2 Mart 1945 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

/ • ; : • • " • •• K • r REŞAD EKREM KOÇU ESİRCİ BAŞI Lâle devrinin tarih dekoru içinde bir aşk romanı. Yeni çıktı. 88 sahife 60 kuruş. NET K İ T A B E V İ umhurı CI 7Q7C İSTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, İstanbul Posta kutusu: İstanbul No. 246 Telefon: Ba^muharrir: 22366. Tahrir heyeti: 24298, İdare ve Matbaa kısmı: 2429924290 K U ÇU K HÂNIM EFENDİ ^Jrljldeden: M u a ^ tm Tab^in •• •• s Berkant Cunıa 2 Marl 1945 * E s e r l e r u ^ ^ v k l e okuduğunuz Muazzez TahsinTrft^^^d kitabı çıktı. Fiatı 200 Krş. KAP KİTABEVİ Miittefik orduları Kolonya ve Amerika Cumhur Başkanı: "Yakında milletten Dusseldrof kapılarına vardılar, ve medisten büyük kararlar istiyeceğim,, dedi Kolonya top ateşi altında! Yedi aylık " Almanyayt yenmeğe azamî süratle bakacağız „ alî yılı lakvim yılile birleştiren kanun Büyük Millet Meclisinden çiktıktan sonra, bir defahk olmak üzere, önümüzdeki harirandan gelccek yılın oca£ına kadar uıanan yedi aylık devre içln özel bir bütçe banrlantnası bekleniyardn. Maliye Bakanı Nurnllah Esad Snmer'in g^zetedlere verdigi demeçten ötrendijçimhıe göre, yeni Bütçe Kanunn tasansı hanrlanmış ve Büyük Millet Meellsine de snnulmuştur. (Muasır iktısad nizamı) adı altında yeni bastırdığı kitabdan yalnız bir devlet adatnı defil, ayni zamanda ileri fikirli bir bilgi adamı oldnğunu da öğrendi&iıniz Nurollah Sumer, dimkü gazetelerde çıkan demecile, yeni bütçemizin özü ve bn bütçe ile Cumhuriyet hühumetinin güttü|ü amaçlar hakkında ytırddaşlara aydmlatıcı, faydalı bilgiler veriyor. Bir milletin hür olarak kendi kendini İdare edebilmesinin başlıca şartı, devlet jnasraflarını kontrol altında tutnıası, bütçe gelirile bütçe gidrrlnin nerclere, hançi maksadla harcandıgını bilmesidir. Milletvekillerinin devamlı murakabesi altında, bütün çalışmalanm Tiirk halkının gözü önünde başaran Cumlmrijet hükumetleri, bn itibarla da toplu güvenimize daima hak kazanmışlardır. Yeni hazırlanan bir bütçe kanunu ta.iarısı üzerinde geniş halk kütlelerine açık bilgi rermekle, Maliye Bakanı milli rejimimizin baş prensiplerinden başlıcasını yol gösterici bir ı;ık olarak elinde tctmaktadır. Washington 1 (Radyo) Cumhur Başkanı Mr. Roosevelt bugün Kırım konferansının neticeleri hakkında kongreye hitab eden bir nutuk söylemiş vc bu nutku bütün Amerika halkı da radyodan dinlemiştir. Sürekli alk.şlarla karşılanan Mr. Roosevelt memiekcte dbnmüş olmaktan memnun ol luğunu, yaptığı seyahat neticesinde getirdii;i kararlar millet ve meclis tarafından kabul olunduğu takdirde, seyahatini muvaffak olmuş say&cağını anlatmıştır. Mr. Roosevelt daha sonra durunuı şu şekilde izajj etmiştir: Ankara 1 (R.G.) Amerikan Cum«Kırım konferansında dünya sulhıınu hur Başkanı Mr.JRoosevelt dün gazetekurtaracak çok ssğJam adımlar atmış cilere yaptığı de*ecde Kırım konforanbulunuyoruz. Bunun için evve'.