23 Temmuz 1945 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

/"•• 30.000 kelimelik Izahlı ve mîsalli FR9MSIZCA TÜRKÇE SÖZLIK Ayrıca: Her ilme aid teknik terimlerle Hukuk ve Ekonomi terimleri ilâve edilmiştir. Cildli olarak 850 kuruştur. AHMED HALİD KİTABEVt 11 inci yıl Sayı: 7518 umhuri İSTANBUL CAĞALOGLU Telgraf ve mektub adresi: Curahuriyet, lstanbul Posta kutusu: îstanbul No. 246 Telefon: Başmuhanir: 22366. Tahrir heyeti: 24298, İdare ve Matbaa kıimı: 2429924290 r Üçtinca Vastalan yapılan MANKEN, KARDEŞ GİBt SON TANGO romanlaruıın yaratıcısı: BAHA VEFA EARATATm ZARÎ Pazartesi 23 Temmuz I94S adlıfk tmanı çıkü. Kitabcılarî ı araymız. E K Yayınlan. E V R E N#( kuruş. n& r diinde Mrl. Stalin, İngiliz ve Amerikan heyetlerî şerefine bir ziyafet verdi Konferansın, İngilteredeki seçim dolayısile hafta sonuna doğru talik edümesi mnhtemel görülüyor bir ııokta otsdam konferansına dair akseden haberler yeter derecedo aydınlik de£ildir. Konoşmalar etrafında ortalıga hiç bir »ey sradırmamayı kararlaşiıran ıiçler, bu kararlannı başan ilc yurutüyor görünüyorlar. Tahmin $eklinde ileri surulen hab?rl°r de pek birbirini tutmnyor. Umnmîyetle iyimser bir hava içinde geçtiği soylenen toplantılann daha ne kadar sureoeğ' de şimdiden kestirllemiyor. Geçen hafta konferansın en aşagı a£ustos ortalarına doiro çalıştnalarını bltlrebileceğl duşünuluyordu. Son habtrlere bakılırsa. gelecek haftaya kadar butün Meseleîcriıı gozden jreçirilerek bir karara varılacafına inanmak lâzım gelecek. Bize kabrsa, toplantılar sona ermeden, hîttâ konferansın uzerinden nzunca bir zaman grçmeden üçler arasında elde edüen neticclere dair esash bir bilgi eöı,:meyc galıba imkân olmıyacaktır. Folitıkacılar şekil meselesine çok dikkat ederler. Konferanslardan sonra yayınlanan tebiifler ekserlya iyimî;r bir hava taşır. Şatafatlı eümlf kslabılıjı arasından ırerçek duramu anlzmaV değme diplomasi mütehassısların"n beceremiyeceği bir iştlr. Hef (eyde cHuJn jçibi politika dunyasında da en doğrn rehber zamandır. Yalta konferansından sonra okndııfumtn o kcca resmi tebliğ az mı ivimserdi? Hetnen hiç bir nokta uzerinde en nfak bir fikir ayrılı|rına işaret olunmadıgı halde, ar,idai! kısa bir zaman jrecer jreçvacz, Polonyadan Triesteye kndar bir çok çapraşık meselelerin Muttefiklerl Başkan Mr. Truman ve Basbakan Mr. Churchill Potsdamdaki toplantılann yeni baştan karsı karsıja getirdiği gobirinden çıktıktan sonra ayrılıyorlar ruldu. Den.ek Yalta tebliği, daha zijaLondra 22 (B.B.C.) Potsdam'da linln verdiğl zlyafette bulunmu?Iardır. de zevahiri kurtarnıak maksadile kalekonferansın çalışmaları bugün de deKonferans hafta sonuna doğrn rne alınmıçtı. vam etmiş ve üç büyük lider oğ'.eden talik mi edilecek? Bn sefer de bdyle ml olacak, bllml sonra hususî surett« gorüşmuşlerdir. Eerlin 22 (O.W.I) Haber verildiyoruz. Biz zaten bir toplantıda, hattâ Dün ak§am, Mr. Truman ve Mr. ğine gore başkan Truman, Mr. Churikl reya uç toplantıda yeni ve devamlı Churchıli ile İngiliz ve Amerikan mu chill ve Mareşal Stalin, Almanyamn bir barış dunyasının temelleri atılıvereranhas heyetleri ıiyeleri, Mareşal Sta Arkaai tahıj» 3 , SÜ.SU ceğine ıuananlardan değiliz. Bir defa çemberinden fırlıyan şıı Ihtiyar küre, tekrar yerlt yerine otnrabilnıek içln