22 Eylül 1942 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Her nevi kıymetli TÜRK ve İRAN Hahları Evlerinizi yeni çeşid hahlarımlzla süsleyiniz ŞARK HALI TİCARETEYİ MUSTAFA CABBARZADE Bahçekapl Dördüncü Vakıf han binasl altında No. 70 umhuri IQ ıınnıı jfll S a j l . I 0 UnCU vılcauı Azade Tsurcan çarpı Hava kurumu tesislerinde geniş tetkikler yaptı Başvckilimiz dedi ki: «Havacılık ihtiyaclarımızın tamamile karşılanabilnıesi için milletimizin gösterdiği alâkanm daha çok kuvvetlenmesine ihtiyac vardır» Saracoğlu Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet İstanbul Posta kutusu: İstanbul No. 246 TeJefon: Başmııharrir: 22366. Tahrir heyeti: 24298. İdare ve Matbaa kısmı 24299 24230 ISTANBUL CAĞALOĞLU Salı 22 Eylul 1942 TE Nişantaşı Dılamur yolu No" Acayib bir havadis! Finlandiya • • Sttlh yapmak için Amerikaya müracaat etmiş? Şark cephesinden resimler: Don ve Volga nehirleri arasında ilerliyen Alman nrhlı birlikleri Ankara 21 (Radyo Gazetesi) Londra radyosunun dün sabahki neşriyatında bildırdığine gore Washıngtondakı Fm landıya elçısı, Finlandiya için artık tehlikenm mevcud olmadıgını, toprak bütünlüğü hakkında teminat verildiği takdııde Fınlandıyanın sulh yapmaması için hiç bir mâni bulunmadığını, ancak bu Ankara 21 (Telefonla) Başvekilimiz veküimiz Şükrü Saracoğlu bu tetkik hususta şımdıye kadar kendisine hiç bir Sukrü Saracoğlu bu sabah saat 10 da lerı munasebetile gazetemıze şu beya sulh teklifi yapılmadığını söylemiştir. Bu Turk Hava Kurumuna gelmiş, buradan natta bulunmuştur: haber şimdiye kadar hiç bir kaynaktan Etimes'uda giderek tayyare fabrıkasın« Turk Hava Kurumunun tesislerıni tevid edilmemiştir. da çahşmaları tetkik etmiş, Türk Hava gezdım. Memleket havacıhğının gehşmesi Kurumu başkanı Şükru Koçak ıle.fab bakımından çok ısabetlı ve genış bir rikadaki mütehassıslar, Başvekiün ziya plân uzerinde çahşıldığıru gordüm. Bu ret ettiği her kısımdaki çalışmalar u plânın gerçekleştinlmesi ve havacılık ıhzerinde kendisine izahat vermişlerdir. tiyaclarımızın tamamile karşılanabilmesi Başvekilimiz yapılmakta olan tayy&re için mılleümizın gösterdıği alâkanın dave plânorleri ve fabrikamn genişletll ha çok kuvvetlenmesine ihtiyac vardır. Ankara 21 (Telefonla) Belediye ve mesi için ılâve edilen inşaatı, ayrıca Hâdıseleri çok iyi kavrıyan halkımızın imtiyazlı şirketler tarafından âmme hizetud halindekl çalışmaları ve projeleri bağrında buyüttüğü bir eser olan Hava Berlin 21 (a.a.) Alman orduları t yarışlanndaki (bahsi müşmeti gormek üzere kurulan elektrik tetetkik etmiştir. • Kurumunu gayelerine daha çabuk ulaş sislerınin Nafıa Vekâletınce yapılacak umumî kafargâhının tebüği: terek) leri bilirsiniz: Yarış Terek nehri kıyısında mühim Terek (Arkaa sahife 3 sfatun 5 te) başlamadan önce bir hayvan Etimes'uddan öğleüzeri ayrılan Baş tıracağına eminim > ve Wladimirowski şehirleri, düşmanın »eçer, onun kazanacağım umarak iddiaya müdafaa hatları güç ve mayn dökülmüş girersiniz. Siri muayyen bir hayvan üzearazi uzerinde yarıldıktan sonra hürumrinde bahse tutuşnuya götüren amil, o la alınmıştır. hayvana karşı duyduğunuz hususî yaStalıngrad'ın bazı mahallelerinde hekınlık olabilir. Belki hayvanın sahibisinuz son derece inadla yapılan sokak pizdir, belki bakışlan hoşunuza gitmis, muharebeleri devam etmekte ve düşyahud da sebebini anlatamıyacağının bir man taze kuvvetler getirmek suretıle »cmpaule Uk gorüşte onu sevmişsinizdir. şehri muhafaza İçin ümidsizce uğraşFakat at yarışlannda bahse girenlerin maktadır. Şehrin şımalindeki ana