28 Temmuz 1945 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

CUMHURÎYET 28 Temmuz 1945 döşenen petrol borusu Yeni orıııaıı yangmları Almanya harbi sırasında içinden 500 milyon litre benzin akıtılan bu boru hattı sulh zamarnnda kullanılacak Her biri 45 kilometre boyunda ve 5 santimetre kutrunda 2 tane boru s:pariş edildi. 1942 senesi aralık ayında, bu borular, Bristol kanalına döşendi. Kanalın, boru ddşenen kısmındaki akıntılar ve med ve cezirler, Manche de nizindekilere çok benziyordu. Petrol işleri mütehassısı olan mü hendisler, 7,5 santimetre kutrunda yumuşak bir boru, en az 9,50 metre kutrunda bir kasnağa sarılacak olursa hiç bir kazaya uğramadan rahatça düıülüp çözülebileceğini soylediler, büyük bir adım daha atılmış oldu. Derhal, i=tenilen eb'adda, batmaz kasnaklar yaptırıldı. Her kasnağa yüz kilometre boru sarıhyor, ve bu kasnaklan iki romörkör çekiyordu. Hususî bir fabrika, her parkonmuştur. Orman idaresi de gezici çası 120 metrelik olmak üzere yumuşak memurlarla sıkı kontrol tesis etmiştir. boruya aid bütün unsurları hazırlamakYanan yerledeki ağaç bakiyeleri ve la vazifelendirildi. Imalât günde (16300) kökleri gene orman idaresinin eli almetre idi. tında bulunmakta, herhangi bir suretle Malzemeyi tedarik etmekle iş bitmiş başkalarının müsaadesiz olarak kaldır> olmuyordu. Bu iş için vücudü zarurî masına meydan verilmemektedir. ' Orolan adamları da yetiştirmek lâzımdı. man mühendisi ve mesaha memurlar» Pluto adı o zaman ortaya çıktı. Pipe yanan yerlerin yüz ölçüsünü tesbit Talimat, çıkarma hareketi ve malze line under the Ocean ibaresini teşkil etmcktedirler. me bakımından, Fransada, Ar.ema eden kelımelerin baş harflerinden vü neles'teki meşhur Mulbery Port'u kas cude getirilmiş bir isim yüz deniz su Kömiir ve odun darlı^ı mı olacak? dediyordu. Akaryakıt meselesine ge bayı ile bin deniz erini ve on bin ton Istanbul civarında el'an devam eden lince, Almanlardan gizlenmesi jstenen luk yük gemisinden hücum botuna va orman yangınları bilhassa İstanbulun §ey, bir boru tesisatımn mevcudiyeti rıncıya kadar çok çeşidli deniz vasıta önümüzdeki kış ayları için mahrukat karşılanması bakımından idi. Amerikadan gelen petrol gemilori larmı ihtiva»eden bir muamma taşıyor İhtiyacının nin getirdiği akaryakıtlar, Liverpool'da du. Petrolu, batı sahilinden, cenubdo endişe uyandırmaktadır. Çünkü yanan ki büyük haznelere boşalülıyor, her ğu sahiline nakletmek üzere, In^ilte ormanlar, Istanbula külliyctli miktartürlü düşman taarruzundan masun bo renin içinde bir boru şebekesi tesis da odun ve daha ziyacle kömür veren rular vasıtasile Ingiltereyi baştan ba§a edildi, tulumba istasyonları, kullaaıl sahaları teşkil etmektedir. Son yangıngörmüşdolaştıktan sonra, Manche denizinin mıyan eski Hmanlar, eğlence bahçsle larda kömürcüler çok zarar altından geçerek Frar.saya akıyordu. ri, metruk köşkler gibi j'erlerde kurul lerdir. Buralarda mangal kömürü yapılmak üzere kurulmuş pek çok ocak Akaryakıtın modern harbdeki öne du ve mükemmel surette gizlendi. mini bilrniyen kalmamıştır. Birkaç raÇıkarma hareketinin ertesi günü, vardı. kam zikretmiş olmak için şu kadarını Cotentin yanmadası civarı Almanların söyliyelim ki, bir zırhlı tümen, gür.de mayin tarlalarından temizlenir temiz 200,000 litreye kadar benzin sarfedebi lenmez, Pluto harekete geçmiş, yaIstanbııla fazla miktarda keslmllk haylir, Kaliforniyadan Pasifiğin batı ccnu kır.da Normandiyada tulumba istasyonvan geldiğl için et fiatlarınm duşmekts buna giden bir harb gemisi, bir sefer e c ları kurulrmıştu. oldujjunu yazmıştık. Belediye Dalmi Ennasında 3 milyon litre mazut yakar; bu ilk döşenen petrol borusu, Manche'ın cumenl dtlnkü toplantısmda yeni flatları miktar mazut, aleiâde bir binayı elli 160 Km. genişliçindeki bir noktasından tesbit etml;tlr. sene ısıtmağa yetecek kadardır. I n p l geçiyordu. Inıkân bulunur bulunmaz, Koyun etl 1!i."