daha bir hayli »ahmet çsknıek zornnda kalacaktır. Butün temennimiz, dunya meselc'.erınl beraberce çözmek nğrunda gayret harcıyan Müttefik devlet adamlannın her buluşma sonnnda barışa doğru knvretli adımlarla yaklaştıklannı görebilmektir. Çunkü, el yordamile ban? dunyasına yürüyelim derken bir de farkına varmadan o dünyadan butün biıton nzakla^mak tehlikesl de Tardır. Milletlerin başı üstünde sallanan tehlikelerin en biiyüğü de şiiphesiz budur. Harb çok yakıcı, çok yıkıcı oldu. Biiyüğü ile, küçüğü ile her nıillet yıllarca ıstırab içinde inledi. Şbndi hiç bir devlet adamınm istiyerek yeni bir harb çıkaracağına inanılmaz. Ortadaki giiçliikler daha ziyade realitenin doğurduVilâyetin muhtclif yerlerinde çıkan avni şiddetle devam etmektedir. ğu güçlüklerdir ve Müttefik devlet orman yangınları şiddetle devam etÜsküdar yangını: Halimpaşa ve Saladamlan, sırf canlaşmazlık olmasm, mektedir. Dün akşam geç vakit aldığı tacı çiftliği korusu tamamile yanmış yen! blr harb çıkmasın» gibl Insanca bir mız haberlere göre vaziyet şu merkz tır. Yangın, Tekinbaş çiftliğinden ilerdiisiince ile bu güçlükler önünde bir dedir: lemektedir. Ayrıca Omerlide çıkan birlerine kar?ı ellerinden feldiği kadar Beykoz yangmı: Ayni istikamet ve Arkast sahife 3, Sü. 7 de yumıısak davranmakta. sııples gösterıncktedirler. Bir toplanhdan öbür toplantiya gidcrek çok prüzlü davalan miimkün mertebe geri bırakmanın ba?Lra sebebi budur. Fakat her defasında barısa Aogrn csash adunlar atümadıkça bu yolun nihayet bir çıkmaz sokağa varacağım da unutmamahdır. Harb ateşinj yeni yeni sırtmdan atmağa başlayan diinya, ne kadar halsiz düştüğünü henüz anlaj amamıstır. Yarın nekahet devrine S^rip de alh yıllık fcci buhranın kendisine neye mal olduğunu daraarlannda hissettiği gün. büyük halk kütlelerini ytrinden kımıldatmak bir çok memleketlerde imkânsızlaşacaktır. O zaman, o halk kütlelerinin temsilciliğini yapan ve sözlerinin kndretini yalnu halkU bulan devlet adamlan müşkiil vaziyete diişecekler, şimdiki otoriteyi kaybedecekîerdir. Onları bu vazijete düşmüş gören başka devlet adamlan da, o zaman daba yüksekten konuşmak, bildü.îerini okumak imkânmı kendilerinde gjrmeğe baslayacaklardır. Iki cihan harbi arasmdaki yirmi yıllık tecrübe bu fidarei maslahatçı) barış politikabJiun dünyayı nerelere kadar süruklejcbıîeceğini gbstermedi mi? İTALYAN SÖHİJRGELERİ İmparatorluğun taksinti için bir vesika neşredildi Batt Trablu» Fransaya, Bingazi îngiltereye, Eritre de Habeşistana verilecek Londra 22 (a a.) Reuter ajaasmın Roma muhabiri bildlriyor: Romada, Italyaya karşı AmerJkan siyasetinln esas hatlannı blldiren ve Italyan İmparatorlu&unun takslm ?€klınl gosteren blr vesika yayınlanmıştır. Bu vesika, bütım ttalyan gazetelerlnde buvuic bir heyecan uyandırmıştır. Avanti gazetesi bu haberl «İtalyan anavatanı parçalanıypr ve İtalyan Bömürgeleri gasbedılıyor> dlye tek bir başlık altmda neşretmıştir. Bu vesikaya gore, batı Trablus rrnnsaya, Blngazl İnglltereye ve Eritre Habeşistana verllecefctir. ingiliz resmt mahfillerl resmî blr Amerikan vesikası olarak ileri sürülen bu vesikanın, ingiliz hükumetinin de görüşlerlnl temsü ettiğini beyan etmektedirler. safhası başlıyor Japonya kayıdsız ve şartsız teslim olmazsâ tarihte şimdiye kadar görülmemiş en