2 Şubat 1944 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Vll SSVII 6991 u m h u riyet İSTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektub adresi: Cumhıuyet, trtanbul Posta kutusu: İstanbul No. 246 Telefon: Basmuharrir: 22366. Tahrir heysti: 24298 îdare ve Matbaa kısnu: 24299.24290 Canin nu^Lulıyor? 12 KadınÇf Esrara adll romanınJM Heyecanlı, merakll ve öğre M0*f eserdir. Fiatl: 2 lirai KAIİS T ÜNELD KİTABEVİ TAHSİN A B D J ^ ! < 3 ŞİNGÖL'ün 2 Şubat 1944 J Ankara, Bolu,Zonguldak, Çankırı, Izmit vilâyetlerinde insanca büyük kayıblar ve maddî zararlar var! Muvazene ngfltere taratından ötedenberi Avrnpaya karşı tatbik edilegelen muvazene poUtikasının bn harbden sonra artık yorütülemiyecegine dalr oldnkça kuvvetU bir fikir cereyanı var. Bu kuvvetll cereyanın dayandıgı temel düşunce şudur: Eskiden Avrupada hatın sayılır büyük devletler bulunuyordu: Kusya, Almanya, Fransa gibi. Gundelfk politika durnmunun mine gore, İngiltere, bn devletlerden kâh birine, kâh ikisine yaklaşmak suretile kıfa uıerinde bir denklik hüküm sürmesini temin eder, denklik bozuldu mu, silâh gucile onu yeni baştan kurmağa gayret harcardı. Geçen harb sonunda Çarlık Rusyası ile Kaiser Almanyası yıkıldığı zaman, iiçüncü cumhufiyetin Avıupada yegâne bir askerî kudret olarak kalması ihtimali Londrayı bir hayli üzmuş, bundan ötüru de Versaüles muahedesi, Almanyaya karşı gereken şiddetle tatbik olunamamıştı. Geçen harbi bu harbden ayıran zaman çerçevesi içinde gerek Almanya, gerek Sovyet Kusya, yeniden kuvvetlendiklerl için, İngütere hesabına bir muvaıene politikası gütnıek imkâ.nlan gene be lirmişti. Nasyonal sosyalistlerin genîşleme arznlan karştsında l>o«4mrvJrak6meti, Fransa ve Sovyet Rusya tarafını tatmak snretile hedefine olaşmayı dü. çünüyordn. Fakat bu mnvazene bloknnu kırmak istiyen Almanya, Chamberlain'in zaten geç başlanmış ve yeter derecede islenememiş olan çemberleme politikasına engel olabfidi. Boylelikle de harb başladı. Bn harbin en karakteristik tarafı. hemen baştan aşağı yanlıs. hesablann doğnrdngn sürpriılerle yiiklü olmasındadır. Maginot hattı knvvetli bir dnvar 'camlıyordu: Bir kaç gün içinde yıkıhverdi. Rus Alman paktı, reel ihtiyaclardan dogma uıun Smürlü Mr muahede sanılıyordu: Öyle çıkmadı. Sovyet ordusanon harb gıicü zayıf farzolunuyordn: Tersinin bir hakikat olduğu eabuk »nlaşıldı. İmdi, ne olursa olsnn, flkSnee Fransa yıkıünış, Avrupadaki muvaıene nnsnrlanndan bir tanesi ortadan kalkmıştır. Bdgiın Alman ve Bns çarpışması sayesinde İngiltere hesabına devam eden kuvvetler muvazenesi, yarın bpnlardan bir tanesi yenilince bütün bütün bolulacak ve artık bir daha Avrapada bir muvazene politikası gntmek irckânsu bir hale gelecektlr. YeniLme tchlikesile Almanya karşı karşıya bulnndufu için, yarın, Avrnpanın en kudreüi askerî devkti olarak bir Rusya kalıyor. Muvazeneden bahsedebUmek için kıt'» üzerinde hiç değilse Bd devlete ihtiyao bolunduguna gore, tngilizler, bondan sonra başka esaslara dayanan yeni bir siyasî mekanizma kormak torundadıriar. Bn siyasî mefcanhmanra ne olabileceJine dair