9 Temmuz 1943 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

İŞLETME İŞLETME EKONOMİSİ ORGANİZASYON Mecmuası . İkinci sayı, işfetme ve organizasyon mevrolarma aid kıymetli etüdlerle çıktL Üniversite ve Hâşet Kitabevlertnden re büyük bayilerdcn arayınız. umhuriyet 20 nci yıl sayı: 6788 İSTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektub adresi: Cumhurfyet, İstanbul Posta kutusu: İstanbul No. 246 Telefon: Basmuharrir: 22368. Tahrlr heyeti : 24298. İdare ve Matbaa tasmı 2429924210 Lİ SÖYLEMEZOĞLü dilimize çevrilen LAMOUCHE'un TARİHİ Bu mühim bir fcalem tar klke değer bir siye olunur. Sa K AN A Flah: :tmiştir. mazünlz yabancı ıle alınmlştır. Tet:b ^ w a k herkese tavA B EV I 5 liradlr. J p UUlTlcl 0 3 T o m m I 1 , I BmiliUZ ın>|Q I O'f 0 MİLLÎŞEF NerhumDr. Refik Saydamın kabrini ziyaret ettiler Ankara Belediyesi merhum Başvekilin mezarını yaptırmağa karar verdi Şark cephesinden resfanler: Ormanlar arasında haflf bataryalara mühünraat yetiştiren Alman askerleri Bu kadan rczalct! Mersinden gelen Mete vapurunda külliyetli kaçak eşya çıktı! Gfimrüklerdeki bfiyük hırsulık vak'ası da aydınlandı, şebekeye dahil elanlardan aabar memuru saç astö yakalandı Evvelki gün Mersinden ıthalât malla* rı yüklü olarak limanımıza gelen Deniz. yollarının Mete vapurunda kaçak eşya bulunduğu haber alınmıs ve gece yansına kadar Gümrük Muhafaza teşkilâtl memurları tarafmdan gemide arama ya. pılmış ve külliyetli miktarda saklanmıs mal bulunmuştur. Bu mallar arasında kahve, ipekli ve keten elbiselik kumaş. lar, Amerikan bezleri, yünlü îngiliz kupon elbiselik kumaşlar, yumaklarla yün. ve ipek, gömleklik muhtelif çeşitte i. pekliler, fötr sapkalar vardır. Bu hususta malumatına müracaat ettiğimiz Gümrük Muhafaza Başmüdüru Rüştü Erkus: c Mersinden limanımıza gelen Mete vapurunda, îstanbulda gumrüklenecek Ithalât malları mevcuddur, Dün gece memurlarırruz tarafından ge. mide bir arama yapıldı. Mühim miktarda gizll mal yakalandı. Bu mallann gemiden çalınması ihtimall olduğu gibi Mersin ambarlanndan da kaçırılmış o. labilir, Bu hususta tahkikat yapmakta, (Arkaa sabife 3. sütun 3 te)| Eğer bir çıkarma yapacaklarsa Ankara 8 (Telefonla) Merhum Başvekil Dr. Refik Saydamın ölümii yıldönümü dolayısile bujriin saat 12 de başta Millî Şefimiz Reisıcumhur Inönü olmak üzere Meclis Reist AbdüHıalik Renda, Bayvekil Şükrü Saracoğlu, Vekiller Asrî mezarlığa giderek nıerhumun kabrini zryaret etmişlerdir. Merhum Başvekilin Sıhhiye Vekâletinütün gözlerin birden şark deki eski mesai arkadaşlan da cephesine dikildiği bugün kabrî riyaret ederek çelenkler koylerde Avrupayı ihmal eüniye muşlardır. Şarkta muharebe kızıştı Orelde Rus hatlarını varan Âlman kıtaları Kursk bölgesine kadar vardılar İstanbulun komuru • hiç gelmez. Haber aldığıma göre, Ankara Artık ciddi bir mahiyet tasıdığı anla. Belediyesi Dr. Refik Saydamın