26 Mayıs 1944 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

Askeri vaziyet âlîilî Sehir haberleri durumu Döviz kaçakçılığı Ticaret Vekâleti mühhn bir meseleyi tahkik ediyor Bazı rthalfitçı ve lhracatçı örmalarm memleketten döviz çıkarırken saptjkları bazı yollar meydana çıksrılmıştır. Ticaret Vekâleti teşkilâtınm meşgul olduğu bu mesele üzerinde, aldığımız malumata göre, ba^ı vatandajlarm kur dukları firmaların bir lerdi daimi ola. rak Yakmşark memleketlerinde buhm. maktadır. Ekseriya, baba, oğul, damad gibi en yakınlardan seçilen bu şahıslar bir malm memleketimize sevki esnasm. da malın sahibl veya kumüsyoncusu o. lan finna ile anlaşarak bu malın birkaç misli kıymet gösteren bir fatura cıkart. mak hususunda anlaşmaitadırlar. Bir de tasdik yolu bulundu mu bu faturanm bedeli memleketten çıkmaktaiır. Son zamanlarda Ithalâtçı Birlikleri taıafmdan sipariş tetkîk'eri çok sıkı ya pıldığı ve bilâhare maüyetlerin tetki. kinde de hassasiyet gösteriiatâl için kısmen Snlenebilen bu işm bazx büyük firmalar tarafmiîn yolu bulunarak yürütüldüğü 3nlaşılmıştır. Ogrendiğ.mi. ze göre bu arada bazı Crmaların sipa. teküflerine ald muameleler durdu. rulmuştur. Döviz kaçakçılığmın pek ehemmiyet. 11 bir safhası olan bu Iş üzerinde tahki. kat yapılmaktadır. CUMHURİYET 16 Mayu 1944 Cenub Roma savaşl devam ediyor. Müttefikler İtalyanın başşehrinl tapt için kat'î savaş. lara girişmişlerdir. Almanlar böyle bir netioeyi mümkün mertebe geç birakmak ve Müttefiklere pahahya malet. mek için uğraşıyorlar. İkinci cephe henüz açllmamlşrtlr. Rusyanln yaz taar. ruzu da başlamamiştır. Onun için biraz Japonya ile meşgul olabilirlz. Birlaşik Şimal A. merika Cumhur Re. ls muavlnl Br.y Wallace'ın millî Çin Cumhuriyetinin başkendl Çur^klng'e yeni seyahati dolayl3İle Roosevelt, blr kaç gân evvel «Doğu Asya, dünyanm gelecekteki tarihlnde pek önemli blr rol oynıyacaktıx.> demişti. Yüz milyo1 Çinde vaziyeti gösterir kroki na yakm nüf usu olan Japonya orada, yani kendisinden be? nun lçln Birleşü Amerika Çin yardim ? yolunun aÇlk kalmaslna ehemmiyet misli daha kalabahk Çin diyarlarında vermekle beraber Çine elioden geldiği yedi ylldanberi durmadan harbediyor. kadar harb malzemesl götıdenneğe ça. Şimdi de Blrmanya ile Hindistanın doğu Manipur eyaletinde mütteflk Çin lışiyor. Verilen malumata göre, bu yıl Amerikan ve Hind İngiliz kuvvetle Çine, geçen seneye nisbetle 15 misli fazla uçak vesalr harb maîzemesi yollan. rile ayrlca uğraşıp durrnaktadlr. ştir. Fakat bunlar, Japonlan Çinden UM2 yılında Yaklndoğu İle Rusyaya çıkarmak üzere ÇanKay.Şekin hazır•e Çlne Roosevelt adma uçakla seyahat eden, Birleşik Amerika Cumhuriyet lamakta olduğu büyük Çin ordularinı partlslnin liderl ve Cucnhur riyaseti donatmağa yettnlyor. Diğer yandan Japon BaşvekUi B. Tojo, namzedi W. Willkie, Amerikaya dönüşte yazdığı kitabln Çine aid bahsinde bir kaç gün evvel, orduya yeni alman <Eğer Çin milletinln beş uzun senedir askerler önünde söylediği nutukta, Jayaşamak uğrunda güttiiğü umudsuz pon mllletlnin bütün iuvvetlerinl «e. müdafaasl olmasaydl, Japonyanın fev. ferber etmek sayesinde Japon ordusukalbeşer lmparatorluğunu, eskerî ve si nun ve donanmasının, yakında önüne yas! bir tarzda yenebiltnemiz için belki çıkacak flrsatlardan büyük ölçüde iayşimdl çok geç kalmlş olacağimızı lüzu dalanabilecek derecede kuvvetlendlril. mu kadar lyl idrak edemiyoruz > demiş$ olduklarını haber verdL Herhalde ti. bu sözlerde bazl hakikatler olacak kl Evet, eğer Japonya, Çin harblni sona AmerİkanJn Çine ciddî ve külli yardıma erdirebilseydi, yalnız Uzakdoğu harbi karar verdlğini görüyoruz. Bu hususta değil, belki ve hatta Avrupa javaşl bu Çine teminat vermek