6 Haziran 1945 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

rKültiir ve cemiyet davaiarı Sanatta müstehcenin manası nedir? Yazan: Celâleddin CUTvmufUYlTl 1943 Kış için verilecek kömür Beyannamelerin karaborsada satıldığı iddia ediliyor rerı ÜNÜN MEVZULARI HEM NALINA M1H1NA Millet Meclisinde son^bütçe müzake Şükür Renesans'a ki. tekrar insan ve rcİ3ri csr.asır.daki tartışmada, b:r mil tabiate dönerek hakıkî ve kusursuî letvekili edebiyat pazarını müstehcerr' sanatı batıl kiiise dogmalarmın hükümf komisyon t«şldll kaîstabulun 500 ü n kitablardan tetaizlemenin lüzumunu lerinden ve kızıl r«'nibler mahkemasi rarlaştınlnu? v« Ancü fetih yılım kutşiddetli bir lisanla söyledi. Diğer ta engizisyonunun karsrlarından kurtarakaradaki komisyon lamanııza 8 sene raftan adliye vakaları arasmda, zaman bildi. Aksi takdirde sanat ve edebiyat, bu tâll komisyonkaldığmı yazarak geçmez ki, müstehcen eserdir diye, bir hattâ fikir on Esır geriye atılmış olalara verihnesini lübir okuyucumun şeh Afrodit yahud bir Pitigrilli davîsı caklardı. zumlu gördüğü paÖnümüzdeki kış mevsimi için iıaîfca rin imarı için lümahkemelerimizi nrjeşgul etmesin. Dik SchiUer'e göre. sanatta müstehcen verilacek kok komürü beycjnnamelerizumlu görülen 120 milyon lirayı teda sene on iki milyon lira elde etmek rayı şöyle tahmin etmişt.ir: kat ettim; bizde müstehcen eserdir id diye bir sanat m^vcud değildir. Eststi* nin, bu ayın sonuna kadar ır.ahalle 1 Bilim araştırmaları komisyonu rik hususunda ileri sürdijğü düşünce mümkündür ve bu para da hükumetidiası tepeden inme bir hükum olarak veya bayağı vardır. Bayağıya müsteh muhtarlıklarma tasdik ottirilerek verilleri bir tartışma konusu olarak kendi sü mizin bütçesini zerre kadar sarsmEi. 1,500,000 lira, verilir. Yahud biraz incelenmeğe lüzum cendir diyebiliriz. Aksi takdirde Fidy?ıs mesi icab etmektecrir. Fakat .son gün2 Müzeler ve eski eserl«r komis tunuma geçirmiştim. SaDik Şehremini Çok çalışkan Vali ve Belediye Reisigörülürîa, yalnız bahis mevzuu kitab ve Mikelancsglo'r.un heykeüerini ört lerde, muhtarhklarda bey.ınmrae buprofesör Cemil Topuzlu'dan bu husus mizin hükumet nezdinde şu bir kaç ay yonu: 20,000,000 lira, hakkmda, hiç etrailı ve ihaialı bir in meliyiz; Bocacoio ve Villon'un eserle lunmadığı ıhakkında bir çok şikâvetler 3 Yapı ve bayındırhk lşlerl koiçinde teşebbüsatta bulunarak bu huda şu mektubu aldım: calemenin mahsulü olrnıyan rrıüsiehcer. rini yakmaliyız. Ya?!ılar:mız hatırlarlar, vaki olmakta, hattâ, körnar bcyanııa«Cumhuriyet gazetesinin 30 mayıs susta bir kanun çıkartmasım dilerim. misyonu: 86,000,000 lira, damgası vurulur. Fakat haddi zatında zamanmda <Zambak» isimli bir roman melerinin karaborsada satıHığı hakkm4 Kongreler ve sergiler imar işlerile meşgul olacak müstaki] tari! li nüshasında, bundan bir kaç ve edebiyEtın genel rnanas;nda müsteh epeyce okuyucu cckmişti. Son seneler da iddialar da ileri sürülmjrctedir. Bu sene evvel büyük törenle kutlamağa komisyon şu suretle teşekkül ttraelidir; yonu: 5,000,000 lira, cenin ne olduğu scrgusuna lüzum bile de de bir «Türedi Aiiesi^ türemiş dur hususta kömür tevzi müeîscsesine n~.ü5 Basın ve yayın komisyonu 1 reisi evvel: Başvekil, yahud Dahfnye muştu. Bu iki kitab da müstehcendir. racaat eden bir arkadaşımıza miiesse karar verilen İstanbulun fethinin beşgcrülrnaz. 4,000,000 lira, yüzüncü yıldonümüne yalnız sekiz se Vekili, Kerhangi bir sanat eserine müstehcen Fakat açık saçıklıktan yahud mevzula se Müdürü Şefik Kavur şunları soyle6 Şenlikler ve törenler komisyo1 reisi sani: îstanbul Vali ve Belediye no kaldıgını ve bu torerıîen evvel Isyaîtasmı yapıştırmak üç çeyrek asır rın edebe aykırfuğırdan do'.ayı dcğil, miştir. nu: 3,500,000, tanbulu mamur bir halde bulundurmak Reisi, evvel Avrupada rr.cda idi. Bize garbın çeklin ve muhteva^m bayağı düşünü!! 