24 Ekim 1942 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

VİTAMİNLİ KREM SAGLAR Mütehassls cild doktorumuzun uzun mesai ve ilmî tecrübeleı ine İstinaden. fennin en son teTâkkılerİne uvçun olarak tertib ve imal edllen Vitaminli Krem Sağlar istifadelerinize erzedılmistir. Üstün değerini kullanışmlz gösterecektir. Her tanmmlş eczane ve ecza depolariîe ltriyat mağazalarında bulunur. Tüplgr 60, vazolar 100 kurustur. Umumî satış yeri Küçükpazar Eczanesi Tel: 20326. . * 19 uncu yıl sayı: 6533 u m h u ri Londra 23 (aa) Hava Nezaretinin teblıği: Dun gece bomba tayyarelerinden rnürekkeb mühim bir teşkilimiz Cenova limam ve deniz üssune taarruz etmiştır. Hava, hedef üzerınde, iyi ıdı ve berrak bır ay ışığında hedeflere bır çok ağır borabalar atılmıştır. Pek büyuk yangınlar gdrülmüştur. Tayyarelerimızin hepsı dönmıiştür. r ORTALJ&E T l b l i ^ Okul derslerinizi gunü günune ve derslerinizi İyice oğrenerek^glmf geç mek İstiyor musunuz? TUNA DEÎݧEWnde açılan MATEMATİK ^ f İZİK kurslarlna yazlllnız. Haftada 3 saat icin 3 ayda 15 lirİP"; ADRES: T U N A D E R S Atatürk Bulvarı No 88. İstanbul Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrir heyeti . 24298. İdare ve Matbaa klsml 2429924290 ISTANBUL CAĞALOĞLU , . « , n Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, İstanbul . Posta kutusu: tstanbul No. 246 UUITIHriBSİ 2 4 BİPJflC.teSri ' I 942 İtalyada Cenova ve Torinoya çok şiddetli bir akm yapıldı İedek Subay Okulıımuzun tarihinden serefli bir sahife: Aziz Millî Şefimiz Inonu, refakatleriııde mekteb komutanı Kurmay Albay Ali Rıza Gürcan olduğu halde, okul alayını teftiş buyuruyorlar taarruzları genişliyor Hind Okyanusuna 3. zırhlı, 1 tasryare gemisile kruvazörlerden mürekkeb bir filo gönderildi ltalyan tebliğine göre Roma 23 (aa.) Italyan tebliği: Dün gece düşmen Torino ve Cenova şehirlerıne akın etmıştir. Çıkarılan kuçük yangmlar derhal sondurulmüştür. Cenovada bırbiri arkasından gelen bir kaç dalga halınde yapılan taarruziar geniş ölçude olmuş ve bu esnada atıîan yangın ve infilâk bombaları evlerde muhlm hasarlar husule getirmiştir. Ölü ve yaralı mıktarı tesbit edilmektedir. Halk misal teşkil edecek bir şekilde davranmıştır. Iki düşman tay>aresi düşürülmüştür. Genc Yedek Sııbaylar orduya katılıyorlar ANKARADA BUGÜNKÜ MERASİM Ziya Gökalp arb ejderi ile politika kahpesi kucak kucağa hora teperken gundelik bır gazetenin başkoşesinde Ziya Gökalpın olum yıldonumunun amlmasuu yersiz bulanlar olursa, sevgili okuyucum, sen onlara knlak asma! Bır insan topluluğunun millet dedigimız ileri bir cemiyet haline yukselebilmesi için şu kadar milyon ferdi yanyana koyup bunlan bir taJum^asalars. baglamanın fayda etmediğinl hep bili. yornz. Millet, ne ırk, ne din, ne de dil ve cografya gibl kimi belli, kiml mupbem bir suru unsurlan kendinde bnlan bir cemiyet tipi değildir. Eger oyle olsaydı, yeryozunün en geri ve en kuçük İnsan topluluklarına da millet adı verdmekte guçluk çekılmezdi. Bnrnn hep tUiyoruz ki, millet adına hak kazanmak için bu morfolojik nnsuılar üstunde hiç feonmiyen bir ulku ışığı ve