mevçoğu bu sebeble hareket etmezler. Bir Ankara 21 (Telefonla) İlkokul oğ. zie karşı yapılan yeni ihrac hücumları hayvan üzerine para kovarken bir takını retmenlerının kıdem zammı ve mesken düşmana kayıblar verdirilmek suretıle bedelleri alacaklannın kendüerıne bir hesablara dayanırlar. AÜann boyunu aklra bıraktırılmıştır. an evvel odenmesl hakkında Maarif Ve. fcoıunu göıden geçirirler; kilosunu, yaşıSaratof yakınında Alman tayyareleri kâletınce hazırlanan proje son şekrmı fM, kabılse mazisini bgTenirler. Cokeylere Volga'nm kıyısındaki petrol sarnıçiannalmıştır. Bu lâjlha terfi et'ıklen halde 4e ilgi gosterirler. Hangi cokey hangi ata da yangınlar çıkarmışlardır. zamlarını brr türlıi alamıyan dğretmen. binecek, soruştururlar. Hatta, iyice fikir Voronej'ln batı şimalinde • düşmanın lerın alacaklarım teminden başka bun»dinınek iç»n eokeylerle atlan bir arada yaptığı muteaddid hücumlar, bir kere N dan sonra aynı şekilde gecıkmeleri onli. daha akim kalmıştır. göriip ölçerler, hesablarlar. yecek hukumlen ihtiva eımektedır. Ilmen gölünün doğu cenubunda ve At yarışlarraa faria merakh bir adamı Dığer taxaf;an ilkokul oğretmenleri Ladoga gölunün cenubunda Sovyetlerin ele alalım Bu ad»m. bütün atlan, coMr. Boosevelt'in şahsî mümessiti için evvelce tahsis edılmış olan mesken arka arkaya yaptıkları taarruzlar, bükeyleri çok iyi tanunış olsun. Ölçü, tahVVendell Wilkie zamlarının da bu sene kaldmlması mütün silâhların müşterek ateşıle yok eRusvada harb müzminleşerek uzuyor. lî Çin hükumetini altetnıiş olsaydılar mJn ve hesab işlerinde de onu bir üstad nasib gorulmüştur. Faka buna mukabıl dilmiştir. Duşman clddî ka^blara uğ Çindeki taarruz kuvvetlerini geri çeken Rusyanın Uzakdoğu evaletleri beiki şımlarıedelim. Büyük şehirlerde bu işin on kendüenne bırer yuva temin edılecektir. ramıştır. Ladoga gölunde uçaklar, bir Japonya. yeniden saldıracağı istikametin di Nipon taarruzuna uğramiş olurdu. Fabinlerce meraklısı olduğunu elbette biliMaarif Vekâleti bu maksadla bır yapı ko. yük gemisi batırmışlar, başka bır ge tayininde büyük tereddüdler geçiriyor. kat bojle olmadı, Sibiryanın şiddetli kıst yorsunuıdur. operatıfı kurmağa karar vermıştır. Öğmiyi hasara uğratmışlar ve bir hızlı Almanlar, Stalingrad'ı daha erken zap da pek vaklaştı. Onun için bu yıl, bir İmdi, bizim ele aldığımız seçkin meretmenler maaşlarından bir mıktar pabotta yangın çıkarmışlardır. Alman tederek Moskovanın taarruzuna çoktan Japon taarruz ihtimali pek azaldı ve bu rakh ile beraber bir at yarışına gidera kesılmek suretıle bu kooperatife aza (Arkası sahife 3 siıtun " de) başlamış bulunsaydılar. Japonlar da rail vaziyetten istifade eden Ruslar Sibir\a, lhn. Bütün hayvanlan bir bir gaıden geolacaklardır. Böylece 20 yılda 14,000 ilkTürkistan ve Idil ile L'raldaki kuv\etleçirsin, her cokey uzerinde dakikalarca okul öferetmemıne bırer ev temin edıle. rinden bir çok kıt'aları batıv a taşıyarak dursun ve uzun hesablardan sonra haycektir. •m, Stalingrad muharebesine soktular. vanlardan biri için bahse girsin. Taze kuv\et aldıkça, Stalingrad Sovyet Bu adamın, yanşı büyük bir heyecanla müdafaası gittikçe siddetlenerek sasüaseyredeceğine şüphe yoktur. Kazanacacak bir sekil ve inadla devam edijor. ğını iddia ettiği at, ilerledikçe kızaracak, Buradaki muharebeler sona ermedcn, geriledikçe sararacak, yanş bitinciye kagerçi Alraanlann doğu cephesinin diğcr dar renkten renge girecek, yanş bitince uerhangi bir semtinde yeni bir taamıza de ya kazanmış yahud kaybetraiş olagirişmeleri her nekadar ihlimal