31 Ekim 1943 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

CUMHURİYET İktibaslar: General Giraud nasıl kactı? General Giraud, Fransa bozgununda, Al.naniarm eline esir düşüp Koenigsıein kaıesine hapsedildiği zaman, orada, yiiksek rüibeii Poionya subaviarı da mahpus bulunuyordu Fraıısız Aiman muhasaır.aü bittiği zaman, kaleds 120 Franslz «erierali vardı. Giraud, Koenig'stein kalesLnde geçirdiği ilk gece zarfında. mü'.emadiyen küçmağı düşünmüştii. İlk bakışta, güçlükler. yenilemiyecek ^ibi görünüycrdu. Koenigstein. otuz metre\e yakm yükEeklikte sarp kayalarla çevrili yüksek duvarlar ortasında. Elbe vadisine bakan bir tepe üzerine inşa edilmiş, eski bir kaledir. Buradan çıkmak imkânsız gibiydl. Sene sormna ckığru, Alman makamlan. esir subayların, kaçmağa teşebbüs etmiyeceklerine ve Mihvere karşı herhangi mücadeleye girişmiyecekienne dalr bir toahhüdname İmzalamalarmı istemişerdir. Bu taahhüdnameyi imza'.lyanlar daha hür yaşıyabilecekler. hatta serbestçe gezebileceklerdi. Giraud. arkadaşlanm topladı, yapılacak yegâne hareketin, böyle bir kâğıd imzalamaktan imtina etmek olduğunu eöyledl. O andan itibaren. muhafızlar, kendisini daha sıkı bir nezaret altında tutmağa başladılar, General Giraud, esaretinin İlk günleri, tnemleketine İade edilen malul bir esir delâîetile, Fransadaki kanslaa bir şifre gönderrr.eğe muvaffak olmuştu. Bu sayede, süpheyi celbetmeden kansile mektublaşlyordu. Bir yandan da. zindancılarla konuşarak, kalenin plânını, n ; evkiin tnpoğrafyasını .ahalinin âdetlerini ve İnz:bat usullerini dikkatîe tetkik ediyor. du. Bir tren terlfesl tedarik etti ve ezberledi. Ayni zamanda, almancasmı mükemmelleştirdi. Almanyayı esasen çok güzel konuşurdu. üstelik, mahalli şiveyl öğrendi. Almanyadakl eslrleri kaçırmak üzere, Fransanın İşgal altında bu'unrnıyan kıelmlarmda. bir teşekkül vücude getirilaıişti. 1941 senesi İlkteşrin aymda. Madam Giraud, bu teşekküle mensub İki subayla kocası arasmda bir irtlbat temin etti. Bu üç kişi arasında bir mektublaştna başladı, çok geçmetien. bir firar plâm hazırlanmış bulunuyordu. İki mühim mesele vardı. Birl kaleden kaçmak, öteki Alman topraklarmdan çıkabilmek.. Kaleden kaçmak için yegâne çare. duvarlardan ve kayadan aşmaktı. İkinci meselenln halli ?çin, tayyareden İstifade etmek bahis mevzua olamezdı. Çünkü, civarda tayyare meydani yoktu. Otomobil için de ayni güçlük vardı. Almanyada. otomobiller. her on kilorr.etrede bir durdurulur. Yalmz ,tren kahJrordu. Giraud. kansırun yolladıSı ylyecek paketlerinin sicimlerini biribirine ekliyerek bir lp yapmak İçin üç ay uğraştı. Fakat. yaptığı ipin sağ!a:n olmadığtnı gördü. Nihayet, bir jambonun içine gaVet itina İle gizlenmiş, klrk metre uzunluğunda bir kangal bakr tel gönderildi. General. yaptığı İpi, bu telle takviye etti. Ayni jambor.un İçinde. yünderı ve kauçuktan yapılcnş, bir çift kalın eldiven vardı. BırD@ır Canh istavrit Bir balıkçının mânasız reklâm hevesi hayatına mal oldu sonra, saat 1 de, sizi, Koenlgstein'dsn 8 kilometre mesafedeki Schandau şimendifer köprüstınde bekliyeceKtir» deniliyordü. Giraud'nun. arkasmdaki Frsnsız ünifor.nasiie. güpegündüz. Koenıgstein'dan Balıkhaneye canlı istavrit balıkları şimendifer köprüsüne kadar gitmesi İmgetiren Rumelih:sarı balıkçılarmdaıı 17 kânsızdı. Masmailh. siv'.i ceket sanilayaşında Veli isminde bir genç, dün öğ. biiecek olan empeımeabi bir ceketi, bir le üzeri, bu balıkları satarken, arada de gri pantaionu vardı. Arkadaşian da, bir ıkisıni eline