4 Mart 1944 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

. Hediyelj ve müsabakalı Ş E R L O K H O L M E S serisi ^ MAVİ YAKUT 50 sahife. birçok reslmler 20 kuruş. Bugün Çıktı İ Toptan satış yeri: İstanbul Nuruosmaniye Seref sokağl No. 37. J umhuriyet innn l\Jdc İSTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf v« mektub adreri: Cumhur.yet, fetanbul Posta kutusu: İstanbul No. 246 Telefon: Başmuharrin 22366. Tahrir heyati: 24298 Idare ve Matbaa kısmı: 24299.24290 r Auguste Ilılilljljfr ıftı meşhur eseri KADIN Çeviren : Aşk ve İhtiras MİROĞLU ı 100 Kr. GÜVEN İst. Cağaloğlu . I 4 1944 . . . . "lürkiyeye silâh sevkiyatının Devlet malzemesini calan tatili siyasî bir karar değildir,, şebeke oldu News Chronicle de: «Türkiyensn maruz olduğu güçlükler Londrada anlayışla karşılanıyor)) diyor Şehrimizde bulunan müteahhid Şerif ve Receb ile üç arkadaşı bu şebekenin suç ortağı olmak zannile tevkif edilip ayrıca mahkemeye verildiler Afvon 3 (Hususî) Devlet malzemesini çalmaktan zanll eşhasln muhakemesi bugün bitmiştir. Belediye salonunda akdedilen bugünkü celseyi 800 kişı dinlemiştir. Dava mevzuu bir vagon bakır tel çalmak, suçun mevdana çlkmamasl için devlet mallarlnın bulunduğu depoyu ateşe vermek suretile ayrlca bir milyon lirallk eşyanln zlyalna sebeb olmak ve dolaylsile Orenbağl mahallesini de yangm tehlikesine maruz blrakmak, bütün bunlardan baska hâkimlere 10,000 lira rüşvet tekllf etmekti. Dünkü celsede Müddeiumumî iddianamesinl okumuş, suç'ular müdafaalarını yapmlşlardlr. Bugünkü celsede 30 sahife tutan karar okunmuştur. Karara göre suçlulardan elebaşl Nazmi Aydlnç 10 sene ağlr haose ve 5000 lira Dara cezasile müebbeden âmme hizmetlerinden mahrumiyete mahkum olmuştur. Bu adam devlete aid teknik İnşaatl idare eden İngiliz heyetı nezdinde tercümanlık yaplyordu. Bunun muavinlerj olan Osman Topfişek ve Süreyya Tavav 6 şar sene sekizer ay ağlr hapse ve 3334 er lira para cezjsma mahkum edilmişlerdir. Bunftrln arkadaşlarlndan Hâşim Helvacıoğlu 5 sene ağlr hapse. 2500 lira para cezaslna, Mustafa Renda, Vacid, Ahmed Rasim ve Salih üçer sene dörder ay ağlr hapse, 1660 ar lira para cezaslna mahkum olmuşlardlr. Mchkumlarln suç ortakları olduklan zannile müteahhid Şerif ve Receb'e üç arkadaşlarmın da muhakemeve sevklerj takarrür etmiş ve bunlar İstanbulda tevkif edilmişlerdir. Suçlular. İstanbulda ikinci sorgu hâkimliffine verilmişleridr. İngiltereyi bekliyen ğüçlttkler Bütün tngiliz gazeteleri neşriyat yapıyorlar Mail, Daily Herald ve Yorkshire Post'ta çıkan haksız mütalealar Amerika Hariciye Müsteşan Stetinius ep küçük devletlerin karanlık istikbalinden bahsedildigi bugunlerde, büyük devletleri, hele tngiltereyi bekliyen yarınki güçlükler, hiç de azınısanacak bir yiık teşkil etmese gerektir. Barut dumanlannm yan örttügu Avrnpa karasmda olan bitenlere dikkatle baktıgunıı zaman küçük devletler mi, İngiltere mi, hangisinin daha agır şartlarla yarın cenkleşmek torunda oldngnnu kestirmek tacmen de