi bir sulh hükumeti, on gün içinde Bulgarıstançıkm.sın* rnâni olmnştu. Bn yuzılen da yapılacak seoimler hakkıîıda göAmerika Cnmhur Reisi Wilson da küs rüşünü, Sofyadaki Müttefik kontrol komiış; Amerika Birleşik Derletleri Bi misyonu nezdindeki mümesali vasıta rinci Dıinya Harbinin barısını yaşata Arhas\ sahife 3. Sü. 3 te cak olan MiHetler Cemiyetinin semtine uğramamıştı. Boylece o muessese de, gadece eevezelik etmege yarayan bir' akademi haline gelmişti. H Bıılgjar Basbakanı Georgief Devletlerin barıştan sonraki siyasetleri de, s«lh> idameden zijade harbi komkleyecek durnmda olmuştur. Haksızhta utrayanlar veya u*radıklannı sananlar, dünyadakl gevşek ve kanşık siyari hareketlerden cesaretlenerek bir intikam alma siyaseti takibine başlamrslardır. Boyle olmasaydı, ne Mussolstanbul Vaîisinin sözlerme dikkat lini. ne de Hitler, dunyanın başına belâ ett'miz TMİ? Soyın Lutfi Kırdar: .Gakesilemeylerdi. Bunlar. ortada kendilezeteler neşriyaUnın, $ehrin ihtıyacvna rini korkutacak ve durduracak hiç bir bir metre mifcâbı tu t!â'e etmiyeceği knvvet olmadığını çördukr ve nihayet herkesin malumudur» dıyor. İkinci Dnnva Harbi denilcn yangını Vahmizin hakkı var: Bırfm bv füateşletliler. Uzakdoğuda accle cihanşrir tunlara doktuğiimuz miirekkebler, eloiraak ilı'tline uğTavan Japonva da, Albette su hahnde çeşmelerimizdın akamanya. İtalya ve Mihverin küçük ormazdı. lstanbul şehri dört bir tn.ra.fx su taklarile elele verdi. Mibver ortaklarınile çevrili olmakla, içinie bir hayli dan bazılarımn da geçen harbde hakmpmba bıı!?(»mıa7cla ve bir sürü no/nrîe sızlığa uSradıklan icin değil. bu harbin pulanmakla beraber biıgiin nsiııdur. ilk yıllannda gadre uğradıkları Için saf lstanbul halhının pek hakl\ y.kâyetindeğistirnıek zoıunda katdıklarını nnntden elbette sadece Lı'ıt/i Kırcîarm tdcrmrnak lâzımdır. resindeki belediye mes'ul değıl. Biz aeçen gün de yazdık: Istanibnl ayni aeıd1919 danberi geçirilen tecrübelerden den 36 sened'r muztarıbdır. sonra. iyi bir sulh yapmamn birinci sartı hakka \e adalete dayanan bir baLvtfi K\rdar i e söylese hakbdır. Filrıs > apmaktır. lıakika htanbul svinı lâila artmaz. lş Ankara 17 (Telefonla) Aldığımız lözım. lş için de para lâz\m. Para içm ma.uma'a göre, hayatı ucıi7İatma koMagKıblar, elbctte cezalarını çeUccekde ju lâzım, bu lâ:rm vesaire... nusunda ılgili Bakanlıklarca yapılmaklerdir; fakat bn cezalar o millctlcri, (ekButün bunları biz bilmiyor değiliz. ta olan çalışmalar musbet netlce verrar irin tMn intikam hisleri beslemrte Tcbrizden bir manzara Ve göriiyorsunuz ki gene yazmaktan meğe başlamış bulunmaktadır. İlk ola•evkedecek soydan olmamalıdır. Sonra, biiyükler. San Francis<o'da Tahıan 17 'a.a.) Azerbaycanda ayak olanlar saraya, parlamentoya ve kendimizi alamıyoruz: lstanbul tusvz rak aşağıda şu fiat lnmelerinin yapılması hükumetçe karar altına alınmışkendilerine tcmin ettil;leri salâhn ıtWe bazı mühım hâdıseler olmuştur. bakanlara müracaat ederek, bugünku dur ona su buhınuz! yazmcktır; tır: Birçok solcu gazeteler bu hâdiseler Başfc/aksn istifa edip yeni bir hukumet Çiinku bizim vazifemiz ve pzici kıiTVPtlpıinc dav;>narak ne tek başlarma, ne bcrabrrce dun>a^a talıık den bal^cdcrek Tebrız halkının ayfk kurulm^dıkra şehrin konlıolunu e'ıdon je'ıre sy vennekle mükellef olanlar da Serbast satılan şekerin fiatından 30. kendi vazifelerinı duşünsünler dar ve degişmez gelırlilere dağıtılan şeABİDİN DAV'ER landığını ve şehir garnizonunu filâhtan bırakamıyacaklarmı bildırm!