28 Mayıs 1944 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

gAÖLAM TEMİZ ve VCUZ DÖŞEME ÇİNİLERİ Ahmed Veli Menger Mağazasmda perakende satllmaktadlr. S8ğ«d Medrese sokak No. 1/19 EBU Po«ta han. Galata, Telefon: 41442. 21 inci yıl Sayı: 7107 umhuriyet İSTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektub adresi: Cuaıhurlyet, tstanbul Posta kutusu: İstanbul No. 246 Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrir heyetl: 24298 İdare ve Matbaa klsmi: 24299.24290 OpANIN RARI Dünya 3ÎnemH!Bğ& filmi rökor kıraa büyflk hejpan esari. Yeni çiktı Flatı 125 kuruş G Ü V E N T A Y I N EV İ Pazar 28 Mayıs 1944 Cumhur Reisimiz, Rektör, Dekan Rooseveltin 2 nci cephe için ve profesörlerle görüştüler beyanatı şüpheler doğurdu İtalyadakt savaşlar ir aeneye yakm bir ısmandanberi kaplumbag» ajırlıjı fle yitrtyen Italya, hareketleri son günlerde göne oarpacak dereoede hı*Undı. Mütteflkler, ba ı»»la».ır Almmnyay» k«wp dört blr yandan btrçhyacak •toa taarrnzun blr gafbMi dlye gösteriy«r ı» yakınlarda başka cephelerde de mühtm tetjebbtelere (iriçflecegtni anfaUmaga çalışpyorlar. Almanlar da aynl Aagttnoeye tnanır gibldlrler. ttalya b«rekeGermden temelll bir netloe nhnamı' yacaguu Ilerl sürerek, onlar, düşmanlanra etden geldigi kadar «arara sokarak yavaş y&vas çizmenln yukansına dofra çeklleeek «förünüyorlar. Itatya hareketlerf flk başUdıgı nntterd» Bozna bir ikl hafta Içtnde düşecek •anriıyor, kua bir mfiddet sonra da Almao ordusunan flmole, Alp dafclarma kadar •firiUecefi iddls edfliyordn. Olayhınn neden bn şekflde geUşmedlğinl burada aıaştıraeak degiUz. BeDri aşın biı teenniden flerl gelen ba darganlak berkesten çok şhndlye kadar ber halde Almanlara yaramif olacaktır. Harb yükünü bir an önce artından atmak timldlle acele bir miltareke imıahyan Badogllo, baftan aşagı ters blr neticeye varnıift Italyanın bir cehennem haline gelmesbıi dnliyememlştlr. Sicilyadan başlıyarak tâ Itoma kapüarına kadar bujpin yarımadanın hemen yansı bir harabeye dön. MUl! Şefimiı Talebe Turdunda ders {«lifan müştür. Bn gldişle Snümilzdekl aylar Içlnde mcmleketin geri kalan yerleri de İstanbul 27 (a a.) Bugün saat 16,30 da Reisicumh'ur yıkılacak, Antiklte ve Ortacag medenl İnönü, İstanbul Üniversiteslnl teşrifle Rektor, dekanlar yetinin en güzel cserlerinl banndıran at ve profesörlerle görüşmüşler v« b.unğaa. soqra Taleb* Yurdunu da teşrll eaerek genç Ünlversllclllerln l blr ve kasabalar mahvolacaktır. Fakat insanlar harbde katılaîiyor. Yarmkl ncsillerln her halde affetmlyecegl bıı karşılıklı saldınlar bir yandan gcllşirken, bir, falân yahnd filân saheserin akıbetile değil, saâece mnhtemel ajkert ve siyasl olaylarla Ugfliylz. Bln beş ytiı yıllık blr ömrfl olan Kasstno yıkıldı, gltll. Şimdi huistiyaniığın ölmez şehrl tayılan Koma kapılancda dövü?