7 Maliye komisyonu: (Altı komis< Kömür beyaruıameleniin k.ira için vakit kaybetmeden işe baş'.anmasım Aza: Belediye meelisince ntihab edlfikir modaîarı ır.ai'şcr.diz trenile retar müş, bayağı yazı'.mıs olmasmdan dolayı borsaya intikal eciip etmjdiji lıakkuıda yonun ödeneklerinden kendi hisesin ve bunun için 120 milyon liraya lüzum len <Jort belediye meclisi azası, la geldiği için, yetmiş beş yıl fasıla i!o her iki roman da müstehcendir. Büyük bir şey söyliyecek değilim. Biz, bu begörüldüğünü ve şinıdicİLn gelir kaynakBelediye meelisince (haricden olmak ayıracaktır) bu gibi davalarla uğrEşmarnız gayrita bir istidsd en bayağı bir mevzuu büyük yannameleri bastırtıyoraz ve Istanbul Böylece ilk bir tahmin olarak 120 ları bul:nak için bunları düşünmek lâ şartiîe) intihab edilen tanmmış ve bebü değildir. Fakat işin garibi Avrupa sanat kalıbma dakebilir. Istidadsız ve Vilâyeti emrine tahsis ediyoruz. Hakikamilyon liraya ihtiyac görülmüştür. Bu zımgeldiğini ve geçen gün sldığımz bir lediye işlerini bilen dört zat, iılarm müstehcen dir diye edebiyat ve cahil bir yazıcı ise en estetik mevzuu en ten böyle bir ksraborsa oyunu movcutmektubda dahi bir Istanbullunun bu Gene belediye meelisince intihab edi paranm en mühim kısmmı teşkil eden sanatüa ilgisiz bir hâkimin huzuruna bay?.gı bir şek'e sokabilir. Sanat ve sa, bununla doğrudan doğruya Istan86 müyon lira, İstanbulun imarı için hususta gelir temini için }'ol parası a len iki Türk mimarı, çıkardıkları ve bazan mahkum ettir edeb:yatta iyi ve güzel; fena ve çirkin bul vilâyeti ve Beleöiyesi meşgul olharcanacsktır ki bu imar ve tanzim clile alınan vergiye sekiz çene müddetle Gene belediye meclİ5İnee lntiheb tr.eğe muvaffak oldukları kitabları, bu vardır. İyi ve güzel ne derece açık sa maktadır.> hareketleri 10 yıllık plânla ta>"in edilbir lira ilâvesini ve mayıs ayı içinde edilen iki Türk mühendisi, rık oîursa olsun, hattâ uryan bir şekgiAn şaheserler arasmda sayıyoruz. miy ve bu plânm esasları, Belediye bütün mektublara birer ve Telgvaf'ıara Tanınmış mimar M. Prost, Mangal kömürü 1S57 de, umumî edebe aykırı değilse lin mümessili bile olsa, sanat eseridir, Neşriyat ve Istatistik müdürlüğü taraGüzel Sanatlar Alıademisinden ve seBulgaristan limanlnrı ile lımnnlarımız beşer kuruşiuk pul yapıştırılmasını ve skidelerini incitici ithamile mahkemeye müstehcen değildir. Fena ve çirkin kiFehrimizdeki bütün nakil vasıtaları üc hir işlerinden anlıyan bir profesör, bir fmdan neşredilen <Güzelleşen Istansevkedüen Madame Bovary romanını tab, en kapalı ve edebe muvafık tarz arasmdaki mangal köm.irü nakliyatı bul» adlı broşürle «Dünkü, bugünkü retlerine birer zam yapılmnsıru teklii kaç kâtib, muhasib, daktilo »esaire. müdsfaa ederken Flaubert'in avukatı da bile yazılmış olsa, bayağı olduğu için tekrar başlamış:ır. yarınki Istanbul> adlı eserlerde gösteettiAini yazıyorsunuz. Bu vesile ile saygılarımı sunarım rilmiştir. E^nard: «Fransız rcmancıhğımn örnek müstehcendir. Birincisi müsbet sanat, Bcn, tahammül edilemez bir surette efendim. Sıhhat Müdürü hantaneleri üslubu ve psikolo'ik incelenmesi olan; diğeri menfi sanattır. Bir eserin mnral * * * Ccmll artan şu pahahlık sırasında yurdclaş'ıafakat müstehcendir diye hâkim huzu prensipi uryan tasvir j'ahud şehevî teftiş eâiyor Mesele, şimdi bu 120 milyon Hrayj * * * Sfjlık ve Su^jal Y:ı.t.::n müdürü Dr. rımızâan ayrı bir para ist2meği ve hele runa çıkan bu oserin değerini elli sene mevzula d^ğil, fakat hüsnü tabiatsiz Yıllarca e\^Tel iki defa Şehremini ol bulmağa kalıyor. Bu paranın büyük sonra anlıyacaklar.> cemişti. Fakat «lli şekil ve bayağı «n&kil> ile ilgilidir. Palk Yareıcı, IstanbulclaUl rcsaıi ve özel vergilerin çok ağır yükünden ezilmekte bütün lıastanelerl ve sr.ğnk müe..sesele bulunan köylülerimizc'.en Tstanbulumu duğu zanian istanbulun imarına ilk t e kısmmı hükumetin temin etmesi lâzım seneye bile kalmndan Flaubert'in en Şu halde, uryan ve şehevî olan estetk, gelmektedir. Profesör Cemil Topuzlu, rlnl gezmekte^ bu müe.seselerln eksiklerlnl büyük Fraasız romsricılarından biri ol hüsnü tabiatsiz ve bayağı olan müsteh ve Uıtiyaclarıaı tesbit eımektcuir. Ha^tane zun imarı için de ayrıca birer lira daha şebbüs etmek şerefmi kazanmış bulu mektubunda, bu paranın kaynaklarıru üâvcsini sizin yazdığınız gibi asla nan muhtererh profesör CemU Topuzduğu kabul edildi. Hemen hemen aynı n olabilir. Bizden misal almıyacağım. lerde lemlzlik işlerlne, bakıma ve tedavlye muvafık bulrnuyorum. Pekâlâ biliyo lu'nun mektubunu yukanya aynen koy gösteriyor ve yılda 12 milyon lira elde tarihl3rde adliye mekanizmasının ahlâk kimseyi darıltmak istemem. Halbuki azami ltina gösterilmesl saâlanacaktır. r ruz ki tarihi umuminin bir devrini de duktan sonra, 500 üncü yıl için şimdiye etmek mümkün olacağını soylüyor. ve edebe tariz mahiyetinde gördüğü edebiyat namı altında müstehcene miFuad Sirmen gitii Muhterem profesörün saydığı kaykadar yapılan işlere dair biraz bilgi Baudelaire'in essiz mısralarının arşına sal olabilecek nekadar çok telif romanBir kaç gündenberl şehrlmizd? bulucan ğiştiımiş olan Istanbul ftthinin beşnaklar arasmda r.akliye vasıtaları da zamanımıza kadar hâ!