hiç sogumıyan bir sevgi ateşi yanmak şarttır. Mil. leti yapan biz ferdler, ulkü ışığinı büyuk kafalardan, sevgi ateşini de buyuk kalblerden alırız. İşte Ziya Gokalp, bu<un omrunce Turke bu nimetleri aşılıyan sayılı ilim adamlarımudan biri, belki biıincisi Idi. Onun temsil ettiği fikirleri bugiin belki eskisi kadar yayılmış gormiyenlerimiz vardır ve belki bnnlar göruşlerinöe haklıdırlar da. Zaten, Gökalpa ilham kaynagı olan Durkheim'ın mekanlk cemiyet telâkkisi de artık ihiiyarlamış bulunmuyor mu? Durkheim sislemini otuz yıl onceki İmparatorlnk şartlanna hariknlâde bir orijinallikle intıbak ettiren ve kendi seziş kudretile bize mahsus bir fikriyat manzumesi yaratan büyiik Türk bilgininin bazı düşünceleri zamanla kıymetten duşebilir. Fakat bn Ziya Gökalpı nnutmamız için bir özür teşkil edemez. Bilgi, hakikate varmak Bgrnnda yapılan metodlu bir gayrettir, diyornz. Bn gayret bizi hakikate nlaştırmasa bile ona yaklaştınr. Bilgin adam, belki de hiç t i r zaman yeüşemiyecegi bir gaye ngrnnda yorucu ve yıpratıcı bir gayret harcadığına göre, nzerinde çalıştığı rnevzua seviyor, demektir. Ziya Gökalpın mevzun Türklüktü ve o Türklüğe âşık bir ilim adamıydı. Eski tarihimizin karanlıklara gömülü durduğu bir devirde miispet metodile serptigi ışıklar, dünümiiıü ve yanmmızı daha nznn zamanlar aydınlatacak kadar nnrludnr. Kendi kendimizi bulmak yolunda bnndan böyle bir hayli karanlık yırtacaksak, Ziya Gökalpın ışık tngiliz tayyareleri Vichy Fransası üzerinde uçtular Binden fazla subayımız Öğleden sonra büyiik törenle and içerek diploma alacaklar ve merasimi geçid resmi takib edecektir Ankara 23 (Telefonla) Yann (bugün) binden fazla genc yedek subayımız büyiik torenlerle kahraman ordumuza iltihak edeceklerdir. Geçenlerde merasimle alay sancağı da almış bulunan okul, değerli komutanı Kurmay Albay Ali Rıza Gürcanın enerik idaresi ile kısa bır zamanda çok ileri bir terakki göstererek cldden mutekâmil bir askerlık müessesesl haline gelmış:i. Bu devrede mukaddes hızmettn öğrenme safhasım ikmal eden münevver genclik zümresi böyle bir irfan hamulesı ve pratık kablliyetlerle şanlı ordu saflanna kanşmaktadır. Yedek subaylarunız sabahleym saat 10 da alayla Ulus meydanına geleceklerdır. Torene İstiklâl marşile başlanacak, Ataturk abidesine çelenkler konacak. nu'uklar söylenecektir. Törenin ikincı kısmı öğleden scmra (Arkası sahife 3, sfitnn 4 te) 23 (aa.) Dün gece İngiliz tayyareleri Ren vadisi üzerinden uçmuşlardır. İngiliz tayyareleri ayni 2amanda saat 24 ile 1 arasında Clermontferrand, Lyon ve Marsilya üzerinden geçmişlerdır. Hava bataryalan faalıycte geçmiştir. Hind Okyanusuna gönderilen İngiliz filosu Londra 23 (a.a.) Reu r er ajansının deniz muhabiri Sir James Sumerville'ın kumandası altında kuvvetli bir tngiliz filosunun halen Hınd denizinde ve Afrika sahili açığında hareket yapmakta t>ldugunu bildiriyor. Bu fıloya dahil zırhlılan, 30 600 tonluk Walrspite zırhlısı le her ikisi de 29,150 tonluk Sowereign /t «evuliitluır ziıimTal'l'tt 2S~000 tonluk modern bir tayyare gemksi olan İllustrius'tur. Bu filonun diğer harb