1 Ağustos 1943 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

PARK Gazinosunda 1 ağustos paznr giinü Klvmetli ses >anatkârl Sarayburnu SAFİYE ve AZİZ ŞENSES KONSERLERİ Her Ekşam Muazzam SAZ HEYETİ ve Okuyucu BAYANLAR j 20 nci yıl sayı: 6 8 1 1 umhuriyet Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, îstanbul Posta kutusu: Istanbul No. 246 Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrlr heyeti : 24298. îdare ve Matbaa Insmı 2429924290 HANDÂN Nefis Milli Roman Halide Edib Adıvar 5 inci baffljj'çıktı. Tanesi 150, cT^^^MS kunış İSTANBUL CAGALOGLU Pazar I Agustos 1943 Ahmed TT ı B i f c t j i l ıiıı ı î İhtimalleri Çok Yakmliltı Bir Madrid haberine göre; Badoglio Afrikaya bir heyet göndermiş Amerikalılar müzakereye hazır Hükumet sulha yanaşmadığı için bombardımanlar tekrar başlıyacak Mr. Roosevelt İtalyan tekliHerini bekliyor Milli Şef Istnet Inönü, diin sabah İzmitte teşyi olunurlarken Cezayirden italyanlara hitab Sovyetlerle Müttefikler Londra 31 (B.B C.) Şimal Af rika Muttefik umumî karargâhı bugün İtalyan milletine hitaben son bir ihtarda daha bulunmuştur. Bu sa.bahtanberi gıinün muhtelif saatlerinde radyo ile neşredilen bu ihtarda, Mareşal Badoglıonun, Müttefikler tarafından llân ed'!miş bulunan şartlar dahilinde m(itar?ke veya müsalaha teklif etmesini beklemek iizere bir haftadanberi Italyaya mühlet ;erildiğl bîldlrümektedir. Bu müddet zarfında dumıuş olan hava akınlarına yeniden ve daha keslf ve siddetli surette başlanacaktır. İhtarda şoyle denllmektedir: < Dikkat edlniz! Mussolini'nin düştuğündenben tatıl ettiğimiz hava bombardımanlanndan İtalyanlar yer'ne Almanlar istifade ettıler. İtalyaya mıitemadi kıınetl=r göndererek sarsılmıs olan \azıyetlerini kuv\etlendırmeğe çahştılar, Bombardımanlar başlıyacaktır. Her(Arkası sahife S, sfitun 3 de) Mr. Roosevelt gazetecilerle bir mülâkat esnasında Millî Şefimiz diin sabah İzmitteıt Yalovaya gecti Bir mütareke? O nanılir ka\naklardan gelea şu ha. II vadislere bakınız: U Perşerabeyi cumaya bağlıyan 29 temmuz gecesi Churchiü nazırlan uy. kııdan kaldırarak acele bir kabine toplantısı yapıyor. Tuplantının sonunda İngiliz Başvekilile Roosevelt arasında bir telefon konusması oluvor. Roosevelt, evvelki giın verdiği bir be>anatta faşıst olmıvan herhangi bir Italyan devlet adamile sulh muzakerelerine girismeğe Muttefiklerin hazır bulunduğunu so>lü. yor. Bu bejanattan birkaç saat sonra, evvelki gece Komada japılan rcsmî bir demecle, Muttefik sulh şartlarınm dık. kate ahndığı bildiriliyor. Birbirlerine zincirlenıe bağlanan bu havadislere bakarak, Mılletlerarası po. litika mekanizmasunn, şu sırada müsbet bir ueticeye varmak uğrundi gajretler barcadığına hükmetraek icab eder Geceyarisı nazırlan tallı u>kudan u>andırarak İngiliz Başvekilinin bir k a . bine toplantısı yaptığına ve sonra da Müthiş bombardımanlarla harab olan Hambıırg limanınm sulh Roose\elt'i telefonla aradığına gore, ilk yıllarında alınmte resimleriqden leklifi Italjanın yaptığım ve bu teklifin de, uzerinde durulmağa değer bir şey olduğumı kabul edebiliriz. Acaba Badoglio Müttofiklere yaptığı te!:lifte neler Ueri sürdü? Henüz bir haftadanberi hükumet ba. sina geçen ihtijar Maresal, bu bir haf. •a içinde, memleketin çehresini değiştiren büjiık adımlar attı: Müttefiklerce harbin elebasılarından biri di>e göste. rilcn Mussolini bugün İtaljada sbz sa. hibi değildir. Fasist partisi dağıtılnns, ileri fasistlere isten el çektirilmistir. Yeni hükumette bir tek fasisf yoktıır. Stokholm 31 (a.a.) Isveç