> ten 1SO e. kıvırcık 2OO teredeki üslerinden kalkıp Berlin iıze denizin en dar noktasından ikinci bir deu 1^(1 e, "sıftır 172 den 157 ye, manda rine akın eden bin tane boraba uçpğı boru geçirmek faydalı olacaktı. Bu im t:i7 de,ı ]>j'2 y«, keçl etl de Ifi2 kuruştan nın sarfettiği benzin 8 milyon litreyi kân, Boulogne'un zaptından sonra ta 1 )7 kuruşa indlrilmiştlr. Bugıinden İtibaren kasablarda bu flatbuluyordu. hakkuk etti. Ingiliz istihkâm birlikleri, lar uzcrinden et satılacaktır# Avrupaya çıkarma hareketine dair oradan sonra, borunun kara kısmını, Sümerbank müdürlerinin teferruat üzerinde ince'.emelere baj'an önce Anvers'e, sonra Eindhaven'e \e toplantılan bitti dığı zaman, yani 1942 ilkbaharmda, ile Emmerich'e kadar uzaltılar. Anversten Tkl haftadanbpri şciırinîl?tlp devam eden ri sürülen başhca meselelerden biri şu itibaren ikinci bir şebeke, Belçıka ara Sümerbank müessese ve labrlka müdürlert ojmuştu: Muttefik orduları Avrupa zisini boydan boya geçerek Almanyaya devre top'antıları dıın sona ermlştlr. Toplaııtılarda bilhassa Sumerbaııka ba^ll kıt'asına ayak basüktan sonra, düşma doğru gbtürüldü, Frankfort'a ulaştı. Bu nm mukabelesi ne olursa olsun, akar şekilde, Liverpool'dan Rhin'e kadar, müc.Hst'sekTle fabrUcalar arasında dahs dü* zenll çalışarak tam blr içblrll§i Tücude geyakıt bakımından, fasılasız şekilde na günde dört milyon litre akaryakıtın çok tirmek mevzııu üzerinde durulmuştur. Bu ' sıl beslenebileceklerdir? Bu mesele hal çabuk akıtılması imkânı bulunmuştu. suretle, dtvlet fabfikaiarının daha rasyoÇıkarma yapıldığı günle Almanyanın nel calı?malan ve verimlerlnln arttırılması ledilebilir mi? Bu suali, muhtelit harekât bahsinde teslim olduğu gün arasındaki müddet imkanı hasıl olacaktır. Bu rrmksadla, bir program bazırlanmış ve bu programın derbüyük bir mütehassıs olan Amiral Lord zarfında, muhtelif Muttefik orduları, hal tatbikı uygun görulmuştür, Louis Mountbatten'e sordular; nmiral: bu vasıta ile 500 milyon litre akaryakıt Devlet fabrikaları ara5iııda bu koordl Evet, diye cevab verdi, eğer aldılar. Ingiliz ordusunda, boru şebe nasyon netlceslnden hasıl olacak daha bılhassa fabrikalar Manche denizi altına boru döşiyebilir kesini muhafazaya ve iyi işlemesuıi te verimll çalışmalann mine memur hususî bir birlik vücude mamullerlnin mallyetlerl üzerlne müsbet seniz. teslrler yapacağı kanaatl vardır. Mütehassıslar, ilk anda, buna imkân getirilmiş ti. Avrupa harbi devam ettiği müddetçe, vücudü şart olan Ingiliz sansürü, basın üzerindeki müdahalesini asgari hadde indirmeğe uğraşmıştı. Sansürle gazeteler arasmdaki çahşma, karşıhklı itimad esasına dayamyordu. Sansür, yazı provalarını görmezdi. Yalmz, askerî meselelere ve önceden bildirilmiş olan bazı işlere müteallik yazılsyın, neşredilmeden evvel sansürden geçirilmesi, gazete idarelerile konuşulup kararlaştırılmıştı. Gazeteler, bütün harb müddetince, bu kararın asla dışına çıkmamışlardır. Ingiliz gazeteleri, sarısürün o kadar itimadmı kazanmışlardı ki Avrupa karasma ihraç yapıldığmın ertesi günü, bütün gazetelere gönderiien bir mektubda şöyle deniliyordu: Gerek çıkarma hareketinden, gerek akarya'kıttan yana, derhal bir büyük Fransız limanını ele geçirmek ihtiyacından bızi vareste kılan vasıtalara sahib bulunduğumuzu düşmana sezdirtecek mahiyette neşriyatta bulunulmaması rica olunur > Bu ifade, gazetelerle sansür arasında mevcud sıkı anlaşmayı isbata yeter. I Hâdiseler Düşünceler Sehir