2 Ağustos 1942 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 3

CUMHURlYET • fkinci cepfaenin açıİRtasına karşı gelen en miihim amll Ihver kaynaklannın resmen bildirdiğine göre, tetnmnz ayı zarfında batınlan İngiliz, Amerikan gemilerinin tonajı 815,000 dir. Demek ki, tcmmuz ayı, Mihvere aid denizaltılarile tayyarelerinin en hararetli faaliyetlerine şahid olmuş ve bu yüzden Muttefikler cidden agır zayiata nğramışlardır. Muttefikler, karşılaştıklan en çetin meselelerden birinin deniz nakil vasıtaları oldugunu inkâr etmiyorlar. İngiüz ve Amerikan tersaneleri, kayıljları telâfi için çalışıyorlarsa da bu yolda hrnüz kat'î bir muvaffakıyet kazanılamami'j ve muvaffak olmanın kolay olmıyacagı da anlaşılmıştır. Mihvercilerin kendileri de, karşı tarafın anlatışına göre, harbin başlamasındanberi (6.000 000) tona yakın gemiler kaybetmişlerdir. Fakat Müttefiklerin bn. nun bir kaç misli zayiata ujradıkîan aşikârdır ve Miittefikler Mihrercilerdcn fazla deniz yol'arına muhtac oldukl.in için, uğradıkları kayıb, her hilrtc daha çok müessir olmaktadır. Atlas Okyanusu Müttefikler arasın'lp.ki en bellibaşlı irtibat sahasıdır. Buradan istifade etmck deniz yollannı, geceli gündüzlü hareket halinde olan gemilerle doldurmağa, bu gemilerin eruni. yet içinde seyriseferini temine baghdır. Halbuki Müttefiklerin milyoıılarca tonluk gemileri Atlas Okyannsunnn dip. lerini boylamış, bu da iki kıt'a arasındaki irtibatı teşevvüşe uâMtmıştır. Bu teşevvüşün en beüibaşlı netlcesl, MüHefiklerin, Sovyet Birliği gibi Avrupada Mihvere karşı mukavernet edebilen bir kuvvet bulduklan halde, bu kuvvetin yardımına koşarak ikinr i bir cephe açamamalan ve harbin sevrini kat'i surette kendi lohlerine çevirememelcıidir. Geeen ay içinde İngiliz ve Amerikan kurmaylannın deniz harbinp karşı tesirli tedbirler almakla meşgul olduklarma dair haberler gelmesine rağmen geçen ay zayiatının 815 bin fon gibi yıiksek bir rakamı bulması, alınaıı tedbirlerin henüz tesirini göstcrenıecliğini ve kolay kolay gösteremiyeceğini anlatır. Bu böyle olduğuna göre, Amerikadan çok buyuk kuvvctlerin İngiltcrcy; nafclolunamıyacağı ve bu yüzden iki taraf arasındaki elbirliginin daha ziyade hava kuvvctlerine inhisar ederelri tavazzuh eder. Bunun ise, yalnız başına, ikinoi bir cephe tfşkil edemiyeceği ve Sovyet muka vemctini kıırtarmağa kifayet edemiyeceği söz götürmez. Muttefikler bu mevsimde. belki evvelce söylendiği gibi bu sene içimle ikinci bir cephe açamıy.ıcalkarına ve Sovvct Birligine esash bir yardımda bulunamıyacaklarına göre, Sovyet ırakavcmctinin kırılmasından sonra böyle bir cephe açmağa aid ih'imallerin büsbiıtiın suya düşeccgi ihtima'lni her haldc bir mübalâğa saymamak icab eder. Çünkü Alnıan erkânıharbiyesi, o zaman Müttefiklerin bir cephe açmağa kaîkışmalannı umulmaz bir nimet telâkki cdecegni gizlememektedir. Deniz Harb Okulunu bitiren subaylarımız Dün Mersinde büyük merasim yapılarak diplomalar tevzi edildi Mersin 1 (Hususi rnuhabirimizden) Deniz Harb okulunu muvaffakiyetle bitiren ve donanmamıza iltiha* eden genc subaylara bugün büyük merasimle diplomaları verilmiş ve bu münasebetle Deniz Harb okulunun 166 ncı yıldönümü kutlanmıştır. : Meras mde, Mareşal Pevzi Çakmak adına Genelkurmaydan yarbay Tevf:k Samurkaş, Milli Müdafaa Vekâle'l deniz müsteşarlığı adına da yarbay Salım Dorok hazır bulunmuşlardır. Okul müdürü Nevres Tümer: « Bugünkü törenimize, sevgili vatanımızm kara, deniz ve havalannda kahraman milletimizi temsil eden ve muhafazası uğrunda hiç bir an tereddüd göstermeksizin seve seve canımızı vereccğimiz şanlı sancağımızın altmda başlıyoruz» diyerek merasimi açmışrır. Mekteb müdürü, genc subaylara diplomalannı verdikten sonra, and içümiştir. Bundan sonra bahçedeki Atatürk büstüne çelenk konulmuş ve bir geçld resmi yapılarak merasime son verilmiştir. SoYyet harp \ (Alman harp Moskova 1 (a.a.) Bu sabah neş(Baştarafı 1 inci sahifede) reciilen Sovyet tebüği: Kuban işgal olundu Kıt'alarımız dun gece Kletskaya ve Berlin 1 (a.a.) Alman