25 Nisan 1945 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1
r BUOÜN BU ÇIKTI Varşova Yaııarken!.. Yazan: VEDAD ÖRFİ Eşsiz bir roman Bütün gencleri il«ilenclirecek bir eser. Dağıtma merkezi: BEN'GÜ Yayınları. Cağaloğlu yokuşu 38 1 HARBİN ROMANI Cumhuriyet . . İSTANBUL CAĞALOĞLU Th İ 21 IflC! yil Sayi .' 7 4 2 9 / Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, İstanbul Posta kutusu: İstanbul No 246 Tlf B h 4 ÇarŞâmDa 2 5 NİSafl 1945 Kırk altı devletin 1200 temsilcisi dün San Franciscoda toplandılar Bütün hazır Millî Şef, 23 Nisanda Çankayadaki köşklerinde kendilerini ziyaret eden Ankaralı nıiııiminilere iltifat buyururlarken rbi KewYork 24 (R.) Amerıka Birleşlk Cumhuriyetleri Dış İşleri Bakanı Mr. Stettinius ile İngiltere Dış İşleri Baksnı Mr. Eden ve Sovyetler Birliği Hariciye Komiseri M. Molotof bugün San Francisco'ya vardılar. San Francisco konferansıııa başkanlık edecek olan Mr,j Stettinius, kendisini karşılıvan gazetecij lere demecde bulunarak demiştiv k . < Bugün kırk alti devletin iştiraldlej San Francisco konferansı açılacakîır.l Konferansın müzakereler esrıasmda bir takım güçlüklerle karşılaşacajı şüphe eötürmezse de sonunda sîglam bir barış teşekkülünün ktırulacaJına ku\*vetle güveniyorum.» Arkası sahije 3. 5u. 2 dr Konferans başkanı Stetti nius'ün i San Francisco'da ilk demeci 23 Nisan Bayramı Üç büyük devlet Dış İşleri Bakanları Polonya meselesinde bir karara varamadılar, raesele konferansta tekrar ortaya atılacak Bayramımızın yurd dışında uyandırdığı sevgi tezahürleri Londra ve Moskova radyoları Türk çocuğunun bayramtnı kutiadttar Ankara 24 IR.G.) Çocuk haftasının ikinci günündeyiz. Hafta coşkıın sevinclerve çahşmalar içinde geçiyor. Devam eden bayram. yurd içinde olduğu kadar yurd dışında da*sevgi tezahürlerine vesile olmaktadır. Bu arada Londra ve Moskova radyolarının neşriyatı sevincle karşıl.ınmışunıhur Baskammı/ın ilkönce tır. Bu dostane neşriyatı sevincle karşıUlus'ta, sonra da bütün yurd gazetelerinde çıkan son yazısını okuduktan sonra. 23 ni«an tiayrarnmda, 25 yıldır ifadesîni aradığımız büyük davayı daha gerçek. daha net olarak tekmil çukıır ve tümseklerile karşımızda görehiliyoruz: Ük öğretim davası, bir millî hürriyet davasıdır; bu dava çözülmedikçe. istiklâlimizin temellerini emniyet altına aldığımızı iddia etmeğe imkân yokturl îlk öğretim seferberliğinin bayrağını kendi elile açtığı gündenberi, bir yıl içinde. halkça ve hükîimetçe harcaııan gayretlcrdcn Milli Şef mcnınundur. Öğrenmek sevgisi. ilerleınek ve yükselmek sevgisi, bu mcmleket çocuklarının yüreğinde parlıyan bir ateştir ki. ondan yurd çapında büyük ışıklar çıkarabilmek gayretile Türk kıiylüsü hiç bir fedakârhk önünde gerilememiş, idare ve Paris 24 (a.a.) Çekoslovakyamn kültür mekanizmasmı yürüten ellere canla başla yardım etmekten bıkmamış büyük endüstri şehirlerinden Pilseıt yötır: Bir yıl içinde hemen bütün illeri nünde doğuya doğru ilerlemekte olan ütanklarınm. miz. okııl yapıları kıırmak yolıında yük çüncü Amerikan ordusu lendikleri bdcvi tamamlamış bulunuyorlar. Bugünkü kültür sistemimizin kadrosunu meydana getiren idealist maarifçilcrinıize de güvenimiz kuvvetltfir. Aynı ternpo ile" çalışıldığı takdirde ilk öğretim davası. hayrete değecek ka'îar kısa bir zaman içinde