â daha varılama larımız vardır! Son senelerde tercüme Ekononü Eakanı Puad Sirmen dün akşam yüzüncü yıldönümü yalnız bizim için vermek isterim. dc^il bütün medenî âlem nazarır.da Fethin 500 üncü yıldönümünde yapı vardır. Bu nakliye vasıtaları, tramvay di Gene ahlâk ve edsb dışı iddiasll», hevesi hayli aldı yürüdü. Bunların ara kl ekspresle Ankaraya gitmlstlr, p?k büyük bir hâdise olacak ve yapa lacak törenle o vakte kadar yapılması tünel, otobüs, vapur ve trenlerdir. hattâ memleketini terke mecbur edilen smda adi üslubu, bayağı inşa tarzını Sılma savaşı Filvaki tramvay, tünel ve otobüsler Wed«kind'in piyssleri. büyük drama ticaret mesleği edinerek kolay ve me Sıtma savaşma devam olunmaktadır. E cağımız töreni görmek üzere şehrimize 10 yıllık imar plânında kararlaştırılmış Istanbul Beîediyesine bağlı Elektrik, klpler ; program daireslnde kendi bölgeleri dünyanın her tarafından nkın akın zi olan büyük imar hamlssinin gerçekleşturj'un ölümündcn yirmi sene sonra lodram romanı büyük kütleye sürmek Tramvay, Tünel Idaresi tarafmdan işortabütün Alman tiyatrolarında oynanır istiyen frenk muharririne eseri kilise nl dolaşarakj slvrlslnek merkezlerinl Şehrin yaretçilcr gelecektir. Işte bundan dola mesi hususunda ilk tedbirleri düşün leülmekte ise de mevcud bir kanun dan kaldırma^a calısmaktadırlar. yı ktanbulu bııgünkü perijan halinden mek ve harekete başlam.ık üzere, Islanken, «Pandoramn kutusu» piyesinin tütsü?ü koksa, papaz vâzı çeşnlsinde merkoz duruır.unda bulunsn semtlerde Iç mucibince, Belediye bu idareden bir temsilinden sonra önemli rejisör R°in bile olsa, hakikî sanat kaygusile, ve dıırumu gözönünde tutulr.ruk merkezlerj kıırtararak az çok muntazam ve mede bul Valisi ve Belediye Reisi doktor Lut kuruş bile alamamaktadır. Çünkvi hardt ga;etecil°re şu beyanatta bulun lev ki şehevî yazan sanatkâr yaradı tetcfonla vorllecek hab^r üzrrine hareket nî bir şohre bcnzer bir kisvjye sokmak fi Kırdarın başkanlığmda bir komisyon idarenin harb yüzünden daralmış olan muştu: «Çeyrek asır evvel müstehcen lışlı ve anlayışh muharriri tercih etmek edilnıosl usulü kabul olunmuçtur. Sivrlsl biz Türkler için en büyük, en nuıkad toplanmış ve hazııladıjı projeyi Anka geürleri, bu İ!?'.etmelerin tekenımülüne ntklrrln üreme mevrtnıtnda oldugur.ıuzdan des bir vazifedir. rada Millî Eğitim Bakanmın başkanh 1ahsİ3 edilmiştir. Şehir hatlarında çahdir diye tardettiğimiz Wedekind'in mo gerektir. Birincisinin romanı adi ve fe mazııtlama lşlue önera vcrllmcktcdir. dern AİTian dramaturcia'sırun en büyü na olduğu için müstehcen; Ikincisinin Eununla beraber yapılması lâz!nıae Jında eski eselcri ihya maksadüe top şan Devlet Denizyolları vapurlarile Muaycııc merl:er»lerinde her gün nıürağa olduğunu bugün kabuî etmeliyiz.* eseri ise asil ve ^üzel olduğu için müs cant eci.'U hartalara bakılmalıra ve buıılara len işier o kadar yoktur ve o kadaı ianan konıisyona takdim ctmiştir. O ko banliyo demiryolları da, Avrupa şehirEunlar edebiyatın üç büyük nev'inin tehcen değildir. Birkaç sene evvel Af parasız »neplrin &Q verilmoktodir. Diper uzun senelcr sürccektir ki bu imar fna misyonda bir kanun tasarısının esasları ierinde olduğu gibi, Istanbul Belcdiyeroman, şiir ve piyes üç büyük üsta rodit ayarında bir eser aç:': saçıklıjı | taraftan tifc. Lastalığı İçin alman tedblr liyetine bugün başlar ve ceceli gün lıazırlanmıştır. Bu esaslar ^unbrdır: hıin olmak lâ?.