22 Mayıs 1944 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1
r Mislinl tarihin henüz kaydetmediği Nevyork 939 Dünya Sergisi Seyahat Hatıraları Queen Mary ve Normandie ila Atlantiği gectiğinin hikâvesi. KEMAL SÜNNETÇİOĞLU'nun canlı, parlak üslubile Tevzi yeri : İKBAL KİTABEVİ 150 kunış. .J . 0 umhuriyet 7IUI ISTANBUL CAĞALOGLU Telgraf ve mektub adresi: Cu.nhuriyet, İstanbul p o s t a kutusu: Istanbul No. 246 Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrir heyeti: 24298 İdare ve Matbaa kismi: 2429924290 SAR E (Gaston Lönı G Ü V E N RI ^ ^Wd Örfi Bengü) Y A Y I N E V İ Hâdise, bütün dünyaya hayret vermişü; romanl, her okuyanı hayran bıraktl. Edebî büyük zablta romam. Fiatl 125 Kr. İst. Cağaloğlu yokuşu No. 18 İ 2 2 IVİPVK Istilâ lyorL. Müttefik Başkomutanhğı dün Londra; bu hattm tamiri kabil olmıyacak şekilde yanMığmı bildiriyor Fransızlara yeni talimat verdi Fransadaki sivil Almanlar da gizli talimat aldılar, Alman ordusuna siyasî komiserler tayin olundu Fransız kuvvetleri Fondiyi aldılar, bir kısım Alman gruplarî sarıldı köprübaşında Müttefikler yeni bir taarruza geçtiler itler hattma hücum t Miüetlerarası emniyet arb sonrası Avrupa ve dünya nizamımn hangi esaslara dayanacağı duşunulür ve konuşulurken üzcrinde en çok durulması gereken bir nokta, milletlerarası emniyetin nasıl kurulaca|ı, sağlanacagı, korunacagı meselesidir. Gerçekten milletlerarası emniyet, devamlı bir banşın ilk şartıdır. Harb uzadıkça ve tahribatı arttikça, bundan sonraki barış devresinin uzun olması dilek ve umidine baglanan gönüller, elbette ki insanlık ve medeniyetin yeni yeni facialarla karşüaşmasmı istemezler. Bu sebeble zihinlerin mllletlerarası emniyet mevzuu üıerinde dnrması gayet tabiidir. Milletler'arası emniyet meselesi, Sov. yetlerin eski Roma sefiri Prof. Boris Steinin, «Harb ve İşçi Sınıfı» dergisinde çıkan bir yazısile aktüel bir kıymet kazandı. Degerli yazıcı, Atlantik beyanMüttefiklerin istilâ hareketi için yaptıkları manevralar: Baraj balonları ile himaye edilen taşıt gemileri yol alıyor namesinde sulhtan sonraki emniyet teşkilâtına dair bir huküm bulunmadığı Londra 21 (a.a.) tstilâ başkuman miştir. Radyo, bilhassa Fransız ailelerinoktasına dikkati çekerek bu beyanna danlığı sözcüs.ü tarafındaa Avrupaya ne tehlikeli bulunan ve bombalanan menin değiştirilmesi veya tamamlanması yapılan bir hitabdan sonra bu sabah da bölgelerin bcçaltılmisı hıısusundı tali. lüzumunu ileri sürüyor. Gerçekten Mos Londra radyosu fransızca neşrıyatında mat vermiştir. Bundsn sonra Fransız kova ve Tahran konferanslarile tekid e Fransızlara yeni talimat vermiş ve ıh mukavemet hareketi es^i szasır.dan bi Arkast Sahife 3, Sü. 4 te dnen Atlantik beyannamesindeki bn ek tiyatlı bulunmaları lüzumunu belirt. siklik, salâhiyetli devlet adamlarımn izahlarile henüz tamamlanmış veya aydınlanmış değildir. Binm bildigimize göre, harbden sonraki milietlerarası emniyet meselesine, doğrudan doğruya değil, ma|lub edilecek Almanya hakkında tatbik olunması di:şünü!en mnamele dolayısile ve nihayet yarı resmî şekilde temas edilmiştir ve