imkânsızdır. Yanlış bir göriışe saplanmaktan korkmaksınn deneDilir ki, Avnıpah küçuk milletlerin mnkadderatı karardıkça İngUtereninki de belki daha ziyade karannaktadır. Fransa, takati kesilip de mutareke Istediği zaman Londrada bir De Ganlle komitesi kurulmuş ve Fransız tngüiz ittifakı sembolik mahiyette yaşıyor gösLondra 3 (L.P.S.) Tımes gazetesiterilmek istenmişti. Dördüncü yüma yak'.aşan Fransız Alman mütarekesi, nin siyasî muhabiri yazıyor: «Türkiyeden gelen haberîer, Türkiarada geçen uzun zaman içinde Franaada bir çok fikir cereyanlannın serpi yeye Britanya tarafmdan harb malze. lip büyümesine şahid olduk. Mareşal mesi ve teçhizatı gönderlhnesinin our. Petain (sosyal ihtilâl) adını verdiğı durulduğunu veya beklonilmiyen şekilcle nz gönderildiğini bıleörmektedir. geniş çapta blr cemiyet hareketine Bu haberler doğru görünmektedlr. önayak olmak istedi. Ceıayire tajınan Tdrkîye mazide geniş öîçüde siîâh a l . Fransız komitesi, General Giraud'nun mıştır. Bu silâhlarla bir müddet İÇİn jahsında bir aralık Amerika Birleşik Alrr.anyanın kendislne karşı kullana. devletlerine doğm kayarken, son unsur büeceği herhangi bir kuvvete karşl ko. larm iistün çıkmasîle harbden öneeki yab îeoek vazlyetteydi. front popnlaire Fransasını andıran bir Diğer taraftan Türk hükumeti ve çehreye büründü. Bn komitenin Fran halkl, Müttefik zaferlerini paylaçmak sada gösterdigi faaliyet, anavatandaki için kendi teşebbüs'.erile harbe girmek eski yaralan deşer mahiyettedir. İşgal hususunda hiç bir İşaret göstermemişkuvvetlerinin çizmesi altında, saŞlı sol lerdir. Ne Cumhur Reisi İnönö'nün In kapışmalara açıkça başlamak için Kahıre Konferanslnda Mr. Roosevelt ve fırsat kollıyanlar var. Mr. Churchill ile yaptığı mülâkat, ne İtalyada Badoglio ile imzalanan ve (kayıdsız, şartsız) dendiği halde pek çok kayıdlara, şartlara bağlandıgı sonradan anlaşılan mutareke, tam manasile iflâs etmiştir. Romaya gdnderileceği aylardanberi vadedilen, fakat hâlâ Napoli'de pinekliyen mutareke hükunıetine karşı ne Müttefikler, ne de İtalyanlar ayni duygulan besliyorlar. Birinciler ve ikinciler arasında bu hükumeti tanunak istemiyenler, hatta açıkça tanımıyanlar var. Fransayı andıran bir hava İtalyaya da karanlık yannlar üflcyip doruyor. Yagoslavyanm mülteci Kfral hiikumetini İngiltere iki buçuk yıl önce bağrma basmıştı. Fakat bn hükumeti meralekete sokmamağa and içen Mareşal Stockholm 3 (a.a.) Moskovada, FinTito'ya. Londra, bir yıldır bir knrtarıcı noamelesi göstermekte devam ediyor. landiyalılann kat'i bir karara varabilGeneral Mihailoviç'e giyabında bir hain meleri için yalnız 3 gimlük vakit kaldıdatngası vurolurken, vatansever Sırb ğı söylenmektedir. larla partizanlar resmen boğuşnyorlar. Stockhoim^deki Sovyet elçisi Madam Ynnanistanda manzara daha parlak Kolontay ile M. Paassikhi arasmda tadeğildir. Mülteci Kral hükumetini ta vassut vazifesini yapan şahsiyet. pazar nımıyan lürlü türlü gruplar orada da gününe kad2r Moskovayı memnun edebelirmiştir. İşgal