alıp etrafına toplanan. bir Tirol şapkası göndermlşerdl. lara göstermıs, «canlı balık, canh ba17 nisan günü, Giraud hazırdl. İple lık... diye müşteri kızıştırmak istemiş. eldiven^eri. saklı olduklaa yerden çıkartir. Bir arahk da; diri diri istavıı'.ler. cı. Sonra esvablarını bir paket yaptı, den büini ağzına götürmüş, yarı 5 ıka, arasma bir ustura. o havaiinin bir bariyarı da reklâm olan bu hareketile, ken. tcsını. bir miktar da yiyecek koydu. disini seyredenleri güldürmüştür. Fakat Saat ondan biraz evvej, pencerenjjı öansızın bir istavrit ağzından içeriye gi. nür.e gitti. Devriyenin geçtiğini gördü. rip genc balıkçının boğazma kaçrmş, B^raz sonra. General. pencereden atladı. neye uğradığıni bilem:yen Velı, bir iki Duvarın. önceden tesbit ettiği. kaçmaçabalanarak yere yuvarlannııştır. Ve ğa elverişli noktasma doğru İleriedi. balık boğazına saplandığından, hamen İpe tutunarak duvardan İniş de. İki daoracıkta nefesi tıkar.mıştır. Ağzınd'on kan kikadan az sürmüştü. gelerek baygm bir halde yerde jatan General. eldivenlerinla yırtılmış oldudelikanlı, sıhhi imdad otomobıliıe Kağunu gördü. Elleri kar.'.yoroVu. Paketini seki hastanesine yollanmıştır. Orada te. açtı, usturayı çıkardı, bıyıklarml tıraş neffüs inkıtamdan ölmüştür. Cesed etti. Sonra. empermeabl cekeÜ'.s Tiro! Morga gönderilmiştir. Ka^.a etrafmda şapkasmı giydi; Schandaa İstasyonuna za'oıta ve adliye' tahkikat yapmakta. dcğru yola çıktı. dır. Köprüye vardlğı zaman, saat yarfmdı. General Giraud. oturdu. karnını doyurdu. Saat tam birde. elinde bavulla. bir gcnc adam çıkageldi. Bu, kılavuzdu. General. ormandak: ağacların kâfi 6erecede sık olmaması yüzünden. kılavuzun bavulla getirdiği esicablan giyemedi, İstasyona o klyafetle gittl. Trende İkinci mevki bir kompartimaHükumet, Mühendis mektebinden her na girmişti. Bu kompartimanla bir:nci sene en az 200 mühendisln diploma aimevki bir kompartiman^n arasmda, bir tuvalet vardı. General. tuvalete girdi, ması için esaslı tertlbat a'mıştır. Mübir İki dakika sonra. bambaşka bir kı hendis mektebine verilmiş alan Taşkışla yafetle çıktı. birinci mîvkı komparüma dahllir.de geniş inşaat ve tadilât yapılna girdi, oturdu. Gözünde vapur duma makıadır. Bu tad'lât neticesinde burada nı gözlük. cebinde. deri işile meşgul deniz inşaiye mühendisi de yetişmesi bir Alman olduğunu gösteren sahte ev için sınıflar, laboratuvarlar vücude getinlecektir. rak vardı. Maktne mühendisi ile her sanayi şuFirarm farkına vanlmış. her tarafa, generalin eşkâli bildirilm.ş. yerini buîup besi için lüzumlu mlktarda mühendis yekaber verecek olanlara yüz bin mark tiştlrmek üzere Ankarada oir teknik omükâfat vadedilmişti. Fakat eşkâl yal ku'.u açılacsğından bu okulun pro.plerinız tarif edildikten başka. general bıyı ni hazırlamak i ç n bir f€n heyeti memur fiıru da tıraş etmiş olduğu İçin. gören edi'.miştir. İjtanoul Mühendis mektebinler kendisini tanıyamlyovlardı. Üstelik, de hususî bir dairede çahşmf.kta olan Giraud'nun, yakm olan»İsviçre hududun bu heyet, projeleri hazar!am?.ktadır. dan kaçacağını tahmin etmişlerdi. Hal Teknik okulu birıası puviyorlar halinde buki, generalle kıiavuzu. Berlin trenine ve bini mufc?cav:z odayı ihtiva edecek bindiler. General ve arkadaşı. trenlerin ve tamamı 40 milyon liraya mal ola;ntizamsız"ığı yüzünden plânları müte caktır. madiyen bozulduğu için. gidecek!eri yeDeniz Ticaret mektebi kadrosuıy.