29 Mayıs 1944 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

NIZAMI 1IİVAM Genceü Nizami Divanı Prof. Ali Nihad Tarlan tarafından tercüme edilerek basümiştir. 100 kuruştur. umhuriyet 2 I mCl Jfll SaVI.' 7 I 08 İSTANBUL CAGALOGLU Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, Istanbul Posta Jratusu: fstanbul No. 246 ı: Basmuharrir: 22366. Tahrir heyeti: 24298 idare ve Matbaa kismi: 24299.24290 r BLEZ PASÇAL AŞKA DÂİR DÜŞÜtLCELER V.. AHMED HALİD KÎTABEVİ İ 29 MdVIS I 9 4 4 Rom tı zaptı i.ç Karşı taarruza geçen Çin Nüttefik ordular, yüzlerce tankla desteklenen kıt'aları, birçok kesimlerde Japonları geri attılar çok şiddctli bir taarruza geçtiler M muhareb Çin topraklarft etli savaşlar Çungkıng 28 ( a ^ ) Çin ordulan başkumandanlığmın tebligl: LoYang kesiminde karşı taarruza geçen kıt'alanmız butün yollanda bilhassa LoYang'm cenub batısmda Luahıhln dogu kesiminde ilerlenıektedirler. Batı Yunnan'da kıfalarımıs Lengshulkow'un şımal ve cenubAinda ve Manıem geçldınln do&usunda bulunan btttün sırtlan geri almışlardır. Kıt'alanmız Lengsbuikow'daiı tesislere taarruz eU mlsler ve düşmanı agır kayııblara ugratmışlardır. Sürekli yagmurlara ragmen kıt'alanmız düsman üzerindeki baskılarinı artınnışlardir. Htıpehin cenubunda dtlsmanın taarruzu geri atılmıştrr EWşman TsungYang kesimüıde tekrar taarruza geçmiştir. Muharebe bütün kesimlerde şiddetle devam etmektedtr. Fash dağ kıt'aları, cepheye hakim tepeleri ele geçirmeğe ugraşiyor; Almanlarda bütün ihtiyatlarını ileri sürerek mezbuhane bir mukavemet gösteriyor Avrnpayı kurtarmak azeteciler toplantısında, Cumhur Reisi Roosevelt'e, Avrupa istılâsının ne zaman başIıjacagını sormuşlar; o da tabiri yanlış bulduğunu, girişilecek teşebbusun Avrupa miUetleri hesabına bir istilâ değll, bir kurtarma teşebbusu sayüması gerektığini söylemiş. Cumhur Reisi Roosevelt haklıdır. Bugunku şartlar altında Avnıpanm istilâsı tabiri zihinlerl yanlış muhakemelere surukliyebilecegi için ondan sakınmak icab eder. Dort yüdanberl baştanbaşa Alman işgali altında bnlunan Avrupanm şimdi istilâsından bahsetmek, Abnanlan kovup yerine başka bir kuvvet getlrmek istemektir ki, Amerlka Cmnhur Refainin boyle bir niyet besliyebilecegini sanmak hata olnr. Avrupa milletlerl «aten lsiilâya nfram:ş. bir vaziyettedirler. Bunlardan her biri, j ıllardır içinde çırpındığı tahajnmulsuz havanm ıstırabile inim inim inlerken, tek umid olarak kurtuluş, saatine can atmaktadır. O knrtnlnş saatl ise, yenl halyada fiddetii sava^lardan Bonra bir İtalyan fehrine flren İngfliz Kmlha; askerkri yaralllan topluyor bir istilâ çam ile defil, ancak banş çanı Valmentone'nin düşüşünün Eomanm Londra 28 fa.a.) Beşincl ordu Ap. ile gelecektlr. plenne yollle 6 numaralı yol arasmda. düşmeslne sebeb olaeağı gıtttkçe daha Fakat ne yaparsınız kl, barış çanı, kı dağları geçmış ve Kesserling'in Liri kuvvetle tahmin edHmektedır. Bu yo«çal!»demekle çalımr cinsinden bir nes vadısındeki rlc'at yolunu tehdid etmek lun yakında Arco civarırda kesılmesı neye benzemiyor. O uğurda şimdiye ka te bulunmuştur. Velletri simal doğu. ıhtınnali vardır. Almanlann buradan dar yapılandan fazlasını göze almak, sıtnda 12 kılometre ilerlıyen mıtfrezeler kaçabılmelerı üm:dı çok zay.ftır. Mu. sonsuz fedakârlıklara katlanmak lâzna. şımdı 6 numaralı yol uzerinde Valmon. vas3İa yollan devamh bombardımana Roosevelt'in kurtarma teşebbusü dediği tone'ye 4 kilometre yaklaştnışlardır. Bu maruz kaldığı için Alman kıfaiarının ve bu yaz mutlaka ac.