â, Al sında gizli karaîlar verildiğini açıkça manyayı azamî süratle ve asgari kayıb bildirmişür. Şimâi herkes bu gizli kala yenmeğe bakacağız. Esasen bu işi ba rarların ne oldujunu merak ediyor. şarmaktayız ve Alrnsnlar her lâhza as Mr. Roosevelt'in Kırımda gizli kararlar kerî satvetimizi daha fazla şiddetla his verildiğini soyliyecek kadar ileri gittisetmektedirler. A."kerlerimİ2 Alman ği halde bunların n t olduğunu bildirtoprağı üzerinde kehramanca dövüşü memesi alâka ve endLşeler uyandırmışür. yor ve kahraman Sovyet ordu'.arile Bundan başka, Araerikan Cumhur Başbuluşmak üzere ileıliyorlar. Arkası sahife 3, Sü, lde Sonra miüetlcrr.rr.s: hayatı bir ahenge bağhyarak su'hu sağlamlamijk ve devam ettirmek içın çalıştık ve bu hedefe doğru büyük pdimlar attık. On dört ay önce Tahranda bu'.uştuğumuz zaman siyasî plânlarla meş^ul olmamıştık. Tahranla Yalta arasmda geçen müddçt zarı'iiıda bir çok aiemleketler kurtuldu ve bunların kurtuluşu üzerine ortaya çıkan mesele'.rrl; de ArUast $ahift S, Sü. 2 A» Batıcephesinde Afman Kırım Konferansı, dünya gekilmefle bagladılar tarihinde dönüm noktasıdır,, u sevelt'in nutku Gizli kalan Rhur eşiğindeki Alman mukavemetibirden bire çöktü, miittefik ilerleyişi hızlandı kararlar Umumî durum Mr. Roosevelt'in Amerikan basınına demeci büyük alâka uyandırdı Londra 1 (a.a.) Abnanlarm Rhur eşiğindeki mukavemeti bugün çokmüştür. General Patton Britanya yarımadasında bir yarma yaptığı zaman hasıl olan bozguna benzer bir manzaraya şahid olunmuştur. Almanlarm büyük'j ölçüde geri çekilmeğe başladığına dail gittikçe daha çok alâmet görülmekted Washington 1 (a.a.) Müttefik rrrî duları çarşamba günü ve perşembe ?a« bahı bütün kesimlerde ilerlemeğe de vam etmiflerdir. 9 uncu Amerikan or• dusunun harekâtı hakkmda henüz kesin haberler gelmemiştir. 9 unou ordu taarruza geçmiş bulunan dört ordudan en süratli hareket edenidir. Bu ordu Arkası sahife 3. Sü. 5 te Müttefik zırhlı kııvvetlerinin bir Alman kasabasından geçi.şleri Mr. Roosevelt kongrede bundan evvelki nutkunu söylerken Beş bnçnk harb yılı içinde katlandıgı fedJkârlıkların agıılığmı çalışkan halk kutlelerimiz yakından dnynyor ve biliyor. Teknik ve ekonomik bünyemizin geri şartlanndan dogan bir takım aksamalara ragmen devletçe ve milletçe harramaktan yılmadıgımiz gayretler sayeginde bn ağır fedakârlıklar boşa gitmemiştir. Arkamızda şerefli ve başanlı yıllar bıraktık; aydın bir yarının parıltılarım şimdi artık karşıdan açıkça görüyoruz. Gflprek nesillere hür ve saflam bir yurd topraj^ı üzerinde daha geniş, daha verimli çalışma alanları hazırlamaktayız. Bugün dökiilen alın teri, yarın çocuklanmızın derliyecegi altın başaklan besliyor. Bn gerçegi böylece bilmek. insana insan üstü gayret harcama imkânları veren tılsımlı bir kaynaktır. Geçen yıldanberi içinde bnlunduğumuz politika gelişmeleri, ekonomik durumnmuzn sarsmıştır. Başbakan Şükrü Saracoglunun bir kaç ay önce söylediği gibi, dış ticaretimiz daralmıştır. Bnnun sonucu olarak mali yılı başındaki tahminlere nazaran ithalât vergilerinde ehemmiyetli ek?iklikler ortaya çikmıştır. Tabiatile başka alanlara da sıçrıyan bu değişiklikler yüzünden «muhtelif vergilerimizin hasılatlannda beklenmi; olan inkişaflar yerine duraklamal'ar, hattâ bazı hafif gerilemeler kaydedilmiştir.» Fakat durııma bakarak ümidsizlige düşecck defiliz. Vaşingtonda imza ettiğimiz beyanname Alman Propaganda Nazırı Dr. Goebbels Avam. Kamarasındaki konuşmalar bilti Churchill hükumeti ittifakla itimad reyi aldı Mr. Eden'in nutku Londra ı (B.B.C.) Kırım Konferansı kararları hakkmdaki müzakerelere Avam Kamarasında bugün de devam olunmuş ve görüşmeler sona ererek Kamara, Başbakan Mr. Churchille 413 oy ile mp'.