3 Mart 1944 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

umhuriyet n o , 7UZ I İSTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektub adresi: Cumhuiiyet, tstanbul Posta kutusu: tstanbul No. 2M Telefon: Basmuharrir: 22366. Tahrlr heysti: 24298 îdare ve Matbaa kısmı: 24299.24290 r~ ORTAOKUL TALEBELERİNE Bitirme imtihanına hazlrlık İçin ÇKAN ETRİ Teorimler Problemler Cuma 3 Mart 1944 (JZGÖBEN [e ile ispatlanmlş, rak çözülmüş ve itir. Ankara Caddesi Ankaraya geldikleri Ingiliz basını bize harb malzemesi söylenen Bulgar ricali sevkinin kesildiğini bildiriyor Beş mımarah Ankara muhabirimiziıt Bahar verdiği tnalumat avalar iyiden iyiye ıstnmağa başladı. Zayıf sinirli olanlann içini gevşeten cennb rüzgan, kış uykusundan kaldırmafca çalıştığı Ubiati taüı tatU okşuyor. Akdeniz kjyılarını dolduran güzel koknlu çiLondra 2 (B.BC.) Bugün ısrarla çekler, koşar adımla şimale dogru nzauzerinde durulan bir habere göre, Bul. nıyorlar. Bir kaç haftaya kadar Avnıpanın her tarafı üık bir havaya bürü garistan münferid sulh yapmak İçin necek. Son karların eridiğini, yatağm Amerika ve tngütere hükumetlerine dan taşan nehirlerin çağhyarak aktıgını müracaatte bulunmuştur, Times gazetesinin verdiği diğer göreceğiz. bir haber Fakat bn güzel valdler insanlan üLondra 2 (LP.S.) <Timest gaze. mide düşünnekten nzaktır. Beş yıldır gelip geçen bütiin harb baharlarij hep, tesi yazıyor; Sofyadan bitaraf memleketlere Bul. azgın ve kanlı boguşmalara blrer hazırlık devresi oldu. Her defasında: Artık bu son! Deniyordu ve her baharm arkasından mabadi gelecek yıla bıraküan küüe çarpışmalarile karşılaşıyordnk. Bn harbin bir nnmaralı bahan ortahğı henüz renklendlrmişll ki, Danimarka ve Norveç hâdiseleri ortaya çıktı. Ve o bir nnmaralı bahar son gnnlerüe yan kucaklamağa davrandıgı sıralarda garb Avrupayı blr hallaç pamuğu gibi atan büyük hareketler başgösterdi. İki nnmaralı baJıar, BalkanlardaM yıldınm taamızlarile, şark seferinln habcrcisi rolünü oynadı. Üç ve dört nnmaralı baharlar da, Ükönce Stalingrad'a kadar uzanan, sonra da Polonya hudndunon içerilerine dogrn çekilen, ancak dev adımlarile ölçttlebjlecek nlsbetsiz med ve cerirlere yataklık ettL Şimdl, beş nnmaralı bahara girdtğimiz bngünlerde tablatin sonsnz güzelliklerine bakıp gönül ferahlatıcı dttştinKumen Ba^vekit) Antonescn celere dalmek kabiliyetinden çok nzak bulunuyoruz. Kırlardaki çlçekleri, afaclardaki tomurcoklan sttzen gözlerimiz, oralarda yannın kanb gnIannı yakalamak istiyor. Kendi kendimize sordu£umuz sual, geçen sene ve daha önoekl seneler ağzımızda kirli bir sakız gibi eakittiğimiz snalln tıpkısıdır: Artık bn son mu7 Aşagı yukan sekiz aydır devam eden büyük Rus taarrnzu, Almanlan bir hayli hırpaladı ve hupaladığı Badar da geriletti. Fakat Alman ordusunu büyük blr hezimete nğratamıyan bn Rus taarrnzunun Sovyet Rnsyaya kaça mal olduğnnn da bilmiyoruz. Aylardanberi fistün knvvetler karşısmda, askerlikten anlıyanlan zaman zaman hayran bırakan Londra 2 (Radyo) Almanyanın bu. bir ustalıkla mütemadiyen gerilijeo Al gürkü durumundan bahseden İngiliz man ordulan bundan böyle müdafaa radyo sözcülerlnden biri şu malumatı harbini daha ne kadar surdurebilecek vernıiştır: tir? Bahara girmekte olduğnmuza göre «Mr, Churchill, son nutkunda AİmRnbugünlerde ısiak ovalann harekâta bir arın elinde 300 fırka asker bulunduğunu