ın da re gldemiyorlar, hep yarı yolda kalıyor takviyesl ve daha fazla talebe vetiştiriilardı. Tam yedi gün. Almanya İçinde. mesi için ş'md"'kl Dsniz T'caret. mektebi ttenden trene geçerek. dolaştılar. karşısındaki arsaya yeni bina'.ar inşası Dördüncü günü. Çekoslovakya hudu kararlaşmıştır. • * dunda. general. gene trenin İçinde. bir Maaş yarın veriliyor yakalanma tehlikesi atlattl. KompartiMuvaznei umumiye ve hususıyaden manlan dolaşan ve yokulsnn hüviyet kâğıdiaruıı muayene eden polis memur maaş alan memurlarm ikir.citeşrin ma. ları, onu. kendi kompartimanıntia. göğ aslan, yarm verilecektir. Belediye ve sü nlsanlı bir Alman subayile konuşur hususî muhasebe memurlarmın ikramiken gördükleri için şüphelenmediler, yeleri de bu hafta sonuna kadar behe. mehal tediye ediîecektir. hüviyetini sorrr.adan geçtiler. İkinci zorluk, İşgal altmdski Fransa Tramvay idaresinin istediği tcpraklarmdan, serbest Fransava geçzam mek İşinde kendinl gösterd!. Almsnlar, hududda, sıkı bir bekçilik ediyorlar. boTramvay idaresinin birinci mevki bi. yu bir metre sekseni aşan herkesi ya letlerin 15, ikinci mevki büetlerın 10 kalıyorlardl. kuruşa çıkarılması hakkındaki talebi Bundan sonra, General Giraud. bir General Giraud. bu şerait altmda smı Naiıa komiseri tarafından tetkik edı!. miktar Alman parası tedarik etmrği dün aşmak mümkün olmıyacagını anlayın miş ve bir rapor hazırlanmıştır. Kapo. şündü. Karıslnm yolladığı yiyeceklerden ca ters yüzü Almanyaya döndü. oradan, run mahiyeti henüz belli değildir. bazısınl, Koenigstein'daki kara borsada İsvicre yolile, daclarcîan aşarak Fransasatmak suretile 800 mark para temin etKızılay haftası başladı ya girmege muvaffak oldu. ti. tmajres mecnroasmdan Kızılay haîtasma başianmıştır. Kizıl1942 şubatır.da. Fransadaki iki subay, ay mümessilleri, evleri dolaşarak yeni generale, etrafı bir firar plânı yoHadılar. aza kaydma devam etmektedirier. Kı. Memleketi ve ora dilini bilen genc bir zılay Kurumu, fakü" mekteb talebeleri. Alzaslı. Koenigstein'a mümkün mertebe ne mühim mıktarda giyecek ejyası da. yakın bir noktaya kadar gelerek. geneğıtmaktadır. Bu yıl aş ocaklarmda da. rale. sivll esvab ve sahte bir pasaport ha fazla yoksula yemek dağıtılacaKf.r. getirecektd. Plânla birlkte gelen mektubÜniversîte aş ocsğı da yarır.dan iti'ca. da. generalln ne günü. s?at kaçta firar ren faaliyete geçmektedir. Burada bin. etmek niyetinde bulunduğu soruluyorden ziyade talebeye öğle yemeği veriledu. cektir. Giraud. kalenin. kaçmsğa elverlşli biAltm fiatı ricik noktasmı zaten tesbit etmiş buluAltın fiatlan gene süratle ytiiaelmefcnuyordu. Maamafih. bu ııokta, her an Birkaç serlevha: Aşk uğnıntedir. Dün Reşad altm.nın fiatı 3375, nöbetçinin gözüne İlişebilirdi. Oradan külc« altınm gramı ise 460 kuvuş:u. da i'k piyesimi nasü yazdlm scnra. elli metre kadar yüksek. kalın ve düz bir duvardan aşağı İnmesi lâzlm geve nasll oynattım. Bir Balo, hele bay. liyordu. Generalin hücresi. üzerinde nösinema ylldlzl İle yaptlglm ram balosu bir ha. betçi dolaşan bir yola bakıyordu; bu tren seyahati İstanbulun reket kaycağıdır. ncbetçi de. oradan, her on beş dakikada Baloda neler hare. bir defa geçiyordu. Demek oluyor ki, dublâj kraliçesi neler anlakete gelir? Giraud'nun. kaçabilmsk İçin ancak on tlyor? Muharebe meybeş dakika vakti vardı. Fransadaki a^kaSiz sanırsuıız ki danına dönen tiyatro salondaşları. onun. gece vakti kaçmak niyedanstan dolayı a ları Ylldlzların aşk haktinde olduğunu sanıyorlardı. Halbuki yaklar ve bacaklar. general. verdiği cevabda «Koenigsteinklndakl düşünceleri. Ne münasebet e . dan. 17 nisanda. sabahleyin saat onda lendim! Çeneler... HOLİVLT»DAN* GELEN Evrılacağım» demişti. Ha! Büfeden, yem yemişten dolayı SON RESblLER mı? diye sormaym! Her büfe bu sefer Generalin emri üzerinde rrünakaşa İstanbul Valisininki gibi zengin olmaz. etrnediler. Hemen. 