16 Kasım 1943 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

O It 1 O \ RADYOLARI Her keseye uygımdur. 20 nCİ Vll ' umhuriyet ISTANBUL CAĞALOĞLU SftYI " 6 9 I 6 J r GALİB KHVCALİ SÖHLEMEZOĞLU İR AN Besimli ve h&ritah en möhim bir escr., FUtı (3) Telgraf ve mektub adresi: Cumhur.yet İsUnbul Posta ktrtusu: İstanbul No. 246 Telefon: Başmuharrh. 22366. Tahrir heyeö: 24298 İdare ve Matbaa klsml: 2429924290 I6 in 1943 HİLMÎ K Tarih Kongresi Dtin Ankarada To Büyük Atatürkün aziz hatırası anıldı ve Maarif Vekili çok olgun ilmîbir hitabede bulundu Harb nasıl Hasan Âli Yücel diyor ki: Sofyanın bombardımanı kısalır ? "Atatürkün, Türk milletine kutsal yadigârları H bir saat üç çeyrek sürdü arasında medeniyet ve ntillet aıtlayışı, ondan kalaıt ana fikir miraslarındandır „ rf/.¥//'J, ' Ankara 15 (aa.) Tıirîc Tarih Kurumu tarafmdan tertıb edilen Üçüncü Türk Tarih kongresi bugün saat 10,5 ta Dil ve TarhiCoğrafya fakültesi konferans salonunda toplanmlştır. Mil'î Şefimiz ve Reisıcumhummuz İsmet İnonü kong:eyi yüksek huzurlarile şeref'.endirmışler ve bütün çalışmaları, Büvak Millet Meclisl Reisi Abdülhalik Renda, Başvekil Şükrü Sofya 15 (a a.) Anadolu Ajansınm Seracoğlu ve vekiller ve komutanlarla hususî muhabiri bildiriyor: birlikte hususî localarindan takib buyur. Dünkü pazar günü öğleye doğnı 130 muşlardır. kadar uçak Bulgarlstan araiisl uzerinde Büyük Atatürkün hatırasına saygı uçmuştur. Sofyaya bir saat üç çeyrek İstiklâl marşı dinlendıkten sonra, Turk süren bu bombardıman esnasmda, 200 Tarih kurumu başkanı Sıvas meb'usu ksdar bomba aülmış, vo ?ehrin amele Şefin huzurlarile Dolmabahçede tonlanan ilk Tarih Kongresinden bir hatıra: Ebedî ve MU1Î Şeflerimiz. araJarmda merhum Fethi Okyat olduğu halde müzakereleri takib ediyorlar arbin kısalması bahsinin bu. gunlcrde on plânda yer aldi. ğıru goruyoruz. Konferanslarda bu mescle konuşuluyor, gazeteler. de bu mesele yazıhyor, muharib olsun, gayrimuharib olsun, efkârı utnuralyeler bu meselç uzerinde kafa yoruyor. Dört sene ve iki ay suren bir harbln şimdiye kadar zaten luzumundan fazla uzadığında kimsenin şuphesi olmıyaca, v^». fcına gore bu (harbi kısaltma) tâbiri blı az rksak, biraa acemice bir tâbirdir. DimilriVeP MJıetler bugün barışsalar da silâhlan elden bıraksalar, yahud taraflardan birl Vi.sok> JAjdiıS^^Cfrnlkof ötekini yere sererek raier perisini du. daklarından öpse, «İkinci Cihan Harbi kısa surdu!» diyebilir tniyiı? Bir ıa~ manlar moda olan yıldırım taarruılan nazariyesini bir tarafa atsak da harb trmposuna olçu diye kaplumbağa yürü. yüşunü ele alsak bile, 939 eylulünde ba% Uyan bn korkunç boguşmanın, her tah. mini aşan bir agırlık Içinde saplanıp kaldıgı muhakkaktır. İlk zamanlar, Mihverin sahib olduğu maddî imkânlar ileri «ürulüyor. petrol gibi, kauçuk gibi, krom gibi harb