muddet engel olması beklenmelidir. Fa öyledl. Bunlarln yirmisi Balkanlardakat yaz gelip çattığı zaman artık bn dlr ve takriben on dördd Mareşal Tlto harbin değişmez bir kanunu haline ge ile meşgul olmaktadlr. İtaiyada 25 Allen büyuk çarpışmaları Alman ordusn man flrkasl vardlr ve bunlarm 19 u cep. ne dereceye kadar başarabüecektir? he'.erde dövüşmektedir. Almanlar, FranFakat asıl en büyuk sual işareti ikinei sanın cenubundan blr istılâ hareketinin cephe uzerinde canlanıyor. vukuundan endişe ettıkleri için buraaa Bn cephe sahiden açılacak mı? da 25 fırka bulundurmaktadırlar. AlmanBu üçüncü yıldır ki, ayni duğüm gene ar, Avusturyada, Rumanyada, Macaris. boğ.izlara ve kafalara takılıp kalıyor. tan ve Bulgaristanda da müteaddid firAluttefiklere sorarsanız «evet açılacak!» kalar bulundurmak zorundı bulunuyor. diyorlar. Almanlar da ayni fikirde ayak lar, Garbî Avrupanın her memleketmde direyor. Fakat bnndan önceki yıllarda se Alman askerlerl eaıniyeti muhafaza da iki taraf başka bir iddia ileri siir. muyordu. İtalyadaki hareketlerin müzminleşme emareleri gösterdiği, Anzio denemesinin pek ümid verici bir şekiîde gelismediğl bir sırada hele Müttefik kaynaklan da hava akınlarile Almanyaya daha ne yıkıcı darbeler vnrnlacağını söylerken, doğrusu, bn iddiaları şüphe ile karşılamamak elden gelmiyor. Muhakkak olan, Müttefiklerin, kazanacaklanna iyice inanmadan karaya çıkmak istemedikleridir. Fakat harb denen talih oynnanda yüzde yüz emniyet var mıdsr? Ve Müt. tefiklcrin bu yüzde Ihtimalini önümüzdeki yaza doğm azamî haddine yükseltnıeleri mümkün müdür? Büiün bn sorgu işaretlerinin arkasından bize yüzünü gösteren haktkat, blr periden ziyade bir cadıyı andırmaktadır. Bir uçnrnma benziyen bnrtısnk dndaklı dissiz aŞz'nı açarak kekeliyor: Beşlnci bahar müthiş şeylere çebe! Stockholm 2 (a.a.) Yan resml ve NADÎR NADİ namlır bir Fin kaynağından bıldirildiğine gore, Fin hükumetı «müzakerelere esas teşkıl etmek> maksadile Rus sulh teklıflerinin bir kısmım kabul etmiş fakat, daha ileri gitmekten çekinmekte bu. unmuştur. Helsinkide neşredilen tebliğ. Rus tekiflerini Fin milletine büdirmekle ıktifa Düzce 2 (a a.) Dün saat 17,30 ve ve hükumetin vazıfesi icabı. bu şartları 19 30 da iki şiddetll yer sarsmtısı olmuş Fin parlâmentosuna tevdi etmiş oldubir çok evler yeniden hasar goımüştür ğunu ilâve eylemiştir. Bazı alleler tekrar bârakalara cıkmış Arkası Sahife 3, Sü. 4 te lardır. Bulgaristan sulh istediğini bildirmiş! ve Londra resmî mahfillerinde hiç bir şey söylenmiyor Gazetelere göre bu malze* menin Birmanya, Italya veya Rusyaya yollanması dabaü J uygun düşecekmiş Londra 2 (B3.C.) «Daily Mail> fa İstanbul muhabirt gazetesine gönderd ğl bir mektubda İngilterenm Türkiyeye olan harb malzemesi teslimatinı kestiğini yarmaitedır. Bu teslimatln kesllmesinde başka sebebler mevcud olmast varid bulunmakla berabe», hâdise bura» da derin bir mana İle karşlîanmaktadır. Arkast Sahife 3, Sfl. 2 de Reuter Ajansı, verilen malzemeden bir kısmının geri istenmesinin dahi muhtemel olduğunu ilâve ediyor Bir Ingiliz gazetesi: «Tiirkiye harbe girseydi Bulgaristan teslim olacaktı» diyor garistandakl Marel omura müteall'k krizler, değişiklikler hakkmda rivayet. ler gelmektedir. Ayni zamanda mühim Bulgar jahsiyetlerinin, temasta bulun. mak üzere Türkiye yolunda olduğu da söylenmektedir, Parti