=lerdır. * * Arkası sahife 3 Sn. 5 ta , tecrid ettiğini yazıyorlar. Hareket« ön Arka$\ sahife 3, Sıi. 5 te Arkası sahife 3, Sü. 4 te Iranda halk Rusİara ve solculara karşı ayaklanıyor Tebrizde ısyan çıktı, şehir halkı garnizonu Herkes işiıti bilsinî silâhtan tecrid ederek idareyi eline aldı tkl hükumet Yalta kararlanna tevfiMoskovr, 17 f a ) Son günlerde. Ankara 17 (Telefonla) Yarınki Sovyet Polonya hududlannın tesbıti kan Polcnyanın lehme bazı tadilât yapve Almanlar tarafından yapılan hasarR mak suretıle hudud olarak. eski Gurzon <Ulus> ta Palıh Rıfkı Atay lmzasile şU karşılık olmak uzere Polonyaya verlle hattmı tanımakfadırlar. Hududun te başyaî; intişar etmektedir: Neredeyse bıze Cumhuriyet devrinln cek harb tazminatı hakkında Sovyet ve ferruaM Varşovada toplan?ca'< olan SovPolonya delegeleri arasında Moskovada yet Polonya muhtelıt komısyonu tara tarıhini unutturacaklarl Meğer yirml yıl önce bu memlekette bir şahsi ve müzakereler cereyan etmiştir. Bu mü fından tayin edilecektir. zekereleroen sonra Sovyetler adına Dış Diğer taraftan So.1: et hükumeti Po keyft idar; kurulmuştur; halkın içinden İşlerl Halk Komi^eri M. Molotof ve Po lonyada ve Polonyaya Uhak edilen Al ve üstunden bir sürü dalkavuk secilelonya mini birlik hükumeti şefi M O man topraklarında bulunan butün mal. rek bir parti kurulmuştur; hak sovlesubka Moravski tarafianndan bir and malzeme ve tesisattan Polonya lehine yen yedl köyden kovulmuştur; Buyülc Japonlann ateş kes emri lasrna lmzalanmıstır. Arkası sahife 3, Sü. 4 te Millet Mecllsi şahsî ve keyfl ldareye, anayasa kanunsuzluga ve yolsuzluğa vermelerine rağrnen maske hiîmeti görmuştür; ne yapılmışSan Francisco 17 fO.W.İ.) Japon sa hslkı aldatmak ve, ona hoş görüneumumî karargâhı, General Mac Artrek. bir grupun ikbalini elde tutmak hur"e gönderöikleri bir mesajda, Soviçin yapümiîtır. Fakat çok şülcür İfcinci yet kıt alarının «ateş kes» emrine rağDünya Harbinl demokrasiler kazanmışjnen Mançuriva'da 'taarru7İarına devam lardır. Artık bu tekelcller partisinin V8 ettiklerini bildirmistir. rejimlnin Türkiyede dahi devam etme Arfost gahife 3. Sü. 6 âa slne lmkân kalmam:ştır. Tanrıya bin şükür, jırml yıl, içinde bunaldığımız ka« ranhğm ufktından hürriyet şafakı söktiyor. Memleketi geriye götüren, h a ü l zuliim altında lnleten, \icdan ve Atom bombasına karsı müdafaa sîlâhı şünme serbestliğini ortadan kaldıra kafalar, gıhniyetler, çahıslar, şahsiyetl Londra 17 laa.a) Birleşmiş MületBevin sözlerir.e şöyle devam etmiştir: bir ayıkîamadan geçecektir. ler teşkılâtı hazırlık komisyonu üyeîe« Derhal tek bir dünya devieti kuTürkiyeyl parçalamak, onu lçinden Atian 17 (a.a.) «France Press»: rine verilen öğle yemeğinde Dış Işleri rulmadığı takdırde bütün dünya mah kemirip devirecck anarşl Ustünde kendi Sovyet hükumeti, her halde raütte Bakanı Mr. Bevır. söz alarak atom bom volacak+ır. Bence, müsaid bir hava hanüfuzunu kurmak Isteyen bir düşman fıki Bu'garstana ver:lmek üzere. Kge basının güvenlik teşkilâtı üzerinde ya Arkası sahife 3, Sü. 2 de Arkası sahife 3, Sü. 5 te denizi üzeıinde bir liman ve keza E»e pacak olduğu tesırleri tahmin etmenin denizinin bazı adslarmı kendisi için ta hemen hemen imkânsız olduğunu söyleb etmek nivetindedir. Bu son iddia lemiş ve demi«tir ki: Birleşik Amerika ile Ingilterenın kRt'î « Her halde, güvenlik fikir ve mefsurette muhalefetile karsılanmaktadır. humunda esaslı değisiklik î'3pmak zarurî olacaktır. Silâhlar belki de o kadar korkunç ve tehükeli bir hale geieKendi kendimizi tenkid: cektir ki. umumun m^hvına sebeb olacakları için bunları kullanmak imkânı kalm ı vacaktır.» Moskova 17 (R.) So\Tet tebliği: 17 ağustos gunü, Uzskdoğuda ordulsrımız harb« devsm etmişlerdir. Birinci Uzskdoğu cephesi ordularımız, Dalin ve Kınguta şehırlerini »1miflardır. ikinci Uzakdoğu cephesi ordularımız, Sungari nehrinın iki kıywı ürerinde ıleri hareketlerine devam etmişlerdir. Ordularımız bu bölgede 120 kilometre ilerlemiş bulunmaktadırlar. Baykal ötesi ordularımız, Hudanşen. Tayfun şehirlerini almışlardır. Cephenin bazı kiFimlarmda Japon ordusu teslim olmağa başlamıştır. 17 nğustos günü alman esirlerin sayısı 2ü.0€0 i bulmuştur. Atom bombası Sovyetleriıt Akdenizde istekleri İngiliz Dış Bakanı: Derhal tek bir diinya devieti kurulmazsa bütün diinya mahvolacaklır» diyor Şeker fiatı 30 kuruş indirildi Çimento fiatları da indirilmekle beraber salış serbesl bırakıldı Yeni Japon kabinesi is başında!..