27 marfta bir cevab Çoğu: geldi. «Kı'avuz. 17 nlsan günii. ö.51ec!en Ne yapalım efendim! Doyumluk değil, tadımlı! derler, başkalar: yer. siz Aman sus! Sen de midesizin biri. sin! Nedir o ağız fırın kapağı kadar. bakarsınız. Şimdi büyük ağız moda.. Benim diyeceğim çene hareketi bu Çiıkinin adını moda koymu;lar.. değildir. Dedikodudur efendim. dedi Gözlerine diyeceğin yok ya! Mahkodu. Daha baloya gidılnîeden evvel hanımlar evlerinde beylerile, aralarmda mur mahmur.. dostlarile. berberde basını yapanla, terzi. Yaa! Pek güzeldir, sahura kalk. 1 Adam Sen de Kemal Altınkava 100 de saloniyerle, çayda sununla, bezikte mış halayık gibi ayakta uyur.. 100 2 Nİçin Aldatırlarmış Hüseyin Cahid Yalçın bununla görüşmeye başlarlar. 150 3 Sintf Arkadaşları Cevdet K u d r e t Solok Bu çene hareketinin kahrapıar.ları Bu çene hareketinin büyük bir hac. yüz ise sekseni kadmdır. Her kahraı.ıan. 75 M. Şevki Yazman 4 Toros Çocuğu mini kocalar yüklenir. Hanımın robu lıkta olduğu gibi burada da ön safta. 100 5 Bu Kadının Hayatı Mahmud Attilâ varsa, kapı yoktur, kapı varsa kundura dırlar. Didikledikleri ekserî kendi hem50 Hatemi Senih S a r r 6 Akşamlar Gelince lar iyi değildir, o da varsa mücevheri şireleridir» 150 7 Mustafanın Romanı Zeki Mes'ud Alsan sönüktür. Böyle olmayıp işi oluruna 75 Kemal Altınkaya 8 Ha Gayret Hasib Efendi Nedir o Gülsümün hali? Ayol bağhyanları da yok değildir; amma ben herkes de dudak boyar amma boyayı İ. F. S°rtelli 9 Bir Deli Kızın Hatıra Defteri onları mevzu diye almıyorum. Vâlâ Nureddin Vâ . Nu 100 10 Unutamadım Seni burnuna kadar yükseltmez. Güzel olu Aman şekerim! Karm:n kulagında yorum sanıycr amma dudağını bükmüş 1.50 Kemal Altmkaya 11 Bizim Mahalle <1) birer apartıman asılı! diye birbirinin keçiye dönüyor.. Aman bana bir sigara 150 12 Bızim Mahalle (2) Kemal Altınkaya mücevherlerini tartan lâflar balolar;n ver sinirlendim. Bu karıların nesim be. 250 Bürhan Felek 13 Hind Masallan akislerindendir. 125 ğenip de böyle elmasa boğuyorlar bü. A. Harr.di Tanpınar 14 Abdullah Ef. nin Rüyaları Suzi'nin de tuvaletini gördün mii? mem ki.. 75 15 MehmedciŞin Anası Msliha Avni Sözen Hiç beğenmedim. Kıza bir nantallık 75 Ferıdun Dirimtskin 16 Malazgird Muharebes; Ya Zehraya ne diyelim! On tane vermis. Anlamıyorum bu erkekleri de. 250 Abdülbâki Gölpmarlı 17 Yunus E m r e Divanı tilklyi sırtına almıs.. Vallahi ayağa O hmbıl kızdan ne anlıyorlar da gözü75 Füzull . Vasf. Mabir 18 Leylâ İle Mecnun kalkmış ayı yavrusuna benziyor. nün içine bakıyorlar. 50 Petöfl . Necmi Seren 19 Vatan ve Hürrivet şiirl^ri Tıpkı! Aman tıpku Hay Allah. Ayol aptal mısın? Mirasını düşü. 30 20 Cihan P e h ' i v s i ı K™ Ahmed M Sami Karavel çok yaşa kardeş.. Ben de şunu neye ııürler. Nişantaşında apart:man, Asma. altında han. Aksarayda hamam.. Üs benzeteyim d.yordurr... Bak, bak, bakl doktora bak.. Nasıl peşinden aynlmı. telik k u da ıena değildir. Hükumetin Mühendis meklebine verdiği ehemmiyet PEROESÂHNE Yarm çıkıyor ir tsveç gazetesinin Berlin muhabirine göre, Alman Emniyet Nezareti, 1 nisanla 23 Bunlar arasında temayülün çok zayıf acaba nasıl bir miikalması veya pek Ukteşrin arasında, lngillı nçaklan tanasebet vardır? İlim az ragbet görmesi ralından 12 