dışıntla caktır. değilse de, >akında. bu >olda büyük bir Yani at yanşlarını hiç kaçırmıjan, oltesebbüse girişileceğinin belirtileri henüz çii, tahmin ve hesab işlerinde üstad sayıgorünmüyor. . Moskova 21 (a a.) Wilkie, Rooselan o adam, dört meşhur at bir araya geMihverin, doğu cephesinde. yeni büyük lip de koşarken, neticeyi bnceden kestir velften Stalın'e bir mesa] getırmektebir taarruz te.sebbüsune girisememesi demek bakıınından çok rayıf bir durumda dir. Wılkie şu demeci yapmıştır: c Şlmdiye kadar bende en büyük vam ettikçe kış yaklasıjor Gerçi geçcn dır. Zaten ay yarıslannda kimin kazayılın karakısı. Rusyada ancak ilkkânun naeağmı hesabla buhıp çıkarmak kabil intıbaı yapan şey Rus rmilletinın en kuçuk bir alçalma dahi gos erm:yen mahaftasında Alman taarruz hareketlerini olsaydı, ne bu gibi yarışlarm tertibine, neviyatı, 7afere kadar mücadele azmi • durdurabilmiş ve buna göre taarruz hane de (bahsi müşterek) ler yapılmasma ve askerî gerçekleri görrnesidir. Rusıar reketlerine müsaid daha iki küsur ay lürum kalmazdı. nazi ordusunun kudreti hakkında havarsa da bu müddet, Stalingrad misali Amiral Nomura"nın reislığindekı Japon *** yale kapılmıj'orlar. dikkate ahnınca, Moskova ve Leningrad heyeti dün sabah trenle Ankaradan şehİkide bir muharib devletlere dalr bir Sovyet makamları beni seyahat ve gibi büyük birer stratejik hedeflerin zaprimize avdet etmiştir. Heyet, bğleden evMoskova 21 (a.a.) Öğle Ü2eri neşre. TebKgin eki takım rakam ve hesablar üzerine yazı tahkıkatımda hiç bir tahdide tâbi tuttı için ancak kâfi gelebilir. vel Çamhcada otomobille bir gezinti dilen Sovyet tebliği: Moskova 21 (a a.) Sovyet tebliği e. lan yazılan okuyup da at jarişlarında madılar. Sovyet hukumeti bana harb Almanlar, kalan bu pek az zaman zarr yapmış, öğle yemeğini Parkotelde yemişfabrikalarmı ve çıfthkleri tam bir ser20 eylul gecesi kıt'alanmız Stalingrad kınde denilıyor kı: ki o üstad meraklılari hatırlamamak elfnda, yaııi karakış bastırmadan, doğu Londra 21 (a.a.) Amirallık Birinci tir. Stalingrad böîgesmde şiddetli savaşlar ?e Mozdok bdlgelerinde duşmanla çarden gelmiyor. Harb çıktığı gündenberi: bestlıkle ziyaret müsaadesini verdı. Fabdevam etmektedır. İkı Alman piyade a cephesinde, bir yandan Rus ordulannın Atmanyanın şu kadar tayyaresi, bu rıka içinde ve dışmda gelişigüzel tesa Lordu Alexander, son 27 ay zarfmda Kendisini karşıiıyan bir muharririmize pışmışlardır. Dığer cephelerde kayda değer bir şey layı yok edümış. 11 hücum arabası tah. büyük bir kısmına kat'î bir darbe daha kadar topu, bilmem nekadar tankı var. duf ettiğim herkese tercüman vasıta İngılizlerin 4 zırhlı, 4 tavyare gemisi ve Amiral Nomura şunları söylemiştir: (Arkası sahife 2 sühın 1 de) sile sualler sordum.» 22 kruvazör yaptıklarını anlatmıştır. Bu « Bundan tam 18 sene evvel bir kere yoktur. (Arkası sahife 3. sütun 3 te) Ergeç harbi bitirir. Wılkie, Rusyada şu iki sebebden bu suretle İngilizler bu 27 ay içinde kay İîtanbula gelmıştım. Simdiki seyahatimYahud; bettikleri bu sınıftan gemilerin yerie de şehrinizde gördüğüm ileri hamleler , Amerika ayda şu kadar bin tayya lunduğunu söylemiştir: 1 Roosevelt'ın şahsî mümessili sı rine yenılerini koymuş ve hatta nok karşısında şaşakaldım. Merkeziniz Anre yapıyor, gelecek sene bunun sayısı fatile onun bazı talimatını yerine getir sanı fazlasile tamamlamış bulunuyorlar. karayı ise ilk defa ziyaret etmiş bulunubilmem kaç misline çıkacak. DemokraZannedıldiğine göre her biri 35.000 toıımek, (Arkası sahife 3 sütun 7 de) siler şimdiden harbi kazanmışlardır. 