5 Mart 1945 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

r K ÜÇÜ K HANIMEFENDİ Nakieden: Muazzez Tahsin Berkant Eserlerini zevkle okuduğunuz Muazzez Tahsin'ın jenı kitabı çıktı. Fıatı 200 Krs. İNKILÂP KİTABEVi Batıdaki Alman cephesi çöktü Müttefik kıt'alar Kolonya şehrinin kapılarına dayandılar, Almanlar intizamsız bir şekilde ric'at etmeğe uğraşıyorlar J 21 inci yıl Sayı: 7378 umhuri ÎSTANBUL CAGALOGLU Telgrai ve mektub adresi: Cumhuriyet, İstanbul Posta kutusu: İstanbul No. 246 Telefon: Baynuharrir: 22366. Tahrir hej'eti: 24298, İdare ve Matbaa kısmı: 2429924290 Dostoyevski KARAMAZOF KARDEŞLER Rus edebıyatının bu en meşhur kıtaoı Hakkı Süha Gezgin'in nefis üslubile dilimize çevrilmış ve mevcudu tuksndiğinden ikinci basımı çıkmıstır. İki cild 5 lira. Pazartesi 5 Mart 1945 AHMED HALİD KİTABEVİ Türkiye İngiltere ticareti Londradaki heyetimiz dün saraya giderek Kralııt defterini intzaladı Londra 4 (a.a.) Anadolu Ajansınm özel muhabiri bildiriyor: Turk ticaret heyetile ingiltere hükumeti arasında dıin baslamış olan rnüzakerelerde, Ingiliz hariciye temsilcisi ile dış memleketler ticaret dairesi, Malıve Bakanlığı, ingiltere millî bankası ve Ingiliz Turk Klirıng Ofisi temsılcıleri hazır bulıınmuştur. Hariciye umumî kâtibi biiyük elçi Cevad Açıkalın ,beraberinde büyöık elçi Ruşen Esref Unaydın ve ticaret mıisteşarı Cahid Zamangil olduğu halde Buckingham sarayına giderek Kralın defterini imzalamıştır. Britanya hukumeti pazartesi günü Tıirk heyeti şerefine resmî bir ziyafet verecektır. Pomeranyadaki Al orduları ikiye bölündü Iki Sövyet ordusu, dört günlük savaşlardan sonra Baltık kıyılarına ulaştılar Onemli dayanak ve kavuşak merkezleri olan 8 şehir ve birçok barınak zaptolundu Heyetimiz Londrada bir ay kalacak Londra radyosu 4 (B.Y.U.M.) Türk Batı cephesini ziyaret eden Rııs generalları General Montgomery ile arada Hariclye Bakanlığı Genel Seki'eterl CeWashıngton 4 (a a.) Birlıkte hare rıldiğine gore, on be'şincl Alman ordusu vad Acıkalın'ın baskanhğında Londraya kâtta bulunan dokuzuncu Araerikan or ile birinci Alman paraşütçiı tümeni elmış olan 10 kisıden ibaret bulunan dusu kıt'alarile birinci Kanada ordıısu ımha edıldiği grıbı, beşınci Alman zırhlı ticaret heyetınln burada bir ay kalacağı kıt'aları, pazar sabahı, çekilmekte olan tümenıiım gerive kalan kısmı da Rhin sanılmaktadır. Almanları Rhin'e doğru takib etmislpr nehnnden çekılmek u^eredır. Çekılnıek Deniz »igorta primleri indirildi dir. Bu kesimdekı Alman çekilişinin in te olan Alman kuvvetleri Düsseldorf'ta Londra 4 (a.a ) Turkiveye gldecek tızamsız oldueu resmen bildirilmektedır. liç kooruv ü tahrib etnıiştır. ve Tı'ırkıyeden gelecek gemi kafileleri Birinci Amerikan ordusu kıfaları Ko için sigorta primleri yüzde ikl buçuktan Mıişahıdler. geçen haftakı taarruzun ehemmivet bakımından Normandiyadaki lonyaya dogru ilerledıği sırada gittıkçe yuzde iklye indirilmistir. u sutunlarda bir çok kercler, yanna hareketine benzediğine işaret et çetinleşen bir Alman muka^emetıle karşılaşnııştır. Bınncı Amerikan ordusugerek barışın yeniden kurııl miştir. Arkası saluje 3, Sü. 2 d* Müttefik karargâhından resmen bildl "Jf masında gerek dunya çüveninin korvnmasında Amerikanın ojnıvacağı rolün bü>ük ehemmiyetini belirtmiş hulunujoruz. ikinci