1 Haziran 1945 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Mİllî\ İ l PÎYAMGOl 22 umhuriyet İSTANBUL CAĞALOGLU 7466 Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, İstanbul Posta kutusu: tstanbul No. 246 Telefon: Basmuharrir: 22366. Tahrir heyeti: 24298, İdare ve Matbaa kısnu: 2429924290 ifcfff yazı sayfıyede sfovîerse ınanımz. Cuma I Haziran 1945 daire kiralaTenis Bar Ingiltere, dün Suriye işine müdahale etti Fransız hükumetinden Ingiliz kıtalarile aralarında çarpışma olmaması için Fransız kuvvetlerinin ateş kesib kışlalarına çekilmelerini temin etmesi istendi Raif Karadeniz Ticaret Bakanlığma getirildi Ortaşatk kuvvetleri komutanına Diğer bazı Bakanların daha asayişi iade etmesi emrolundu çekildikleri hakkmda verileıt haberler tahakkuk etmedi Fransa, İngilterenin talebini kabul etti ve buhran zail oldu Londra 31 (a a.) Mr. Eden'in Suriye ve Lübnan meselesi hakkında Avam Kamarasmdaki beyanatımn metni aşağıdadır: tYakınşarkta Fransa ile Suriye arasında meydana çıkan ve iki taraf kuvvetleri arasında çarpışmalara başlanması şeklinde gelişen çok ciddî dururn hakkmda dün Avam Kamarasına aydınlatıcı izahat vermek mecburiyetinde bulunmuş ve Büyük Britanya hükumetinin bu mevzu etrafında alacağı her hanği bir karan derhal parlamentoya bildırmeyi vadetmiştim. Durum dün akşamdanberi bir kat daha vahamet kesbetrniştir. Şamdaki orta elçimiz şehirde çetin savaşlar ve gece şiddetli topçu ateşi olduğunu, şehrin merkezinde iki büyük yangırı çıktığmı k , Sü. 5 Ut Kabinede bir degisiklik Ankara 31 (Telefonla) Bütçe gSm rüşmeleri sırasında Mecliste yapılaa tenkidler munasebetile kabinede bazı değışıklikler olacağı hakkında şayiâlar çıkmıştı. Tıcaret Ekonomi, Adalet ve Tekel B i knlaruun çekileceklerine, hattâ Saracoğlu kabinesinin istfa ederek gene Sarac» oğlu tarafmdan yeni bir kabtne kurula'» cağma dair soylentiler dalaşıyordu. Bunlardan hiç biri tahakkuk etmemiş, yalnız Ticaret Bakaru çekılraiştir. Ticaret BakanJığm Trabzon mılletvekıli Haif Karadeniz geiırilmıştir. Ticaret B»kanının istifasma dair olan tezkere Meılisln yarınki •toplantısında okunacaktır. Ajansın tebliği Yeni Ticaret Bakanı Raif Karadenizin Tekel Bakanı iken ahnraış bir resmi Parti Genel Sekreterliği Ankara 30 (Telefonla)\ C. H. P. Genel Sekreteri Memduh Şevket Esendal m sıhhl duramundan dolayı istifa ettiği hakkındakl haberler tahakkuk etmiştir. Genel Sekreter "vekilliğine Nafi Atuf Kansu getırılmlştir. Bun'on tebligmden evvel Genel Sekreterlı&e Mumtaz Okmen, Saffet Arıkan, vahud Nafı Atuf Kansu'nun getirilecekleri şa;. iası dolaşmakta ldı. Ankara 31 (a a.) C.H.P. Genel Baskanı Mılli Şef Ismet Inonü Bılecık mıletvekili Memduh Şevket EsendaFın sıhhî sebebe binaen genel sekre^erükten çekilmesi uzerme Kırklareli milletveKili Nafi Atuf Kansu'yu genel sekreter vekilliğine seçmışlerdir. Ankara 31 (a.a ) Bolu =ıilletv«&ül Celâl Said Siren'm Ticaret Bakanlıfından çekilmesi kabul edılrr.is ve yerına Trabzon milletvekili Raif Karadeniz'in tayini Cumhurbaşkanlığınca cnanmıştır. ı Sıl Dün Millet Meclisini Snriye jehirîetfade FrgnsKİHrla Stirtyemer arfflnda tnrnitan «?vel vukubulmüş ol»n "affie"<Ielerden Mr intlba Suriye Lübnan buhranmda son saf ha Ingiltere Amerika ve Rusja ittifakı Üç devlet askerî bir ittifak akdi için müzakereler y ^pıyorlar Üçler toplanıyorlar, Moskovaya giden Amerikan r delegesi havayı çok miisaid bulduğunu bildirdi Memduh Şevket Esendalm istif ası | üzerine sekreter vekilliğine 1 Nafi Atuf Kansu getirildi Ankara 30 (Telefonla) Milll Şrf bugun saat 16 da Buyük Millet Mechsini şerefler.dırerek geç vakte kadar dairelerinde meşgul olmuşîardır. San Francisco'da son durum Dünya teşkilâtı umumî heyetine dair verilen karar lar uriyede Fransız kuvvetlerile Suriye halkı arasında kopan ^ küçük çaptaki muharebe sırasında dünyanın en eski ve en zengin ^ medeniyet