6 Haziran 1944 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Segensac Baha Öngel Saray Çiçeği Mevzuunu Fransada Iki alle arasmdaki kan davaslndan alan bu kitabda iki gencin püriizsüz aşkl ve bu aşkln sayesinde an'anevî kinin doğurduğu maceralart zevkle okuyacaksmiz. 100 kuruş. B E R K A L P K İ T A B E V İ (5954> 21 inci yıl S a y ı : 7 1 1 6 umhuriye ÎSTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektub adresl: Cumhuriyet, Istanbul Posta kutusu: Istanbul No. 246 Telefon: Basmubarrir: 22366. Tahrir heyeü: 24298 İdare ve Matbaa kismi: 2429924290 "\ Izmir Fuarı için Vilâyetçe ve Fuar Komitesince takdir eörmüş DEKORASYON HATANJ Çallşmalarlna başlamlş projeler ve İnşaat Beypğlu, Perapalas ka: Mobilya Evl, Tel Salı 6 Haziran 1944 Ingilizler bize yeni bir nota verdiler Ticaret gemisi şekline konan altı Alman harb gemisinin Boğazlardan geçmesine izin vermişiz! Tarihimizde yer Notada Akdenize geçtikleri iddia olunan bu gemiler için verilen müsaadenin alacak mes'ud Montrö'ye aykırı olduğu bildiriliyor bir hâdise eçen hafta sona eren malî sene ile birlikte, tarihimize bujuk harflerle yazılacak çok önemli bir dava da kokunden hallolunmuş, Dnyunu Umnmiye adı verllen dok. san yıllık yabancı borclar belâşından mlllct kurtanlmıştır. Bu tarihsel hâdiseyi bütçe takdiml sırasıcda Maliye Veküiuin etraflı izahat. la aydınlatması çok iyi olacaktı. Fakat sayın Fuad Ağralı Jıerhalde bir alçak. gonüUulük eseri. Duytnm Cmumlye meselesine yalnız iki üç kelime Ue dokunmuş ve «bu malî yd sona ererken maliye tarihimiıin bir bolumu de bu su. retle kapatılmış olacagmı bıiyuk. bir tnemnuniyetle arzederim» diyerek ovuru me payım doğrudan dofrruya millete bırakmıştır. Aslına bakılırsa, yabancı milletlerdcn borc para abnak mutlaka kötü, mutlaka zararh bir şey sayılamaz. tktısadl lm» kânları feri mDletler icinden bn yolla durnmnnu düzeltmeye muvaffak olanlar vardır. Çok defa borc, bir mülett iktu sadi yalnızhktan kurtanp dünya alı?verisi içinde fleri saflara bile fötürebl. iir. Hele bu harb sonrası için düşünülen projelere bakılırsa, mal esası üıerine ku. mlacak nnıunıî bir borcianma politikası, bclkl de kombinezon dışmdakl millet. leri çok güç durumlara düşürecek, buna karşıhk borclulann kalkınmasına yar. dım edecektir. Fakat Osmanlı devletlnln nrtladığı borclarla bu saydıklarımız arasında mukayese yapmayav imkân yoktur. Babıâll Hukumetinin 1854 Paris muahedesi n . ralarında akdetmeğe başladığı borclar, kelimenin tam mânasile devleti uçurn. ma sürükleyicl, mflleti boğucn, halkı mahvedict blrer başbelâsı ldi. Memleketin malî ve iktısadî düzenini hesaba katmaksızın, sırf günlük Ihtiyaclan her ne pahasına olursa olsun karşılamak maksadile para bolmak lihniyeti, Os. manlı Imparatorlujjrunn Istikraıdaa is. tikraza süruklemiş ve sckiz on sene gibi kısa bir zaman içinde, devlet bu istikrazların faizini bile ödiyemiyecek nale gelerek korkunc bir uçurumun djbine dofru yuvarlantnaya başlamıştır. Mllle. timizln gelir kaynaklan birer ikişer ya. bancı sarraflann eilnde toplandıfı zatnan artık I; tşten geçmlş sayılabillrdi. Genel borclar anlamına gelen (düyun.tı. nmumiye) devlet içinde bir devlet olnınştu. Hem öyle bir devlet kl, gücü bl. zimkinden daha iistün, sözü blılmljinden daha kuvvetli idi. Babıâlinin birkaç yüz metre yukansına kurdugv muazzam bL na ile Osmanlı devletine yukandan bakıyordu. Ona borclu oldağnmuz yıllık fizleri ödemedikçe, kendi ihtlyaclanmı. no santiminl karşılamak bakkunız de. frfîdl. Scn tortnlannı bir hafta önce kapanan maliğ yılla temizlediğimiz