ım geMiği halde Belelcrln t^tti.iina bnv'mnnııştır. Ayrıca n;ıla1 Yeni çağın açılmasına vesi'.a clan diye bunlardan da istifade edememekdmın misalidir. Daha batıl ahlâk naza yüzünden mahkemeye sevkedilmi.ti. O ma mer::c~lrrlnde iıtiycnlere tiıo aş'.sı ya düzlii çalıçırsak öniimjzde kalan sekiz Istanbul fethinin 500 üncü yildönümü tedir. Bu deniz ve demiryollarının kariyesine göre müstehcendir diye eser ki birinci derecede olmasn '<r. pılmaKtadır, Bostanlar, ve çehir lçiudo bu sene ancak kâfi gelebüir. 29 mayıs 1953 den 29 kasımma kauar altı zanclarmdan da hiç olmazsa yarısmı Shskespeare'in «H... ye soneler» ind^n tereddüd^üz ikinM sımf bir klasisizma lunan ahıslar sı!:ı bir kontrola tâbi tutulÇok iyi hatırlıyorum: Bundan ii? dört r.ıuş'.ur. Ftr.nl çart'ıara uymıyau a'ıırlnrın ny bir millî ve milletlerarası kültür ve Istanbul Beîediyesine vermek lâzım Wilde'ın Gray' ma kadar nice ya dahildi. Müstehcendir hükmünü şehir haıicir.e tr.şmınası Içln salıib'.crine 6ene evvel gazetelerimizin Istanculun sanat bayramı halinde kutlanacaktır. golir. Çünkü bunlar, İstanbulun içinde vereceğimiz eser hakkmda çak • titiz tebligat y»ptlmıştır. nice müellif ve eser isimlerini sıralıfethinin beşyüzüncü yıldunümünün yak2 O vakte kadar şu işler yapıla cahşıyor ve Istanbul halkmı taşıyorlar. davranmalıyız. Müstehcen şehvetin deyatiliriz. laşmakta olduğunu yazmalan üzerina Kazanc ve'gisirıde yapılacak Tramvaylar ne ise vapurlar ve trenler ğil, fakat adi ve bryagınm mütsra^ifi caktır: Trscedyanın örnsklerini veren Elen bir törenle vatanperrerane yaziiemizi tadilât a îlmî araştırmalar vapmak ve de aynı şeydir. Muhterem Cemil Tomüe'.lifleri «inceste*, Kızılbaşlık rnev görmeliyiz. Hiç bir sanat, fikir veya kutlamak için yalnız on bir sene kalciıpuzlunun teklifi kabul edildiği takdirKny.anc vergi^inm taüili için bv.rada topzuunu o kadar sık işlemişlerdir ki, batıl kültür gayesi gütmeden, doğrudan do* laıımış olan bir uzmanlar kpmisyoııun'jn ğına ve bu münasebetle ;ı^hrimizi gü yaymlamak maksadüe bir Istanbul Aruya şehevî his'ore hitab eden «porıEştırma Enstitüsü vüeude ş;etirilecektir. de, Istanbul kendi sarih haklarile kendi shlâk adesesinden hüküm verilecek oprojeıinl Ankaraya götiırmüş o;au Dcf zelleştiıip imar ve tanzim için vskit gekcndini imar edebilir. Cumhuriyet hüîursa, ekserisini edebiyat tarihinden nogr8phique» tarz Behname edebiyıU terdr.r Faik Okt<? dün Aııkarcdan çohriml çirmiyerek hemen i?e başlamak \z.L<m b Fatih müzeleri, Bizans müzeleri kumeti, 1953 e kadar istanbulun imayukar:da mücV;f?a tHiğimiz mülâhazî ?e donmiçtür. Maliye Bakanlı^ı, yeııi ka geldi.üine dair gündelik gazetclcrde mii ve şehir müzesi kurulacak, mevcud yck etmeliyiz. Karanhk, cahil ve muzanc tnsnrıs'.nı haz.rlamaUta olup ycni se teaı'did defalar uzun uzadıya beyannt askerî müze ile deniz müzesi ve mevcud rını knbvil etmiş oldu?;una göre, şüphetaasnb bir devir clan ortaçsğ. sanat ve ların tabiatile ıhnndadır. ne başınüan ervel Büyük Millet Meclislne ta bulunmuştum. diğer müzeler bu gayelere göre tamam siz, bu işin maiî imkânmı da hazırlıyaedebiyata taassub baltasını indirmişti. caktır. Celâleddîn Ezîne verecektlr. lanıp düzenlenecektir. Yenl ta«an muhtevlyatı malüm dcgüse Gorüyorsunuz ki aıadan üç rene geçc imar plâmna göre yollar, kutlama ABİDİN DAV'ER Dün fiatlan ^esbit ediîeıek satışa Rüşvet alırken yakalamp, mahkum de bilhaeta menr.ur ve mü;;:\lu!emin ka ti. Hnlâ bu hayırlı işe tiddî surette ile ilgili yapılır ve başka bayındırhk zanc vergisintn lndlrilercic buna mutabll baçlıynmadık. Buna imkân vermiyen eserleri yapılacaktır. arzolunan ithal mallaıı olan polis memurlan çeşidll yollarla kazanc verglsinl hakikl Gal Omcr Abid handa Irtihad DeğlrmenOfisin serbest satacaği unlar Bir f?.br:V;itordan rüçvet aî:rken suç CstO miktnrından az verenlcrdea bu vcrglnln Avrupa harbi çok şükür bitti; şehrimiç Kongreler ve sergiler iertib oluciliğe doeinneıı kej"i5i, Gal. Tünel cad, r>u yr.l:alanan Sultantep" koral.ser mııavlnl dcr;ru bir şekilde alınması cihet'.eriııln gO zi imar etmeğe hiç bir engel ';aimadı. Toprak Mahsullerl Oflsl, şimdiye kadar nacaktır. de Vahan Bardlsbana asbcstos salmastra, Ihsan Kırılcak İle Ismail Hakkl ve Yusuf ztaünde tutulduğu anlaşılmaktadır. una kanştırılmaması İçin boyamak suretlls Istanbulu asrî ve medenî bir şehre d Bütün bu işlerle meşgul o'rr.ak Marpuççular Konya handa Yenen Uaıuma Zlva Ozkartal adındakl Polls memurlan benzetmek için evvelâ büylikçe bir pa üzere kutlama kurulu acîile tüzel ki.5İliği sattıjı ekstra altı bonkaüte üen'.lcn kepcs Kalay satışı serbest bırak;Mı makine kavışı^ Sultanhamam 3 4 te Ilya diin lkincl toplu mllll korunmada yapıİle un arası ince kepokll unu bundan son. Bundan altı ay l:nU:ır evvel Çiı'tçl Kar rcıya, saniyen imar i"lcrine rr.a'nsuî Be (hükmî şahsiyeti) haiz bir kurul ttşkil ra boyamadan ve serbest oiarak satacaktır. Peltekosa »aç tıraş makincsl, Gal. Hazaren lan muhakome!erl sonunda lkişer buçuk doşlcr firınası tr.raf'.