Grupu salı giinii toplanıyor Başvekil ve Hariciye Vekili izahat verecekler Ankara 2 (Telefonla) Meclis Parti Grupunun 7 mart salı günü saat 15 teki umuml heyet toplanüsmda Ba$vekll Şükrü Saracoğlunuıı umuml işler etrafında beyanatta bulunaoagı arüaîilmaktadır. Harldye VeklU Numan Menemendoglu da Meclisln kapalı bulunduğu muddet zarfındaJd hartcl İşler etrafmda izahatta bulunacaktır. Mecllshı 6 mart toplantısına ajd ruzname hazırlanmıştır. MalulleTİn terflhlne aid kanunda, beşlnci derece malullyetlere ald kısma blr fıkra ilavesl, denlz gedıkll subaylanmn 'evkalftde tahsisatlanna yapüacalf zam laylhası, Pazarcık kanasıran Klvaşa. bağlanması hakkındakl lâylhalar da nıznamededlr. Ankara muhabîrhnizin malumab 1 I ı Ankara î (Telefonla) Bulgarista. nın münferid sulh teşebbüslerinde bu. Arkast Sahife 3, Sü. 6 da Harb) İtalyan »ehlrlerinl hale soktn Roma cenubunda kanlı savaşlar Aîmanlar 1100 metrelik bir sahada 45000 kişi ve Kaplan tanklarile taarruz ettiler, fakat kazandıkları yerleri geri verdiler Cezayir 2 (a.a.) AnzioNettuno . . x öprübaşında Almanlar en büyük taırruzlarını Cistrena İle Aprilia arasm. a Amerikalılarm tutundukları kesime :arşı yapmışlardır. Bu kesimde cephein boyu takriben 1100 metre kadarır. Taarruza ilk başhyanlar üzerlerin. e birçok düşman piyadesinin bulunuğu <Kaplan» tiplndekl dev tankları ılmuştur. Birbirl ardından dalgalsr alinde gelen Almanlar Amerikan hatarına 1600 metre derlnliğinde nüfuz etmeğe muvatfak olmuşlardır. Muharebeln en şiddetli devresinde hücum eenlerin sayısının 30,000 klş'den aşağı ılmadığı ve belki de 45,000 kişiye var. I dıgı tahmin edilmektedir. Alman tankj a n Amerikalılarm mayn tarlasindan geçmisler ve üzerlerinde bulunan piyade erleri de tanklar ilerledikçe yer"atlamışlardır. Evvelki gün ortalık ka. rarırken düşman tankları çamura saplandıgı sırada taarruz hafiflemiştir. Amerikan topçusu o zaman ates açarak çok kolaylıkla tankları imha etmiş ve Amerikan piyadesi de büyük ölçüde bir karşı taarruza geçmek için topçu ile birleşmiştir. Pcnte Roto'ya ksdar sokulmuş olan Alman piyadesi son erine kadar imha edilmiştir. Dayanıl. maz bir siddetle ilerleyen Amerikan Arkast Sahife 3. Sü. 5 te •iT Çeşmedeki cinayetler Muhakemeye Izmirde dün devam edildi tzmir 2 (Telelonla) Çeşmenin Uzunkuyu köyü clvannda 14 erkek ve l genc kızı öldürmekle suçlu sabık Bar. baros nahiye müdürü Mahmud Baçtuft ve arkadaşlannm muhaiemesine Agırcezada devam edilmiştir. Bu celsede vazife noktasından sonı. lan bir suale gelen cevab okunmuştur. Cevabe gdre Mahmud Baştug ile üç Jandanna ve üç bekçi memur sayılmak ve ona göre mahiemeye sevkolunmafc Arkast Sahife 3. Sü. 5 te » * ' Macar BajveMU KaJlay Şark cephesinde Nacaristanın da sulha talib olmalannı bekliyorlar! Finlere bildirilen mütareke şartları Rumanyada hayret uyandırmış! NütteHkler, Rumanya ve Narvada müthiş muharebeler Almanlar bir günde 25 karşı taarruz yapıyorlarmış Hitler Pskov a gitmiş! Mcskova 2 (a.a.) Sovyet geceyarısı •ebliği: 2 martta kıt'alarimiz Narva istikatne•İnde düşmanm ktıvvetle tahkim etülmiş >ir çok ıstinad noktalarınl zaptetmışler • Narvanm cenub batlsmdaki dirsekte e [evzilerini düzeltmişlerdir. Pskov istikametinde kıt'alarimiz ta.rruzî muharebelerlne devam etmişler ve ıu muharebeler esnasında düşmanl kuvetle tahkim ed.lmiş blr çok mevzilerden llcarmişlardır. Ostrov