knvvetlerine karşı knl cek bir cevab verilmediği takdirde. sulh iptal edilraiş saTiIac'ğmı lanılmak üzere bn memlekete gönderi. tekl:finın len silâhlar, daha ziyade ynrddaş kanı kat'î ifadeli bir lisanla bildirmiştir. nğrnna harcanıyor. Pinlandiyalılar kabul edilebilecek bir Yukanya sıraladığımız olaylar, Avnı cevab vermezlerse Buslann bu cephede panın yalnız bngiine aid bir kısım çeh evvelkilerini tamamile gölgede bırakaresini gösteriyor. Bütün çehrenin yarm cak şekilde geniş ölçüde bir taarruza daha da tatsız şekiller almıyaca£ını kfmse temln edemez. tngiltere, k,ontrolunn elinden kaçırdıfı Avnıpa karşisında, birbirine tamamile aykın vaziyetleri ümidsiz bir gayretle banştınna£a çalışırken, biraz da ne yapacagını şaşınnış bir adama benzlyor. Evet, küçük Avrnna devl»tlerlntn \n H 1 Bir İsviçre gazefesinin şayanı dikkat makalesi Amerika ne diyor? de sonkânunda Ankarada yapılan askerî konuşmalar, Türklerin •macera» diye tavslf ettikleri hareketlerinin önüne geçmek hususundaki erzularlnı sars. marr.lştlr, Türkler ancak geniş ölçüde teçhiz ediidikleri lakdirde Müttefiklerle i^en iş birliği yapmağa hazlrlanmışlardl. Fakat bu miktar, Türkiyenin bunu kullanacak kuvveti karşıslnda, bize hadJİn den fazla görünüyordu. Bunun îçln askerî konuşmalar talik edildi. Gönjnüşe nazaran Türk cephesliin sakin kalmasl muhtetneldir. Diğer taraftan Müttefikler garba aid muazzam askerî projeî?rie karşılaşmış. lardır ve İtalyada ağlr savaşlar yapmak. tadlrlar. Bu itibarla sÜâhlarının bir tekinin bile âtll kalmasına müsaade e Arkast Sahife 3. Sü. 5 te «Türkiyeye ödünc verme ve kiralama muamelelerine halel gelmemiştir» taarruzu da akim kaldı» diyorlar İngiliz Harbiye Nazırının beyanatı Cezayir 3 (a.a.) Hava kuvvetlerl tarafından kuvvetle destekleneıı Jıîütte. fık kıfaları köprübaşma karşı yapllan üçüncü Alman taarruzundan sorra kaybetmiş olduklan bütün toprakları tekraj işgal etmişlerdir. Ş:mdi bir sükunef devresine girllrniştir. Üçüncü Alman taarruzuna da nkamete uğramiş nazarile bakllabılir. Yalni: Amerikan kıfalarl 400 esir almlşlardir. Bir tank savar birliği 9 Alman tankını tahrib etıiıiştir. Dün, Uçaı*kalelerle Liberatorlardan mürrkkeb Müttefik hava kuvvetlerl Alman kıt'alarınm üzerine her blri 20 lıbre ağlrllğinda 40,000 bcmba atmlşlardlr. Bu suretle her tarafl dehçet İçinöe buakmışlardır. Alman uçaksavar bataryasmin ateşi çok şiddetli olmuştur. 25 düşman avcısı düşürülmüştör. Narva ve Pskov öıtlerinde Müttefikler: «Üçüncü Alman kanlı savaşlar Narva garnizonunun bütün ric'at yolları kesilmiş Moskova 3 (a.a.) Sovyet tebliğl: 3 martta kıt'alarımız Narva'nın cenub batısındaki köprübaşuun genişletilmesl için muharebelerine devam etmişlerdir. Pskov istikametinde Sovyet kıt'alari dOşman mukavemetini torarak taarruzJ Arkast Sahife 3. Sü. 2 de Rflina muharebesi Şark cephesinde i Hariciye Müsteşarının beyanah Washington 3 (a.a.) Hariciye müsteşan Mr. Stettinius, basına yaptığı beyanatta hali hazırdaki vaziyetin Birleşik