17 Mart 1944 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

r CİHANGİRDE E G E AİLE BÂHÇESİ A Ç I LD I J 20 nci yıl sayı: 7035 umhuriyet ÎSTANBUL i.CAĞALOĞLU Telgraf ve mektub «dreal: Cumhıu'yirt, İfetanbul Posta kutusu: latanbul No. 348 Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrtt heysti: 24298 îdare ye Matbaa tasmı: 24299.24290 r İ K T I S A D Î Fevkalâde vayısı PEK YAKINDA Bursanin büfün iktlsadiya? Yüz küsur sahife.. Bol vazılar, etüdler, n röportajlar, fotomonf SABIRSIZLIKH BEF B U R Y Ü R Ü Y Ü Ş • > > 1 Cuma 17 Mart I944 Balkanlarda yeni bir sinir harbi Sofya dün tekrar ağır bir hava hücumuna uğradı Eski Rumeıı Başvekili Prens Stirbey Kahirede fena karşılandı Varlığı kornmak •U Fln BafTekfli Faaalkivi' bondan Mr müddet önoe Stock. holm'a fittifi raklt, bütün dünya gazeteleri, Flnlandlyanın Soryet' lerle uynşmafa can attıgını M harflerle ortalı£a, yaymiftı. Aradan bir kaç giın geeer geçmez, Fln devlet adamfle Şovyet Rusyanın Stockholm elçisi Bayan Kollantay arasında görüşmeler yapıldıgı dnynldu: Finlandiyanm sahlden barif istedigl anlaşılmıştı. Şimdi, eskl Rnmen Başvekillerlnden Frens Stirbey'ln Ankaradan geçerek Yakınşarka fitmesi tizerine, bütün dünya gazeteleri, Rnmanyanın da Sovyetlerle uynşmaga can attıjfını lri harflerle ortalığa yayıp duruyor. Tıpkı Finlandlya bahsinde oldagn gibl bn lddiayı dojfrrnkyacak bir havadisin gecikmemesi ihtimaH her zaman vardır. Varhgını knrtarmak şartile bn harbden çekflmeyi istemiyen bir mlflet Avropada sannedenem kalmamıştır. Ancak tki kelhne ile kesrp attıjtuntz (varlı|inı kornmak) şartı, öyle kolayca Sofyanm havadan görüntişü yerlne getirileblleeek olaylara hiç de benlemlyor. Dünya kavgrası başladığı jün, Londra 16 (B.BC.) tlerl Akdenlz müdafaası îayıf olmuştur. flk sUâhı patlatanlar »ibl ilk taarnuaI Müttefik umuml karargahmm tebliglnde Sofya 16 (TP.) İngiliz ve Amerikan njtnyanlar da (vartaklannı fcornmak) MKİdirildifcine göre, Mütteflk agır ve orta uçaklan 16 mart gec«sl Bulgar ba? şeha|rnnda çarpiftıklaruıı yüksek te ' gayet güzel bir rinl yenlden bombardıman ©trtıişlerdlr. uça£ian haykınyorlardL (Hayat aahası) ndan âıavada Bulgarlstanın ba$ şehri Sofyaya tkametgah semtlerinde, umuml blnalarda •onra (yeni ntıam) tablrlnin de lamanla büyük blr akın daha yapmışlardır. Şehre ve kllltür abidelerlnde yenlden büyük rltglde (Tarlığı korvmak) formülü iiıe. Jkl bin kiloluk bombalardan pek çok hasarlar olmiiştur. Tethl? bombardımarinde takılıp kalması, bn harbln özfl ve miktarda atılmıştır. Büyük yangınlar nını müteakıb, Bulgar ordusu hava tehmanası hakkında yeter derecede aydın (çıktığı görülmüştür. Düşmanın hava Arkası Sahife 3. Sü S te latıcıdır. Finlandlya o kadar btediü halde bn. giinedek harbden çıkamadı. Niçin? Sovyet tekUflerl çok mn a|ir? Alman tazyikı karşısvnda kendi başma hareket edemiyecetini ml jördü? Yoksa pazarlıga de. Tam etmekle daha nygtm şartlara kavn(abileceğini mi umnyor? Bn suallerden her biri üzerlnde nznn nzun düşünmek mümkündür. Muhakkak olan bir ?ey