20 Ağustos 1943 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

CUMHURÎYET Askerî vaziyet I D nsan zekâsuıın vc modern tekniğin II izdivacmdan doğan uçak, bir harika•J dır. Fakat, barış zamamnda, mede. niyete, pek büyük hizmetler gören uçak müsbet dersler vardır. Bunların her bi böyle bitıyor. Hoover ve Gibson rinin lehinde ve aleyhinda bir çok deHülâsanlr konuyu. kavraylşl İyi, an harb zamanmda insanlar için, bir kaç de. liller geürilebilir.> latlşl güzeldir. Fakat ne de o'sa bir fa söylediğim gibi, bir «belâyi âsümanî» Vakit vakit harblere sebeb olan (1) ta ehemmiyetli bir rol oynıyacaklan u(Baştarafı 1 inc Sulh mekanizmasıhülâsa dünyayl düştüğü bu glrdubdan oluyor. Tabiatin hiç birafeti, hava bomİdeolojik, (2) Ekonomik baskılar, (3) fazla zoırlamağa ciddî bir üıtiyaclan mnlamaz. Görüiüyor ki, İtalyayı, Mare«Sulh yapıcıllğmda dünyanın geçirdiği kurtaracak, sönen ve söndürü'.en o bardımanlan kadar yakıcı. yıkıcı, öldümillicilik, (4) Emperyalizun, (5) Milita. yoîilur. Bununla. beraber elierindcki kuv şal Badoglio ile Kralı başlarmdan arizm, (6) Korku, kin, intikam hisleri tecrübelere bakılırsa cihan harblerinden cakları canlandıracak, viraneleri şs.ı rücü zalim ve devamh olamaz. Öteki vet ve vasıta bolluğuna göre onların Si tarak teslime belki mecbur edebilecefc gibi dinamik kuvvetierin karşısma di sonra yapıiacak muvafık sulhlar öyle lendirecek. ve bilhassa insanlarm r u memleketler, zayiat listelerini ya hiç cilyada çok tızun sünnesi tabii olan bir hareket ancak cenub İtalyayı zapveya tamam neşretmedikeri için, İngilkilen yedinci bir kuvvet de vardır. Sulh Viyana ve Versailîes konferanslarında hunda açilan ahlâk ve fazilet cephe muharebelerile uzun uzadıya uğ tetmekten ibaret olur. Onun için MütTraaıvaylarm ön sahanlıklarında dört arzusu. Merhamet, barış, iyi niyet his ve olduğu gibi bir çok devlet adamlarınm lerini düzeltecek ve cihanl bir düıa terenin hava hücumları yüzünden uğraraşmaktansa, Mesinaya veya İtalyanuı tefiklerin Sicilyadan sonra cenub İtalkijiden fazla yolcu bulumnaması hak fikirleri insanlarda ezelidir. İnsanlaruı ve diplomatlarm toplandığı meclislerle böyle belâlara düşmek tehlikssİ.Tİen dığı insan kayıblarım iddiama hir delil cenub ncuna vaktile asker çıkannakla yaya doğru harekete devam etmeleri koruyacak panzehirleri bilmek, bulmak olarak kaydediyorum. 1943 mayLsın'» kmda verilen kararın talbikinde görü bu ruhanî telâkkilere mütemadi tecavüz yapılamaz. hem adadakl Mihver kuvvetlerini ta pek mümkündür. kadar. İngilterede havı hücumları yü. Harb biter bitmez dinamik kuvvetler ve cihana sunmak iddiasmln isabarini İngiltere, İrlanda ve İzlandada yıgılı len rr.üşkülât üzerine dün yeni bir ka lerine rağmen gene insanlar sulh için mamile esir etmeleri, hem de Sicilya rar daha verümiştir. 3 u karara göre, ayni telâkkilerden tükenme2 ilhambr bir çok yönden ylkıcllıklarının en scn tam olarak gösteremez. Fakat bu mom zünden sivil halktan 47,217 kişi ölmüş, muharebelerini bir kaç hafta evvel bi duran büyük Müttefik ordular grupuyolcular badema tramvayların arka ka BİırlarAslrlardlr. lekette şu sırada kl 59,790 kişi de hastanelerde yatacak ka'.y' tirmeleri pekâlâ mümkün olurdu ve lâ nun Parisi zaptetmek hedefile •jimal dar yaralanmıştır. Bu liste, 3 yıl, 8 aypısından binecek ve ön kapısından ine kalbli ve iyi niye^li tabın ashnı ele gezımdı. Fakat bunu niçin yapmadıklarmı Fransaya çıkarılması için lâzım olan Iıktır amma hakika^.e, İngiltere, harbin, cektir. ön sahanlıkta yine dört yolcu adamlarln ckva.nll veya yapamadıklannı aydınlatacak olan vasıtaların tamam bir surette hazır oilk 11 ayında bombalaıımadığı gibi. Albulunacaktır. Böyle bir kararın, günler bir suhun yotutarihtir. Onun için bu mes^le üzerinde lup olmadığını biltmiyoraı. Bununla. bemanya Sovyet Rusyaya taarruz ettikteıı nasıl nu aramalarl iıısandeki hulâsa üzerine raber Quebec"ten bu hususta gelen tel denberi devam eden mü}kü!