ve Çinin durumu gün bamhaşka bir yol ve durum almiş hakklr.da en lyi malumat edinmek makolacaktl. Japonyanın, Çinl tamamile ye sadile de, Roosevelt, muavinl Wallace'i re sermeden, 1941 yilı sonuna doğ Çungklng'e yollamiştir. Şimdl Çinde ru Amerikaya ve İngiltereye kar herşey bu yardimın çabukluğile çapına XX. OI1UT1 Yazarc: EısıekBî Geseral H. Eaıir Erkilet : * Italyada'" Kömür beyannameleri Kömür fceyannamelerinin sahıblsri tarafından doldurularak muhtsrlara tasdik ettirfldiktsn sonra Mahrukat O. fisine verilmesi için tayin olunan müd. det 15 haziranda tamam olacaktır. Hal bukl daha bugüne kadar bir kısım ma haJleler beyacnarae slmannj oldukları gibi bazı ıcmtlere de verilen beyanna. me mlktan buralarıa Ihtiyacını karşı. lamaktan çok uzakür. Bu arada meselâ bej yüzden fazla ev bulunan mahalle. lere ancak altmı» kadar beyanname ve. rilmijtlr. tleride sıkıjık bir vaziyete düşulmemesi için jimdiden bu hususta tedbir alınması lâzım gelmektedir. A!â. kadarların nazarı dlkXatini celbederiz. Cumhuriyet altınlan BüyüJt MiUet Meclisince katoul edüen kanun mucibmoe Darbhanede yeni harflerle Cumhuriyet akınlannın basümasına cumarteEİ günü merasimle başlanacaktır. Bir motör battı, bir •»yfa bosuldu İçin bir şanssizlıktır. Çünkü eğer o, ğ , Müttefiklerle harbe girdiği sirada millî Çin hukumetinl ltaat altina alarak bütün bava, denlz ve kara kuvvetlerile seıbest kalmış olsaydl Avustralya lstilâdan, giiç kurtulur ve Hindistan, Japon tazyik ve tesirini çok daha kuvvetli bir surette duyardı. Bay Willkie «Tek bir dünya», adll kL tablnda «... Tasavvur edia ki, Hindistan düşüyor. Tasavvur edin ki, dlşarıdan gelecek yardımdan mahru.n kalan Çin boğazlanlp tamamlle İstilâ edüiyor... Biitün bunlar hakikat olsa, o zaman değil büyük bir imparatoriuğun, fakat belki tarihin en büyük imparatorluğunun ituruluşunun şahidi oluruz.> diyor. Ve llâve ediyor: cl5 milyon mil murab. baı blr alanda yaşiyan bir milyar nüfuslu bir İmparatorluk; dünya sahaslnin üçte blrlni ve dünya nüfusunun yarlsını İçine alan bir inıparatorluk. İşte Japonyanin hulyası». Fakat bu hulyanm gerçekleşmesi mümkün olacak mı?! Bizce Japonya geç kalml» olmakla beraber, Çi n Birleşik Amerikadan ciddî ve külliyetli yardim görmeğe başlamaden, eğer Japonya tarafmdan alt ve İstilâ edilebilirse Japon. yayl doğu Asyada yenmek imkânları kalmaz ve bilâkis o hulyalarına kavuşmağl ümid edebillr. New.York Times gazetesi de, bir kaç g ü n evvelki blr yazisinda, «Japonlan Çinden çikarmadlkça, Amerikallların onları yenemiye. ceklerf ve Japotıları Çinden kovmak İçin de, Çin yolunu açarak ona büyük ölçüde ve yeter derecelerde silâh ve cepane yollamak lâzun geldiğl» düşün. cesini ileri sürüyordu. Silivri limanına bağlı 218 tonlıık SavÇinde Japonlann bugün yapmakt» oldukları muharebeler bilha&sa flmal Ho. let motörü odun yük'le limanımıza ge. nan eyaletinde şiddetli ve dddldir. Hrken Karadenizde Bababurnu mevki. Hariteda siyahla gösterildiği üzere Ja. inde devrilerek batm'ş, sekız kişilik mü. ponlar şimal Çinle doğu sahil bölgeleri. rettebatından Derv!ş bc^ulmuş, diğer. ni ve orta Çinde Sarınehir boyunca leri karaya çıkarak Irurtulmuşlardır. Motörün fazla ve muvazenesiz yükîü Nanklng'den Hankau'a kadar genişçe devrilrnesi ihtimali bakı. bir arazi şeridinl işgal etmişlerse de olmasından PekingHankau demiryolunun Mavineh mmdan alâkadar makamlarca tahkikata ri geçtiğl yerin cenub dolaylarmdan başlanmıştır. Haniau şimaline kadar olan dağlık yer. Şirketi Hayriyenin tekaüd lerden Çinlileri blr türlü temlzliyememişlerdir. Onlar şimdl işte bunu yap. sandığı maktadrrlar. O halde llk gayeleri Ho Şirketi Hayriyenin hükumete devri nan eyaletinin merkezi Loyang