şılan Alman taarruzu, AngloSaksonla. tın garbda işini kolaylaştıncı bir fırsat mezarını güzel ve münasib bir çe1 olmak icab ediyor. Tunus zaferinden kilde yaptrrmağa karar vermiştii . Berlin 8 (a.a.) Alman orduları başsonra, Londra ve Nevv.York muhiüerin. icumandanhğırun tabllgi: de bir sabırsızlık havası esmiye başlıyaBielgorod keslminde ve Orel'ln cenulıdanberi Avrupaya çıkarma teşebbüsü. bunda dun büjük tank muharebeleri oL nön gündelik bir münakaşa mevzuu olmuş ve Alman kıt'aları Ue tank savar duğunu hatırlarsak, Alman ordularının, bataryaları ve hava kuvvetleri 400 Sovbüyük kuvvetlerile şarkta giriştikleri yet tankını tahrib etmişlerdir. Ormanhareketi başka türlü vasıflandırmıya larda ve köylerde cereyan eden şıddetli imkân yoktur. muharebeler neticesinde derinllğine siraİki yüdır adı geçen ikinci cephe hikâlanmış düşman mevzileri yanlnnştır. Alyesi, son Mihver kuvvetleri Biıorte'den man hava teşküleri ordunun taarruz haayrıldığı zaman, artık barb mnnlığının refcetlerini desteklemiş ve düşmanı asker, ana çerçevesine bağh bir lanıref h«ağır silaiı ve müteharrik malzeme bakıline gelmiştt. Müttefikler henüz Af tikaya mından ağır kayıblara uğratmıştır. hâkim olamadığı bir sırada Avrupaya Doğu cephesinin merkez kesiminde ceasker çıkarmak, Rusların sırtındaki yü. reyan eden şiddetll hava muharebelerln. kü hafifletmek bakımından bir yardım de 193 Sovyet uçaçğı düşürülmüştür. 13 işi diye düşünülebilirdi. Bu da herşeyAlman uçağı kayıbdır. den önce bir imkân meselesi idi. Başan Alman hava kuvvetleri dün gece asker Ue neticelenecek bir Dieppe Sovyetlere kamplarına, demiryollanna ve dUşmanın nefes aldırır, bu yapılamazsa, Sovyetle. (Arkası sahife 3. sütnn Z de) rin mukavemetine ümid bağlanarak 5 temmuz 1943 günü başlıyan Kursk başka yerlerde, bilhassa Afrikada çalı. meydan muharebesi bütün önem ve şid. şıhrdı. Nitekim geçen yü böyle yapıldı. detile devam ediyor. Fakat Sovyet or. Fakat Afrika cephesine Müttefikler hâdularuun mukavemed her zamandan kim olduktan sonra, şark rephesinde ne daha fazladır. Çünkü Almanlar, Ruslara olursa olsun, Avrupaya asker çıkarmak, hem en kuvvetli oldukları yerlerde taAlmanyayı yenmek için biridk yoldu. arruz ediyorlar; hem de Rus hava kuv. İki aydır arkası gelmiyen münakaşalar. vetlerini ezmeden, yani havnlara bâkim da demokrasi efkânrun bu noktada topolmadan, taarruza başlamışlardır. landığmı, hükumetlerin de bu teşebbüAlmanlar, her zaman doğuda taarruza se mutlaka girişileceğini ısrarla söyli. başlamadan bir kç gün evvel Rus hatyerek bir fırsat beklediğini görüyorduk. lannın gerilerini ve hava meydanlannı Bu fırsat ne olabilirdi? bombacı ve Stüka uçaklarile kasıp ka. İtalyada maneviyatın çözülmesi, halk. vurur, taarruz günü de düşman müdafaa la rejimin arası açılması, çizmeden yuhatlannı gene havadan ve ağır topçu ile karıya, Avrupaya çıkmak için