varsa, bn harbe bir defa sürüklenml; olanlann kendi keyiflerine îhtikârla mücadele hakkındaki ka. Hazırlanmakta olan kâr hadleri lısgöre istediklerl zaman bu kö$eye çekilip rarnamenin neşri şehrımız piyasasn'da tesi bir kaç gune kadar ılân edüecek. ateçtcn kaçınamadıklandır. büyük bir alâka ile karşılanmıştır. Fa tir. Listenın ilânmdan sonra saaayıci. (Ortakla^a harblerde ortaklardan biri kat tatbık mevkiıne g'rmed^ğı için ler ve ithalâtçılar mutalealıruu cıldiyıkılırsa o cephe çözübne|e yüz tutar) alım ve satım, elden ele devir mua rebıleceklerdır. diye az çok kanunlaşmış bir polltika gömelelerinde henüz bir akis yapmamış. Fıatların kcntrolü ve ihtikârla mürüşü vardır. Umnmi blr temayültt ifade tır. Dün piyasada muamelât gene aynı cadele işınde Beledıye yalnız havayıcı etmek bakımından dogrn sayılması geşekilde devam etmiştir. zarurıye ile meşgul olacaktır. Ev\clce reken bn görüşün bu harbde iki istisnaKararnamenin tatbıkına 15 nisanda Beledıye daımî encümeni tdrafına^n sına şahid olduk: 1940 ta Fransa çök. eçılecektir. Kararname Vilâyete ve yapılmakta olan hakemlık işi yeni va. tiigii zaman Demokrasl cephesl yıkılma Bırliklere ve diğer slâkalı müesse zıyete gore Vılâyette teşekkül edecek dı; 1943 te de Italya yere serüdigi halde, sata henüz teblığ edılmemiştir. Eır. Valmin riyasetindeki. Ticaret Vekâkti, Alihver tarafı, bn yakıniara kadar cözül likler umumî kâtibi henüz Ankara Ticaret Odası memurları, thncat ve tt. ıne emareleri gSstermekten nzak kaldL dad:r. Kararnamenin tatbik şekl: Oze halâtçı Bırhkleri mümess'ller:r.den mü Italyada savaş alevlendi Beşinci ordu taarruza geçti Almanlar bütün hücumların püskürtüldüğünü bildiriyorlar | Cezayir 16 (a.a.) 18 mart günü Cassino'nun duman içinde bulunan harabelerinde muharebe biitun şıddetüe devam etmiştır. Muttefık kıt'alan jeh. rin hemen butün sokaklarına girerek Cassino dağınm eteklerinde kâin fatoyu işgal etmişlerdir. Bombardımandan sağ olarak kurtulan askerler ilerliyen Muttefık kollarma saldırmıjlardır. Enkaz arasında tanklara yol açmakla meşgul Müttefik istıhkâm erleri kazma ve kürekleri atarak sağ kalan düşman askerlerinin ümidsiz hücumlarma kar. şı mücadele etmek zorunda kalmışlardır. Almanların Cassino"ya takvıyeler gdndermesine tnâni olmak için An7ioNettuno koprübaşındaki Amerikan hü Arkası Sahife 3, Sfl. 6 da Âdapazarı Toprak Ofisinde memurlar çiftçiyi soymuşlar Dört memurun devlet hazinesinden 250,000 lirayı zimmetle ine geçirdikleri tahakkuk etti Adapazan (Hususl muhablrimizden) « , Adapazarl müddeıumumillği, Adapazan Toprak Mahsulleri Ofislnde yapılan bir yo!