ııdan ge'.'riüp .", ı tonu lodiye reisinin riyaseti altında müstakil cad, Burla Biraılerlcre hava dinaınosıı, sene hapse mahkum edllmlşlerdlr. Bunlar toptan 17 kuruştan verilecektir. ecilecektir. vllâyctl'îre dajıtıian kalayın Istanbul VUâ bir komisj'on teşküine 'htiyaç vardır. tst. 4 üncü Vakır han Macld Mağmuniye 3 Kurulun başkanı Başbakandır, Razrr.ol He kepek arasında bulunan bu yetine verllen 7 tonu dağıtılmıştır. Vallnln makins kayışı, kapş d!âsi T Ist. Barnatan Bir Esnaf Bankası kurulması Mckalonizde yazdığınız gibi bu işı !â arbaşkanlar Millî Eğitim Bakaıu ile İs eksfra altı bonkallteler Karadentz Eahllinde tcnriblle dagıtma işludcn sarfı nazat han Neslm ve Marko Freskoya l&mba ve de halS tarafmdan m:sır ununa kanştıridüşünülüyor edllmiş ve kalayların satışı Gerbert bırakıl yıkıyla başarabilmek için lâakîil yüz mil tanbul Valisi ve Belediye Reisidir. Ku larak kur.anümaktadır. aksam^ şerld destere? Kınacıyan handa BOtün «snaf cemlyetlçrlnln lştlrakile ve mıştır. Bu kalayların kilosu 37 llradır yon liraya yani sekiz senede her sene rulun bir başkanhk divanı olacak ve Leon Adaya cam btleğl merdane meçlnl, Ekmek çeşnisi değişıniyor Portcklzdcn son defa gelen katayların için on iki milyon lira tedarik etmek Gal. Aslan han Süîeyman Tecmana dlş fır çiradl faaüyette bulunan Esnaf ve Küçük bu divan C.H.P. Genel Sekrtferi, Türk Ikl nevl ekmejlu blrleştirilmesl ve ekmek çası, Gal. Havyar handa Ksnsuk Ec2a de Sanatlar Kooperatlfl r.e diğer kooperatlf cla yüzde ellisl serbest bırakılmaktaütr. Fa icab ediyor. Binaenaleyh bu meblâğ öy Tarih Kurumu Başkanı, Rski Escrler ve çeşnlsinin değlştirllmçsi üzerlnde şehrlposuna aslt laktlk, krezol. Sirkecl Ada han lerin de sermayelerlnden lstifade edilerek kat scrbest satılan kalaylara da müşteri le uluorta düşüncolerle toplanamaz ve bir Esnaf Bankası kurulması düşünülmek çıkrr..mıştır. Müzeler Umumî Müdürü, Vakıflar U mlzds bazı incelemeler y3pı:m!ştı. Oğrenda Şark Merkez Ecza deposuna kloroforın, tedlr. belecliyemiz de bununla nsla başa çıka mumî Mjjdürü, Istanbul Belediye İmar clvnmize göre, TLcaret Bnkan'ıgl bugünkü tst. Maksudiye handa Mlkal Benyamin oğEv sahibini pencereden aşağı maz. Behemehal hükumetin cüdî su Işleri Müdürü ile kurul genel sckrete îeklin dpji^meslne sebeb görmemektedlr, luaa gllserln, Flncancüarda M. Beşlr ve M. Köylerde 100 okul binası atan kîracı rette yardım etmesi elzemdir. CumhuŞefils Harlrlye kranfl^ Ist. Kısmet handa Şehrîn kömür ihtîyacı Sil'.vrikapıda, Alnyimamı sokağında öT riyet hükumetlmiz de esas tibarile bu rinden teşekkül edecektir. Cenel sekreyapılacak Easaa Ozlse kreolln, Aşlref*ndl 27 de EBelediyo Iktısad müdürlüSü, Mahrukat O ter, çeşidli komisyonlar arasında işbirîinumaralı evde oturan Münevverı kiracısı IstanbuV köylerlnde yeniden 50 llk okul meS Ecza daposuna peatametllenetetrazol, yardımı kabul edeceğinde ve bütçeflsle birlikte şehrin kömür lhtlyacmı t e . Aşlrefendl cad. 42 de Anadolu Ecza depo yaptırılması kararlaştırılrr.ıştl. Bon durum Azize İle kavgaya tutusmuş ve saç saça sinde fedakârlık yapacağmda zerre ka ğini sağlıyacaktır. mln İçin çeşidll tülge'.erdekl orman lşletme baş başa devam eclcn kav[;a sorıunda Azize Tasarıda kutlama kurulunda 7 tâli ld.:Dİer!le temasa geçır.Iştir. suna muhteliı ttbbl eeza. Hasan Ozlşe gözönünde tııtularak bu okullann 6ayısınm Münevveri pencereden aşa^ı atmiştır, Muh dar şüphem yoktur. muhtellf tabbl eoza, Çemberlitaşta Ibra ir>0 e çıkarnması uygun görülmüş ve buna tellf yerlerinden yaralanan Münevver, Hahlm Etem H. Nezih Ulagaya kalslum klo göre hazırlıklara başlanmıştır. Maliye Bakanhğı Istanbul halkmdan sekl hastaneslne