kuvvetlerinin Tsimiianskaya bölgelerincie ve Bataisk'ın Kuban'ı işgal ettikleri resmen bildir:!cenubunda dü=manla savaşmıştır. mektedr. Başka kesimlerde ehemmiyetli hiç bir Tiçoretskaya çehri geçildi değişiklik olmamıştır. Stokholm 1 (a.a.) Telemond'al aKıt'alarımız düşmana ağır kayıblar jansımn hususi muhabiri bildiriyor: verdirmekle beraber Bataisk'in cenuBuraya gelen haberlere göre, Mareşal buna çekilmcğe mecbur olmuşlardır. Von Bock'un seri motörlü unsurları Don Tebliğin eki cephesinde Kuçevskaya'nın 90 kilometre Moskova 1 (a.a.) Sovyet ek teb cenubunda mühim bir demirvolu kavuliğinin bildirdiğine göre, Ruslar Bata şak merkezi olan Tiçoretskaya'yı geçisk cenub ve cenub doğusujjoa bozı nıişlerdir. kesimlerde yeni mevzilere çekilmişlerBir Alman Korgenerali maktül dir. Bu arada çok şiddetli çarpı^malar düştü olmuştur. Stokholm 1 (a.a.) Stokholm TidAlman motörlü ve zırhlı kuvvetleri Sovyet yan kanadına girmişlcise de ninsen gazetesinin Berlin muhabirine karşılık bir taarnızla dağıülmış'ar ve göre, Alman zırhlı kolordusu komutaru birbirinden ayrılan düşmon kolları ayn General Vol Bernuth. Don çevresindeki çarpışmalarda ölmüşiür. ayn yok edümiştir. Berlin 1 (a.a.) SalâhiyeUar bir kayMoskova 1 (a.a.) Reuter'in hususî r.aktan öğrenildiğine göre, 21 temmuzmuhabiri bildiriyor: dan 31 temmuza kadar olan müddet Bugün cephenin en ziyade endişe ve içinde Ruslar 804 uçak kaybetınişlerdir. ren kesimi Bataisk'in doğu cenubunRadyo gazetesinin verdiği daki bölgedir. Son 24 saat zarfında Rusmalumat lar bu kesirnde Almanlann iki yerde Ankara 1 (Radyo Gazetesi) Kafüerlediklerini bildirmişlerdir. Fakat bu kasyada Kuban diye bir şehir olmayıp ileri harcketlerin ehemmiyeti hakkmda bu isim altmda bir ne'.i'.r vardır. Bu nebir şey bildirilmemektedir. Bu düz ovada motörlü kuvetlerin esas kıt'alarm hir de Taman yanmadasmdan Karadeçok önlerinde harekâtta bulunabildik nize dökülmektedir. Bizim bu haberden anladıgımız mana şudur ki, Almanlann lerini kaydetmek lâzımdır. Kınmdan Taman yanmadasma asker Bununla beraber bu kesimdekı duçıkardıklanna dair Vichy radrosu tararum, umumıyet itibarile son derece fından verilen haber teeyyüi etnıek'edir. vahimdir. Filhakika düşman muharebe Gelen haberlerin ikincisi Stokholmmeydanına mütemadiyen yeni ihtiyatlar sürmektedir. Almanlarda bir türlü dendir. Bu habere göre de Kuçevskayiyı tükenmiyecek kadar tank olduğu an işgal eden Alman kuvvetleri bu şehrin 90 laşılıyor. Almanlar her suııf kuvetlerle kilometre cenubunda bulunan Piçoreskayayı geçmişîerdir. Bu haberlere inataarruz etmektedirler. nılacak olursa, Salsk'ta ve Tamtn'da Ha:ta Sovyet ha.larının arkalanna pabulunan Rus kuvvetlerinin çevrilmiş olraşütçüler biîe indiriliyorlar. Fakat Rus müdafaası inkâr kabul etmez bir su duklan anlaşılır. rette artmıştır. Ruslar, 48 saattenberi İzmit köylerinde ziraî yapılan devamlı ve kanlı hücumîara rağmen bazı hatları tutmağa muvaffak tetkikler olmuşlardır. İzmit 1 (a.a.) 1937 yılmdanberi ZiDon nehrinin bü>rük dirseğinde Kleç'in raat Vekâleti tarafından memleketin cenub bahsında 8 gündenberi devam emuhtelif bolgelerinde yaptınlmakta olan den buyük muharebeler de gösterıyor köy tetkikierine bu yıl da devam eden ki Ruslarda henüz hiç bir gevşeklik aYüksek Ziraat Enstitüsü talebelerinden lâmeti başgöstermemiştir. Ruslar bu 12 kişilik bir ekip şehrimize gelmiştir. kesimde fevkalâde bir mukavemet gösTaît beler tetkikierine başlamak üzere termektedirler. , ikişer kişilik gruplar halinde köylere Briansk cephesinde gitmişlerdir. Bu tetkikler üç ay kadar Londra 1 (a.a.) Moskova radyosu, devam edecek ve vilâyetin bütün köybu sabah erken saatlerde cepheden a lerinin ziraî ve iktısadî durumu incelelman bir telgrafın durmadan taarruz e nerek tespit olunacaktır. den Sovyet kuvvetlerinin Briansk caphesinde dört meskun mahallin geri a Lise ve orta okullarda ikmal hndığmı bildirdiğini zikrediyor. Sovyet imtihanları topçusu düşmamn ilk hatlara tak\Tiye Ankara 1 (Telefonla) Mekteblerde ;etirmek