müstah hskkındaki haberler üzerine bu mües. kem şehrini zaptederek Peking.Hankau sesede çalışanlar ;>irket memurlarma eid demiryolunu tamamile ele geçirmektlr. tekaüd sandığının tasfiyesi için alâka. Bir hafta evvel JaponlarJn Loyang dolaylarlnda bir milyon Çungklng aske. rini kuşatmak üzere oldukîarl haber verilmlştl. Japonlar yeni Honan aSkerî hareketlerine nisanda başlamışlardı. Blr Japon sözcüsü Honan taarruzunun, ya. klnda gelişmeleri görülecek olan diğer daha büyük hareketlerin telerruatından olduğunu söyledl. Fakat Honan taarruzu henüz Japonlann İstediği İlk neticeyi büe vermemiştir. 16 mayıs ta. riili bir Çungklng tebliğine göre de Çlnliler, Japonlan Loyang müstahkem şehrinin kapllarlndan geri atmlşlar. dar mafcamata müracaate başlamışlar. dır. Şirket memurları tekaüd sandığmda 450,000 lira gibi mühlm bir para vardır. Bu para halen mflrtahdem 250 kadar memur He miktarları bir o kEdar ye. kuna baliğ olan sirketin emeklileri ve eytam ve eramiline aid bulunmaktîdır. Boğaziçi Lisesi müdürlüğü Maarif Vekâletince vazifesine nihayet verilen Boğaziçi Lîsesi Müdfirü Hrfzı Tevfiğin yerine vekâleten müdür mu. avinl Hamdi Saver tayin edihnistir. Yedi işçi kız zehirlendi Ciball tütün fabrikaslnâa yedi işçi kıBununla beraber 23 mayısta Londra radyosu Japonlarin Pekln Hankau de zlnin zehirlentnesile neücelenen bir miryolu yaklnında bir kaç yer aldıkları vak'a olmnştur. Fabrikanm pansımannı bildirmiştir. Bu sahada son muharebe clsl ŞükTü, febrika işçilerinden Ayşe, vaziyeti henüz malum değildir. Japon Yaşar, Cemile, Hatice, Emine, Fahire larin şlmal Biraıanyada Çinli ve Ame ve Fatma adlsrlnda yedi kıza kuvvet rikall kuvvetlere karşl muharebeleri de İçin ihtiyaclan olan kınakına yerine parlak görülmüyor. Onun için onların, yanlişlıJda afyon ruhu vermiştir. Kısa ÇLnde ehemmiyetll blr netice almadan, bir müddet sonra zehlrlenme alâimi Amerikalılara banş şartlarinı dikte et gösteren yedi İşçi kız Haseki hastanesiOnun İçin Japonyanın, şlmal ve cenub tirjreğe kalklşmalan fazla vakitsiz ve ne kaldlrılarak tedavl altma allnmiş, batl Pasifikte Müttefiklere karşı mü. pansımancı Şükrü yakalaniııştır. çok acele bir hareket sayllabilir. dafaada kalarak bütün gayretlerile Çin. H. E. ERKİLET de yeni büyük taarruzlara giriştiğinl, Bir iki fıkra ayni zamanda şimdiki Assam Çin yar. dlm yolunu kesmek maksadile HindisMahkum olan eroinciler Kötüsüne tahamtanin Manipur vilâyetinde llerlemeğe İbrahlm Tütündağla Lâtif Gül eroin miil etmek zordur; çahştığlnı görüyoruz. O halde Japon. satmaktan birer sene ağır hapse, İkişer ama, iyisini dinleyanln bugün gerek Çinde ve gerek Hin. yüz llra ağır para cezası ödemeğe mahmek de hoş olur, dlstanda giriştiği taarruzlarm hedefi kum edilmişlerdir. Karar mucibince; okumak da. blr olup Çini yenmekten İbarettir. ikişer sene oimak üzere, bunlardan İbYttrgun başlml Müttefiklerin Çinde veya Hindistanda. rahim Hozata, Lâtif Hafife sürülecekdinlemek için okukl gayretlerinin şimdilik hedefi Japon. tir. Ali Vurucu da eroini kullanmak' duğum bir iki fık demiş. Birisi büyük kedi İçin, birisi kü. ans hasta demlf. yanln bu arzusuna mâni olmaktır. O tan İkİ ay hapse mahkum olmuştur. Doktor, hemen şu cevabı vermiş. ra, tesadüf, pek İyi çük kedi için. Kedilerin vücudünü ölç, Ya! Vah vah! Bilmiyordum, kusuia çlktı. Bilmiyenlerin işe başla. Marangoz, Ampere'in yüzüne hayretle bakmayln. İyileştiği zaman bana lutfen beğeneceklerini tahhaber gönderin de geleyim. min ediyorum; bi bakmış. *¥* lenler de, eh, artlk Peki ama, mösyö, demiş; iki delik haür İçin bir kere daha okurlar. nlçin? Bir büyük delik yetişmez mi? •Kabak tadl verdi> dlyeceğinlzden Âlim, şu mukabelede bulunmuş. korkuyorum