ülüyor. Papa, kendUini ve Vatlkanı kornmak için tedbirlcr aramaktadır. Üzerinde düsünülmesi gereken bir nokta, bn bâdise karŞLsında hıristiyanlık dnyfularmm ikl tarafta da müşterek bir varlık göstermekten âciz kaldıgıdır. Şn halde İtalya hareketlerinfaı Sntt. müzdekl gelişiml ba banşmaz dü?manlara ayn ayrı neler vadedlyorî Çizmenin üzerinde yokarıya dofm Ilcrledikçe, Müttefiklerta, Avrnpa ortalarına daha yaklaşmıs bolonaçaklan aöz götürmeı bir hakikattlr. Böylelikle bir yandan Trieste ve farkı, dte yandan Genova ve garbı tehlikeye düşecek, aynca Adriyatik denizlnln Balkan kıyılarına blr çıkarma yapmak imkanlan çojalacaktır. Millı Sef İslila denil, kurtarma! mestnin vapılacak muazzam lşl tavslf edebilecek bir kelime ölmadığîm, Washington gazetelerinden blrlnin Müttefiklerln <AvTupayı İstilâ» degil, «Avrupayı kurtaracaklan» yolunda kullandığı tablri hararetle tasvib ettiğlni vo bunun Millî Şef, Talebe Yurduna giderek üniver sitelileritt çalışmalarını tetkik buyurdular Alman Hariciye sözcüsü diyor ki: «Askerî istilâ yerine siyasî kurtuluş kelimesinin kabulü, harekâtm bu türlü telâkkisi icab edeceğine işarettir» Washington 27 (a.a.) Dünkü basm toplantasında gazebecllerden birl lstllA saatinin yaklaştığını, Amerikalıların ne dereceye kadar hazırlandığını ve muvaffakıyet lmkânlannm neler oldugunu Rels Roosevelt'ten sormuştur. Cumhur Relsl, bu suale <lstllâ> fceli Arkast Sahife 3. Sfl. 5 *e Maarif Vekilinin son hâdiselere dair beyanatı 30,000 öğretici içinde kanunun pençesine teslim edilenleritı sayısı 10 kişiyi geçmiyor,, Tlb taleberf Mr genc* ilttfat «derlerken larını tetkik buyurmuçlardlr. Reisicumhurumuza; gerek teşrîflerlnde ve gerek ay. rlJırken iıocalar vt haztt buluıwvı^ale^e tarafından samfc" ml duygular Rösternmlştlr. •lfy Dr. GdbbeU «Ciheti neolursa olsun Kemalizme aykırı her eereyan bizim îçin zararlıdır» Ankara 27 («.a.) Maarif Veklli < Maarif Vekilinin idaresi altında Hasan Âli Yücel Büyük MlUet Medlsin 30,000 öğretici v« 1,200,000 oğrenici var. de Maarif bütçesinin müzakeresl müna dlr. Bu 30000 kütlesini İdare lle muvazzaf sebetile beyanatta bulunurken demlş bulunuyorus. Şunu lfade edebilirim kl, tir kl: Arkast Sahife 3, Sil. 6 da jüdikpceklor ıtıi? Göbbels: «Bunları halkın galeyanına karşı artık muhaf aza etmiyeceğiz» diyor Berlln 27 (TJ>.) «VölMsdıer Beobachter» gazetesinde Alman Propaganda Nazın Dr. Joseph Göbibek, Müttefik tefc, W? afcmlanna dair yaadığı makalede şoy* te diyor: «Bugün artık hiç bir taraf tokâr eds* mez M, Müttefiklerin hava akuüan yal» raz «lvil ahallyi tethiş için yapılmaktai» Almanlar düşen tayyarecileri Roma muharebesi "^ BerJin bildiriyor: «Savaş gittikçe şiddetleniyor. Düşmanın ilerlemesi muhtemeldir» Türkiye ve Inşiltere Ticaret Veküimizle İngillere Ticaret Nazırının mesajlan (Ulus) da çıkan bir başyazı Cumhuriyet altmları Fakat İtalya ştmaline dogrn çekildikçe Alman mUdafaasınm da oldokoa kuvvetleneceü şüphesadlr. Bir defa, Alp dajlan başlıbaşma bir tahkimat sistemi layılabülr. Bonlan aşarak orta Avrnpa İtalyada Alman hatlarma taarruz eden Müttefik nrhlı birlikleri ateş hattmda ya girmek, belkl de Man$ kıyılarında Napoli 27 (a.