için yaptığı teşebbüsleri akim bıraktırmıştır. Köylerde yapıidn goğüs ikmal imtihanlannın yapılacağı günler tesbit eJilmiştir. göğüse çarpışmalarda Almanlar 400 ölü Maarü Vekâletince Orta mekteb ve liselerde ikmal imıive yaralı vermişlerdir. hanları 31 ağustosta başhyacak, 7 eyAlmanlar Rusyada galib lule kadar devam edecektir. Orta mekgelirlerse... teb ve lise son sınıflarmda ikmal imtiAnkara 1 (Radyo gazetesi) İngi hanlan 8 eylulde başlayıp 12 eyJÛle kaliz gazeteleri İngiliz halkına Rus cep dar sürecektir. Olgunluk imtihanları 24 hesindeki vahameti açıkça izah etmek eylulde başlayıp 29 eylule kadcr devam tedir. Almanlann Rusyada gaüb gel edecektir. Bütün mekteblerde tedrisata meleri halinde Müttefîklerin, bu arada 1 teşrinievvelde başlanacaktır. İngiltere için durumun ne olacağım tetkik eden cTimes» in askerî muharriri deki askerî mütehassıslar, Çine büyük şunu yazıyor: mikyasta bir taarruz için hiç bir Japon «Almanlar Rusyada galib geldikleri hazırhğı bulunmamasmdan, Japonyanm takdirde bütün kuvetlerini İngiltereye yakmda Sovyetler Birliğine hücum nikarşı toplıyabilirler ve İngiliz adaları yetini güttüğü manasını çıkarmaktadırnm istilâsma dahi teşebbüs edebilirler.» lar. Mütehassıslar hatta daha ileri giJaponlar 16 ağustosta Ruslara derek Rusya Mançuri hududunda muhasamatın 16 ağustosa doğru başlıyacataarruz edecekmiş! Çunking 1 (a.a.) Reuter: Çunking ğını tahmin etmektedirler. Havaya sihirli bir maya katılmış gibi etrafta günden güne artan bir yumuşakhk vardı. Topraktan sanki gözle görülmiyen ılık buharlar sızıyordu. Dallar, çubuklar kızıla oakar bir renkle canlamrken tomurcuk yerleri şişiyor, kabanyordu. Bütün bu nebatların nabzı hıza gelmiş, damarlarmda dönmeğe başlıyan taze usare en hakir çalıyı bile besliyerek yeni hayata, yeni bahara kalkmmanın ilk çekingen müjdesini kökten köke ulaştırıyor. Nuran, gözleri ayna gibi, yanakları al al eve döndüğü zaman mutfağa koştu. Baba baba, bahar geliyor. Her gün havada bir damla fazla bahar iksiri var. Bu kış yolculuklarının çok kahrını çektim ama baba, rüzgân koklamayı, toprağı okşamayı öğrendim. Ali Bey, maltızın üzerindeki omlet yr.nmasın diye, tavayı ağır ağır salhyordu. Sıründa, bektaşilerin hayderiye dedikleri, Jcısa kollu lâciverd bir ceket vardı. Kızını gözlerile şöyle bir okşadı. «Elbette, dedi, tekkeyi bekliyen çorbavı içer. Şehiriiler bahardan ne anlar? Tâ ki leylâklar, mor salkımlar pencerelerino saldırıncıya kadar. Evlâd, insan baharm geldiğini damla damla tadabilmeli. Bu nıucize tâ karakışm göbeğinde başlar.» (Başmakaleden devam) ajansı, bize Süheyli kabinesinin istifası dahilî sebeblerden ileri geldiğini haber veriyor. Hangi dahili sebebler? İşgal kuvvetlerinin yarattıklan dahilî sebebler mi? Zaten İranda artık bundan sonra hep bu mahiyetli olacak dahilî sebeblere dahili sebeb demek imkânı var mıdır? Süheyli kabinesinin istifasmı parlamentoya bildirmiş olduğuna elbet dikkat ediyorsunuz, ve derahl hatırlıyorsunuz ki, İranın dahilî işlerine karışmıyan işgal devletleri, İranda hükürndarlık mevkiini, bu devletin teskilâtından sadece hazfetmişlerdi, ve böylelikle İraru otokrasiden kurtıılan ileri bir hürriyet merhalesine götürmüşlerdi! İngilterenin bu ileri hürriyet merhalesi nimctinden kendi memleketini niçin faydalandırmağa çalışmadığını biz sormasak tarih soracaktır. Hakikat odur ki, hemhudud komşumuz olan İranda yabancı isgali hadden aşırı müdahalelerile memleketi daimî bir buhran içinde yaşatıyor. Bugün Süheyli kabinesinin istifası o büyük buhrandan ancak küçük bir cüzdür. İran buhranının önüne geçmek îçin îşgali, onun sebebi olan zarurî hadlere irca ederck çaresiz buna muvafakat etmiş ve edecek olan İranı dahili işlerinde hakikaten serbest bırakmak lâzımdır. Bunnn bilhassa İngiltereye aid bir vazife oldugunu, İran hâdiselerinden niiteessir olmaması imkânsız bir memleketin bir sahifesi o'mak sıfat ve salâhiyetile bir daha hafırlatıyonız. Iranda buhran (Baştarafı 1 inci sahifede) dökülen kendi büatleıini tetkik ederek takdirlerini