âu fazla dntmağa lüzum yoktur. sonra da İngiltereye yapılan hava akınönliyeceğini anlamak, ksbil değildir. larm dünya f<?'âketmütaîea yürütmek Müttefiklerin Sicilyadan sonra ne ya graflar derin tetkiklere tâbi tutulan bu Tramvayların içi her zaman hıncahmç lennin en belâlısı olan harbden kurtul haddine varırlar. Bu itibarla sulh yapı , zaruridir Burasl böyle olmakla b»2»a lan, tedricen şiddetini kaybetmiş ve pacakları babis mevznudur. Onlar, a hareketin yapüabileceği tarihin henüz 1942 baFindanberi de çok gevşemiştir. dolu olduğu halde arka sahanlıkta bulu mak gayretlerinin şahıdidir. cıları o zaman, bir çok güçlüklerle kar ber mâna ve mahiyetl bu yazıl^ıda Demek ki jukarıdaki ölii ve yaralı lisdayı aldıktan sonra âtıl ve sakin kala tesbit edilmedifini, hatta yakın bile olnan bir yolcunun, bütün bu kalabalığm Elçilikler, murahhashklar tesisi; kuv. şllaşır, her taraftan ekonomik tazyik Türklere arzedilmek istenilen eser bir tesini, bir buçuk senelik saymak dnha mıyacaklanna göre İtalyan yanmada madığını göstermektedir. Çünkü şimal menfaatler devlet notasl veyahud resmî bir s'ilh Fransaya yapılacak çıkarmayı, Mütte içinden geçerek ön kapıdan inmeğe vet.erin denkleşnıesi nazariyesi; Monroe lerin feryadları yükselir, sına, Balkanlara, cenub Fransaya, batı mecbur olmssı, bugünkü müşkülâtı bir doktrini, anlaşmazlıklana müzakere Je, çarpışır. Millicilik ve emperyalizm entri projesi olmadığl pibi. onu nakledenin doffru olur. ve şimal batıya asker çıkaraıak teşeb fiklerin Rusyanın arzulanna göre degil, kat daha arttıracaktır. ara bulma ile hal usulleri; milîetler ce kaları başlar, korku, kin ve intikam de bir Türk olmaktan ve İnsanca yaşaŞimdi Almanya ve İtalyaya yapılan büslerinden bir veya bir kaçına karar fakat tamamile kendi askeri ve siyasi Senelerdenberi yenilenmediği için a miyeti; Brian Kellog paktı; hep su'.h hisleri iabanr. Menfaatleri birbirine mak isterr.ekten başka bir iddia ve hava hücıımlarının, İngîîtPreye yapılan" venneleri ve fazla vakit geçirmeden ha çıkarmalanna nazaran yapmalan doğhamleleridir. İnsanlarda zıd milletlerin bir çok mümessilleri ara mes'uliyeti yoktur. Fazla olarak harb lardan çok daha ağır, çok daha devamlı ru olur. Müt'efikler ise şimal Fransaya şındığı Nafıa Vekâletince de teyıd e arzusunun rekete geçmeleri iktiza eder. yapılacak çıkarma ve istilâ hareketi dilen tramvay hatlarmda, herhangi bir sulh aşkı o kadar derlndlr ki harbi çı sındaki müzakerelerin sonsuz karışıklık lerin ve sulhlerin müsbet ve menfî â ve çok daha kanlı nl'hığu muhakkaktır. Müttefiklerin elinde şimdi Sicilyada, karanlarin hepsi de onun bir müdafaa larl başgösterir. Bütün bunlar sulh ko milleri dive bu kitabda incelenen ,nef Müttefik hava kuvvetleri, yalmz Mihver Tunus ve Cezayirde, yakın doğuda, Bü nin ancak bütjn hazırlıklar tamamlan kazayı örüiyebilmek endişesile> halkı dıktan ve Alman ordulan bu yaz ve ge bu kadar azaba sokmanın manasını an harbi olduğunu ve barışı korumak mak nusunun esaslarını unutturur ve sulh humlar şimdiye kadar hiç işitilmeri'iş mcmleketlerini de;il, Mihver işgalinde. yük Britanya, şimali İrlanda ve İzlansadile yapıldlğml ispat zorunda kalır. yapıcılannın aklına gelmedik, fakat yı yepyeni bulaylar da (trouvailles) 6e hıılıınan Fransayı ve başka toprakları dada büyük knvvet gnıpları vardır. lccek kış Rus taarnjzlarile daha çok lamak kabil değildir. Tramvay İdaresi, ğillerdir. yıprandıktan sonra yapılmasını ister. O vatmanların, hatların asınmasından do Ve her harbin sonu sevincle ve çan kıcı uzlaşmalara götürür. olduğu gibi Mihverin küçiik orfaklarmı Bunlarla hem Balkan, hem de İtalya zamana kadar İtalya ve Balkan yanm layı bir kaza yapmamalarını temin et seslerile