16 Mart 1944 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

HER KESİN 6EGENDI HER UESEYE UYG SflAT 86 yll denenmiç fevlçıre Saatkîir. Satlş yeri: Emlnönü mey^Sanı No. 4 T E T F İ K A Y D I N j 20 nci yıl sayı: 7034 umhuri İSTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektub «dresl: Cumhıu'.yn, İstanbu) Posta kutusu: Istanbul No. 346 Telefon: Başmuharrir: 2366. TatuU hey^ti: 24298 îdare ve Matbaa bsmı: 24299.24290 r «AN MABTRT MER KA Başlavlnca eünizden heyecan, macera ve ni| roman. 100 kurus. Perşembe 16 Mart 1944 A HME D Varlık vergisi Sovyetlerle Ingilizler lasfiye kanunu dünkü arasında bir Mecliste kabul edildi Bir Mihver çozuntusu muhtemelmi? i Maliye Vekilinin beyanatı Kanunun ihtiva ettiği başlı iki hüküm Rusyanın Badoglio'yu tanıması endişe verdi Aıtterika Hariciye Nazırının beyanatı Times: "Rusy>amn bize danışmadan yaptığı bu hareket belli aramızda işbirliği bulunmadığını ilân ediyor,, diyor ltler bu harbln ancafc «ark cephesinde çöıülecegini bir Ankar» 15 (a.a.) BüyüJc Mlllet kaç defa tekrarlamıştu Açıl Meclisi bugun Şemsettin Günaltay'sa Bı&ı gtindenberi üç yıla yakın blr laman baskanlığında toplanmıgtır. Alman siyasî mahfilleri geçtigi halde, şark cephesi, sahiden bttcelsenin açılmasıru müteakıb Maliye ne diyorlar? ttin savaş dufcumlerinm hâli birleşip Vekili Fuad Ağralı söz alarak. gelen •oplandığı bir yer olmakta devam ediyor. evrak arsamda bulunan varlık vergisi Lor.dra 15 (a.a.) Times gazetesl, Sovyet taarruzunun son aldıfr şekillere kanun lâyüıasının encümen maztola. bnşvazısında Badoglio hükumetinln Rusbakarak, laman laman. kesln netice gü sında da ıstenildıği gıbi ruznameye &İL. ya taraflndan tanınmasl meseleslni in. nüne surada ne kadar kaldı&ını soran narak tercıhan muzakeresini tetl't eycelerken şunlan yazmaktadlr: lara bile rashyoruz. Bu cephede çetln letniş ve bu teklif kabul olunmustor. «Eusyanln Mareşal Badogîio hükumeşartlar altında dovüşen Alman ordusn. Bunun üzerine Maliye Vekili Fuad tini resmen tanıması hayret verecek fciraı daha sarsılacak olnrsa Avrnpadaki Ağralı aşağıdaki beyanatta bulunmuj. mahiyettedlr ve ilk bakişta, bugünkü bütün Mihver slstetninin yıkılaca£ı söy tur: slyasette bir taklm değişiklikleri ictb « Muhterem arkadaşlar, leniyor. Hattâ bu yıkılışı şimdiden başettir«n yerslî bir hâdise gibi görünmekYüksek takdırinize, tasvibinıze ırzelamı? sayanlar da oluyor. Rnmanyada tedir. Bundan başka, düşman bir hükupanlk havası esti|ini, Macaristanda, Bul dılmiş olan kanun lâyıhası bandan 16 metle mütarekeden sonra ve sulh şartlaAnkara 15 (a.a.) Hasüatı milli müfcaristanda sinirlerin nerede ise kopacak ay evvel, evvelki yılın ikinciteşrın arinin kabulünden evvel tam siyas! müdafsa Ihtiyaclarıni karşılamak üzere İhhale geldl&inl rivayet kabllinden Işi yında kabul buyurduğımuz varlık ver Arkası Sahife 3, Sü. 2 de rac edilecek olan Millî Müdafaa istikrazı Mareşal Badoglio'nun Miitteflkler karargahlnda çekflmlç son resmi gisinden tahsilsiz kalmış olan bakaya. tiyoruz. İkind tertib tahvillerinin 17 mart 1944 llk yaz ayları müstesna, şark eephe nın terkin yolu ile tasfiyesini istihdal tarlhlnden itibaren satışa çikarllacağı ve Bindeki karşılıklı taarruz ve müdataa etmektedır. Aziz yurdumuzun bakasısatlşm 3131944 akşamlna kadar devam fcareketlerinin, askerlik mtitehassısiarml nı, büyük mılletimizin hayat ve refa. edeceği öğrenilmlştir, tile şaşırtacak