<;uzluk hâdısesine el koymuştur. Adapazarı Toprak Mahsulleri Ofisl şef ek^)eri Cavid Gürsov, d»po memunı Adil Bekim, depo memunı Mucid Ekicl ve ksntarcl Hasan Konmas haklannda müfettiş İsmet Glray tarafmdan yapılan tahiikat müsbet netica vererek suçlulara işten el çektirilmlş ve ilk tahkıkat açllmıştlr. Müfettiş fez^kesi 20 büyük sahite tutmaktadlr. Hâdısenln mahlyeti şöy'ıedir; Yukarldia isimler: geçen Cavld Gürsoy, Adil Beklim, Mecid Ekicl, Hasan Konmaz bir kumpanya halmde Toprak Mahsulierl Ofisi Adapazar şubes'.nde geniş mıkyasta yolsuzluk yapmışlardır. Tevali eden şikâyetler üzerine umum müdürlük, Arkası Sahife Z Su. 1de Büyük bir suiisrima Bulgar muhalefet fırkası Müttefiklerden sulh şartlarını bildirmelerini istemiş! Ev kiraları Ziya Karamürselin teklifi reddedildi Ankara 16 (Telefonla) Büyük Millet Meclisinde kurulan muvakkat encümen, ev kiralarına yüzde yirm) zam icrası hakkında Ziya Karâmürsel tara. fmdan yapılmış olan teklifi ekseriyetle reddetmiştlr. Doğu cephesinde bütün tank savaşlarına sahne olan bir sahanın ' muharebe bittikten sonrakd hali Ruslar Rumen hududuna Büyük hava 38 Km. mesafede! akınları Almanlar Bug kıyılarında çekildiklerini bildiriyorlar Cephede Bılgar kınvefleri de varmı? Otuz dört yıllıfc Hukuk Profesörü Üniversite bugün Profesör Ebülulâ'nın 34 üncü meslek yılını kutluyor Stuttgart ve Münich'e 3000 tondan fazla bomba atıldı Ihtikârla mücadele Kararname piyasada alâka ile karşıland., şehrimizde büyük bir teşkilât kuruluyor Moskova 16 (a.a.) Mareşal Stalin, taarruzile ileri hareketlerini mkışaf bugun Marejal Montovv'e h'taben aşa. ettiren ikinci Ukrayna csphesi kıt'aları Londra 16 (a.a.) Hava Nezaretinin bugun Vapniarka büyük demıryol şube ğıdaki günlük emri neşretmiştir: tebligi: Arkası Sahife 3, Sü. 2 de • Tank ve piyade teşkillerinin süı'atli Dün gece sayılan bin bombacidan fazla olarak tahmin edüen bomtoardımant servislerine mensub uçak.larlmız üç bin tondan fazla bomba atmışlardır. Stuttgart başlıca hedefi teşkil etmiştir. Hava, netıeelerin derhal tesbıtl lmkânını vermemişse de taarruzun sonuna doğnı bulutlann arasından büyük yangınlarin alevlermi görmek mümkün olmuştur. Münich'e ve şimal batı Almanyada baç Arkast Sahife 3. Sü. 7 de Dün gündüz de Augusburg ve Ulm şehirlerine hücum edildi Fin cevabı bugün Rusyaya bildiriliyor Roosevelt Finlere hitab ederek «Son fırsattan istifade ediniz» dedi Washington 16 (a.a.) Reis Roosevelt, «Fİnlandıyanın Almanyadan ayrllmak hususunda meydana gelen fırsattan istifade edeceği. hususundaki samimî ümidni bugün bir kere daha açlğa vurmuş ve F.nlandiyaya her ne pahasma olursa olsun harbden çekilmelc tavsiyesinde bulunmuştur. İyi haber alan mahfiüer, bu beysnatl F.nlandiyayl Almanyadan aylrmak İçin Birleşık Amerika tarafından yapümlş yenl bir tazyik telâkki etmektedirler. Stockholm 16 (a a.) Finlpndiyanin Rus mütareke şartlarlna vereceği ce^ab hazırlanmlştlr. Yarın Stockholm'a gönde. rllecek, cumartesi günü Moskovaya varacnktır. Burada görülen alâmetlere göre, Fin cevabl Rus şartlarınm bazılarmı reddetmekte, fakat müzakerelere devam arzu. Arkası Sahife 3, Sü. 2 de VARLIK VERCİSİ Satışların durdurulması için dün emir verildi tstanbulda 100 mîlyonluk verginin kaydı terkin edilecek Varlık vergisinin tasfiyesi hakkında Büyük MUlet Meclisince kabul ed:len kanun henüz tstanbul Vılâyeııne ve Defterdarlığa teblığ 'edümemiştir. Yalbu kanun mucibince satışlarm dur Arkası Sahife 3, Sü. t te Ordinaryüs profesör