bildiren Milli Şefimiz serginin seramik ve tezyinî san'atlar şubesi eserlerini ihtiva eden kısmında yarım saatten fazla kalarak geçen sene verdikleri direktif ve irşaddan aldığı hızla mükemmel eserler veren bu şubenin profesörü Vedad Ar'dan =e rarrnk sanayünin inkişaf ve tamimi üzerinde izahat almıştır. Profesöre, ihtiyaçiarını scfran Cumhurreisimiz, Hatayda gördükleri çini ve seramik eserlerin Vedad Ar tarafından da tetkik edilmesi emrini vermişler, seramik eserlerinin sanayiieştirilmesi için lâzım gelen tahsisatın verilmesi ve bir fabrika kurulmasma Güzel San'atlar umum müdürü Tevfik Ararat ile Vedad An memur buyurmuşlardır. Millî Şefimiz bundan sonra yağlıboya resimlerin bulunduğu salonda tetkikier yapmışlar ve şehircilik kısmile bilhassa eski Türk mimarisi kısmmda, uzun müddet durarak izahat almışlar, eski Türk eserlerinin muhafazası için direktifler vermişlerdir. er/?râsmd< Şef imiz Güzeî San'atlar i ziyaret ettiler Gayret dayıya düştü! profesörler ve talebelerinin eserlerini ihtiva eden salonlarında tetkikler yaptık. tan sonra heykel kısmmda bilhassa durmuşlar ve profesör Belling'den izahat al. mışlardır. Millî Şef bunu müteakıb profesörün, Taksime^konulacak olan kendi heykelleri üzerindeki çalışmalarını tetkik buyurmuşlar ve flkirlerini söylemişlerdir. Bu arada Milli Şef bilhassa büyük Türk mimarı Sinan, yüce Amiral Barbaros ve Namık Kemal âbidelerine ehemmiyet verdıklerini söyliyerek bunlara aid nümuneleri tetkik etmişler, çalışmalar üzerinde izahat almışlar ve Barbaros âb'dcsinin altı aya kadar hazır olacağmı öğrenmce bu âbidenin yerine bir an evve! konulmasile çok sevineceklerini söylemişlerdir. Cumkurreisim,iz Fatih Sultan Mehmedin heykeline çalışılıp çahşılmadiğını sormuşlar ve menfi cevab ahnca herr.en bu işe de başlanılması emrini vermişlerdir. Bu arada Barbaros âbidesi etrafına Preveze muharebesinden rölyefler konulması arzusunu izhar etmişîerdir. on karamame ile iase ve fiat murakabe işleri belediyelere devredildi. Yalnız bu sütunda değil, arasıra şifahen iaşe işlerinden, fiat murakabesinden şikâyet ettiğimiz zaman beledijedeki dostlarımız: y Ne yapalım? Bu iş bizim elimlzde değil. Falan dairede, falan makamda! diye bizi başlarından kolayca belki de haklı olarak, savarlardı. Şimdi döndü, döndü. İŞ geldi belediyenin başma düştü. Ve arhk gayret Valiye düştü. Son kararla piyasaya bu giinkü açıîma imkânlan verilmedigi ve belediyeler dar salâhiyetle çalıştığı zamanlarda ben İzmir Belediyesini gördüm. Onun fial iş. lerüe nasıl yakından meşgul olduğıınu, bir tabak ayşekadm fasulyesine lokan. tada fiat konurken nasıl hesablar yapıp işi nasıl incelediğini öğrendim. Zsten ötedcnberi belediyenin bu işde muazzam bir rolü ve derin bir tesiri oldu. ğuna inananlardan olduğum için bu iş belediycye devredilmekle normal yola girmiş olduğuna kani bulunuyorum. Şimdi, dostluk, arkadaşlık, hürmet, r i . ayet hepsi âlâ! Lâkin işin şakaya, müsa. mahaya tahamnıülü yoktur. Aıtık bütün belediye teşkilâtının ötedcnberi şekvacısı oldıığumuz kırtasiye blokhavzlanndan çıkıp iaşe ve fiat muıakabesi işinin eınrcttiği şekilde çabuk, kat'î ve enerjik bir tempo ile çalışması hatıra, gönüle bakmaması, ve bu işi sabah gelip jurnala imza, akşam beşte tekrar imzadan sonra pırrr, şeklinde bir kalem mesaisi tarzmda yürütülmesi ve her verdiği kararla binlcrce ailenin maişetini sıkıp gevşetcceğini düşünmesi lâzımdır. Is a. ğıdır arkadaşlar! Cesareliniz kırılmasm! O nispette de şereflidir. Şehir Meclisi, encümen ve belediye bu işlere edeceği hizmelle Lstanbullunun itimadmı kazanacak veya kaybedecektir. Lâfla, müzakerclerle. tefsirler, teviller, teemmüller. le savsaklanmanın sırası değildir. Bu işi kabına sığamıyan bir dinamizm, toa kondunılamıyan bir iffet titizligi ve haU ka derin bir şefkat ve anlayışla idare Tazımdır. YUNUS NADÎ Ticaret Odasmda dün yapılan içtima (Baştarafı 1 inci sahifede) cek şekilde çaîışarak bize yardım etmenizi rica ediyoruz. Fena niyetle hareket edenleri siz bize haber