Manş denizinin altına haberleri Folklorun tarihî ve içtimaî bilgl yurcîlarile organlannda gittlkçe artan bir folklor alâkasına çahid oluEvvelki gün biri Çubukluda, diğeri yoruz.. İlk zamande Anadoluhisarı yakmında Esadbey larda edebi bir fantezi olarak başlayan çiftliğinde çıkan iki oıman yangmı, bu alâka, son zanıanlarda ciddileşti. O köylülerin ve askerî birliklerin yardımı kadar ki «geçmiş» 1 «gelecek» e bağlaile dün öğleye doğru söndürülebilmiştir. yan bir vasıta olarak diişünülen bir Vali muavini Raif Tek, ilçe kayma folklor meseîesi karşısındayız. Arasıra kamları ve jandarma komutanları, or stıyu çeküen edebi faaliyetimize can veman mühendis ve memurlan dün de recek bir göze arayanlarm gözü Türk yangın yerlerinde söndürülme işile folldoruna diklliyor. Bazan melânkolik meşgul olmuşlardır. Adlî ve Karî tah .^ark mıısıkisinden yeni bır Tuık musikikat yapılmakla beraber, henüz bu kisine geçmek istiycnler, Çek ve Bııs mu yangınların sebebi kesin bir şekilde silcisine hayat veren ayrü kaynatın kullanılmayını lsteyip duruyorlar. Nihayet meydana çıkarılamamıştır. Gerek eski yangın yerlerinde ve içiimaî ihrrılere mensub olanlar, bu gerekse diğer orman bölgelerinde ih ilimleriı dün ile bugün arasında gördütiyat tedbirleri alınmış, yeni bir yan gu bağlılık ve süreklilık postülalarının gının çıkmaması jçin daimî nöbetçiler ispatını çesidli cemiyefc müesseselerile m F M | n L l I M1HINAİ Churchill NALINA I Çubukluda ve Anadoluhisarında çıkan yangmlar da dün söndürüldü Resmî ve IIUEUSI hâdiselerle alâkası '*••••••••• Y a z a n : Prof. Ziyaeddin Fahri Fmdtkoğtu Et fiafları indirildi Bekir ağa bayrak açtı, Hak rahmetin ona saçtı, Ağaların aklı kaçtı Gideriz Mısır üstiine! Bununla beraber folklor adı altmda düşünülen ve unsurları itibarile pek karışık olan mahsullerin tamamile geçmişe mal edilmesi doğru mudur? Dün, bu gibi mahsullerin yaratılmasına yarayan enerji bugün sönmüş mU'lür? başka bir ifade ile yeni yeni folklor mahsulleri «istihsal> edilmiyor mu? Asıl folkloristlerin menfi cevab verebilecekleri ^>u noktayı müspet cevabla kavşılamanın da mümkün olduğunu Trabzonlu bir halk şairi gösteriyor (2). Adalakıh folklor çahşmalarmdan bekli sızhk, her ne kadar folklorik mahsulleri seciyelendiren bir vasıf ise de diğsr t e yorlar. müesseselerin her çeşldini a ciyelerin bulunması yanında bu vasfın (1) Evrenoğlu Afif: Folklor, Babalık lâknlandıracak folklor malzemesi için feJa edilmesinde hiç bir mahzur görTürkiyesinin Basımevi 1945, Konya, Sf. 2021. cn elvcnsslz muhlt büyük şehirdir. Bu müyorum. 1945 senesi (2) Bu halk şairi hakkında :lk risanım içi'idir ki her memlekette henüz mustarib olduğu ihtikâr hâdisesi Tıabselnrlileşmemiş kasabfllar, evleviyet ile zonun namlı halk şairi Baba Saiim'e leyi Hamamîzade Ihsan neşretmişür. 10 ha2iranda, Alman zaferlcri kar?ıbir «vurRuncu destanı. ilham etmiş ise Daha mufassal bir monografiyi mualüm sında, şahlanmış bir yanş atı gibi yeköyler folkloristlerin ilk durağıdır. rnevzuunun aktüel olması onu neden Yağmurdereli Nesib yakında neşrede rinde duramıyarak tirtir tepinen MnsTalebelerim arasında söz gclimi ata folklor dnı saymamıza vesile teşkil ey cektir. soüni de, bedava ve kansız blr ısfer S 7Ü kullananlar, bir yolunu bularak Ö. hulyasüe tngiltere ve Ftansaya saldırdL her hangi bir koşma parçası söyliyenler, 16 ha2iranda Fransız kabinesi, ChnrVapur güvertesinde cinayet Tophane cinayetî yahud filân hukuki ^o iktısadi âdetin arasmd» Dun «atah kalkan Izmır vapurunun güUç gece evvel Tophanfrie blr kahveha chill'in İngiltere İle Fransa '.: ar.