«.) Müttefik tebllğin mlştlr. Llrl vadlslnde seklzlncl ordıa Iklncl blr eephe açmaktan daha güçtür. Trleste veya Oenova'ya dogrn »tlamalar de bildirlldiğine göre, eereyan eden blr köprübaşinda ve Melfa nehrlnde karşıise, cok sayıda deniz vasıtalanna Ihtlyac muharebeden sonra İtalyada bütün laştığı şlddetll mukavemete rağmen 11er Arkast Sahife 3, Su. 2 de Kösterdigtndcn tehlikelldlr. Adriyatik de cephe boyunca yeni terakkiler elde edllnizlnln çark kıyılanna pelince, «ralarda MOttefiklerle lşblrllği etmege can atan blr çok çeteler bolonmakla beraber, Almanlar kıyılardakl adalan tahkim ettiklerinl ve çıkarma lhtlmallerine karşı tedbh* aldıklanm sSylemektedlrler. Ba çartlar altında sırf ttalya bareketleri yözünden yarm Mttttefikler hesabına harbl 'bitirlcl, mfisbet neticeler doğinası thnldleri azdır. Almanlar Bomadan eeküdiğl saman Kral ve Badogllo hükumet merkezini oraya taşıyacaklar ve memlekette dahiK kndretlerinl blraz daha arttırarak İtalyayı demokraUaştırmak yolnnda belki bam bafanlar elde edebileceklerdir. Ba Biyas! selişmelerin orta Avrapada ve Balkanlarda Müttefiklere nygroj bazı tepkiler uyandırması da beklenebOlr. Fakat ne de olsa, kısır blr temele dayanan bn hareketlerden parlak neticeler nmniamaz. Kısır diyoruz, çtinkii Kral ve Badogllo zaten prestljlerlnden çok kaybetnişlerdir. Mnssolini de hemen her şeyl lle Almanvaya bağlanmıştn*. ttalvanlar, kendi öz yurdlan üzerinde eereyan eden hâıliseler karşısında çok passif bir dn. ruma düşmüşlerdir. Altnan ordnsn Müttpflklsri denize dökebilseydl, nasü bütfln diinya «bundan İtılyanlara ne?» diyecck idiyse, Mütfeflkler Almanlan şlmale doğrn ittiklerl zaman da Kralcı olsnn, ncofaşlst olsnn hlç blr îlalyan bandan kcndine blr şeref payı çıkaramıyacaktn, Dünkü çüreşlere iştirak edenler bir arada Bn vazlyet karşısında, italyadaH çettn savaşlan hazırlayıeı mahlyette bhGreko Romen Türkiye güıeş birin. Beyoğlu Halkevi salonunda büyük blr tlkçe artan büyük ehemmlyetlni blraz başlangrıc farzetmek paüba daha doÇrn cilikleri, dun durmadan yağan yağ kalabalık tarafından taklb edilmiştlr. daha anlatmlştlr. olacaktır. Bu başlang^e acaba sonnn mur dolayısile Şeref stadlada hazıılana n Yurdun her köşesinden gelen güreşDün yapılan müsabakalarda Esklşehi nndır, ono da yakmda 8Jre yerde yapllamamlş, Beyoğlu Halkevi çilerin İştirakile yapılan müsabakalar ekipi bilhassa nazarl d:k'natı çeken blr Müsabakalar Ibişde kapali salon ihtiyaclşıa güp. §eçJNADİR N A D İ , salonunda yapilmiştır. 