ama, kabahat bende değil. Yetişmez tabiî. O büyüğün... Kü Bu flkrayı da, farkına varmadan, meşŞu meşhur riyaziyeci Ampere vardır hurlardan seçmişim. ya. Bu zat, riyaziyeciliktekl kadar, dal çük kedi hangi delikten geçecek? Kıymetli san'atkârlardan mütcşekkil yirmi kişttik bay ve bayanlardan *¥• Rus edibi Maksim Gorki, blr gün, sergınlıkta da şöhret sahibi. Bu fıkraya da, meşhur diye başlamak seri diye yakalanlyor. Komiser soruyor; İki kedlsi varmıs. Biri, kocaman blr Adln ne senin? Van, öteki, henüz minik bir şey. Ama, lâzım. Çünkü, bu da Talleyrand'a aid. SAZ 2 DE BASLAR. 17 DE BİTER Maksim Gorki. Talleyrand, doktorları sevmezmiş. iklsini de pek «eviyor. Sevildiklerini Muharririn akrabasmdan mısm? bildikleri için, onlar da, mütemadiyen Hele hastayken, yanına kimsenin girme. Haylr. Ta kendisiyim. sahiblerinin etrafında dolaşıp duruyor meslni, uşağına slkl slkl tenblh eder, Bir hikâye yaz da, ispat et. bilhassa hiç bir doktor yüzü göroıek lar. Yaziyor. Serbest blrakıyorlar. HikâHayvan bu ya. İklde bir dişan çlkmak istemezmiş. Hususî doktorunun vazifesi istlyor, filim, kalkıp kapiyı eçıyor; kedi, de, dakikası dakikasına uymlyan bu ye, üç gün sonra, o kasabanın gazeteblraı sonra, dönüp geliyor, içerl glrmek acayib tablatli dlplomatı, kâh kavuk, sinde çikiyor. Altlnda, komîserin imzaCaddebostanl plâjl kaplslnm karşlslnda bulunan ve elyevm on dösi. için kapiyı tınnaliyor. Ampere, bir ke. kâh zar salliyarak eğlendirmek. nümlük bostan mahalli olan arsa altl parçaya ifraz edilmiştir. Arsalar re daha kalklyor, kapı/ı açıyor. Bir gün Talleyrand hastalanmış. Hu Hayat pahalılığı plâjlr. tam karşlsliida bulunmaları itibarile deniz manzarasl hiçbir suretle kapanmlyacak vaziyettedir. Bu gayısiz kalkıp oturm^lar, nihayet, susî doktoru, hergünkü gibi, mutad saâllmi sikmağa başlamia, bir marangoz atte ziyarete gelmiş. Kendisini karşllıDerhal satılacaktjr. Talib olanlar hemen 20406 numarall telefonda Zeytinyağınm, gülyagile flat yarısına yan uşak, ellerini uğuşturarak: çağlrtmlş: sahibine veyahud 82S69 numarada bay Papazyan'a müracaat etmelidirîer. çıktıği; pirincin, kendisini kudret hel Şey, efendim, affedeısin'z, ekse. Ivaa zannettigi devirlere, hayat Şu kapıya iki tane dellk açacaksm, slklaşma ve seyrekleşme vakl olur; yani dalga merkezlnden dışarl doğru slklaşmalar ve »eyrekleşaıeler blrbirlnl takib eder. Ses dalgalarl madde vasıtasils taşınır; boşlukta gitmez. Demir, tahta gibi kstı cisimler ve su gibi sıvi (mayi) cisimler ses dalgalarıni daha lyi taşlrlar. Vahşiler uzaktan birinin gelip gelmediğini Zelzele mmtakasında anlamak için kulaklarını yere koydukları gibi uzaktan tramvaym gelip gsl. yapılan evler mediğini anlamak İçin kulaklarını Zelzele mratakalarıra mahsus odun tramvay direklerine dayayanlar bu hatalaşmdan mamul kurulması çok kolay kikatten İstifade ederler. Denizde sesin olan trlteks evlerden on ev yapılmış, karaja nazaran daha uzaklara git'iğini hem kurulma ve hem de kullanıs ba. hepiniz bilirsiniz. Hulâsa, hava dalgakımmdan Nafıa Vekâletince muvafık Bir çok tabiî hâdiselerde enerji bir larl siklaşma ve seyrekleşme dalgalarl görülmüştür. Kurulan evlere felâketze. kaynaktan dalga şeklinde veya haündcolup slklaşmalar ve seyrekleşmeler birdeler yerlestirilmiîür. intlşar eder. Denlz veya su dalgalari, birinl takib ederler. ses dalgalarl, ışık veya' rady) dalşdarl Halicdeki facianm Üçüncü tipe, yani ışık ve radyo dalbunların birer tipik misalleridir. Bunmuhakemesi bitti lar arasmda anlaşılmasl en kolay olan galarına gelelim: Bu dalgalar (elektromagnetlk dalga. su dalgalarl olduğundan rıevzuumuza Bir müddet evvel Hallcde Denizyonan lar) adlnı verdiğimiz sinıfa girerler. onunla