kaldırılmı?, Azlze de yar ^ p3ntarr.at!lenetetrazol, Ist. Kurukahveald;ğı ve Istanbul Belediy •sinin başka Istanbul Vllâyetl emrlne bu yıl 25 *öy kalanmıştır. cl handa Said Şaklre sti'.fat dö sud, Çem enstitüsü mezunu Tcrümiştlr. Bu 6ğretecnebi memleketler bekdiyesi gibi hakMacaristandan 430 yolcu geîdi berlitaşta Ibrahlra Etem H. Nezlh Ulagaya menler lşe bEşlayıncıya kadar, kanun gereMemleketlerine gltmek üzere Îİacarl»BİR İKİ SATIRLA \ kı sari'ni olan ve bugün Bakanlıkça iatılbostrol dipropla ı Ist. Ha;apulo handa ğlnce kendüerine verlleceS arazl, okul ve andan ayrılan 43u yabancl dün hiisosî de edilmiyen varidat membalarından Polat Linaltede sodyum karbonat, Tütün lşlek hazırlanmış olacaktır. )lr trenle şehrimlze gelmlşlerdlr. Gelen }(. SIRKEC1DE Ozlpek palaa otelinde ça ezcümle kazanc, muvazene, buhran, mugümrük Yağcı sokak No, 10 da Trakya Tiolcular arasında Italyan, Isveç, Tunan, iışan Ahmed aciında bir adam dün Posta amele, istihlâk, gümrük, pul, piyango îrmik tevzii earete zımık j Yüksekkaldırım cad. 76 da sviçre, Fransız ve Holanda tabliyetlerinde nenin arkas;ndakl yold.in geçerken eskl biletleri, sinema, tramvay, gaz, telefon, M. AIi Harmankayaya vernikll boya Gal. Halka irmik dajıtılraası İçin Toprak Mah .anlar ve Isviçre konTOlos rnuavlnl, kâtibDsmlrbağ hauda Başaran Kardeşlere kos sullerl Oflsl Istanbul şubesl bütün hazır dostu Hurlyeye raslamış, aralarında çıkan elektrik ve nakliye vasıtaları hasılatm:ri:e Macarlstandakl Fransız kara ve hava münaka^a sonunda kaldinı ustura İle ağır tik soda, Sab'oncn han cad. Albert ve Ilya lıklannı tamamlamıştır, Dağıtma emrlnin ıtaşeleri bulunmaktadır. Budapeştede buve hususiyetleri hakkmda pek lüıunılu ve mühim malumat veren eseri surette yaralamıştır. Kadm HR?»kl ha«ta dan yüzce münasib bir niktannın Is . Flnzlye zımpara kâğıdı, Gal. Tersane cad. bugünlerde gelmesl beklemuektedlr. unan bir Italyan profesör İle bir îtalvan tanbul Beîediyesine terketmesile her i çıktı. Satış merkezi: İNKIL.ÂP KİTABE\'İ. Fiatı: ? lüa. nesine kaldırılmış. Ahmed yakalanmıştır. Arşlmld Stavropuloya eırcpara bez^ zım;azetecl de gelecler arasmdadır. Halka fena muamele eden bîr para kâğıd^ Gal. Altıne han Sidney Novlle stecsll kâğîdı, matbaa mürekkebl, lâstlk, komiser muavini c.srdane. bakâlitj maklne aksaa:ı. Yenlkuvvetini de perGeçen sene Ortaköy tramvaymda Safa R Su masah: / cami cad. No. 29 da Astaşa beyaz dlml dmda b!r yolcu İle blletçl arasmda bir tavsızla sigara yakar hasse, Ist. Katırcıojlu handa Emek manl münakaşa çıkmış ve lş zabıtaya aksetmlşgibi camdan geçirip Bir varmış, bir laturaya psrnuklu drtl, Ist. Sultanhamam tl. Karako'da komiser muavtnl Asaf Aslan, motöre naklede yokmuş. Evvel zaNo. 110 da Bovates ve Baruha göğüs te Safaya fena muamelede bulunmasmdan cek değiller ya, elman içinde «âbü lâsı. Gal, Çeçeyan hancîa Ispiro Metalcpu Safa tarafmdan hakkmda lkincl asliye cebette bir masrah 107a r i n i ü lcamaş. Istiklâl cad. No. 441 de za mahkemeslnde hakaret darası açıim:ştı. havasile meşhur» Arroan Germaka yiinlü kumaş, Ist. Yusu Görülmekte olan dava dün sona ermlş ve var. Şüphesiz, lâbir Istanbul şehri fidis han A. Nureddln Kıralıya zımpara olayda «uçu sabit görülen komiser muaTlni kin, kömürden de. , varmış. Bu şehirde, bezi. Asrr.aaitı Kambur handa M. Oğuz ve 10 gün hapse ve bir ay da memurlyetten eîektrikten de her' sokak güvercinleriN. Afife lEüstamel çuval. uzaklaştınimasma karar vertlmlştlr. nin yemine, suyu riler bitlenmez, baldırıçıplaklar gece içene fayda veıirmiş. döner. bira bckliyen dükkâncılar, ön halde ucuza gelecekna, yuvasına; kıraç lemez, mutlaka su bulunur, hayvancıkGel zaman git zaman, o çağıl çaşıl lerinden şangır şungur geten şişsivr tir s3^ırım. ovada güneşten kavrulan garibin se lar da nasibini oradan alırmış. Çeşme akan çesmelere iftira atmışlar, suları dolu arabayı, hekkânm seyreden maHulya ile başlayıp hakikat olan İnFeylesof Rıza Tevfik rinliyebüeceği gölgeliğe; güzelim abi muslukları çevrildiği zaman yılan ıslığı pistir demisler. Pisse temiz'eyin diy?n halle çocuğu gibi uzaktan temaşa ile san emellerinden biri daha işte ortaya deleri kirleten densiz eüeıin bıraktığı | gibi ses, zindan kapısı gibi paslı gıcırtı olmamış, suiarın kökünü kuvutup iktifa eder, a.