20 Temmuz 1942 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

r ÎTEŞIL YUVÂLAR Tabiat, müzik ve saf bir aşkın romanı Tercüme eden: C. MUSTAFA F İ A T I 100 K U R U Ş İNKILÂB KİTABEVİ ın ı ı»n e 19 UlltîU yil SayK O4o9 u m h u ri İSTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, İstanbul Posta kutusu: İstanbul No, 246 Teleion: Başrauharrir: 22366. Tahrir heyeti: 24298. İdare ve Matbaa bsmı 24299 24290 r Her kadın ve kızın mutlaka okuyacağı kitab DİŞİ Kocanızı nasıl muhafkajpebilirsniz? Yeni çıktı. Fiatı 35 kuru^^Kete müvezzilerlnden ve kitabcılarda^arayınız. . ** PaZaMeSI 2 0 TemiHUZ 1 9 4 2 Arif Bolat eyı Dün Çükurovadan uçakla dönerek Millî Sefimize Adana ve Mersinlilerin saygılarını arzettî 9 Ticaret Vekili \ Timoçenko ordulan Berline göre Bir felâkete doğru sürükleniyor Alman çemberinden kaçmakla kurtulacağını zanneden Sov^et kıt'aları tamamen çevrilmiştir Ankarada Ulus meydanındaki Atatürk Amtıntn önünde evvelki gün yapılan merasimden intıbalar: Türkiye atleiizm şampiyonası için memleketin her tarafından gelen ve Ankarada toplanan yüzlerce genc, Atatürk Amtımn önünde ihtiram vaziyetinde duruyorlar. Sağda, Büyük Atanın Anıtına çelenk götürülürken... Ankara 19 (a.a.) Ticaret Vekili Dr. Behçet Uz, tetkik seyahatinden, bugün saat 20 de tayyare ile Adanadan Ankaraya avdet etmiş ve Millî Şef Reisicumhur Ismet lnönü tarafından kabul edilerek Adana ve Mersinlilerin sevgi ve savgılannı Millî Sefe İblâe evle miştir. Millî Şefimizin Erzurumu sereflendirdiği gün Erzurum 19 (jı.a.) Millî Şeflmiz Cumhur Reisimizin Erzurumu şereflendirdıkleri günün yıldönümü dün Halkevinde büyük bir törenle kutlanmıştır. İkinci cephe ark ccphesi hareketlerinin Almanlarla muttefikleıi hesabma bu>uk muvaffakı> etlerle ve Polonya muharebelerini hatırlatan jıldınm sur'atile inkJsafa başlaması uzerine Ingilterede ve Amerikada mahud ikinci cepheji tekrar ele alan jeni bir hejecan dalgası karsısında kaldık. Amerikanın daha ziyade ihti\atlı davranmasına ve hatta Reis Roose\elt'in Molotof a bu hususta iıiç bir vaidde bıılunmamış olduğunun bile bu münasebetle ilân ettirilmesine mukabil Ingilterede: Neticesi ne olursa olsun ikinci cephe! Dijenler gorüldii, ve buna ahiıen Busjanın Londra bmük elçisi Maiski'nin Londrada Churchill'e bildirdiği derin Rus infiali de katıldı. Neticesi ne olursa olsun ikinci cephe cümlesi, istenilen işin azametini ve muhtemel felâketîni go'zönunde tutmıjan bir sozdür. Filhakika Avrupada bir kısım sabırsız Ingiliz efkârının istediği ikinci cepheyi açnıak. onu so\lemek kadar kolay ve bilhassa (chlıkesiz bir iş değildir. Iltısusile Mısırda imparatorlıık için bir olum kalım cephesi açılmış bulunduktan ve bugünden yarına Jngiltere için hütün tarihinin en büyük felâketini gerçeklestirebilecek korkunc bir dunım meydana gelmiş olduktan sonra. AvTupada açılacak eepheji \ücude getinnek kolay. tehlikesiz ve hatta mümkun olsaydı Anglo Saksonlar bunu açmak için ne Rusyadan rica, ne efkârı umumiyeden tazyik beklerlerdi. Rus cephesinin dajanması, bu harbde ne olursa olsun Almanjayı mağlub gorınek pahasına, İngilterenin en aşikar menfaatleri icabıdır. Eğer şinıdiye kadar bu ikinci cephe açılnıamışsa, bu, onun açılmasına imkân gorulememesinden ileri gelmiştir. Nitekim bundan sonra ve bu yıl bu cephenin açılamaması devam ederse sebebi hep ayni