başlıyallm. havuzlannda vapur tamir eden amele. Bu dalgalar hava dalgalarına benzemez; den Feyzl ile Receb, arkadaslan Meh. Bir havuzdakl gu yüzflne bir taş atgerçi su dalgalarına, şekil itibarile, benmedle sakalaprken kuvvetli bir hav* makla su yüzünde dalgaclklarm teşekzerse d« su dalgalarl iki buudlu (bo. tazyik maklneslnln lâstlkten horttrmukül ettiğini, bu dalgalann gittikçe büyutlu) addedDebildİklerl hald e bunlar nu Mehmedin arka taraflna bitiştirmif. yüyüp konsentrik daireler halinde etüç boyutludur. Yani bu dalgalar blr ler ve hortum ucundan şiddetli tazyikrafa yayıldlğmı, nihayet bunların hanoktadan çlkıp her tarafa yayllırlar. le hava vermişlerdl; Mehmedin karnı vuz kenarlarlna vardlktan Fonra gerl Bu dalgalar, her yerde mevcud olduğu şlşmiş, barsaklan zedelenmls ve bu hal, teperek birblri üstünden geçtiğini ve farzedilen, (Eslr) dediğimiz blr vasatın ölümlle neticelenmlşti. İstanbul 2 ncl sonunda söndükîerini hepimlz biliriz. elektriksel İhtizazile taşınırlar. Bu dalağıroeza mahkercesi; muhakemeyi bitlrBu tecrübeyi banyonuzu yaparken rakid galar, nevl itibarile çok zengindir. Umlş, Feyzinfiı blr yll, Reeebln sckiz ay banyo suyu yüzüne musluktan akan zunluğu 5, 10 kilometre olan uıun rad. ağır hapse ionulmalarım karar altma da.mlalarla, veya fincan içindeki sıcak yo dalgalarlndan tutunuz da uzunluğu almlstır. çay yüzüne üflemekle, hasıl olan dalgasantimetrenin milyon kere milyonda clklarla t«krar edebilirsiniz. Bir fincanMüstantik Hikmet vefat ettı birlerile lfade edilen ve bize kâinatın dakl su dalgacıklarmdan tutunuz da pek uzaklarmdan (Galokinin dışindan) Eski İstanbul n:..Jtantlgi Hikmet dün okyanuslarda birkaç yüz metre uzunlugeldiği tatain edilen kozmik drlgalar Büyükadada vefat etmiştir. Cenazeö buğundaki büyük denlz dalgalarına vannarasında bir çok dalgalarl ihtiva eder. gün ögleyin Büyükaâadakl evinden kalciya kadar bütün bu dalgalara (su dalBu tipten dalgalar altmlş oktavdan galarl) deriz. Bunlar aralarmdaki müdmlarak aile mezarlığına defnedilecektlr. uzun bir îskala teşkil edsrler. Bu îskaanlaşıldlğlna göre Şu tafsüâttan him fark dVgalar î.jlarınin, vüs'atlerlKâğıd deposundaki yanğına lanm ortalarindaki blr oktav bizi yakm radyo dalgalarl, ışık dalgalan nin (*) ve uzunluklartnln başka obna. dan alâkadar eder. Görünebilen spek elektromagnetlk tipten olup boşlukta bir çöpçü sebeb oldu smda (••) dır. trum (tayf) dediğimiz bir oktav kırmizı saniyede 300,000 kllomet.e hizla glder. Evvelki sabah Nuruosmaniyede GazL Fincandaki su dalgacıklarlle okyanu İle menekşe arasındakl bütün renkleri ler. Bu tiplerden her birine ald hususî sinanpaşa sokağındaki Türk Ticaret sun büyük dalgalarl pek hlzlı olduklan ihtiva eder. Bankası kâğıd deposunda çıkan bir noktalarl ayrl yazılara blraklycrum. halde, aradaki su dalgalarl bunlara nlsyangında; Tasviri Efkâr gazetesine «id Her renk blr dalgadir ve kendine Salih Murad Uzdilek kâğıd bobinlerinden bir haylisi yanmış beten daha batldlr. Su dalgaUrının hlz mahsus bir dalga uzunluğu vardir. Işık larına teslr eden başlıca faktörler «u. dediğimiz ve güneş radyasyonunun tak(•) Bir dalganın vüs'at (genlik) i en ve yangın, itfaiyece bastırılmıştı. Adll. yun yüzey gerilmesi (••*) ve dalgamn riben üçte birinl teşkil eden bu dalga. ye ile zabıtanm yaptığı tahkikat netL yiiksek noktasile en alçak noktası aracesinde; sokağı süpüren çöpçü Mehmeuzunlugudur. Fincandaki su da yüzey larla etrafimızı görürüz. Bu dalgalann sındakl irtifa farkınln yarlsldır. din yerden topladı£ı kâğıd p?rçaJannı gerilmesi ana rolü oynadıgl gibi dalga. uzunu olan klrmızl dalganm uzunluğu (•*) Bir dalganın uzunluğu, dalga ü depo yakininde blr araya getirdiği. y»larin