bu hususta bir görüş birliçi yoktur. Kanaatimize göre milletlerarası emniyet mevzuunda bn vakte kadar ileri sürülen resmî ve hususî mütalealar, iki Ankara 21 (Telefonla) llkbahar at esas etrafında toplanabflir: Harbden yarışlarma bu hafta da devam ed'ldi. sonraki emniyet teşkilâtını ya kudrete, Mıllî Şefimiz Reisicmhur îsmet fcnönü yahud anlaşmış müietlerarasındaki birhipodromu şereflendirdiler ve yarışUrı liğe dayatmak». nihayetine kadar takib buyurdular. Ya Birinci fikre nyuldugn takdirde bazı rışlar çok heyecanlı oldu. Millî Şefinüfnz mıntakalanna ayrılacak olan kıt'a Tokj'o 21 (EJ>.) Japon Başvekıli miz. hipodromu teşriflprmde ve avdetveya dünya nizamımn, dolayjsile hjtki Tojo, yeni silâh altma alman Japon erlerinde on binlerce halk tarafmdan coşmiyetleri tahdide uğramıs. milletlerarası lenne hıtaben söyledıgı hır nutukta ezkun tezahüratla karjılandılar ve uğur. emniyetin kuruculan ve bekçileri yal cümle şöyle demiştar: landılar. nız büyük devletler olacaktır. Tatbikat«Japon milletinin bütün kuvvetlerinin ta rekabetîeri ve nüfuz mıntakası mü seferber edıLmesi netıcesinde, halen Jacadelelerini körüklemekten başka bir işe ponyanm ordu ve donanması, çıkacak yaramıyacak, daha knrulmadan emni fırsatlardan istifade ederek kat'i ve tayetsizlik yaratacak olan bn hegemonya arruzî darbeler \ruracak duruma geldüşüncesinin demokrasi prensiplerine ve miştir. Harbı çıkmaza sokmak için düşinsanhk şerefine aykınlıgı meydandadır. manın yaptığı gayretler, Japonlann taBana raimen garibdir ki demokrasiler arruzî hareketlerüe akaınete uğrıyacakde de taraftarlan vardır. Meselâ vaktile tır.» Milletler Cemiyeti fikrinin en hararetli Başvekil Tojo'nun bu sâzleri üzerinde müdafii Mareşal Smuts, İngiltere siya tefsirlerde bulunan Japon gazeteleri, setinde mühim bir rol oynamış bulunan Japon yüksek sevkü Idaresinin tedafüi Lord Vansittart ve Daily Mail etrafında vaziyotten ayrılarak taarru2a gececeğini toplanan bir grup, bn temayülü güder .stidlâl etmektedir. grrünüyorlar. Çindeki muharebeler Harb sonrası nizamını milletlerin işTokyo 21 (E.P.) Tokyo askeri mahMoskova 21 (a.a.) Sovyet tebliği; birliği temeli üzerine knrmak isteğile fillermden verilen malumata göre, araAlmanlar Traspolun şimal batismöa ikinci düşünceye katılanlar, esas itiba da yagmur mevsiminin başlamış olmasıbir çok hücumlarda bulunmuşlarsa da rüe Milletler Cemiyeti prensipjne ve Arkast Sahife 3, Sü. 2 de Japon Başvekili Tojo bunların hepsi püskürtüİTiüştür. kollekfif emniyete sadık kalanlardır. Stanislavov'un cenub doğusunda ve Büyük küçük her millete kooneratif, Vitebsk'in cenubunda Almanlar bir gün ikt:sadî ve fonksiyonel işbirliğini şaglıevvel Ruslar taraflndan allnmış olan bir yan ve Londra City'sinin d e müzaheretepeyi zaptetmek teşebbüsünde bulun. tine kavnştufu anlaşılan bn fikrin, üçmuşlardır. ler veya dörtler hegemonyasına nisbetla Sovyet uçaklarl Finlandiya körfezingerek demokrasi prensiplerine, gerek inde İki devriye gemisile Üİ çıkarma sanlık ülküsüne çok daha yaraştığı ve mavnaslnl ve bir karakol gemisini batıruydugu bir bedahettir. MUlî