olacaktır. Dunkemue'i tecrube ermiş olan İngilizler Avrupa karasında jeniden ojle bir akıbete uğramanın kendileri için, ve hatta artık belki adalar için bile, felâket olacağıru herkesten çok ivi bilirler. ikinci cephe açılmak için evvelâ teşebbüsün ciddî olması, sonra da azarnî muvaffakıyet şartlarını haiz bulunması lânmdjr. Avrupa karasına numaviş şeklinde ihrac teşebbüsleri japmak elbette ikinci bir cephe açnıak demek olamaz, ve bu türlü nümayişlerin Almanyaya hissedilecek bir ziyanı olmamasına mukabil, eğer onlara cephe açmak teşebbüsü mahiyeti verilirse, neticede binnefis AngloSakson efkân için çokertici tesirlerinden korkmağa yer vardır. Bu sütunlarda mükerreren yazılmış olduğu veçhile ikinci cephe teşebbüsü ciddî olmak için Avrupa karasının herhangi bir noktasına ilkağızda en aşağı beş yiız bin kişiji gonderebilmek. sonra da bunlan orada gerek yeni insan sevkiyatile. gerek her türlü ihtiyaclannı jetiştinnek gayretlerile mütemadiyen takviye etmek lâzımdır. İkinci cephe hesabına İngHtere ile Amerikanın Avrupa karasına geçirecekleri ilk beş >üz bin kişi muayyen bir sahada tutunabilirlerse bu miktann ilk altı ay zarfında en asağı bir milyon kisiyi geçmesi zaruridir. Silâh. malzeme ve daimî iaselerile bojle bir miktan A\rupa karasına evvelâ geçirmek, sonra da orada tntnndurarak yasatmak ve ilerletmek çok büj ük himmetlere ve bilhassa çok büyük maddî irnkânlara tevakkuf eder. Herşeyden önce lâakal bir ikd miljon Çanakkalede hazin bir tören Atılay denizaltı gemimizde şehid düşen kahramanlarm ruhları takdis edildi göz yaşları arasında denize çelenkler atıldı Çanakkale 19 (Hususl muhabirimizden) Atılay denizaltı gemimizin batması münasebetile Çanakkalede dün çok elerli bir gün yaşanmış. şehirdeki bütün müesseseler ve tlcarethaneler baştan a. şagı kapanarak Cumhuriyet meydanında binlerce yurddaşın iştirakile büyük bir tbren yapılmıştır. Nutuklar soylen'ruş. azız şehidlerimizin ruhları takdis edil. miştir. Cumhurivet meydanındaki törenl mü teakıb, mızıkanın çaldığı matem havası ile, şehir bir baştan blr başa dolaşılnıış ve vapurlara binllerek denize çelenkîer atılmıştır. Bu hazin tören. goz ya=lnrı arasında sona ermiştir. I. Birkin Japonya Rus sınırma asker yığyor Amerikalılara göre Bir Rus Japon harbi yakın görünmektedir NewYork 19 (.a.a ) Ne w York T ı . mes gazetesıne gore Japonlar şımdi şi. nıale yani Mançuko.Sıbirya hududuna gittikçe artan miktarlarda harbe ahşkın kıfalar göndermektedırler. Gazete, Wa. shingtonda Japonyamn So\yetler Bırli. ğine taarruz edeceğıne dair hasıl olan kanaatin gittikçe kuvvetîenmekte oldu. ğunu behrtmektedir. Nevyork Times, Aleutıenne takım adalarndan birkaçmın ve bilhassa Klska ve Attu'nun Japonlann elmde bulunduğunu hatırlatmakta ve bu halın Washıngtonda bir çok kımseler tarafmda,n Sıbiryaya ve Alaskadan zıyade belkı Kam. çatkaya karşı yapılacak bir taarruzun başlangıcı oldugu tarzmda tefsir edıldiğini ilâve eylemektedir. Askerlik kamplarını bitiren Yüksek Tahsil gençleri Mareşal Timoçenko Ankarada büyük bir tören yapıldı Denizlerde Almanlar bir haf tada 231 bin tonluk 35 gemi batırdılar Lord Halifax Deniz nakliyatı halledildikten sonra Müttefiklerin emniyetle hareket edebileceklerini söyledi Berlin 19 (a.a.) D. N. B, nin askerî muharriri yazıyor: Alman ordulan başkumandanlığı tarafından Rus Sovyet Mareşalı Timoçenko için