pek kısa oluşu da hıa büsbütün millmetrenin on binde sekizi (yani 5.8 artlrir. Okyanus dalgalarlnda 1« yüzey mlkron) olduğu halde en kısasl olan zerindeki bir nokta (meseiâ fepesi) İle kıp imha etmek üzere kibrit çaktığı ve gerilmesinin tesiri ihrr.al edillr, bun menekşe dalganln uzunluğu bunun ya sonraki dalganln mütenazir ncktası levlenen kâğıd parçalarının rüzgârla uçu larda dalealarln uzunlueu ona rolü oy rısl kadardır. Bu oktavin İki dlşinı göl arasındakl mesafedir. şarak deponun kapı arahgından lçeriye (•••) Satlh (yüaey) gerllmesi blr «nar. Matematik analiz ve tecrübe ile le gönneyiz, belki başia vasıtalarla anirmek suretile kâğıd bobinlerini tutu$. anlaşıldığlna göre su dalgalarinln blr kri lariz. Menekşeden dışarl çikmca slra İle •1nın serbest yüzünde veya birbirine turdugu Sğrenilmistir. Çöpçü Mehmed tik hızl ve bu hlza tekabül eden bir ültra menekşe (ültraviyole), röntgen, karışmiyan iki sıvınln temas satıhların haklunda tedblrsizlik, dikkatsizlik, nl kritik dalga uzunluğu vardır. Bu dal. gama dalgalarlndan nihayet en kısa da, muhtelif cinsten iki molekülün bir. zamlara riaye*sizlikle yang.na sebeb oL ga uzunluğu da 17 milimetre kadardır. olan kozmik dalgalara ineriz. Kırmizl birini çekmesinden dolayi, hasll olan maktan takibat yürfltulmektgdir. Buna tekabül eden minimum (asgarî) dan dışarl çıklnca sıra lla ültra klrmızl bir germe kuvvetidlr. (••»•) Blr dalganln frekansı blr nokNikâh merasimi dalga hızı da saniyede 23 santimetre dediğimiz (blr nevl İsı daîgalari) ve butadan bir saniyede geçen dalga adedldir. Cemil Akar kızı Fahire Akar ile Adil (saatte 830 metre) kadardır. Su dalgasl nun peşinden en uzun olan radyo dalMeselâ Aniara radyasyonunun fre Şatıroğlunun nlkâh merasimi dün ak. nm uzunluğu bu miktardan büyük veya galarl gelir. kansl 185 kilo slil demek, bu istasyon şam üzeri Taksim Bolediye gazinosu küçük olduğuna göre hızl gittikçe ar. Bunların hepsi (elektrimagnetlk rad dan radyo maklnenize saniyede 185,000 salonlarında tes'id edilmiştir. tar; meselâ uzunluğu 3 milimetre olan yasyon) dediğimiz bir kategoriye girer. dalga geliyor demektir. Şehrimlz mall ve iktısadt mehafillnin fincan dalgalarlnın hlzlarl saniyede 40 en tanınrmş simalirı bu mes'ud toplan. santimetre kadar olduğu gibi uzunluğu tıda hazır bulunmuştur. 600 metre o!an okyanus dalgasının hızı Merhum Şevket Dağ'ın Türkiye güreş birincilikleri da saniyede 30 metreyi (yani saatte 100 cenazesi kaldırıldı kilometreyi) bulur. yarın başl'yor Vefatını teessüria bildirdiğimiz Sürd Türkiye Greko.Romen güreş tirinci. Su dalgalarl hakklnda mühlm blr meb'usu Ressam Şevket Dağın cenazesi likleri yarın saat 14 de Şeref stadında noktaya lşaret edeceğim. Bu dalgalarda dün öğle namazmı mütealcb RumelihL yapılacak bir meraslmden sonra başh. giden su zerreleri değil, belki dalga şekölen karısma betızediği için mütevazi sanndaki eamiden kaldırılarak Ru. yacaktır. Bu müsabakalara Ankara ve lidir. Su zerrelerl birer, dalreye benzlmelihisanndaki aile kabristanında cbe İstanbul bölgeleri tam ekiplerle iştirak bir kızla evlenen zengin bir erkeğin yen, kapalı şekiller üzerinde devlrleri. dl istirahatgâhına tevdi edllmiştir. Mer. edecektir. Muhtelif bölgelerden hareket aşk macerası. Bu adam ölülere a«ık ni yaparlar; yoksa klşln şiddetli karayel humun cenazesinde Akademi profesör. eden ekiplerin hepsi dün şehrimize gel olma hastalığına müptelâdır. ikinci ka. veya poyraz fırtinalannja Karadenizln rısını da ancak <51dürdükten sonra se. leri, ressamlar. merhumun talebeieri ve mişlerdlr. Akdenize ve lodos flrtmaîarinda ise Akvebilecektir. Kızın hulyalı sevgüerile, bir çok dostu bulunmu^jajr. Büyük Milİzmir ekipi: 8 