ısm.inki şeklir.i bilenler ve bu vertesinde evvelki gece yer meselesl yüzun» nedc arkadaşı Cemall bıçakla öldüren Mez bir birlik kıırulması yolnndaki teklifini ş?klin ne gibi bir psikoloji taşıdığmı EOKocamustafaçobanı All lıep taşralı olanlar, yani İstan den blr cinayet i^ienmlştir. adında blr a baha StUtanahmedŞuayib Yumuk. dün »a reddctti ve şiıııdi yatan ve millete ihapaşada oturan Ibrahlm Salm bah. birlnd sulh cesa mahbııl, İzınır ve Ankara gibi nisbeten bü dam guvertede oturduğu yeria sahibl ol kemesln:e sorguya çekllmls ve hakkında net suçu ile itham edilerek bir mıhkeme huzurunda ter döken eski Verdnn yük şehırlerimizrîe dojup büyümemiş duğunu lddia eden Rızell Kasım adında blrl tevkif müzekkeresl kesllmiştlr. Petain işbaşına Sorgusuı da: o gün Mezbahaya götürmek t a h r a m a n ı Mareşal bıılunaıl".r<1ır. Buna bir de bizdeki tah ile kavgaya tutuşmuş ve kavga sonunda Kasım bıçağını çekerek Ibrahiml agır su özcre Tophanede koy\m stırerken karjılaş geldi ve ilk işi 17 haziranda Hitlerden, Ml slsteminin genci yığınm an'anelerinmütareka dcn, âdt'llerinden ayıran, hattâ geldiği rette yaralamıştır. Ibrahlm İfade veretnl tıŞl Cemalln €benden aldığın lkl lirayı 20 hafziranda Mussoliniden yecek blr halde BeyoŞlu hastaneslne kal ver» dedlğlnl ve kendlsl borcunu ödeye Lstemek oldu. 22 de, HHlerin mütareke yeri beijendirtmiyen «köylülük» ve «ka dınlmi'jtır meyinceF Cemalin «ben sana »onra göste çartlarını kabul eden ihtlyar mareşal. «ıbalıük» ı aşağı buldurtan mahiyetinl nrim» diye kahveye glttiBinl. kendlslnln Mahkum olan posta memuru Dünya Harbi mütarckeslnl, ilâve ec!:niz: o zaman sehlrlüeşmemiş de Mezoaha dönttşü kahveye glrerek. «hay Birlnci Bpyoilu P. T. T. pa!;et sevk memuru Os dl, göster bakalım, ne göstereceksln» diye Fransanın galib ve Almanyanm mafmuhitlerdeki folklor kaynaklarmın taman Çembercl, bu postanede memurken değer daha iyl bellrecektir. 6on îrS'ıö lirayı zimmetlne geçlrmektenj dün meydan okuduğunu soylemls ve lladesiri lub olarak imzaiadıklan aynl yerde vo aynt vagonda imzalattırdı. seneler zarfında muhtelif Ünlver Istanbul llclnci toplu mlill korunma mah şöyle bltlrmlştir: Cemal, elinl ceketinln lç cebine attı. 23 haziran günü, ChnrchlU'In knvvetsite heretlerile beraber görmek fırce 1 sene 2 ay agır hapse mah Sll&h çıkarıyor eandım ben daha evvel j 11 sesi Arara Kamarasında gürledl: t n satına nail oldugum bazı orta kum edllmlş, haflfletlcl bazı s«bebierle ce davrandım! j giltere zafere kadar harbe devam edeve yükspk köy ensMtülerinin vücu za müddeil < ay 10 gur.e lndlrllmiştlr. Mahkemeye verüen gazinocu de getirilmesi isinde, tahsil slsteArnavudkoyde, Blrinci caddede 29 nu cektir. Bir ev sahibi mahkum oldu 24 haziranda, Fransıı İtalyan mttmimrzin li'7iımımdan fazla şehirll, lğFatlhtekl apartımanının dalre kirasınl maralı lçklli gazlnonun sahibl Andon Çl1 c Böyleca retl, hi '* if?de ile «kıravath» ve «Osartırmaktan sanık Hamza Taşkırann^ Is çopulos karneslz yarım ekmeğl 4">. tarlfe tarekesi Romada imzalandı. gelmesinden 45 manh» clmak vasıflarina karşı köyün tanbul dördttncü mllll korunma mahkeme gprecince 5,75 kuruşa satmssı lcab eden Chnrcbilliu işbaşına ve kasab^rın bir bakıma haklı reaksl slnce, 2 10 Ura para cezası ödemesl karar votkayı da 7."O kuruşa satarak ihtlkar yap gün soıua, Fransa beyaz bayragı çekmiş tı^ından mllll korunmaya verllmlştlr. altma annmıştır. ve fngiltere, İki düşman karşısında yapyonıınıı görmek çok mtimkllndür. lesin? Destanm Oç parçasmı dinleyiniz: Bağrından vurduğun bir ırkdaşmdır, Dikkat et sözünıe inan vurguncu! Henı vatandaş hem dc karındaşındır Vaptığını yapmaz düçman vurguncu! Dünyada her 7aman harb olsa dersin Aç kaKın ırkdaşın sen kaymak yersin Siz gibi hainler varsın gebersin Okıınsun katline ferman