21 Ocak 1944 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

GÖRMEK İSTİYORUM!.. ROMAN TURGUT ZİYA DENİZERI Tanesl 100 kuruştur. Hızal Kltabevi neşrlyatından İZMİT u m h u ri yef 20 nci yıl sayı: 6979 ISTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektub adresi: Cumhui"yet, tstanbul Posta kutusu: tstanbul No. 346 Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrir heysti: 24298 tdare ve Matbaa kısmı: 24299.24290 Prof. W. PETERS Dr. MÜMTAZ TtTRHAN HtK PSİKOLOJİSrnin BUGÜNKÜ DÜRÜMU Cuma 21 Ikincikânun 1944 3u hususta tam ve sahih malumat almak Istiyen herkes bu kita.bı okumalıdır. Yenl eiktı, fiatt 6 kuruş. D 3atış merkezleri: ünlverslte Kltabevi ve Ha$et Kütüphanesi. , J Yeni münferid sulh Jrak faciasında kat'î A Imanya bir taraftan Rıısya, diğer taraftan Müttefiklere Bugün Bandırmada şehid denizciler uzlaşma teklif etmiş için cenaze töreni yapılacak Almanyanın Moskova radyosunun kiiçiik ortakları dünkü neşriyatı Dünkü araştırmalar neticesinde 19 cesed bulundu ve harb sonrası Bir İsviçre gazetesi de Rusya ile Alman Faciaya tipinin doğurduğıı galatı rüyet sebeb oldu, arbden sonra Avmpalı milletlcre reva gbriilecek muamcleyi düşünürken bu milletlerin harb bakıaRndan durumlarmı da gozönünde bulundurmak lâzımdlr. Şjmdi isgal altında bu'.unan memleketlerin bir kısmı vaktile Demokrasi cephesinin birer azası bulunuyordu; bir kısmı da tarafsız olmuk'a beraber yürekten o cepheyi tutuyordu. Fransa birincılere, Belçika da ikincilere misal diye gösterüebilir. Altnan ordusunun üstün kudreti karşısında dajanma imkânı grireruediği için Mareşal Petain 940 bazira. nında Hitler'den mütarcke lstiverek Demokrasi ccphesini bırnkmak zorunda kaldı. O.ıdan biıkaç nafta once Belç ka Kralı da bütiin orılusile biılikte Almanlara teslinı olmak zorunda kalmıştl. şayiaları çıktı bilânço: 19 ölü, 4 kayıb H yanın arasını bulması için Von Papen'e Berlinden talimat yollandığını yazıyor göre, Almanya tarafsız memleketler vasıtaslle Mütteflklere venlden Wr sulh tekliflnde bulunmuştur. Bu tetlife gröre, Almanya harbden evvelld hududlanna d0nmeg« hasardır. Sarkta kendlslne arazi verllmek çartlle dlger mustemleek talebletinden de vaztfeçacektlr. Harb donanmaaım ve denlzaltılan MOttrflilere tesllm edeoektir. Bu tek. llfler yerlne geürlllnclye kadar Hltla lktldar mevkilnde kalacak ve bundaa »onra hukumetl orduya devredecekttr. Moskova radyosu, bu gaylalann tngfl. tere, Amerlka ve Sovyetlerln arasııu açtnaga matuf oldugunu sflelerlne llftve ©tmiştlr. kaptanın gemiyi terketmiyerek boğulduğu anlaşılıyor bo iş için İstanbula Münakalâf Vekili bagün geliyor Bandırma civarında, Ayaandirya kayalıkları önünde Trak vapurunun dev. rUmeslle vukua gelen muthıg kazanm kat'l »ebebleri henüz tamamen aydmlanmamakla beraber dün havanın nıs. beten müsaid olmasmdan istıfade edilerek facla mahallinde rnütehassısla. rın