hazırlanan hezimetin umumî hatları gitgıde daha açık bir şekilde belirmektedır. Alman plânı, Timoçenkonun bu senenin mayıs ortalarında Harkof bolgesinde yaptığı taarruzdan alınan tecrubeye istınad etürilmiştir. Taarruz eden Mr ordunun rnuharebenm ilk S&fhasında müdafaa halmde bulunan bir muhasım tarafından tamamen imha edilmiş olmasına askerî tarıhte ilk misal Timoçenko'nun bu Harkof taarruzudur. Öyle görünüyor ki Alman ve müttefik ordulan, geniş bir cephe üzerinden cenub istikametinde aşağı Don mecrasına (Arkası sahife 3, sütun 5 te) Başlarında Kurmay Albay Ali Rıza Gürcan olduğu halde, Atatürk amtımn etrafında toplanarak and ictiler Alman Âfrthada \ harekât Donetz'deki I Sovyet j Denizlerde durum | kuvvetleri "T ı çevrildi Ankara 19 (Telefonla) Ankarada luna, Dil Tarih Cografya Fakültea^kerlik kemplannı yapmakta o'an sine, Gazf*Terbiye Enstitüsüne, Yükyuksek tahsil gencliği, bugıin, yirmi sek Ziraat Enstitüsüne ve Konservaffünlük kamp devresini bitirmiş ve U hrvara mensub bbı beş yüze yakm talus meydanındaki Atatürk anıtına me lebe, saat 9,30 da Ankaranın tarihl raslmle çelenk koymuştur^ Ankara Hu anın etrafında toplanmışlardır. kuk Fakültesine, Siyasal Bilgiler Oku(Arkası sahife 3 sütun 6 da) Japonlann batırdığı Amerikan gemileri Vıchy 19 (a.a.) Bir ay içinde J a . pon denizaltılan 25 Amerikan gemısinı batırmışlardır. Bunlann topyekun tonılâtosu 200,000 i bulmaktadır. Harbin başlangıcındanberi Japon d e . niz ve hava kuvvetlerinin batırdıkiarı gemilerin tonilâtosu 1,930 000 1 aşmakta. dır. Rostov şehrini müdafaa eden müstahkem Mevziî taarruzlar mevkiler de arkadan bir türlü inkişaf kuşatıldı edemiyor Londra; 22 Mihver tankının havaya uçurulduğunu bildirmektedir El Alemeyn bolgesinde Yeni yapılan Alman denizaltılarının keşfedilemiyen esrarı Abidin Yazan: Şhnalî Çinde bir aylık muharebenin bilânçosu Pekin 19 (a.a.) Şımal Çindeki J a pon kuvvetleri umumi karargâhınm neşrettiğı bir teblığe gore Japon kuvvetleri hazıran içinde şimal Çmde 1364 muharebe vermişler ve bunların netıce. İngilterenin Washington büyük elçlsl slnde ÇınlUer muharebe mej'danlannda Lord Halifaz 31531 ölü bırakmışlardır. Gene ajTii Berlin 19 (a a.) Alman ordulan tebliğde. Japonlann 14531 esır aldıklan Başkumandanlığınm verdiğı haberlere 31 dag topile 187 havan topu ele geçirgore, dugnan malzeme gemileri geçen dıkleri nâve edilmektedır. hafta zarfında yeniden agır darbelere (Arkasi sahife 3 sü'nn 2 dc) uğradılar. Alman denizaltı gemileri topyekun 231 bin tonılâtoluk 35 gemiyi ve 3 yelkenli taşıtı batırmışlardır. Bu muvaffakiyetler Şımal Buz denizinde, Orta Atlantıkte, Afrıka batı sa.hılınde. Missi. sipi agzmda ve Karaib denizinde elde e. dılmiştir. YUNUS NADt (Arkası sahife 3 sütun 4 te) Kahire 39 (a.a.) Reuter ajansırun hususî muhabiri bildiriyor: Cepheden alınan en son haberlere göre cuma gunü cereyan eden muharebeden sonra El Alemeyn'in şimali garbisinde yeni zaptedilen tepedeki sekizinci ordunun mevziîeri henüz İngilizlerin elınde bulunmaktadır. Rommel otomobillere bindırilmiş piyadesile taarruz etmiş ve bu taarruz bir Hind tümeni tarafından geri püskürtülmüştür. Daha sonra düşrran piyadesinin toplanır gibı olduğu görülmüşse de yeni bir taarruz vuku bulmamıştır. Perşembe gunü zırhlı unsurlar arasmda cereyan eden muharebede 25 mihver tankı muharebe harici