5 Mart 1945 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

Sehir= haberleri Başka memleketlerde ( MEMLEKET") Meselelerini Tetkik ııııınıinifrııuııııı ı HI1HIIIIIIII1I1HIHII1IIIİMİII1I Hukuk düşünceler Lik maçları bitîi Beşiktaş Istanbul şampiyonu oldu 194445 mevatmi lik maçları dün yapılan karşılaşmalardan «onra Beşiktaşm Istanbul şampiyonluğu ile »ona ermiştir. Yüks«k bir puvan farkiU lik çampiyonluğunu karanmış olan Beşiktaş kulübünü göstermiş olduğu bu muvaffakıyetten dolayı tebrik «tm«ği bir borc biliriz. Dün Galatasaray takımı Uktekî »on maçmı Çukurbostanda Vefa takımile oynamıçtır. Her iki kvılüb bu münasebetle birbirlerine birer bayrak hediye etmiîlerdir. Hemen hemen su lîe örtülu olan sahada ümidin fevkinde güzel oynıyan Galalasaray takımı Reha ve Bülendin yaptığı İki golle ilk dtvr» sonunda Vefalılar da blr gol yapmıslar ve devrB 21 Galatflsarayın lehmd* bitmistir. îkinci devreda Muzaffer ve GOadüzün yaptığı ikl aayıdan ionra Galatasaray tatamı bu maçı 41 kaz*nmıştır. Şeref stedınd» yapılan Suleymanlyt, îstanbulspor maçı nkı blr mücadel» orasında geçmiş v« maçı Istanbuhpor 20 kazanmağa muvaffak Beşiktaşla Beyoğluspor arasında yapılan maç tahmin edildiği kadar heyecar.h olmuftur. Hk de\Tesi 10 Besiktaş lehlnd* biten mp.çı bozuk bir oyundan sonra Besiktaş takımı 21 kazanmıçtu. Kadıkfiy stadında yapılan maçlarda Beykoz Kasımpaşayı 42, Fenerbahçe de Anadoluhisar takımını 50 yenml?lerdir. B takımlarında da Fenerbahçe şampiyonluğu kazanmıştiT. Galatasaray B takımı da 32 Vefayı yenmiştir. Dün yapılan ktr k o j u l a n tstanbul kır koşusu birlncilikleri dtta Mecidiyeköyünde üç kategori olarak yapılmıştır. Kızlar arasmda yapılan 2000 metrelik koşuds Sümerspordan Mihriban birincl, SümeTspordan L&tife ikinci olmuşlardır. 12 sayile Sümerspor birinei, Feshane 13 sayile ikinci, Inhisarlar 34 »ayile Oçüncü olmuştur. 4000 metrelik ikinci kategori mOsabakasında Pertevnlyardan Muhsln Tlmur 14,40 daktkada birinei, Haydarpasadan Ali Polat 14.42 dakikada lkincl gelmlftir. 11 sayile Haydarpaşa birind, 26 sayll» İstEnbul Lisesi ikinci, 35 sayile tnhisarlar takımı üçüncü olmuşlardır. Büyükler arasında yapılan 7000 metrelik mesafeyi Eçrei Aydın 20.54.8 dakikada îcosarak birinei olmuştur. Sümerspordan Osman Hosgül 21.13.6 dakikada Ikind gelmistir. Takım Jtibariîe sayile Sümerspor blrlncl, 23 sayile Elektrik Iktnci, 29 sayile Unkapanı üçünfü olmuştur. Kız orta okuüan arasındaki 1000 m«trelik kır koşusu da 150 atletin lştirakiî» Haydarpasada yapılmıstır. Fatih kıı orta okuldan Sevim Şenkal 5.10 âaklda birinci, Nişantası İkinci, kız ortadan Neclâ Sağlam Ikincl, CibaH kız ortadan Cevahlr üçüncü gelmtylerdir. 19 sayile Nisantaşı kıs orta birinci, 43 sayile Istanbul kız llsesl "blrinel devre İkinci, 61 sayile Fatih kıs orta okuln takımı da üçüncu olmuslardır. Üskudar Halkevintn terHblediği 9009 metrelik kır kosusunda Haydarpa?a Hsesinden AH Polat 1051 dakikada birincl, Bakırköy Halkevlnden Kâam kinci olmuştur. Taiım itibarile Üsküdar Halkevi blrinci sayılmıştır. toprak ıslahatı Yazan: Gihad Baban İki tramvay arasında . . Tellallık simsarlık Son günlerde îstanbuJ gazeteleri «Doktor Sbnsarlığı» meselesine dair haberler yayınladılar; Eabba Odası hararetli ve tartışmah bir toplantıda bu işi konuştu. Bu konuşmalardan bir kısmı gazete sütunlanna geçü. Bunlardan anladığımıza göre: Bazı hekimlerin simsarian, Anadoludan gelen hastaları otellerd* bulup o hekimlere gotürüyor ve buna karşılık bir ücret ahyorlarmı;. Hattâ bazı sirnsarlar başka hekimlerin muayenehanesi önünde dolaşarak, gelen hastalann fikrini çelip onlan kendi hekimlerine götüruyorlarmış. Bu suretle hekim simsarlığı, hattâ bazılanna göre hekimhk, bir ne\T ticaret haline geımiş. Gene o tartışmalarda soz »lan sayın hekimlerimizden öğreniyoruz ki, başkasının gohretmden faydalanarak ve adını takınarak hastaya bakan hekimler bile varmış. Ve bütün bu çeşid