13 Mayıs 1944 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

umhuri 21 inci yıl Sayı: 7092 ÎSTANBUL ~ CAĞALOĞLU Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, İstanbul Posta kutusu: îstanbul No. 246 Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrir hsyeti: 24298 idare ve Matbaa klsml: 24299.24290 SURNAMESI Eski Şüara nin kaydetm erile edeblyat tarihleribu manzum surname AGÂH taraflndan I LEVEND yazlsile birlıkte Cumartesi 13 Mayıs 1944 Inkîlâp Kitabevi Fiatl: 150 Kr. Italyada müttefik 5 ve 8 inci ordular pek büyük kuvvetlerle hücuma başladilar Şark cephesinde İngilizler: "Âvrupada girişilecek kat'i hareketler nasıl taarruzun ilk darbesi budur,, diyorlar gelişecek? on haftalar içinde şark cephesinde göze çarpan yegâne hareket Sıvastopolun Rus ordusu tarafından zaptedilmesi oldu. Almanlar, bir buçuk sene muddetle elde tntiPrtona tukları Kırım yarımadasını boşaltarak kuvvetlerini geri aldılar. Bunun dışmda şark cephesinde buyük bir canhlık yoktar. On aydan fazla suren muazzam Sovyet taarruzu dunnnştur. Her gün oknmağa alıştığımız geniş çapta ilerleme ve gerileme hareketlerine iki taraf tcbliğlerinde artık raslamıyoruz. Sıvastopol hâdisesinin ehemmiyeli de daha « yade bn yerin taşıdığı isimden ileri geliyor. Almanlar burada ciddî bir müdafaa harbine luzum gormemişler, her şeyden önce, mumkun oldnğu kadar az »ayiat vererek oradaki birliklerini kurtarmayı duşunmüşlerdir. Şimdi en çok merak nyandıran konu, şaık cephesinde bundan sonraki hareBerlin 12 (T.P.) Alman Hariciyeketlerin ne şekilde gelişecetidir. sirde dün öğleden sorua krom meselesl Kırımda son dayanma noktası olan Sıhakkında Berlinde ne?reiilen tebliğle vastopolu da boşalttıktan sonra, Almanalâkadar olarak, tekmil meselenin şimlar ve Rumenler Karadeniz sahillerlne dİBk«B%3İ y oliaritt telitdileceği. « e İtaJyaAa beştnci re seidzinci orduların cephesinî gösterir ]]arKa ' yapılacak bir Sovyet basktmadsa kork teferruat ve müzakerelerin neşredilmimalı midırlar? Bu hnsasta bazı askerlik Cezaylr 12 (a.a.) Cezayir radyoîu hattına karsl umumî taarruzı geçmlş yeoeği beyan edilmlştir. Sözcü şunları bilginleri Mihver hesabına büyük bir Müttefik umumî karargâhmın şu husu Ale^srdr'in kumandasinda olarak 11 İlâve etmiştir; tehlikeden bahscdiyorlar. Kırımı baştanrAlman büyük elçlsl Von Papen'in mayıs günü saat 23 te İtalyada Gus'av sî tebliğini neşretmiştir: başa ele geçiren Rusların Karadeniz kı ArTcast Sahife 3. Sü. 5 te dün Ankarada takdim ettiği notada, Beşlnci ve sekizinci crdular General yılanna baskın şeklinde bir çıkarma yaAlman hükumetinin Alman . Türk rnüpabileceğini ve düşmanı geriden vurnasebetlerine taalluk eden meselelerln mak istiycceğini ileri sürüyorlar. Bazı heyeti meorruası hakklniakl noktai naaskerlik bilginlerine gdre ise, böyle bir H vazih bir şekilde izîh edilmiştir., tehlike, Alman ve Rumen ordusu hesaSözcü Berlinde, şimdi cereyan eden bına çok az muhtemcldir. Baskın şekdiplomatik inüzakerelerin muhtemel nelinde yapılacak bir çıkarma her şeyden ticesi hakkında söz söylemekten imtina ünce bol sayıda taşıt vasıtalanna ve Arkası Sahife 3. Sü. 3 te bunlan koruyacak hava ve deniz silâhlanna bağlı olduğn için, bn mütehassıslar böyle bir hareketi miimkün çönnüyorlar. Kırımla en yakm Rnmen sahülerinin arası, ne de olsa, meselâ Kerç boğazının ikl yakasını ayıran mesafeden çok daha uzaktır. Halbnkl buradan Kırım a atlamak istiyen Sovyetler çok giiçlük çekmişler ve ancak şark