Alman şehrine yapüan aderı kasdedilen nıabir tesadüf eseri ol kınlar esnasında, 102,186 kişi olmüştür. na. görgü ile kazamaktan çok uzaktır. Bu rakama hüviyeti tesbit edUemiyen önılrr.lş ve görenekle Buna mukabil Al luler dahil değüdir. Hamburg, 28,350 kuridame ettirilen bilgilerden ibaret oldu başgösterdiğinden İlimlerin milletlerle manyada «gestalt» denilen «şekil ruhi ban ile ısyiat listesinin başuıda gelğu takdirde bu seviyedeki bir ilmî top olan münasebetleri de ancak bu devir yatı» nm doğması dahi bir tesadüf eseri mcktedir. Listenin eksik olduguna îüphe yokluluğun bağrından ve müjterek tecrü den sonra geçen zamanlarda mütalea olmayıp Alman zihniyetinin hususiyetur. Çünkü, yalnıa 12 şehre aiddır. Bajbelerinden ayıımak kabil değildir. Ni olunabilir, evvelâ bilhassa İtalyada baş tinden gelen bir mahsuldür. tekim iptidaî cemiyeilerdeki İlim. bu lıyan bugünkü iüm dinî taassubdan daha Bu hususiyetlerin tesirlerinl EÖylemek ta Berlin olmak üzere şiddetle bombalacemiyetlerin rr.aşerî şuurlarımn. dünya e\vel kurtulmuş olan Holanda. Danimar ilmin millî hududlara. milliyetlere veya nan Bremen, Essen, Miınih, Leipıig gibi görüşü hakkmdaki müşterek bir İfade ka ve İngilterede kök saldıktan sonra milliyetçiliklere tâbi oldusunu ldtiia bir çok şehirlerin ugradıklan insan »asini temsil etmekle terr.ayüz eder. Yalnız Fransanın on vedlnci asırda Paris rasad etmek değildir. Millî bir flira tasavvuru yiatı hesaba katılmamjştır. Holandadan davet ettiği ilmin âlemşümu] mahiyetlne bu ilmin mahiyeti henüz ne mantıkî. ne har.esine Diger taraftan Britanova »jansı da münafi objektif. ne de tabiî olmayıp tamam:le Christlan Huygens. Danimarkadan Pi olan boş bir vehimden başka bir şey o «Berlin tstatistik Bürostt memurlanndan sırrî yani tabiat üstü bir takırn ruhîarm card. İtalyadan Jean Dominique Cas lamaz. Bu itibarla muhterem refikim birinin soyledigine göre, harbin başlanaıevcudiyetleri telâkkisine cavanir ki sini'lerin devamlı himmetlerile tabiate profesör Hilmi Ziyanın bundan bir kaç gıcından ilkteşrine kadar Almanya üzegörünen tabiati, görünmiyen fakat ır.ev yüz çevirmiş ilmin kökleri bu memle hafta evvel «Akşâm> gazetesinde «İlim rine yapüan hava akınlan neticesinde cudiyet'ıerine inanılan ruhlann tesirîeri kette de atılmış oluyordu. Gitgide bu ve milliyetçilik, başhğı altında neşret 1,200,860 Alman olmuş veya iz bırakmane bağll görcnekten İbarettir. O haîde ümin bütün Avrupa milletlerinde ken tiğl makalede bir «Fransız» veya «Os dan kaybolmuştur» diyor. cemiyetlerin iptidaî şcklinde ilim de di tarihî an'ane ve müesseselerins göre manll ilml» nden bahsetrr.enin abes olBirinci haber, nakıs Urafından mii. İptidaî olduğu giibi şahsî amil ne suretle yerleştiklerini gösteren İHm duğuna İşaret etmesi çok yerinde ol balâğaU olduğu gibi, ikincisi zaid taraleri dahi henüz taayyün etxiş olma tarihine bakılacak olursa milletlerle muştur. fından mübalâğalı görünüyor. Bonunla rlığından hiç bir ferde izaie edilemtdik cnların hayat tarzını ve dünva eörüşVakıalann Fransız Maarif Nezaretinin beraber 1940 ve 1911 yıllarında Alman ten başka içtimaî sınırlarım aşabiecek .erinin bu hususta ayn ayn ve hususî ve gerek hususî bazı müelliflerin *Fran hava kuvvetlerinin İngUtereye yaptıkiarı bir ır.ahiyette de değildir. Buna pöre il tesirlerde bulunduğunu teslim etmemek sız ilmi» namile neşrettikleri eserler.n hava akınlaruun sebeb olduğu insan ve min tam manasile milii denebilıjcek kabil değildir. Meselâ koyu katolik sadece kaplarına bakılacak olursa cmilll bina kayılbarını, İngiiiılerin Almanlara şekiıni ancak iptidaî cemiyetierde gör. kalmakta devam eden memleketlerle bir ilim» iddia eder gibi oldukları zan faiıi mürekkebi Ue ödettiklerine şüphe şlddetli protestanlık mücadeleleri yapan mek kabiicir. nolunur. Fakat eserlerin içine bakılırsa yoktur. Halbuki ilk zamanın Akdeniz etra mer.lcketlerde ilmin yerîeşmek ve se Fransız İlminden kasdettikleri şeyin 13 mayıs 1943 te neşredilen bir cethnda toplanmış ve iptidailikten çıkrr.