harekpt'er söyleyene göre kanunî değil, ahlâki bir suç teşkil ediyormuş. Avrupada yapılan topak reformlannda bîr çok zorluklarla karçılasılmışhr. Genel olarak şu kanaate vanlmışhr ki,' bu davada muvaffak olabBmek için, teoricî bir metod kullanmak, kredî meselesini iyi ayar etmek, memtır ve persondi iyi yettftirmek ve bilhassa davayı bütün millete maletmek lâztmdır Bundan evvelki yazımda toprak mesebsinin tarlh içindeki istihaleslni va toprağm insanlarm hayatı ve sosyal nizam vzerine yaptığı tesirleri mütalea ettikten sonra, bugünkü. yazımda da nazarlarrmırı milM sınırlarımızdan dısarı uzatarak bu dsvayı başka memleketlerin ne suret'e htlletmiş oldııkların: okuyuculanma göstermek isterim. Geçen dünya savaşmdan sonra, bastanbaşa Avrupa ve Avrupadaki her devlet ikl mühim mesele ik karşı karşıya kalmış bulumıyordu. Evvelâ ternis edilip gelen «skerlere istihsal alanında iş bulmak, sonra da, istihsali artırmak... Cephede binblr türlü fedakârlık yap3n insanlarm memleketlerme döndükten sonra, mağlubiyet ve bozgun havası içinde işsir gücsüz kalmaları, yeni bir takım 4ç dağdağalar yaratabilirdi, bu sebeblerden dclayı da bu gibi insanlara toprak verilmek lüzumu hissed'ldi ve Bırincl Umutnî Harbden lonra, Almanyada, Rumanyada, Polonyada, Çekoslovakyada, Büyük Britanyada, Eusya ve İspanyada, Bulgaristanda, E=tonya, Letonya, Litvanya, Dammarka, Finlandiya, Bulgaristan, Macarlstan ve Yunanistanda bu ıslahata girisildi. Bütün bu memleketlerdeki toprak »laaatmın (reforme foncr^re'* (*) hangi usullerle yapıldığını uıunuzadıya anlatacak d«ğiîiz, yalnız hükumeümizin vaki talebt üzerine beynelmilel iş bürosu tcprak ıslahatı dairesi reisi Olindo Gorni tarahndan hszırlanan bir rapordan mülhem olarak, bu memleketlerde bütün bu işler yapılırken, ne gibi müşküllerl* karşılaçıldığını bıırada zikrederek, bu zorlu ve mühim davada Cumhuriyet hükumetinin ne gibı giiçlükleri yenmeğe mecbur olacağna işaret edeceğiz. Yukarıda lslmlerinl «ıraladığımız msmleketlerdeki ıslahat iki ana seoebe dayanmaktadır. Ya toprak vardır, bunun verimli bir surette işletilmeai icab etrnektedir, yahud da geniştir ve bu arazi kötü işletilmektedir. Bu itibarla ber iki duruma göre ayrı ayn esaslnr da konulmuştur. Geniş arazideki istihsal davasında. lsti'ısal unsurları olan sây, serınaye ve ta.biat müsavi derecede rollerini oynamazlar, geniş arazide hâkim olan unsur tabiattir, ve burada sermaye ils sâyin rolü küçiik olmaktadır. Dar arazide ise, sây unsuru kendisini daha ziyade hissettirmekte ve orta işletroelerde ise. her üç unsur da vazifelerinl müsavi şekilde yapmaktadırlar. Bu itibarla bir memlekette arazi taksirni yapılırken, o memleketin bünyesine, sermaye, sây ve tabiat bakımlarmdan da bir göı atmak, ve istihslde en elverişü çeşidi, o raeraleketteki sây ve sermaye duıumuna göre ayar etmek esaslı bir prensio olabilir. Bir başka'deyimle, o mem'ıeketteki sermaye terakümünün büyuklüğü veya küçüklüğü, işletmelerl de büyük veya küçük olarak ayarlamarmzda bir amil olabütr. Bundan başka. riraat çeşidlerl ve ziraat rejimi, o menıleketin iklirrine, o memleketteki sanaviin gösterdiği gelişme îekillerine, o memleketteki münakale imkânlaruıa, asajnş djrumuna. çütçi unsurunun bilsisin» ve »eviyesine uygun olan bir istikamet takib ertıeğe mecburdur ve bu ziraî rejim, endüstrinin, inkişafile, münakale imkjn'armm genişlemesile. mübad?lenin peyda ettiği süratle, çiftçinin fikren göstsrdi^i ilerilik ile de değişir. ve gaye: Istihsali artırmak, geniş vatartdaş kütlesini tcrfih etınek, olunca, toprak ıslahatı demek, araziyi yalnız küçük unsurlara ayırmak değil. ahval ve şartlara en uygun tarzda tevzi etmek manasmı tazammun eder. Burada da ntifus ve kesafet faktörü davanın içİDe girince, toprak ıslahatı davası, her memlekete, her iklime, hattâ her tölgeye hâs, hususî ve ofijinal bir mahiyet iktisab eder. Yunanistanda çiftçilere dağıtı'an srajdnin büyüklüğü, başkalarmm