karşılanır. Nasyonalizm: emperyalizm meselalt?ri da Rumanyada Ploesti'ye O halde sulh ylkıcıhğ mekanizmasım yaptıklar» yanmadalanna, cenub Fransaya ve Avrupanın batı ve şimal batı sahillerine adalan da işgal olunabildikleri takdirde mek istiyocrsa, her şeyden evvel, bozu Devamh sulhun yaplsı iki kısımdan değiştirmek ve yenilemek lâzımdır. Sulh nin belki bu adlarl yeni ve yenice; ta gibi. bombalıyorlar. Macaristanla Bıılsa. mükelleftir. ibarettir; Birincisi ideolojiler, ekonomik İki hatta mümkünse üç devreye ayrıl kat davalar". insanlıkla yaşlttlr. ristan da enHi«e içindedi"ler. Çünkü İntaarruz edebilirler. Fakat bu hareketler son darbeyi vurmak maksadile şimal lan yollarını yaptırmakla Müttefik ordular grupnnun harekete Eğer, bu bozuk yollarda bir kaza vukuu tazyik'er, millicilik, empeıyalizm, mili malıdır: Haddi zatlnda temiz bir duygu ve gilizler, Müttefiklerin Macaıistanı da ne hep birden olur, ne de musavi kuvgeçmemesi için artk hiç bir sebeb ve ihümali varsa) vatmsnm yanında hiç tarizm, korku, kin ve intikam. Dinamik I. Silâhsızlandırma, muvakiat polltik yüksek bir ülkü olan millicilik sol.a bomballyacaklarını iiâ'.ı ettiler. vetlerle yapılabüir? bir yolcu bulunmadığı zamanda da, kuvvetlerinin ylkıcı tesirlerini gidere hududlarla millî hükumetlerin tanmma. slnln ve irtica politikaclslnın elinde engel kalmamış olur. Hangi hareketin ne zaman, ne kadar Hulâsa. harbin ilk yıllannda. Mihverböyle bir faciaya intizar etmek müm cek temellerdir. tkincisi bu temeller sı; kıtllktan ve açlıktan kurtulma; po taarruz ve tecavüz silâhı olur. O silâhla bir kuvvetle yapdabileceği keyfiyeti ise ciler havada üstün iken canlannm i^te. H. E. ERKİLET kündür. Tramvay Idaresi, vatmanlarm, atıldıktan sonra yedinci kuvveün, yani litik ve ekonomik meselelerl incelemek ilk vurulanlar hakikî millicilerle halriMüttefiklerin siyasî ve askerî harb füdiği yeri bombalıyorlarriı", ;şinıdi de, ha. çahşırken serbestii hareketlerini temin sulh arzusunun yerleşeceğı kattır. İçin ayn ayn, milletlerarası komisyon kî milUciliktir. dünıü esaslarırıa göre zaman tesbit ova kuvvetleri çok artan Müttefikler, da. etmek istiyorsa, kapalı arabalarda ol1 eylulde Ramazan Temeller Westphaiia Viyana Versailles lan tesis gibi geciktirilmesi ca;z olmilunaoak büyük stratejik kararlardandır. Hürriyet gibi onun da adlna ne ka ha beğendikleri şehri daha şiddetle bomduğu gibi vatmanlarin bulunduğu yeri dar cinavetler işlenmiş ve ne kadar balıyorlar ve bombalıyacaklar da... Bununla beraber Müttefiklerin Bal Bu sene Ramazan eylulün birinji gü demir bir çemberle ayırabilir. Kapalı muahedelerinkinden daha derin, daha yan bazı meselelerin derhal halli. kanlara karşı bir harekete girişmeleri nüne röstlamaktadır. Istanbul Müftü arabalarda iyi neticeler veren bu u;ul, sağlam atılmadıkça sulh meş'alesinin II Poliük hayatı va ekonomik refahı milliciler ve milletler yok edilıni?t'r. Birkaç gün evvel, İngilizlerin Budani hoş görmiyeceğini Rusya gizlemiyor. lüğü, Ramazan münasebetile muhtelif zannederiz, bütün tramvaylar için kabili yanacağı mabed dayanıldl olmaz. O tekrar İnşa İçin, bu komisyonlarln işi Emperyalizm hırsiyle hâlâ ne kadar peşteyi ve Macar iopraklarım bonıbamilletlerin esir yaşadlğlnl bil.n'.yon lıyacaklannı haber vermeleri üzerine Bununla beraber Sieilyadan sonra ce camilerde vaız verecek dersiâmların bir I tatbiktir. Bir hizmeti umumiye mües muahedeler yapıhrkcn bu dinamik kuv ni bir orta devreye bağlamak. nub İtalyanm ve buradan Balkanlann listesini hazırlamıştır. Vakıflar îdaresi I sesesi olan Tramvay ldaresinin vazifesi vetierin tesiri ve tazyiklen ya bilinmeIII. Bu meselelerin gellşmesi İçin yoktur. Macarlar, pek haklı olarnk telâşa düş> Garbhlarln hasretini çektikleri <Pax tüler. Tuna boylarınm incisi Buflepeşte. işgal ve istilâsı Müttefiklerce geri bıra de, camaati kalabalık olan camilerde halka iztırab çektirmek değil, şehirde miş, ya kısmen haîifletilnJş ve hatta hırsların ve heyecanların geçmesini teba7.