yaptıgı Utkıkler ve alınan Uadeler bazı hakikatleri meydana çıkannıştır. Dün labah erken saatlerde başlıyan ve bir taraftan karadan jandarmalar, denlzden tahlisıye fılikalarmın ıgtirakile devam eden araştırmalar neticesinde on dokuz cesed bulunmuştur. Fa. cia kurbanlarından on tanesı te$his edilmı; ve Isimleri Denizyolları işleU meslno bildirilmistir. Atlantik demecine bakılırsa, ne şekildc olursa o!sun felâket uçurumuna yuvarlanmış bulun milletler ayuınlığa kavuşturulacak. hepsi lıürri>etlerini >e. nidcn kazanacaklardır. Hatta Hur Fransızlarda sahici bir müttef.k gören Basvekil Churchill, daba üert giderek fırsat düştükçe, Fransanm Von Fapea harbden sonra eski kudretine yükseltileceğini, kaybettiği bütiin müstemlekeAnkara 20 C O.) Moskova radyosu R leri gene elde edeceğini söylüyordu. Fa bugiln rusça yayımında yenl bir rulb kat Atlantik demecini okumamış, Chur tekllflnden bahsetmlstlr. Bu radyonun chill'i dinlememiş gibi konuşan Mareşal Snıuts, Fransa için (gitti) tabirini kullanarak, öteki Avrupa milletlerile birlikte bu eski miittefikin de bir köşede bırekılacağinı ima etmişti. Yannki Avrupa nizaml düşüntilürken iş bu kadarla da kalmıyor. Bir kısım kiiçük miJletler daha var kl bunlar tarihsel olayların zorile Mihver cephesinde yer almı.şlardır. Bugün bazılan Müttefıklerin topuna birden, ba7ilan da yalnız birine veya ikisine düşman vaziyefcnde olan bu milletlere yarın nasll bir muamele reva görülecek? Doğruyu söylemek icab ederse bunlann hcpsinl birden yüzde yüz suçlu sayrnağa imkân yoktur. Meselâ Fınlandiya İçin emperyalist emellerle harbe karışmıştır demek kolay mıdır? Yarın bir Avrupa nizamı kurmak nğrunda ciddi olarak harekete geçildiği zaman Müttefiller bu milleti nasll bir istikbale lâyık göreceklerdir? Bumanya ile Macarlstan da belkl hatalı bir politika gütmüslerdir. Fakat batanln bütiin yükünü bunlara yüklemek mümkün müdiir? Geçen harbde Macaıistan hududlannin yanlış çizildiğini, bu milleti n Trianon'da haksız yere ve baskalan hesabma zarara sokulduğunu İngiWashlngton 20 (a a.) Harlclve Nalizler kendileri zaman zaman itiraf edi zm Mr. Ckrrdell Hull, Birleşik Amerlkayorlardı. Haydi bu noktayı bir tarafa nın Moskova büyük elçlsl Mr. Harrfmanbırakahm, 1936 dan 1939 a kadar kuv dan şimdiye kadar hlç bir mesa] abnavetli bir Alman İtalyan politikası dıgını gazetecllere söylemlş ve buna dalr araslnda sikışan bu küçük devlet, « za bîr jey söyllyemiyeceğlnl llave etmlîtir. man eli kolu bağlı duran Demokrasilerin hatırı için iki komşusuna birden k>(a nu tutmahydı? Macar hükumeti pek nezaket seven, Demokrastlere karşı bedavadan saygı duyan bir hükumet olsaydı bile jeopolitik durumu buna imkân verebilir miydi? Maearistandan böyle bir hareket beklemek, geçen harb sonunda Lloyd Georges'la Clemenceau*nun blrlikte i?Iedikleri bir hata nğrunda bu devletln kendl varhğmı feda etmeslni istemektcn farksız olrnan mıydı? Ya Rumanyaya ne demell? 