yardımına hacet kalmaksızm bir aileyi beslejneğe kifayet eden bir ziraî işletme İle mütenasib olmalıdır, düsturu konrruştur. Çekoslovakyadaki prensip de aynıdır, yalnız burada toprağm verimi, iklim üâh. gibi unsurlar da hesaba katılmıştır. Danimarkada bir çiftçi ailesicin, alacağı toprak 7 hektardan, Estonyada 11 hektardan, Finlandiyada arazinin yerine göre 10 ilâ 20 hektardan, Yunanistanda 3 ilâ 31 (strem) dekardan fazla olamaz, Macari«tanda bu mikfar, 15 arpan olarak tesbit ediîmiştir. Letonyada 22 hektar. Lii^anj'ada 8 ilâ 20 hektar, Polonyada merkeıde 20, diğer böleelerde 35 hektar olarak saptaimış. Rumanyada ise, kralhğın muhtelif böîgelerine veya muhacir veya normal arazive göre ayrı ayrı tasnifler yapılmıstır. Bu tasniflere göre eski krallık dahüinde normal arazi icîn azamî yüz ölçümü 5 muhacir iskânına mahsus topraklar için 7 hektar verilmistir. Besarabyada normal arazi 68, muhacir iskânına mahsus bölgeîer için 810, Bukovinada r.ormal arazi 4 muhacir iskânma mhsus bölgelerde 6, Transilvanyada, Krisinada, Maramunreste ve Banatta 7 muhacir iskSnma mahsus arazi ise 16 hektar olarak Tcabul edilmiştir. B:zde ise hükumet. çiftçi ocaklarınm teşkilmde beş nüfuslu bir çiftçi ailesini dikkat nazarma alarak $öyle bir esas kurmas»ı düşünmektedir: Ratıb veya yan ratıb bölgede yaînız hububat elde eden ve kıraç arazide çalışan ocaŞa 120300 dönüm. yarı sulak arazide 60165 dönüm, tam sulak arazide 40 ilâ 100 dönütn tarla.. Hem çiftcilik ve hem hay\'ancıhk yapıyorsa: Kıraç arazide 40100 dönüm tarla koyun başına 24 dönüm mers. inek başına 2040 dönüm mera, manda başına 3060 dönüm mera. Hem bahçscilik ve hem d« hububat isile meşgulse: 2360 dönüm tarla, 15 ilâ 40 dönüm bahçe, yalnız bağ ve bahçe işleüyorsa 2050 dönüm b«g vcya bahçe. Kurak bölgede, 200500 dönüm tarla, eğer çiftçi aym zamanda ha^'ancı'.ık yapıyorsa 40100 dönüm tarla ve küçiik baş hayvan için 48 dönüm mçra. Çiftçi hem hububat üzerine çalışıyor ve hem de bağ bahçe isîetiyorsa 40100 dönüm tarla, 3280 dönüm bağ veya bahçe, yalnız bağ bahçe işleüyorsa 40100 dönüm bağ veya bahçe. * * * Avnıpada yapılan toprak reforme'îaruıda bir çok zorluklarla karşılaşılmı» ve genel olarak şu kanaate varümıştjr ki, toprak ıslahatınm iyi bir çekilde tatbik edilebilmesi için büyük vasıtalara ve geniş zamana ihtiyac vardır. Polonya 1925 te toprak kanununu tatbik etmeğe başladığı sıralarde eliadeki imkânlar çok mahduddu, memur azdı, köylü kanunun ruhuna iyi nüfuz edememişti. Çefidli mahzurlar ortaya çıkıyor, bunlar da köylünün mağdur olmasına sebebiyet veriyordu. Bu «ebeble Polonya lşlerin böy'.e cezrl bir tarzda yürümiyeceğini anlıyarak, ıslahat esaslarında değişiklik yaptı, v« çalışmalarını ünkânlarile mütenasib bir hale indirdi, elindeki topraklan hep birden parçalara Byıracağma her yı! 200.000 hektar üzerinde çalıştı. Bundan baçka ihtilâflan mümkün mertebe azalrmak için de büyük arazi sahiblsrile köylüler araîinda dostane anla?malar yapmaları için geniş vakitler bıraktı. tspanyada dn aynı suretle ve tedricî bir metod kullanıldı. Bu suretk kredi, istimlâk işlerile beraber tevziat işlerinin de birbirine uygun olarak yapılabiîmesl sağlandı. Yalnız burada bir nokta hatıra gelmekt' 1 : r Istahat tedricî bir şekilde yapılacak t ırsa, bu iş plânlaştırılmalı, bölgeîer lyice tasrih edilmeli. tevzi işinin hangi bölgeye ne zaman geleceği bilinmelldir ld, tatbikat haricinde kr.lan yerlerde tereddüd ve şüphe kalmasın, ve büyük çiftçi, sermayesini ve toprağını endi?e Içirde kuîlanmasın! Veya toprağım hlç ekmemedik etmesin. Nazarı dikkate ahnacak zoriuklarclan blri de kredi meseleşidir. Burada çiftciler borclanırlarken harb «onrasmda doğabilecek iktısadî krizleri hatırdan çıkarmamak ve bir ocak sahibl yapılan çiftçinin bütün işletme sermayîsim, öküzünü. pulluğumı. tohumunu ilâh... birden ve aynı zamanda vermek iazımdır. Bu münasebetle Olindo Gorrü ?unları yazmaktadır: «Toprak kredisi