Cihan Harbinin Mııttefikler tarafından kazaııılmasına Birleşik Amcrika dcvletleıinin yardımı. Birinci Diinya Sava«ındakinden çok dftita genis ve tesirH olmu?tur. Odtinç vertne ve kiralanıa kanunu n a kanirma<ile harb için «efcrber edi!'"n rcngin Amerikan ka\ naklarının, zaf«rin demokrasiler tarafına ağmasındaki kesin hizmet ve etkisini. kimse inkâr edefa.a.) Ki7tlordur>un mez. Bu bakımdan Mihverin en esa«lı re=mî ga7Ptesı «Kızılyıldız» Almanların siyasî hatasmı. Birlesik Amerika devBerlini müdafaa için inşa ettikieri muletlerini harbe sürükliyen tahrikçi salazzam beton ve çelik kuşak hakkında dırganlık politikasında aramalıdır. taf^ilât vermcktedir. Almin'ir bu >eni Harbden sonra harab olan Avrupanın 'tihkâmlarına «ejdeıha di;i» adı veıilyeniden onarılması. ekonomi hattâ kulnektedir. Gazete şövle diyor: tür bakımından kalkınma«ı. gene genU Doğuda savaş. Oder Neisse oep«Bu müdafaa kuşaöı asK'vI inşaat'n Amerikan kaMiaklarmın comerd \ardi lıesinin gerilerinde. Breslau, Graııdens en son ıradlarına uygundur. Yeınltı ismile mumkıın olabilccektir. Nitekim hu çevıeleıile Pomeranvada \e Doğu Pıustihkâmları 40 metre deıinli^e kadar inmaksad içın kurulan Unrra teskilâtı. yada mukavemet eden Alman kuvvetmektedir. Bu ıstıhkâmların yer ustürde daha şimdiden kurtarılan bazı memle leılnin vok edı'mesine inhisar etmekte kalan kısmı 4 metre nısıf kutrunda bır ketlere yardım elini uratmıs bulıınu ıken batıda Müttefik taaııuzu aşagı çelik kuleden ibarettir. Bu ıırhlı ıstihkat'ileşmeğe yor. Ileride bu teşkilâtın. bueün harb Rhin'de hi7İa gelişerek kâmlaıın taretlerinden ateş ?deı ağır gajretlerine a>nlan \asıta ve kaynak j uz tutmuştur. topları vardır. Bır dekovil hattı tiinellardan da fa^alanarak daha \erimli, Iki gün evvel yazdığımız gibi biriner içinde blokhavzları birbinne bas'adaha basanlı i*let goreceği muhakkak ci Kanada ordusile bunu kuvvetlcnmaktadır. Yeraltı bir eleKtik tes'atı ; br. Btıtun bunlar. Birleşik Amerika dııen Ingiliz kıt'aları aşağı Rhın ile bu istıhknnılara ve ele^tikle iş] ven de\ letlerine, harbin karanılmasında Meuse arasında Goch cenublarmda taplarına lâzım gelen cereyanı temin olduğu gibi barıs vr emnnet niramı Udem ve Wecze'den cen'i'ja Gelderne etnıpktedir. nın kurulınasında da ön plânda yer al doğru basaıken 9 uncu Amerikan orSanıldıSma göre haına benzer dört dusu, ıki gün içinde Erkelens'pn şimama hakkmı sağlıjor. sıra istıhkâm hattı kilometveıp'ce yer Birlesik Amerika devletlerinin bu le Gladbach'a yurumuş, buradan bir kaplirnaktadır > hakkı. tam mana \e Hcçrrile kullan na kol ile doğuda Neisse j»hnnı.ı şimal j Tirol'da Gerillâ hazırlıkları sı. hiç supbeMZ, insanbk ha>rına bii ve cenubundan geçerek {hin nehrıne i Londra 4 (a a.) Da.ly Kxpre?s ga\armış, dığer bir kol ile de TrefeH'e ve yük bir nizmet olaraktır. 25 ııhanda 7etesnıın Constance'taki mulıabıı.nln toplanması Yaltada knrarlaştınlan bi buradan 25 Km. daha şimal batıda Gelbildirdiyine gore. Hitler. de'hal Tirol'da zim de istirak edeceüimiz San Francisco Arkası gahiJQ 3. Sü. S (• na7İ çeteleıının teşkil edilıneıi emrjni konferansının bu bakımdan uğurlu bir Mühimmat vüklii kamyoniar, baslangıç olmasını dileriz. Amerikasız. ;ece gündüz uzun kafileler halinJe Osürekli bir barii ve emniyet teskilâtının ıersalzberg. Augsburg, Stu't'îart ve dakurtıha bile erksiz kalicağını 1919 un ha kuzeydeki şehirlere .