şüphesiı birlikte altüst ederlerdi. Bu sefer ise böy büyük fırsatlardan biri idi. Müttefikler le yapmıyarak 5 temmuz sabahı sadece bu fırsatla karşılaşabilmck uğrunda İtal. şiddetli bir topçu hazırlığmdan sonra ta. yayı çok zorladılar. Hava bombardıman. arruza kalktıklaruu ve bombardıman larile yıldırmak, rejimden aynlırsa uçaklannı şimdi ancak av uçakları hitnillete iyi muamele edıleceğini söylemayesinde kullandıklarını anlatan Busmek gibi türlü vasıtalara başvurdular. lar bunun sebebini Amanlann Sovyet Şimdi, daha ziyade cenub limanlanm ve Uzakşark sularında bombalanan bir Japon kruvazörü batarken hava kuvveterini peşin taarruzlarla yeistilâ yolu üzerindeki Sicilya, Sardenya necek derecede ezici hava kuvvetlerine adalannı bombaladıklarma bakılırsa, malik olmamalannda buluyorlar. Anglo . Saksonlann, İtalyayı düvüşsüz Doğu cephesinde Almanlar, Ruslara ele geçirmekten ümid kestiklerine hük. uçakça üstün iseler de hâkim ohnadıktnetmek icab ediyor. larmı daha evvel yazmıştık. Bunun sebe. • Fakat, içeriden çöküntü fırsâtı şimdibi, Rusların uçaklannı iyilestirerek ken. ye kadar çıkmadığına göre, dışandan (Arkaa sahife 2, sütun t de) yapılacak çıkarma teşebbüsünü büyük bir kazanc ihtimalile göze alabilmek için, Müttefikler bir fırsat daha bekli. yorlardı. Bu da şark cephesinde Alman» larla Rusların kapışması idi. Hatta, bir kaç gün evvelisîne kadar şarkta sessizlik hüküm sürmesi, Alman başkomutanlığınm Demokrasilere bu fırsatı vermek istemeyîşine yoruluyor ve Müttefik plân. Cenub Pasüık karargâhı 8 (a.a.) mışlar ve üçüneüsünü de hasara uğratlannın bozulduğu düşünccsi ilerl sürüSalomon adalarından Yeni Georgia'da 6 mışlardır. lüyordu. temmuzda güneş doğmazdan evvel kuv. Japonlara göre Amerikan İşte nihayet o fırsat çıkageldi. vetlerimiz Bairoko lımanmm altı kilokaytblan Öyle görünüyor ki Almanlar, kendi. metre jimal doğusunda Rico'da karaya Tokyo 8 (T.P.) Şimalî Amerikalılerini yeter derecede kuvvetli bulduk. çıkmışlardır. Bu hareketten evvel Kula • (Arkast sahife 3. sütnn 4 de) lan için beklemeğe lüzum görnıiyerek ümanındaki düşman mevzileri denizüsşarkta hareket serbestliğini gene ellerine tü kuvvetlerimiz tarafından bombardıaldılar. Şark cephesinde yenl harekâta kumanda man edılmiştir. Ayni gece zarfında EenBu hareketlerin gelişinıi sıralarında. etmekte oldugu büdirilen Alman dovadaki kara kuvvetlerimiz Munda yani önümüzdeki haftalar içinde, Anglo. Mareşah Von Klnge hava meydanının 10 kilometre doğusun. Baksonlar, Avrupaya büyük çapta bir da Zanana kumsalına çıkmışlardır. Keçıkarma denemesi yapmak bakımından Sil kolları Barika deresi boyunca düşen müsaid zaman ve mekân imkânlanna manla temas etmişlerdir. maliktirler. Böyle bir fırsatı kaçırmak Yeni Georgia adasımn şimal sahılin. belki de harbi kaybetmeğe yol açabile. deki Kula korfezınde 6 temmuz sabahı ceğinden, şarktaki