28 Ekim 1943 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1
/ V ANTON P. ÇEHOV BİR RESSAMIN HİKÂYESİ Çeviren: HASAN ALİ EDİZ ÖLMEZ Fiatl 100 Kr. ESERLER NEŞRİYATEVt 20 nci yri sayı: 6897 umhuriyet Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrlr heyeti 24298 İdare ve Matbaa klsml 2429924290 ' r CUMHURİYETİN XX nci YILDÖNÜMÜ MÜNASEBETİLE İSMET İNÖNÜ MİLLET ve NİYET dan Milll Şef İsmet İnönir en güzel Topllyan: Dr. Satl« yeri: KAN Fiatı 1 İSTANBUL CAĞALOCLU . . ftft Telgraf ve mektub adresi: Cumhtmyet İatenbul Posta kutusu: İstanbul No. 246 r6rŞ6[l1D8 Z ö DiriflCltGSnii I 9 4 3 Başvekilimiz bugün saat 13 te radyoda söyliyeceği bir nutukla bayramı açacaktır Ankarada, İstanbulda ve memleketin her yerinde 20 nci yıldönümü için fevkalâde hazırlıklar yapıldı Ankara 27 (Telefonla) Başvekil Şükrii Saracoğln varın saat 13 te radyoda bir hitabede bulunarak Cumhuri>etin yirminci yıldonümii bayrammı açacaktır. Ankaradaki bntün izciler yann genclik namına Millî Şefe ve Cumhuri>ete ebedî bağlllık tezahüratı yapacaklardır Bunun için bütün izciler saat 12.45 fe Samanpazarmda toplanacaklardır. Ayni saalte genclik namına bir heyet Etnografya Müzesfaıe giderek Ebedî Şef Atatürk'ün muvakkat kabirlerine bir çelenk kovacaktır. Genclik alayl bundan sonra Ulns meydanına Relerek Zafer abidesi etrafında toplanacaklardır. Saat 13 te izciler ihtiram vaziyeti alacaklar ve Ankara radjosu vasıtasile nesredilecek olan İstiklâl marşjnı hep beraber söylıyeceklerdir İsriklâl marşmı, Başvekilimizin İstanbul radvosu tarafından da naklen yayılacak olan bavramı açış nutku takib edecektir. 29 tesrinievvel cnma piinii hipodromda büyük merasim geçisi yapılacaktır. Ayni gün ReKİcumhurumuz da saat 12 ye kadar protokola dahil zevattn ve kordiploma(Mabadl sahife 3 sütun 4 te> Bayramı Moskovada Birçok tneseleler halledildi Taraflarm karşılıklı fedakârlıklara razı oldukları anlaşılıyor Şark cephesinden resnnler: Blr Alman topçn birlifi çamurlu arazide son «iratle ilerliyor Bîrkaç "niçin?,, elen haberler umumijetle Moskova konferansının yolunda gittiğindea bahsedijor. Guruşmeler sona ennedikçe konferansa dıir tebliğ neşredilmemesine daha başlangıcda karar verildiği için, üç devletin Haticiye Nazırlannı mesgul eden bahivlere dair heniiz esaslı bir şey ogrennıiş değiliz Butun bildiklerimiz, bir takım tahminlerden ve Moskovada vazife goren gazete nıuhabirlerinin g<ızetelerin« çektikleri intıba telgraflanndan iharet. ,Şimdije kadar Jleri siiriilen tahntinler, Moskova konferansmda Rusyanın şark hududlannın müzakerelere mevzu teskil etmediği noktasmda birleşiyor. İleri gelen Bus gazeteleri, konferanstan önce yazdıklan yazılarda bnnu bö>lece belirtmislerdi. Hakikaten Almanyayı kısa zamanda yenmek gibi her üç dev'Ieti de çok yakından ilçilendiren daha miıhim oıeselelcr sırtüstü dunırken. sanki her is bitmisçesine. elde cetvel, ince hudud hesablanna kalkmak. konferansı çıkmaza sokmak olabilirdi. Gene şimdiye kadar