vurguncu! Hcm şeker gizlersin hem gizlersin tar. Bugüıı sekscn dersin yarın dersin yüz Siz gibi hainler hep olsun uyuz Bulamayasınız derman vurguncu! Türk halk şiirinin tahkiyeye en elverişli ve en ahenkli bir vezin vasıtasıle haUc efkârının bir hftdise hakkındakl hü kümlerini canlandıran şair bize, Konyada Evrenoğlu Afifin istifade ettiği Trabzonlu tarih kaynağınm hâlâ kaynamakta ve mahsul vermekte olduğunu göstermiyor mu? on Ingiliz seçimi bir sürprizle ııeticelendi, denilebilir. Gerçi Churchill kazandı amma, yakın arkadaşlan ve partisi kaybetti. Eunun bir sürpriz olfluğunu anlamak için, ChurchiU'in son seçim söylevini ver3iği sırada, kendisine «yuna!» çekenlere hitaben söylediği sözleri hatırlamak yeter. O, 4 temmuz 1945 te şöyle demişti: cYulıa çekenleri butun kalbımle affediyorum. Ancak seçimlerde doğduklan gündenberi asla yemedikleri bir sopa yiyeceklerine eminim.» Halbuki sopayı mnhalif yuhacılar degil, muhafazakârlar yedüer. Churchill de onlanıı başı olduğu için, seçim sopası en ziyade onun başına inmiş oldu. Fakat, ber ?eye rağmen, Churchill, hakikatrn yaman bir büyük adamdır. O, bu harbin İngiltere için en bnhranü, hattâ horknnç an'nda, Almanyanın, bütün kuvvetile batıda taarruza başladjğ» 10 mayıs 1940 günü, Bahriye Birincl Lordluğundan yani Deniz BakanU|ından Başbakanlıga çeçmişti. O zaman 65 yaşında idi. Kara günler, acı olaylar, fena nıaglubiyetler birbirlcrile yanş ettilcr. ı gün sonra, 14 mayısta Holanda başkonıutanı beyaz bayragı çekti. 18 gün sonra, 2S mayısta şündi taç ve tahtınj dort elle sarılnıış olan Belçika Kralı Lcopold ordusn ile beraber Almanlara teslim olarak Ingiliz ordusunnn sol vsnını açık bıraktı. 30 mayısta Ingiliz ordusu, butiin ağır siUhlarını bırakarak Dönkork'ten çekilmeğe başladı. görmediler. Manche denizi gerçi pck derfn değilse de, son derece şiddetli akıntıları, korkunç fırtmaları, aşırı med ve cezirleri olan bir denizdir. En fenası, o tarihte, bu denizin büyük bir kısmımn Almanların Fransa sahillerine yerleftirdikleri bataryaların ateşi a l tında bulunmasıydı. Bu itibarla, boru döşeme projesinin, ilk hamlede hayalden ibaret telâkki edilmesine şaşmamak lâzımdı. Bununla beraber, bir kaç gün sonra, «Anglo Iranian» petrol şirketinin bir mühendısi, lord Louis ile görüşmeğe geldi. Bu zat, lordun teklifini gerçek leştirmenin hiç de imkânsız olmadığım söylüyordu. Ondokuzuncu asırda, teknik vasıtalar şimdiki kadar mükemmel olmadığı halde, Avrupa ile Amerikayı birleştiren Atlantik aşırı kablolar, 4000 metreye kadar derinlikteki denizin dibine döşenmiş değil miydi? Şu halde, klâsik madenî boru yerine, yumuşak boru kullanıldığı takdirde, Manche denizindeki engeller hiç« inecekti. Bu fikir beğenildi, Times halicinde, bir tecrübe yapılmak üzere, derhal birkaç yüz metre yumuşak boru siparişi verildi. TecTÜbe başarılı oldu ve Mr. Churchill, geniş ölçüde kauçuk boru imali için emir verdi. Diğer taraftan, Müttefikler Fransanın cenubuna çıktıkları zaman, derhal bir petrol borusu daha döşemeğe koyuldular. Halen bu şebeke, 2200 kilometrelik bir sahayı kaplamakta ve Marsilyayı Mannheim'a bağlamaktadır. Nihayet, Anvers'le Wesel arasında ve Havre'le Rouen arasında da bir boru şebekesi vardır. Bugün, Avrupanm dört büyük limanı olan Marsilya, Cherbourg, Havr ve Anvers, Avrupanm göbeğir.e kadar uzanan petrol borusu hareket merkezleridir. Bu dört noktadaki tesisat, petrol gemilerinin getireceği akaryakıtı, hiç vakit kaybetmeden dört kola dağıtabilecek kudrettedir. Bu teşebbüsün bir güzel tarafı da, harb zamanmda olduğu kadar, sulh devrinde dahi büyük hizmetler görmeğe namzed oluşudur. Bu sahada da, harb sulha hizmet etmiş oluyor! versln ki «Halkevleri» mecmualarlle tasra gazeteleri, şimendiferlerln geçnıpsl ve fabrika bacalannm tütmesi ııeticeslnde yavaş yavaş aramızdan silinen, orta çağın se^slz ve hujıtır do!u havasını nrtık pek fcrslz ola, rak bizs teneffüs ettiren çeşidll folklor • tanıtmakta adeta yanş edii yorlar. Bu yanş karfar lnsanı menınun edrcek ııo olabilir? 