mahfılle ışlerl muharriri yazıyor: Itslvanm simdi gbsterdiŞi bu manzaCumartesi gtinündenberi dünyamn en ra. Muttefiklerin yıllardır bzlediği bir rının soyledıklerıne göre, Hamburg limanı korkunc bir surette yanmakta ve zıyade bombardıman edilmış şehri olan neticeden baska bir şey mi? Onlar: Biz İtalvan milletine karsı dü«man. kmana hiçbır gemınin girrresuıe musa Hamburga 7500 ton bomba atılmıştır. Bu miktar, Alman hava kuvvetlerinin 11 aylık duymııyoruz Da\amız faşizmin dev ade edılmemektedir. İngilizlerin yangm çık^ıran yeni bom danberi Londraya atmış olduklan bcmrilmesidir! balarının etrafa yaymakta olduklan sı ba miktarına müsa\idır. Bir haftadan az Demivorlar mıydı? (Arkası sabife 3. sütnn 3 te! O halde bugün fa«iznıîn vevine jreçen caklık o kadar fazladır ki Hamburgda Bpdoçlio. yakm günlere kadar Mutte asfalt sokaklar, birer ateş irmağı halirurdsuz kalmıs fikler tarafmdan durmaksmn tekrarla. ne gelmiştir. Yersiz nan bu prensipi onlara batıtlatmıs ve 130 000 den fazla insan doğu Almanya. artık fasistlikle ilgisi kalmnan bir İlal. ya göndenlmiştir. Izmit 31 (Hususi) Cumhurreisimız refakatlerınde Bayan iıvjnü, Başvekıl Şükru Saracoğlu bulunduğu halde bugun saat 10 da şehrirmze şeref vermişlerdır, Buj uk Başbuğumuz Izmite ayak bastıkları sırada bereketfi bir" yağmur yağıyordu. Inonü istasyonda, Kayan Saracoğlu, Nafıa Vekili Sırn Day, Kocaelı valısi, Amiral Şukru Okan, Korgeral Muzaffer Ergüder, Amiral ülgen, Belediye reisi, Eırniyet müdırile binlerce halk tarafmdan hararetle karşılan Bize ve İsveçe nota verdiler Mussolini ile emsali iltica ederse kabul olunmamasını istiyorlar mıştır. Yaya olarak ıstasyo^dan Ter?aneye kadar gelen Buyuk Şefrrmz halkm coşkun tezahurlerıle kaıvlanmış, yaşa varol! sesleri arasmda yüruyuşler.ne devara ederek Savarona yatına b'nmışler ve "saat 11 de Göîcuîjü şereflerjdirmışlerdir. Burada da hük tarnfmdan sevgı tezahurlerile karşılanan Cumhur Rei=ımiz bir muddet te'k klerde bulımMoskova 31 (a.a.) Tass ajansı bilduktan sonra Yalovaya hareket buyurdırıyor: muşlardır. Ce\det Baykal Sovyet hükumeti, Sovyetlsr Bırliğir.in Türkiyedeki buyuk elçısi M. Vmogradof'u. İsveçteiı Sovyet orta elçisı M Semenov u aasğıdakı notayı Turk ve Is\ eç hukumetlerıne tevdi etmege memur etmıştır: Italyada \ukua gelen hâd^seler sebebile ve Mussolini ile dığer bellıbaşlı faşist zimamdarlarınm ve dığer harb canilennln ırtıkâb etmiş oldukları cinayetler dolayısıle kendüerıni beklemekte olan mes'uliyetten kurtulmak için bıtaraf bir memlekete ıltıca etmeleri ıhîımabne bınaen So".et Rusya hükumeti, bıtaraf memleketlere zıkri geçen vazıyette bulunan eşhastan hiç bınnin ilticasını kabul etmemelerini istemek için muracaat eder. (Arkası sahife 3, sütnn 3 te) Alman Italyan ihtilâfı mı? Musademeler oluyor ve Balkanlardaki Italyan kıt'alarınm silâhları alınıyormuş? Bulgaristan ve Rumanyada da sulh nümayişleri yapıldığına dair riva yetler var . . . Londra 31 (a.a.) Madrid ve Eomadan alınan haberlere gore, Trıeste v« Fıume İtalyan limanlanna doğru yuruyen Alman kıfalarıle Badoglıo'ya d a . nışmadan bunlara mumanaat etmek ıs» tedıklerı anlaşılan İtalyan kıt'alan a . rasmda muharebeler clmuştui:. Bazı haberlere gore /•Imanlar belkl de Ferrare den geçmek suretile Pö'd^n Apezia'ya kadar bir müdafaa hattı teş. kıl etrrek isteır.işlerdir. ttalya bu suretle Venedık, Padue, Mılâno, Tormo ve Genova'dan, yani belli başlı er.dü^tri merkezlermın en mühimlerinden aynlmış bulunmaktadır. AİTianlar bütün î«trıa vılâyetini iş. gal