gemilerinln sayısı henüz malum olmamakla (Arkası sahife 3. stitım 4 te) En bÜYÜk ingiliz bombardmıan tayyarelerinden «Halifa nıirekkeb bir filo nçuş halinde ( Alman harp tebliği Tuapsenin şimalinde Rus mukavcmeti kırıldı Stalingradda düşmanın mukabil taarruzu geri püskürtülmüştür Berlin 23 (a.a.) Alman Orduian Başkumandanlığının tebliği: Tuapse"nin şlmah şarkî kesiminde dağ ve avcı kıt'alarmuz duşmanı derinliğlne Eiralanmış olan mukavemet yuvalarından atmışlardır. Havanın fenalığına rağmen bu kıfalar ordu hava teşkillerinden devamlı bir yardım görmüşlerdir. Stalingradda düşmanın bir mukabil taarruzu geri püskurtülmüştür. Volga ile Don arasında dün muhtelif mahalerde Sovyetler şaşırtma taarruzları yapmışlardır. Bu taarruzlar kanlı kayıblarla geri püskurtülmüştür. Don cephesinde Alman kıt'alan mevziî bir teşebbüs esnasında bir düşman grupunu yok etmişlerdır. Merkez ve şımal cephesinin kesimlerinde iki tarafın hücum unsurlan faaÜyette bulunmuştur. Kaıtadadaki Alman esir kamplarında Esirlere kelepçe vuruldu, muhafızlarla esirler arasında arbedeler oldu Ottawa 23 (a a.) Kanada Mıllî Müdafaa Nazın Ralston, Alman PSÎT kamplarında bazı esirlere kelepçe geçirileceğini soylemıştir. Almanlar mukavemete teşebbüs etmişler ve rauhafızlarla esirler arasında bir kaç kışi yaralanmı^tır. Bu vak'a 10 ilkteşrinde olmuştur. Yarahlar ağır olmadığı gibi ölen de yoktur. Kanada, Almanyaya tarafsız memleket ler delâletıle 10 ilkteşrinde 12 saat zarfında İngiliz esirlennin zincirlerıni çıkarmadığı takdirde Alman esırlerıpin (Arkası sahife 3, sütun 2 de) Hiiseyin Cahid Yalçın Bir Sovyet tümen komutanı kurşuna dizilmiş Berlin 23 (a.a.) D. N. B. ye gelen malumata göre, Almanlar tarafmdan esir edilen Sovyet teğmeni Rasminof, Ladoga golunün cenubunda cereyan eden kuşatma muharebesi esnasında Sovyetlerin bozguna uğramalanna sebeb olan 128 inci Sovyet avcı tumeni kumandaıu General Menkof Kaşemenkofun Stalinin emrile kurşuna dizilddğini söylemiştir. Almanlar bize baskı mı yapıyorlarmış ? Hiiseyin Cahid Yalçının Londradan ayrılırken yaptığı beyanat üzerine Sabık Şah Rıza Peylevi Hükumetiıtıiz D. N. B. müntessiline, bu sözleritt tamamen asılsız olduğunu ve dddi Napolyonun oturduğu telâkki edilmemek lâzım geldiğini bildirdi Ste. Heleine adasına Berlin 23 (a a.) D. N B bildiriycr: Biiyük Britanya hükumetinin daveti gönderiliyormuş? üzerine geçenlerde Ingıltereyi ziyavet etmiş olan Türk gazeteciler heyeti reisi Hüseyln Cahid Yalçın Londradan hareketinden önce Almanyanın siyasî tavizler elde etmek için son zamanlarda Türk hükumeti üzerinde doğrudan doğruya ve bilvasıta baskı yapmış olduğunu söylemiştir. (Arkası sahife 3, siitun 3 te) Ankara 23 (Radyo Gazetesi) Bır apon gazeıesmın yazdıgına gore eski İran Şahı Rıza Pehlevi, MüttefLkler tarafından vaktile Napole'on"un nefyedıldığı Sainte Helene adasına surülmuştür. Buna bır ihtiyat tedbin olmak üzere lu;um görülmüş.