çözülme yehında ilerliyecek ve elbette çözülecektir. Halkın kendi kendini idare etmesi manasına gelen denıokrasi. herşeyden önce kültüre dayanır. Rültürün birinci basamağı da ilk öğretimdir. Bir memlekette doğruyu gören, doğruyu sezen insanlar nekadar çok olursa. o memleketiıı tuttuğu yol da o nisbette dcğvu ve sağlam olur. Tâ Aristoteles zamanındanberi bilinen bir hakikattir ki. denıokrasi. mef1nun olarak ele alındığı zaman mutlaka ivi ve mükemnıel bir rejim örneği sayılamaz. Cenıiyet şartlarından doğnıa her idare sistenünde oldıığu srflıi, demokra?inin de tehîikeli bir tarah vardır: Demagoji. Drmagoji. halktan görünüp halkı kmıhrmak demektir. Düııya tarihinde, f'eır.okrasi esasına dayanmış rejimlerden bir çoğunun dcmagoji yüzünden mahivet değiştirdiği ve zamanla oligarşik yahııd anarşik istikametlere saptığı ve cemiyetleri mahvettiği sık sık görülmüştür. Dcmaşroşılar, dışarıdan bakıldığı zaman. halktan fazla halk tarafhsıdırlar. Hükîimet başındakileri hak adma ve halk adına kötiilemekten hıkmazlar. Maksadları aksak bir işin düzeltilmesi değil, fakat devlet idaresinin kendi ellerine geçmesidir. Bir defa oraya oturduktan sonra ne halkı. ne de hakkı tanımıyacaklardır. Çünkii onların lıalk.ı ve hakka verdikleri nıana, halkın hak bildiğinden baskadır. İlk öğretim ve 23 Nisan layan büyüklerimiz, teşekkürlîrjnin radyomuzun dilinden beliıtilmesini i>temiçlerdir. Londra radyosu demiştir ki: «Türk çocuklanna hakikatin değerini veren Türk inkılâbı, bugün en kutlu günüııü yaşamaktadır. Biz de bu bayramı Türk dostlarımıza ve Türk ço Arkast sahife 3, Sü. 4 te Ifalyada ftlman Mr. Stettinius Washington'a varan M. Molotov'u karşılıyor (Radyo Foto) • Almaıt tebliği de Kızılorduıtun Almanlar bu bölgeye 140 şehirde ilerlediğini kabul ediyor tümen toplamışiar Londra 24 CB.B.C.) Bugünkü Sovyet tebliği, Berlinin kuzey, dogu ve güneylnden şehre girmiş olan yeni Sovyet kU'alarır.m mahaUeler arasında derinbirdenbire güneye. Bavyera kalesin? doğru yön değiştirmiş o!du'<ları acığa \iırulmııştur. Amerikan tankları şi.ndi Arkas\ sahije 3, Sü. 5 te Bavyera kalesi Berlin çevrildi! mukavemet hattı cöktü Müttefikler Po ırmağını geçtiler, 40,000 esir alındı Dört Müttefik ordusu Bavyera bölgesine doğru büyük bir taarruza gecti Roma 24 Ca.a.) 8 inci ve 5 inci ordular geniş bir cephe üzerinde Po nehrine varmışlardır. Bu ordular taarruzun başındanberi 8 günde 115 kilometre katetmişlerdir. Son hafta içinde binlcrca esir alınnııştır. Po'nun şüneyındeki savaş Alman'.ar için büyük bir îelâket olmuştur. Almanların savaş kuvvetleri lemesine ilerlediklerinl bildirmektedlr. azaltılmış ve en yeni birliklerinden bir Şehrin batıdan çevrilme işi de hemen çokları imha edilmiştir. AİTnanların bu:ıhemen sona ermek üzeredir. dan sonra kuracakları müdafaa h?.ttx Arkası sahife 3, Su. 2 de Adige nehri üzerindedir. Bu hat çok iyi tahkim edilmiştir. Tescil edilmemis birlesmeîerle bunlara aid çocuklar Haztrlanan hanun tasartst Meclis gündemine almdı Mareşal Petain Ankara 24 (Telefonla) Tesoil edilmemis birleşmelerle, bunlardan dnğan çocuklarm tesçiline ve gizli nüfus vakalarının cezasız kaydına dair kanun tasarısı Meclis gündemine alınmıştır. Hükumetçe yapılan incelemelore göre, Medeni Kanuna aykırı birleşmeler sayısı yarım milyonu