\ııdun tam ittifakile itimadını bildirmiştlr. Şehirlerdeki arsalar bin metrerie*! büyük arsaların kamulaştırılacağı doğru değil İmzadan sonra maslahatgüzarımız Orhan Erol'un yaptığı beyanat Rumen Basını: " Türkiyenin kararı balkanların istikbali için çok mühim neticeler doğurabilir „ diyor Goebbelsin hitabesi "Duruntttmuz en had gerginlik derecesine vardı. Fakat ümidsiz degildir,, içinde buna takaddüm edeceklerdir» Ankara 1 (Radyo Gazetesi) 27 şubat 945 tarihli İstanbul gazetelerinin bazılarmm birincl sahifelerinde Ankara muhabirlerinden alındığı kaydile veriien bir haberde: «Büyiik şehirlerdeki nüfusun artmakta olması dolayısile arsa spekülâsyonuna mâııi olmak üzere beş bin metre kareden büyük arsaların bono karşılığmda kamulaştınlması ve bu arada Toprals Avam Kamarasının bugünkü toplantı Kanununun tatbikı dolayısile cellerinsında Hariciye Bakanı Mr. Eden hüku den çiftlikleri alınacak vatandaşlara metln Kınm Konferansındakl kararla büyük şehirlerde birer ev sağlanması> rını izah etmiş ve bu arada şımları söy gayesini güden bir kanun tasarısının haarlanmiş olduğu bildirilmektedir. lemlştir: Arsaların bono karşılığında kamulaş«Geçen harbin somında Almanyaya Arkası sahife 3. Sü. 3 te lırılması ancak anayasaya bunu tsmin edecek bir hüküm konulması suretila Arkası sahife 3. Sü. 3 te Washington 1 (a.a.) Çarşamba günü öğleden sonra Birleşmiş Millotler beyannamesini imza eden Türkiye maslahatgüzarı Orhan Erol nşağıdaki beyanatta bulunmustur: «Mihverin tecavaz politikası Avrupayı altüst etmeğe bnçiadığı sırada, sulhu korumak için gayretlerini birlçştiıen memleketlerle dayanışma halinde olduğunu gösteren Türkiye bu poıitikaya karşı açıkça vaziyet almıştı. Türkiye ıttifakını bu zihniyet içinde imzalamış ve ülküsüne sadık kalarak o vjkıt ç:zmiş olduğu hattı h.reketten asta ayrılmamıştır. Türkiya Büyük Millet M=clisinin Almanya ve Japonyaya harb iI6n etmek hususunda 23 şubat 1945 taribinde verdiği karar bu hattı hareketin mantıkî ve tabiî biı neticesidir. Bu h?.' reket Türkiyenin bilcümle millerler için tam istiklâl içinde sulh ve adalot «Düşman amaçlarına ulaşırsa mefkuresine susa.Tiış bütün davlstlsrle mütesanid bulunmak husus'inda lj'.'.u şeflerimiz şerefli bir ölüm Arhası sohife 3. Sü. 5 te Süudî Arabistan Almanyaya harb ilân etti İran da Japonyaya karşı ayni kararı aldı Kral Naibi Damaskinos Yıınan hava kuvvetlerini teftiş ediyor Kahire 1 (Radyo) Ciddeden gelen res;nî bir habere göre Süudî Arabistan hükumeti bugün Almanyaya harb i'.ân etmiştir. Harb kararı Mekkei Mükerreme ile Medinei Müne\rııereyi, m u kaddes birer şehir olmak dolayısile. <arafsız toprak ve açık şehir ilân etmektedir. Arkası sahife 3. Sü. 3 te Maliye Bakanımız dış ticaretimize ve millî iş hacmimize gelişme imkânlan vermek maksadile gerekii tedbirlerin alındıçını ve alınacağını temin ediyor. Bazı ihracat maddeleri verpisinden vazgeçilmesi, hazı devlet masraflarında da mümkiin görüien tasarrııfiara basvurulma«ı bu tedbirlerden bir kısmıdır. Miittefik, dost ve komşu devletlerle ilpride genisiiyecegine şiiphe ermediŞimiz ekonomik münasebetler savesinde, rfış tirarot dıirnmumnz cok daha nvgun bir safhaya herhaldc ıılaşacaKtır. 