ileri süriilen tahtn nler konferansın herşe\den once ikin. ci cephe ismi ve Avrupadaki lıarb sahnelerini alâkalandıran diğer rneseleleri ele aldıeı noktasmda birleşivor. Maresal Snıuts'un bir kaç gün e\vel okuduğumuı demeci ve AnsıloSakson gazetelerinde cıkan son yazılar bu tahminî ileri Bürenlere hak verdırecek mahi\ettedir. Maresal Smuts, ikinci cephenin onümüzdcki altı yedi aydan daha erken açılatnıyacağmı kesin bir dille sb>lemişti. Bunun üzerine bazı Amerikan ımhabirleri bu demecin Moskovada. AngloSak6on delegeleri üzerinde bile havret duygusu u> andırdığını yazdılar. Bazı Rus gazeteleri. Alraanyayı kısa zamanda yentöek için başka çare olraadığiTiı hâlâ yarıyor. bazı Ançlo . Sakson gazeteleri de B'.ni mevzu üzerinde hâlâ fikir >ürütüI orlar. Fakat Müttefik matbuatından akseden bu manzarava bakarak Moskovada toplanan Hariciye Nazırlannın ve askeılik tnütehassıslarınm sabah akşam ikinci cephe mevzun üzerinde pazarhkla vakit geçirdiklerine mutlaka hükmetmek doğ. ru olmasa Rerektir. Müzakerelere dair tebüg nesredilmediği icin. iki taraf gaeetecileri. şimdilik konferanstan heroen onceki bahislerle uğrasmak zorunda gib'dirler. İkinci cephenin ne zaman, ban. Kî şartlar altında ve nasıl açılacagma dair Moskovada bir anlasmava vanlmış ve harb hareketlerile ilgili baska bahislere geçilmiş olması pekâlâ mümkündür A«kerlik mütehassıslannın herfrün toplandıgına ve evvelki ffün Cprdell Hull'in konferans çalışmalanndan çok memnun götii"dü?ünfi söylemesine bsk'lırsa, bu Moskova konferansına İnfrillz asker! mttşaviri «larak iştirak eden General tsmay Şark cephesinin Yurdumuza cenubundaki ilticajdenler meydan savaşı Azak denizinden Dinyeper dirseğine kadar uzandı famla müteaddid meskun yerleri işgal eylemişlerdır. Vitebsk'm şımal doğusunda ka\vetlerimız me\zıî çarplşmalara gırışmışler ve «nuteakj|)en 6 ılâ 10 kılometre ilerlıye. rtMMtftJm1 almı^lardır. Boylece, Ne\ el . Svatı yolu düşmandan temızlenmistır. Izmire 60 kişilik bir yaralı kafilesi geldi Yeni bir harbe mâni Ali Hısan Sâbisin açtığı olmak icin Dünkü mahakeme esnasında emekli General AH thsan davasını fıah ediyor hakaret davaları Generalin neden emekliye ayrıldığı Vekâletten bir daha sorulacak «Harb hatıralanm> lsimli kltebmda emekli General Ali İhsan Sâbisin yazdıklarma karşı cTanın> gazetesmde çı1 kan makalelerden dolayı açılan da%a ara ald muhakemeye, İstanbul yediîici asliye ceza mahkemeslnce <1ün sabah devam edÜHilş ve bu celsede, ayni mevzu etrafmda sonradan yapılmış neşriyat üzerine açılmış davalardan bir kısmı, ırtıbatı gorülerek, ilk davalarla tjrleştlrilmiştİT. (Arkası sahife 3. sütun 5 te) Londra 27 (B.B;C.) Moskovadan gelen haberlere gore konierans bugan dort saat suren Mr toplantı yapmıştır. Londra gazetelerlnin muhabırlerı, kon. feransın «iyı gitmekte» olduğunu biU dırmektedir. Bir çok meseleler hellolunduğu gıbi bazı meselelerın de hal tarzı hazırlanmaktadlr, Umumıyetle murah. •haslar tarafmdan ;Büsterıl"n