yabancı borcu belâsından, biz, hakikatte, Cum. huriyet rejiminin ilk yülarında ve İsmet Inönünün azimli çahşmalarile kurtul. muştuk. Lausanne muahedesine mıllî laferlerimUin mühttrünü basan sayın In. önü, (her şeyimizi kendi kaynaklanmıı. la) prensipini ortaya attı ve bir yandan yurdun kalkmması ngrunda işe koyulnr. ken, bir yandan da dünden artakalan pÜTiizlerin temizlenmesi için gereken tedbirlere başvurdu. Yurdda bir Yandan demiryolları yapılır, limanlar, fabrikalar kurulurken, bir yandan da nmnmi hizmet gören yabancı şirketler millileştlri. ii>or, devletleştiriliyor ve aynca impa. ratorluktan ana vatana miras kalan borclar 5deniyord.il. Işte eski rejimln, altmtş yıl İçinde, faizini bile ödenemez bir hale getirdiği borclar mcselesini Cumhuriyet Türkiyesi yirmi yılda tasfiye etmiş ve bu işi ba. şarırken, yabancı sermayesine lüznm ^örmeksizin, kıymeti yüz milyonlarla da ölçülemiyecek bir yapıcılık faaliyeti gös. termiştir. Bngün bütün fşletmelerlmîz millidir. Devlet sermayesinin kurduğn endijstrl nıiıcssoseleri Tıirk mutehassıslarının ve NADÎR NADt drjçap Şgh'Js 2, Sü. t te , Londra 5 (a.a.) Röyterin siyasî muharriri yazıyor: tngiltere hükumeti Alman harb getnüerinin ticaret gemileri şekline konularak Çanakkale Boğazı yolile Kaaadenizden Akdenize geçmelerini Tiirk hükumeti nezdtnde şiddetle protesto etmiçtir. Bu gemilerdetı en az altısının Boğazlardan geçmesine miisaade edibniştir. Küçük boyda olan bu gemiler Bogazlara silâhsız olarak gelmişlerdir. Fakat Ingiliz hükumeti bu gemilerin Karadenizde harb harekâtında kullanıldıklan hakkmda mukni delilrere maliktir. Bu gemilerin Ege denizine geçirilmesine, bunlann bu denizde de ayni maksadlarla kullamlacaklanndan başka bir mana verilemez. İngiliz hükumeti Tiirk hükumetine verdiği protesto notasında Alman harb gemilerinin tioaret gemisi şekU altmda gizler.erek Boğazlardan geçmesini Montreux muahede«nin ruh ve maksadma aykın »aymakta olduğunu açıkca belirtmiştir. Müttefiklerin Romava tfrişi: Roma sokaklarmda yanan Alman tanklan ve ilerliyen Mütteflkaskerlerf (Ba resim radyoıoto yolile ahnmıçtır.) Düyunu Umumiye tarihe intikal etti Çeşme cinayetinin idama mahkum edilen ikj suçlusu: (1) sabık nahiye müdürii Mahmud Bajjtuğ. (2) sebık jandarma onbaşısı Âdem Yümaz Ankara 5 (a.a.) 1944 ylll bütçesinin heyeti umumlyesi üzernie Buyuk Mıllet MeclİsLndekİ lzahlaa esnasinda Mallye Vekilı Fuad Ağralı, İT.paratorluk. tan intikal eden borclar hckkındakl 1933 yılı anla^ması hükümlerine te%fikan 25 mayıs 1944 ten İtlbaren eıken ödeme lşine başlanacağlnl bildlrmlştl. Bugun Ulus gazetesl, 1854 tenberl devam edlp gelen Osmanlı imparatorluğu düyunu umumiyeslnln Türkiyede tarihe lntikallni temln eden bu mes'ud netl. ceye genlş sütunlar aylrmaktadır. Esad Tekeli, bu hâiisenln tahliline tahsis ettlğl başmakaleden maada, bugünkü bu mutlu neticeyl borclu olduğu. muz Lozan başmurahhası Millî Şef İndnüne bütün yurdun mltraet ve şükran. lanni ifade eden diğer bir yazismda şöyle demektedir: «Maliye Vekilimlz Bay Fuad Ağralı bu yllki bütçe nutkunua düyunu umumiyenin muîcavele gerağince erken ö Arkast Sahife 3, Sü, 4 te MussolinVnin balkonunda dün Amerikan askerleri nutuklar soylediler Müttefikler şehri geçtikten sonra Tiber nehrini de bazı noktalardan aştıklarını iddia ediyorlar Roma bayram yapıyor! Kral istifa etti Zeytinyağı tacirleri Hesabları tetkik ediliyor Gl. Clark bir emri yevmî neşretti londra 5 CB3.C ) Bu akşam General AIexander'ln karargâhından res. men bıldirıldığıne go'e Mütteiık kuvvetlerı Tıber nehrinm gîrbmda