bulmuş, bunlardan doğan çocukların sayısa da bir milyona varmıştır. Bu durum, tescil işini nizama bağlamağı âcil bir zaruret haüie koyduğundan bu tasarı hazırlanmıMı. Son aldığı şekle göre «1926 dan. bu tasarınm kanunlaşacağı tarihe kadar evlendirme memuru önünde yapılmış bir Arkası sahife 3, Sü. 4 te Müttefik ordular Po ırmağını geçtiler Nazilcrîn mezalimi Belsen kampı komutanı idam edildi • Temerküz kamplarmdan yalnız birinde iki senede 3500000 kişi öldürülmüş Londra 24 (B.B.C.) Akdeniz Müttefik karargâhmdan bu akşam bildirildiğine göre, Müttefik ordulan Po ırmiğını bir çok noktalardan geçmişl3rdir. Ricat eden düşmandan, 40,000 den fazla esir alınmıştır. Esirlerin sayısı saatten saate artmaktadır. Spezia limanile Modena ve Ferrara şehirleri bugün Müttefikler tarafından işgal olunmuştur. Londra 34 (a.a.) Buchenwaldda toplama kampım ziyaret eden Lordlarla Avam Kamarası azaları Londraya dön müşlerdir. Bunlar kampta gördüklerin den dehşet içinde kalmışlardır. Buntın la beraber Auschwitz kampınm Buchenwald kampım çok geride bıraktiğı sanılmaktadır. Ausch • •t kampmda na» iz ziler tarafından iki sene zarfmda 3 müyon 500.000 iasan öl dürülmüştür. Weimar şehri ahalisinden bin kişiye Buchenwald'ı ziyaret etmeleri emredil miştir. Bunlar kampın içinde gezintilerine ba^layınca korkularından bağırma §a başlamışlar ve sinir bulıranları geçirmLşlerdir. Mareşal Petain Fransaya dönüyor İsviçreye gelen Mareşal Fransız adalet makamlarına teslim olacağını bildirdi Londra 24 (a.a.) Bugün Berne'de resmen bildirildiğine göre, Mareşal Pettıln Fransaya gitmek ve Fransız adalet makamlarına teslim olmak üzere. eşile birlikte İsviçreye girmek müsaadesini isteıniştir. Isviçre hükumeti bu müsaadeyi vermiş ve Mareşal eşi ve bir kaç kişi ile beraber hududu geçmiştir. Grup. sekiz otomobille Avusturyadan gelmiştir. Mareşal Petain salıdanberi İsviçrededir. Marcşal şimdi. Fransız hükumetinden hudııdıı nereâe ve ne zaman geçeceğine dair talimat beklemektedir. Bu talimatın kenâisine yakında bildirilmesi beklenmektedir. Emekli sahne sanatkârları için Muhsin Ertuğrul, kurulacak Yurd menf aatine üç temsil veriyor Miittefiklerin eline geçen Belsen kampı komutanı Joseph Kramer zincire vurulmuş olarak akıbetini hekliyor ( Radyo • Foto ) • Hitlerci gençlik teşkilâtımn eski li ] Almanyada böyle dehşetli şey]erin ola•¥• Denıokrasinin. deııv »oji tehlikesinden deri Baliur Von Sc'.:irachın babası ve ı bileceğini zannetmediklerini söylenıişNADİR NADI kız kardeçi dün zorla Buchenwaid kam ler fakat Hitler'in her halde böyle şeypını gönneğe götürülmüşlerdir. Bunlar, [ Arkası sahije 3, Sü. 3 de sa'.je 3, Su. i te Emekli Sahne Sanatkârları Yurdu Cemiyeti menfaatiie 29 nisan cumartesi akşamı ile 30 nisan pazar güiü ve gecesi Şhir Tiyatrosu sanatkârları tarafından üç müsamere verilecektir. Malum olduğu üzere Emekii Sahr.e Sanatkârları Yurdu Cemiyeti 1941 senesinde kurulmuştur. Gayesi, artık çalışamıyacak halde bulunan sahne emekli'.eri için bir yurd temın etmektir. Laval, Lichtenstein'a girmek Cemiyet bu maksadla şimdiye kadar 10.000 iira para toplamıştır. Yurdun açılistedi Londra 24 (a.a.ı îsviçreden haber ması için daha 20,000 liraya ihtiyac varsahije 3, Sii. 3 de A r k a s ı s a h i j e 3, S ü . l d e Hitlerin kurtuluş