ış lişmek için sarfettiği emekler ve uğra • Fransızlarda ilim ve Fransız zihnyeti vele göre, tngilterede sivü halkın harbin dığı mukavemetler hiç bir zaman pyni cemiyetlerine baktığımlz zaman İlmin nJn hususiyetlerinden mülhem olan basındanberi uğradıgı zayiat 47,217 ölii, oîmamlştır. Çünkü millet!erin maddî ve i'im» demek istedikleri anlaşıhr. Onun 59,790 yaralı idi. Mayıstanberi geçen altı buralarda art;k maşerî bir takım İnancmanevî yapılarile coğrafî muhit'.eri İlİçin böyle İltibaslı bir tabiri kullanmsk ay içinde, Alman bomba uçaklan, İngilar sistemi halinde kalmayıp ferdî Ucme karşı olan davran'şlara tesir etmektar.sa «Fraasızlarda ilim» demek htrhal tereyi nadiren ziyaret ettikleri için, bu rübe ve müşahedelere ydre taayyün etten hiç bir zanan hâli kalmarnıştır. Her ie çok daha doğ:u ve açık olur. Nitekim kanlı listelcr pek ax artmıştır. Ona mumiş pratikler ve hatta Yunan siteleri milletin kendine mahsus zihniveti de nıuhterem doktor Adn=nm İlim tarihi kabil Anglo Sakson bombardımanları gibi ileri topîuluk'.arda nazarivelere bağbundan dolayıdır ve bu zihnivetin ilim mize aid fransızca ve türkçe olarak neş şiddellenmiştir ve daha da çiddetlenelanmış bilgiler haline gelmiş ve avni zahavatına olan tesiri inkâr olunacak gıbi manda birbirlerine tesir edebilecek bir degildir. Bu teslrin her İüm vadislnde rettiği kıymetli eserin Osmanhlara aid cektir. olan kısmım her türlü iltibastan uzak Mısırdaki Amerikan hava kuTTetlcrl mahiyet kazanmış oldukları görülür. ki tezahürlerlni sayıp dökmeSe hacet ,kalarak «Osmanlılarda İlimı baslıeı al knmandanı General Kalphe Royce, İ n Ortazamana gelince büyük peygam kalmadan yalnız b!r kaç ınisal vetmek tmda toplaması aradaki tehlikeli ilti gilis Amerikan hava hücumlarının, berlerin mistik sezişlerile açılan bu de kâfidir. Meselâ psikoloji ilminde cblbrsı gördüSü irin olacaktır. çok geçmeden beş misli artırılacağını virde maşerî inanclar gene birinci piâna hevyorizm» in yani ruh hayatını davraİlmin millet ve milliyetle olan müna soylemiştir. Bu söz gerçekleştigi takeeçerek ilmî hakikatler bu inanc'ara gö nışlara İrca etmek ve bir davranış hasebeti bana kalırja arzettiğim çekil ve dirde 7 ayda 100 binden fazla insan kayre tefsir edildiklerinden kendi haysiyet yatmln incelenmesl olarak mütalea etmahivetile lltibaslara mevdan vermiye beden 12 Alman şehri .gelecek 7 ay İçinve mahiyetlerinde İnkişaf edemem:ş. ve mek inkılâbımn bütün şiddetlîe Arr.erıcek kadar açık ve seçiktir zannedivorum. de, 500 bin kişi kurban verecek, demeknihayet gölgede kalmağa mahkum bir kada başlayıp başka milletlerde avni M. $ e k ^ TUNC tir. Halbuki yukanda da söylediğimiı givaziyete düşmüşlerdir. Bu inanma salbi, Anglo Saksonların bombaladıklan tanatında bilei imanın bir kö!esi haline Alman şehirleri, yalnıı 12 tane değildir. geldiği için olanca itibar inanc ve imanı Almanya, bombardımanlar yüıünden, t^mellendirmeğe çallşan bir takım s'az ' yalnız insan kaybetmekle