^î^fu gı'mekbahtsız tecrübpsi jeter bir açıkhkJa g<»edir. teımiş b'ilunıi'or. Kaçan bir kamyon şoförii bütün bu 27 şubalta A\am Kanıarasıııdaki dcbolgenin kuvvetle silâhla ımış oldıığ'Jnu roeci, IMr. Churrhill'in bu tccrübedon e yeraltı antrepolarında bınleıce ton çıkarılacak dersleri en iyi ve eksik^iz iyecek ve mühimmat bulundıığu'vu kavramıs bir devlet adaını olduğuna hiç îoylemiştir. Bu bölgeye, cephenii ıhtişüphe bıraUmiyor. «Kendisine düşen yaçlarına rağmen, derhal daha çok vazifeleri ba<:aracak durumda» bulıınmiktarda mühimmat göndenlmeoi hakProf. Dr. Yavuz ABADAN ında enıirler veıilmiştir. Arkası sahije 3, Sü. 4 te Türkiyenin Londrada çıkan bir Leh gazetesi mühim bir makale neşretti Londıa 4 (aa.) Anadolu Ajansınm Alman mustahkem mevkilerine ates eden Rus tankları özel muhabuı bıliirivor: Moskova 4 ıR ) Scmet tebliâı: Gra'.ıdenz şehnıvie çp\rili bulunan Londıada çıkan «Dzıemk Polska^ a4 ımrt gunu Kmıiüsbergın s;nnpy ba du;nı\nın yok edılmeslne devyım edıl dındakı Polonya gazetesi «Tur^ıye tısında ordulfinmız du^manm doğu harbdej başh^ı altında neşrettığı bır Prusya gnıpunun yok edılmesı ıçın saBırlııcl bejaz Rusva ceplıe.si orduları makalede şoyle yazıyor: \a>mışlar ve bu arada bır çok meskun mız, Pomeıanyada dıı.'manm Stargard ^Avrııpa lıaıbinin açıkça sonuna jerler a)mışlardır. Arkas\ sahije 3, Sü. 3 de yaklaştuı şu anda. Türkiyenin kararı dunyada pek «içrin bir^tesır hasıl eoemez. Askeıi sahada Turk yard'mınua imdi heıhangi bır ehemmiyeti olmadıgı asikârdır ve herhalde bu yard'Ti Turkrenin bir sene daha erken h a n * girmı« olması laKfirinde Müttsfik'.er icin ssğlamış bulunacağı imkânlarla kıya"; kabul edilenez Bununla beraber, Türkler bu karar» larının herhangi bı. a^kerî mülîhazaaın ıleasıle alındığını ker.dilerı de soylemiyorlar. Hiç suphe yok ki, Turkr. eye harbe girmesı teikin edılmemiş olsa"dl bunu şimdi de yapn'.ıyacaktı. Zira. ba?kaları tarafmdan kazanılmış bir haro« son ciakıkada ve hır tehlike kalraadıfı bir zamanda girmek mağrur Türk milletinin seciyesine uvmaz Türk Hariîi» ye Bakanı, Müttefıklerin Türkiyeyi, Mı^ırı, İzlandavı vc cenub Amerikada Londıa 4 (a a.) Britanova ajansıbirkac cumhuriyeti harbe pirmeğe danın askerî muharrıri yazıyor: vet ettiklerini ta=rih etmistir. Maıe«a! Alexander ile Mareşal Tito ara'indaki görüşmeğe ve müfpakıb Müttefiklerin Türkiveyi sadece harb« Mareşal Alexander'ın uçakla Mscarisgeç girmiş olması sebebini ileri s'irerek tana giderek günev Rus cephesi komutehdid etmelerindpn daha yanlış ve datanı Mareşal Tolbukhin ile buUışması Arkası sa>'fe 3, Sü J t« ^ na burada çok yüksek bir askerî v ehemmi et atfedilmektedir. Bu £*örü=me!er, Miıttefıklerin günpy ve do£ıı cepheleri aıasında <ukı bir irtibntın te\idi şeklinde telâkki ed;lmekte ve ayni zamanda Almanvanın en iıa=;=as noktnsına karşı vapılacak bi taarıuzla Italyan ve Balkan cepheVrini biriejtirecek olan veni harekâ'ın yakınr da ba«hyacağına bir işaret sayılmaktadır. Amerikanın diinya misyonu kararı Askeri vaxiyet Eerlinin müdafaasi Müttefik taarruzu aşağı Rhin'de kat'ileşiyor Yazan: Emekli General H. Emir Erkilel Almanlar 40 metre derinlikte yeraltı isfihkâmlar4 hazırlamışlar! Müttefikler üçüncü bir