1939 da İngilterenin garantlslnl tasıyan bu devlet, Besarabya ile Bukovinayı kendi ellle boşaitmadıysa kabahat yalnız Bükreşte midir? Vaktile Ruslann elinde bnlunan bu topraklan 1919 da Rumanyaya veren Müttefikler değil miydi? Avrupanın o zamanld karmakançık haline bakarak mfikâfatlandırmak Istedlklerine Müttefikler bol keseden toprak dağıtmasalar ve cezalandırmağa karar verdlklertnl de lUzumsuz yere kesip blçmeselerdi bugün Avrupa bir arabsaçı gibi tarak kabul etmez bir hale belki d« yenlden düşmezdi Alman işgall altında buTunan topraklardakl milletlere harbden sonra Müttefiklerin nasıl bir muamelcyi reva göreceklerini bilmediğimlz şu günierde, Almanya ile birlik olan küçük ortaklara ne yapılacağım daha da az biliyoruz. Demokrasi propagandası, bunlan Almnnvadan aynlmağa tesvik aderek henüz vaktin geçmediğini. erken davranırlarsa iyi olacağını fakat ileride pişman olacaklanru söylüyor. Ancak iyfliHn ne Von Papen nezdine bir kurye mi gönderilmiş? Berlln 20 (T.P.) <Suisse. gazeteslnln Bâle şehrinden aldlğl bir habere atfen verdlğl malumat bugüa Alman Harlciyesmde dlkkati çekmiştlr. Bu İ vlçre gazetesinln yaıdlğlnî göre bir Alman dlplomatlnln da dediği glblAlmenyBnln Sovyetler nezdlnde yarlSüvarl Nedlm Cemsld Şehld olan denizcilerimizden tkfaıcl kaptan Arif Turan ÜçÜ I Telsizci Muzaffer Erol Iktısadî devlet teşekkülleri Moskova Amerikaya ne kadar kâr ettiler? Arkast Sahife 8. Sü. 7 de Bulunan TO teşhi* edilen cesedlec Umumî heyet topîantılarının sona ermesi Amerika Âyanında şikâyetler: münasebetile Nafıa Vekilinin izahatı AnScara 20 (Hususî) îktisadl devlet eşekkullerl umumt heyetl, Sümer Bank, Dtlbank ve bunlara bağlı müesseseler, ;iraat Bankasi, Emnlyet Sandığı, Devlet Zlraat İşletmelerl Kurumu, Toprak Vtahsulleri Oflsl, tktlsadl Devlet Teşek:üllerl Tekaüd Sandlğl İle Türk Şeker Tabrlkalarl, Malatya dokuma ve Ipllk abrüalarl v« Erganl Baklr Madenl Jlrketlerlne ald 1942 ylll muamele, blânço ve kâr ve zarar hesablannl telkik i lntac etalştlr. 15 celse süren bu lçtlmalar 20 sonkâıım 1944 te sona ermlştir. Umumî heyete riyaset eden Neha Amerika Âyanında şikâyetler Veklll Slrrl Day beyanatta buHlnarek •VVashington 20 (a.a.) Reia RooaeezcOmle deml?tlr kl: veltln harlcl slyasetine şlmdlye kadar € Umuml murakabe heyetlnln 27 muzahlr kalmış olan cumhurjyetcl âeçekkiil, müessese ve çlrketln muamele yandan Mr. Styles Brldges,ftyanmec hâlâ cevab vermedi Bunlardan sahil ve kayahklarda bulunup tejthir edılebilenler şunlardır: Başmakinist Sabri Dengiz, baş kamarot Abdullah Keleşoglu, yağcı Ruştü Armagan, atesçilerden Vehab Sarı ve Kerim Dinç, kömürcü Mustafa Bilen, kantinci Mustafa Kaym, ateşçi Celâl Kurdoğlu, sıhhat memuru Murad tnce. Ceeedi bulunamıyanlar veya teşhit olutoamıyaıılar çunlardır: Suvari Ne» dün