kalmryor; ayni de ilimlerin etrafmda toplannıış ve bilzamanda o güzel, mamur ve temiz şehlrhassa Allahm varlığını lspata çalîşan ler de, en büyük yangının en müthis zelteoloji yani «İlmi kelâm» bütün İlinılerin zelenin yakıp yıkamıyacaklan kadar hababası olmak payesine kadar yükseWşrab oluyor. Alman sanayii ise, şüphesiz, tir ve büyük peyearrber'.erin yarattıkları en müthiş tahriblere uğramaktadır. GeTürk edebiyatınrn en heyecanh eserleri. büyük ümmetlerin İstedikleri de bu çeçen harbde, yalnız hnduda yakm bazı Alİçinde bir milletin kalbi çarpan bu kitabda: Abdülhak Hâmid, Ziya şid bir İlim olduğu İçin ortazamanda man şehlrleri nadiren bombalanmış, BelGökalp, Hasan Âli Yücel, İbrahim Alâeddin, Halil Nihad, Celâl Sahir, tecrübe ve müşahedeye dayanan İlmin çika ve îimalî Fransa, harb meydani oMithat Cemal, Behçet Kemal, Nâzlm Hikmet, Faruk Nafiz, Orhan Seyfl, bir milletle olan münasebeti bahse mevlarak büyük tahriblere uğradıgı halde, Yusuf Ziya. Nureddin Artam. Kemaleddin Kamu, Vasfi Mahir, Hüse\in zu olacak bir durumda bulunmaktan çok Alman topraklan bu felâketten lıtmen Sıret. Halide Nusret, Yusuf Mardin, Ziya Osman vs. vs. nin en seçme uzaktı. hemen tamamlle masnn kalmışlardı. O şiir't;!! vardır. Şiirlerin bazllan hiç bir yerde ne,redilmemiştir. zaman, harbden sonra Alman «anayil Şuurlu milletler ve rnillî vahdetlerin Her Türkün evinde buhınacak ve yarlna bırakılacak en kıvmetli eserdir. tekrar faaliyete geçmiştl. Bu harbde iss, vücud bulması rönesans'.an itibaren Üç reııkli fevkalâde nefis bir kapak içinde birkaç güne kadar çıkıyor. Alman sanayii, yıllarca belinl dojrrultaKarton cildü: 122 kuruş mıyacak kadar tahrib edilmiş oidugn NEBİOĞLU YAYINEVİ, Posta kutusu 644, İstanbul İçin, dünya piyasalan kâmilen Müttefik Anado'.uda bulunmlyan yerlerden elde etmek istiyenîer sanayiinin eline geçecektir. doğrudan doğruya İstiyebılirler. •^^^^^••H Harb, Avrupa kalesini daraltıp Alman kalesi haline soktukça, Almanyada AnAşk. helccan. entrika dolu SENENIN EN BUYÜK MUVAFFAKIYETİ glo Sakson nçaklannın dövemiyecefl heyecanlar şaheseri bir karış yer tile kalmıyacaktır. Daha bugünden, gerek İngiltereden, gerekse ttalyadan kalkacak uzun menzilli bomba uçaklarının Almanyada dövemiyecekleri yer kalmamış gibidir. Amerikan h a Renkli, büyük ve muhteşem sahnelerle dolu AŞK, DANS ve va knvvetleri kumandanı General ArMÜZİK şaheseri. Baş rollerde: nold'un yakında hizmete gireceğini söyRİTA HAYV/ORTH VİCTOR MATURE lediği dev uçaklar ki general, bunları TÜRKÇE SÖZLÜ tarif ederken uçankaleler bu yeni uçakPara. servet ve şöhret hlrsl vü ' ların yanında cüce kalacalkardır, dezünden 1500 kişinin canlna mal miştir İse başladıktan sonra, Almanolan 20 cci asrln en büyük deniz janın Dogu Pnısyadaki şehirleri v« saSeanslar: 11 1245 2.30 4.30 6.30 ve 9 da felâketi. Tobis Film Şirkstinin iki nayii de en agır şekilde bombalanabisenede büvük fedakârhklarla lecektir. mevdarıa getirdiği bu muazzam Almanyayı yukanda isml geçen Amefilmde 26 bin tonluk deniz devirikan Generall Ralphe Royce'un söylenin Atlsntikte nasıl baf.ığlnl, digi gibî «oturulmaz» bir memleket h a hayatlarml kurtarmağa çallşa.