kanh savaşların bu Dunkü nüshamızda da yazdığımız üzeyaz garba da sıçnyacağını tahmin etmek re yüzde elli nispetinde buğday verümiş vukubulan deniz muharebesinde düşman hatah bir düşünce sayünıamahdır. Bu olmasına ragmen bazı fınnlarda ektnek. en az 9 harb gemisi kaybetmek suretile yıl da harekete geçmiyerek beklemeyi ler gene bozuk olarak yapılmıştır. Bun kat'l mağlubiyete uğramıştır. Muharebetercih ederlerse, Müttefikler, ya Kusları lar ellerinde kalmış olan kepekleri bu un nin ilk safhasında dört veya beş düşbüyük kayıblara uğratnuş bir Almanya lara karıştırmak suretile buğday nlspe man muhribine tahrıbkâr beş borda isa. beti yapılmış ve beş dakıka içinde büile karşı karşıya kalacaklardır, ki o za tini yüzde otuza kadar düşünnüşlerdir tun bir grupu tahrib etmiş veya tutuşman Avrupaya çıkmak büsbütün zorla. Bu hal umumî şikâyeti mucıb olmuş. Be. turmuştur. Bundan sonra üç hafil düşşır, yahud da Almanyanın karşısında lediye müfettişleri hileye tevessül eden man kruvazorüne ateş açılmış ve on beş başan ile durmuş, artık yardıma ihtiyac fınnlan tespite başlamıştır. Bunlann fıdakika içinde bu gemiler batırılmışlar dujmıyan bir Rusya göreceklerdir ki nnlan derhal kapatılacaktır. Diğer taveyahud bu gemilerde yangınlar çıkabu da dünya nazarında ittharlannı kıra raftan bazı fınnlarda yapılan ektneklerin rılmıştır. Bu gemilerden biri bilâhare cak, belki de kıfada hesaba gelmez ka halitalan iyi olmasına ra^tnen maya tutkaraya oturmuştur. Batan hafif Helena turamadıklan gbrülerek bunun düzeltil. nsıklıklara yol açacak bir hâdisedir. kruvazörümüzün mürettebatım dcnızden Çıkarma yapmıya elverisli yerler Av. mesi için emirler verilmiştir. toplayan muhriblerimtz kaçmak isteyen NADİR NADt Ekmekler bugün de yüzde elli buğday üs dügman muhribindea ikisini batır, Asherî vaziyet II II II Kursk m e y d a n muharebesi başladı Tazan: Emekli General H. Emir Erkitet Bu sene 78 bin ton kömür getirilecek ve tevziata memurlardan başlanacak İstanbulun kömür tevziatı işi için Ankaraya gitmiş olan komür satış ve tevzi İstanbul şubesi müdürü Şefik dün An. karadan gelmiştir. Istanbuldan bu kıs için kömür almak üzere 65.000 ev ve müesseseden beyan. name verılmiştir. Bu beyannamelerin 25,000 i Devlet ve müesseselerden nnaaş alan memurlara aiddir. Îstanbulda kömür tevziatıntn 20 temmuzda başlaması takarrür etmiştir. Evvelâ memurlara tevziat yapılacaktır. Soba başma ve kaloriferli binalarda kaloriferler için verilecek kömür mik. tarı ile fiat bugün çıkacak bir kararname ile taayyün etmiş olacaktır. İstanbulun bu kış kok ve sömikok ihtiyacmın 120.000 ton olacağı tahmin edilmiştir. Şimdi elde ancai^5000 tonluk bir stok vardır. GazhanelerdBn 28000 ton kadar kok alınacaktır. Bu vaziyete göre kömür havzasından 78.000 ton kömür getirtilmesi icab etmektedir. Dün temizlenmesine baslanan tünelin methali Kopan tünel