vereceksiniz. Bir taraftan da Milli Korunma Kanunu baki ve muteberdir. Buna muhalif hareket edneler hakkında en yüksek müeyyidelerin tatbikı cihetine gideceğiz. Belediye kendisine düşen kontrol vazifes»oi yapacaktır. Fakat meslekî ahlâk bakımından kontrolu sizden bekliyoruz. Bu kontrol için yapacağmız yardım halkın sıkıntı çekmemesi ve fiatların lüzumsuz yere yükselmemesi hususunda faydalı olacaktır. Yeni kararlar yeni bir çığır açmıştır. Bu çığırın muvaffakiyeti de tacirlerimizin elindedir. Bu sizin için bir imtihan devresi olacaktır. Bu imtihanı muvaffakiyetle geçireceğinizden hükumet emindir. Tekrar ediyorum. bu kararların meinedi piyasanın vazifesini normal olarak yapacağı hakkındaki itimaddır. Eğcr geçireceğiniz imtihanda muvaffak olamazsanız başka bir yola gitmek zarureti hasıl olur ki bundan memlekeüe beraber başta siz tacirler zarar edersiniz. Bu maruzatımı sizin de takdir edeceğmizden şüphem yoktur. Sizlerden şehir namına bir te^riki mesaî rica ediyorum. (Hazırız, canla, başla sesleri.) Bundan şüphem yoktur. Bana söz veriyorsunuz, değil mi? (Söz veriyoruz sesleri.) Yapacağınız işbirliğinde siz tamamile kendi aranızda, mümessiliniz olan Oda Meclisine düşen vazifcyi teshile çahşacaksınız, bize müzahir olacaksınız. Fena niyetle hareket edenleri meydana çıkaracaksmız. Bize yapacağmız kıymetli yardım budur. Bunu bana vadetmiş olduğunuz için sizlere teşekkür ederim. Toplantınm maksadını izah ettim. Sizin de benim gibi çok işleriniz vardır. Onun için muvaffakiyet temenni ederek veda ediyorum.» Vali ve Belediye Reisinin sözleri tacirler üzerinde çok müsaid bir tesir bırakmıştır. Oda İdare Heyeti önümüzdeki sah günü toplanarak muhtelif gıda maddeleri ve zarurî eşya ticareti şubeleri için piyasada vukuf ve ihtisaslarile tanmmış, muteber kimselerden mürekkeb ihtisas komisyonlarını seçecektir. Bu komisyonlarm âzâ seçimi çarşamba günü toplanacak olan Oda Meclisinin tasvibinden geçtikten sonra ilgililere tebliğ edilecektir. «Almanlarda tükenmiyecek kadar tank olduğu anlaşılıyor» Ruslarm uçak kaybı ömer Rıza DOGRUL Berlin Büyük Elçimiz yeni vazifesi başında (Baştarafı 1 incl sahifede) tekrar karşılaşacağımdan dolayı bilhassa sevinc duyuyorum. Her bakımdan memnunluğum derin ve büyüktür. Tarihlerlnde daima dost yaşamış olan Türk'ye ile Almanya arasmda mevcud dostluğu elirr.den geldiği kadar takviye etmeğe çalışacagım. Yeni vazifemin başma gilvenle gidiyorum. Vazifemin ifası esnasmda Alman büyük elçisi dostum Von Papen'in yardımlarından faydalanacağıma eminim.» Büyük elçimiz Berlinde Berlin 1 (a.a.) Türkiyenin yeni Ber lin büyük elçisi Saffet Arıkan cumartesi akşamı Berline muvasalat etmiştir. Alman Hariciye Nazırı M. Von Ribber.trop halen Berlinde bulunmadığmdan büyük elçiyi Tempelhof hava meydanında protokol müdürü orta elçi Von Dterr.berg karşılamıştır. Türkiye maslahatgüzarı, büyük elçüik müsteşan Kemal Necat Kavur üe büyük elçilik memurları da Saffet Arıkan'ı karşılamak üzere hava meydanına gelmişlerdir. Uçak taşıyan Amerikan tayyareleri Washington 1 (a.a.) 12 hızlı uçak taşıyabilecek kabiliyette bir dev uçak projesf âyan meclisi harbiye tâli encümenine verilmiştir. Aerodynamic Researoh Corpcration müessesesinin iki mühenciisi devuçağa bindirilecck, uçalkarm lıslyırn ve hava tüneli lerkiblerinden ibaret bir tert:Ms kaldırılıp harekete geçirilebileccklerin; söylemişlerdir. Devuçak 36 ton agırhk kaîdıracak ve bütün motörleri harekste geçtiği zaman 70 ton ağırük çeke?ck nıspette lüzumlu helyumu alabilecektir. Hüsrev Gerede geldi Sabık Bsrlin büyük elçimiz Hüsrev Gerede, Alman Devlet Reisi tarafından bir cemile olmak üzere seyahatine tahsis edilen hususî bir vagonla dün sabah C 55 te Almanyadan şehrimize gelmiştir. Hüsrev Gerede, Sirkeci istasyonunda Alman büyük elçisi Von Papen tarafmdan karşılanmıştır. Von Papen, Bayan Geredeye güzel bir buket hediye etmiş ve hususi vagonda Hüsrev Gerede ile on beş dakika kadar komışmuştur. HHMMI «Cumhuriyet» in edebî tefrikası: 47 Yazar: S A F İ Y E taracaktı. Ali