ür. Eski Iran şehinşahı Amerikadan buğday getirmek üzere teşebbüsler Belediyede buğday tedariki için yepılan toplantıda bulunanlardan zahire tacıri Nuri Baban toplantıyı müteakıb un ve buğday temini için Arjantine şahsî bir müracaat yapmıştır. Gelen cevabda 15 bin ton unla 30 bin ton buğdayın derhal gondenlebüeceği bildırılmiştir. Kilosu dört Kuruşa gelecek buğdayın nakil /nasrafı 20 KUruşu bulmaktadır. Nakil vasıtaları da kendileri tarafından temin edılecektir. Nuri Baban Arjantinden aldığı bu cevabı aynen Belediyeye bıldirmıştir. Bu cevab sür'atle tetkik edilerek icab eden teşebbüslere geçılecektir. Hukumetimizin Amerikadan zahire almak üzere teşebbüslere glrişerek bazı anlasmalara vardığı malumdur. Bu partilerden 70 bin tonunu bîrden nakîetmek üzere bitaraf bir memlekete aid 8 vapurun kıralanmak üzere bulunduğu bildırılmektedir. Cenub limanlanmıza geçen hafta 10 bm ton buğdny (Arkası sahife 3, siitun 4 tel Stalingradda Alman taarruzları gevşedi Biitün cephede kış başladı. Ukraynada göller ve nehirler donuyor Moskova 23 (a.a.) Sovyet tebliği: ru ilerlemekte ve devamlı olarak top22 ılkteşrin gecesi kıt'alarımız Stalin rak kazancları elde eder gibi görüngrad ve Mozdok cephelerinde düşmanla mektedir. çarpısmışlardır. Cepheden gelen telgraflar şimdl VolStelingrad muharebeleri ga ve Kafkasya cephelerinde kış mevMo=kova 23 (a a) Kızılordu Sta sıminin ağırlığmı göstermeğe başladığıJıngradın iki tarafındaki Alman hatla nı bildirıyor. Buralarda kar veya vağrında gedikler açmıştır Dığer taraf mur yağmaktadır. Furtınalar devam ettan Stalingrad içindeki Alman taarruz mektedır. Hareketler sekteye uğramışlan daha zayıflamağa başlamış ve püs tır. Mozdok çevresinin dağlık bolgelekurtülmüştür. Tımoçenko'nun gönder unde derin karlar arasında çarpışan diği yardım ordusu gittıkçe şehre doj Rus mufrezelerı bir kayaklı Alman p'yade müfrezesini Rus mevzilerine sokulmaktan menetmişler ve püskürtmuşlerdir. Ukraynadan alınan telgraflar bu bölgede kış mevsiminln daha şiıııdiden golleri ve nehirlerı dondurduğunu bıldirmektedir. NADtR NADİ (Arkası sahife 3, siitun 4 te) General Vilson azledilmiş Ankara 23 (Radyo Gazetesii Roma advosunun verdiği bir habere göre, rak, İran İngiliz ordulan başkumandam General Maitland Vilson vazıfeinden azledümiştir. altındaki Yunanistan hükumetının reisi General Çolako|lu YunanBulgar gerginliği kızışıyor Cenabî Pasifik harbine dair resimler: Teni Ginenin Moresby limanın» mütemadlyen Amerikan askerleri çıkıyor Stockholm 23 (a a.) 1942 senesindekı Drama hâdiselerinden sonra Bulgarıstanla Yunanıstan erasmdaki gergınlık artmıştır. Makedonya ve Arna(Arkası sahife 3, stitnn 5 te) Şark cephesinden resimler: Alman nrhlı fırkalan llerleyiş halinde Alman kayıbları Londra 23 (a a ) Sovyet istihbaıat bürosunun verdiği rakamlara gore, ağustosun 25 lnden birincıteşrınin 19 una kadar Almanlar Stalingradda 150 000 kişi ve 2200 tank kaybetmişlerdir Mozdok kesiminde ise bu kayıb 39 000 ve Novorosıs kesiminde de 45,000 dır. Çeteler bir treni yoldan çıkardılar Moskova 23 ( a a ) Bugun burada resmen bildirüdlğıne gore çeteler bir treni yoldan çıkarmışlardır. Bu tenin içinde şark cephesine gıden bir Almaa general i ile kurmay subaylan buiunmakta İdi. Bunların hepsi öhnüştür.