cephesi geri alınıp Kırım açıkta kaldıgı zaman harckete geçebilmişlerdî. Bu itfbarla çok daha geniş çapta nakil vasıtasına, çeşidli taarruz ve müdafaa silâhlanna ihtiyac gösteren bir baskına Sovyetlerin teşebbus edecekleri tahmin edilmemekte. Ituslar böyle bir teşebbüse girişseler bile, Karadeniz kıyüarındaki Alman Rumen müdafaasının müşkül bir duruma soknlamıyacağı sanılmaktadır. Bazı tahminciler ise, şark cephesindekl hareketîerin bundan sonraki gelişimiLondra 12 (a.a.) Bugün İnglltere, şöyle denmektedir: ni büsbütün başka bir gözle göri\yor ve Birleşik Amerika ve Sovyetler Birligi hü«Macar milleti, zimamdarlannın tafcib bn askerlik hâdisesine bir takım poli kumetleri tarafından nıüştereken Ma ettiği meş'um politika neticesinde utantika nnsurları kanştınyorlar. Bunların caristan, Rumanya, Bulgaristan ve Pin dıncı bir Alman işgaii altma girmiştir. dcdikleri kısaca şndnr: landiyaya hitaben bir «sulha davet be Rumanya, Rumen milletini ştmdi hara« Tahran konuşmalannda Alrnan yannamesi» neşredilmiştir. Bir ültima biye sevkeden bir harbde henüz nazilere yaya karşı yapılacak müşterek taarruz tom mahiyetini taşıyan beyannamecle Arkası Sahife 3. SiL 2 de hareketi, biitiin teferriiatile hazırlanmıştı. Bn taarruz hareketinin başlıca bir siklet merkezi nerede olacagı her ne kadar bilinmiyorsa da gart) Avrupaya cıkanlacağı söylenen Anglo Sakson ordulannın düşmanı oyalamak gibi ikinci derecede bir vazife görmiyceği mnhakkaktır. Karpatlara kadar gelip dayanan Sovyet Rusya, bu itibarla ikincl cepHüseyin dün yakalandıktan ve he açılmadan önce Mihvere karşı büyuk geçirdiği kazadan sonra çapta taarruz hareketlerine girişmiyecek, ancak Avrupa garbındaki Müttefik çıDün saat 14 te Müddeiumuımî muavinkarmasma ayak nydnracaktır.» lennden Suad Doğulu, ölümü şüpheli Fakat adı geçen bn müşterek taarroz görulen bir adamın cesedini mezardan hareketi, büyük demokrasiler arasında çücartmaS üzare Samatyaya gitmiş ve kararlaşmış askerî bir nlân mıdır? Yok Arkast Sahife 3. Sü. 5 te umumî taarruzu Yardlmsevenler Cemiyetinin Ankarada açtlğl «Gönüllü Hastabakıcıhk Kursu» bu defa faaliyet de\Tesirü bitirmiş ve kursu muvaffaklyetîe ikmal eden 125 gönüllü hastabaklcıya merasimle dlplomalarl tevzi edilmişiir. Kursun 1 numarah mezunu Yardim Sevenler Cemiyetinin ku Taarruz karşı Gustav hattına icra ediliyor Türkiye Nasıl tevzie tabi tutulacağı Almanya Istanbıılda kararlaştırıldı Berlin aramızda müzakereler olacağım söylüyor Ingiliz gazetelerinin yaptıkları neşriyat Pamuklu mensucat rucu Başkanı Sayın Mevhibe İnönüdür. Meraamde Stthhaii ve İçtimal Muavenet Vekili Dr. Hulusl Alataş da hazır bulunmuştur. Rıesimlertrriz Saym Mevhibe İnönünü dip* lomalan dağıtir ve Sıhhiye Vekili ile beraber nutuklarl dinl,erken göstermektedir. Dün şehrimize gelen Iktısad Vekilinin reisliğinde yapılan içtimalar ve verilen kararlar Iktısad Vekili Fuad Sirmen dün sabah şehrimize gelmiştir. Sanayi Umum Müdurü Necati de Veki'.e refakat et mektedir. Haydarpaşada Iktısad Müdürü. Bol. ge Sanayi Bırlıği umumî kâtibi, Sümerbank Müdürleri ve diğer zevat ta. rafmdan karşılanan Vekıl yolda muhtelif meseleler hakkında alâkadar daire âmirlerinden izahat almıştır. Ezcümle Bölge Sanayi Birüği umu'nl kâtibi Halıd Güleryüze sanayi kâr hadlerl cetveli ve buna aid karar, sanâyrcilprin düşüncelerl hakkında sualler soran Vekil şunları söylemiştir: < Diğer listeler de yakmda çıkacaktır. Bunlar üzefinde meşgulüz. Yarın sanayiciler ile bir konu^ma yspa. cağım.» Kömur işlerine ve kömür tevz'atma* temas eden tktısad Vekili kömür satış ve tevzi müessesesi Müdürü Şefık Ka, Arkası Sahife 8. Sfl. 1 de Millı Şef Polonyanın millî bayramını tebrik «.