mağlub edılmiş düşmam sür'atie takib et. mişlerdir. Almanlar buyük miktarda malzeme terketmişlerdir. Şıraale doğru ric'at eden Alman Int'aları yolları tıkamış bulunmaktadırlar. Bugün 500 den fazla Müttefık uçağı çekil'nekte olan Alman kollarına daımî taarruz halinde bulunmuştur. Rctnanm cenub babsmda, Albano dağlarıle deniz arasındaki mmtakada çetin muhrebeler olmsktadır. Almanlar burada Tıber nehrine doğru çekilmektedirler. Romanın jimal batısmd'i ise Arkast Sahite 3, Sü. 2 de Çeşme cinaycti 15 mülteciyi öldürenlerden ikisi idam edilecek Ölüm cezasıtıa çarpılan sabık nahiye müdüf üttün diğer arkadaşları da otuzar sene hapse mahkum oldular Uzun müddettenberi Jzmir a^ır ce?a kek. birisi kadın on bej mülteclmabkemesinde devam e:len Çeşme ci nin Çeşme civarında Kırandağ mevoldurülmesıdir. Bu cinaye. nayetl davası sona ermiş, mahkPine, kimde tin failleri de Barbaros nahiyesi mükararını bildirmiştir, Davanın mevzuu, 1941 senesinde duru Ma^Tiıd BES'UI, 'Jjınkuyu Jan A'kasi Sahtfe Z Sü 1 de memleketimize iltica eien on dördü er İstit* eden Kral Victor Emmanuel Milll Korunma kontrolorleri âmirlığı, senelerdenberi devam eden zeytinyağ derdin* ehemmiyetle el koymuştur. Öğ» rendiğimize göre İstisnasız olarak bütun zeytinyağı flrmalerina şamil olarak lahJdkat açilmiştir. Zeytinyağı toptanciıari da bir hesab çlkararak İstanbulda perakende zeytin. yağ flatmın 303,5 kuruş olmasnın en ta. bi! bir hal olacağlnl ilen sürmektedir. ler. Bu hesaba göre nisan 15 ten evvei Edremld Ticaret Odasdinın faturalanni tasdik ettlği zeytinyağı fiatları çıplak olarak mağazada teslim 1,5 asidlilerde 235, 2,5 asidlilerde 230, birincl yemeklik 3,5 asldli 225, İklnci yeneklik 4,5 asidll 220 kuruştu. Bu esas üzerinden toptancj Arkast Sahife S. Sü. 7 de Almanlar ne diyorlar? Mussolini de dün Italyan milletine hitaben bir mesaj neşretti Milano 5 (EJ*.) Alman ordusunun Romayı bırakmasından sonra Mussollnl İtalyan milleıine hitaben neşrettiği me. sajda şöyle demektedir: «Romanın büyük tarial ehemmiyetini ve bilhassa Rotnalılarin büyük ıstırablardan kurtarümalanııı nazan itibara alan Alman ordulan başkumandanlığı, bu şehri müdafaa etmekten sarfınazar etmiştir. Romanln duşmesi, İtaîyaniarın mücadeleyi devam ettirmek hususundaki kudret ve azınini artıracaktır. Bu maksadla icab eden bütün tedlıirleT alınmiştır ve bütün kuvvetler yeni sa. vaşlara tahsis edlleoektlr.» Tescil edilmemiş evlenmeler Lâyiha dün Dahiliye Eoctimeninde görüşüldü Japonya Çine sulh teklif ediyor Anglo Amerikan nüfuzunun ilgası mukabiîinde tam istiklâl! Ankara 5 (Hususî) Tescil edilmiyen birleşmelerle, bunlarden olan çocukların t«sciline ve gizli kalmlş nüfus vakalarmln cezaslz olarak kaydına dair hukümlerl thtiva eden kanun ISylhasl bugün umumî heyetten sonra toplanan Meclis Dohiliye encümeninde görüşul» Arkast Sahıfe 3. Sü 5 te müştür. [Roms. Müttefikleri tezahüratla karşiladl..] Gazetelerden Bürhaneddin Befensel mahkemede Nahiye müdürtt mahkum oldu Bürhaneddin Begensel bir sene hapis yatacak100 lira ceza verecek Eminönü sabık nahiye müdürü Bür. haneddın Begenselin tstanbul 4 Uncü asliye ceza mahkemesince mevkuî olarak yapılan muhakemesl; dün akşam bittnlştir. Mahkemede MüddelumumiHği temöil eden muavin NecaU Küttikçüoğlu; sabık nahiye müdürunün tüccardan Mehmed Hümi Kumralı poîisle çağırtara^, hak. kındakl fındık alım saturu tahkikatmı örtbas etmek içln para lstediğln^ so. Arkası Sahife 3, Sü, Şda. Çinde Amerikan silâh ve malzemesile mücehhez bir kıfanm Çinli kumandan tarafından tefti?i Çjden ağam... Gelen paşam!..