endüstrisine çok lüıumlu ham maddeler Avrupada yeter derecede bulunarnıyaca. fcı Için, Almanya Ue ttalyanın ilk taar. ruı hamlelerini saruşturduktan sonra, scbat etmek suretilc Müttefiklerin Mih. veri iki, üç, nihayet dort sene içlnde mutlaka yeneeekleri iddia olunuyordu. Bu iddialann çok yersiz olduğu laınanla bgrenUdi. Harb endustrisine lü. zumlu maddeler bakımından Mihver bu gune kadar aciz göstennedl. Ve İtal. ya uç aydır harb dışı edildiyse, bu, ham MOLDAYİyA madde yetersizliginden liyade Ingiliz» ler daha iyi dovüştukleri içln oldu. AlFoksani manyanın da yalnra askerlikce, yani da. ha iyi dovüşmekle yenüebileceğl h a k . Şark cephesinin cenubunda son \aziyeti gösterir harita kmda hemen biıtün dünya rnüttefiktir. Dort yıl önce oldugu gibi artık petrol kalmıyacak, kromu yetişmiyecek de a. man diliyecek denmlyor. Hattâ «şehirle. rini yıka^ağız, endüstrisinl kullanılmaı hale getirip teslim olmaya w>rhyaca£ız» da denmiyor. «Avrupa karasmda harbe. derek Alman ordusunn yeneeeglz!» de. niyor. O halde, bundan sonra olsnn harbi kı. saitmak hıısusunda acele edenlerin, her şeyden, önce Alman ordusunun buçünkü durumunu gözönünde bulundurmaları 1cab eder. Acaba Alman ordusn bnpfin ne hal. Londra 15 (B B C) Doğu cephesinin dedir? mihrak noktası Kiyefin tatısı olmakta Aslurî bilginleri bu bahis uzerinde ay. devam etmektedlr. Burada gittikçe ge. tıi şeyi diisünmüyorlar. Tazık kl çok lismekte olan Rus İleri hareketi bütün ilmî, çok objektif kalması gereken bu Alman cephesi İçin mevziî olmaktan çık. bahse de polltika dnygnları kan;ıyor. tnış, artlk stratejik bir tehlike halini alHer kafadan başka bir ses çıkıyor. Ba, mıştır. Alman müdafaa cephesi şlmdiden nlanna bakarsamz, Stalingrad'danberl İkiye aynlmış telâkki olunabilir. Alman ordusu gittikçe içinden çıkılrmz, Simdi Korosten şehri Rus topçusunun NADlR NADt ateşl eltında bulunmak*'adır. Rus kuv İşçi mahallelerinde büyük hasar ve kayıblar var. Akından 30 saat sonra hâlâ infilâklar devam ediyor tir. RUMAHYAV 1 Kiyefin batısında büyük harekât Bu kesimdeki Rus ilerleyişi ile Alman cephesinin ikiye ayrılması başgösteriyor ve yaralananlann sayısı oldukça yüksek. görmemiştir. Hükumet bombardımandan zarar goren her şahsa 30,000 leva tazmiSize telefon ettiğim sırada aradan 30 nat vermeği kararlaşturnıştır. Yıkılon va saate yakın bir zaman geçniş olmasına harab olan evlerin yenıden inşasına baş» rağrren makineli ve tehirlı bombalar lanacaktu tarai taraf patlamağa devam ediyor. Müttefik tebliği Şehrin bazl mahallelerinde elekırik ceCezayir 15 (a.a.) Resrai tebüğ:, 7ffm~1ttmm#l&. "IVlklkatima göre, Dun uzun Bie'nzilli avcıların refakatin. Ebedî Şef Atatürkün ölümünden sonra betler olmuşlur. Bombardımanda ö'en Tiirk t«baasından hiç bir kimse zarar deki şımal batı Afrika hava kuvvetlenn» ilk toplantısım