kayişı tahlil edilecek Tramvay idaresine göre «Kayışm fennen kopmaması lâzım geliyordu. fren de bozuk değildi» o halde kaza neden oldu? Tıinel kazası etrafmdaki müddeiumumîlik tahkikatı devam etmektedır.Müddeiumumî muavini Cevad özpay dün vak'a mahallinde bir keşif daha yaptırmıştır. Hazırlanmış bulunan ehli vukuf raporundan başka dokuzuncu işletme cer baş mühendisi ile bir belediye makine mühendisi tarafmdan müşterek bir rapor daha hazırlanmıştır. ••''•••••>4&v ^':•*•:> 7 ^V Mühendis Pasifik harbi Kula'da Japon donanması yenildi • Amerikalılar Yeni Georgia'ya çıktılar Dar gelirlilere odun ve kömür dağıtılacak Temmuz ayı içmde Îstanbulda bulunan dar ve sabit gelirli vatandaşlara, Mahrukat Ofisince odun ve kömür karnesi dağıtılacaktır. Dört parçadan ibaret ve üç ay için muteber olan bu karne. lerle her ev başma dörder çeki odun ve 50 şer kilo kömür verilecektir. üç çeki odun alanlar yüz kilo kömür, iki çeki odun alanlar yüz elli kilo kömür, bir çeki odun alanlar iki yüz kilo kömür ala. caklardır. Kesilmiş % 20 karaşık meşenin çekisi 10 buçuk lira, yerli kömürün kilosu 12, Bulgar kömürünün 14 kuruştur. mektebinde yapılacak tahlü Raporda kayışın vaziyeti üzerinde durulmakta ve tahammül kabilıyetinin tetkikma lüzum olduğu ve bu tetküon de ancak bir lâboratuar tahlilı ıle kabil olacağı bildirilmektedir. Müddeiumumîlik bu raporda blidirilen tahlili Yüksek (Arkası sahife 2. sütnn 1 de) Almanlara bakılırsa Âkdenizde büyük Müttefik filolarile 44 piyade tiimeni ve 15 zırhlı teşekkül birikti Berlin 8 (T.P.) Mevsuk bir kaynaktan bildirildiğine göre, şimdiye kadar Cebelitankta bulunmakta olan A* inerikan Îngiliz harb gemilerı, bun. ^. lar arasmda King George smıfırdan iki ^affı harb gemisi, batı Akdeniz istıkamerine doğru denize açılmışlardir, Müt. î Akdeniz filosunu son zamançok Amerikan kruvazörlerı ve ! u^aÜ gemilerile tateviye etmişlerdir. İ Şimdi Afrikada ve Yakın şarktaki Müt<\tefik askerlerfne lâzım olan malzemeyi ••getiren taşıtların sayısı dahi soa hafta ' ^ larda hayli çoğalmıştır. Bilhassa Port,^ ı ' Said'de mçcmu hacimleri bir kaç 100.000 • tonilâtoya varan taşıt gemılerinın top • lanması dihŞate şayandır. Bütün bu a»* lâmetier, Mîfttefiklerin Akdeniz kuvvet. lermin A m c ı ^ n başkumandanının Avrupaya bir tj»ruz hazırlığı yaptığınl göstermektedinR AmerikalüarlMlngilizlerin, şimalî Afrikadan baS{JR^W> Surıyeye kadar bütün Akdeniz^ffl|B|lerinde ellerinde 44 piyade tümeni, ^ H f c g r h l ı teşekkül'eri İcra Vekilleri Heyefi Ankara 8 (a.a.) İcra Vekilleri He. yeti bugun saat 15 de Başyekâlette Başvekil Şükrü Saracoğlunun reisliğinde toplanmıştır. Ekmekler dün bozttk çıktı 3. sütun 1 de) olarai Pantellerianııı Işgalinden ahnan ilk resimler: Ynkanda yıkılmış tahkimat ve Italyan yeraltı hava alamnın kapısı. Sağda bir sahi' bataryası, solda yeraltı hava alanınd? zaptedüen tayyareler.