30 bin liralık pırlanta küpe düıt satılamadı Kavalalı Mehmed Ali Paşaya aid pırlantalı enfiye kutusu da. konulan değeri bulmadı Londra 1 (a.a.) «Reuter» Alman radyosu dün tes'oit edilen vakitten tki saat evvel, Goebbels'in Alman ınületine hitaben söylediği bir mesajı neşretmiştir. Goebbels Alman mukavemet ruhuna Arkası tahife 3, Sü. 6 da Kendi kendimizi tenkid: Zararlı bir yardım Yunanistan, kuzey toprakları için adalet istiyorî Memurlara yapılan yardımlar aleyhinde söz söylemek kimsenın aklından ArPasi sahife 3, Sii. 4 te geçmez. Hayatın bugünkü ağırlığını en miijkiil şartlarla yiiklenen onlardır; ellerinden tutuhnağa, tzendilerine yardım edilmeğe elbette hakları vardır. Ancak bazan öyle bir yarchm yaptltyor k\, teker teker her memura temin ettiği jaydadan ziya.de, çemiyete zararh oluyor. Şu son kalay bafvsi bu ciimledendir. Yemek kablarmı kalaylatmalan için memurlara kalay dağıtılacakrr.ış. Neticenin ne olacağ\n\ bilme/c için uzun boylu kâhinliğe lüzum yok: Her ntemıır kendi payına düşen kalay\ rastgele eldsn çıkaracak. Bumı bir fakım açikgözler toplayıp. az çok bir kârla toptancı muhtekirlere devredecekler. Mnh'ekirler de, sahiei ihtiyaç sahibi nıüess<?se!ere, tabiî gittikçe büyüyen kârlarla satacaklar. Onlar da... Fakat bu zineire devamm jaydasi yok. Arkadaşımız ClHAD BAKavalalı Mehmed Ali Paşaya aid enfı\< kulıı u Kaç deja vıisalini gürdük M memnrlara BAN'ın «To'irak KariLnıı» taDün Sandal BfJe?teni mücevherat lerle satışı yapılacağı ilân edilen ve 30bıı şekilde yardımlar kartborsayı beslesansı münasebetile yaptığı inkımın:la satışa çikt.ıı!an eşyar.m kıv bin lira kıymet krnmuş bulunaTi p'r mekten başka bir işe yarnmıyir. celemelere aid ikinci makaleyi O halde, hâlu neye ısror ediyoruz?. meti 70 bin liradsn fazla bir yekun lanta yüzük 24 bin lira üzennden satışa 2 nci sahifemizde okuyıınuz. * * Arkası sohi/e 3, Sü. i tu tutmuştur. Birkaç gündenfceri gazete NADlR NADİ Memleket Meselelerini Selânik 1 ^a.a.) Kral Naibi Damaskinos burada söylediği nutukta Yunan milletinin iki kuvvetli düşmanla olan savaşmı, işgal yıllarmdaki devamlı mücadelesini övmüş ve Yunanistanm adalet istiyeceği saatin yaklaştığmı soylemiştir. Damaskinos bu adaletin Müttefiklerin müşterek müdafaasına Yunanistanın yaptığı yardımın karçılığı olacağmı söylemiş ve demiştir ki: Arkası sahife 3 Sü 4 te Tarihte topîak davası Gençliğimiziıt sahne sanatına olan büyük alâkası Tiyaaomuz için yeni elemaıı yetişmeüiğini iıazarı dikkate aian Şehir Tiyatrosu re.iisörü Muhsin Ertuğrulun yenl bir tiy.ıtro kurmak üzere lise mezumı gencler aradıgını, bunları iki sene müddetle yetiştirmpğe çalışnrağını yazmıştık. Saııatkâr namzedlerinde istenen vasıfYarınki dünyanın anası Bu nefis gıdaya, şu rahat folluğa ların çetinilği, Muhsin Ertıığrulun bu Arkas% sahije 3, Sü. 5 te baktıkça yavrumun bana benzemi yeceğine ben de ınanıyorum!..