ısmda artırllmlştır. kılabilir ikinci derecede hareketlerden j ^ereken sıhhî temizliklerin yapılması seyrüseferi kolaylaştırmaktır. min edecek az çok muazzam bir devreye Romana» yl, yani Roma sulhünü vaptn nin askerî bir hedef olmadığl için bom> imparatorluk kanla yoğurulmuş zincir balanmaması lâzım geldiğin; söylüynrlar. degildir. Onun için Churchill ile Roo&e için alâkalılara~£rr.ir vermiştir. Temeller sağlam ve dürüst atılmadık dalıa ihtiyac vardır. le örülmüştür. O su'h değil, sükundu. İngilizler de, Budapeste ve civarınrfaki velt Balkan hareketlerine karar vermek [ ça sullıu koıumak İçin milleuer araPolitik nizamm ve ekonomik refahın Fevkalâde kazanc vergisi Milletler mezarmln korkunç ses'izUği. harb sanayii fabrikataıınm Almanya hcle beraber burada yaşıyan millet ve sındaki işbirliği de başanlı olamaz. Hayat pahalılığmı gelişmesi ve olgunlaşması ve diğer meDefterdarlık, fevkalâde kazanç vergiSagdan soldan ona halef olmak tsa sabına çalıştıkları dcvlet hududlarının harbden sonra alaBöyle bir yapl mutlaka lâzlmdır, ve buiçin, Müttefikleıin selelerin halledilmesi için lâzım gelen bu önlemek için yenlerin ne yaptlkarlnl ve ne yapa kendi askerlerini öldürerı silâhlanu caklan şekil hakkında anlaşmışlardır. si tahsilâtma devam etmektedir. Her tinu kurmak, sulhu yapacaklarıu büyük devrelerde galib devletler dünyanın nicarethane veya dükkânın bu kanuna yerleri bonıbalamağa Ticaret Vekâleti, hayat pnhalılığmı ödevlerinden biridir. Dünyanın tecrü zam ve intizamınl asker kuvveterile te bileceklerini öğrenmiyeıı ve bugün ne imal edildikleri Cenub Fransaya, ancak şimal Frangöre vermeleri lâzımgelen fevkaiâde hakları olduğu cevabını veriyoılar. Mak« ör.lemek maksadile bir t3İimatname ha besi sulh mabecinin mimarisiııjen zıya min etmelidirler. Garo medeniyetinm olduklarlnl görmeyen kalmadı. sann büyük olçude istilâsı sıralarında vergi miktarı kendilerine tebliğ edilmiş Zaten şimdiye kadar kurulmuş o'.zi sadını, bu miüıakaşıaya karışınak ve han. zırlamıştır. Bu talimatname, idhal ır.al de temellerine dikkat etmek lüzumunu tarihi incelemesi cihan harblerinin ve asker çıkarmak kabil olabilir. Norveçe ve mükelleiler verginin tediyesine başlarınm en müsait şartlar dahilinde rrüs gösteriyor. asker çıkarmak ise, ancak gösteriş ve cihan kargaşalıklannm uzun devreleri bütün impEratorluklarln tarihlr>n gibi gi tarafın haklı oldıığı:nu belirtmek de. lamıştır. Gene tecrübcler gösteriyor ki, anlaş nin akabinde yeni biçim ve yeni kesirnde talihleri de karanlık olmuştur. ğildir. Fakat, eğer Ar.glo Saksonlir, tehlik eline geçmesini temin edecek şaşırtma maksadile vaki olıu» Kat'i neŞehrimizcien fevkalâde kazanç vergisi tedbirler cümlesinden olrr.ak üzcre, id mazlıkların barış yolu ile milletler araGeçen Cihan Harbinin sonlarmda İ;ı Budapcşteyi bombalaılarsa Macar hüticeler verebilecek çıkarmalar İtalya bir takım milletlerin t (devletlerin) meyolarak tahsil edilecek miktar 7 milyon halâtçıdsn müstehliğe kadar bu malla smda halli İçin yapılacak işbirliği teskiya, Balkanlara ve nihayet büyük Andana çıktığı görülür. Medeniyet yeni a sanllğa İnsanca muamele etmenin yo kumet adamlan, bu belâyi Macaristanm liraya baliğ olacaktır. Amerika göstermij ir. başına kcndileri davet etmişlerdir. A'rm geçirecekleri bütün ahm satım saf lâtl, uzlaşmayl, ara bubııayı (mediation) dımiar attığl, yeni yönetîmlere gittiği lunu Birleşik glo Sakson kuvvetlerile şimal Franhalarlnda tabi tutulacakları esasları ih hakemliği adlı karan unutturucu ve u Se aşikârdır. 