1938 de memleketiml zi ziyarpc eden Sorbonne sosyoloji profesörü hccam M. Halbwachs, bu bakımdan Türkiyonin lçtimaiyatçılar İçin blr hazine oldu^ımu söylerken ne kadar haklı İdi!. Hazinenin muhtevasını yazı İle, plâk ile, reslm ile tesbit ameliyesl, dnğınık ve usulsilz de olsa glttikçe arTacirlerin alâkasızlığı tan blr endişe ile devam edivor. Sonra Ithalâtçı ve Ihracatçı blrliklerinln daha tnşranın mpcmııa ve gazetelerlnde bu iyl ve daha verlmll çalışmaları dış tlcaretimize ald büjun muamelelerin Bürntle en:lişeyl takib eden bir kısım arkadaşyapılması için ithalatçı birliklerinde top lir, vapf'.klann'n şuıınına da mallktlrlantılar yapılmağa başlanmıştır. Bu topler. B>ı hafta Konvada Intişar eden İki lantılara bütiin birliklerin ldare komlte k(içü!c kilabın sahibl ve maruf «Babalerinl teşkil eden r,C, taclr davet edilmlştlr. lık> gazetesl muharrlrl Evrenoğlu. bu Bu 5ı! klşlden İlk lçtlmaa ancak 17 kişl gelmlşı diğerlerl kendüerl İçin çok önemll şuuru ta^ıyanlardandır. Memleketinin alfikalanan olan bu mevzua alâka g6stcrr.ıcmlşlerdir. Bu kültilr tarlhile yakmdan itibarla toplantı istenilen şekilde olmamış mııharrir, folklor arastırmalarını mave lklnd blr lçtlma yapılması uygun gö halli tarih tetkikleri için blr vasıta sayrulmüştür. makta ve bu flkrin blzzat tatbikatını da yapmaktadır. (1). Buzhanelerde 200,000 teneke Tarih ilmi ile folklorun HlŞlgi bir çok noktalarda gösterilebllir. Yer ve şahıs stmlerlnln menkıbevt lzahı, uzak ve yakın tarihl vak'alann blllnen veya blinmiven şairlerce yapılmış destanlarla tesbitl b;ı ilisiklerin mühimleri arasında bu'ımııyor. E\Teno&lu Afifln eserlnde bu ikinci mefeienln b'r tatbllratını göriivonız. Mısırı alan Napoleon. Su•iveye yiı*ürken Konvadan harbe lştlrak edîn tabıırlann kumandanı Kocbeklr ic!n yazılmış destanla, Konyayı Ingiliz deniz inşaat tezgâhlannın casıp kavuran bir kadı İçin vücude geteklifi tirilmiş destan eserin başlıca muhtevaOtrendlğimlze göre( Devlet Denlzyollan. sını teşkiî edivor. Kocbekir lcin destan ve Limanları umum müdür muavini Mus yazan adsız çalr şövle baslıyor: CANLI TARiHLER OPERATÖR CEMİL PAŞA HATIRALARI CEsld ve meşhur İslanbul Şehremini Cemil Topuzlu) M E L Â H A T ile İLHAMİ U Z Istanbul buzhaneleri mtıstahsll, znan. dıra saolb! ve tacirlerin yerdlklerl beyaz peynlr tenekelerinl artık alamıyacak hale gelmiştlr, BUtün buzhanelerdekl beyaz peynirin lkl yüz bin teneke kadar olduğu tahmin edilmektedlr. Yalnız, Karaağac soguk hava depolarında SO bin teneke beyaz peynlr bulunduğu Beledlyeye blldirllmiştlr. Mandiralar faaliyetlerlnl durdurduğundia bu hafta son partller şehrimlze gelmiştlr. Toptan peynlr ıiatlan 15 kuruş kadar ucuzlamıştır. Fakat perakende flatlarda blr değişlkllk olmamaktadır. peynir birikti Bu sayıda: Bahriye Nazırı Cemal Paşa Bizi Balkan Harbine sokan adam kimdir? Sarayın bahçesinde yapılan miting Şair Cenab Şahabeddin Ittihad ve Terakki partisi Talât Paşanm karakteri Devletten para almadan Avrupada tetkik seyahati yapan bir Şehremini Enver Paşanm kuruntuları Umumî Harbde Istanbrul halkını soyanlardan birisi: Kara Kemal 100,000 çuval un dalaveresf Halkın yüz binlerce lirasj nasıl çalındı? Neden ekmek yerine mısır koçanlan yedik? Paris sefirimiz Numan Menemencioğlunun babası, Maliye Nazırı Rifat Bey Fransa Hariciye Kâtibi M. Bertole'nin sulh tavsiyesi Amiral