şüreşoi, ağır siklet yok. denizin Karadenize boşanmasl lcab ederlet Meclisi, tstanbul A'ilâyetl, Parti, Eskişehir ekipi: 6 güreşçi, ağır siklet sürekli aşkile başlıyan bu evlenme ma. dl. Güzel San'atlar Akadamisi tarafından yok. Kocaeli ekipi: 6 güreşçi, ağır sik. cerasını merak ve heyecanla okuyacak. smız. Vedad örfi'nin güzel bir aşk roGelelim ikinci tlpe, yani hava dalga. gönderilen çelenkler kabrini örtmüştür. let yok. Toros ekipi: 5 güreşçi, 87, afır manı. K. 125 lar Ina: Merhuma rahmet, aileslne. san'at men siklet yok, Trakya ekipi: 4 güreşçi, 79, Herhangi bir sebeble sarsılan havada sublarına ve dostlarına tekrar bassağhğı 87 ve agır siklet yak. etrafa dalgalar yayilır. Göze görünmi dileriz. Bu müsabakalann b<ışhakemliğini eski yen, fakat fotograflan çekllebilen, bu Federasyon Reisi Ahmed Fetgeri, ha. Ankara Konservatuar dalgalarln mevcud olduklarınl muhtelif Nüshası 10 kuraşrar. kemliklerini de Kemal Tüzel. Necati Tek. tesirlerile anliyablliriz. Bir infilâk veya talebeleri dün geldiler budak, Nuri, Saim Ankan, Necmi To. top patlamasl yüzünden hasll olan hava tdn icfaı Ankara Devlet Konservatuan piyano lunay, Şeref Çetin, Ahmed Gürkan ya. daJgalarinın tesirlerinl billriz. Bu dalga talebeleri. 27 mayıs cumartesi ve 28 800 Kr. 600 Kr Bir ayuk paeaklardır. lar muayyen frekanslarda bulunursa mayıs pazar akşamlan, saat 21 de E. Üç aykk 800 » 1600 » (ses) dediğimiz hâdise meydana gellr minönü Halkevinde Iki konser vermek Galata»arayın pilâvı Alb aylık 1500 . 2900 • Hava dalgalarl, şekll itibarile, su dal üzere. profesörleri Ludvig Von Çaçkes Senelik Her sene büyük küçük bütün Galata2800 • 5406 • galanna pek benzemez. Hava zerreleri, ile birlikte dün sabah şehrimize gelmi?. sarayllları bir araya toplayan ve eski bir rakkas topu veya dlyapazon çata lerdir. Ankarada büyük başarılar gös. günlerin hatiralannı yaşatnn pllâv günü lmin ucu gibi, ileri geri rak3ederler. termiş olan genç Türk san'atkârları diin bu sene de 4 haziranda yapllacakhr. Da. Gazetemize sönderilen evrak ve vazllar Havanın bir mintekasında bir müddet Eminönü Halkevlnde davetliler önünde vetiyeler mekteb kapıslridan temin edlloesredîlsîn edflmestn lade edilmet ve siklaşma, sonra seyrekleşme, sonra gene birkac parça mektedir. rifnınHnn «v»«*ıiHvpt Irshnl Geçenlerde ahpablardan blri bana uğradı. Anadolunun bir yerinde gecelerl toplanan münevverler bu toplanülarında İlmî problemler üzerinde de konuşurlarmış. Bu konuşmalarin birinde bahis mevzuu radyo dalgalarl olmuş. Konuşma hararetlenmiş, konuşanlar Üi grupa ayrılmlşlar, gruplârdan biri radyo dalgalarinln tnahdud ve muayyen hizla gittlğini, diğer grup ise bu dalgalar hizının sonsuz olduğunu iddia etmişler. Beni ziyaret eden, anlaşıldığlna göre maalesef yanlış tarafta bulunan, arkadaşım hakemliğimi teklif etmiş ve bu da kabul edllmi?. Onların arzulannl yerine getlrmek üzere yaztlmış olan bu satırlarin diğer okuyucular için de faydalı olacağmı sanırım. hava ve esir dalgalarına dair •** Yazan: * FENNİ BAHİSLER Türk borcu tahvilleri Dünden itibaren tediyata başlandı 1933 Türk borcu tahvfflerinin trken tediyesi muamelesine Cumhuriyet Mer. kez Bankasl ve bulurrmıyan yerlerde Ziraat Bankasl şubeleri tarafından dünden itibaren başlenmiştır. Aynl zatnanda amortisman sandığı da 1933 C tahvillerini trken tedlye dolaylalle tatın almağa başlamıştır. Diğer taraftan 1933 Türk borcu tah. villerinln her üç tranşına ald kupon t e . diyesinin beher kupon mukabili 0,7346 dolar mukabili Türk llrasUe 0,9586 Türk liraslle tediye edilmeslne de dünden İtibaren başlanmlştır. 