1914 te başlıyan bu cehen Reis Wilson'un 14 maddesi emperya'.ist maııya ile İtalya, Japonyantn arkasınrfan saya yapılacak ihraclardır. Mezbahada etler kokmamış tiva etmektedir. Yakında mer'iyete gi yuşturucu zaman merhalelerini de İhtİ nemî infilâktan da yeni şekiller ve yeni kodamanlarlnın elincle Versailles'ları İngiltere ve Amerikaya haıb ilân ettik. Bu sebeble Müttefikler için şimdilik Karaağaç mezbahaşsı buz depolarmTrianon'ları St. Germaine'lerı. Sevr leri zaman, Macaristan, Rumanya, hatta Akdenizde bahis mevzuu olan yeni çı dan birinde vukua .gelen ârıza dolayı recek bu proje ile büt'in alâkalı teşek va etmelidir. İstikbalin elini kolunu yönetimler beklenilmeli. es'leri doğurdu. Bu sokak mahlukları Sovyet Rusyaya karşı tarafcızlığim mukarma teşebbüsünün hedefi cenub İtal sile 2,000 kilo etin kokarak denize dö küllerin vazife ve salâhiyltleri de etra bağlamak istemekle de sulh kurulmaz. Hiç bir kimse, bu gelecek şekillerl ve yirmi yaşmi dolduramadan kan İçlnc'e hafaza etmiş olan Bu'şaristan, Müttefik. Zaman ve İhtiyaca uyarak sulhu kolyadır. Çünkü bu istikamette askerî ol küldüğü hakkmdaki iddialar Mezbaha file tesbit edilmiş olacakt.r. biçimleri şimdiden açıkçta gördüğünü boğuldular. Gene Amerikan İdealinir lere harb ilân ettiler. Bu üç devletin lamak ve idare etmtk lâzımdır. Sonuna duğu kadar siyasî maksad ve gayeler Müdürlüğünce tekzib edilraektedir. MezÖlümle biten otomobil kazası kadar «statuquo» yu tutmak kaygusu iddia edemez. Şekiller ne olursa olsun dünya çaplnda ilk tecrübesi o'.an <M:1 ücü de. Anglo Saksonlaıla filen harb vardır. Filvaki Sicilyada yığılacak ve oaha idaresi, yalmz hastaneye sevkediyedi dinamik kuvvetm, onlar üzerinde letler birliği» de hegemonya ih'.iras ve edecek dunımda değüdüer. Fakat. Mih> Dün, saat 16,40 da Harbiye Tramvay doğrudan doğruya haıbi davettir. Çün. hazırlanacak büyük Müttefik hava. kara len bir etin hafifçe bozulduğu görülekü barıştırıcl ve uzlaştlrıcı İmkânlar tesirden hali kalmıyacağı muhakkaktır. entrikacllarile kıslr ve kötürüm oldu. verin iş ortaklığım ve tesanüdünü gösve deniz kuvvetleri için, gerek Mesina rek geri çevrüdiği, bir kasabm kesilmiş durağmda, bir otomobil kazası olmuşBaşka bir medeniyet sahasına girilmiş yctişemiyeceği Sulhun şartlarl daima zsfeıin saıt termek üzere, ellerinin tur. Mustafa oğlu Sadi Karselin idEre kalmayınca cstotuquoı larda jstenllen de bogazını aşarak ve gerek Calanzaro ve hayvanın fennen konulmaması lâzım olsa da gene sulha ;htiyac vardır. Sulhun larlna baRİıdlr. Fakat zafer kazanınl. Anglo . Saksonlara harb ilân ettiler. Bic Pizzo limanlan civarlarına asker döke gelen aksamım da depoya koymuş ol ettiği A. T. 42 numarah hususî otomo ğişiklikler ancak zorla ve kuvvetle elde temelleri öyle atllmalıdır kl yıkıcı kuv slnl bilenlerin sulh yapmasınl bi'rne dcfa harb hali ortaya çıktıktan sonra, rek İtalyan çizmesinin evvelâ burnunu mîsı dolayısile etin bozulduğunu v&. bu bil, 8 yaşlarmda, Leonida oğlu Kcçoya ediür ve artık harb başvuru'.acak tek ele geçirmek fazla güç olmıyacaktır. kasabın bilâhare gidip dükkânmda dck çarpmış, çocuk kaldırıldığı Etfal hasta bir hal çaresi olur. Onun içindir ki, mu vetler yetişsin ve kurulacak yapı gene dik'.eri tarihte çok görülmüştür. Fa artık kavşada yumruğa bakılmaz. ahede şartlarının tekrDr gözden ceçiril çöküvermesin. Bu sulh yapıîırken in şizm harbi, Nazism de zaferi kazanaOndan sonra buradan şimale ilerlemek tor ve polise zabıt tutturmak suretile nesinde ölmüştür. Hava harbinin. iki tarafça da pek za. mesi (revision) ihtimal ve mülâhazası sanlık önderlerinin eline yaraları sar madl. Birleşik milletler kazanacîklave Tarent körfezi doğu sahilleıine as Mezbaha aleyhine yaptığı iddiadan boşHâdiseye Müddeiumumiük cl koymuş, prensiplcıiııs diğer barış yollarile müsavi ehemmi mak medeniyet inanını sağlamak, dün rml umduklsrl zaferi Atlantik Vıeyrn limane tatbik edilegelen kor çıkarmak suretile ökçeyi de zaptet ka herhangi bir hâdisenin #vaki olmadı Belediyeden ehlivukuf olarak aman yette olmak üzere nrir.eterarası huku yaya yeni ümidler gatirmek gibi büyük, namesi ve Reis Roosevelt'in 4 hürriye göre, artık, askerî hedef olmıyan şey mek nisbeten kolaydır. ğ:nı beyan etmektedir. mühendis Beşir Tezelle birlikte vak'a kunun üzerinde bir yer almalıdır. yok gibidir. Şehirlerin su bendleıinı» fakat kaçıcı fırsatlar düşecektir.» tile karşllamak İstedi^.er. mahallinde tahkikat yapılmışür. İki yanında meşhur Tarent ve Brenbuğday silolarına, haıla ekmek fınnlaLimanımızdaki Rumen vaReader's Digestin hülâsasl buraja ve ŞÜKRÜ KAYA #** dizi müstahkem Jimanlan buîunan İ Barışı korumak için yapılacak milrına varıncıya kadar her şey, ne yazık talyan ökçesinin zaptı ile İtalya Ue Arletlerarası binaslnln plânı sek:z büyük purları satın ahnacak Dün saat on altıda Şişlidcn geçen ki askerî hedef sayılmaktatîır. Herhançi navudluk arasmdakj Otranto boğazınSa Uzun zamandanberi Iimanımızd3 de on bir yaşmda Güler isimli bir çocuk, kısımdan ibarettir: (1) Milletler biriibir sehrin bombalanıp bombalanmaması, hâkimiyet artık Müttefiklerin eline ge mirli buîunan Rumanya bandıralı Ba şoför Mehmedin sürdüğü otomobil al Jinin (Cemiyeti Akvam) tutunabilecek artık eski hukuk kaidelerine değil, homçer. Bu sayede Yunanistan, Arnavudluk sarabya ve Transilvanya iki büyük yol tında kalarak yaralanmıştır. Çocuk Et gibi tekrar kurulması, (2) Suthu kuvbayı atanlarln mürü\rvettn« kalmıştır. ve Yugoslavya dağlannda harb eden cu vapurunun Devlet Denizyolları ta fal hastanesine kaldırılmış ve şoîör ya vetlendirmek için birlığe asker kuvveti M U A M M E R K A R A C A Macaristan, Rumanya ve Bulgaristan, millî kuvvetlere el uzatmak kabil olur. rafından satın almması için müzaker»verilmesi, (3) Sulhu yalmz barıştırıcl kalanmıştır. eğer Finlandiya gibi basirct'iâr davran. usullerle tutacak bir milletler İdare Siciiyadan sonra Sardunya ve Korsika lere girişilmiştir. Rumen kumpanyası mış ve Anglo . Saksonlara harb ilân ctadalanna da taarnız mümkündür. Fa 12 milyon Türk lirası fiat vermiştir. İpek çorablar sağlam yapı meclisi kuru'.mak içn «Cenıiyetl Akmemiş olsalardı, bugün bombalanmafc 20 A ğ u s t o s 2 0 E v l u l . H E R GE C E vam» mukavelesinin tedl'İ. (4) nizam ve kat Sicilya adasının istilâsı bile İtalya Bu fiat Denizyolları tarafından çck gölırsa sürüm az oluyormuş tehlikesinden uzak kılniLs olurlardı. Arİnüzamı muhafaza İçin gaüb milletler yı tamamile sindirip kayıdsız ve şartsız rülmektedir. Anlaşma hasıl olduŞu taktık, ok yaydan çıkmış: İngitere ile Ame. Yeni ipliklerin aynı kalınlıkta c!ma tarafmdan askerî teşküât yapılması, teslime mecbur edomedikten sonra Sar dirde vapurlarm bedeli ham madde ihrika. bu memleketleri bombalaraak isması dolayısile, iki kat iplikten yapılan (5) Milletler idare meclisinin anlaşmazdunya ve Korsika seferlerinin bu husus racile ödenecektir. terlerse, buna sözle mâni olnıağa imkân ipek çoraplar pek az dayanmaktadır. llklarl sulh yolile halletmek için kabul kalmamıştır. Alâkalı makamlar ipek çorapİ3rın üç edeceği şekiller dairesinie çallşmak niİstar.bulda Havpgazi ve Elektrik ve Teşebbüsatl Slnaiye Türk Anonim Şirkat iplikten yapılmasını teklif etmişler zam ve intizamı korumık, aralarında iş Uzağı göremiyen hükiîmet adamlarınm ketinin Yedikule ve Kurbağalldere gazhanelerinde çahştirılmak üzere 2 fen se de fabrikalar, üç kat iplikten yapı ve elbirliği yapmak ü^ere mutlaka hatasinı, zavallı milletler çekecektir. memuruna ihtlyaç vardır. San'at okulu mezunl&rl tercih olunur. Taliblerin lacak çorapların masraflı olacağı ve (regional) teşekkülled, (6) Son derecede Temenni edelim ki Anglo . Saksonlar Beyoğ'unda Tüne! meydanında, Tünel Pasaimda 3 üncü katta Şirketin fazla dayanacağı için de sürümün aza tecerrüd (extrem isolat'on), (7) Milyalmz tehdidle kaUmlar