derecede acayib ve sür hım sağlıyacak büyük ve sümullü igBu defa çıkarılacak olan İklnci tertib Maltye VekiH Fuad Ağralı leri, zamanm ağır ve müşkül sartları prizü şekillerde geçtigi muhakkaktır. Bltahviller de, blrlncl tertib gibi, hamllL içinde tahakkuk ettirmenın devlet hafinci yaı taarrmlannda, bir kaç büyiik tediye imkânları İle telife çalıjarak em. i Arkast Sahife 3. Sü. 5 te zinesıni ne kadar büyük vazifeler ve tneydan muharebesi sonunda Buslan niyetli bir usul ve sistetn dahilınde ağır masraflar karşısında bulucdurOu. yürutmeğe bilhassa dikkat ve itına etyenerek, altından kalkılamıyacajı «öyğunu takdir ederek ve bir defaya mahtiğimiz ve bu sebeble uzunca blr zalcnen milyonluk kayıblara ufcrattıktan sus olmak ürere kabul buyurdugHnuz eonra, Alman ordusn, ayni yılm krçında bu varlık vergisi tahsilâtı ?18 milyon man ayırmak zorunda kaldığımız ta. çok çetin müdafaa muharebelerl vermek küsur lira gfbi azımsanmıyacak bir ye kib ve tahsll işlerini »onuna erdirmis bulunuyoruz. roranda kalmıstı. Kara ve hava ktıvvet kuna baliğ olmuştur. ierl bakımmdan harb maklnesl ağır sne Ihtiyaçlarıni {nUke"efier:a Arkatı Sahife X SO. 4 le rette zedelenen Sovyet Kusya, ertesl yıl fcütün dünyayı hayrete düsiiren bir kendlnl toparlama hareketlne gtrlşti T eh e m Ibirlnci yıla nazaran daha başaplı blr tnüdafa» sisteml kurdn, hem de, Alman iaarnuranu boşa çıkardıktan sonra kenBlsi korkunç taarrnzlara glrişti. Şimdl doknz aydanberi hemen de *ralıksıı olarak sürüp giden Sovyet flerlevişi Ise, şark cephesinde, daha da hayfet edilecek geltjmelere yol »çıyor. As. Ankara 15 (Telefonla) Ticaretln cl, İhracatçı ve perekendeci cJarak beş kerllk hareketlerinl gösteren krokflere tanzimi ve İhtikârla mücadele İçin ha grupa ayrılmakta ve bunlar ayrl aytı talıaktıgunız zaman, boydan boya nzayan zlrlanan kararname Vekiller Heyetinin rlf cdilmektedir. Aynı gruplardan biri eephe üıerinde her ikl taraf için son tasdikma iktiran etmi>tlr. Kararnarr.e diğerine, imalâtçı, toptancl ve ihracatderece tehlikeli girinti ve çıkıntılar gö Arkası Sahife 3. Sü. 2 de de tuccarlar İtfaalâtçl, ima^tçı, toptan. I riiyoruz. Her hangi blr meydan muharebestade bn gibl vaziyetler, bir buhrana I Işarettir ve umumiyetle ya taarroz eden, Moskova 15 (a.a.) Sovyet tebli#: merkezlle ikl istasyonunu zaptetmişler I ynhnd da miidafaada kalan tarafın kesin 15 martta Proskurof lstikametinde kıt dlr. Kirovograd, Dolinskaya ve Nikolayef I bir netice almasile sona erer. Buhran alarımız düşmanın üstün piyade ve tank bölgelerinde kıt'alarımız ileri hareketle I Taziyetine girecek derecede büküldükten kuvvetlerile yaptıgı karşı taarruıl&n gerl rlne devam etmişler ve muhtelif bölge•onra, cephenln yenlden düzelip hiç blr atmakla meşgıü olmuşlar ve düşmanı lerde 160 meskun mahal almışlardır. Eden: «Bizim gibi Rusyataraf hesabına kesin bir netice vermekInsan ve malzemece ağır kayıblara uğSnlgevka ve Bezernikovka bölşesinde sizln lstikrara kavnstagn da büyiik munın da siyasetinin her saf. ratmışlardır. tuzaga düşürüîen Almanlar gruplara ayharebelerde arasıra görüliir. Vinnltza lstikametinde kıt'alannuz ta nlmıstır. Bu gruplar şimdi yok edılmek hasından haber vermesini Fakat doknz aydanberj şark cephesin arruzlarını gellştirerek Vinnitza'mn 4 üzeredir. bekliyoruz» diyor de bn söyledigimiz şekillerden hiç birlne idare merkezınl ve 50 meskun mahalli Ruşen Esref fcaydm