memnrnL. yete bakılırsa, tartfların tyi bir neti. Moskova 27 (a a.) Sovyet g*ce ya (Arkası fekhife 3, sntun 1 de) ısı teblığı: 27 ılkteşrmde aşağı Dinyeper rrecra. ;mın cenub dogu çevresmde şiddetlı ;arpışmalardan sonra kU'alarımız Dın. »<Mak ıil ı^al ephesmi delmışler ve duşmarı takıb derek 10 ılâ 30 kılometre ılerledıkten sonra 90 dan fazla meskun yer ışgal et. naişlerdır Kuvvetlerımızın dartıelerı al. ;:nda geri çekilen dılşman insan \e mal. eme bakımından buyuk kayıblara uğ. amıştır. Krıvoırog ıstikametinde düşrnan mu. kavemetini kıran ve karşı taarruzlan puskurten kıt'alarıımz taarruzlarına de. Almanlar, Sovyetlerin pek büyük kuvvetİzmir 27 (Telefonla) Akdenizde bir torplle çarparak zarara uğrıyan bir lerle hücum etmekte olduklarını bildiriyor Muttefık harb gemisinden altmış kişl bir motörle Kuşadasından bugun Izmire getirılmlştır. Bunlardan 9 u İn^illz ve 13 u Yunanlı yaralıdır. İki İnglliz zabıtl bir tedavi yurduna. dığer yırmisı Franslz hastaneslne kaldınİTiıştır. ¥«oanbtar aresında bir bahriye «ab£> tlle bazı yedek subaylaf. İngiUzler aras'.nda da gedlklıler vardır. Bazılarına yarln ameliyat yapılacaktır. Maamafih buAlman tebliği günlerde İzmirde daha bazı Yunanlılar Berlln 27 (a.a.) Alman ordulan ba? beklenmektedır. kumandanlıgırun teblıgı: Son zamanlarda batı Anadolu vakınlaAzak denizı lle Dinyeper dirseğl ara rındaki adalara vuku bulan karşılıklı. de sında şlddetli muhaıebeler devam et vamlı ve şiddetü hava bombardımanlan mektedir. Çok bujuk kuvvetlerle üstüste yüzünden bomba mfllâk'an ve uçaksa(Arkası sahife 3, sütun 2 de)varlann ateşlerl sahıllerinizdeki koyerden duvulmakta. hatta bazl yerlerd» koy evlerinuı camlan 3urıİTiaktadır. Çanakkale civarınada bir Amerikan tayyaresi düstii Amerikalılar beynelmilel bir teşkilât kurmak istiyorîar Yunan çeteleri arasmda ihtilaî Kahire 27 (a a.) Reuter Yunanlstanda İki muhlm çete grupu arasında ilıtllâf devam etmektedir. Bırinci grupa albay Zervas kumanda etmektedir. Bu grup şimalde Arnavudiuk hududurdan Korent kdrfezine kadar uzanan sahada hareketlerde bulunuyor. dlğer gruplenn en ınühimmi albay Saraybis'in komutasındadlr. Bu grup da Giridin doğusunda. batı Makedonyada, Tsalyada ve Eumelıde hareketlerde bulunan gıupların en faallerinden biridir Her iki grupun programlarınm başmda Yunanistamn istıklâli bulunnaktadır. Fakat ikinci Çanakkaleye düşen Amerikan tayyaresi Çanakkale 27 (Hususl muhabirimizden) Dün saat bes buçukta iki motörlü blr Amerikan tavyaresi Çanakkale üzerlnden uçarak Ezinede yere inmiştlr. Baîkanladan blr harb donüşii yapsn tay(Arkası sahife 3. sürun 4 te) Askeri vaziyet Ayrı ayrı çetelere kumanda eden Mussolini yeni İtalyan subaylar bazı siyasî emeller besliyor ordusunu kuruyor! Çeteler, tavassut tekliüni ıeddettikr, Yeni Zelandalı bir subay öidürüldü grup ayni zamanda bir takım siyasî hedefler de gütmektedir. Alman propagandası son zamanlarda bu gruplar arasında gecimsizlik çıkarmağa muvaffak olmuş ve bu iki