için, çiftçilerin kendilikîerinden bir takım kredi müesseseleri vücude getirmeleri beklenınemelidir. Bu krediyi devletin bizzat kendlHne bağlı olan onun kontrolu «Itmda ealışan ve her memlekette toprak ıs'ahatmı tatbikle mükell«f merkezî teşekküle doğrudan doğruya irtibatı bulurıan tnüesseselerle tahzim etmesi lâzımdır > NiteHm Ziraat Bakanlığı d« maliye ile temas ederek bu kredinin en elverişli bir tarzda temini için çareler aramaktadır. Gene O. Gorni'ye göre ve tecrübelerden alınan ilhamlarla bu gibi işlerde çahşacak elempnların kâfi dsrecede ehil olmaları İcab etmektedir ki, bir çok memleketlerde bu neviden ehi1. insanlarm buhranı çekilmiştir. Şiraall Afrikadaki Fransız sömürgelerinde s*questre denilen bir müessese vardır kl, bu müessese borclanan çiftçilerl kendi kontrolu altma almaktadır. Bu kontrol her nekadar hoşa gitmiyen bir şeyse de bu işe memur olan kimseler. anlayışları, ziraî sahadaki ihtısas ve salâhiyetlerile, kontrolun ağırlığnu tissettirmemekte ve çiftçilere hattâ yardımcı olmaktadırlar. Şu izahattan da anlaşıhyor ki, toprak ıslahatı yapılırken bertaraf edilmesi gereken zorluklardan biri de bu işte çahşacak olan pereonelm bilgisizliği meselesıdir. Davanm muvaffak olması için, tevzi, kredi, propaganda ilâh. işlerinde çalışan kimseîerin dürüst, faziletli davayı iyi kavrannış Bursa Sıhhat Miidürü bulunmaları lâzımdır, buırjn İçin bir takdirname aldı çok memleketlerde memurlar için huBursa <Hus\:sI) 2" yıldanberl Bursa susî kurslar da açılmıştır. 3.nhat Müdürluğücde bu'ıunan ve 37 senedenberl Sıhhat Bakanlığmıc memuru olarak çalışan Vllayet Sıhhat Müdürumüz • Islahatı muvaîfak kılacak büvSk bir doktor AU Kemal Sargonan maaşı BeJ:snşart da d?vayı. bütün memlekete malet lıkça 12S llrava çıkarümış ve kendlslne blr mektir. Memuru. çiftçisi, hâkimi, ida takdirname gönderilerek bu uzun yıllar recisi. say'avı ilâh.. herkes bu ana ka sdren çalıçrna=ı taltlf olunmuştur. nunu bütün teferruatile iyi anlamalı ve BİR İKİ SATIRLA ^ bilhass halk ile tatbikatçılar, bi'.gtîi^'ik yüzünden fuzuli ve manasız yer<* birfll Buigarütan ve Rumanyadaki ltha! birlerile çekişmemelidirler. Bu itibarla mallarınıızı getirmek üz«re Bulgarlstana mümkün oîan her vasıta ile ıslahstm gitmesl kararlaştırılftn Ticaret ve Münakalat gldemahiyetini en hıırda teferruatma ka Bakanl'.kları de'.egelçrl bugünlerde dar yapmak ve bilaiyi hâkim kı'm^k cektir. Bulgaristanda Etibank ve 3umerda sarttır. Bizim bu sürunlarda ve bu bankın da önemll miktarda maklne ve yedek parçaîarıle bam maddeleri vardır. Bunyazıîarla yapmak btedisimiz şey: Wra7 larm bulunup seçllmesl İçin gıdecek heda davanm bu zorlu tarafına hizmet yete Etibank ve Sümerbanktan da birer nıemur katılacaktır. etmektir. If. Menıleketin her tarafmda bulunan CİHAD BABAN pamuk lpllğt fabrlka'.arı Balı gunü ^kşamica karar bölge tktısad mud'irlukltrlne W. (*) Burada (Topr«k ıslahatı) reforme rer beyanname vererek imalât miktan. mafonciere karşılığı olarak alınm.îtır. Zi kme ve lğ sayısmı, İstihsal kudretlnl bllraî icablarm zanırî kıldığı toprak daâı dlreceklerdlr. !f, Dün saat 17,15 te Köprü Ozerlnde ğıtımmı tanzim işlerine bu terim verilmiştir. Ziraî ıslahat karşıhğı olara'.t bir tramvay kazası olmuşfjr. ö7 numaralı Harblye arabnsı Köprüden geçerkabul edilen reforme agraire ise zirai Fatlhçamurluju düşerek tekerleklerin altına ken teşkilâtm her şubesinde her türiü tadi gİTnfştlr. Bu yüzden tramvay seferleri . .