büyük deniz ve hava kuvveti harekete geçecek Ankara 22 (R) Kanada radyosunun blldirdlgine göre Potsdamda, Japonyaya hltaben kayıdsız şartsız teslim olmasını taleb eden bir mesaj yayınlanacaktır. Bir Amerikan generaîinin ifşaatı Washington 22 (O.W.I.) G«neral Tuırage dün, PasifLkte tarihte şimdiye kadar görülmemiş en büyük hava deniz harekâünm hazırlandığını, halen Mariyana, Filipin, lwojlma ve Okinawa adalarına muazzam miktarda asker ve malzeme tahşid edildığınl açığa vurmu? ve bu harekâtm ancak Japonyanın kayıdîiz, şartsız teslımile durabilecefini söylemiştir. Uzakdoğu harbinin nihaf safhmsı Bu mahÜllerin müşahede ettiğine g5başlamak üzere re, bu husustaM yegâne ingiliz resm! Londra 22 (a.a.) Müşahidlerin gltdemeci Mr. Eden tarafmdan Avam Kagide kuvvetlenen kanaatlerine gör», Amarasında yapılan demeçtir. Mr. Eden miral Mounbatten ile General Mac arBıngazi'de Arablarm Italyanlardan çok thur arasında Manilla'da yapılan görü»ıstırab çektiklerini, burasmm zorla tek Arkas% tahife 3, Sü. i <U rar italyan hükümranlığı aitına Yerilemiyeceğini söylemiştl. Bunvnla beraber umuıniyetle iyi haber aîan Londra mahfillerind* tahmln edıldığine göre, Italyan, rulh andIsşmasının imzası esnasmda gömürgeleri bakımmdan ehemmlyetli fedakârhklarda bulunmak mecburiyetindedir. Gene bu mahfıllerd» işaret edildiğine göre fsçistliğin ortadan kaldırılmış ol Arkan Sa. 3. Sü. 4 te Japonyaya karçı yapılacak nihaî taarrnra hanrlanan Çin kuTvetlerinden bir gnıp Harb suçluları Amerikalı Ermeniler Üç büyüklerdetı neler istemişler? Londra; böyle bir müracaattan netice beklemenin safdillik olacağını söylüyor Nazi şeflerinin muhakemesine sonbaharda başlanacak Ingilterede seçim TürklerveYunanlılar muhafazakâr partinin kazanmasını istiyormuş Muhafazakâr hükumetin, Türkiye ve Yunanistanı Sovyetlere aleyhtar bir blok haline getireceği ve bir haçlı «eferi açacağı hulyası devam ediyormuç Londra 22 (a.a.) Observw gazetesi, neticeleri perşembe günü ilân edilecek olan Ingilter* seçimlerinin bütun dunyada uj'andırdığı alâkadan bahsederek diyor ki: «Yunan styast mahfiHerlnden mııhafaıakâr partinin «aferi lehind* ümid alâmeüeri görünmektedlr. Bu hususta ban Yunanlılar ve Türkler, seçim sonuçîarmın v* bühaasa muhafazakâr partinin saferinin, kendl memleketlerin« karşı doğuracağı neticeler hakkmda yanlif bir tefsire mütemayü görunüyorlar. Bu memlekeüerde baa kimseler, muhafazakârlarm zaferi içia besledikleri ümldleri ifade ederken îh» tiyatlı v» bllhassa basiretli davranmışJardrr, Bu kimaeler, muhafazakâr bir hülcum«tin, kendi memleketlerini der* hal Sovyet aleyhtan bir blok halin» Arhut tahif* 8, Sü. t ia Nrl. Petain'in davasına bugun bakılacak, eski Cumhur Başkanı ve dört eski basbakan şahid olarak dinlenecek Orman yangını hala dcvam ediyor! Halimpaşa ve Baltacı çiftliği korusu ve Yahudi çiftliği tamamen yandı. Ateş, Dış İşleri Bakanıntız Alemdağını her taraftan sarıyor İngiltereden ayrıldı r Dün yapılan yelken müsabakası ve at yarışları Londra 22 (a.a.) Londrada çıkan Star gazetesine göre, nazi şeflerinin davnsııu muhtemel olarak sonbeharda bakılacaktu. Gazete diyor ki: <Bırlikte yargılanacak olan ba?lıca rıazJieı yakalanmışlardır ve halen Lüxtmbourg'dan 15 küometre mesafede bulunan Mondorfle« Balns't* ayni otelde yaşamaktadır. Dava başlayınca bu narilerden her birî içın ayn a\Tikat tayin edilecektir. Son baharda yargılanacakları bildipn naziler arasında Goering, Ribbentrop, Naurath, Doenitz, Jodl, SeyssInoıiErt, Von Papen ve Ley vardır. Hess'in de ayni zamanda yargılanması ihtimall varsa da kendisi önce uzmanlar tarafından akıl muayenesinden g«çiri!ecektir.