2 Bir Amerikah sıfatile Rusyadaki luk olan Anson ve Howe zırhhları d'i Tarzında iddialar, yazık ki bazı yerşartları tahkik ederek Amerikan mil yapılmıştır. Birinci Lord. inşa edilen lerde hâlâ okunmıya değer telâkki edılikruvazör sayısımn da kaybedilenleıJen letine bıldirraek. yor. Eğer hesabla bir harbin neticesini fazla olduğunu söylemiştir. Bunlara Blrbnceden kestirmek mümkün olsaydı, bu leşik Amerika tarafîndan İngıltereye işi her akıllı adamın yapabileceğine göverılen kruvazörler de ilâve edilirse İnre, harbe başlamıya bile lüzum gb'rülgiliz filosu 200 kmvazöre, yeni yapıltnezdi. mış 200 den fazla korvete, asker ıhracına mahsus 100 kadar hususî gemlje Sosyal hâdiselerin en basitinde de Ankara 21 (Telefonla)Bugun bir kaza sahıb olacaktır. karşımıza çıkan sentetik muhakeme kudne'icesınde vefat eden Türkkuşu öğret. Amerikan uçan kaleleri Almanyaretimize sığmıyacak derecede çeşidli ve menlerınden pılot Ferid ve Ekrem Mar. ya toplu taarruzlar yapacak kompleks unsurlar, en karışık bir sosyal maranm cenazelerı yarın merasimle kal. Londra 21 (a a.) İngilteredeki Abâdise olan harbde bol bol vardır. Bundınlacaktır. (Artası sahife 3 sülnn 4 te) kr uzerinde düşünürken tank, top, tayyare gibi hesaba giren maddî unsurlarla beraber hiç bir olçüye vunılamıyan ruhî nnsıırlan da unutmamak lâzımdır. Bir milletin harb gücü, maddî manevî bütün kajnakların bilinmesile meydana çıkar, Bir tanesini ihmal ettiğimiz zaman, bütün hesablann artık hiç bir şey ifade edemi\eceğini bUmeliyiz. Milletlerin dövüşü karşısında bu nokta, at yanşlarında İzmir 21 (Telefonla) Ticaret Vekili yahud boks maçlannda olduğundan da Dr. Behçet Uz bugün saat 14,45 te şehçok daha büyük bir rol oynar. Seksen rimizden Denizliye hareket etmiştir. kiloluk bir ağır sıklet şampiyonu on dört Vekil yarın sabah Denizlide dokumayaşmda bir çoetiğa karsı jramnık sallarcıların yapacağı toplantıda bulunacak sa. kim kazsnarak dije tahmine kalkmak bilhassa dokuma fiatlanmn pahalılığ: ü. güliıncdür. Milletler ka\gaları, bu kazerinde duracaktır. Dr. Behçet Uz Dedar büyük nisbetsizlikler içinde bile nizlide 4 saat kaldıktan sonra İspartaya. *** oradan da doğruca Ankaraya gidecektir nıla bonıbftTdinuuı tehlikcsiıiü nutnu balunan Kalkuta »anayi bölfesinden bir görünüs İngiliz kuvvetlerinin içerilere doğru ilerlemekte olduklan Mada;siftkax (Telgraflar 3 üncü sahif ede) (Arkası sahiie Z, fütnn 5 te) adasınd» Frınsu Utlhkimlanndaa bazılan (Arkası sahife 3, sütun 4 te) Kafkasyada Sovyet müdafaahatlarıyarıldı Alman hücum WIadimirovski kıt'aları Terek ve şehrini zaptettiler Askerî vaziyet Hesab Yurda girecek fennî malzemenin kontrolu A Güzei bir proje Maarif Vekâleti. ilk okul öğretmenlerine birer ev temini için esaslar hazırlıyor Harbin şark cephesinde uzamasından doğabilecek neticeler r H. Emir Erhilet Tazan: Emekli Ceneral | V i l k i Rus maneviyatma hayran Nr. Vilki Ruzvelt'iıı bir mesajını Stalin'e götürmektedir Amiral Nomura İ n g i l i z dün Ankaradan Kızıl duman altında ve yangın alevleri içinde f ilosu avdet etti yapılan mücadele Son 27 zarfmda Japon misafirimiz Türkiyede gördüklerinden çok memnuA Stalingrad sokakları bir cehennem haline geldi, kadın erkek bütün şehir halkı mnharebeye girdi harptebliği 4 zırhlı 4 uçak gemisi. 22 kruvazör insa edildi Ânkarada feci bir kaza Egede Hududda muharebe emareleri arttı Komiinist partisi muvakkat hükumet kurmağa çahşıyor Hindistanda iki buhran Doktor Uzun tetkikleri İzmirde bir milyon lira s e r m a y e l i Zahireciler Şirketi kuruluyor