istıkametlnde kıt'alarımız terruzlarina devam etmişler ve Saşikino dare bölgesinı ele geçirerek 30 meskun »r daha zaptetmek suretilç düşmen ıe.zileri araslnda kendilerine yol açmiş.ardır. Arkast Sahife 3, Sü. 2 de Toprak Ofisinde Kadıköy depo memuru mahkemeye verildi Toprak Mahsulleri Ofisindeki yeni bir hâdise Üsküdar Milll Korunma mahkemesine verilmiştir. Kadıköy deposundan un alan fırmcılar buradan verilen çuval. ların 72 kilodan noksan olduğunu iddia etmişler ve çuvallar depo memuru ta' rafmdan tartılarak hakikaten noksan olduğu görülmüştür. Depo memuru Muhsin Subaşı vaziyeti müdiriyete telefonla bildirmiş, aldığı emir üzerine patlak çuvallardan dökülen unları di. Arkast Sahife 3, Sü. 3 te etmektedirkr. Vazlyet bu merkezde ol. duğu İçin; Almanyanln yüz fırkasl hesabâan çlkarılabilir. Gerıde kalan 200 flrka Ise şark cephesüe garb cephesi için ayn'mlştlr ve Almanlar garb cephesine şark cephesmden müt'îrTiadİyen askeralır.aktadır. Bu yüzdea Almanların şaık ceplıesinden kendi hududlarlna kadar çekilecekleri ve o zaman Rumanya ve M?caristanın açıkta kalacaklnn tahmin edıımektedir. Bu hesabı yapan mahflller, Rumanya ile Macaristanın da Finlandiya glbi pek yaklnda sulha talib olma'arlnı bekîıyorlar.> Vilâyetfe yapılan toplantı Vali ve Belediye reisi, dün gazetecilere şehre aid işler hakkmda izahat verdi Val' ve Belediye Reisi Lutfi Klrdar ve alâkadar müdürlerle gazeteciler araslnda mutad ayllk toplantı dün yapılmlştir. Vali, şehri alâkadar eden ffiuhttlil işler etrafında malumat vermiştlr. daş yemek yemektedlr. Beher yemek 13 kuruşa mal olmaktadır. Bu iş çok hjylrlı olmuştur. Et işi; Tren ve vapur nakliyatl temin edildiğmden, civardan kuzu da fazla mıktarda 1 Rumanyanın hayreti! Bükıeş 2 (a a.) Anadohı Ajonsmin Arkası Sah'.fe 3, Sü. 6 da Zelzele felâketzedelerine yardıra: Finleriıt bazı şartları kabtıl cttiklcri habcr veriiiyor Gazeteler şartları kabsıl edilemiyecek kadar ağır buluvorlar! İstanbul halkl şimdiye kadar 140,000 liralık nakdî yardlm yapmiş, 143,000 l.ra da taahhüd etmiştir. Bu yardım işlnde bilhassa oknllar fazla gayret sarfetmektedirler. Aş evleri için de 800,000 Ura taahhüd edilmiştir. Daha 400,000 liraya lüzum vardlr. 20 yerde Kızllay aşhanesi vardır. 1000 Üniversite talebesl, 8000 küçük talebe, olmak üzere günde 30,583 vatan Arkast Sahife 3. Sfl. 5 te Kendi kendimizt tenkid: Alman sözcüsü vaziyetin dikkatle takib, edildiğini ve her Maksadı unutuyoruzî Pamuklu alslnlar diye memurlara fi?. türlü ihtimalin hesa ba katıldığını bildirdi ler verilmiş. Bu fişlere mukabıl verile yeıtı ve şiddetli zelzeleler Kuslara imtiyazlı olarak terki meselesinîn uyus iğa engel olacağı söylenen Hangoe deniz üssünden bir manzara oek şey. söylemeğe hacet yok, memurun şahsiha ve aileslne yariyacax bir meta olrcak gerek. Böyle fişlerle müracaat eden meiıurlara İthalâtçüar Biriğ.nden bazı bezler arzedilm'.ş. Ne olduğunu pek seçemiyen fiş sahiblen sormuşlan Bu kumaş nedir efendim? Kol astan. Biz terzi değiliz! Bir yanlışlık olmafln! Haylr, yanlışlık falan yok! Olan bu! İsterseniz verelim, başka mahmiz yok! Cpvabinı verrr işler. Memur kol asta. nnı ne yapsm? Bu fişleri dağıtanlar savab olsun diye mi, yoksa memurlara blr yardlm olsun diye mi doğltırlar? Haı<?ketlerimizin maksadml unutuyoruz. ** Fin Doluya koyuyorum alrnıyor... Boşa koyuyorum dolmuyor!..