bırakılmıştır. Cebelitarıkta hücuma UR İngilizler bu tanklardan 22 sini havaya Bolu 19 (a.a.) Ebedî Şef Atatüruçurmuşlardır. gemi kafilesi kün Boluyu şereflendirdikleri günün Vichy 19 (a a.) Cebelitank boğazı yıldbnümu münasebetile dün HalkevinAlman tebligi batısmda Alman denizaltılan bir İngl de bir toplantı yapılmış, nutuklar söyBerlin 19 (a.a ) Resmî tebliğ: Mı(Arkasi sahife 3 sütnn 3 te) lenmiş, hatıralan tazız edilmiştir. (Arkası sahife 3 sütnn 4 te) Ebedî Şefimizin Boluyu şereflendirdikleri giiniin yıldonıımıı f Dün şehrimizde geşidli spor hareketleri oldu "j Uun. şehrimizde yapüan ajt yarışlartndan muhtelit intıbalar. Berlin 19 (a a.) Resmî tebliğ: Doğu cepehsinin cenub kesiminde, yenilen düşmamn takıbi, yolların pek zi Mihver devletleri yeni hamleler İç'n yade harab olmuş olmasına rağmen, hazırlanmakta ve kazanclarmı s a | se>Tİni takib etmektedir. Hava kuvvet lamlamakta olduğu anlaşılan Japonya leri. Voroşilovgrad çevresinde çekilmekte mustesna 1942 taarruzlarma, karada olan yenilmiş Sovyet kuvvetlerine mu olduğu gibi denizde de başlamış bu(Arkası sahife 3 süton * de) lunuyorlar. Alman den'zaltılan, bütün > gajretlerile durmadan gemi batmyorlar. Bunlar, 1942 başındanberi, Alman Kendi kendimizi tenkid: listelerine gore Muttefiklerın şu kadar misini batırmışlardır: İkincikânun: 400 600 ton Şubat: 525,400 Mart: 646 900 Nisan: 585 000 Hukumetin verdiği realist kararlar, Mayıs: 767.400 umulur ki, İstanbnlluların gundelik ekHaziran: 886.000 meğini bütün yıl için teminat altma Almanlar, temmuztm ilk 13 günü ialdıktan başka, belki istihkakın artınl. çinde de 450,000 tonluk gemi batırdıkması Imkânlanna da yol açar. larını iddia ediyorlar. Temmuzdaki faGene ümid edebiliriz ki buna benzer aliyetleri bu hızla devam edebildıği tskkararlar, sadeyağ, pirinc gibi belli başu dirde, bu ay içinde batan gemilerin togıda maddelerini de saklandıklan yer. najı 1942 nin öteki aylarmdan daha lerden meydana çıkaracak, bollaştınp yüksek olacaktır. ncnzlatacaktır. Bir Amerikan mecmuasınm yaptığı Fakat İstanbullunnn derdleri bnn hesablara gore, Muttefiklerin yeni yaplarla da bitmiş ounıyacaktır. El konma. tıklan gemiler, batanlardan her ay DIIŞ, civardan, hattâ şehir içinden is(Arkası sahife 2 sütnn 1 de) tihsal edilir öyle iaşe maddeleri vardır (Telgraflar 3 üncü sahifede) ki fiat bakımından pirincle, yagla rahat rahat yanş etmektedir!, Ada, Moda gibi «kenar» yerlerde 160, 180 knruşa kaysı satılıyormuş! Kokar sarmısafın kilosu 100 kuruş ne demek. tir? İstanbul halkı bütün yaz yeşil eriği mnz pahasına yedL Şehrin bostanlann. da yetişip de 60 70 knnışa bile naz. lanan buruşuk patlıcanlarla cıvık domateslerin saltanatını goren yok mudur? Bn azametli fiatlar yüzünden mevsim sebze ve meyvalarının bir çotuna h a s . ret çeken sayısız fakir aile bolundulunu duyuyonıı. tstanbul şehrinde bu işlerle uğraşma. ğa memur olanlann da .bizim gibibunları görup duymuş olacaklannı t a h . •nin ederiz. O halde müdahale etmek, sebzeyl ol. sun luks eşya makamından indirip fa. kir fokaranın yiyebilece|i bir hale getirmek için neyi beklijorlar? Merkezi h u . kumetin gelip bunlan da duzeltivennesinl ml? Don havzasmda ilerlemekie olsa btr Ahnan motorlü kolu Daver 0 halde neyi bekliyorlar? Kafkasyanııt şimalinde Büyük bir muharebe basladı Ruslar, diişmana ağır zayiat vsrdirerek geri çeküiyorlar J