Alman tebliğî raslamadık. Doknz aydanberi Ruslar ve işgal etmişlerdlr. Pührerin unıumi karargâhı 15 (TP.) Londra 15 (a.a.) Mr. Eden bugün Londra 15 (B.B.C.) Reutartn AnAlmanlar ne bir tek meydan muharebeUman'ın cenub batısında iklnci Ukrayordulan başkumandanlığınm vam Kamarasmda beyanatta bulunakara muhabirinin biMlrdiğine görg, Türsini sona erdirip büyiik yahnd orta bir na cepheslne mensub kıt'alar 100 kllo Alman ak Ingiltere hükumeti ile Kral Pıerre klye hükumeti, Rauf Orbayln yerlna safer kazandılar, ne de o koskoca cep metrellk blr cephede Bug nehrini geç tebliği: Londra büyük elçiliğine Ruşen Eşrel Doğu cephesinln cenubunda ereri a e YugoslavTa Başvekilinin In'jilteıede henln tehlikeli böküntülerden knrtuldn mişler ve nehrin sağ kıyısında düşmanm julunduklan esnada müzakereler ya. gn görttldtt. Stockholm 15 (a.a.) Fin parlâ. mek zorunda bırakılan Fin sefleri böy. Ünaydım tayin etmek nlyetindedir. mukavemetini kırarak 20 30 kilometre hnmakta olan cephemizi muhtelif kesimTüridyenin bu niyeri taamül mu» Bngün bilhassa cennbda Almanlar çok kadar ilerlemişlerdir. Bu cephedeki kıt lerde yarmak teşabbüsünde bulunan ılacağım ümid ettiğini söylemiştir. mentosu bugün tekrar gizîi bir top le düşünüyorlardı. Arkast Sahife 3. Sü* 4 te oazik bir dnrnmda btünnuyorlar. Bir alar 4 şehlr Işgal etmişl«rdlr. Bunlann kuvvetll düşman birliklerinln bütün ha Müstakil aza M. Gtandville'in, birleş lantı yapmıştır. Yarı resml bir kay Arkast Sahife 3, Sü. 4 te yandan Tarnopol kapılannda dövüşiir arasında Truoktines, Obodovra vc O'^o reketleri akamete ufratılmıştır. tnguletz miş milletlerin Balkanlarda müîterek naktan bıldirildığine gdre, parlâtntnto ken, bir yandan Nikolayen bırakmamak pol vardır. Bu kıt'alar 700 den fazla ve Bug nehrl kıvılannda, Pogrebice'nln ir siyaset takib etmek maksadlle Sov bu toplantısmda Sovyet tekliflerinı 40 taki ısrann askerlik bilgisfle flişl|ini an meskun mahal almı^lardır. TTman'ın cs cenub batısı İle Tarnopol'un dcŞu böl yet Rusya mümessillerinin müzakereye reye karşı 160 reyle reddetmiştir. davet edılip edilmiyeceği hakkında Helsinki'deki îsveçli muhabirlerin lamak güçtür. nubunda iklnci Ukrayna cepheslne men gesinde çetin müdafaa muharebeleri olBununla beraber şimdiki buhran vazl. sub kıt'alar Odesa bölgeslnin İki idare Arkast Sahife 3, Sü. 6 da Arkast Sahife 3. Sü. 3 te bildirdiğine göre, parlâmentpnun bu sa. bahki celsesi derin bir yeis havası yetinin yakuıda bir Mihver çözüntüsöne içinde açılmıştır. Parlâmentonun düikü yol açması da az mnhtemeldlr. Kiiciik toplantısından sonra gecenin geç saatleMihver ortaklarının bugünden yanna rine kadar istişarelerde bulunmuş okEndilerini koynvereceklerinl sanmak lan siyasi partilerin şefleri bu sabah için, bnnian yagmada mal kapmak ngparlâmentoya gelirlerken yorgun ve runa harbe girmiş farzetmek lâzımdır. endişeli görünmekte Idıler. Halbuki ne Macaristanm. ne RumanyaFinlândiyanın Rusya ile anlaşamıya. nın, ne de ötekl küçük Avrnpah milletcağma ve Finlerin Sovyet şartlarmı lerin çapnlcnlok gayretlle silâha davilk bıldırıldiği şekilde kabul veya red randıklannı sanmak yanlış olnr. Bunetmeleri lâzım geldiğine dair Londralardan blr kısmı hesablannda belki aldan verilen haberin doğruluğu Heisindanmışlardır, fakat bir kısmı da her kinin iyi haber aîan mahfillerinde tas. halde başka tiirlü harekete imkân bndık edıliyordu. Nıhayet bir karar verlamadıklan