etmişlerdir. Buradaki Italyar; garnızonlarmm bir kısmı mukavemst et* miştır. Fîuma limanmda Alminlar 8 İtalyan denizaltısma el koyrrmşlardır. Associated Press'ın ttalyan hududundan aldığı bir habere göre, Italyadaki Alman konsolosları Italyada buluann Alman tebaasına halıhazırdaki vaziyetm kararsızlığı dolayısile derhal Alır.anya^ ya dornıelerini söylemışlerdir. Kahıre radyosu şu haberi vermiştir; <Alman kıt'alarınm, Yunanistanda Marıtza cıvarında bulunan ttalyan kıt'a. larmı silâhlarmdan tecrid etmege başladıkları oğrenılm ştir. O REJ.'D E Hamburg yanıyor Alman ordusu 7500 ton bomba atılan şehir ve Rus taarruzunu liman alevler içittdedir durdurdu Almanyaya akmlar devant ediyor Londra, Almanların bu kesimde yarım milyon kişiyi harbe soktuğunu bildiriyor Romada. İtalyan mukadderatınm müzakere edildiği Kirinal larayı Garbî Sicilyada Üç küçük ada MütteHklere teslim oldu Akdenize yeniden büyük NütteHk kuvvetleri gönderiliyor Şimalî ttalyada kanşıkhklar devam ediyor NADİR NADİ (Arkası sahife 3. sütnn 4 de) Korkunc Li/ bilânço Lor.dra 31 fa a 1 Britanovanın hava Sayın okuyucularımıza Berne 31 (a.a.) İtalyanın şimalinde Mü*tefiklerle derhal bir sullı yapüması lehindeki nümayişlere devam edilmektedir, Alman bütün raporhr, vaziyetın • (Arkası Sa. 3, sütun 6 da) Aşağıda islmleri bulunan gazeteler, artan malijet fıatları karşısmda gazete fiatını beş kurnş olarak muhafaza etmek için bugüne kadar azamî derecede gayret gostermisler ve bu uğurda bütun ihtiyat membalarını kullanmışlardır. Artık fedakârhğa daha fazla devam etmege maddi imkân kalrnadıgı icin gazete fiatlan buçunden itibaren sekiz kuruşa çıkarılmıştır. Gazete oknyucularının bu hareketi tabiî ve lanırî goreceklerini ve hayat palıalıiığı dalgasına karşı gazeteler tarafmdan bugune kadar gosterileıı mukavemeti takdir edcccklerini umuyoruz. Maliyet fiatı müsaade eder «tmez gazeteler derhal ve seve seve eski fiata doneceklerdir. Aukaradakj merakh da\adan bir safha: Ekrem Konig ve Fuad Baban mahkeme huzurunda Tasviri Efkâr, Curnhuriyet, Yeni Sabah, Tan, Vatan, Vak:t Afrika Muttefik umumi karargâhı 31 (a a.) Teblig: Favinana, Levanzo ve Marettimo ada. ları kayıdsız ve şartsız olarak teslim olmuslardır, (Bu adalar Sıcilyanın garb şimah'nde Trapani'nin karsısındadir) Sekizincl ordu cephesinde dusmana ağır kavıblar verdirılmıs ve topçu bomOrel kesimindeki Alman kııvvetleri bardımanlan ivi netıceler vermıştır. Kanadalı kıfalar ileri hareketlerıne devam kumandanı Mareşal Vou Kiuge etmişlerdir. Moskova 31 (a a.) Bugün, Orele Yedinci ordu cephesinde 500 ü Alman karşı yapılan Sovyet taarruzunu.i 19 un olmak üzere 941 esir alınmıstır. cu gunü, mezkur şehre pek yaklaşmıs A k d e n i z sahasina yeni kuvvetler olan Kızılordunun ılerı hıreketi hiç geliyor bekleniıiyen siddetli bir du>man mıı. kavenretı yüzunden birdenbire ağlrlaşLondra 31 (a.a.) İspanyol radyosu, mı=tır. Orel'm cenub kesimlermden Cebelıtarıktan gelen haberlere atfen kuv^'etlerini çekmeğe başîamış olan Al. Muttefıklere. Akdenızde bjlunan garnımanlar yeni bir rnüdafaa hatt'na gel. zonlarmı takviye etmek üzere mütemamışler ve takvıve kıt'alan aldıkîan son dıyen yeni askerî birlıklerle harb mal. ra Rusların sol cenahına karşı büyük zemesım hâm:l kafilelerin geldığmi brlölcüde taarruza geçmişjercjr. dirmiçtir. Bunlar arasmda harb genvleSa, 3, sütun 4 tel sahife 3, siitun 2 de) f Üskiidar Partisinde bir toplantı J ÜsUüdar Parti Baskanı ve Belediye Reis muavini Lutfi Aksoy düsfcü toplantıyl açıyor (Yazısı 3 üncii sabifemiıdej;