Fethi Beyin Nurana tekrar tekrar Haydi Nuran soğutmadan yiyelim. okuduğu ders şuydu: Dünyada hiç bir Çok sürmez, artık sana bakla, engınar şey tamam ve mükemmel değildir. Yapişiririm. Kış gıdasmdan bıkmışsmdır. ratanla yaratılmışı karıştırmamalı. İnBiliyormusun Nur, bugün üçüncü cem san ruhundaki özlemenin son hedefi anre de düştü. cak yaratan olmak gerektir. Bir gencin Nuran altm gibi san bir şarabı bar olgunluk yolunda atacağı ilk üç adım: daklara döktü. Çok memnun bir yüzü Sevmek, inanmak, aldanmaktır. Bu alvardı. Zaten biraz toplanmıştı da. Gel danmadan sonra genc insan bir kriz gediği zaman parşümen kâğıdı gibi uçuk çirir. Fakat bu buhran da geçer. Ruh ve gergin duran yanaklan renklenmiş artık bu defa fani şeylere bağlanmaz. ve hafif yuvarlanmıştı. İştihası da ye Tanrıya döner. Din, iman. prensip, iderinde, omletten iri bir parça kesti. al, ne dersen de. Her halde sarsılmaz bir Bu gidişle ben buraya postu sere temeî; bir temel ki derinliklere saplanan ceğim galıba. bir demir gibidir. Şamandıra rüzgâria beraber her tarafa döner, ama bağlı ol Haniya o günler? Fakat kalmazsm. Nur. Elbet gideceksin. Yalnız nedir, gi duğu yerden şaşmaz. dip gidip gene bana geleceksin. Sen deNuran bahsin etrafmda gene bazı ser. medin miydi ki günün birinde yolları o;ştirecek sorgular buluyordu. Her şey Elinde tavayla yemek odasma girdi, o mız birleşecek. noksan öyle mi. ya tabiat. kâinat?. mileti doğrudan doğnıya tabaklara kur*** Hay hay. O da bizim gibi istihale Mimarî kısmında Akpdemiden ayrılııken Millî Şef GüMilîî Şeı'iıniz serginin mimarî kısmm. zel San'at'.ar umum müdürile Akademi da da profesör ve talebelerin mesnisi müdürü Eürhan Toprağa ve profesörlere üzerinde uzun uzun meşgul olmuşlar, iltifatlarını şu suretle bildinnek lutfunProfesör Seyfi Ankanla Profesör Se da bulunmuşlnrdır: daddan izahat almışlardır. Cumhur Re« Seramik, tczyinî san'atlar kısmı isimiz çalışmalar ve görülen ese^leı; serg;inin en kuvvetli eserlerini ilıtiva hakkındaki takdirlerini izhar buyurmuş ediyor. Bu kısım kuvvetile adeta diğerlardır. lerinin tesirini siliyor. Bundan sonra Tezyinî sana'tlar kısmında heykel kısmını çok inkişaf etmiş bulŞaık tezyinî san'atlar kısmmda tet dum. Görüyorum ki buradaki mimarî kikler yapan Cumhurreisimiz burada ilk kısmının da ayn bir hususiycti ve çadefa bakır üzerine fevkalâde güzel bir lışma tarzı var. Fakat resim şubesini vazo vücude getiren san'atkâr Muhsin daha çok çalısır görmck isterdim. Buna Demironat'ı takdir ve teşvik etmişler gayret ediniz.» dir. Millî Şef, kendi hususî kütübhaneMillî Şefimiz, Akademinin şeref deflerinden tamir için san'atkâra gönderil terine de şu kıymetli sözleri yazmak miş olan 17 nci asra aid kıymetli Kelâ teveccühünde bulunT.ıjşlardır: mı kadim cildine sarfedilen emek ve iş«Akademiye her gelişimde daçiliği beğenmişlerdir. Bu arada münich müzesine aid olup bombardımanlarla ka ha ziyade zevkle, ümidle ve seGüzel San'atlar bı harab olan lâke cildli bir eski talik vincle çıkanm. yazıl: eserin Almanyadan tamir edilmek Akademimizi çok severim.» üzere bu genc muallime gönderildiğini İSMET İNÖNÜ öğrenen Mill' Şef, bundan dolayı da Kimseye taş atmıyonız. Kararlanmız. bilhassa memnuniyetlerini izhar buyurda, reylerimizde şuna buna hoş görünHalkm alkıslan arasında Akademiden muşlardır. ayrılan Millî Şefimiz doğruca Barbaros mek veya şunu bunu öfkelendirmemek türbesine giderek âbidesinin konulacağı için inanmadığımız şeylere rey vermiye. Millî Şefimiz Fatih in heykeline çalışılmasını da emir buyurdular ycri tetkik etmişlerdir. Buradan "Çaksime ceğiz. Fiat tespit edcrken fikri sorulan tüccarlar: CumhurTeisimiz kısa bir istirahatten giderek âbide mahallini gören Millî Şef Ne yapalım, sıkıştırdılar. Biz de Floryaya dönmüşlerdir. sonra Akademi resim şubesinin muhtelif kabul ettik. gibi binamaz özürlerine dayanan ve hakikate ııymıyan sahte Ua. naatler izhar etmiveceklerdir. İstediğimiz şudur: (Baştarafı 1 inci sahifede) (Baştarafı 1 inci sahifede) Ne halkın lchine