«ttıler Ankara 12 (a.a.) Reisicumhur Ismet tnönü ile Poloaya Cumhurra;sı a rasında Polonyâ millî bayramı muna« sebetile karşılıklı tsbrıfe ve tejekkür telgrafları gönderilm ştir. Macaristan, Rumanya, Fin azılı eroinci gene yakalandı landiya ve Bulgaristandan Hüseyinin yakalanharbden çıkmaları istendi ması ve tevkifi çok Bulgar kabinesi Almaıtların tebîîgatı üzerine fevkalâde içtimalar akdediyor garib oldu Müttefikler dört devlete Diyanet îşleri Reisliği erkânı ültimatom verdiler Firar şampiyonu Hava Kurumu tayyarelerile İktısad Vekii Fuad Sirmen Üçüncü pasif korunma denemesi bu gece yapılacak Aldlğımlz malumata göre şehrlmizde ÜÇÜIÎCÜ pasif korunma denemesi bu gece yapllacaktır. Denemenin saati ve devam müddeti büiramemektedir. Bundan evvelki denemede ışlklannı söndürmemiş ve vazifeleri başlnda bulunmamlş olanlar muhtelif para cezalarlna çarptırlİTilşlardır. dün uçuşlar yaptılar Reis muavini Hamdi Âkseki diyor ki: «Dünyamn en büyük zevkını tattım» Ankara 12 (Telçfonla) Diyanet tesislerini gezmişler, uçuşlar yspmlşİşleıi Reisliği erkânl ve müşavere heye. lardir. Diyanet İşleri Reis muavini ti bugün Etimes'ud hava meydanna Hamdi Akseki uçuşlardan sonra derciş Arkası Sahife 3. Sü. 7 de giderek Türk Hava Kurumu fabrika ve îdama mahkum edilen casus Ankara 12 (Telefonla) Casusluk suçundan ölüm cezasma mahkum îtalyan tebaasmdan 1903 doğumlu ilarya oğlu Ronetto Dandiriyo hakkmdaki ka rar tasdik için Meclise geldi ve alâkalı encümenden geçti. Miinakalât Vekili dün Istanbula geldi Şaıttajcılar hakkmdaki karar dün verildi Örfî İdare Mahkemesi Suduri Hersek'i 13 sene, Hüsameddin Atabek'i 12 sene, Kıvameddin Bereket'i 4 sene, diğerlerini daha kısa muddetle hapse mahkum etti NADlR NADİ Vekilin Şirketi Hayriye? hava seferleri ve Istanbulun kömürü hakkında beyanatı ArJcası Sahife 3, Sü. 4 te BUGÜN Mersinde garib bir balık davası Doktor «Balığı baytar muayene eder» dedi, baytar kabul etmedi, iş yüzüstü kaldı Adana (Hususî) Bura gazetelerinin yazdlklarına göre Mersinde dükkânlarda satllan ballklann muayenesine lüzum hasıl olmuş, Mersin belediye Mahkumlar dünkü celsede: (1) Suduri Hersek, (2) Hüsameddin Atabek, (3) Nâzım Dizdar, (4) Kıvameddin doktoru ballğın hayvan olması dolaylBereket, (5) SülejTnan Dilber. (6) Öyazar Menda General Ali Fnad Cebesoy Denizyollannda dünkii tetkikleri esnasında sile baytar tarafından muaye^sine lüÖrfî İdareye intlsab tddlasile muhte saat 10 da kararmı bildlrrlştlr. Karar, Ebeköy, aza süvari albay Galib K^ğan, Münakclât Vekili General Ali Fuad yolları Umum Müdüru ve gazetecileı zum göstermiş, baytar da balism hayvan olmadlğmı söylemiştir. Gazeteler lif kimselerden menfaat elde et^ekten mahkeme reisi Tümgener3İ Yusuf Zİ aza albay Faik Klrdar t^rafarninn ltCebesoy dün sabafıki ekspresle Anka. tarafından karşılanmTitır. Mürskalât tifrkla ve temyizi kabil olnak üzere radan şehrimize gelrruş, Haydarpaşa Vekili gazetecilere beyanatta buluna bu yüzden ballklann muayene edi'eme maznun olanları muhakeme eden birîn ya Yazgan ve duruşma hâkimı adl! hâ Arkast Sahife g, Sü. 1 M el Örfî İdare naahigiBMİ, djiu »abah kjm g<*lid Ulusoy, aza tuğbay Osman istaşyonunda Vekâlet Ha çaldı, Ha çalacak! GEMAL NADİTİn Büyük renkli karikatürü (Son sahifemizcîe) ....s/..