> Londra 22 (a.a.) Anadolu ajansınm Petain'in muhakeraesi bugün özel muhabiri bildiriyor: başlıyor Hasan Saka heyeti, cumartesi günü Lcndra 22 (B.B.C.) Mareşal PeLiverpol'den Türkiyeye müteveccıhen tam'm muhakemesine yaruı başlanahareket etmiştir. jaktır. Bazı Fransız mahfilleri Maresalin ölüme mahkum edileceğl kanaatl kuv\etle hüküm sürmektedir. Fransanm dört eski başbakanı, yani Reynaud, Daladıer, Blum v« Herriot davada şahid olarak dinlerıeceklerdir. Petain'in mnhakemesi nasıl olacak? Paris 22 (a*.) Petainin yann bas Londra 22 (a.a.) Reuterin diplomatlk muharrlri yaayar: Ermenl meselesinin Potsdam'da müzakere edilmesi muhtemel bulunmaktadır. Bıldlrildiğıne göre, «Amerika Blrleşik de\letleri terakkiperver Ermeni müll konseyı> Ermenl meselesinin konferans gündemıne alınması içln üç büyuk lidere telgrafla müracaatte bulunmuştur. Maamaflh umumiyetle iyi haber alan Londra mahfillerl teklif edilen usııl tizerinde gayriresml telgrafların bir te^ırl olabileceğinl sanmamaktadırlar. Arhm «tJıi/e 5. Sü. 5 U Harb suçlusu olarak muhakeme edilecek nazi çefleri Mareşal GörinB Von Neurath Andral Dönltz Sehs tnquart lıyacak olan muhaSemesl haaırlıklan bitmek üzeredir. Bu, 16 ncı Louls'nto muhakemesindenberi Fransıa tarihlnln en mılhlın muhakemesini teşkll etmektedir. Malıkeme salonunda yargıçlann oturacaklan tribünün arkasma yüa kadar sandalye konmuştur. Bu sandalyelere, kordıplomattk ve ytiksek yargiç ve de^'let memurlarından davetli bulunanlar otaracaklardır. Salonun ortaanda parlamento üyelerine hususl bir yer «ynlmıştır. Aynca muhakeme safhalarını bütün dünya gezetelerine telgraflıyacak olan 90 Fransız ve yabancı gazetecl Arkasx sahife 3, Sü. 3 de îspanyada yeni rojiııt Don Juan, General Franco'ya halef olmayı kabul etmiyor Haıtden kaçınmak, barış zihniyetile ' haıeket etmek iyidir, hattâ lâzımdır. FaVat güçlüklerin önünde prensiplerden fedakârlık etmemek, büyük davalan toplantıdan foplantıya sallamamak. diinya barışmı suruncemede bırakmaşartile. l NADİ Londra 22 (a.ft.) Butün dünya yakında İspanyanm kraliyete dönüşünü bekledigl halde, tahta varls olan Don Juan ve dostlan bu fikre lştirak etmemektedirler. Radyoda Pranco'nun nutkunu dlnlemlş olan Don Juan, generalin müstakbel kralı lma ederek «haleflm> kellmesinl kullanmasından fevkalâde rencic"o olmuştur. Zlra, Don Juan, kendisinl Mihverin yardımı sayeslnde dahilî harbi kazanmi4 bir generalin haDun Moda koyunda sen«nin ilk yelken yarışları, rüzgârh bir havada yapümıştır. Denizin sert olmasmdan iki lefi degll, uzun bir sülâlenin varisi teeylemektedir. şarpi devrilmUtir. Dün at yarışlarıhın tiçüncü hafta koşuları da yapdmıytır. Yukarıki resünde, dünkü yarışlara giren Arkan »ahijt 3, SiL i d» >•* yelkenli tekneler müşabaka bailarken gorülmektedir. Bu yarjilax»ı taisüitj ikind Şu işi yaphk, ınilyonu vurduk diyelim... Ya yakalansrsak? Doğru İmralı adasına!.. Yakalanmazsak?.. O zaman da büyük adaya!..