Amerikanın Türkiye ile ödünç verme ve kiralama kanununun muamelelerine hiç bir suretle halel getlrmedlö'ini söylemiştir. Bu memlekete silâh gönderilmesine nihayet verlmesine dalr ortada dolaşan haberleri tefsirden imtina eden Msteşar bu meseîelerin bilhassa Harbıye Nazırlığını ilgilendirdi^ini ve bu husustaki kararlarm si'âhlanma için kurulan İngiliz Amerikan meclis tarafmdan müştereken alınması lâzım geldigini tasrih etmiştir. İngiliz sefiri, Kahireden Ankaraya Moskovanın verdiği mühlet yarın bitiyormuş, Fin gazeteleri: «Sulh istiyoruz, dönecek fakat daha iyî şartlar da istiyoruz» diyorlar Finlandiya hâlâ karar veremedi Yirmi senedir çahşan sahte bir doktor Nihayet dün sabah suç üstü yakalandı ingiliz Harbiye Nazırı Sir James Grigç Rus mültecilerinden 1302 doğumlu Mehmed oğlu İgoyef senelerce evvel Beyoğlunda Büyük Bayram sokağında 38 numaralı evin üçüncü katına yerleş> miş ve kendsini etrafa maruf bir doktor diye tanltmıştır, İgoyef, serbest olarak doktorluk yapma.'ina mâni bazl sebeb'ıer blunduğunu da ilâve ederek gizlice hasta kabulüne başîamıştlr. Bu hal tam 20 sene sürmüş, sahte doktor on binlerce saf kin.seyi dolnndlrmlştlr. Nihayet dün sabah saat 11 de ikinci şube 1 inci klsım mcmurlan İgayefi muayenehaneslnde suçiİEtü yökalamışlardır. Muayenede şişelerle L lâç, tıbbî kitablar, âletler bulunmuş, sahte doktor yakalanarak adlıyeye teslin edilmiştir. Mü«teşar Avrupaya geliyor Londra 3 (Radyo) Amerika hari Alman tebliği Arkası Sahife 3. Sü. 3 te Berlin 3 (a.a.) Alman ordularl başkun>andanllğlnın tebliğinde bildirildiğine göre, Nettuno köprübaşında kıt'alarlmız muvaffaklyetli müteaddid ta. Arkast Sahife 3. Sü. 3 te Arkası Sahife 3, Sü. 4 te NADÎR NADt liralık sahte pul basan adam "I BUGÜN Ceşidli hatıralar Fıkralar, hikâyeler. portreler... Yazan: İsmail Habib îlk yazı bugün ikinci sahifemizde seyahat manall görülnekte ve bu dir> Arkast Sahife 3. Sü. 3 te Mühim miktatda sahte damga pulu lonıatlarm Madrid ve Lizbonda sulh basan ve piyasaya süren bir şebfkcnin lehirıde bir taklm teseb'jüslerde buyaislandığlnı geçenlerde yazmışllk, 7alunmus olduklan tahn'n edilmektedir. bltrnln tahkikatı deripleştır.lmij ve hâdist bambaşka bir mahiyet al"niştır. Son tahkikata göre sahte damga pulla. nnîn baslhşı şu şekilde olmuştur: Divanl Muhasebatta, Dsvlet Demiryollarmda. Bahkesirde 3 iincü işîetme. Ankara 3 (Telefonla) Ankara Cede. sicil memurluklarınd>3 "callşmlş olsn zaevinde Rıfat isimli mahkumu kc^uşta Duvsun Turan; 942943 senelerinde Ba Ankara 3 (R.G.) Mr. R c s c v . l t sopa ile öldürenlerin muhakemesi bitti llkesirde nnemuriyette bulunduğu sıraBn pulların birisi sahte, birisi de ha.bugünkü gazeteciler toplsntlsında İ ve karar tefhim olundu. Katillerden biri da, İstanbulda «Alâeddin Kıra!» baslm donanmaslndan bir kısmınn esasen idam mahkumudur. D'ğer katilkikiıîir. S?lıtesini bulmıya kalki' ıı^yın, talyan evine müteaddid defr'nr rr.ektubla mü lerden Ahmed Uygun ve Mustafa Çetin racaat etmiş ve 30 