yapan tarih kongresini mensub orta bombardıman uçaklan Sofbüyük kurucusu Atatürkün aziz hatırayadaki demiryolu hedetlerine taarrua sma saygı için ayakta durmıya davet etetmişlerdir. Hedefler bonıbalarla kapn miştir. Bundan sonra Türk tarih tezinl lanmış ve tamir atölyelerlne tam İsabet, ve Türk tarih kurumunun çahşmalartnî Ur kaydedilmistir. anlatan Ebedî Şef Atatiırkün Türk tarih Bulgar teblfği davasile güttüğü gayeyi, onun iş ve fiSofya 15 (T.P.) Sofjarun bombar. kir arkadası MUlî Şef İnönünün aynl dımanı hakkmda aşağıdaki tebliğ neşredikkat ve alâka ile bu davanın izlerinde dilmiştir: «14 ıkınci&eşnn günu düşm^n yürüduğünü belirten bir nutukîa konuçakları Bulgar topraklanna akın yapgreyi açmış ve Türk tarSh kurumunda mışlar ve bu meyanda, Sofya şehrıne vr.zife ahp da bugün fanı hayattan ay. müteaddıd bombalar atmışlardır Şehrıa rllmış olan eski başkan ve üyeleri rahuzak mahallerinde, vâki isabetlerden bs« metle anarak so2İerİne son vermiştir. Kahire 15 (a.a.) Arabistan hüküm pazar akşamı Kahireye gelmıştir. Gene. 73. blnalar harab olmuş ve içlerınde k a . Maarif VekHimizm nutku darı Kral İbnlssuud. Fransız kurtuluş ral Catroux burada bir gece kalmış, Or dm ve çocuk bulunan müteaddıd kimKongre başkanlığına Maanf Vekıîi Ha komitesine gonderdıği bir notada Lüb. taşarkta bulunan İngıliz hükumet nazo. seler ölmüş veya yaralanmıştır.> Trans a s?n Âlı Yücel seçilmişar. Yucel kongre nan hâdıselerinden dolayı protestoda n M. Casey ile goruşmuştür. Arkası Sahife 3. Su. 3 te reisliğine seçilişinden dolayı teşekkürle bulunmuştur. Beyruttan gelen haberlere gbre, Lüb. rini bildirdikten sonra aşağıdaki söylevnanda vaziyet şımdi daha sakındır. BuhIrak ve Maverai Erdünün de bulunmuştur: ranın ilk arJarmda Lübnan kesımile Suprotestosu « Büyük Reisicumhurumuz, kongreriyede gösterilen heyecan bir dereceye Bern 15 (T.P ) BejTuttan bildiril. nin sayın üyeleri; kadar zail olmuştur. d ğme göre, Irak hükumetı Naıbi Emir Üçüncü kongresini açtığımız Türk t a . Karışıklıklar rih kurumunu kuran ulu Atatürkü de Seyıd, îngiltere ve Amerikanın elçüeCezayir 15 (a.a.) Pransızlarm kat'i rini zyiaret ederek Lübnandaki Fran«ız rin saygı ve sevgi Ue anarım. tedbirlerini protesto etmişıtr. Yafa rad. tekziblerine rağmen İngiliz kanallarınAtatürkün Türk milletine kutsal ve yosunun bildirdiğine göre, Maverayi dan gelen haberlerden kargaşalıklarm kıymettar yadigârlan az deği^'îir, fnkat Erdün Emiri dahi, Fransızlarm Lübnan. yalnız Beyrutta değil, memleketin her bunlar arasında medeniyet ve millet daki hareketlerini protesto etmiştir. tarafmda devam ettigi anlaşılmalctadır. ar.layışı, bize ölümünden sonra kalan İngıliz mahfillerinde hasıl olan kana. Catroux Kahirede Mr. Casey ile ar.a fikir miraslarındanâır ki, âA ve taate göre, Lübnanda vaziyet vahimdir. görüştü rih