> 1" lâtı ihtiva etmektedir. Bu itibarla bi7 dakika kadar Karaköy ve Sirkeclden makas deki kanun tasarısı daha ziyade bir re deplştirerek stferlerlne devam etmlşlerdlr. y Galata^araylılar cemjyetinln kongresl forme fonciere demek olan toprak *.s!ahatile, daha galib bir surette meşgul dun yapı'.rr.'stır. Yenl ldare heyetl şu çei olduğu İÇİT buradaki toprak ıslahatm kilrie sevî:miştir: R'is Fuad Babirı, uveler: Er>n!Tiend dan bahsederken daima fonciere bir Ekrem : Tâlü, Hîlml Daregenll, Adnan A |\ refonnadan bahsediyoruz demektir. kıska •e Ahmed, I yor. Hastalık, toplumun her alarunda olduğu gibi, doktorluk alarunda da biFatihte Karadeniz medreselerinden raz fazla tesirini gösterince, dürüst bebirinde yarıp kalkan on beş yaşlannda kimlerimiz feryadı kopard'ilar. Dürüst Mahmud Yadican adında blr çocuk tüccarlarunız. dürüst esnafımız, dürüst Dolmabahoeden Besiktaşa giden tramavukatlarımız da toplansalar, kendi vayın arkasına takılmak isterken düşmesleklerindeki uygunsuzlukları deşemüştür. Bu sırada arkadan gelen 73 leaeler, mesleğe yaraşmıyanları teşhir numaralı vatenan Mehmed Akar'ın etseîer fena mı olur? Her şeyi, her feidaresindeki araba birden duramarmş nalığın takibini. içimizdee yaşıyan zeve Mahmud iki tramvayın arasında hirii yılan kafalarmın ezilmesini hep kalarak vücudünün muhte'.if yerlerindevletten mi bekliyeceğiz? Devlet tedden sğır surette yaralanmif, bir bacabirleri, bir hastaya verilen ilâc gibidir. ğı da kesümiştir. Hasta kendi /kendisine bakmaz, vücuMahmud bayğm bir halde Beyoğlu dünü temiz ve sağlam tutmaga gayret Belediye hastanesine kaldırılrms, takiotmezse ilâcm tesiri çok a? olur. Işte bu bata başlannuştır. ıjözlükle bakıldığı zaman sayın hekimlerimizin heyecan ve sinirlihğini takdir Karadenizde fırtma etmek, yolsuzlukları teşhir etmekle beraber, teşmil etmemek, ıvi çoklukt<ın Karadenızde teXrar fırtma baslamıştır. Dun sabah Zonguldaga İkl sliep nareket etkötü aziığı ayırmak ve bu azbğı daha Çüe de, küçük büyük hlç blr motor BoBir çoklarımızın kendlleriie hayat ve da azaltmak için kesin çareler aramak ğazdan çıkamamaktadır Havanın kara ç«sağhmızı borçlu olduğumuz değerli he gerektir. rlrece»l tahmin eöllmekt«cllr. m kimlerimiz arasındaki bu tartışmanm Kasımpa$ada bir yaralama tklnci nokta l«in hukuM yönüdOr. ortaya koyduğu gerçekler bir kaç baKasımpaşada icıskançUk yüıündcn blr Acaba «hekim 8İmsaxlıgı>, sayın blr clnaylt olmuî, Şevket özdemlr adında blr kımdan ele alınmağa değer. doktorumuzun dedigl gibi, her saman genc, dört Benedenberl rcetrei hayatı ya. n ve daJma ahl&kj blr suç mudur? Bunu şadıgı Memnunt Etyerr.eai bıçai'.a yaralaBirinei nokta, isin sosyal yönüdıir kesin olarak böyle kabul edlnce, bugün mıçtıı. 3on eünlerd* metre?ln!n kendlslnden Hekimler toplantısının, rjir ailenm esen Türkl>ede geçerllkte olan kanurüann, yüzçevirdiginl gören Şerket »vvelkl g*ce Hk ve iyiceliğini istiyen, aile saf!ığ:nm, bu alıl&ksıalık karşısıiKla susfcugu ve Memnunenin evlne gltrnlf ve sokakta bv.'.u bunu lekeliyen unsurlardan temizlenme böylece ahlâfcsızlığın konındugu kabul nan kadını beklemeSs koyuîmustur Blraz sini dileyen güzel bir toplantı o'.uşunu sonra gelen Memnune İle Şevktt arasında kabul etmek lâzımdır. Tspki yerinde edilmek lazundır ld, durum hlç de böyle degtMlr. blr rnunaka^a başlamış adam bıçagını çakerpk kadmı basından T« kolundan yara dir. Orada söylenen bazı sözler ve yaBorclar kanunumuaun on öçtlnctl bapılan tenkidler belki dinüyen'erin kulayıp kaçmıjtır. bınuı üçüncü fash «tellallık (slmsaxlık)> 1 Taralı Beyoğlu Belediye hastaneslne kal lağma, okuyanların gözlerine hos ge . başliğını taşıyor. Bu kanuna göre: «Teldınlmıjtır, Şer)"t aranmaktadır, miyebıllr. Fakat zararı yok. Burlann lallık, blr aklddir kl onunla t«llal, ticamacı iyilik ve güzellik olduktai sonra İki yangın ret mukabilinde blr ak<hn yapUrnas lmKasırapaeadk Atlama tokağında Nlkoya derdlerin deşilmesinin faydası vardır. kânını hazırlamağa veya akdin icrasma ald erie. Fatlht* fanrahor »okagında Yor. Tabii olmuş bir yaranm iyileşmesi için giye ald tv<\e yacpn çıkmıs, her İkl yerde cerahati deşmenin lizım olduğu gıbı. tavassut etmeg« memur edilir> (madde 404). Her halde sayın hekim, k&nunde ateç »trafa «lntyet etme<len Meseienüı Etıbba Odasına kaciar f.ksetda <hekim teDâlh^ı yasaktır> dlye blr mesl ye işin orada çok ciddiye alınması, huküm olmadıgı lçlndir kl, bunun