csnaf ezilsin: ne mad. kun 815.900 tonilâto kaybetmiş bulunsile Başvekillik vazifesini kabul etmerabaz lehine halk soyulsun. Buna mumaktadırlar. miştir. Fakat henüz bu karanndan vazvaffak olursa. bclcdiyemizi göklere çıGeniş ölçüde karşılıklı gcçmesi ihtimali mevcuddur. karır, basımızda taşırız. hava akınlan oldu Sabık Başvekil Süheyli, par^mentoya Fakat farzı mahal, böyle olmaz da şu. istifasını bildirirken söyledigi nutukta rada burada aykırılıklar, idarcsizliklcr, Berlin 1 (a.a.) Resmî tebliğ: hükumetin son dört buçuk ay içindeki 31 temmuz günü, düşman, bazı hjrpa yolsıızluklar olursa bıınlan derhal mey. faaliyetinin bilânçosunu yapnıış ve bil lama akınlarından sonra gece Rcnani dana koymayı en mııkaddes bir vatan hassa demiştir ki: havzasuıa ve Stefalya sanayi çevresi vazifesi ve cn IÜ7umlu bir halk hizmetl « Müttefıklerle en dostane müna üzerine girmiştir. Bu taarruzlar bnhass3 telâkki etmekteyiz. İaşe isi daha iki gün evvel yazdığım sebetler idame ediîmiştir. Yıyecek dağı Düseldorfa tevcih edilmiş ve burada tımı mükemmel olmuştur. Mali vaziyet ikametgâh mahallelermde yangın'ar ve Nasreddin Hocanın boğduğu kavıığa çok iyidir. Bütün memlekette nizam ve maddî hasarlar olmuştur. Bu arada iki bcnzcr. Şakaya gclmez. Ya omınl* basükun muhafaza ediîmiştir. Hükumet hastane fazla hasara uğramıştır. Sivil şa çıkılır ve tepelenir, yahud o adamı kayıblar vardır. Gece tepeîer. zamanm güçîüğüne rağmen demokrasi halk arasında prensiplerini muhafaza etmiş'ir. Fakat avcılan ve uçaksavar bataryaları taarAllah Bclc^iyemizin, encümcnîmizin bazı mahfiller, memleketime olan sada ruz eden uçaklardan 26 sını düşürmüş ve Ticaret Odamızın yardımcısı olsım. katimi iktidar mevkünde kalmak arzu lerdir. B. FELEK su gibi tefsir ediyorlar. Bund^r. dolayı İngiliz bomba ve av uçaklarından müistifamı veriyorum.» rekkeb bir teşkilin Somme nehrı ağzı çevresine karşı teşebbüs ettiği tecrübe Buhranın sebebleri etrafında taarruzları sırasında Alman avcu&rı yaAnkara 1 (Radyo gazetesi) Mih rım saat içinde, kendileri yairaz bir uver radyolan da İrandaki kabine buh çak kaybetmek suretile 16 düşman uH B E O A Y ranımn sebeblerile meşgul olmaktddırlar. çağı düşürmüşlerdir. Başka bir İngiliz Bu arada Alman radyosu farsça neşri uçağı da Şerburg yakınında düşürülO R E N Z yatmda şöyle demiştir: müştür. R B K «İran Başvekili parlâmentoda İranda İngiltereye karşı yapılan hava mücaasayiş ve gıda vaziyeünin çok iyi olBu 14 harftcn milli oyunlarımızm baş. dugunu söylemiştir. O halds neden is deleierinde Alman savaş uçaklarından lıcalarından üçünün isimleri buluna. mürekkeb hava teşkilleri 31 te.nr.ıuz tifa etti? Herkesin bildiği bir şey varcaktır. Dogru haüedenler arasmda 10 sa o da İranda açhk, sefalet ve asayiş 1 ağustos gecesi büyük ve en büyük çapta infilâk bombalarile İngiherenin aÇustosta çekilecîk kur'a neticesinde bi. sizliğin hüküm sürdüğüdür.» Hull şehrindeki önemli askerî, sınaî he rinciye bir yastık, ikinciye yaglı boya bir deflerle liman tesislerini bombsı sağa tablo, üçüncüye bir dolma kalem, dörNehru, «istiklâl meselesinde nağma tutmuşlardır. Bu harekete iştirak öüncüden on beşinciye kadar birere fes. münakaşa etmiyeceğiz» diyor eden uçaklarımızın hepsi üslerme dön tival konsumasyon fişi, on beşinciden yirmi beşinciye kadar birer fesetival şar. müşlerdir. Allahabad 1 (a.a.) Pandid Nehru gakısı plâğı verilecektir. Kahireye yapılan hücumda zetecilere beyanatta bulunarak HindisBulmacalar 9 aprustosa kadar Eminöntl Kahire 1 (a.a.) Tcbüğ: tanın, Mihverin zaferini istemediğini, Halkevi Festival Komitesi adresine gön. Dün gece Kahire bölgesme karşı ya derilmelidir. ancak Japonları durdurmak için Çinin yaptığı gibi bir <Millet harbi» yapmağa pılan hava akını neticesinde 5 kişi ölihtiyacı oldugunu söylemiş ve demiştir müş, 12 kişi de yaralanmıştır. İkmal kursları ki: Sofya mahkemesinin verdiği Beşiktaş Halkevinden: « Kendi mukadderatımızda bizzat âKazamız dahilinde ikmale kalmış l'sa kararlar mil olmahi'iz. Gandhi takib