Wilson"un yaptıklan Eski Istanbul Valisi Muhiddin Üstündağ ile yaptığım münakaşalar Eski Dahiliye Vekili Şükrü Kaya Şehremanetini hususî çiftlik gibi kullanan nazırlar Dahiliye Nazırı Ebübekir Hazım Asker beslemek için Taksim kışlasmı kiracılara verdik Mezbaha yaptırmamam için teklif edilen rüşvetler İstanbulun imarına M. Prosttan evvel başladık Istanbula yapılacak fenalıklaruı en büyüğü n e dir? V.s. V.s. Bütün gazete bayilerinde bulunur. Fiatı 50 kuruştur. Çıkaran: TÜRKÎYE YAYINEVİ İstanbul T İ I A T R O S O B V G E C E SADI TEK Kachköy H Yarın A gece M L E Bakırköy «SÜREYYA» Bahçesinde T 7 perde İ N C İ R L İ . de YALÇINER Nikâhlandılar. Suadiye: 26/7/9İ5 DÜNYA MUHARRİRLERİNDEN TERCÜMELER SERİSİ: 76 77 tafa Nurl Anıl yakında Londraya gidecektlr. Umum müdür muavininln bu seyahatl Ingilterede blr deniz İnşaat tezgâhımn Türkiye İçin yeni blr deniz tlcaret fUosu lnsa etmek teklifl İle llgllldtr, Büyükdere Sarıyer KOCATAŞ SUYU yanında FERÂH P Â R K Gazino ve Sinemasında Müsteciri : Eski FERAH Sinema sahibi Sayın halkımızm coşkun takdırlerini kazanan bülbül sesli muganniye ENVER Ş İ M Ş E K Çok sevilen meşhur Bestekâr Udi Vapur iskeleleri arasında yalruz kalnııştı. 1940 yazı ve sonbahan ChurchiIIia hayatında en buhranlı, fakat en şerefli günler olmnştnr. Alman İtalyan hava kuvveUeri, İngiltere ve Londraya ateş ve ölüm yağdırıyor; Hitler, müzelerden alınmış silâhlar, 50 tank, 300 av nçagı, 414 pilot, kısmen av tiifekleri ve sopalarla mücchhez ihtiyar ve çocnklardaa mürekkeb anavatan mnhafızlarile müdafaa edilen İngiltereyi istilâya hazırlanıvordu. Mussolini de Mısır fatihi olmak hnlyasile en cirili bicüi kara gömlegini arkasına takmış, Graziani ordusnna «he> def Süvejş, avanti!» diye bagınyordo. İngiltcrp, tarihinin en tehlikeli ve en knrknnç günlerini yaşıyordu; fakat Churchillin çelik iradesi ve idaresi ve bilhassa strateji bakımından yiiksek iradesi ve idaresi altmda İnglltere, harbe devam etti ve o, 23 haziran 1940 t a 65 yaşında iken söylediğini 8 mayıa 1945 te 70 yaşında iken gerçekleştirdi; İngiltere.vi zafere ulaştırdı. S yıl 2 ay, 17 gün İngilterenin mnkadderatını idare ettikten ve dünyanın alın yazısmı yazmakta pek büyük bir rol oynadıktan sonra, Hitler'in azgrn iradcsini yenen Chnrchill, İngiliz milletinin meşru iradesi karşısında yenllerek işbaşmdan çekildi. O, bn tarihî vazife ve hizmetinden ayrılırken yalnız «Japonyaya karşı savaş bitmeden çekllmek zoranda kaldigı için esef ediyor.» Dofrusu, bn ikinci harbi de zaferla bitirmek onnn hakkı idi. Fakat kendisinin de söylediği gibi, Japon harbinl neticelendirecek her şeyi hazırlamış bnlunuyor. Churchill, «en tehlikeli günlerde bana gösterdiği güren ve beni desteklemek için esirgemediği sarsılmaz metanet dolayısile İngiltere halkına karşı derin minnetlerini» bildirdigi gibi bütün İngiltere ye Britanya İmparatorlngv camiası, İngiliz tarihl ve demokrat milletler de, yaptıgı eşsiz hizmetlerden dolayı ona minnettardır. D O S T O EY E V S K t suç 2 Dünya edebiyatının ölmiyen ve )MZİ Çeviren: HAKKI c EZ şaheseri A SÜHA GEZGİN 500 kuruş. ••• cild tamamı 750 sahife. K İ T A B E V İ BESIKTAŞ Bahçesinde Y A R I N G Ü N D Ü Z MÜZEYYEN tSMAİL SENAR IŞIL Son günlerde istanbulun muhtelif semtlerlnde efcmeklerden yapılan çikâyetler çoğalmıştır. Bu şikâyetler üzerinde Belediye alâka l!e durmaktadır. Fakat) ekinekler de düzelmemekte ve her semtte/hatta her fınnda ayrı ayn çeşnl ve renklerde çıkmaktadır. Bilhassa fırıncılann harlcden gelen unlan ekmeğe karıştırdıkları anlaşılmaktadır. Dün bu hususta malumat lstedlğlmlz Toprak Mahsullerl Ofisl umum mUdttr muvinl Şaklr Turalı şunları söylemiştir: < Etzlm Istanbula verdiglmlz