cephe açıyorlar Almanyanın en hassas noktasına karşı yapılacak bir taarruzla İtalya ve Balkan cepheleri birleştirilecek Memleket Meselelerini Japon anavatanma karşı yapılan akınlar Tetkik Yugoslavyadaki Alman ordusu Amerikan hava filoları harb sanayii fabrikalarında biiyük ölçüde tahribat yaptılar Kendi kendimizi tenkid: Sofya 4 (a.a.) Anadolu Ajansıaın özel muhabiri bildiriyor: Mareşal Tolbnhin Belgraddan habeı verıldiğin; söıe, Aıkada=;ımız CİHAD BABAN'ın Almanlar Saraybosr.ayı husu=i bır revetleri arasında Kaıadağh, Arnavud ve toprak kanunu etrafmda yazdığı jime tâbi tutmaktadırlar. Diğer taraftan Italyan hainîeııle Yunani'tanın her tatetkık makalelerının üçuncusü ikinci Almanlar Utaşiler.n yardımile S l o v n rafından gelen aske! kaçaklaıı da bu sahifemizdedir. yanın en güzel kövlerini yakmağa delunmsktadır. vam ediyorlar. Birçok köyler tamamen tahrib edilmişlir. Balkanlarda bulunan Alman ordusunun yarısından fazlası şimdi Sara\bosna etrafma toplannııştır. Almanlar kuv BAŞKA ÜLKELERDE TOPRAK ISLAHATI Şehir sokakları Japon adalarına karsı yıkıcı Guam 4 fa a.ı Amiral Nimıtz'in ieblığınP gore Patıfık donanmasına bağh uçak şpmılerınden hareket eden lıava fcun etlerınuz. Jsp.oç aüalaıından Ama akııılarda bulunan Amerikan uçakları nıi, Kume, Yımn, okin^ua %P Okme, Yama bombalanmı=;tır Dort JapDn «çağı dusurulmus 37 sı \erde tahrib edUmıj, bir mubrıb ve bir torpıdo ile, Gitttkçe dalıa pızla gbze çarpan bir yanlış ka,ıaattmiz var: Umumtyetle zannediyoruz ki otomohiün, arabanm, ramrayın geçttyi yoUar mııilaka yeif ol?vıa!ıd.r. Bu yoUarın geniş olmasi Ibette \y\d\r, rahattır, lâz'indır; jaknt tart deyildir. Ankara gibi•jepye.nibır ehirde, plrim /ıo:tflnıımif, gen'tş yollann nçîlma^ı kolayca mırıikiivd'tr ve abiatde zaten yap\Uyor. htcnbvhıa iv=e ju zihniyetle hareket arcak za^arh hır. BiAm şehirde gidiş geV'fi Ksoyruseer) duzenlemek için jmıdiye kac'or iHyük himmetlerle açtlan cadieler kâlidır. Bııiirian sonra, artık, geniş yol açmaktan zıyade, Frans\:la>iıi tek iıikamet dedıyi {sens unique) şekl\ U.tik etmek întımdır; yani bir çoj. aar ara sokakları naîıl rasttaîırıııca U'ıltaLondra 4 (a.a.) Oniki Adadan Roıışîı hale gelırmek. Londra. Paria gıbi büy:ik baş\etrtUi donın < ırmı mıl kıi7ey batısında bulude nakii vasıtaları bu nsul saye.rsd'' hiç nan Tılos adasına (Phkopi) 28 şubatı kmmadan rahat rahat ı?lava durayor 1 marîa bağlıyan gece Müttefik kıtaları Bır rnkitler Romaya ayni sistenrin tat çıkarılmıstır. Alman garnizonundan 20 uçak gemilerinden kalkıyorlar ikı için, getırtıicn Itıg'dız rıiire'ın.sıJaiı kişi oldiuulmuş, 140 kısi e>ir ed'.lmı^11 ba'fca gemi batırılmı^tır. Hava mey enplerce rahştılar ve muniifok rî bıiai tir. Vapuıla ^ttirilen bu kıtal.ır Aldanlan. kılalar, hukumet binalan. rad sdı >Uîk eıiip. yıharak yeniş yo'ıcr nç manların şiddetli nıukavemetı'e kaısı. Bir İngıliz harb genıısı kayo nıerkezleri ve diğer tesisler tahııb mok akıüarıntt gelmedt ırıiyâi, derîin?»? ~ Arkası sahife 3, Sü. l i* , edılmişür. Arkası Sa. 2, Sü. 3 te * * 12 adaya t îngilizler. Tilos adasına çıktı. 140 esirle beraber adayı aldı Giriddeki Almanlar da feslim olacak adam arıyorlar... Harb sonu dünyasında kavga, dövüş olmıyacakmı»!.. İyi ama insan oğlu kime cart curt edecek?.. Merak etme, evlilik bakij..