4lkaşı 3, Şg. 5 t& ** Türkiye güreş şampiyonası Yefli harflerle ilk Cumhuriyet altınlannın basügı dolayısile diin Aysusofyadaki Darbhane binasında blr meraşkn yapılmıştır. Bu toplantıda Vali y» Belediye reisi Lutfi Kırdar, Parü Vilâyet reisi Behçet Uz, mall müessese ve banka müdürleri, Defterdar, gaaetecller hazır bulunmuşlardır. Altınlann basılmasma iSaşlanmadan evvel Darbhane müdürü Rüştü para darbına aid izahat vermiş, Osmanlı Imparatorlu&u devrinden itibaren para baAnkara 27 (HUS^BÎ) «Türk İngUiz sılmasının safhalannı anlatmıstır. münasebetlerlne dsir> başhğı altlnda Vali ve Beledlye reisl Lutfl Kırdar, neşrettiği başmakalede Falilı Rıfkı Akordelâlarla süslenmiş olan altın basan tay, harbln bütün zorluğına reğmen Türklerin ve İngllülerln lktlsad ve en makinelerin kordelâlannı kesmlş ve marile ikl mllleü biıbirlne daha yakın. kineler altın darbına başlamıştır. Makidan tanlşmak, dil ^e kültur çallşmala nelerden birinde beş liralık, birinde Elarile lki milleÜ bibirine daha yakın bedl Şef Atatürkün, diğerinde Milll Şef dan tanıtmak bahsinde büyük başarılar İnönünün büstlerini Oıtiva eden altın temln ettiklerini kaydetmekte ve tİru liralar basılmaştır. Dön basrian altm paralarımızm Atatürkün büstünü ihtiva eden altıngllterede türkçe, Turklyede ingilizce lar hükumet tarafından hatıra olarak lki tarafa konuşanlann sayısı gittikçe artlyor, desaklanacak, bazı zevata hediye olarak mektedir. verilecektlr. MiUİ Şefin büstlerini ihtiva Üniversite koridorlarlnda : Muharrlr, bundan sonra sözü eden fcısiın lse Merkez Bankasının a Arkası Sahife S, Sfl. 3 te morttsman sandığı hesabına darbedllmektedir. Darbhanede mezkur banka hesabına basılacak paranın sayısı on bln Arkast Sahife 3. s£ 7 de Mediste Nunakalât ve Ticaret bütçeleri kabul olundu Ankara 27 (a.a.) Büyük Miileb Meclisinin bugünkü toplantasında Münaialat va Ticaret Vekâletleri 1944 mall yıh bütçeleri müzakere edllmiş ve bu münasebetle muhtelıı meb'uslar taraim» dan beyan olunan mütalealara Münaka* lftt ve Ticaret Veiküleri tarafından cevablar verilmdştir. Müzakere sonunda her m Vekaletln bütçelert aynen kabul olunmuştur. Arkast Sahife 3, Sü. 6 da Kendi Keridimizi Tenkid: Nuhtelif vilâyetlerden gelen 52 pehlivamıt iştirakile müsabakalara dün başlandı, bugün de devam edilecek Yardım mı, evet! İitimas mı, hayır! Sablt gelirlüerle diğerleri aresında, allş veriş bakımmdan, bir taklTn acayiblikler gorülüyor. Meselâ kömür almağa gidiyorsunuz. Size şu tuhaf suali sonıyorlar: Memur musunuz, halk mlî Cevabınız da bittabi ayni derecede garib bir şey oluyor: Halklm! O halde, dlyorlar, slzin yalniz yarım ton kömür almağa hakkınlz var. Biz bu tasnlfin manasını anhyamlyonız. Fiat bahsinde «sabit gelirli» diye imtiyazlandırılan vatandaşln bazl lstifadeleri olmasina hiç blr dlyeceğiıriz yok; fakat miktar nasıl aynllyor? Tek odall bir «sabit gelirli, bir ton kömür alacak da, sekiz odalı blr «halk> yarım tonla mı ısinacak? Devletin, «sabit gelirli, tasnifile, ortaya resmen bir nevl iltimas koyar görünmesine r a a olanuyoruz. Yenlden kömür beyannameleri dağltılırken akllmiza gelen bu mevrude söyliyeeeğimiz son söz çudur: Önümüzdekl sene bu kabil şikâyetlerla karşılaşmamallyiz. «Sabit gelirli» ye yardlm mı? Evet! İltimas mı? Hayır! Üm\m*¥*> socukk& bülbiilün de