merkezlerinden ve kültıir j abidelerinden biri olan Şam şehrinin top j atesine tutulması ve ha\adan bombalanması, buhranın azamî şiddeti bulmasına sebeb olmnş, bu yüzden bütün Arab âlemini ayaklandıracak bir durumun inkisaf ettiği anlasılmıs. bu durum yepyeni bir gelışme doçurmustur. Bu gelişme. Londra 31 (a.a ) San 3Vancısoo dan İngilterenin buhrana müdahaleye karar vermesi ve Ortasarktaki Ingiliz kuvvet gelen haberlere gore, Büvük Britanya, leri başkumandanına müdahale için Birleşik Amerika Devletleri ve Sovyetler Birîiği, yenı milletler birlığinin kuemirler göndermesidir. rulmasına intizaren, barıpn rruh^faHakikat su merkezdedir ki Suriyenin zası için askeri bir ittifak muzakere etbaskentinde ve muhtelif sehirlerin<le mektedirler. Bu haberlere nazaran, baslıyan ve devam eden muharebenin. dünya güvenliği anayasası tammlamnbütün Suriyeji kapladıktan baska bütün cıya kadar muvakkat bir dunya zabıta Arab âlemini de a\ aklandırması. bu sı kuvveti vücude getirilecektir. Beş bürada Uzaksark harbini hızlandırmak için yük devlet. sulhun ve guvenliğın muhaistifade edilecek çok mıihün muvasala fazası için zarurî görülebilecek musterek yollarını tehlikeye düşürür. Ortasarkta tedbirleri ittihaz etmek maksadile istıkoklesmesi arzu edilen istikran emniyet şarelere başlamak salâhiyetini şimdıdan sizliğe çevirir, ve bu da Müttefiklerin almıştır. Bu ittifaka aid teferruatm Mr. harb gücünü aksatmağa sebeb olur. Bu Churcyill. Truman ve Stalin arasında yüzden Ingiltere hükumeti sükunet ve yakmd yapılacak toplantıda tesbit ediemnijeti sağlamak için müdahale lüra leceği zannolunmaktadır. Şimdi toplanmunu hissetır.is ve bir taraftan Orta tınm Londrada yapılmasma az ihtimal sarktaki Ingiliz kumandanına kesin e verilmektedir. Siyasî muharrirlere göre mirler vererek fazla kan dökülmesine Churchill ve Truman, Suriye ve Lübmâni olmasını, diğer taraftan Fransa Artcası sahiie 3, Sü. 2 de muiakkat hükumet şefi General De Gaulle'e bu karan bildirerek Ingiliz kuv\etlerile Fransız kuvvetleri arasında çarpi">malar vukuuna mâni olmak için emirler vermesini istemis, sükunetin avdeti üzerine alakalı üç devletin iştirakile Lonrîrada bir konferans toplanacağım ve alâkalı devletleri hosnud ederek bir hal çaresi bulmağa çahsılacağuu ilâve etıristir. Ingiltere Dıs Bakanı Mr. Eden de dun Ingiliz A\am Kamarasına bu yolda maluraat vermis ve ingilterenin bütün bu durum hakkmda Amerika ile sıkı temasta bulunduğunu anlatmıştır. Bütün bu malumattan anlaşılan en esaslı nokta, ingilterenin Suriyedeki buhrana el koymus ve burada sükunet ve emniycti sağlamlamayı üzerine almış olduğudur. Ingiltereyi bu şekilde harekete sevkeden sebeblerin en birincisi, Fransanın Suriye ile arasında barış içinde baslıyan miizakerelerde, istediğı neticeyi zcrlamak için askerî kuvvetlerin taz>ikmdan faydalanmak istemesi ve askerî kuvvetler sevkına başlıyarak mıi7.'<erelerin kesilmesine saik olmasıdır. Bu v»7İ5et. kazandıkları hürriyet ve istiklâlin tehlikeye düstüğünü gbren Surijelilerle Fransızlar arasında çarpışmalar vukuunu hazırlamış ve bu çarpısmalar. yukarıda anlattığımız vahim mahheti Hİmıstır. Bunun üzerine Surive Cumhur Baskanı. Suriyenin bağımsızlığını tanıyan Ingiltere ve Amerikaya **# »ahije 3, S&. 4 W Ajansın tebliği Toprak kanunu Meclis tasarıyı müzakereye bugün devam edecek Harry Hopkins Avrupa iktisadî komitesi ve kömür konferansı Londra 31 <s..a) Anadolu ajansının özel muhabıri bildınyor: Avrapamn komur darlığmı önlerae ve istıhsalle stoklarım tevzın etme hususlarmda tavsıyelerde bulunmak uzere Turkı^enin de ıştırak ettığı Avrupa komür konferansı Londrada toplanmıştır Bu toplantıda her devletten bir delege ve bir eksperden teşekkul edecek bir Avrupa kömür komitesi tesisine karar venlmı^tır Komı f ede Tıirkij'eyi daimi delege olarak komür işletmelerı umum müdüru İhsan Soyak'ın temsil edecegı