da oeüzel Bu. memurin servlsine müracaatleri. lacağmı ileri sürerek bu teklife yanaş letler federasyonu, (3) Amerikan sulhu dapeşte bombalanmak f^lâketine uğra. Falçalık kilosu 85, saraciye sarl parçalarl kilosu 17 kuruştur. mamışlardır. masın. (Pax Amerlkana). ON TON ALANA HUSUSÎ TENZİLÂT Haluk Nihadın valilik «Bu plânlar tekâlmün gidişindedlr. S A T I Ş Y E R L E B İ : Bun'arda dünya fecrübelerinden almmış 2indankapl 23 EASEM ESKİN. Tslefon: 22574 21825 emri geldi Uzun seneler banka veya ticarî müesseselerde çallşmlş, daktilo vs dojTelgraf: İstanbul URGANCI. ya İşlerini bihakkln bilen bir bayana ihtiyaç vardır. Dolgunca maaş vsıİİstanbul Emniyet Müdürü Haluk Ni(•) Bu yazı serisinin bundan 3 tifiis vak'ası Sirkeci: Mimürkemaleddin caddesi No. 53. Hüsnü Boduroğlu. Tel: 20221 lecek ve eski türkçeyi bilenler tercih olunacbktlr. Taliblerin tercümeihalhad Pepeyinin Erzurum Yaliliğine ta makaleleri 8. 12. 18 ve 21 tenımuz ve lerile birLkte tİ.M.> rümuzile İstanbul 176 poste kurusu adresine y Dün şehrimizde üç tifüs vak'^sı hayini hakkmdaki kararname dün İstan 1, 5, 10 ve 18 ağustos tarihli nüsiıalanber verümiştir. bul vüâyetine tebliğ edümiştir. nuzda çıfcmıştrr. Sicilya düştükten i u nasıl karar sonra, nereye? Tramvay Idaresinin halka ıztırab çektirmeğe hakkı yoktur Sehir ^ = haberleri 20 Ağuslos 1943 YARINKİ DÜNYAYA DAİR Barış isteği 9 [ ! • iri NALINA A Aİ 1 Hükusnet adamlarınm hafass yüzünden,.. SÜKRÜ KAYA ! = " SADI TEK Tiyatrosu İzmir « F U A R » Tiyatrosunda Falçahk Kösele Parçaları FEN MEMURU ARANIYOR TOPTAN ve^PERAKENDE SATIŞÎ BUYÜK BİR MÜESSESE İÇİN T I 1 A \ K 5 DİVRİĞİ DEMÎR MADENLERİ İŞLETMESİNDEN: Müessesenjiz için aşağldaki işçiler allnacaktlr: 1 Komprtsörlerin tamir ve bakunı için mütehassıs bir usta, 2 Tamirat atelyesine bir nstabaşı, 3 Kamyon tamir garajına bir ustabaşı. 4 Kamyon nakliyatına nezaret edecek bir sürveyan. bunlardan ilk üç ustalara gösterecek'eri liyakate göre on liraya, sür'/eyana 6 liraya ksdar yevmiye ve ayrlca ev verf.ecektir. Taîiblerin yedlerinde mevcud bonsen'İs. şahadetname asll veya surstlerile kısa bir tercümeihallerini ve medenî vaziyetlerini bildirir bir mektub ve bir iotogrsflarüe beraber (Etidemir Diirrik) adresimize müracaat etmeleri. Hayvanlara dair Amerika, vaktile, acayib şeylerin ade. ta inhisarmı almış gibiydi. Sonraları, Ecayiblik bütün dünyaya yayıldı. Aiıa. bu yarlşta, ne de olsa, Amerika gene onde koşuyor. NewYork'un meşhur beşinci caddesi. bir fok balığmın pek garib maceraslna sahne olmuş. Peter isimli bir fok balığı, bir bay\ranat bahçesinden ötekine nskledilirken, yolda, nasılsa kaçmağa muvaffak olmuş. Hürriyete kavuşur kavuşmaz, New. York'un bu meşhtır caddesine doğru yol almağa başlamış. Otobüslen, otomobilleri, tramvayları, yayaları. daha kimbilir nelerile, NewYork'ta bir büyük caddeyi gözönüne getirin bir de, koskoca fok balığlnln, kendisine mahsus o salmtılı reftarile, orada seyrana çlkışını tasavvur edin, caddenin o esnadaki halini teır.en hayalinizde canlandırabilirsiniz. Kakil vasıtaları durmuş, kadmlar ciyak ciyak bağırarak kaçlşmlş; bayılanlar, ayılanlar, •kıyamet... Fok cenablan oralı değil. Kaldırım boyunca, seyranına devam etmiş; mEga. zalarm önünde duruyor, yalabıylklarlnı kapıdan içerj şöyle uzatıyor, tekrar yoluna gidiyormuş. Nihayet, bir ıtriyatçı dükkânmın ör.ünde durmuş. kafasınl bermutad uzatmış, aradığıru bulan bir meraklı edasile, Hayvanlara dair Yeni bir silâh ıııı? kırıta kırlta İçeri g'.rmiş. Kotilerin, şiprlerin, varsa rev dorlann, vervenlerin filân kokularile mest alık alık gezerken, yakasını, zabıta memurlarlna kaptırmış. I I I I Falçahk Kösele Parçalan • fleı nevi Ulç&lık, kamarallk. vardolalık, fintahk kösele ve vaketa, saraciye Her paroalf.n, Satlş yeri: İstanbul Çakmakçllar yokuşu, Büyük Valde han . 