kuru=luk damg . Aradaki fark yalnız baskı lnın fenall Sovyet Rusyaya verüeceğini ve bu hu1 ğından ibaretrir. Ilakikî pulu solda susta yapllan müz^kere erin devam e t . idama, Durmuş Öztürk 30 seneye nıah Arkası Sahife 3. Sü. 4 te mekte olduğunu söylemiştir. edilmi§lerdir, eörüyorsunuz. Damga pulu sahteUârUğtmn içyüzü meydana çıkarüdı Londra 3 (a.a.) Britanova ajansının dıplomatik muharrir.nin öğrendıŞine göre. İngilterenin Ankara büvük elgirmesi beklenebilir. Kızüardunup ,bu çisi Sir Hugh KnatchbullHugessen evbakımdan, şimdiden mevzi aldığı Aîos velce söylendigi gibi Kahireden Londrakovadan bildirilmektedir. ya gıtmiyecektir. Londrada bulunan Parlamentonun karanndan bâlâ Lady îîugessen zevci ile buluşmak üzere Kahireye gidecek ve her îkisi de Anhaber yok Londra 3 (R S.) SovTet sulh şart karaya döneceklerdir. ları hakkında Pin parlamentosundan henüz bir cevab gelmemişttr. Posta Müdürlüğü müfettişleri ve Pinlandiya, Sovyet demokrat partisiEinniyet Müdürlüğü memurlarl b:r hanin sözcüsü olan Socîal E>emocrat^ gavale suiistimalini meydana çlkarmlşzetesi, Finlandiya milletinin hürriyeti lar, yapılan bir cürmü meşhudla vazL ve kurtulması şartile harb haiinl terketyeti olduğu gibi tesbit ederek, bu İşi meg« hazır olduğunu işaret etmektedir. yapanları yakalamlşlardır. Tahkikata Pinland ; ya radyosu dün akşam şöyle Madridle Lizbon elçileri sulh göre. İstanbul telgraf merkezi muhabe Arkası Sahife 3, Sü. 2 de teşebbüsleri yaptıktan sonra re memuru Fatih; şubat ayl içerisinde, Pendık, Bakırköy, Beyazıd vesaire gibi Sofyaya dönmüşler şehrin muhtelif yerlerindeki postanele. re Anadolunun Karadenız Ereğlisi, Londra 3 (Radyo) Bulgaristanm Konya, Arabkir gibi yerlerinden geli. istjklâl bayramml kutladığl bugünde yormuş tarzında telgraf havaleleri uygöze çarpan iki nokta var!. Bulgarlar durrruş ve elde ettiği allcllarla bu telİçinde, Mihver sayesinde büyük bir graf havalelerinde yazlîl pcralarl pos. Bulgoristan vücude getirmeıi'n lehin ta şubelerinden beşer yüz lira. beşer de olanlar Mihvere bağlıllklarını ida yüz lira aldırmıştlr. Meselenm farkma me etraek istedikleri halde büyük ek varllmca, işin cürmümHshur halin, İçin hazlrlık görülmüşseriyet Rusya ile anlaşmak ve sulh de tesbiti tür. En son, Hayriye Lisesi talebesinyapmak lehindedir. Bugün verilen bir habere göre Bul. den Dündar adına, Beyazldda Lebîebigaristanln Madrid ve Lizbon elçileri ciler sokağlnda kun^uracl Coni vaslta. hüKımetleri ile müsaverelerde Vulun sile yollanan para Beyazıd postanesin. mak üzere Sofyaya dönmüslerdir. Bu den bu kunduracl tar.nfındjT alınırken, Postanede büyük bir havale suiistimaİ! oldu Bir muhabere memuru, Anadoludan yollanıyormuş diye uydurduğu havaleleri arkadaşlarma ve kandırdığı esnafa aldırtmış ve sulh Arkadaşlarım öldüİtalyan donanmasııtın ren mahknmlar idam edilecekler bir kısmı Rusyaya verilecekmiş! Üç sobas; olan sabii gelirlilere yanmşar ton kömür ven'lecekmi?.. Uç sobası olan sabit gelirli mi?.. Bunda bir yanbşlık var