ofrenilmiştU'. Londra 31 fa a ) Anadolu ajansınin dzsl muhabıri bıldiriyor: Avrupanın iktısadi sahada kalkınması meselelerini lncelemek uzere Londrada 28 mayısta Uk toplantısını yapmiş olan Avrupa fevkalâde iktısadi komitesi dun ıklnci toplantısını akdetmiştir. Bu toplantıda. birincistnde olduğu Arkast sahift 3, Sü. 2 ds Ankara 31 (Telefonlai Buyük Millet Meclısimn yarınki Cbugunkü) toplantısmda toprak kanunu tasarısının goruşülmesıne devam edilecektir. Bu goruşmeler esnasmda 17 nci maddenin, mu"': sahiblerine ellişer donum bırakılabilmesi hakkındaki fıkrasına itirazlar olacağı muhtemel görülmektedır. Mülk sahiblerine bırakılması tasarlanan bu elli dönumu de icabmda kamulaştırmak hususunda hükumete salâhlyet verilmesi lehinde bir oereyan vardır. Diğer taraftan kamulaştırma ve toprak dağıtımı işlerinin zamanla ve bolge bolge tatbikı yerine derhal butün memlekete teşmilinl lstiyenler de vardır. Londrada yapılan toplantıkra biz de iştirak ediyoruz Fen âleminde pek mühiıtı bir inkılâb San Francisco 31 (Radyo) Kuıulması tasarlanan dünya teşkilâtı usıumî heyet toplantüarına aid mes3>leri tetkik etmekle mukellef 2 numarak komısyon dun alenî olarak yaptığı bir oelseNafi Atuf Kansu de. umumî heyetin teşekküiü ^« takib edeoeği usul meselelerine aid rapordaki bir tek fıkra mustesna olmak iiBere diğer butün fıkraları kabul etmytır. Kabul edılmıyen fıkra, dünya teşkilâtı genel sekreterinin intihabma daırdır So\net murahhas heyednin talabi uzerine bu mesele konieransm idara komıtesine havale edilmiştir. Aşağıdaki fıkralar komisyoaca kabul edılmiştir: 1 Umumî heyet, teşkilsta iştiralj eden bütun azaların tembücileri tarafından teşekkul edecektir. Her *zadevletin murahhas heyeti 5 azadan mürekkeb olabılecektir. Londra 31 (a a.) Resmen bıldirildı bir mâni yoktur. Londra, Washinston 2 Yeni azalar, emniyet konsej'inü» ğme göre, Rus ve Amerikan hukumet ve Moskova arasmda bu mesele etrasohtfe 3, Sü. 3 de lerıle istişare halinde bulunan Ingılu fında istişareler vapılmaktadır. hükumeti. Irandaki Muttefik kıtalarm geri çekilmesi içın Iran hükumeti tarafmdan yapılan müracaati hayırj|ahane bir şekilde tetkik etmektedır. 29 ocak 1942 de Müttefıklerle Iran arasmda akdedilmış olan anlaşma gereğince Muttefik kıtalarm Müttefıklerle Almanya veya bir Muttefik devlete karşı muhasamata giri=ilebilecek diğer her hangi bir memleket arasında harb bıttıkten altı ay sonraya kadar Iranda kalabileceğı kabul °dı!mistir Bu hukme göre Muttefik kıtaları Japon harbi bıttikten sonra daha altı ay Iranda kalabilir Bununla beraber bu kuvvetlerin o tarihten ev\Tel geri çekilmesi için hiç Iran'ın tahüyesi istişareler yapılıyor Tahran hükuüietiüin talebi iyi karşı!an4i9 Müttefikkr Londrada arasında Cevad Açıkalın tarafından neşredilmekte olan «Soviet War News» ismindeki gazete, Rus fen adamlarının güneşin enerjisini zapt ve bunu endüstride kullanmağa muvaffak olduklannı bugün ifşa etmıştir Sovyet muharrik enerji enstitüsunün 15 lnci 5nldönümünden bahseden kısa bir makalede «güneş enerjisı ile ısıtılan buhar ve türb. ı makinelerlnin bir çok fabrikalara konulduğu ve hava ne olursa olsun bütun sene bunlarm durmaksızın £alıştığı söylenmektedlr. Ruslar güneşin enerjisini zapta ve bunu endüstride kullanmağa muvaffak Dün gece yapılan muayenede oldular kayışlardan birinde ârıza Londra 31 (Radyo) Sovyet elçilıği görüldü istanbul Belediyesi Tünel idaresinien bildırıldiğme göre, tünelde dun gece yapılan muayene neticesmde kayışlardan birinde arıza gorülmüş ve tünel seferlarinin bugünden itıbaren tatil edılmesıne karar verilmiştir. Avrupaya sipariş edilmiş olan yeni kayışlann on beş, yirmi güne kadar gelroesi beklenmektedir. Ondan sonra tunel seferleri yeniden başlıyacaktır. Tünel seferleri tatil edildi Eski senenin tahsisat tazlasını yeni sayan bir daire müdürünün odası!.. »eneye geçirmeği zarar