sadePara yüzünden yaranm deşilmesi gerektiğiai bize gösce ahlâkî blr suç oldugrunu söylemi? ooturan HOsmen İle arkada?; teriyor. lacafc. Oerçektfn, blr hekim blr otelel Süleyma.n arasınrta para meeelesinden bir Cemiyeti bir vücud org^nizmasma veya kâtibi İle anlasarak, kendlsine gönçıkmu. Buleyman HUsmenl fcıçakla yaralamıçtır. Tarslı haataneye kaldırünuj, benzeürsek. nasıl ki vücud. mikroblar derllec^k her hasta için belll bir ücret Süleyman yakalanmıştır. dan yüzde yüz temizlenmiş bir du vermefl kabul et.se, onunla otelel araBir ayda 10627 kişi cezalandırıldı ruma gelemezse, onun kıyısmda. kö sındaki bağnt, tellallık bagıtıdır. Böyle 1915 Jilı ffub»t ayında Belediye tallmat şesinde saklı mıkroblar nası! fırsat blr bajntin ne hutuia, ne de ahlâka aynaraeslne »ykjı hareket eden 10.(527 k!şl beklerse, toplumda da hukuk ve ahlâk kın blr tarafı yoktur 3 u tamamen noryakalanmıçtır. Bunlardan 5*i6 tanesl Be düzenini bozan veya ilk fırsatta boza mal bir lştir. Pakftt bu hekim mesell ledlye euçundan 28 12 tanesl Uamvaya c«ik olan kimseler asla eksik olmaz. atlamaktau, 35<l tane«l elr.emada slgara Bu, her zaman, lıer cemiyette ve tari bir operator olduğu halde, her çeşid hastanm. her ttlrlü çare ve vasıtadan faylçmekten ve HSfift tane?l de muhtel'.f fuçgönderllmeslnl lardan ceea görmüşler ve bunlnrdan 7'2"2 hin her devrinde böyle olmuştur, ol dolanılarak kendlsine llra para cerası alınmıştır Bu arada 1 ha. msktadır ve bundan sonra da böyle istemlç ve otclci de kabul etmışse o zaraatn 2 »hç' dttkk&nı ve 2 kahve de pl£ olacaktır. Banu böyle kabul etmek ve man mesele değt$ir: Bu tellâJlık bağıtı lUclerlnclea dolayı k&patılmi'ıardır, ioplumu, eskiden «mai mukattar» de ahlâka aykın olur ve yalnız ahlaksızlık ciğimiz an su» gibi saf ve temiz bir de&il. ayni zamanda kammsuzluk çerTicaret Odalan toplantısı hale getirmenin mümkün olmadığını cevesine Rirer. ÇünkîJ borclar kanunuBRşl'ca T cnret Odajan başkan, katıb ve delegelert toplanti'îimn İstanbulda bilmek lâzımdır. Fakat hemen çunu da muzun 20 nel maddeslne göre: «Blr akHıfzı Veldet 12 nıartta yapı'.ması kararlaştınlmıştır. Bu bümek gerektır ki. butun mesele, toptopHnrıda Ticaret T? Sanayl Odalannın lum içindeki temiz unsıırların ezici bir hnrb BOHU \e hıubden sonrası İçin alması çoğunluk teşkil etmesindedir. Bunun PEK YAKIND A l&zım gelen şektl ye çsişma programı üze aksi olursa o toplum artık bozulmuş, rlnde iıarırUnan raporlar lncelenecek ve dejenere olmu?. kanı mikroplarm istiprogram k«ln ?ekim: a'.acakt'.r. lâsına uğrıyan vücudlar gibi, zehirîenAnayasa terimleri hakkında miştir. Şükredelim ki. hekimler aılesibir bildirim Yazan: STENDHAL | Yaîan: A. J. CRONİN nin bünyesindeki çıban böyle bir manAnayammrda geçen terıır. Te kellnıelerln zara göstermekten çok uzaktır. Hekimbutün yazılarda kullanılrp.asını saglamak ler icin cpara canlısı> derler. Ben şahüzere llbaylık bütün dalrelere yay.n yap san bunun d?ima ak>;ine ?ahid oldıım. Çeviren: CE\T>ET PERİN fl Çe\iren : Reızan A. E. YALMAV I mıs, nyrıca bu terlmleri alfabetik bir şeALMAV kr.("e bastîrarak dalreîere gondermiştır. Bu Bclki «senin talihin varmış» denecek. ARİF BOLAT Kita' ?xi tarnhndan hanrlanmaktadır. Olabilir. Fakat ben eminim ki yurduterlmlçr re keürnelerle yazılm:yan yazılar erlnde ha«s>as'.vetle durulacak ve bu İşte muzdaki hastaların yüzde doksanı bu Muazzam Gramerii savsaklığı g> rülen rcenıurlann hareketlerl bakımdan benim gibi talihüdir. Yüzde iyi karşılsnnııyacaktır onuna belki lüzumundan fazla masraf yaptırılmıştır. Fakat bu boz'ikUık hangi Iki şikâyetin cevabı Gazettmlsin 16CU < " tar.hll nushasm tarafta yoktur? Oteki jerbest mes'ek• da Vallm'.zden blr rlca başlıgile çıkan yaCT ler erbabının hepsi doğrucu mud'.ır? (Esas izah ve tam. tel&ffitz) hakkında Üsküdar İloellglnden blze {U Hele zamanımızdaki tüccar ve esnafın Hazırlıyan: ABBAS TEMİZER malumıU veTllm'.