aylardır, mnharrirler yazı ya»ıyor, devlet adamlan da nutnk »e konferans veriyor. Halbnkl braee, muvazene politikası, flyle kolay kolay yerini başka sistemlere bırafcaeak kadar ihtlyarlanus bir kombinezona hiç de benzetilemes. Her politika, kendine vücnd veren miHetlerin cofrafî T© fktısadî, ictlmaî, asker) bünjrlerlnden aldıgma göre bn bünyelerdeki geçicl degişfldMere bakarak aldanmamak lâzımdır. Evet, Fransa yenflmiştir. Fakat nasıl yenihniştir? tçtimaî, iktısadî TB askerî b * Tarlık olarak haritadan silinmek snretile m«? Şttphesiz böyle degil. Fran. sanm yalnn ordnsn bir hezbnete f ramış re bn hesfanet öçüncfi «unhuriyeti yıkmıştır. Fakat nnnttnamahyn ki Kaiser Alinanyası da 1918 de Fransanın Jçine düştüfü fimdikl variyete benzer bir bozgnn nçnmmuna ynvarlanmıştı. 191$ de bn nçonıma Tnvarlanmış olmak, Almanyayı 1938 de yalm» yirral yıllıfc bir gayretten sonra o kndretli dnnrma yükselmekten ahkoyabfldi mi? Tarm Almanya belkl bir daha yen!lebilir. Alman mffleti içtimal re iktısad bir realite olarak ortada dnrdnğn müddetçe onn yok farzetme|e imkân n r mıdır? Görülüyor W, asıriar boynnca iratlhan vermis, diinva çapında büyük po ntikalara dafr hüküm yürütürken politikalan meydana gettren nnsnrian topln olarak mfitalea etmek lâıımdır. tTnsnrlardan blr tanesinln mnvakkaten D 21 vilâyetimizi sarsan zelzele politikası yok olamazî Ankara vilâyetinde 103 ölü, 90 yaralı var, bine yakın ev yıkıldı, Geredede 100 den fazla ölü var, 2000 ev yıkıldı, Düzcede 11 ölü var, 205 ev harab oldu KARA DEKIZ ZONuUL Rasadhane dün akşama kadar 22 sarsıntı kaydetti * ı Duvân Vı\avetl<»r D Zelzele felâketinin harita üzerinden toplu görünüfü ve son zelzelelerden bir. intıba [diyor'arki.., rasadhaneleri Dünya *•*: Zelzele olurkenmüthiş bir kar fırtınası vardı İzmitte sarsıntile beraber şimşekler de çaktı Ankara, îzmit, Adapazarı, Kastamonu muhabirlerimizle felâket sahasma giden arkadaşımızın verdikleri malumat Ankara 1 (a.a.) Bu sabah saat 6,24 te Ankarada ve yurdun diğer yerlerinde duyulan yer sarantlsl etrahnda su dakikaya kadar aldlğlmlz malumata göre, sarslntl, Çanakkale, Diklli, Kula, Simav, Yenişehlr, Kayseri, Turgudlu. Slnob, Slvas, İzmlr, Antakya, Şarkî Karaeğac, Gümüşane ve Erzincanda hafif olarak duyuimuştur. Depremin şiddetli, fakat zararste geçtiğ^ vilâyetler Kastemunu, Çorum, Amasya, Bursa, Klrşehir, Slvrihisar, Esk'.çehir ve İstanbul vilâyetleridir. Depremin şiddetli olarak geçtiği, insan, tnal ve bina zaylatina sebeb oMuZelzelenin merkezi oMuğn tahmm edüen Gerededen bir görünüş ğu yerler lse Ankara, Bolu, Kocaell, zarnrlar gördüğü anlaşilmaktadır. Zonguldak ve Çankln vilâyetleridir. dilememesine rağmen Bolunun Gerede Ankara muhabirimizin Depremin sebeb olduğu insan ve bina ve Düzce kazalarile Çankırınln Çerkeş zayiatı hakkında kat'î malumat elde e ve Zonguldağln Safranbolu kazasinin verdiği malumat Boludan ve diğer yerlerin MühiiD bir karar köylerinden haber yok! YabancılarınTürkiyeye girmeleri yasak Bu karara yurdumuza gelen ecnebilerin bazı merkezlerin izdihamını arttıracak miktara varması sebeb oldu