için şimdiki yolu tntmnş bü H Yeni Milh Müdafaa istikrazı İkinei fertib lahviller yarından ilibaren sahşa çıkarılıyor îhtikârla mücadele kararnamesi çıktı Kararnamenin hnkümleri Sovyetler nehrini geçtiler Dorf vilâyette" birer Ihtikâr Bug komisyonu kuruluyor ı Yeni Londra Büyük Elçimiz 1 Röyter, Ruşen Eşref Ünaydının tayin edileceğini bildiriyor Moskovanın iddiası: «Son haberler cenub Rusyada Von Manstein kıt'alarının firar halinde olduklarını göstermektedir» Yugoslavya için Londrada müzakereler J Finlandiya, Rusyanın sulh ı t ını Parlamento dün bu hararı 40 reye harşı 160 reyle verdi Rumanyanın sulh şartları Transilvanya Rumanyaya verflecek mi? Ankaradaki Rus mahfillerine göre Prens Stirbey'in teşebbüsü bir Alman oyunu imiş lunnyorlar. Alman ordusn yıkılniadıkçn bunlann tuttnklan yoldan dönmelerlnl teklememelidir. Harbe girmek. ne kadar Londra 15 (a.a.) Bütün gazeteler kolaysa harbden çıkmanm da o kadar Prtns Stirbay'in Kahireye seyahati meçüç oldnfnnn gösteren misalîer SnümÜ7 selesine sütunlarlnda ehe m miyetli bir de serili dnmyor. NADÎR NADl yer aylrmışlardlr. Daily Herali gozetesi beş sütunlu bir başlık altmda Sthbaym mütareke şarltlanm bildiren Ankara muhabirinin telgrafınl neşretmektedir. Bu şartların göze çarpan noktaları, Be. sarsbyanın Rusyaya blrakılmasl, Transllvsnyanm Rumanya ,»a iadesi hususunda Rusyanln garantisi ve Rumanyanın yalnlz Rus değil ayni zamanda İngiliz ve Amerlkan kıt'alan tarafmdan işgali hususlarldir. Yeni bir Antonescu Hifler mttlâkatı 16 Mart sehidleri Rumanya Harîtası $ark cephesinin cenub kesiminde bugünkü harekât sahası ve Besarabya I YARIN Bununla beraber Dally Teîegraph ge. zet«si, Ankaradaki Rus mahfillerinin noktai nazarına işaret etmekledir. Bu mahfiller Stirbay'in Rumanyayi Alman. larln müsaadesi olmadlkça terkedemlyeceğın! ve bunun müttefikleri aylrmal İçin bir Alman teşebbüsiî sekllnde gör. düiJ aöykmelctedlrler. Bugün merasimle aziz Londra 15 (R S.) Rumanyalı Prens Sllrbay'm Ortaşerk seyahati hakkındaki hatıralan anılacak havadislerini, Londra yarıresm! tefsırcilerl, pek manidar bulmatnaktadlrlar. Bugün öğleden sonra Eyübdeki 16 mart Prens, Hitler'in Avrupa kalesini terkefehıdleri abidesi önünde büyük blr ihtiden ve meşkuk sulh şartlarlle mücehhez bulunan diplomatlardan biridir. D!ğer fal yapılarak, aziz şehidlerin hatıralan taraftan Stallnin, Ru.nanyanm bütün anılacaktır. Yirmi beş sene evvel 13 mart Transilvanva hakkındaki taleblerini mü. sabahı, İstanbulun işgali esnasinda, Şehdafaaya hazlr olduğunu söylecUğini bil zade başındaki garnuranda, anî bir basdiren havadislere gelince, resmî mshfil kmla şehid edüen bu kahramanlann haler bu hususta hiçbir çeyin bilinmedi tıralarının tazizl için büyük blr program ğini ifade etmektedir.er. Maamafih şu hazırlanmıştır. thtifalde, Çehir Meclisi olaylar hakkında dikfcat nazan celbe azasından blr zat, Halkevleri namma Meliha Avni, birer nutuk söyliyecekler, dilmektedlr: 1 Transilvanya, Rumanya hükume askerî bando matem havasmı çaiark^n tine, Macaristanla Müttefikler arasında bir askerl müfreze, havaya ateş edecek461920 senesinde imza 'edilmiş olan tir. Nutuklardan sonra askerî kıfanın Tıianon muahedesl mucibince ilhsk edjl ve mekteblilerin iştiraküe bir geçîd resmi yapılacak, aziz şehidlerlmijin ruhlanıiştlr, ı HJtlçr ve Mareşal Arkm SvMİ 3. SŞ. 5 fc j Rumanya Sulha ko«uyor!.. harbe de böyie koçmujtu!.. Şaym