ştlr kaçta kaçı doğrucudur acaba? Bütün Lisan Sğrenmek istiyenlerc büyük bir kolayhk. 480 sahife tutan «Çent:elkoyUnde Lekeclhozugu 6olcatı. dünya bir buhran ve bizim cemiyetimiz bu eserde Ingiliz dilinin bfKün incelikleri, kolaylıklan gösterilmiş, kaldırımlannın tamlrl, geçea yıl keşfl hadahi bunun içinde bir hastalık geçirirırlanmışEa da, ödenetslz'.llt yürüuden yagramer bahsi itina ile tetkik ediîmi?, her kelime ve cümlenuı türkçe julamamıştır. Tumlı edilmesi halk düeklerl okunuşu tam olarak yamna yarı'miftır. Bu kitabı okuyan b!r kimsenin mfyanınd& lst.^nllen bu yol lnçaat mevslml Ingiliz dillni öğrenmemesine lrokân yoktur. Fiatı: 400 kuruı. gpllnce yapılscaktır.» (Salı giinü çtkıyor) Oazetemlzln ı«21915 tarlhll nöjhasında Tolda bozulan o*obus, baslıgUe çıkan AHMED SA1DOĞLU KİTABEVÎ vnzı hnkkmda Elektrlk. Tramvay ve TUne'. ^jgBB^BHBİ Istanbul Cağaloğlu yokuşu No 1? 1 •^••HHL İjletrr.alerl Genel müdürlüğündetı blze şu mslumat verllmlstlr; «Bellrtllen aksakük otobüstckl mazut Koprii tamiri borusunun çat'emasmdon llerl geimls ve Şose ve Köprtiler İsianbul Mmtaka Müdürlüğündetı: yol ortasında tamlrlne lmkân bulunamamıştır » 27617 88 llra keşif .bedelli tstanbul Edirne yolu üzerinde kâm BüyukBelediyeden bir temenni çekmece köprüsü tamiri işi kapalı zarf usulile eksiltmeye çıkarılmıştır. Okuvuculanmızdan aldığınıız blr mekDıa'.esi 9'3'945 tarihine rasuyan cuma günü saat 15 te Karaköy Pertubda Belediye clvarındakl Plyerloci cadçemli sokak Cemast hanında Mmtaka Müdürlüğü Eksiltme Komisyonunda desînde Göktaş sokağma. İk! aydanbcrl yapılacaktır. çöpçü gelmedlğl, bütün bu sokaktakl evIstekıilerin (2071.34) lirahk muvakkat teminat makbuzu veya banka lerdekl çöpierln yığılıp kaldığı blldlrtlmekteminat mektublarını ve ihale güniinden üç gün evvel Mmtakn Müdürlüğüne tedlr. Eeîedlve Temtzl'.k lşlerlnden bu BOkafa da temlzllk ameleslnln göndertlmes".rıl baş\urarak buna benzer (20.000) liralık tarihl bir eser tamir ettiklerine dair teroennl ederlz ıbraz edecckleri vesikalara dayanarak alacaklan ehliyet ve 945 yılı Ticaret Odası vesikalarile teklif mekrablarını ihtiva edecek zarflarını 2490 sayılı kanuYanarak ölen çocuk nun 32 nci maddesi tarifleri İçinde tanzim ederek eksiltme günü saat 14 e kaurea 'Özell Dlmboz köyünde 2 " yaşmdı blr çocuk yanarak ö'.muştür Annesl dar Komisyon Reisliğine vermeleri veya göndermeleri. ekmek yapmak üzere odadın dışarı çıktığı Bu işe aid proje ve keşif evrakı (138) kuruş karşılığında Müdürlükjtar bir sırada yar.an «obmın etrafmda dolası (2174) leminden alınabilir. ken eteklerl ve bllahara elblsesl tutuşan yavrucak tarrami'.e yanmıçtır. Dün bir çocuğıın ayakları kesildi Prof. Dr. Htfxt Veldet Yazan: •* » din mevzuu.. Ahlâka (âdabai mugayir olursa o akld batıldır.» Bu, işin hekimle tellâl arasındaki eephesidir. Onunla hastası arasındaki ilişlğe geltace; mademkl hekim, bakunı kendi ihtısasma glrmlyen bir hasta.yı hlle ile kendlsine getircmistir; gene borclar kanununa göre, onunla hasta arasındaki bagıt da batıldır; hasta, hekime ücretlerl gerl lstiyebildltl gibi, bu yitecen maddî ve manevl blr zarara uğramışsa onlann tazminlni de lstlyebllir. Çünkü hekim bursda haksız bir fill IşIeml3tir. Borclar kanunumuzun 41 lnci maddeslnln blrlncl fıkrası «gerek kasden, gerek ihmal ve teseyyüb, yahud t&dblrsizllkle haksız blr surette diğer klmseye blr rarar lka eden şahı». o «ararın tazmlnlne mecburdur» kaldeslnl koymuçtur. aimsarlan rasıtaslle baska heklmlerln muayenehanesi önünden hasta aşıran heklmler varsa, onlann bu hareketleri de ahlâka eykırıdır. Gene borclar kannnumunın 41 incl maddesinin lkincl fıkrasına göre: «Ahlâka mugaylr blr fiille başka blr klmsenin zarara uğramasına bllerek sebebiyet veren «ahıs kezallk o zaran tazmlne mecburdur.» Eğer müşterisi asınlmak istenen hekimin ş»hst ve meslekî haysiyerini rencide edecek kelimeler kullanılmıjsa, onu yapan tellâl veya hekim aleyhine, Medenî Kanunumuzun 24 üncii