Ankara 1 (Telefonla> Hükumetimız muhım bır karar almış ve yabancıUrm bundan boyle Türkıyeye girmesini yasak etmiştir. Salâhıyetli bir makamdan öğrendıfime gore bu kararı almagı icab ettlren sebeb, son zamanlarda yurdumuaa gelen ecnebilerin bazı merkezlerin izdihamını arttıracak miktara vardığının müşahede edilmesıdir. Hükumetm gerek iaşe işleri bakjnmdan, gerek dığer iktısadî tedbirler cihetınden zorluklara sebeb olan izdihamları onlemek için yurd içinde göçlere meydan vermiyecek tedbirler üzerinde olduğu malumdur. Zarurî olmıyan yoiculuklarm tahdidi bile mevzuu bahsolduğu bır sırada yurd dışından yapılmakta olan ziyaret ve yerleşmelerin men'ı de lüzumlu görülmüştur. Esasen bu usul hemen bütün yabancı devletler tarafından kendi memleketlerıne yapılacak seyahatler hakkında uzun zamandanberi tatbik edılmektedır. Bundan böyle Türkıyeye gelecek olanlarm pasaportları vize edılmiyecektir. Vize edılebilmesi içia ancak merkezden almacak müsaadeye bağhdır. Hükumetin bu kararı bütün buyük elçilik. elçilik ve konsoloslukla^f * nmıza bildirilmiştir. Kandilli Rasadhanesinfn sismografi yirmi iki sarsıntıdan en şiddetli iki tanesini böyle kaydetti Londra 1 (a.a) Woest Bronwick rasadhanesı bu sabah Greenwıtclj saatıle 4,28 de «çok tahrlbkâr kesafette> bir zelzele kaydetmiştir. 2744 kilometre mesafede bulunan merkez üstünün, Acores adalan şima Arkası Sahife 3, Sü. 3 te Zelzele, Istanbulda da şiddetle hissedildi Rasadhane miidürüniin verdiği izahat Ankara 1 (Telcfonla) Merkezlnln Ankara yaklnlarlnda olduğu sanllan ve şehrimizde şimdiye kadar misli görülme Arkası Sahife 2. Sü. 4 te Sıl Dün Teknik Öğrelim Müsfeşarlığını teşrif ettiler Bütün sokak saatleri 6,24 te durdu, bazı evlerin camları kırıldı, Ankara 1 (a.a.) Reiskumhur İsmet İnönü bugün saat 17 de Evkaf apartu Maarif Vekâleti birkaç duvar yıkıldı, bir kısım telgraf ve telefon hatları bozuldu manmdaMüsteşarlığını teşrif Teknik öğretlm etmıslerdır. Maarif Vekili Hasan Âli Yücel. Teknik Öğretım Musteşan Rüştü Üzel >tarafından karşılanan Mllli Şefımiz bir saatten fazla dairede kalarak teknik öğretlm işleri hakkında etraflı izahat Memleketimizln bir çok bölgeleânde almışlar ve teknik ögretim proeramma geniş tahribat yapan ve in=an kayblna dair kıjmetli direktıfler vermişlerdir. sebeb olan zelzele, İstanbulda da çok şiddetli olarak hissedilmtştir. Zelzele, İstanbul halkmi korku ve heyscan içerisbıdc uyandlrmlş, bir çok kimseler sokağa flrlamlştlr. Gümrük ve İnhisarlar Vekili Suad Rnsadhan«nin verdiği malÛTiata nazaran zelzele saat 6 yl 23 daküîa 56 saniye Hayrl Ürgüblü dün sıbah beraberinde geçe vukua gelmlştlr. Fakat kisa fasl Vekâlet Müsteşarl Hulusi Akaj'gen bulalarla gene devam etmiştir. Bu zelzele lunduğu halde Ankaadan şehrimize nin pek sürekli oluşu halkın endişe ve gelraiştir. •,.*» Arkası Sahife #. 5 * ? *« , *.••> Afkajt Sahits 3. Sü. Şte* İnhisarlar Vekifli şehrimizde NADİR NADİ > Arkan Sahife 3, SO. %J* % İrtutfralua nbjti bn4id heyeti bııreket ednkea ltalya de\Jet reisliğine bir felsefeci seçilecekmig... ,A.caba neden bn kinduracı »«çilmiyor?! ...