edilecek ve orta mekteb talebelerine mahsus olyolu göstermiştir. İlk tedbirler 15 güne Sofya 1 (a.a.) Snfya mahkemesi, mak üzere 10 '8 '942 tarihinden itibaren kadar almmahdır. Kongre komitesinin Dmıtrof davasmda kararını vermişıir. Evimizde riyaziye, fizik. kimya kurslan ilk toplantısma bütün mühim partiler İsyan ve baltalama hareke'lcr: nazırlaaçılacaktır. Devam edecek talebenin ve bu meyanda Hind Konçrs partisi n.alîla 15 kişi suçlu oulu?".uvjrju. uul3 8 942 tarihinden itibaren müracaatle ile Müslüman birliği mümessüleri iştirak garsitanda sırbca ola.ak çıian Politika kayıdlannı yaptırmalan. edecektir. Muvakkat millî hükumeti bu gszetesinin eski muharrırieıinden Buris mümessiller seçecektir. Nikolof idama mahkum e'iümişrir. Dort Mevlid İstiklâl rr.eselesi etrafında hiç bir mü suçlu müebbed küreğe, 7 suçlu 15 sene nakaşa kabul etmiyeceğiz. Ancak tefer ve bir suçlu 10 seneye rndh^um edJmişZevcim Işık Lısesi müdüril merhum rüata aid noktalarda müzakereye girişe tir İki genc suçluya da sekizer sene küEŞREF BİNZET'in biliriz.» rek cezası veriln:iştir. ölümünün kırkmcı günü münasebetile 4 8 942 sah günü saat 16 da Nişantaşınzelhğın hayatta ne esrarlı rolü oldugunu da Işık Lisssi karşısmda Göksıra aparbilir rr.isin? O olmasaydı, yaşamak me tımanmm 2 numaralı dairesinde Mevkanizması gün günden battallaşır, pas lidi Şerif okunacaktır. Kendisini sevenlanır ve nihayet dururdu. Bu makineyı lerin gelmesini dilerim. tılsımlı bir kuvvetle bağlıyan, bileyen. Eşi İffet Binzet ona yeni bir hız ve hamle veren guzelüktir. Gün oldu, ben Sezanın yüziıYoklamaya davet ne bakamedım, okşamak için uzatmak Bakırköy Askerlik şubesinden: istediğim el kalkamazdı. O kadar hale339 doğumlu ve burüarla muameleye can, saadet ve ısttrab, bepsım bırden tâbi erlerın ilk ve son yoklamalan 15 '8/ duyardım. Seza cidden bakrını öldüren 942 günü biteceğinden gelmiyenler hakbir âfet miydi? Bilmem. Fakaı şu vaı kı lere, batıp çıkmalara mahkum. kmda askerlik kanununun ceza maddeben bütün kâinatm güzelliğini onda gör. Böylece muhabbet dal budak salıveleri tatbik edilecektir. Bu ilân davetiye riyor. Nihayet «adem. mefhumuna ka düm ve keşfettim. Bu görüş sanki ba makamma kaimdir. şıma inen, beni yakıp kavuran bir yıldar dayanıyorlar. Ali Bey ademi kabul *** dırımdı. Ecel döşeğimde yatsam. Sezanın edemiyor. bir beyit okuyor: Beşiktaş Askerlik şubesinden: sesini, bakışını, ensesinin hattını Çek çevir kendini er meydanıdır M. M. V. den gelen aile maaş görmüş gibi hatırlanm. O artık bir kaYok meydanı değil var meydanıdır tahsisi hakkındaki buyruktan malumat dın güzellığı olmaktan coktan çıktı, her Nuran bir akşam damdan düşer gibi edinmek ve ayni zamanda mezkur buybeiirişte en büyük haz ve elemle benlu sordu: ruktan birer tane alınmak üzere şube Baba. annemi çok sevdin mi? Çok ğimi dağıtıveren bir sembol oldu. AŞ4Î mize kayıdlı bulunan emekli ve malul budur. güzel miydi? subaylann.müracaatleri ilân olunur. *** Ali Fethi Bey ilk defa olarak muva*** zenesini kaybetti. Üst dudağı titrcdi. Bu sohbetin ertesi sabahı Nuran erBeyoglu Yerli Askerlik şubesinden: şakakiarı gerildi ve soldu.. Bir müddet kenden yola çıktı, köşküne gittı. EvınAşağıda isimleri yazılı yedek teğmengözleri kapalı kendini unuttu. Cevab den ayrılalı yırmı gün olmuştu. Hüseyin lerin acele şubemize müracaatleri. aksi verdiği zaman sesi, bütün ömrünü dağ Ağa pek belli etmek istemiyordu halde haklannda 1076 sayıh kanunun layıp geçen bir hatırayı okşar gibiydi. hanımını fena halde özlemiştı Artık maddei mahsusasma tevfikan kanunl Seza mı? Acaba dünyada ondan gü. geri gelmesini dört gözle beklıyordu takibat vapılacağı. (10738) zel bir şey. bir kadm. bir çıçek, bir şe Nurana kalın bir deste mektub verdi 1 Top. Tğm. Mehmed oflu Mazhar kil ve renk oldu mu, olabilir mı? Be Önüne bakarak utangaç bir duraşia: Şener (50713). nim gözlerım için demek isterim. Gü(Arkası var) 2 Piyade Tğm. Cafer (49222). Millî Şefimizin Akademiye iltifatlan iranda Denizlerde Festival Bulmacası 1 E R O L