ılaca£ını söyledigi yol uzerinde Alman\ar, Lırl vadısmden bozgunluğu artmaktadır. ikinci cephe bu fedakârlıkların Muttefik çekilmek için ancak dağlık 6raztdpn Romadan 25 kılometre mesafede bu. ler hesabına en agırı, belki de sonuncu başka yol bulamıyacaklardır. Arkası Sahife 3, Sü. 2 de sudur. İkinci cephenin ikinci bir isülâ teşebbüsu sayılmaması hakkında sayın Roosevelt'in gosterdigi dikkat takdire deger bir alâkadır. Dogrndan doğruya Almanya ile Anglo Saksonlan karşılaştıracak olan bir çarpışmada sadece bir dövuş alam sayabileceğimiz Holanda, Belçika, Fransa gibi memleketlerin sahiden ne suçu vardır? Bnralannı Alman işgalinden kurtardıktan sonra kendi işgaline almak hırsını ise ne İngiltereye ne de Amerikaya atfedebiliriz. Bilâkls gerek İr.çilterenin ve bilhassa gerek Amerikanın öz menfaatleri Avrupada gerçek bir sulhun, yani gerçek bir knrtuluşun hdkum surduğunü gönnektedir. Bu da her şeyden once ikinci cephe ile başhyacak olan ve harb sonrasına kadar sürecek olan hareketlere istilâcı değil, knrtarıcı bir mahiyet vermekle olur. Cumhur Reisi Roosevelt, bu hareketlerden siyasî ve iktısadî birer gaye taşıyanlan uzerinde durnlduğnnn soylemiş, geçen seferki harbde YVilson'un yanm kalan teşebbüslerinln bn defa tekerriir etmiyecegtni, milletlerarası işbbrligini plânlaştırma calışmalanna daha esaslı bir şekilde şimdiden başlandıfını TJnrra gibi, iş konferansı gibi teşekküllerin mütemadiyen faallyette bulundufanu anlatmıştır. Bu defaki harbden sonra Amerika Birleşik Devletlerinin yenl baştan blr yal»ızlık politikasına dönmiyeceğini belli eden işaretler etrafunızda çoktur. DUn. ya sahiden glttikçe avnç Içi kadar küçülmektedir. Milletlerarası iktısadî münasebetleri o hale gelmiştlr ki (birlmlz hepimiz, heprmiz birimiz için) formülu, aşagı yukan enternasyonal bir mahlyet kazanmış sayılır. Avrnpa gibl dfinyanın her bakımdan en mühim bir parcasında yaşıyan milletler ahenkll blr havata Çinde ve Birmanyadaki harekâta umumî bir baki| Şanghay 28 ( E P ) Şimali Binnanyada Japon ve Muttefik kıt'alarının çok mOhim bir stratejik ehemmiyeti olan Myitkylna şehrinl zaptetmek için oetin Arkast Sahtfe 3. Sü. 3 te Şimal Birmanyada Japonlara karşi harb eden Çin yiiksek subaylan f harita üzerfaıde h&rekâtı tetldk ediyor '"' Şark cephesinde taarruz başladı mı? Visi radyosu? Rusların Lwowtun şarkmda büyük taarruza geçtiklerini bildiriyor Finlandiya cephesinde de faaliyet arttı, cephe gerisindeki çeteler temizleniyor Türkiye ve İngittere Bir fefsirciye göre Türkiye badema bitaraf muamelesi gorecekmiş! Londra 28 (LP.S.) Beynelmilel tefslroilerden W. N. Ewer yazıyor: «Türkiye, Basvekü Mr. Churcbill'in do açıkça söylediği gibi, Ingütere için bir Inkisan hayal olmuştur. Sebebi her qe olursa olsun,. Türkiye hükumeti, İngi< lizlerle olan itifakının mümkün olduğK kadar çok şey almak, buna mukabıl, im«. kân niSbetinde az şey vermek şeklinda olmasına açık olarak karar vermistar,! Britanya şimdiye kadar satarla befclemiştlr. Bundan sonra, Türkiye, kendi in« tüıabı neticesi olarak. blr mütteflk de* ftil, bir bîtaraı muamelesi görecektir. Bu, kendi kararmın blr neticesînden başka bir şev detlMlr> H A VA HAJRBİ Asnerı vamvet Almanya ve işgal bölgeleri dün bombalandı Lcndra 28 (a.a ) Hava nazırlığınm teblığı: tngılız bomba uçakları dun gece Almanya, Fransa, Belç.kada bır çok he. deflere hücum etmeic ve duşman sula nna mayın dokmek üzeıe 1000 den fazla çıkış yapmışlarjtır. 27 uçağımız üsle. Belgrad 28 ( T P ) Evvelçe haber rıne donmemiştir. verildıği üzere, Hırvat, Sırb ve Almaa Belçıkada Leopol Bourg'da bir a?ke tenkıl kıt'aları uzun zamandanberi ArSon resmî Alman teblığine gdre, Müt. rt depoya siddetlı bir hucum yapılmışMüttefıkler İtalyada Roma savaşina navudluk ve Dalmaçya hudud bölgeledevam edlyorlar. 