ğzmın sulan akar, baka çıktı demektir. Uzaktan konuşma, delekeleri silecek hususî memurlar tayi çıkarmaz, mutlaka cağıl çağıl su akıtır musluklarını tıkamak hem daha kolay. kalırmış. Âdet olsa, yağmur duasını r.izin dibini dolaşma, havalarda uçma, nine varmcıya kadar herşeyi düşürıen j mış. hem de parah su satmak için daha el ihya edip bira duasına çıkacaklarmış. hep böyle kuruntu ile başlayıp, günün insafh, merhametli, akıllı adamlar Âbü havasile meşhur Istanbuîda, verişli gelmiş. Ama, paralısım da ge Derken, günün birinde, türlü tür'ıü birinde gerçekleşivermiş tasarılar deotururmuş. Sudan hayat fışkırdığım çeşmelerden akıtılsa bitmiyecek kadar reği kadar bol veremedikleri için, şim maden suyu da r.e oluyor, bir tanesi ğil mi? bilen bu akıllı adamlar, âbü havasile bol bira yaparlarmış. Allahm bol bol di, âbü havasile yeter diyip onun cla canına kasdetmişGüneşi de, şöyle kıskıvrak yakalsyıp meşhur bu Istanbul şehrini, tabiatle verdiği su ile, gene Allahm toprağın meşhur Istanbul ler, geri kalan tek maden suyunu da hevesimize râmedebilir miyiz diya Ömer Hayyama aid şimdiye kadar neşredilrnemiş bir çok vesikalarla elele verip, bir su cennetine çevirmiş dan bol bol çıkan arpa, bir araya ge';ip şelırinde, her musjretiştiremez olmuîlar. Şimdi, âbü ha asırlardanberi kafa patlatanlar vardı. rubailerin en doğru tercümelerini bu eserde bulacaksınız. Tanesi cildli ler. Adım başında, musluklarından bi şişelere dolar, araba araba vasile meşhur Tstanbul şehrinde, ma Öyle ya, rüzgârı, fırtması, bulutu, yağdağılır, luk, yılm altı ayı, olarak 350 kuruştur. AHMED HALİD KİTABE\T. lek kalınlığmda buz gibi sular akan, •nbadullah!» satılırmış. yerde, den suyur.un da şifası yerine cefası muru, kan, fezası insanlarm emrinde Istanbullular, su vereceği pırıl pırıl yaldızlı kitabelerle süslü sıcak havalarda, bahçelere, golgeliklere, İstanbullularm yükalmış. çalışıp duran tabiatin yalnız gün^si HERKESİN MERAKLA BEKLEDİĞİ hayrat çeşmeler, hararetten dili dama deniz kenarlarma sığınıp, bu birayı züne karşı yuf! boNe düşünmüşljr, ne etm işler bilmi boş oturacak, mahsulleri pişirmekten ğına yapışanlarm canına can katar, köpürte köpürte koca bardaklara dol rusıı çalıyormuş. yoruz ama, işte böyle kimini, tıkamış ibaret tenbel işi bir vazifeyle, plâjda yüreğini ferahlatır; <iem çeken güver dıırurlar, kuruyan boğazlarından buz Gülme komşuna, gelir başına derler. !ar, kimini kurutmuçlar, kimini dur çıplak vücud seyretrcekten ibaret kecinlerin içli huhularile ürperen mabed gibi indiğini hissettikçe canlanırlar, Onlar ermiş muradına, Vıifli işlerle vakit geçirecek değildi ya! Suyun bu acıklı h:.ine uzaktan bakıp durmuşlar. avlularına, şadırvanlarm billur şırıltı diriüılor. taze hayat bulur!armış. Biraz da makine işletsin, artık, ,':v.nbiz çıkalım kereverine. kıs kıs gülen biranın akıbeti de meğer ları serinlikler serpermiş. Evlerinde. ci asır dünyasma sahiden lâyık bir güÂbü havasile meşhur Istanbul şehri hazinmiş. Ne olmuşsa olmuş, onun da Günes!.en kuvvet: Buyun miktarı masura ile ölçülür; haneş olsun bakalım. ahalisinin hararctini söndürmeğe bun musluğunu tıkamışlar. yeryüzüne ÇLKmamları yüzlerle sayılır; sebilleri, bollar yetmezse, dileyen, ucuz ucuz, bol bol masını türlü merasime baglamışiar; Güneş, kömürün yerini tutmağa maSon günlerde geien bir habere göre, luktan yana, ekmekçi fırınlarile boy ölmaden suyu bulur, onu içermiş. Irili u kâh bugün mal yok bahanesile, kâh şidemki başladı, acaba lutfedip konserve çiifürmüş. Istanbullular, ad'.m başm fakh şi?elerde, her keseye elveri?li, türlü şe getir bira al teranesüe, bakkalı ç.ık Ruslar. güneşten kuvvet toplayıp mabulmuşlar. haline de gelse, sobalarımıza, kalorile: da bir hamam bulup yıkantr, temizle hastalıklara iyi gelen sifalı maden su kah çileden çıkanrl?.r, hele pazaı, kine işletmenin yolunu Başkalarını biimem, ama ben bu habe lerinıize kadar tenezzül etse, Kcmjr nir; ya bir çeşmeye rasgelip, ya bir ları, bakkallara varmcıya kadar her )a bayram gibi günlerde. biranın damlasıTevzi Müessesesini kömür dağıtm3re çok sevindim. sebil görüp içini serinletir, bir şadırvan rafta satılır, kaynağından çıkıp piya na hasret bırakır'.arnv.