şeref ve ismlşlardır. tiklâllerine baglı bütün memleketlerin İtalyada Müttefik Üeri umumî karar. I gâhl 21 (a.a.) Müttefik kıt'aları dün akşam hızim kaybetmiyen bir baskı yapoılşlardır. Bu kuvvetler Hitler hattlnln Angoleye hâkim klsmile şimdi se. kızınci ordunun toplarının ateşi altında bulunan Liri vadisindeki beto n müstahkem rrevzilere hücum etmekte<iir!er. Fransızlar, Monte Korve Pico'ya hâkim tepeleri zaptetmiş olduklanndan, Hitler hattuıln gerilerine doğru buradan İnebileceklerdir. Bu. Aİmanlarin şimal bölgesinde bulunan müdafaa tesisleri için çok tehlikeli bir hareket olarak görülmektedir. Cenubda Hitler hattı. tamlri kabil olmlyacak bir şekilde yarılaiştlr. Fondi düştü Londra 21 (a.a.) Reuter'in İtalya cephesindeki muhabiri bildiriyor: Fondi'nin düştüğü bu akşam resmen bildirilmiştir. Bu kasabanın zaptı üzerine Formia Fondi yolunun cenubundaki bütün sahil bölgesi Almanlar İçin Arkast Sahife 3. Sü. 5 te İtalyadaki muharebe sahasını ve Hitler hattını gösterir harita Japonya ıımıımi bir taarruza hazırlanıyor Millı Şefimiz Münakalât Vekâleti Yeni yıl teşkilât kanunu bütçesi Meclis encümenlerine verilen kanun lâyihasına göre bu Vekâlete yeni Bugün Mecliste müzakerelere Ankara 21 (Telefonla) Büyük Millet Meclisi yarın 1944 malî yılı mü vazenei umumiye kanun lâyhss: ve bütçe müzakerelerine Malıye Vekili Fuad Ağralmm nutku ile başuyacaktır. Maliye Vekilinin masraf ve gelir büt. çelerinin ana hatlannı ve hususiyetlertni ve devletin malî vaziyetinı Izali edecek olan nutkundsn sonra söz ala cak hatibler bütçentn heyeti umumiyesi üzerinde konuşacaklardır. Heyeti umumiye üzerindeki aıüzakereler kâfi görüldükten sonra masraf bütçesine geçi, lecektir. Baremde tadiller ve b a a ilâveler ya pan lâyiha ile memurlara aynî yardım lâyihası bugünlerde bütçe encümenin' de konuşulacaktır. Bu lâyihalar dolayı. sile gereken tahsisat esasen masraf bütçesinde nazarı dikkate alınmış bulunmaktadrr. Dün Hipodromu teşrif ederek at \ yarışlarını takib buyurdular ı Başvekil Tojo, bütün kuvvetlerin seferber edildiğini ve çıkacak fırsatlardan istifade olunacagmı söyledi DOĞUDA YENİ BİR SEY YOK! Münakalât Vekili General Fuad Cebesoy işletme müdürleri toplantısında izahat veriyor Ankara 21 (Telefonla) Bugünlerde Meclis encümenlerinde müzakeresine başlanacak olan Münakalât Vekâleü teşkilât ve vazifelerine dair kanun lâyihaana göre Vekâlet teşkilâtı Vekillik emri altında bir müsteşar, blr mtisteşar muaini va başmüşavirle merkez teşkilâtı, vilâyetler teşkilâtı, işletıneler ve işletmeler tekaüd sandığından tbarettir. Merkez teşkilâtı; hususî kalem müdürlüğü, teftiş heyetl relsligi, hukuk müçavirliği, tarife ve ticaret dairesi reisbği, deniz ve liman hizmetlert dairesi reisliği. zat işleri ve sicil müdürlüğü, seferberlik, nöşriyat ve evrak müdürlüklerinden mürekkebdir. Aynca merkezde bir nıünakalât meclis ve inz\bat komisyonu da kurulmaktadır. Vilâyetler ;eşkilâtı ise Deniz İşleri müdürlükjerile Yalnız Alman uçakları cephe gerilerini bombalıyor Yüksek Deırlz Ticareti mektebmi Uıtiva etmektedir. Vekâlete bağlı işletmeler