7 inci ve 8 inci ordu teflk kuvvetlermin Velletri ve Val. tır. Alınan son raporlar hucumun top. rinde faaliyette bulunan Tıto çetelerine Karpat dağlan eteklerinde knrnlan Alınan mevzllerinde nöbetçiler lara yani umum İtalyan cephesine ku montane istllcametlerinde yani bunâan lu yapıldıgını gostermektedır. Almanys. karşı çok şlddetli bir taarruza baglamanda eden General Aleksar.dr, evvelki evvelki yazlmızda işaret ettiğlmlz glbi da hücuma uğrayan başlıca hedefler aStockholm 28 ( a a ) Vidhy radyo deki düsman muvasala yollarının müh mışlardır. Son zamanlarda Alman ve gün yazdlğlmız gibi, Liri vadisi boyunca Monti Lepini ile Monti AİDanl arasinda rasmda Aachon ayırma gan buUmmak. suna gore Ruslar, genlş ölçüde olduğu telif noktalarına taarruz etmişlerdir. Rus Hırvat uçak birlikleri kara kuvvetleri. ve Melfa suyunun ötesinde Roma Kas ki vadile beraber Liri vadislndekl Al tadır. Berlin ve Dusseldorf'e hucum e. sanılan bir hareketle Lvov'ıın doğusun deniz bomba uçakları Barents denizinde, mlzin bu taarruzlarını desteklemektesino caddesi doğruluğunda; Alman mu. man kuvvetlerinin ricat yolunu teşkil dılmiştır. Fransada Nautos demiryolu da taarruza geçmişlerdir. Bu kesım, Ber topyekun 15 bin tonilato tutannda iki dir. Tito kıt'alarmın ric'ate icbar edil. kavemetine rağmen tazyikı elden bırak eden Viacaslllnayl kesnrak maksadile merkezile Remes tavyare meydanı ve lîne kadar en kısa yolu teşkil etmekte yük gemisile dusmanın bir torpido muh dıkleri bölgelerde iaşe durumunun femamakla bedraber Romaya cenub doğu yaptlklarl taarruzlar geri atılmlştlr. Fransa sabıllermde bazı ?skerî hedtfer dir. Askerî tefsırcüer, yaz mevsimi sıra rıbıni batırmışlardır. nalığı dolayısile, firar eden çetecılerin dan yani Nettuno bölgesinden taarruz Gene Almanlara gore, Muttefik zırhh şiddetle bombalanmıştır. Uçakiarırrız, sında çok şiddetli çarpışmalar cereyan Arkası Sahife 3, Sü 4 te sayısı günden güne artmaktadır. etmektedir. Arkası Sahıfe 3 Sü. 5 te edeceğini daha evvelden söylemlg bulu Arkası Sahıfe S. Sü. 5 te nuyorlardı. İtalya taarruzundan maksad nedir?. Yazan: Emekli General H. Emir Erkilet Müttefikler. demiryolu şebekelerini tahrib ediyorlar THo kuvveîlerine karşı umumî laarruz Türkiye güreş ve futbol şampiyonası Öte yandan, Berlin radyoaı da şimal Rumanyada yeni bir Rus taarruzunun başlaması ihümali olduğunu bugün ha» ber vermiş ve Tuna isükametinde bir yarma hareketl başarmak niyetıle, Rus ordusunun bu kesımde büyük kuvvetler topladığını bıldinnistir. Dlğer taraftan, Moskova, şimdiki halde hava ve denlz hareketleri yapıldıgını söylemektedir. Moskova radyosuna Rore, Sovyet uçaklan Alman hatlan gerilerin NADİR NADt Arkast Sahlfe 3, Sü. 4 te "SARÎKI BAHRİ İSYANIM Cemal Nadir'in fevkalâde güzel renkli bir karikatürü Yarınkî nüshamııda İdama mahkum olan casus İtalyan casusu hakkındaki kararı Nedis tasdik etti Türkiye güreş şampiyonası dün yapüan müsabakalar dan sonra neticelenmiştir. Ankarada yapllmakta olan futbol birincilık maçlarında da Fenerbahçe Göztepeyi, Harb Okulu da Mersin taklmlarlnl yenmişlerdir. Yukarlda dün hususî bır müsabaka yapan Mersinli Ahmedle Çoban Mehmed bir arada gorülmektedir. Diğer resımde de Beden Terbıyesl Umum Mudür vekili Vlldan Âşir ve Futbol Federasyonu Reisi Sadi Karsan, Ankaradaki maçlara isürak eden spor. cularm ellçrini sikarken görünmektedir, Bu müsabakala rîa tafsllâtı 2 nci sahifemizdedir. Ankara 28 (Telefonla) Casusluk suçundan dolayı Ronetto Dandinia admdaki blr İtaiyanln ölüm eezaslna mahkum olduğunu bildirmiştîm. Bu husustaki kararm infan Büyük Millet Mecllsi umumî heyetince tasdik edllmiş ve karar resm! gazete İle neşredilmiştlr. Maarif savafînda