Cemşid, İkinci Arif Turan, ikinci makinirt Osman Dalgakıran, gemici Os. Arkast Sahife 3. Sü. 5 te «Atlantik beyannamesi Tahran Konferansında unutuldu mu? Amerikada ileri sürülen bir iddia: «Mr. Eden'in Polonya cevabının hazırlanmasında çalışmış olması Rnsların hoşuna gitmedi» Asherî vaziyet Medisin kış tatili Onümüzdeki çarşambaya tatil kararı verilecek Arkası Sahife i. Sü. 5 te Ruslar dün Novogrod şehrini zaptettüer Almanjar şimalden başka yerlerde taarruzların durduğunu bildiriyorlar Ankara 20 (Telefonla) Büyük MHlet MecüsLnln 2 ncl kânunun 27 nci persembe günkü toplantlslnda tatil kara* rl vermesi muhtemeldtr. Meclis a2asi tatil müddetinl Intihab dairelerinde geçlreceklerdlr. Meclis yarm saat 15 te toplanacekt» Mardln meb'usu Edib Erkln tarafmdaa Beledlye kanununun 27 ncl maddesinfa» r değlştlrOmesi hakkindakl kanun teküfi Arkast Sahtfe 3. Su. 8 te de nîmameye allnmlştir. Teklifln Dahl. l i y e Encümeninde aldığl son şekle göre Ruslar bütiin dogu cephesinde taar| başkumandanlığı, cenubda kış taarru cana, baba büyük ana, büyük baba, ev« lâd v« kardeş, karl koca ve bu dereceruz ediyorlar. Fakat onlann muvaffak zunun ikinci safhasma tesirli bir surette deM «ıhrt hisimlar bir Belediye medlolabildikleri şeylerin mahiyetl şimdi başlamak üzere, birinci safhanın neti slnde blrlejemezler.» Arkası Sahife 2 SU. 1 de lik mahdud ve mahallî olmaktan ileri gidememektfdir. Almanlar, Rus kış taarruzlannda geçici bir durgunluk olduDAİRESl EVLENME 0AİRE5İ ğunu seziyor ve bunun sebebinl Sovyet ordularmın yeni btr gruplanma ve yı£ılnasına atfedlyorlar, Alman «an ve tahminine g3re Sgvyet Doğıı cephesinde durum Almanlar içîn çetindir, fakat fazla tehlikeli değildir! L H. Emir Yazan: Emekli Erkilet İtalyada Müttefikler dün bir şehir aldılar Beşinci ordu, Almanların (Gustave hattı) önüne geldi Londra 20 (BB.C.) Şimal Afrika Mültefik umum karargShından bildirildiğine göre, İtalyada beşinci orduya mensub İnglliz klt'alarl şiddetll düşn.an nıukavemetlne rağmen taarruza devam etnektedir. Dün Garlgüano nehrinl üç noktada geçen ve köprübaşlarl teslsine NADlR NADI Moskova 20 (a.a.) Sovyet gece yarısı tebliği: 20 sonkânunda Leningrad cephesinde bulunan kıt'alarımız taarnızlarım inkişaf ettirerek iki şehri zaptetmiş. lerdir. Bu cephede 14 sonkânundan 19 sonkânuna kadar harekâtta bulunan kıt'alarımız içlerinde Leningradı bombardıman etmek üzere kuHanılan 8 a. ğır top dahil olmak üzere düşmandan 25 top, 30 tank ve 18 mühimmat ve iaşe deposu almışlardır. öldürülen Almanlarm sayısı 25 bini bulmuştur. Volkov cephesindeki kıt'alarımız yaptıkları mahırane bir manevra neti. cesinde 20 sonkânunda Novogrod şehrini zaptetmişlerdir. Taarruzlarına de. vam eden kıt'alarımız bundan başka birçok meskun yerler daha işgal etmişlerdir. Kıt'alarımız Novofîrod'un pijadeleri . Arkası Sahije 3, ŞJi S dS,« Mecburî dtvak!..