1934 ikinci slra Türk borcu tahvillerl için de 18,75 Fransiz frangı m\ıiabllJ 0,3541 Türk llraslle kupon tedtyesi ya. pılacaktır. Prof. Salih Murad Uzdilek Bu dalgalar ses dal. galarma benzemez. Ses dalgalarl (bo. yuna dalgalar) dır; yani bu dalgayı ta. şıyan va*at (hava. su, demir vesaire) zerrelerinin ihtizaz hatları dalganln intişar hettında bulunduğu halde (enine dalgalar) olan elektromagnetik dalgalarda bu hatlar birbirine diktir. Ses dalgalarl bcşlukta gidemediklerl halde bu dalgalar boşlukta en İyi giderler. Bu dalgalamı bosluktaki hızl saniyede 300,000 kilometre olduğu halde içînden geçliği (yani şeffaf dediğimiz) diğer vasatlardaki hızı daha düşüktür; meselâ sudaki hıa saniyede 225,000 kilometre ve camdaki hızı »aniyede 200,000 kilometredir. Buna mukabil ses dalgalarinln hızları pek, hattâ bir mermi hizmdan bile, küçüktür. Ses dalgalarının havadaki hızlnln saniyede 340 metre olmasina göre ışlk dalgalarl ses dalgalarlndan hemen hemen bir milyon defa daha hlzlıdlr, diyebillriz, Buna mukabil ses dalgalaruun uzunlukları ışlk dalgalarınlnkine nazaran uzundur. Kulağın duyabileceği en tiz sesin frekansınl saniyede 25000 elırsak bu ses dalgasının uzunluğu blr buçuk kilometre kadardır; ışlk dalgasl buna nazaran çok klsadlr. Maamnfih radyo dalgalarl gibi pek uzun elektromagnetik dalgalar bulunduğu gibi 30, 60 mlkronluk klsa ses dalgalarl da vardır. Kulağın duyduğu ses dalgaîarinln frekansları saniyede 20 ll e 25,000 arasmda değistiğl halde ışık dalgalarınm frekanslarl saniyede 40 ile 80 milyar arasmda değişir. Radyo dalgalarlnın frekanslan da klsa dalgalarda 30 milyon Slkl (yani 30 mega sıkl) ile uzun dalgalarda ise saniyede 150,000 slkl (yani 150 kllo slkl) arasmda değişir. Maamafih bunlann blrlncisinden daha kısa ve iklncislnden daha uzun radyo dalgalarl da kullanılmaktadir. Akdeniz Incisi CUMHURİYET Abone şeralti "2? Dikkat Uçar fabrika Uçar kale, uçar fabrika... Uçmaz şey kalmadı. Galiba pek yeni bir keşif de. ğil. ama ben yeni duydum, Evet, besbayağı lıgı adını veriyoruz. Hayat pahalııl£ı olunca, mantık icabı, ölüm ucuzlar. Ni fabrika. Yalnus fab. tektm de öyle. tnsan krranı var. Bom rika da değil, as. balar, toplar, tüfekler, catar çatar işli ker taşıyor, malzeme taşıyor, bomba atı. yor. yor, üstelik hava or. Ama, bir de şu hesaba bakın. Bir jstatisük yapmişlar. Bu harbde, dularına havada tamirat atölyesi, vebir düşman askerini öldürmek dikkat dek parça fabrikasl vazifesi görüyor. edin, bir tek düşman askeri tam on Uçan ve uçuran bir fabri'ca. iM bin beş yüz tngiliz lirasına mal oîu Bizim çocukluğumuzda blr oyun varyormuş! Blzim paramızla: aşağı yukarı dl. Uçtu uçtu oyunu. Kuş gibi, sinek yetıniş bin liraya yakın. Geçen harbde gibi, arl, kelebek, pervane gibi kanadlı Arkasmdan, bir askeri öldUrmek için beş bin iki yü2 şeylerin isimleri saylllr. elll İngüiz lirası gidiyormuş. Istatistü. kanadsız bir şeyin adl söylenip şaşlrtAmerikan istiklâl muharebelerlnde, biı maca verilir, dalgınlıkla, ona da paraskerin bin iki yüz elli tngillz lirasına, mak kaldıran ebe olurdu. Şimdiki çocuklar, bana kalırsa, bu oNapoleon muharebelerinde, yedi yüz elll tngiliz lirasına öldürüldüğünü gpsteri yunu bilmezler. Canlı, cansız, uçmiyan ne kaldı ki! İnsandan kaleye, toptan yor. Bu hesabı, Sezar zamanına ka4ar u fabrikaya kadar, hatta şehlrlere kadar, zatıyorlar. O zamanki askerler. blzim herşey uçtu uçtuya girdi. Ah! Kanadlı hayvandan başka. tek paramızla, bir Türk lirasına ölüyorlaruçar şeyin uçurtmadan ibaret olduğu, mış. Demek ki, hayatla ölüm, pahalılık ve çocukluğumun mes'ud «uçtu uçtu» gün. ucuzluktan yana. atbaşı beraber gidi leri! yor. Çİftesm&ayEmi* Bahçesinde ÇİFTE FASÎL SAZ HEYETİ İÇKİSİZ S A Z Bu pssardası itibaren her pazar Cağaloğlu r Caddefeostanmda emsaü olmıyan • SATILIK ARSÂLÂR H. V.