ş Bazan, araba Evvelâ, «ekmek elden, su gölden» maktan, bizleri de ktmür tozu dahi bubulup aptes taze'.ermiş. Çeşme yala's saya gelmesi çok sürmediği için tare dolusu bira, sokak sokak dolaşır. yülamamaktan kurtarsa ne olur! larında köpek pisliği bulunmaz, serse liğinden de faıla biı çey kaybetmez, künün yarısmı dağıtmadan geldiği yere tertibi, besbedava bir işletici kuvvet Zafer hususî sayıa çıkti. Her yerde 25 kuruşa satılmaktadır. bulundu. Ama, diyeceksiniz ki, güneş İstanbulun imarı için lüzumlu milyonları nasıl bulabiliriz? Uzakdoğudaki boğusma vrupa harbi S yü, 4 ay, 1 hafta sürdükten sonra bitti. Uzakdoğu barbi, 7 aralık 1941 denberi yani, tam 3 buçnk yıldanberi devam ediyor. Roosevelt ile ChurchiH, 1943 başında Casablanca (Kazablanka) da toplandıkları zaman, 26 ocakta diişmanlan için «kayıdsız şartsız teslim> formiilünü ortaya atmışlardı. Bunda ısrar ettiler. Italya, 8 ay sonra bu formüle boyun eğerek teslim oldu. Arkasından Mihverin fcüçük ortakları muhtelif tarihierde aynı yolu tuttular. Nihayet 7 mayıs 3945 günü de naziler, kollarını havaya kaldırdılar. Bir kısun nazi şeflerinin yaptığı gibi tatlı canına kıyanuyarak tombul vücudünü Müttefiklere teslim eden göbekli Mareşal Göring'in söyiediğine göre, Hitler Almanyanm mağlub olduğunu, ancak 22 nisanda, Ruslar Berline geldikleri zaman anlıyabilmiş! Japonyayı idare edenler, bn gerçeği, bakalım ne vakit kabul edecekler? İhtiyar Amiral Suzuki, Japonlarca tannnm oğla sayılan Tenno'nun yani tmparatorun B«rayı bombalarla çıra gibi yanarken bile Japonyanın yenilmi? oldu£nanu kabul etmiyor; yahud da öyle görüniiyor. 1 haziran giinü Tokyo radyosunda Japonya halkma Okinavanın mnkadderat adası olduğnnu söylerken, «Bu harbi kazanmak yolundaH ftmidlerimlz tamamile Okinava'da cereyan etmekte olan savaşların gelişmeslne bağhdır.» s bnkıhrsa hâla lafer ihnldi besledijji anlaşılıyor. Japonyadan yalnız 530 kilometre, yani bir saatlik uçuş menziünde bnlunan Okiniva'daki kanh savaşı ise, Japon intibar uçaklarının müdahalelerine rağmen, ağır fakat cmin bir şekilde, Amerikahlar kazanıyorlar. Nihayet Okinavada, Saypan, tvojima vesaire gibi Amerikalılann eline geçecektir. Acaba o zaman Japonya kanla yazılan alm yazısınm yenilmek olduğunn kabul edecek mi? Yoksa inıihar stratejlsini akibde inad mı edetek? Adi iistünde intihar stratcjisi ümidsizliğin ta kendisidir. İniihar zafer demek değil; olüm demektir. Şimdilik Japonlarda kayıdsıı şartsıı teslim olmak arzusu görülmediği etbi, Amerikahlar da kajidsıı şartsız teslimden vazgeçmek temayülünü göstermiyorlar. Amiral Suzuki'nin radyoda konnştaİju ve zaferden bahsert.iği günlerde, Amerikan Cumhur Başkanı Truman konçreye gönderdiği mesajm sonnnda şöyle diyordu: «Japonyanın da Almanya kadar tah•ibata uğramasmı önliyebilecek tek ;ey, teslimdir. «Kudretli bir Japon harb makinesi karşısmdajnz. Bundan üç buçuk yıl önce earl Harbor baskuıuıı yapan bu J a )onlardı. Bstean'dakt ölüm yürüyüşüIÜ emredenler de bu Japonlardı. Maıillâ'da barbarca k&tliâmlar yapanlar la gene bu Japonlardı. Onlar, istllâ j'Snlarının gerçekleşmiyeceğini artık liliyorlar. Barıj şartlarmı Washington[a zorla kabul ettirmeV için artık hiç jir ümidleri kalmamıştır. Fakat bu, pponların bütün ümidlerini kaybetmiş oldukları manasıru ifade etrnez. Onlar, ka^dsız şartsız teslimden çok farklı bir uzlaşma elde edebilmek için Amerikalıların yorulmasıru ümid ediorlar. «Japonlar, şunu bilmelidirler ki as:erî kudretin en yüksek sevinesind* ulunan Amerikan milleti, asla dlnnmiyecek ve zayıflamıyacaktır. «Topyekun zafer için lüzumlu lnsanarımız, ma!zemcmiz, mühimmatıfnız, omutanlarımız ve kuvvetimiz vardır. ju zaferi elde etmek için bize yardım îdecek Müttefiklerimizle karanmızda ızimliyiz. Tam bir zsfere kadar devam ;deceğiz.> Amerikan Cumhur Başkanının ba özleri, Amerikan nıilletinin ruhunda faponyaya karşı yanan düşmanlık, kin, lefret ve hınç ateşinin tam bir ifadesiılir. Japonyanın intihar stratejisile A» merikanın intikam hırsı sonuna kadar boğuşacağa benziyor. Olayların gidişiae ^akıhrsa Doğan Güneş bir kan ve ateş leryası içinde batacaktır. r ^** Yazan: *+ ABİDİN DAV'ER r şm Dr. Cema! ZekFnin ÇOCUK PÜSÜRMEK KURTAJ Omer ve Hayyam RUBAİLERİ H. V.