Posta, Telgraf ve Telefon umum müdürlüğü, Devlet Demiryollan ve Limanlan umum müdürlüğü, Devlet Denizyollan ve Devlet Havayollan işletmeleri umum müSofya 21 (TP.) Başvekil Bujl. dürlukleridir . lof'un vâki istifasmm Naibler Meclisi Bugüne kadar yapılan tecrübeler n e . tarafmdan kabulü üzerine. Sobranya ticesinde Devlet Llmanlan işletmesi u reisi Hristo Kalvof yeni kabinenin teşmum müdürlüğünün başlıca hizmetle kiline memur edilmıştir. Kalvofun Na, rinden olan liman ve iskelelerden de ibler Meclisine sunduğu teklîfler üzemiryollannda müntehi olanlann Devlet rinde halen müzakerelsr yapılmaktadır. Demiryollanna. mühim bir kısmmın be Yeni nazırların adlarmm bir fcîç saat Arkast Sahife 3, Sü. 6 da zarfmda ilân edilmesi beklenmektedir. Bulgaristanda kabine buhranı Ankara ve İstanbulda çeşidli müsabakalar ilk hal tarzmı isyanla ve nefretle karşı'ıyacaklarna ise şüphe yoktnr. Yalnız Milletler Cemiyeti misali gözönünde dnrnrken, bn bahıtsız tecrübenin henüz tcsiri altında bnlunan milletlerin, Milletler Cemiyetini eski halile bîr daha yaratm'ktan fayda ve meded nmacak Arkast Sahife 3 Sü. Z de Yunan siyasî partileri Beyruttaki toplantıda 8 maddelik bir program hazırlandı Beyrut 21 (a a.) Reuterin hususî lîuhabın bildiriyor: Yunan siyasî partileri mürnessillerinin ştirakile toplanan kongrede kabul edüen nülî program 8 maddeyi ihtiva etmek;edir. Bu maddeler şunlardır: 1 Ortaşarktaki Yunan kuvvetlerinin mıllî bayrak altında yeniden tensiki. 2 Hür Yunanistandaki bütün ceterin bir hükumetin emıi altında birleştirilerek teşkilâtlandırılması ve vakti gelınçe milletin bütün muharib kuvvetlerinin müstevliye karşı harekete eeçirilmesi. 3 Yunanistanda mukavemetcilerin hâkim olduklan bölgelerde tethis rejımine son verilerek şahsl masuniyetin temini ve müstevli memleîcetten atıldıktan Arkast Sahife 3. Su. 7 de Prof. Dr. Yavuz ABADAN Yabancı dil imtihanları Üniversite talebesinin yarısından fazlası muvaffak olamadı Bu sabahtan İtibaren Üniversite ve Güzel Sanatlar Akademisinde İmtihanlar a başlanacaktlr. Ders yllı başinda Üniversitede eleme mahiyetinde yabancı dil mecburiyeti kabul ediLmişti. F a . kültelerin birinci slnıflarlnda bulunan talebeler yabancı dil imtihanlarim kazandıktan sonra fakülte İmtihanlarma allnmaktadırlar. Halbuki yabancl dü elemelerinden iyi netice alınmamlş; hemen hemen talebenin yarısından fazlasl ncuvaffak olamamlştır. Bu itibarla. Yıldırım harbi Yarınki nüshamızda Cemal Nadir'in çok güzel renkli bir karikatürünü bulacaksınız. Dün Ankara ve İstanbulda çeşidli spor müsabakaları ve at yarlşlarl yapılmıştır. Ankarada Susporlarl Kulübü de 944 yaz programl çallşmalarlna kulübde verdıği bir çay ziyafetile başlamlştlr. Çayda Başvekil, Vekiller, meb'us!ar ve kulüb azalarile bazl davetliler bulunmuşlardlr. Başvekilimiz bir arallk motörle havuzda gezmişler ve parktaki halk taraflndan şiddetle alkışlanmlşlardlr. Resmimiz Başvekilimizin motör gezintisini göstermektedir. Diirıkü spo hareketlerinin tafsüâtı İkinci sahifemizdedir, Arkast Sahife 3, Sü. 4 te Arkast Sahife 3. Sü. 3 t» Yaya kalan tatar ağası!..