un gerek hükml, gerpkse klmyevî vasıflan itlbarile tamamen tesbit edilmiş olan esaslara uygundur. Bu İtibarla ekmeklerln bazı yerlerde fena çıkmasının Beledlyeyl llgllendlren blr clhet olduğu kanaatindeyim.» Alman hükı'ımetlne ald emlâkin mıışaderesi üzerlne. buralarda enterne edilen Alman tefcaaaı Tozgada yollamlmaktadır. Alman llseslnde bulunanlardan blr kısmı evvelki gün stn kedilmlçtir. Elli fclşilik lklncl blr partl de bugun gönderllecektlr. Ekmekler niçin bu kadar bozuk fikıyor? SEMİHA COŞAR HRANT Sinema Bahçesinde Saat 21,45 te Rağbetler kazanan Sarıyerli genc amatör okuyucu SALÂHADDIN AKALTN 5 KİŞİLİK CAZ ve Sürprizler Pazartesi Sinemada: HACI MURAD 30 agustos 1934 tarihlnde ve yüzüncO yıldönumünde Harb okulunu bitiren smıf arkadaşlarımızm Ankarada 4 ağustos 945 cumartesl akşamı saat 20 de Çiftlik blra parkında yapılacak sınu" toplantısma »eref vermelerlnl rlca ederlz. Çağrı TÜRK M E Ş H U R L A R I Ansiklopedisinin ( 4 ) üncü fasikülü çıktı. ( 1 2 ) fasikiilde tamalanacak olan bu emsalsiz eserin fasiküllerinı muntazaman toplamayı ihmal etmeyiniz, ve eksikleriniz varsa şimdiden tomamlayınız. Maljdud miktarda tabedilen bu eser ileride çok krymet kazanacaktır. BU AKŞAM BAKIRKÖY YENİ BAKIR Tayfur LOREL HARDI ARŞAK PALABIYIKYAN YANİ BABANOĞLU Bahkçı OSMAN Unutulmaz bir gece geçireceksiniz. Sinemada: A Ş K I N MUZAFFER ADAM Kadm Terzisi Beyoğlunda tekrar bir salon açmıştır. Sayın müşterilerini 1/8/945 ten itibaren İstiklâl Cad. 417 No. üstü Meymenet apartımanmda kabul eder. Ankara: Atatürk Bulvan 161 Sah akşamı Ferdi Kahkahalar Gecesi SADİ 1ŞILAY KA0Rİ ŞENÇALAB DÜMBÜLLÜ Yozgada yollanan Almanlar S A B R İ Y E T O K S E S birlikte GİNCİ HOCA komedi 3 perde. Zengin Varyete. Tel: 82900 GÖZ YAŞLAEI BESİKTAŞ Bahçesinde BESİKTAŞ BAHÇESİNDE Sah günü akşamı B UR HA NE D D İ N S E N İ Y E Komedi Danslar Ebedî Parçalar M Ü N İ R N U R E D D T E İ Z I E H R A B İ L t R Büyük Gala Gecesi. Pazardan itibaren gişe açıktır. Bu Akşam: Beylerbey! İSKELE Tiyafrosunda RÂŞÎD RIZA TÎYATROSÜ YUMURCAK Komedi 3 Perde Dün bir meseleden dolayı Istanbul blrincl milll korımma mahkemeslnce yargılanan Ibrahlm Kıyıcı tanıklardan Süleyman Ismallln mahkemedeki sozlerlnl aleyhlnde bulmuş, ltirazda bulunmuştur. Bu sırada tanıgs karsı sarfettlğl bazı lâkırdılardan dolayı, hakkında hemen eabıt tutulmuştur ve açılan hakaret davas^ nöbetçl Sultanahmed blrincl sulh ceza 'mahkemesine gonderilmiştir, Hakaretten yargılanma başlamış, dava, blrlnd mllll kQrunma mahkemesi başkanı Kemal Aşkınla savcı yardırncılarından Hâmld Macid 8eleklerin tanık olarnjc mahkemeye çagırümaları için. kalmıştır. Güreş frdtra^jonu taraıından hazırlanan Ankara Istanbul gtlreş müsabakaları bugün saat 14 te Fatlh giireş kulübü ealonunda yapılacakür. j Mahkemede bir hâdise Taksimde İnönü Gezisi yanında 1 30,000 kelimelik İzahlı ve misalli FRANSIZGA TÜRKÇE Aynca: Her ilme aid teknik terimlerle Hukuk ve Ekonomi terimleri ilâve AHMED edilmi^tir. KİTABEVt Cildli olarak 850 kuruştur. HALİD OPERET BAHÇESİ 1 Ağustojtan itibaren verilecek müsamereye benim de iştirak edeceğim yazılmıştır. Bu müsamere ile hiç bir alâkam yoktur. ^ ^ Münir Nureddin DELİDOLU Operet Yazan: Ekrem Reşid 3 perde Müzik: Cemal Reşîd Büyük bir sürpriz: Uzun bir zamandanberi sahneden a^Tilan kıymetli ve sevimli sanatkâr TEVIIİD BİLGE'yi gene Deli Doludaki JOZEF rolünde görüp alkışlıyacaksmız. CUNHURİYET jSüshası 10 kuruştur. • • TUrKiye • Harlo lc Abone Blr ayııs Oç aynk Altı avlık SeneJlk o ^>eraıtı Ankaralstanbul giireş maçı 3O(» Sr. 6OT) Kr. 8O0 » 1B(IO » 15(K) » 29UO » 2 3 ( » » 6400 » |Çın jn D i k k a t Oazetemlze gflnderlien enak Te raaıar cdllmeals lado