Ebülulâ î Bugün İstanbul Ünlvesltesi Ordinaryüs profesör Ebululâ Mardin n meslek Fakat şark cephesindekl hareketlerin rmde Ankarada bir talimatname hazır rekkeb komisyon tarafmdan yapılacak hayatlnln 34 üncü yillnl kutluyor. Jîak umuminın tali tır. Mihver dnrumu üzerinde hayatiğ bir 6 lanmaktadır. Kâtibi ve adalet kürsüsünde otuz dört yü faslneml oldugnnn nnntmamalıyız. İtalva matname ve direktiflerle pazartesi gü. thtikârla mücadele için Istanbulda lasız, yonılmadan, usantıadân hakkın ı yıkıiabilir, hattâ garbda blr İkinci cephe nü şehrimize gelmesi beklenn ektedir. Arkası Sahife 3. Sü. 4 te Arkası Sahife 3. Sfl. 5 te açılabilirdl; şark cephesinden ümidlerini kesmedikçe küçük Mihver ortaklan Almanyadan oıaklaşıp kendi başlannın çaresine bakmagi düşünmiyeceklerdi. Bogiin bn cephenin Mihver hesabına çok şüpheli blr durnm alması, Finlandiyada ve şurada bnrada rasladıgimiz karargız. hğm başlıca sebebidlr. Almanya, ortaklarıni tereddüdden kur. İ Fin cevabı bugün Ruslara veriliyor Rıısya • İfalya mesclesi Tito da Badeglio ile diploma lik münasebetler tesls edecek Mareşal Mannerheim NADÎR NADİ Arkası Sahife 3, Sü. 4 te Renkli Haritamız Altıncı sahifede I BUGÜN Amerika ile Ingilterenin Rusyadan izahat istemeleri bedeniyor Kendi kendimizî tenkid: 75 bin karneyi ne yapmalı ? 16 mart şehitleri için dün hazin bir ihtifal yapıldı Muazzam bir halk kütlesinin ve askerî kıt'aların iştirak ettiği ihtifalde heyecanlı nutuklar söylendi Rumanya ve Rusya Ruslar, Rumanyaya girerlerse... Yazan: Emekli General H. Emir Erkilet İkinci sahifede Stockholm 16 CTP.) Reuter'in diplomatık mı.harriri tngıliz Ve Arrc.ıkan hukumetlerınin. Scvyetleıden, Badng. lio hükumetile «doğrudan doğruya mü Yapılan slkı kontrol üzerine bu seferkı tevziatta tamam 75 bin karne tasarmf edılmiş. Sevlnilecek şey! Zaten ciddî tutulan her iş memnun>uğu mucib bir netice verıyor. Tereyağ, yoğıırt, et kon. trolu gibi. Bu 75 bin karnenln karşlllğl günde 250 çuv3İ kadar un eder. Kontroldan evvel bu un gene şehırliye gidlyor, fakat maalesef fena yollar'a, yüksek f.atıarla müstahak olmlyanlarin kârına vesile oluyordu. Günde 150200 çuval un İstan. bui için eskiden olduğu gibı unlu mskddeleı ve bu arada makarna yapmağa ki. fayet edecek bir mıktaıdlr. Şehirlirün meşru yollarla bu unUrdan istifadesipe müsaade etmek hem hayit pahahlığlna karfl hatlrı sayllır bir tedbir, hem de fena yollara tekrar sapümayl önl;yecek en iy: bir çare olur. Umarız ki a'âksh maksmlar da bu müta^amlza iştirak Badogiio hükumcti vaptığı ilk içtimada edsrler. Çünkü karne sızmtllannın senasebata girmesi» meselesinden dolayı Cordell Hull arasında çarşjmba günü bebinl yalnız ahlâk z^flnda değiı, biraz r izahat taleb edeceklermi yazrH.'di'r. bir gjiuşme olmuştur. Bu şcıu; ne da zaruret sevkinde aramsmak msafsız1%1 NewYork'tan verilen habp ^ go den anlaşıldığına gore. harbin s yasl lık olur. re, Reis Roosevelt ile Hariciye Nazırı Arkası SaMJe 3. Sü. 4 te Az» şehidlerımizin mezarları başında nutuklar söyleniyor Yastsı 3 ünçu sahiiemizde