v« Borclar Kanunumuzun 49 uncu maddelerine dayanılarak maddJ ve aıanevî tazmlnat davası açılabilir. Şöhretli bir hekimin tsmlnl kullanarak hastaya bakmak ve menfaat temin etmek düpedüz dolandıncılıktır ve Cez» Kanununun 503 üncü ve müteakıb maddeleri bunu cezalandırmıştır. Böyle birisinden ayrıca tazminat istsmek de mümkün olabilir. Bütün bunlardan başka, 24 nlsnn 1930 tarihli «Umumî Hıfzıssıhaa Kanunu> nun, Sıhhat ve Içtima! M u v venet Bakanlığma yükledi^i görevler arasında «Tababet v« fubeleri sanatlarmın icrasına nezaret» görsvi de vardır (madde: 8, ftkra: 5). Her halde Bakanlık tarafından, bu görevin yerlne getirilmesi tarzmı gösteren bir tüzük veya talimatname da yapılmış, olsa gerektir. Görülüyor kl bazı hekimlerin, sîmsarlan vasıtasile yaptıklan söylenen yolsuzluklara karsı kanunlarımız susdeftildir. Burrunla beraber Türk Ceza Kanununun, a\Tikat ve dava vekilleri için koyduğu 294 ve 295 inci maddeleri hükümlerine benzer blr hükmün hekimler için de konulrr.ası temenniye değer. IKI MUHIM ESER CIKACAK KIRMIZI ve SİYAH I CENNETİN ANAHTA8LARI İ ELARI 1 Lik puan cetveli O & 18 16 2 70 18 14 2 2 58 18 12 4 2 37 18 8 5 5 27 18 6 5 7 27 18 5 4 9 27 18 5 3 10 27 18 3 4 11 12 18 3 2 14 18 18 2 1 15 14 Attığı u Beşiktes Fenerbahçe Galatasaray Beykoz Beyoğluspor İstanbulspor Vefa Sülevmaniye A.Hisar Kasımpaşa 1 Mağlul TEMEL İNGİLİZCE ı 1 l | 10 10 21 30 33 44 46 44 42 43 1 52 48 46 39 35 32 31 23 23 21 G«lata«aray kulübunün « k l Mkntrafonı Salahaddln Buda İle Bayaa Hallde Budanın b!r kıa çocutlan dünyay» gelmlı T« yarruya Bema >dı vırllmlîtlr, Ana, babay» ve çocuklarına uzun ömür v« taadet dilerlı. Doğum Yeni Paul çıktı Darey: OLUM KORKUSU Çeviren: Neılh Elpe Sizi zevkli heyecanlar içinde bırakacak meraklı polls romanı. Fiatı yalnıa 50 Krs. Kltabcılardan araymn. GÜZEL KADIN MUAMMER KÂRAC akşam Kadıköy OPERA SİNEMASINDA Saat 8.30 da 500 ÜNCÜ DEFA İkinci basılışı Derleyen: C. Cahid Cem Yalnız merrJeketimizde de^:!, bjtün dünyada bir eşi daha bulunmıyan kadın güzel1 iği ve zarafeti ansiklopedisidir. Bugünün kadınını şiddetle alâkadnr eden bütün giueUik ve makiyaj bahıs'.eri Almanya, Fransa, Ingiltere ve Amerikada intişar etm'^ birçok eserden toplanarak bir araya getirilmiştir. Kitabdaki me\zulardan bazılarr. Oval, yuvarlak, uzun ve kemikli yüzlere göre makivaj usulleri Siyah, sarı, kumral ve kızıl saçlılar için makıyaj renkleıi Yağ'n ve kuru cildlere bakım ve ihtimam Kirpiklere, kaşlara ve saçlara nasıl bakılır? Sivilcelere, kızıl lekelere, bîysz kabarcıklara, siyah noktalara, çillere karşı çareler ve meşhur doktorların reçeteleri Güzel ağız, püzel diş, guzel bunm, güzel çene, güzel el nedir ve nas'.l elde ediîir? Ve güzellikle alâkadar 50 den fazla meselenin cevablan. 240 sahife. 200 resim, 300 güzellik formüKi, 4 renkli bir kapnkla cildli olarak fiatı 250 kuruştur. Çıkann: Tt'RKİYE TAYIKFVİ Tstanbıl Bu LÜKÜS HAYAT Büyük Operet 3 Perde Yann akşam ÇEVIBERLİTAŞ ve 11 mart pazar tîsküdar HÂLE SİNEMALARINDA Ayni program Konferans îstanbul Teknlk Ünlversltecl Maklne Fakülteslnin serbest konfcranslanndan dokuzuncusu 5'3/1945 pazartsi grünü eaat 17 de Ünlverslte binasinda g«nl tnşaatı yüksek mühendisl Bay Ata Nutku tarafından «lîemleketlmlzd* feml toşa endüstrisi» haktanda verllecekttr. Bu konferans herkese açıktır. (2747) EMİNÖNÜ HALKEVİNDE BÜYÜK 6 TİYÂTRO Mart sab saat 21 de A. ŞENLİĞİ SEMAHAT KORMAN ile T U L U A T İsmai! DÜMBÜLLÜ Şevki ŞAKRAK Ahmed GÜLDÜRÜR Eski Tuluat sanatkârlanndan Şamram Virjin hanımlann da işrirakile Biletler Halkevinde sattlmaktıdır. Tel: 23340. CEVAT BİL EVLENDtLER 3 S 945 CUMHURIYET Nüshası 10 kuruştur. İ Türk filmciliğinin en parlak eseri Abone Seraiti Blr aylık Uç aylık Ain aylık SeneUk MAN BÜYÜK MİLLÎ FÎLM Tılrklye Harto İçin İçin 3(>i) Kr (!<«) Kr, 8'K) » ln(X) » 150O » 20W) » CSOO ı 5400 » > Gazetemlz« çöndprilen evrak ve yazılar neşrednsta, edllın^ln lade olunıtı&z. D kk a t