gıup <Arkası sahife 3, sütun 5 te) Mussolini'nin şimal ttalyadaki umum karargâhmdan 27 (T P.) Yeni Canhurıyetçi faşıst ttalyan hukuıretmm ikinci toplantısı bugun Mussolini ı:m rı yasetı altmda, Duçe'n.n urrum karsrgâ. hında yapılmıştır. Mu^akerelerin esasını, Harbiye Nazırı Maresal Grazıam tarafından teklıf edılen yeni Italyan as. kerlik kanunu teşkil etrmştır. Bu me. yanda, Duçe, ttaiyan ordusunun ytniden tesısi için ıttıhaz edilmesi elzem olan ted. (Arkası sahife 3, sütun 2 de} Alman orduları nerede durabilir? H. Emir Erkilet a,. Lubnı HARKOF Q !l Yazan : Emekli General Bu teşkiiâtın knrulmasında ısrar eden Amerikan âyan azasından Mr. Pcpper Washington 27 (a.a.) Blrleşik Amerıkanın harbden sonra takib edeceğı harıcî sıyaset hakkmda âyan meclısir.de cereyan eden müzakereler'n ikinci günü âyandan Caraway, Connally tarafmdan tevdı edılen karar suretinin kabulünu isteiıis ve bu karar suıetinin kabulünün charbi ebediyen dünyadan kcldır. (Arkası sahife 3, sü. 5 te) NADtR NADt (Arkası sahife 3, stitun 4 te) Yann Biiyiik millî Bayramımız münasebetile Üıtiversiteye müracaatler pek çok Hiç bir talebenin açıkta kalmaması için tedbir ahnıyor Pamuk fiatları • •«» I 19431944 mahsttîiinün yeni fiatı tesbit edildi Cumhuriyet 8 ı ^ sahifedir Ankara 27 (Telefonla) Ticaret Ve. kâletı, ıktısad Vekâletıle bırhkte 1943 . 1944 mahsulu pamuk fıatlarınl tesbit etmış ve bu hususta bir teblığ neşreyle. mıştır. Bu teblığe gore; bırıncı akala Üniversite talebe kayıd kabulü bu 140, ıkmcı akala 135, uçüncü akala 130, ?un sona ermektedir. Bu yıı fakultelere şampanya 120, Egede birincı ye.lı 125, yazılmak uzere muracaat edenlerin sa ıkmcı yerlı 115, bırmci klevland 135. yıs] pek yuksektir. Kaydın son gunu ıkmcı klevland 130, kapı malı (dağ ve geldığı halde yazılmak ıstlyenlerin mlk kozacı malları dahıl) 122, pıyasa parlagı tan çok olduğundan muddetuı uzatıl 110, pıjasa temızı 105 ve Iğdırda bırmci Şark cephesinin cenub kesimindekl vaziyeti gosterir harita ması için Rektörlükçe tetkik'.er yapfl Iğdır 128 kuruştur. Bu fıatlar Çukurovanm Adana, Cey. 25 ilktcşrin saat 22 de Moskovada 224 leket namına selâmlanmıştı. Stalingradin maktadır. han, Osmaniye, Tarsus, Mersın. ve Eğe. topla 20 şer defa atılara'î. Dinyeperopet geri alınmasındanberi, Ruslar her strateTıb fakülteslnde açılan kabul imtihanrovsk'u ve bunun 30 Knı. batısmda ve jik dncmi haiz büyük bir şehir zaptettik. larmın neticesi ilân edı'mlstir, Fakül nin tzmır. Nazüli ıle Iğdır merkezlerm. Dinyeper nehrinin batı kenarında Din ce gecenin siıkutumı top seslerile yırta teve bu yıl için ancak 600 ta'ebe alm de 1943 . 1944 mahsulü bır kılo çırçıU yeperodzerjinsk yani Kdinensko>c >i zap .ak \e zulnırti top ale\ietile ayduılata nıaktadır. Musabaka imtili ınml kazana lanmış fakat balyalanmamış pamuğun 1 JArkası lahlfe % «ütnn 1 dei ta mnvaffak olan Sovyet kıt'aları niem(Arkaa sahife 3, sütun 3 te) dökme azaml satiş fiatlarıdu. Eğlencelerimizin dört Kamberi!..