ı line gelmekten ancak sulh kurtarabilir. Sinema kraliçesi şen ve şirin kazazedelerin kudurmus denizlerle nasll pençeleştiğini merak. korku ve heyecan İçinde seyreCHARLES LAl'GHTON ROBERT COIMİNGS deceksiniz. İlâveten: İle beraber en son yarattlğl Satranç şampiyonası BULUTLARfN TEŞEKKÜLÜ Satranç kulübünün tcrtlb ettiği müTamamlle renkli sabakalara dün Tokatlıyan ot°.linde başGece İçin numarall yerlerinlzi lanmıştır. Şehrlmlzin en iruwetll oyunevvelden aldlrlnlz. Tel: 40380 Dansh, şarkıll ve musiküi güzel filminde takdir nazarîarile culanndan 23 kişinin iştirajs ettigi bu seyredecek ve candan alklşlıyacakslnlz. müsabakalar beş hafta rtevam ede^ktir. im ve Millet •^'^^»^»^^•^•^'^•' Y a z a n : I 31 Birinciteşrin 1943 HEM NALINA MIHINA Bombalar altında Almanya t Prof. M. Şekib Tunc Fevkalâde Kıymetli Bir Eser ATATÜRKE ŞİİHLER B UGÜ N TİTANİK FACİÂSI ZAFER YIL0IZI MELER Bugim S U N E R DEANNA Sinemasında DURBİNM SERBEST İZDİVAC B A L O Yazan: Bir balo en çok neyi harekete getirir? îki kulağında iki apartıman Sahura kalkmış halayık gözü Konserve meraklısı doktor Dedikodu Kap Hocanın sözü Tilkinin fikri Cumhuriyetin 20 tıci yıldönümüne 20 KİT Burhan Felek yor. O herif de konserve meraklısı ga. liba!. Neden? Ayol kırklık karıîann peşinden ayrılmaz. Ne hikmet bilmem ki. Kendisüıi ne yapalım. Gözü gör. mez. Geçende beni takdim ettiler. Burnuma dogru sokuU du. A, a y d öpecek sandım. Meğer öyle koklar gibi yanasıp bakarmış.. Dedikodu sosyetenin hardalıdır, tuzu biberidir. Güzel olmak sartile zevkli şeydir; fakat dozunu kaçırmamalı, m» celiğini kaybetmemeli ve hele asla mü. tecaviz ve terbiyesiz olmamalı.. Ne böyle dedikodu yapılır mı? Hüner böylesini yapmaktır. öbür tür AHMED HALID KITABEVI lüsünü hamamda natırlar yapar. Dün gece baloda bir şey gözüme ilişti. Hammlardaki pösteki modası. Küçük büyük, çok genc, az genc bütün kadmların elinde. omzunda ve pek azı. n:n gönlünde birer kap. Sırta alman kürklere şimdi «kap» diyorlar ya!. Ne kapı? Borc kabı dojtum.. Su kabı ola. cak değil ya. Yakışanı da var, yakışmıyanı da. Am. ma doğrusunu isterseniz kap, kadına vakar veriyor. Gülmeyin. O tüy &aba. hğının kendine mahsus bir ağırhğı var. Bir Nasraddin Hoca fıkrası akhma geldi. Bir gece Hoca yatağında yatarker evin alt katında ses olmuş.. Karısı u . yanmış, kocasını dürtmüş: Efendi! Aşağıda ayak sesleri var. Hırsız olmasın.. Hcca da uyanıp dinlemiş. Hırsızlar konuşuyorlarmıg: Ne yapalım? Evi mi soyalım? fîayvam mı kaldıralım?. Yok a canım! Karısını kaldınrız. Hocayı öldürürüz,, keçiyi kesip yeriz. Bunu igiten Hoca «öhöö» diye öksü. rünce asağıdakiler ürküp kaçmışlar.. Ses kesilmiş. Bu sı rada kansı demiş ki: Efendi! Galiba korktun da öksür. dünl Erkek olacak. sın! Sana ödeklik yakışır mı? öyle ya! Sana göre hava hoş! Sen onun orasmı benimle keçiye sor! Kor. karım zâhir!. Cevabını vermiş.. Bütün bu pöstekilenme, tüylenme ve kürklenme macerasında iki kişi mütees?irdir. Birisi pöstekileri almmış tilkl. ler. diğeri pöstekileri alrmş kocalar. Ben gece yarısından sonra balo salo. nuna çöken sis arasmad pöstekisiz tll. kilerle, uykusuz kocalarm derdleştikle. rini görür gibi oldum: Bak b3k! Şu uzun boylu tazenin sırtındaki pösteki benim! Yaa! Be kuzum! Ne diye bu kadar Cüyleniyorsunuz? Ben onu almak için para yetiştiremedim.. Biraz daha insaflı. Aman bayım! Bizim pcet elden gi. der amma paralar başkaianmn cebine girer. Siz verdiğıniz paraların bıze mi geldiğini sanıyorsunuz? Ne münasebet? Onları baska tilkiler alır. Bize böyle pöstekisiz titremek kalır. Demek ki.. Demekkisi falân bu azizim. Biz i. kimiz de suçluyuz: Sizde para. bizde post olduğundan dolayı.. Birleşsek biz sırtımızdakini, siz de cebirıizdekini muhafaza edeceksiniz; lâkin görüyor musunu?? Ru kadın kisrr.ı. sizin dsmarınıza, oizim ae karumıza girer.. Bu hale getüir. B. f ELEK