17 Hüsevin ve Nevzad Osken: Haricden sİDarİs kabul olunıır. • • I MUHTEREİM DOKTORLARIMÎZA: Avrupa Kakiyum ampulîarlnl aratmıyacak kudrette, kanln (P. H.) slna uy^un evsafta beynelmilel usullere göre, Türkiyede ilk defa olarak IKALSİYUM LAKTOBİY0 ampuüarlr.' (HULÛSİ LABORATITVARI) İmal etmektedir. '^^••^^••••^B Kat'iyyen rüsup vermez ^•••^^••İ^^H göçmüş. Bunların içinde, en talihsizleri şempanzeler. Bollulc devrinde, sabah kahvaltıları, sütlü çikolatadan, çaydan, reçelden ve meyvadan mürekkeb olan bu bahtsızlar, şimdi su. lâhana yaprağı. İsmi Peter ama, belki de dişidir. Dişi hcvuc ve 25 gram ekmekle kifafı nefs o!sun, erkek olsun, herhalde vakti ha ediyor. li yerinde bir mem'.eketin hayvanı Bu mahru.niyetler yetmiyormuş gibi, olduğu belli. Karnı tok sırtı pek, bir ek üstelik, bombardımanlar da, zavalhlarm siği tuvalet. ödünü patlatıyor. Vakıâ, kanadlı hayBir de Paris hayvanat bahçesindeki vanlar, bombardıman gürültüsüne aldlzavalllların haline bakm. Harb, onların rış bile etmiyorlarmış, ama, kanadsız, da nafakasını kesti. Hepsi birer birer. iri hayvanlar, fazla asabiyet gösteriyorhatta maymunlar verilen kötü yiyecek larmış. Bir zürafa, son hava akınlann'.eri yemeğe tenezzül etmedikleri İçin dan birinde, öyle korkmuş ki, bahçeslnin tecrübeleri yap:lmış. Mavna kadar bir grev yapıp, elbirliğile, öîüyorlarmış. îçinde saatlerce dört dönmüş, sonra şey. Yapısmda çelikten başka, hususî Harbden ev\el, kahvaltıda, içine bal kalbi durmuş, ölmüş. bir halitadan mürekkeb beton ve simandoldurulmuş bir kilo ekmek yiyen ayıBombardımanlarda en akılll hareiet arme var. lar, günde on litre süt İçen zürafa her eden, filmiş. Canavar düdüğünü duyar Henüz gizli tutulan bu yeni silâhın snbah, bir kova dolusu patatesi gövdeye duymaz, vakur ve ihtlyatlı adımlarla, en dikkate değer tarafı, içinde adam İndiren gergedan. hep yarı aç yörı tok sığınağa giriyor, tehlikenin bittiğini ha. bulunmaması. Ne süvarisi var, ne tayyaşıyor. Deniz hayvanlarlna babk ve ber veren ikinci düdük sesine kadar, fası. Civarında dolaşan bir başka gemililemediği için, biçaıeler, birer birer yerinden kıpırdamıyormuî. , den, bir korvetten, bir uçak gemisinden, yahud tepesinde gezen bir uçaktan, radyo elektrik dalgalarile idare ediliyor, Bu ufacık denizaltının kaptan koprüsü, hakikatte, sevk ve idaresi için lâzım o.« lan cihazları yerleşîirmeğe mahsus bir odadan başka birşey değil. Bu teknelere. Fantom adım vermiş'er. Amma.... Işin bir amraası var. Görünüşte, bütün denizleri cllak bullak edecek sanılan bu tehiikeli oyuncağı, hiçbir ije yaramaz bir hale getirmek Bütün bunlarl haber veran sazete, Pa. pek kolaymış. ris hay\anat bahçesindeki ağzı var dili Fantom'lar, uçak gibi, gemi gibi seyyok mahluklann haline acımrken, bir de yar ve muay'yen bir noktadan, radyo mukayese yapmış. Olen Âdemoğlunun elektrik dalgalarile idare edildiğine göhsddi hesabı yokken, beş on hayvan öl re, fennin bugünkü terakküerı. o dalmüş, ne çıkar ama, gidenierin yerine galarm mevkiini ve kuvvetini kolayhkyenilerini getiremiyorlarmış. «Tıpkl, la tayine müsaid. Bir ksre bu cihet anFransız Akademisl azaUrı gibi, diyor, laşıldı mlydı, ayni kuvvetta dalgalar onlar arasmda da ölenler oldu da, yer. neşrederek, o merkezin yerini tutıınca, leri boş kaldı!> Fantom'u ou sefer karşı taraf kuvvetleri, kendi diledikleri istikamete, kolayYeni bir silâh mı? ca sevkedebilecekler. Yakalartm n;ı, ıs. ter sahibi aleyhine kullan, ister, kuzu Mini mini bir nevi denizaltı icad edilmiş deniliyor. Geçenlerde, Amerikaua kuzu kendi limanma götür. Fantom, henüz gizli tutulıyor. Esası gerçekten böyle mi, bu kadar şeytanca idare edilip bu kadar kolay mı avlanıyor? bilmiyoruz. Belki de, fennin b»ı yeni harikası karşiiindayız. Amma, o v ilk havadis doğru ise, bu icad, Hoca merhıımun sarmısaklı balı gibi birşpy yapan da beğenmiyecek, HY