davalan bu fikirlerden çlkTiştır. Bugünkü pazartesi günü Harold Mac. Kahire 15 (a.a.) General Catroux mlllan mllll PTansız kurtuluş komltesl Arkast Sahife t. Sü. 5 te nezdlnde yeni bir teşebbüste bulunmuç. tur. ÖIii v e yaralılar Kahire 15 (a.a.) Suriyeden gelen haberlere göre, Beyrutta, Sayda'da ve Franstz kotnitesi Ibnissüudla Irak ve Maverayierdün tarafmdan da protesto edildi Karışıklıklar Lübnanın her yerine sirayet etti YARIN sahife 6 MacarBaşvekili Kallay ın nutku Arkası Sahife 3. Sü. i te Arkası Sahife 3. Sü. i te Arkası Sahife 3 Sü. 2 de Von Papen dün Bertine gitti J "Harb sahnesi bize yaklasıyor» " Fakat herkes şunu iyice bilmelidir ki hudutlarımızı müdafaa edeceğiz !„ Bükreş 15 (a a.) Baş.ekıl Kallay parlamentoda soylediği bir nutukta «mılletin menıaatlerme ve şerefme uyan an'anevi haricî siyasetimizi degışmez bir şekilde idame ettiriyoruz> demış ve sözle. rıne şoyle devam eylemiştir: istanbul fakirlerini beslemek üzere... Parti geniş (aaliyete girişti Dünkü toplantıda Dr. Behçet Uz izahat verdi ve hamiyet sahiblerine teşekkür etti İstanbuı Parti Reisi Dr. Behçet Uz diinkii toplantıda, davetlilerine izahat verirken t Avmpada üç büyuk devlet tara. fından yapılan sa,va§ın mıhrakına duş. memizin mümkün olduğunu bUmeliyız. Alman, Rus ve Anglo.Sakson âlemlennin kuvvetleri etrafımızda savaşmakta ve Alman Büyük Elçisi tayyaresine biruneden önce uğurlayıcılarını selamlıyor harb sahnesi her cihetten bıze yaklaşmak taciu. Düşmanlarunız, aynl zamanda, c Memleketime, ziyarat maksadile Alman büyük elçisi ekselâns Papen, bütün dilnyaya «sinir harbi> ismi altında Dün bu mevzu uzerinde görüşülmek Geçen sene ilk adırm atılıp muvaffa. dün sabah saat 10,30 da, hususî bir tay. gidiyorum. Bu ftrsattan istifade ederek tanınmış metodlarile üzerimize tesir u . yare ile Almanyaya hareket etmiştir, devlet adamlarile de görüşmem tabiıdir. ki.retle yürütülen ve geçen k.şm öarlık üzere C. H. P. vüâyet idare heyeti reisi yandırmağa çalışıyorlar. Sadece kendi havası içinde İstanbul fakir ve yoksul. doktoT Behçet Uz tarafmdan Pari vtilâ. Şehrimizdeki Mıhver sefaretleri erkânı kuvvetlerimiz sayesinde bu devletle boy Vaziıemin başma mümkün olduğu kadar arına büyük yardımlar yapmiş olan Kı. yet merkezinde bir toplantı tertib edil. ve Alman kolonisi tarafından teşyi edi. ölçüşsbileceğimizi düşünemeylz. sayase. zılay as ocaklarının bu sene daha ve. miştir. İstanbul gazetecüerinin ve ileri len Fon Papen, kend'sıle hava meyda. siir'atle döneceğim.» tlmlzın vazıfesl kafi hâcîlseleri hesaba Büyük elçiye sefaretten iki memur rimli bir hale geuulmesı iîin çalışıL gelen tacirlerin bııIun''iŞ \ bu toplantıya nmda görüjen bir arkadaşıraıza söyle Arkası Sahi]e 3. Sü. 6 da refakat etmekte idi, 1maktadır, Arkası Sahife 3. Sü. 3 te Ne olduysa benim şemsiyeye oldu!...